Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ O sanAtana jainagraMthamAlA / 5 AcAryavarya zrIguNanaM diviracitA jaineMdraprakriyA | 6-12 www saMpAdaka :zrIlAla jaina vyAkaraNazAstrI | prakAzaka: pannAlAla jainamaMtrI bhAratIya jaina siddhAMta prakAzinI saMsthA kAzI mudraka : 608 alopIprasAda H I. je. lAjasaMmeDikalahALayaMtrAlayAdhyakSaH gaurIzaMkaralAla caMdraprabhAyaMtrAlayasya vyavasthApakazca / yora nirmANa saMvat 2441 | IsvI san 1914 / prathamAvRttiH ] [mUlyaM sArddharUpyakaM /
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAva / satsvaghi nekavidhaSu vyAkaraNazAstreSu kathaMcicchandasiddhimatradhArayatsu pANinIyamubhASita yadidaM pakAzAdamAnItantatrAsyAparizIlitamanISipraveSTavyakAkhilAGgasauMdaryAdiguNagaNaM vihAya no nimitAntaraM / tadevedaM vyAkaraNaziromaNIyamAjhaM vyAkaraNa yadiracayidhizya zrIvopadavanirmitadhAtupAThe darIdRdayate vAcoyuktiriya -- iMdracaMdraH kAzakRtsnApizalIzAkaTAyanAH / pANinyAmarajainendrA jayetyaSTAdizAridakAH // amti yathArthanAmAsya zabdApatrastathApyatannirmAdadhanaMdipUjyapAda jinadabujhyAdinakAbhidhayA prakAzyamAnatayana jaineMdramiyAcakSale lokaaH| yadidamAyAti dRSTipathamadhunA bhavatAM pratharataM, vartate sadasyaiva jaineMdrAbhivayAmidhIyamAnasya zabdANaMvavyAkaraNasya zAkaTAyanAdiprakriyAM tarapurAtanatameyaM prakriyA / saMskRtapravivikSaNAmalpamatInAmapi sukaraH prvesho'dhyynenaasyaaH| laghurapIyamAvahati sAmAnyakAryakaramAcalasUtrasaMdIhabharaM / kebalAmapImAgadhIyatAmAzu bhavati sudustarApi saMskatamahodadhissukhenaiva kSaNakAraH / pravezayati cayamakhilaDhAkAmu yatra tatropalabhyamAnAsu zabdAvacaMdrikAprabhRtiSu sAralyana / kRtazcAcAryeNAsyAM prakaraNavibhAgaH saMdhinAmasamAsahRdaMtImaDatakaMdateti ssodaa| tathA coktaM1 yo devanaMdiprathamAbhidhAno buddhyA mahatyA sa jinadrabuddhiH / zrIpUjyapAdo'jani devatAbhiryajitaM pAdayugaM tadIyaM / /
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMdharnAmnaH samAsasya idvidhermikRtorapi / saMkSepAzApaye pratipAtAyo / viSayANAmeSAgatAdRzyatratAritA prakriyA''cAryabareNa yathA sata. taprayujyamAnAnAM tapo na kasyacidavazeSo yo hi nAdAhRto'syAM ! upalabhyata cAsyAM prakriyAMtarAnupalabhyamAnA susamIcInAnarghA rItiryadudAhRtAH saugamyAya saMdhiSu pUrvAvasthAH SaDliMge zabdotpAdakA dhAta. yastathAzcAtahalatAzavazabdAH samAse vigrahAstaddhite sArthapratyayA michate dhAtUnAM sarvarUpANi phudate cArthapurassaramukhyamukhyaviSayAH / nAsti kazcidavaziSTo'jateSu halaMteSu vA zabdo yasya naudAhRtA ruupnynriitiH| evamattihitakAriNyAH nikhilanyAkaraNAnamuzobhitAyAvAsyAH kartA sugRhIlanAmadheyo mahanIyapAdo zrImadAcAryevaro guNanaMdI kadA dhArAmaMDalamima maMDayAmAsa svazarIramaMDananati na pAryate nirgatuM jainetihAsaprAptyaprAptitayeti mahadusranAvadyata, paraM tathApi naMdisaMghapaTTAvalilekhamanusRtya zakyate vaktuM yadanainAcAryavareNa jainadrasUtrapATha* nirmAtuH pUjyapAdapUjyapAdAcAryaziSyaziSyeNa bhAvyaM / tadanusArato'sya samayopi tase saMtrassare sNbhaavyte| nAsItsattottarakhaMDe bhAratasyAsyAH satropakAriNyAH prakriyAyAH prAk prakAzanAt / alAbhyatra saMdhyAdipaMcavastusamanvitAnvitApicarasta nAmnI lIyasI prakriyA sA hi na vyAkaraNasavasvapradIpikA chAtrajanAtihitakAriNItyato nAdhyayanAdhyApane prAcarat , nApi prAcArayata prcaarkaiH| samavalokya cemAmetAdRzImanyAJcAcAryakRtAmanupalabhyamAnAmudidhIrSajanadravyAkaraNaM labdhavarNasaMdohassAMpratikaraMDitasAhAyyenAbhinA prakriyAmudacikIrSat / paraM na tatra satataM vinavyUhalyAhanyamAnatayA sAphalyamupeyivAn / bhatrAMtarAla evAzAMtaparizramaNAdidhASA
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) C jainAMkitaM purAtanaM vAGmayaM tadubhayadattasarvasvAH pUjyatama paM0 pannAlAla bAkaLIvAlA : dakSiNaprAMtasthavidvicchreSTha ke. kumAra yA mahAzayasAhAsyena tApatrasthakarNAdikalipilikhitAnAM prakriyAmupAlabhatAtizra meNa / vilokya cainAmupayoginI tadabhAvAbhAvaniSpAdana samadhI prakAzayitumanaso mAM karNATaka lipimadhye tuM mairayat / mAnanIya gurUNAmanugrahaH, ityavahitacetasA mayApi vihito yatno garIyasAyAsena, bhavApnutrabvAtisAphalyamarAbhi ca nAgazIlapipratichedyamAnAM tAM kartum / samapAdi ca tenaivaikapustakena bahukAlamatI nAzavanuvamApradAtu sUtrakAna avaziSTa vikSarasAmyAnnavalipisapravezAtpustakaikyAcca / gate cAnalpasamaye taireva paM0 ke. kumArayAmahodayairanugrahazatayA preSitaM pustakAMtara / paraM nAsItacchuddhamAsIccAsyaivAnukAMtArati na sAhAyyamavAptaM tena / tadantara bAbUcadrasana jainatradyamahodayaiHzabdArNava caMdrikAsyaiva laghuvRttiranugRhya preSitA / sAsIdatIva zuddhA prAcInatamA ceti mahatsAhAyyamavattamiti ciramanugRhItAsteSAM / samabhapsata vidyAbhivRddhimeteSAmupari triniveditamahAzayAnAM no vismariSyAmo mahaMdetadupakArabharam | kAlanirNayAdikaM cAcAryavaradevanadipAdAnAM prakAzayiSyAmo yathAsAdhanaM zabdAvadrikA prastAvanA lekhasamaye / 1 * samupalabhyate cAsya jaineMdra ( zabdArNava ) vyAkaraNasya nimnalikhitAni vyAkhyAnAdInyadhunA 1 paMcavastu - ( laghujaineMdre ) - laghukaumudIsadRzI laghIyasI prakriyeSA | 2 | jaineMdrapakriyA - ( laghuH ) AcAryavaraguNanaMdi viraciMtA nAtibI saMskRta pipAThiSu mahaddhitakarI prakiyAta mudrApiteyamakhaldA kAtaH prAk /
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ BL 3 / jaineMdrama kriyA--(garIyasI) zrImadvidvacchiromaNi paM0 vaMzIdharamahAnubhAvaizricitA siddhAMta. kaumudyaispRhamANAtimahatI prakriyeya. mapi mudrApyate taireva sholaapurngre| 4 / zabdArgavacaMdrikA-(jaineMdralaghuvRttiH) zrImadAcArya varazrIsomadevasUriviracitA nikhilasUtrArthaprakaTanakarI nAtimahatI vRtti riyamapi mudrApyate'tra / 5 / jaineMdramahAvRti:-zrImadAcArya--abhayanaM diviraci tA pANinIyakAzikAvRttitopi .. mhdvyaakhyaandiipikaa| mudrApyate kAzyAmanyatra / 6 / pAsa:-zrUyate samupalabdhidakSiNaprAnte'sya prayatyate tduplbdhye| viramyate catirthayisvAkhilamahAzayapurastAt pramAdavihitAzuddhIravakSantuM natipurassaramAvedya cadamiti zam / gacchataskhalanaM kApi bhavatyeva prmaadtH| hasaMti durjanAstatra samAdadhati sajjanAH || viduSAmanucaraH shriilaaljain|
