Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
-
७०
भगवतीसरे पत्थं वा पडिलेहित्तए गामाणुगामं दहज्जित्तर वा सज्झायं वा करित्तए, झाणं वा झाइत्तए काउस्सगं वा ठाणं ठाइत्तर । ९ । कप्पइ निग्गंथाणं वा निग्गयीणं वा मुहे मुहवत्ति बंधित्ता एयाई कज्जाई करित्तए, तं जहा-चिद्वित्तए वा जाव काउस्सग्गं वा ठाणं ठाइत्तए । १० । इस्थायनेकशास्त्रोक्तप्रमाणः सदोरकमुख. वत्रिका मुखेऽनवरतं बन्धनीयेति सिद्धम् । अस्य विशेषविस्तृतव्याख्या जिज्ञासुभिमत्कृतागं श्रीदशवकालिकमूत्रस्याचारमणिमञ्जूषा टीकायां प्रथमाध्ययनस्य प्रथममूत्रे वायुकायसंयमप्रकरणे द्रष्टव्यम् ।
ननु अस्ति मुखवत्रिकाया मुखे बन्धन किन्तु सा दवरकेण बन्धनीयेति भगवता कुत्राज्ञप्तम् ? भगवत्पदर्शितवस्त्रपात्रोपकरणादि परिमाणावरकमात्रस्यापि एसित्तए वा भंडोवगरणा पडिलेहित्तए वा वस्थं वा पडिलेहित्तए गामाणुगोमं दूइज्जित्तए वा सज्झायं वा करित्तए, झाणं वा साइत्तए काउस्सगंवा ठाणं ठाइसए । ९॥ कप्पह निग्गंथाणं वा निग्गं थीण वा मुहे मुहपत्ति बंधित्ता एयाई कज्जाई करित्तए, तं जहां चिहितए वा जाव काउस्सग्गं वा ठाणं ठाइत्तए ॥ १०॥ इत्यादि अनेकशास्त्रोक्त प्रमाणों से यही सिद्ध होता है कि सदोरकमुखवत्रिका मुख के ऊपर निरन्तर बंधी रहनी चाहिये। इसकी विशेष विस्तृत ख्याख्या को जानने की इच्छोवाले पुरुषों को दशवकालिक सूत्र के ऊपर मेरे द्वारा की गई । 'आचारमणिमजूषा' नामकी टीका के प्रथमाध्ययन के प्रथम लोक में वायुकाय के संयनप्रकरण में देखनी चाहिये।
शंका-यह तो ठीक है कि मुखवास्त्रिका को मुख के उपर बांधना चाहिये, किन्तु वह डोरे से बांधनी चाहिये ऐमा भगवान ने कहां कहा है ?
पडिलेहित्तर, गामाणुगामं दूइजित्तए वा, सज्झायं वा करित्तए, झाणंवा झाइत्तए, का उसगं वा ठाणं ठाइत्तर ॥९॥ कप्पइ निगंथाण' वा, मुहे मुहपत्ति बंधित्ता एयाई कजाई करित्तए तंजहा चिद्वित्तएवा जाव काउस्सगंवा ठाणं ठाइत्तए ॥१०॥ त्याहि सने शासीत प्रभावीथी से सिद्ध थाय छ । સદરક મુખપત્તિ હમેંશા મોઢા ઉપર બાંધી રાખવી જોઈએ આની વિશેષ વિસ્તારવાળી વ્યાખ્યા જાણવાની ઈચ્છાવાળાએ દશવૈકાલિકસૂત્ર ઉપર મારા દ્વારા કરવામાં આવેલ આચારમણિ મંજુષા નામની ટીકાના પહેલા અધ્યાયના પહેલા સૂત્રમાં વાયુકાયના સંયમ પ્રકરણમાં જોઈ લેવી.
શંકા-મુહપત્તિને મેઢા ઉપર બાંધવી જોઈએ તે બરાબર છે પરંતુ તે દેરા સાથે બાંધવી જોઈએ એવું ભગવાને ક્યાં કહ્યું છે? ભગવાને વસ,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
