Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १६ उ० २ सू० ३ जीवानां जराशोकादिनिरूपणम् ६३
देवराया किं भवसिद्धिए अभवसिद्धिए, सम्मदिट्टिए एवं जहा मोउद्देसर सर्णकुमारो जाव नो अश्वरिमे ॥सू० ३ ॥
छाया - शक्रः खलु भदन्त ! देवेन्द्रो देवराजः किं सम्यग्वादी मिथ्यावादी ? गौतम ! सम्यग्रवादी नो मिथ्यावादी । शक्रः खलु भदन्त देवेन्द्रो देवराजः किं सत्यां भाषां भाषते मृषा भाषां भाषते, सत्या मृषा भाषां भाषते असस्यमृषा भाषां भाषते ? गौतम ! सत्यामपि भाषां भाषते, यावद सत्यमृषामपि भाषां भाषते, शक्रः खलु भदन्त देवेन्द्रो देवराजः किं सावयां भाषां भाषते अनवद्यां भाषां भाषते ? गौतम ! सावद्यामपि भाषां भाषते, अनवद्यामपि भाषां भाषते । तत्केनार्थेन भदन्त एवमुच्यते सावद्यामपि यावदनवद्यामपि भाषां भाषते ? गौतम । यदा खलु शक्रो देवेन्द्रो देवराजः सूक्ष्मकाय मनिर्युद्य भाषां भाषते तदा खलु शक्रो देवेन्द्रो देवराजः सावद्यां भाषां भाषते, यदा खलु शक्रो देवेन्द्रो देवराजः सूक्ष्मकार्यं निर्युग्र खल्ल भाषां भापते, तदा खलु शक्रो देवेन्द्रो देवराजोऽनवद्य भाषां भाषते तत्तेनार्थेन यावत् भाषते । शक्रः खलु भदन्त ! देवेन्द्रो देवराजः किं भवसिद्धिकः अभवसिद्धिकः सम्यगृदृष्टिकः ? एवं यथा Hattar सनत्कुमारो यावत् नो अचरमः ||सू० ३ ॥
टीका- 'सक्केण भंते' शक्रः खलु भदन्त ! 'देविदे देवराया' देवेन्द्रो देवराजः 'किं सम्माबाई मिच्छावाई' किं सम्यगवादी मिथ्यावादी, सम्यक्सत्यं यथावस्थिततया वदितुं शीलं स्वभावो यस्य स सम्यग्वादी- सम्यग्दृष्टिरित्यर्थः,
शक्र प्रतिपादित अर्थ भले ही सत्य हो तो भी क्या वह शक्र एकरूपतः सत्यवादी है या मिथ्याबादी है । इस प्रकार की शंका वे प्रभु से प्रकट करते है
-
'सक्के णं भते । देविंदे देवराया कि सम्मावाई मिच्छावाई' इत्यादि । टीकार्थ- हे भदन्त । देवन्द्र देवराज शक्र 'किं सम्माबाई मिच्छाबाई' क्या सम्यग्रवादी है या मिथ्यावादी ? जो वस्तु जिस रूप से अबस्थित हैं उस वस्तु को उस रूप से कहने का स्वभाववाला है, वह सम्य
શક્ર પ્રતિપાદિત અર્થ ભલે સાચા હૈાય તે પણ તે શકે શું સ્વરૂપથી સત્યવાદી છે કે મિથ્યાવાદી છે આ રીતની શંકા તેએ પ્રભુ પાસે પ્રગટ કરે છે, “सक्के णं भंते ! देविदे देवराया कि सम्मावाई मिच्छावाई ” इत्याहिટીકા-હે ભગવન્ ! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્ર संमावाई मिच्छावाई " शु સમ્યવાદી છે. કે મિથ્યાવાદી છે ? જે વસ્તુ જે રૂપમાં રહેલી હાય તે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
66