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa naM. 1 80 tamapRSThasya cyutapAThaH / zunaH / zunA / zvabhyA / zvamirityAdi / tathA yuvan maghavan zabdayorapyuzi kRte dIrenbhavataH / yUnaH / yUnA / yuvabhyAmityAdi / maghonaH / maghonA | maghavabhyAmityAdi neyaM / karinzabdasya bhedaH / tataH svAdayaH / inhannityAdau vartamAne 288(ka) sau / 4 / 4 / 10 / inAdInAM kivarjite sau dIrbhavati / karI | krinnau| kariNaH / he karin / he kariNau / he kariNaH / kariNaM / jo dhAri: / ityAdi / tapA hastina zikhin gominityevamAdayaH / pathin zabdasya bheda: "sAvanahaH" ityadhikRtya 288 (kha) pathimadhyabhukSNAmAt / 5 / 1 / 66 / pathin mathin mukSin ityetAmAkArAdezo bhavati sau parataH / saurityvisrjniiyo| 288 (ga) erdai|5|1167 / pathyAdInAmavayavasyekAraspAkArAdezo bhavati dhe prtH| 288 (gha) tho nyaH / 5 / 1168 / yathyAdInAM thakA. rastha sthAne nyo bhavati dhe parataH / panthAH / panthAnau / panthAnaH / he panthAH / he pandhAnau / he panthAnaH / panthAnaM / panthAnau / zasAdau pariziSTa naM. 2 42 samasthacyutapAta 63 (ka) zpana suddhaM / / / 1 / 32 / zianasud ca ghasaMjJa bhavati /
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekA paMcama amuta 6 8 13 16 17 21 34 39 "" 43 ** 47 52. 55 57 58 61 66 8 -6 2 8 21 6 < 3 17 17 16 zucdha zuddhipatram / 18 hakArAdvarjita "" vyaMtyAdacaH zaya: (vRttiH ) karote kaSphaDikaH jazaH thI 'ca kRte'ya sarvazabdavat munIM mRdaH parasya ka up ginAk evaM mAtR gauzabda: he jarase 19 18 12 uttara 13 morava-- 12 camUjam - zaktiH hakArAjvarjita J1 vyaMtyAdyacaH padatAduttarasya hkArasya pUrvasvaM vA bhavati krukRzete kapaDikaH jasaH zI cAkRte'ya dharmazabdavat muniM mRdaH padasya ka ila ? giA evaM bhrAtR gchauzabdaH he jarasau aMtara -~ gaurava - camajanU
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSThAMkA: paMktayaH 13 15 8 10 33 2 33 69 71 76 82 83 85 27 88 90 J1 91 97 101. 105 109 113 17 118 119 RAN 6 1 10 Ov " 21 17 20 20 13 1 4 12 12 14 5 13. ( 2 ) azuddhiH bhUmezvaDU -- he ori aneka- dadhyakSosna mitraduk DakArAMta: prADzabda mRga vikipa kRDa uda uttarasya num bhavati pretyAdi smahatau -- zuddhiH bhrameva DUH haM bhUri- naika krIDa uda uttarasya bhasya num akhaM ca na bhavati pratyAdi lakArajakArAMgardam / gardan smahatoH lakAraJakArIgardhap / gardhav bhyo'so't so's kRtamityAdinA zini- kRkamyAdinA siniSedha: guNoktoru guNeoktaru pRduH vRddhI dviruktairadho'bhiH gArga: dadhyakSNo'na mitradhruk DhakArAMta: praur3ha zabdaH / srag vikrID pRthuH pRthvI dviruktairadhobhiH gArgyaH
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ rakAcaryakAH / 507 // halo hataH / 4 / 4 / 154 / halaH parasya hasaMbaMdhino yakArasya khaM bhavati rupAM parata: / gaargii| gAgyauM / gagArgyaH / ityAdi / 508 // phaTa / 3 / 1 / 20 / yatraMtAnmRdA striyAM vartamAnAt phaT yo bhavati / TakAraH striyAM vyarthaH / phasyAyam / iTiDDhANanityAdinA kI, NavaM | gAAyaNI / gAAyaNyo / gAryAyaNyaH / ityAdi / yuvApatyavivakSAyAM-gargasyApalyaM yuveti vigRhya "yajinaH" iti gAryazandAt kaNa | pUrvavaccheSaM / gAAyaNaH / karISasyeva gaMdho yasyeti base-ivArthasya vRttAvatarbhAvAdivazandasyAprayogaH / "supUtyutsuramarguNe gaMdhasyaH" iti vartamAne vopamAbAda / / 10 / pAnadhAcinaH parasya gaMdhasya vase sAta ikArAdezo bhavati vaa| tadA-karISagaMdherapatyamiti vigRhya- tasyApatyamityaNa / kArIgaMdhaH / evaM kaumudagaMdhaH / yadA na sAMtastadA-karISagaMdhasthApatya "ivataH"ratI / kArISagaMdhiH / evaM-kaumudagaMdhiH / striyAM 510 // bhyo'kSu rUpAMtyayormonANiyoH / 3 / 1 / 84 / akSu madhye rUpAMtyo gotre'nAH vihitI yANitrI tadaMtasya dRddhastriyAM vartamAnasya Sya ityayamAdezo bhavati | SakAraH "dhyasyeza be'hatke mAtari" iti vizeSaNArthaH / tataH TApa | kArISagaMdhyA 1 evaM-kaumudagaMdhyA / / kusubhena raktamiti vigRhya 11 // tena raktaM rAgAt / 3 / 211 / rajyate'nena sa rAgaH / kusumAdidravyavizeSaH / zukasya varNItarApAdanamiha rejArthaH / tenati zAsamIt rAgazAcino raktamityetasminna'rthe yathAvi.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdra prakriyAyAMhitaM tyo bhavati / ityaNa / pUrvavaccheSaM | kaumuMbhaH pttH| kaumuMbha vastra | kaumuMbhI zATI / evaM-kAtrAyaH ! hAridraH || lAkSayA raktamiti vigRhya---- - 512 / / laakssaarocnaann| 3 / 2 / 2 / lAkSArocanAbhyo bhAsamarthAbhyAM rakte'rthe ThaNa bhavati |"ik TaH" iti tthsyekaadeshH| lAkSikaH / evaM naunikH| pUrvavat triliMge yogya / zakalena rakta. miti vigRhe. 513 // kalakardamAdA / 3 / 2 / 3 / zaphalakardama 'ityetAbhyAM bhAsamIbhyA raktArthe ThaNa vA bhavati / pakSe'N / pUrvavadanyat // zAlikaH, zAkalaH / evaM kArdamikA, kArdamaH / / gurudayena puSyaNa yuktaH saMvatsara' iti vigRhya-teneti vartamAne 14 // gurudayAd bhAd yukto'ndH|3|2|5| guruvahatyatirudeti yasmin nakSatra tAcinI bhAsamarthAt yukta ityatasminnarthe yathAvihitaM so bhavati yo'so yuktaH sa cedandaH sabatparaH syAt / ityaa| parityatra / "taipauSa meM 'iti yakheM / pauSaH saMvasara, popaM varSa / evaM-kAlgunaH saMvatsaraH, phAlguna varSe || padopatena puSyaNa yuktaH kAla iti vigRhya 515 / / cdropetaatkaal|3|2|6| yasya nakSatrasya kSetra caMdro vartale tannakSatraM caMdrorataM / tadvAcino bhAsamarthAt yukta ityetasminnardhe yathAvihitaM so bhavati yo'sau yuktaH sa cet kAlo bhavati / pUrvaradanyat / pauSaH kAlaH, pauSo'horAtra, pauSamahaH, paSI rAtriH / evaM-mAghaH kAlaH, mAgho'horAtraH, mAghamahaH, mAdhI niH // pautrI paurNamAmI asya mAsasya iti vigahe
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ rskaarthkaaH| 516 // sAsya pArNamAsIti khau 312 / 23 / seti mAsamarthAdasyoti sArthe pathAvihitaM tyo bhavati yad tad vatiM sA cet paurNamAsI / itizabdo citramAvastena mAMsadabhAme sabasara savatsaraparvaNi vA tya: | tyAMtena cetsaMjJA gamyate / pUrvatragcheSaM 1 pauSo mAsaH, pauSo'ImAsaH, pauSaH saMvatsaraH / evaM-mAghaH // mahan davatA'syeti vigRhe-sAsyeti vartamAne 517 // devvaa| 3 / 2 / 16 / seti vAsamarthAdasyati tArthe yathAvihita tyo bhavati yad tad yatiM sA cet devatA bhavati / pUrvavadanyat / AItaH / evaM-jainaH nareMdraM haviH // amikSa viSNuSa devatA'syeti vigraha dvekAni ca kRte devatArthe'Na | "siMdhubhage dvayoH" iti vartamAne 18 // devatAnAM hAni 512 / 26 / devatAnA iyoH padayo jhAni viSaye aiba bhavati | AgnAvaSNayaM / evaM AgnimArutaM / AgnivAruNa | "nepyavizvidre' iti DAnItvayoniSedhaH / ayeMdrI devate'syeti vigRh-ann| 619 // drvrunnsyaat|5|2|27 / avarNotAta devatAt parasya iMdrazabdasya varuNasya cAcAmAdaraca aipa na bhavati / AgnedraH / evaM-aiMdrAvaruNaH / triliMgaSyapi yojya / / maheMdo devatAspeti vigrahe 520 // mahendrAdU ghANa c|3|2|314 mahendrazabdAdevatArthe pa a aa ityeto tyau bhavataH cakArAcchazca / yasya iya, chasya In / mheNdriyH| mahiMdrA maheMdrIyaH / / ko devatA'speti vimahe 621||ksomaadynn / 3 / 2 / 12 / kasAmAnyAM de
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyobatAyeM vyA yo bhavati / TakAro ayarthaH / NakAra aivarthaH / e: hAtparatvAdaipu / kArya haviH / evaM-saumya / striyo ditvAmkI / kAyI dik| saumI | "halo itaH" iti yakhaM / / vANAM samUha iti vigraha 521 // tasya samUhaH 3 / 2 / 38 / tasyeti tAsamarthAt samUha ityetasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / ityaNa / pUrvavomaM / bAke / evaM kAkaM / vAripatyaM / vAnaspatyaM / "yamadityadityAdityapatiyoryo'NapavAde cAstre" iti vyaH / AgneyaH-kalpagneNiti DhaNa, pya / hastinAM samUha iti vigrahe 623 / / istiphavacyacitAca ThaNa / 3 / 2 / 43 / istin kavacin zandAbhyAM acittavAcimyaH kedArazabdAcca tasya samUha ityasmin viSaye ThaNa bhavati / Thasya ika / bhaspA'mo'khaM / "Diti deH" itIti ca vartamAne 524||n: 4 / 4 / 142 / nakArAtasya gorbhasya TeH kha bhavati iti parataH / hAstikaM / evaM-kavacino samUhaH kAracikaM / acittabhyaH-apUpAnAM samUhaH-ApUpikaM / zAhakulikaM / kedArANA samUha kodaarik| 5255 dhenorntrH3|2|44 / dhenuzabdAta samUhe'rthe ThaNa bhavati na cetsa dhenuzandA natraH parA bhavati / 526 ||dosisuNsugshshvdksmaattH kaH 5 / 216 / dosuzabdAt imus ityetramaMtAd ugatAca zazvad akasmAd zabdavarjitAt sakArAMtAcha pArasya Thasya kakArAdezo bhavati / dhenukaM / sapanA itiH kiM ! adhina || nimittaM vesIti vigRhya---- .
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ caaturthikaaH| 527 // tad vezyadhIte / 3 / 2 / 72 / taditi ipasamarthAt vetItyasmin adhIte ityetasmiMzvA yathAvihitaM tyo bhavati / itpaNa / maimittaH / evaM-mauhUrtaH / vyAkaraNaM vezIti vigRhyatenaivANi-Adaraipi prApte 528 pade va aiyauna / 5 / 3 / 9 / pade parato cAmAdaracaH sthAne niSpannayoryakAravakArayoreya aura ityetAvAdezI bhavato pati Niti parataH / paiyAkaraNaH / evaM-soyAgamaH | sddhaaNtH| chAndasaH / / udumbarA asmin deze saMtIti vigRhya... 529 // soca stIti devaH svau 3 / 2 / 84 / sa iti vAsamarthAt atretIbarthe yathAvihita tyo bhavati, yo'sau bAMtaH sa cedasti, yaH IpAnirdiSTaH sa vedeSAH, samudAyena besamA gamyate / audubaraM rASTraM / evaM vAlva, pArvataM / / kuzAmbana niIteti vigRhe_530 // tena nittaH 3 / 3 / 85 / teneti bhAsamaryAt nivRtta ityetasminathe yathAvihitaM tyo bhavati dezaH ho / ityaNa / kauzAmbI nagarI / karkadaina nivRttA kAbaMdI / makaMdena nivRttA maakNdii| sagaraiH sAgaraH // RjunAvo nivAsaH / iti vigRdha 531 // tasya nivAsAdarabhavI / / 2 / 86 / tasyeti tAsamarzanivAsa ityasmin adUrabhava ityasmiMzvArthe pathAvi - hitaM tyo bhavati / ityaNa / ArjunAvaM nagara / udiSTasya nivAsa bhaudiSTaH / sakalAyA nivAsaH sAkalaM nagaraM / mare bhavo'daramamaH /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 jaineMdra prakriyAyAM rAtra - varANasAyA adurabhavA vArANasI nagarI / vidizAyA aMdarabhavaM vaidizaM nagaraM // cakSuSAM te iti vigR 532 / / zeSe / 3 / 1 / 99 / apatyAdibhyazcaturarthAntebhyo'nyaH zeSaH / tasmin zeSe'rthe vizeSe yathAvihitaM vyo bhavati / ityaNa / cAkSuSa rUpaM / evaM zrAvaNaH zabdaH rAsano rasaH, darzinaM, spArzanaM ca dravyaM, harSAdi piSTA dArSadAH saktavaH // sarvasmin khoke jAtaH kRto bhavo beti vigRhe- - 533 / lokadyyadhyAtmAdibhyaSTurA 3 / 2 / 168 / ThokaradhyAtmAdibhyazca zeSa ThaNa bhavati / Thasya ika / 534 // anuzatikAdInAM 5 | 2 | 24 | anuzatika ityevamAdInAM gUnAmavayavayoH pUrvottarapadayoracAmAderaca ainnavati iti Niti parataH / sArvalaukikaH / pAralaukikaH / aihalaukikaH // AramanyavIti vigRhe - subarthe hase "anaH" ityaH satiH / "naH" iti Te: skhe kRte---adhyAtmaM bhavaH - AdhyAtmikaH / evaM - AdhidaivikaH / AdhibhautikaH // samAne bhava iti vigRhya -- 535 // samAnAttadAdeva 3 / 2 / 169 | ThaNa 1 pUrvavadanyat | sAmAnikaH / evaM sAmAnagrAmikaH / evaM sAmAnadezikaH || zrutre jAta iti vigRhya 536 / tatra jAtaH 3 / 3 / 1 / tatreti IpasamarthAt jAta ityasminnarthe yathAvihitamaNAdayastyA bhavaMti / svajanmanyanapekSita paravyApAraH kartRbhUto jAtaH / prAga dvAraNa - - zrautraH / evaM mAthuraH // utse jAtaH / 537 | utsAdezcAtra / 3 / 1 / 97 / AtsaH / evaM audaSAhaH // rASTre jAta:
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSikAH / - 518 || rASTradrotarAva ghetyAdaJ 3 / 2 / 100 / rASTra dUra uttara ityetebhyo yathA'saMkhyaM gha etya mahaja ityete tyA bhavati / iti ghastasya iya- rASTriyaH / evaM dUre jAtaH - dUkhyaH / uttarAsman jAtaH-- auttarAhaH // OM kRtaH labdhaH kItaH saMbhUto veti vigRhya tatreti vartamAna 539 // kRtalakrI saMbhUtAH 3 / 3 / 17 / taMtri IesamarthAt kRtAdiSvartheSu yathAvihitamaNAdayasyAH bhavati | svabhAvaniSpattAvapekSita paravyApAraH karmabhUto bhAtraH kRtaH, sAmAnyena prAma labdhaM, mUlyena saMprAptaM krItaM saMbhUtiH saMbhAvanA, avaklRptaH tatkriyAkartRbhUtaH saMbhUtaH / pUrvavadaNAdayaH / zrIghnaH, autsaH, rASTriya dUretyaH, ottarAhaH // katrau jAtaH iti vigrahe ' + -- 540 || katrayAdeH / 3 / 2 / 104 / emyo Dhaka syAcchetre | Dhasya eya-kAtreyakaH / evaM nadyAderdaNa - nAdeyaH // zrana bhavaH iti vigRhya -- tatreti vartamAne - - 541 || bhavaH | 3 | 3:1 / tatratIsamarthAt bhava ityasminnarthe yathAvihitamaNAdayasyAH bhavati / sattArtho bhavArthaH / pUyaMtraccheSaM / zronnaH, aurasaH, rASTriyaH kA paphaH nAdeyaH // dizi bhava iti vigRhya -- vy 542 || digAderyaH 3 | 3 | 32 / digityevamAdibhyaH IpasamarthebhyaH zeSe bhavArthe yo bhavati / dizyaH / evaM varge bhavaH vayeH / 543 || dehagAva | 3 | 3 | 33 | dehAvayavasya IsamarthabhyaH zeSe bhavArthe yo bhavati / aNAderapavAdaH / kaMTha bhavaH ka
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 jaineMdraprakripAyAM patryaH / evaM-oSTrayaH, daMtyaH, pANyA, pathaH // aMtaramAre bhava iti vigRhya-hAditi vartamAne 544 // aMtaHpUrvAnna 3 / 3 / 10 / isAdataHzabdapUrvAt bhavArthe ThaJ bhavati / agArasyAMta; aNtrgaarN| "pAramadhye'ntastayA" iti hasaH / pUrvadanyat / aaNtrgaarikH| evaM-AMtargehikA, mAtApurikaH / / zrudhnAdAgata iti vigRhya 545 // sata aagtH|3|3| 56 / tata iti kAsa. marthAt Agata ityasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / zeSaM pUrvavat / zrInA, rASTriyaH, nAdayaH / zuskazAlAyA agatamiti vigRzaThaNiti vartamAne 546 / AyasthAnAt / 3 / 3 / 60 / svAbhimAyo bhAga bhAyastasyotpattisthAnanAcinaH kAsamarthAta Agate'rthe ThaNa bhavati / pUrvavacche / zolkazAlika evaM-ApaNika | aakrik| gaulmikaM / / zrRMzno nivAso'syeti vigRhya 547 // so'sya nivaasH| 3 / 3 / 74 / sa isi yAsamarthAt nivAsa ityasminnarthe yathAvihitaM tyo bhavati / dhaunaH / rASTriyaH / nAdeyaH / bhadrabAhuNA proktamiti vigRhya-- 548 // tena moktaM / 3 / 3 / 85 | teneti bhAsamarthAt proktamityasminnarthe yathAvihita tyo bhavati / prakarSeNa vyAkhyAtamapyApitaM vA proktaM / bhAdrabAhavANyuttarAdhyayanAni // pANininA protamiti vigRhya 549||doch / 3 / 2 / 125 / dusaMjhakAlaiSike'rthe cho bhavati / chasya IyU | ko duH! mAma
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ uNAdhikAraH 1 199 650 // yasyAdavAdyainduH | 1 | 1 | 83 | yasya zabdasyAcAM madhye AdirajaiSu bhavati sa dusaMto bhavati / ityAdimA vihitaH / pUrvaSaccheSaM / pANinIyaM / pUjyapAdIyaM / pANinIyaM vespadhIte veti vigRhya - taddetyadhIte" ityaN / proktAdityup / pANinIyaH chAtraH / evaM--pUjyapAdayazchAtraH // samaMtabhadreNa kRtamiti vigRA 551 || kRte the | 3 | 3 / 99 / teneti bhAsamarthAt kRte prathe'rthe yathAvihita tyo bhavati / sAmaMtabhadraM vArttikaM / vArarucAni vAkyAni // upagoriti viza 552 / / tasya svaM / 3 / 3 / 102 / tasyeti tAsamarthAt svamiti dvitIye saMbaMdhini yathAvihitamaNAdayastyA bhavati / pUrvavaccheSaM / aupagavaM / evaM kApaTavaM / autsaM / gAMgaM / bArhaspatyaM / rASTriya | kAtreyakaM / nAdeyaM // bhasmano vikAra iti vigRjha 553 // tasya vikAraH | 3 | 3 | 123 / tasyeti tAsamarthAt vikAra ityasmin arthe yathAvihitamaNAdayo bhavati / tasyeti vartamAne punastasyagrahaNaM zeSa ityasya nivRtyartha / "naH" iti TeH khaM prAptaM " anaH" iti pratiSiddhaM / bhAsmanaH / evaM mArdikaH // akSaidIvyatIti vigrahe- prAgyANiti vartamAna 554 // tena dIvyatkhanajjayajjitaM / 3 / 3 / 153 / teneti bhAsamarthAt dIvyati khanati jayati jite cArthe ThaN bhavati / AkSikaH / evaM - zAlAkikaH / abhrayA khanati abhrikaH / evaM kaudAkhikaH / pAzakairjayati jito yA pAzakikaH / AkSikaH /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 jaineMdraprakriyAya seneti karaNe bhaiSA nAnyatrAnamidhAnataH // dadhnA saMskRtamiti vigRdha 555 || saMskRtaM / 3 / 3 / 154 / teneti bhAsamarthAt saMskRtamityasminnarthe ThaNu bhavati / sataH utkarSAdhAnaM saMskAraH / dAdhikaM / evaM zArGgaverikaM / mArIcikaM / opAdhyAyaH ziSyaH / vaidikaH // || uDUna tarati iti vigRhya A. 556 || taran | 3 | 3 | 156 / teneti bhAsamarthAt taratyarthe Nu bhavati / bhaDupikaH / kAMDaplAtrikaH / gaupucchikaH / hastinA gacchatIti vigRdha 657 / / caran | 3 | 3 | 158 / teneti bhAsamarthAt ca gacchati bhakSayati cArthe Thapa bhavati / hAstikaH / evaM kaTikaH / dadhnA bhakSayati dAdhikaH / evaM zArikaH // zabda karotIti vigR- 558 || zabdadarduralalATakukkuTa T rUDhau / 3 / 3 / 201 / zabda dardura lalATa kukkuTa ityetebhyaH ipsamarthabhyaSThaNu bhavatirU rUDhikiyAbhiSe viSaye / zAbdikaH vaiyAkaraNaH / zabdamavinaSTaM jAnannuccaratItyarthaH / evaM daduraM vAdinaM karotIti dArdurikaH / lalATaM pazyatIti lAlATikaH sevakaH / kukkuTI pazyatIti kokkuTikaH / kukkuTIvAlpena dezena gacchan saMyato bhikSurucyate || apUpAH paNyamasyeti vigRhe 559 / / tadasya paNyaM / 3 / 3 / 2061 taditi vAmamarthAt asyeti tArthe yNa bhavati yattad vAMtaM tad paNya bhavati / ApUrtikaH / zASkulikaH / lADakikaH / paNpArthasya vRttAvatarbhAvAt tadaprayogaH // nRtta zilpamasyeti vitRhe----8diti vartamAne ---
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ThaNAdhikAraH / 560 // shilp| 3 / 3 / 209 // taditi vAsamarthAt asyeti sAthai ThaNa bhavati yad sad vati tAcecchilpaM vijJAna bhavati / nArtikaH / vAdanikA / mRdaGgavAdanaM zilpamasyeti mArdazikaH / maurajikA / pANavikaH | vAdanazilpArthayovRttAvaMtarbhAvAdaprayogaH || apUpAH zilpamasyeti-tadasyeti vartamAne 561 // zIlaM / 3 / 3 / 216 / taditi vA samarthAt asyeti tArthe ThaNa bhavati yattadvAtaM sacamchIlaM khabhAvo bhavati / bhA - pUpikaH / tadbhakSaNazIla ityucyate / tatsthasya tAcchabdayAt / evaM-zA kulikaH / sAmbUlikaH // chatraM zIlamasyeti vigraha 562 // chatrAderana / 3 / 3 / 217 / chaba ityaMSamAdibhyastadasya zAlamityasmin viSaye aJa bhavati / chAtraH / chathavat guruchidrAcchAdanapravRttaH ziSyaH ucyate / evaM zikSAzIlaH zakSaH | bhikSAzIlaH bhaikSaH | zulkazAlAyAM niyukta iti vigRhya-- 563 / / tatra niyuktaH / 3 / 1226 / tatIpsamarthAt niyukta ityasminnarthe ThaNa bhavati / niyukto'dhikRto yAta ityarthaH / zAlkazAlikaH / ApaNikaH / AkSapaTalikaH dauvArika:-"dvArAdeH" ityAva / sthaM bahatIti vigRhya--- 564 // tad bahan rayamAsaMgAyaH // 3 / 3 / 232 / taditIpasamarthAt sthazabdAt prAsaMgazabdAca vahatyarthe yastyo bhavati / ramyaH / varasAnAM skaMdhe prAsajyate iti prAsaMgo 'yuktaH / tadvati prAsaMgyaH || dhuraM vahAleti vigRhya 565 / / dhuro daN ca 3 / 3 / 233 / dhura ityetasmAdipsamarthAt vahatyathai daza bhavati yazca / dhaureyaH / dhuryaH || sAmAna sAdhuriti vigRhya
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAM 556 // tatra sAdhuH 3 / 3 / 249 / sadhetIpsamarthAt sAdhurisyAsmina yo bhavati / "ma" iti tte| khaM prApta 567 // yekI 4 / 4 / 178 / bhAvakarmabhyAmanyA ye TikhaM na bhavati / sAmanyaH / evaM amanyaH / karmaNyaH / zaraNyA / sabhyaH / sAdhuH samarthaH pravINa: upakArako vA | barasebhyo hitamiti vigraha 568 // tasmai hite raajaacaarybaamnnvRssnnH3|4|7|| tasmA ityapasamarthAt rAjAdivarjitAt hita ityasminnarthe yathAvihitaM prAk ThaNazcha ityAdisyo bhavati / patsIyaH / karAyaH / uSTrIyaH / pitrIyaH / 569 / / sumAvadoryaH / 3 !5!! sagAdezabAgacca mRdo yasyo bhavati / yugyaH / picavyaH kAryAsaH / 570 / / mANyaMgarathakhalayavamASavRSavAhmatilAyaH / 3 / 4 / 8 / prAdhyagavAcibhyA rathAdibhyazca tasmai hita ityasmin viSaye yo bhavati | detebhyo hitaH datyaH / evaM-kamyai / cakSuSya / nAbhyaM tailaM / rathyA bhUmiH / khalyamagnirakSaNaM / tyastuSAraH / mAthyo bAraH / vRSyaM kSIrapAnaM / brahmaNyo dezaH / tilyaM vAtyA # saptatyA kriItamiti vigRhe 571 // mRtyaiH kota / 3 / 4 / 45 / mUlyavAcinI nirdezAdeva bhAMtAnmRdaH krItamityasminnarthe yathAvihita ahariNa ityevamAdayastyAH bhavati // sAptatika / mAzItika / naiSkikaM / pANika / prasthasya vApa iti vigrahe 572 // tasya vApaH / 3 / 4 / 46 / sasyeti tAsa
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArthAH / marthAt bApa. ityasmibha papAvihitaM tyo bhvti| iti ThaNa | prAlikaM / kauTuMbika / dauNikaM / / rAjAnamarhatAti viprahe 573 // ipohe va kutte / / 4 / 132 ipa itIpasamarthAt arha ityasmin arthe vat bhavati yattadaha iti saccekRityaM ko kiyA pAdhi ! jagA snala rAjatAyompamasya rAjJaH dhRttamityarpaH / evaM-kulAnavat / sAdhuvat / 574 // supa ive / 3 / 4 / 133 / subaMtArdivArye vat bhavati / saadRshymivaarthH| tacceda sAzya kRtya kriyA viSaya bhavati / kSatriya iva kSatriyavadU yudhyate / devamiva devavad guruM pazyati / sAdhuneva sAdhuvadAcaritaM devadattena / pAtrAya iva pAtravad apAnavAya dattaM / parvatAdiva parvatavat kutupAdavarAhati / 75 // tatra / 3 / 4 / 134 / tatretIpsamarthAt ivAaiM vad bhavati / mathurAyAmiva mathurAvanmAnyakhaTe prAsAdAH / pATaliputravatU sAkete parikhA / akriyArtho'yamAraMbhaH / 576 // tasya / 3 / 41 135 / tasyeti tAsamarthAt ivArthe vad bhavati / devadattasyeva devadattavat jinadattasya gAvaH / rAjavat jinadaptasya daMtAH / 577 / / bhAve tvatala / / 81 136 / tasyeti tAsamArthAt bhAva'bhidhaye svatala ityeto tyau bhavataH / bhavato'smAdabhidhAnapratyayau iti bhAvaH / zabdapratyayapravRttinimitta kA bhAvaH / khAMtaM svabhAvato napuMsakaligaM talataH striiliNg| 1 gotriH gotvaM / gotaa| atra sAmAnya bhAvaH / zuklatvaM, zukratA paTasya--a guNaH / zuklava zuklatA rUpasya-atra guNasAmAnyaM | pAcakAvaM pAcakatA / aupa
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 jaineMdraprakriyAyAM - mayatvaM / aupagavatA / rAjapuruSatvaM / rAjapuruSatA / atra saMbaMdha: / devadattatvaM / devadatA | DisthalaM / DisthatA -- aba saMjJAsaMjJitvaM saMbaMdhaH / zabdasvarUpa vAlyAdiparyAyAnvayavastusvarUpaM vA bhAvaH // surAzo bhAnuH karma vA iti vibrahma 578 // rAjapatyataguNeoktirAjAdibhyaH kRtye ca 3 4 | 141 / rAjAntebhyaH patyatebhyo guNavAcibhyo rAjAdibhyazca zabdebhyastasyeti tAMtebhyaH kRtye kartavye karmaNi kriyAyAM bhAve ca vyaNa bhavati / TakAro GayarthaH / 579 / / AtvAdagaDuLAdeH | 3 | 4 | 137 / gaDulAdivarjitAt svatalAvAdhikRtAvAbrahmaNasva iti tvazabdAt pUrve / iti pakSa vA bhavataH / saurAjyaM / na iti TikhaM / surAjavaM / jatA evaM sutarAja | yUvarAjatA / patyaMtebhyaHbRhaspaterbhIvaH kRtyaM karma vA vArhaspatyaM / vRhaspatitvaM / bRhaspatitA / guNe uktiryeSAM te guNoktayaH / guNadvAreNa ca ye dravyavRttayastebhyaH jaDasya bhAvaH kRtyaM vA jADyaM / jaDatvaM / jaDatA / maukhye / mUrkhatvaM / mUrkhatA / rAjJo bhAvaH kRtye vA rAjyaM rAjatvaM / rAjatA / karbhAvaH kRtyaM yA kAvyaM / kavitvaM / kavitA || tArakAH saMjAtA pasya iti vigRhe } 580 // tadasya saMjAtaM tArakAdibhya itaH | 3 | 4 | 197 | tArakAdibhyastadasya saMjAtamityasmin viSaye ita ityayaM syo bhavati / tArakitaM nabhaH / puSpitaM / kusumitaM / pallavitaM / / aru pramANamasyeti vigrahe Xie L 581 // pramANe mAtra 3 | 4 | 199 / taditi samarthAt pramANe vartamAnAt asyeti tArthe
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ paaNcmikaaH| mAtra bhavati / TakArI prthH| pramANamAyAmamAnaM / tad vividha / utsedhamAna, zayyAmAnaM c| ttrorssmaane-uurumaanmudk| UrUmAtrI parikhA / tiryagmAne--dhanurmAtrI bhUmiH // itI pramANAmaspati vigRhe - 582 // hastipuruSAd vANa / 3 / 4 / 200 / saditi bAsamarthAt pramANavAcino hastinzadAt puruSazabdAca tArthe aNa bhavati vA / pakSe prApta ca / na iti TikhaM prApta "anapatye'NAnaH iti nipidaM / hAsti jalaM, istimA | pauruSa, pu. rupamA || Uru pramANamasyeti vigRhe 583 / / borkhe damradvayama / 3 / 4 / 201 / Uce pramANe vartamAnAt mRdo vAMtAdasyeti tArthe dayasada dAda ityatI tyo vA bhavataH / pakSa mAtraTa / TakAro vyarthaH / urudvayasaM / UrudannaM / arumA jalaM / hastidvayasaM / hastidannaM / hastimAtraM / purupAyasaM | puruSadanaM / puruSamA / idaM mAnamasyeti vihe 584 // ghatvidakimaH / 3 / 4 / 207 / idaMzasdAt kimzabdAca mAnavRttastadaspetyasmin viSaye tu ityayaM tyo bhavati / ukAra ugidkAryArthaH / mAnaM caturvidhaM / UnmAnaM niSkAdi / parimANaM prasthAdi / pramANaM vitastyAdi / saMkhyA ca ekaravAdIti | ghasya iy| 585 // kimidamaH kIza 4 / 3 / 254 kim idam / ityetayoryathAsahaba kI iza ityesAbAdezau bhavataH ghatugadazaikSeSu dhuSu prtH| eriti khN| numyaskAMtasukhAni / pyAnniSphaH / syadhAnya, iyatI zATI | panto munninH| evaM-kiyAna, phiyata, kiyasI, kiyaa|
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyA586 // vaitado ghH| 3 / 4 / 208 / etadaH parasya dhatorAderghakArasya vakArAdezI bhavati / 587 // aaH| 3 / 4 / 208 | ghasAdRza parataH pUrvasyAtvaM bhavati / iti dakArasyAtvaM / etanmAnamasyeti vigahe- etAvAnniSkaH / etAvadAnyaM / etAvatI zATI / etAvato gunninH| 588 // yacadaH / 3 / 4 / 209 | yattA parasya ghatIrghakArasya vakArAdezo bhavati / pUrvavaccheSaM / yanmAnamasya pAvAn / yAvat / tAvAn / tAvat / jhApakamidamevAdezavacanametala-- yatatadbhyo caturbhavatIti // catvAro'vayavA asyeti bizubhasvairiti vartamAne 589 // avayave tayaTa / 3 / 4 / 211 / sthisaMhAvAcino'payave vartamAnAta yAMtAta aspati tArthe'vavini tayaT bhavati / TakAro upartha: / svAdAvadhe iti padatve rephasya "chavi"iti satvaM / 590 // praatsuprsye| 5 / / 78 prAtparasya saphArasya subatAdvihite takArAdau tye parataH SatvaM bhavati / iti SatvaM | catuSTayaM / catuSTayaM samantabhadrasya / catuSTayazabdAnA pravRttiH / paMcasayo yamaH / dazatayo dharmaH // ekAdazAnAM pUraNa iti vigRhe-- 591 / / tasya sthipUraNe haT / 4 / / / taspati tAsamarthAta sthisaMkhyAvAcina: sthisaMjJApUraNe'bhidheye ada tyo bhavati / DhakAro yarthaH / DakAraSTikhArthaH / ekAdaza / evaM-dvAdaza / ayodaza / ekAdazI tithi: / / paMcAMnAM pUraNa iti vigRhe
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAva(yAH / 592 / / no'se maTa | 1 / 1 / 3 / nakArAMtAt sthisaMjJAcAcino mRdaH syipUraNa maDityayaM tyo bhavatyase | paMcamaH | saptamaH | paMcamI tithiH // SaNNAM pUraNamiti vigRhya 593 // Sadakati katipayasya thuka / 4 / 1 / 5 / SaTra kati katipaya ityeteSAM thugAgamo bhavati DaTi parataH / TutvaM 1 paSThaH / SaSThI tithiH | katiyaH / katipayadhaH / jJApakamidamava DITa thuvacana-katipayAdapi DaT bhavatIti / / caturNI pUraNa iti vigRhya 594!! caturaH ! 16 ! catura ityetasya thugAgamo bhavati DaTi parataH / caturthaH / catasRNAM pUraNI caturthI / tasAditvAt pumbhAvaH / 595 // chayau cakhaJca / 4 / 16 71 catura ityetasmAta chayo tyo bhavatazvakArasya khaM / turIyaH / turIyA / turyaH / turyA / evaM caturastrarUpyaM / / dvayoH pUraNa iti vigraha-. 516 / / dvestIyaH / 4 / 1 / 8 / dvi ityetasmAt tIyo bhavati / DaTo'pavAdaH / dvitIyaH / dvitIyA // 597 // trasta ca / 4 / 1 / 9 / tri ityetasmAt tIyo bhavati vezca tU ityayamAdezo bhavati / trayANAM pUraNaH tRtIyaH / tRtIyA // gAvo'sya saMtIti vigRhya 698 // tadasthAsyasmimiti matuH / 4 / 1 / 40 / taditi vAsamarthAt astItyevamarthaviziSyat asyeti tArthe asminitIbarthe vA maturbhavati / ukAra ugidkAryArthaH / pUrvavacchaSaM / gomaan| evaM-zrImAn / vRkSA asmin saMti-vRkSavAn ,plakSavAn parvataH 599 // mamoDa jhayo mto!'yvaadibhyH| 5 / 3 / 46
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdra prakriyAyAM makArAMtAdavaNItAnyakAroDho'varNoko zayaMtA parasya satorvakArAdezA bhavati yavAdIn varjayitvA / kiMvAn | guNavAn | zALAtrAn / zamIvAn / ahaMvAn / vidyutvAn / iti karaNo vivakSArthaH / tenabhUmaniMdAprazaMsAsu nityayoge'tizAyane / saMsarge'stivivakSAyAM prAyo matvAdayo matAH // 178 bhUmA prAcurya tasmin bhUmni- gomAn / niMdAyAM - kakudAvatI / prazaMsAyAM zIlavatI / nityayAMge-kSIriNo vRkSAH / atijJAyane -- udariNI kanyA / saMsarge -daMDI / chatrI / bhUgAdidarzanaM prAyaH kiM ? sattAmAtre'pyayaM dRzyate / vyAdhavAn parvataH / sparzarasagaMdhavarNacaitaH pudgalAH / vAgasyAstyasmin veti vigRdya 600 // vAco gmin / 4 / 1 / 45 / vAca ityetasmAt matvarthe vA smin bhavati / anna gakAra it / gakArAditvAt "ye" iti sUtreNa pUrvasya anunAsikAdezo na bhavati / gakAroM nAsikyanivRtyarthaH / vAgmI / bAkhAn / 601 // kSipyAlATI / 4 / 1 / 46 / vAca ityeta*mAdU matvarthe kSipi kSa gamyamAne Ala ATa ityetau tyau bhavataH / vAcAlaH / yAcADhaH / yaH phalgu bhASate sa evaM kSipyate // mAyA a svastyasminniti yA vigRhya 602 / / mAyA''mayAmeghAskRtapo'so vin / 4 / 1 / 74 / mAyA AmayA medhA sRja tapasu ityetebhyo'saMtebhyazva mRddha matvarthe vin vA bhavati / mAyAvI | AmayAvI / ata eva nipAtanAddItvaM / meghAcI ! sRgvI / tapasvI | yazasvI | varcasvI / vacasvI | matyarthe stAviti bhasaMjJAyAM padakArya rityAdi na bhavati /
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ svArthikAH / 179 pakSe tu matuH / mApAvAn | AmayAvAn / medhAkAn / sRgvAn / tApasaH - jyoditvAdaNa | yazasvAm / yazasvatI / sarasvatI || nIrasyAsyasminniti vA vizUla 603 / / nauzikhAdibhyAM nI / 4 / 1 / 75 / nAvAdibhyadizakhAdibhyazca yathAsaMkhyaM matvarthe in ityetI tyA vA bhavataH / pUrvavacche / nAvikaH / naumAn / kumArikaH / kumArIvAn / evaM zikhI / zikhAvAn | mALI | mAlAvAn / 604 / / ato'nekAcaH / 4 / 1 / 76 / akArAMtAdanekAco do matvarthe vA ThenI tyo bhavataH / daMto'syAstIti daMtikaH / daMtI / daMtavAna / chatrikaH / chatrI | chatravAn // ataH paraM prAyazaH strArthikAstyAH / tatra vizeSaNaM prakRtervijJAyate / taca | tyena yotyate / 605 || kiMsniboradvayAdivaipulyAt / 4 / 1 / 108 / kimazabdAta snisaMjJakAt dvaghAdivarjitAt bahuzabdAcAvaipulyavAcino vakSyamANAstyAH bhavati / ityayamadhikAraH "te supaH" ityataH prAma veditavyaH iti vartamAne 606 // kAyAstasa / 4 / 1 / 113 / kimAdibhyaH phAMtamyabhsa bhavati / kasmAditi vigRhya ---tasa / pUrvasya supaH upa / "te supaH" iti supsaMjJAyAM punastyadAdikArya / kustasAriti kAdezaH / kutaH / evaM sarvasmAt sarvataH / vizvataH | yataH / tataH / | asmAt itaH / idama iziti izAdezaH / etasmAd ataH | 607 / / aza 4 / 1 / 112 / etado'zityAdezaH syAt / zakAraH sarvAdezArthaH / bahubhyaH- bahutaH / tasAdAviti bhAve striyAmapyevaM rUpaM / tasAdyaMtasya zilAt supa upa //
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 jaineNdrprkriyaayaaN608|| IpakhaH / 4 / 1 / 116 / kimAdibhyoyAdivarjitAdItAt / ityayaM yo bhavati / sarvasmin sarvatra / yatra | tatra | bahuSu bahISu yA bahutra // 609 / kimo'zca / 4 / 1 / 1171 kimzamdAdIbaMtAt az ityayaM tyo bhavati trazca / kasmina ka / kutra / / 610 // idamo haH / 4 / 1 / 118 / idamzabdAdIvaMtAt ha ityayaM tyo bhavati / asmin-iha / bApavAdo'yaM / 612 // bhavatvAyuSmadIrghAyurdevAnAMpiyaikArthAcca / 4 / 1 / 119 / bhavatu AyuSmad dIrghAyusa devAnAMgriya ityetatsamAnAdhikaraNAt kisnibahoranyAdivaipulyAta sumAtrAMtAtU jatyo bhavati tavaM / sa bhavAn / tanna bhayAn / tataM bhavAna / sa AyuSmAna, tatrAyuSmAna, tata AyuSmAna | sa dIrghAyuH, tatra dIrvAyuH, tato dIrghAyuH / sa devAnAMpriyaH, tatra devAnAMpriyaH, tato devAnAMpriyaH / evamuttaratrApi yojyaM / sarvavimatISu naye // 612 / / kAlejnadyatane hiH|| 1 / 120 / kimAdevIvaMtAdanadyatane kAle yathAsaMbhavaM vartamAnAt hityo bhavati / kasmin anadyatane kAle karhi / yiii| tarhi | kAle iti ki ! kasminnadyatane bhoz2ane--kutra / yatra | amadyaktane iti kiM ? kasmina kAle-kadA yadA // 613 // idamaH / 4 / 1 / 121 / kAle vartamAnA dIbaMtAt idamo hityA bhavati / asmin kAle etarhi / 614 // etetiirthoH| 4 / 1 / 110 kAdo thakArAdvIca tye parataH idamaH etejAdazau bhavataH //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ svArthikAH / 181 615 / / adhunA / 4 / 1 / 122 | kAle dhartamAnAdIbaMtAt idamaH adhunA tyo bhavati / asmin kAle--adhunA / idama iz / eriti kha / 616 // dAnI 1 4 / 1 / 123 / kAle vartamAnAdidama IbaMtAt dAnAmityaya tyo bhavati / asmin kAle idAnIM / 617 // tadaH / 4 / 1 / 124 / tacchandAt kAle vartamAnAdIbaMtAt dAnImiyayaM lyo bhavati / tasmin kAle tadAnIM / 618 // yaktitsakAnyAdA / 4 / 1 / 125 / yat kim tat sarva eka anya ityetebhyaH kAle vartamAnebhyaH Itebhyo dAlyo bhavati / yasmin kAle yadA | kadA / tadA / sarvadA | ekadA / anyadA / kAle iti kiM ! yatra / ka / tatra / 619 // sadAsadyaH / 4 / 1 / 126 / sadA sadyas ityeto zabdau nipAtyete / sarvazabdAdIbaMtAt kAle vartamAnAt dAtyo nipAtyaH sabhAvazca / saMbasmina kAla sadA / sadyaH iti samAnazabdAd yastyaH sabhAvazca, samAne kAle sadyaH / 'samAne'hani iti vA sadyaH / 620 / / makAre thaa| 4 / 1 / 131 / yathAvihita supsaMbaMdhaH / sAmAnyasya bhedAbhedAMtarAnuvRttaH prakAraH / tatra vartamAnAt kimAderadvayAdivaipulyAd yathAsaMbhavaM subattAt thAyo bhavati / sarveNa prakAreNa sarvathA / yathA / tathA // 621 // kathamitthaM / 4 / 1 / 132 / kathamitthamiti kimidaMbhyAmetadazca prakAre thamiti tyo nipAtyate / kena
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 jAkiyA-- prakAreNa kathaM / anena etena ca prakAreNa itthaM / esesau thariti idametadosthakArAdAvidAdezo bhavati || 622 || syervidhArthe dhA / 4 / 1 / 148 / sthisaMjJakAcchandAd vidhArthe prakAre dhAtyo bhavati / ekena prakAreNa ekadhA / dvidhA / tridhA / caturdhA | paMcadhA | bahudhA || 623 // yApye prAzaH / 4 / 1 / 154 | yApyate'panIyate'smAd guNA iti yAbhyo niMdyastasmin arthe vartamAnAnmRdaH svArthe pAza ityayaM tyo bhavati / yApyo vaiyAkaraNo vaiyAkaraNapAzaH | tArkikapAzaH // 624 // tamaH makRSThe miGa / 4 / 1 / 160 / mitAnmRdazca prakRSTa prakarSavatyarthe vartamAnAt svArthe tama ityayaM tyo bhavati / sarve ime pacatyayameSAM prakRSTa pacatIti tamaH / miMGazAdA madravye / 4 / 2 / 18 / jhastamatarau tada 625 || jhisaMjJakAdekArAMtAt miGaH kimUzabdAca paro yo tAt AmityayaM tyo bhavati na vatsa dravye vartate iti Am / pacatitamAM devadattaH / Amatasya jhitvAtsorupa / evaM paMcatastamAM / pacaMtitamAM // sarve ime zuklA: ayameSAM prakRSTaH zukraH zukkatamaH | AdvyasamaH | sAdhakatamaH // / -- 626 || dvivibhajye taraH / 4 / 1 / 161 / dvayorarthayostadguNayeHmadhye yaH prakRSTastasmin vibhajye vibhaktavye ca prakRSTe vartamAnAnmitAt sudazva tarastyo bhavati / tamo'pavAdaH / dvAvimau pancataH, ayamanayoH prakRSTaM pacati pacatitarAM / paThatitarAM / adhItatarAM / pUrvavadAm / dvAvimau pad / ayamanayoH prakRSTaH padbhutaraH / pAcakataraH /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ svArthikAH / 183 vibhajye- miGaH- sAMkAzyakebhyaH pATaliputrakAH pacatitarAM pacaMtatarAM / mRdaH - sAMkAzyakebhyaH pATaliputrakAH ADhyatarAH, abhirUpatarAH / bahatra ime paTavaH ayameSAM prakRSTaH paTuH, dvAvimau paTa ayamanayoH prakRSTaH paTuriti ca vigRhya-pUrveNa satradvayena vihitayo: 1 627 || guNAMgA dveSTheyas | 4 | 1 | 163 | guNAMgamapradhAnaM yasya tasmAd guNAMgAd guNamabhidhAya dravye vartamAnAcchabdAt paratataroH khAne Isa ityetAvAdezau bhavataH / turiSTayassu " deriti TikhaM / ukAra TagitkAryArthaH / paThiSThaH / paTIyAna / bhaviSTaH | aghIyAn // 628 || prazasyasya zraH / 4 / 1 / 164 | prazasyazabdasya zra ityayamAdezo bhavati yasvAH parataH / sarveSAmayaM prazasyaH zreSThaH / ayamanayorasmAd vA prazasya :-- zreyAn // 629 // prazaste rUpaH / 4 / 1 / 170 / miDaM tAmradakSa prazaste'rthe vartamAnAt rUpa ityayaM tyo bhavati / prazastaM pa , vaiyAcati pacatirUpaM / pacatorUpaM / pacatirUpaM / prazasto vaiyAkaraNaH, karaNarUpaH | paMDitarUpaH / darzanIyarUpeti tasAditvAt puMbhAvaH / siddhezAderdezyadezIyakalpAH |4| 1| 171 630 // miDasAt khyAmmRdazca jhAdyaMtavarjitAt siddhe'rthe vartamAnAt sthArthe dezya dezIya kalpa ityete tyA bhavaMti | AsiddhamItsamAptaM pacati patidezyaM / pacatidezIyaM / pacatikalpaM / AsiddhaH paTuH paTudezyaH paTudezIyaH / paTukalpaH / 631 || miGasneraka mATe / 4 / 1 / 176 mitasya snisenakasya ca deH prAgu agityayaM tyo bhavati /
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 jaineMdraprakriyAyAM kApavAdaH / kutsitamajJAtamalpaM vA pacati pacataki / pacatakaH / pacatakiM / sarvakaH / sarvakau / sarvake / vizvakaH / vizvakI / vizvake / asukaH / asukau / asuke / asukAH / "vAsukaH" kAranAmo kAMdeza iti kaH kA kimityAdi / 632 / / kiMyattadanyAd dvayonirdhArye utaraH / 4 / 1 / 199 | kiM yat tat anya ityetayordvayornirdhAryerthe vartamAnebhyaH utara ityatha tyo bhavati / samudrAyAdekadezasya prakRSya niSkRsya dhAraNaM nirdhAraNaM / ko bhavatoH kaThaH kataro bhavatoH kaThaH paTuH kartA devadatto vA / evaM nyataraH / tataraH / anyataraH / sa Agacchatu // 633 || baikAt | 4|1 | 200 / ekazabdAd dvayorekasmin nirdhArye vartamAnAt itaratyo vA bhavati / eko bhaktoH kaThaH ekataro bhavatoH kaThaH / padaH kartI vA ghAvacanAdagapi / ekakaH // 634 // bahUnAM prazne tamazca / 4 / 1 / 101 / kimAdehUnAM madhye nirdhAyeM vartamAnAt praznaviSaye uttamo bhavati uttarazca vA / bahumvAsIneSu kazcit kecit pRcchati--ko bhavatAM madhye kaThaH katamaH kataro vA bhavatAM kaThaH / evaM yattamaH, yataro vA / tattamaH tataroM vA / anyatamaH anyataroM vA bhavatAM kaThaH sa Agacchatu || 635 / / ekAt / 4 / 1 / 202 / ekazabdAt bahUnAmekasminnidhAraNe vartamAnAt utamo bhavati / ekatamo bhavatAM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ svArthikAH / kaThaH / paTutA vA / vacanAdagapi / ekakaH / mahAdhikArAdvAkyamapi ekaH // 185 636 // prakAroktau jAtIyaH / 4 / 2 / 10 / prakAroktI vartamAnAt mRdo jAtIyastyo bhavati / patuH prakAraH dujAtIyaH / mRdujAtIyaH / tajjAtIyaH / yajjAtIyaH / nAnAbhUtaH prakAro'sya nAnAjAtIyaH / evaMjAtIyaH / yathAjAtIyaH / tathAjAtIyaH / 637 // syevvAre kRtvasa / 4 / 2 / 21 / parthasyayogapadyena vRttistatkAla vArastasminnarthe vartamAnAt sthisaMjJAnmudraH svArthe kRtvamityayaM tyo bhavati / paMca vArAn bhuMkte picakRtva: 1 paTTakRtvaH | zatakRtvaH sahasrakRtvaH / bahukRtvaH / yAvatkRtvaH / 638 // catustridre : suca | 4 | 3 | 22 | catura trihni ityetebhyaH sthisaMjJakebhyo vAra vartamAnebhyaH sucu ityaya tyo bhavati kRtvaso'pavAdaH / caturo vArAn mukte caturbhukte / tribhukta / dvibhukte / kRtvassujatasya jhilAtsuyI zerityuSu // 639 // bheSajAdibhyaSTaghaNa / 4 / 2 / 28| bheSajJa ityevamAdibhyaH svArthe vyaNu sAM vA bhavati / bhiSajyatIti bheSajaM / bhiSajaH kaMDuvAditatvAt pacAyaci satya ca nipAtanAdata eva e| bheSajameva bhaiSajye | anaMtavAnaM / itihetyeva aitithaM / itiheti nisaMghAta upadezaparaMparAyAM vartate / catvAra eva varNAH cAturvarNya / cAturAzramyaM / traikAlyaM / zIlamaMba zailImA - cAryasya / karmaNo'Niti vartate / 640 || prajJAdibhyaH / 4 / 2 / 52 / prajJa ityevamAdi
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 jaineMdraprakriyAyAMbhyaH strArthe aNa bhavati / prajAnAtIti prajJaH / prajJa eva prAjJaH / prAjhI kanyA ! prajJAzraddhArcAtarNaH" iti matvarthApaNAdasya striyAM vizeSaH / Ne ye-prajJA asyA astIti prAjJA kanyA iti bhavati / evaM vaNigeva vANijaH / mana eva mAnasaM / 641 / / varNAt kaarH| 4 / 2 / 56 / varNavAcino mRdaH kArasyo bhavati svArthe / la eva lakAraH / kakAraH / hakAraH / bahulamityanuvartamAnAt kacinna bhavati / abhiniSThAna visarjanIya iti / kacidvibhASA-syAtkAraH, syAcchabdaH / evakAraH, ekzabdaH / kya. cidanyadeva-rAdiphaH rephaH / rakAraH iti sAdhuH / / 642 // devAdibhyastrevIbhyaH / 4 / 2 / 82 / ivatebhyaH Ibatebhyazca devAdibhyaH svArthe prAtyo bhavati / deAstuhi / devatrA stuhi / devatrA gacchati / manuSyatrA gacchati / deveSu vasati devatrA vasati / manuSyatrA vasati / / ityAdisoM hAdvidhimahodadharAdhagaMtavyaH / iti prakriyAvatAre hRdvidhirnAma caturthaH // atha miGadhikAraH / atha bhavAmItyevamAdikasya sAmAnyAkAreNa loke prasiddheranutpAdagimAtmakatvAnnityasAmavalaMbamAnasyAnvAkhyAnAya vizeSAkAraNa karaNasannipAtopanItotpAdavigamAtmakatvAdanityatAmAdadhAnasyotpattaye ca prakRtyAdiprakriyAvatAro vyavahArarUpArthakAlakArakasapratipattaye vyAkhyeyaH / tatra prakRtyadhInatvAditareSAM pravRtteH prakRtireva tAvad vyAzyAyate / prathama kriyata iti prakRtiH / sA dvidhA, sakarmaketarabhedena | tridhA-ma-do-bhayavarbhedena ) saptadhA-vikaraNabhedena / dazadhA-gaNabhedena / tatra--ma sattAyAM / bhU ityeSA prakRtiH sattApAma]
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ mingdhikaarH| matate / ityuktArthatvAt sattAzabdasya nivRttiH / loke prayogArhatvAda asatyAmisaMjhAyAmUphArasyAvasthAnaM / 643 // bhUvAdayo dhuH|1|2|1 / bhU ityevamAdayo kA ityevaMprakArAH pATato'rthatazca paricchinnAtmano dhusaMjJakA bhavati // iti ghusaMjJA / yadapyevaM kriyAvacanasya dhutvaM sattA ca dravyabhoH parispadarUpa meM bhavati ! ANa prasiddhakriyAvAciSu paJcatyAdibibAtrApi kAlatrayAbhivyaktidarzanaM / vRkSAdinAmazabdeSvanupalabhyamAnaM kriyArUpaM budadyutpattinimitta bhavatIti dhutrAcyA satI sattA kriyAvyapadezamahatyavirodhaH / dhostyaH paraH" ityanuvRttau triSu kAleSu triSu sAdhaneSu ca yathAsaMbhavaM tanyAdiSu prApteSu vakturvivakSApUrvikA zabdapravRttiH sAdhyAnurUpasAdhanopAdAnasya sAdhyatvAt lokavaditi bhavAmItyAdikasya niSpAdane ye eka yogyAstyAsta eyopAdIyaMta, vartamAna kAla vivakSita laDityadhikRtya--- 644 / sati / 2 / 2 / 115 / sati vartamAnakAla yA kriyA tavAcakAdU dhoH paro laT bhavati / sa ca vartamAnakAlo dvividhaH / paramArtharUpo vyavahArarUpazceti / tatra aNoraNyaMtaravyatikramaNasamayavibhAgarUpaH paramArtharUpaH / ArabhAt prabhRtyA uparamAd vyavahArarUpaH / TakAraH "TiiMTereH" iti vizeSaNArthaH / akAro "vido laTo vA' iti vizeSaNArthaH / kRt kartarItyanuvartamAna 645 / / laH karmANi ca bhAve ca dheH / 2 / 4 / 17 / sakarmakebhyo dhubhyaH karmaNi kartari ca lakArA bhavati, visavakamyo bhAve va kartari ca lakArA bhavati / ko dhiH / / 646 / / akarmako dhiH / / 2 / 3 / avidhamAnakarmako'vivakSitakarmako vA yo dhuH sa ghisaMjJako bhavati /
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 jaineMdra prakriyAyAM tatra vivakSAtaH katIre lakArastasya kRtvAt mRtsaMjJAyAM svAdiH prAptaH / cala deriDiti iT gAgayorityaSu ca / evameteSu vidhiSu prApteSu anavakAzayAt / 647 // ho / 464 vizeSakAnanubaMdhAnutsRjya sAmAnyasya ukAramAtrasya sthAne vakSyamANA AdezA bhavati / ityadhikRtya - 648 // mintrasmasa sinthasthatie tasajhIvahimahi yAsAyAsa / 2 / 4 / 65 / mitra vas mas sipa sa dha tip tasa zi iT vahi mahi, dhAsa AdhAM dhvaM ta AtAM zar3a iyete AdezA bhavati / ityaniyamena miDa prasaMge niyamaH kriyate / , 649 || kaidito daH / 1 / 2 / 6 / DakAreta ekAretazca zroH parasya lakArasya sthAne da evaM bhavati / 650 // Gau / 1 / 2 / 7 / bhAve karmaNi ca da eva bhavati / evaM prakulardhaniyama kRte miDAmaniyamAt punarasya vizeSeNa prAptAvidamucyate / / 1 / 89 / yatra maM ca dazca prApnoti tatra 651 / / maM / 1 I mameva bhavati / kiM maM 652 / / lo maM // 1 / 2 / 177 / lasya sthAna vidhIyamAnA AdezA masaMjJakA bhavaMti / lo maM, iGAnaM daH iti cAnuvartamAne653 || miGatrizo'smadyamadanyAH | 1|2| 179 / masaMjJakasya dasaMjJakasya ca miDastrINi trINi vacanAni yathAsaMkhyaM asmad yuSmad anya ityevaM saMjJakAni bhavaMti / mipa basa masa itya 9
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 miGadhikAraH / smad / sipa sa tha iti yuti di khalvapi iT hi mahiityasmad / thAsu AdhAM dhvaM iti yuSmad / ta AtAM zaG ityanyaH / 189 654 // eko dviducaikazaH / 1 / 2 / 183 | teSAM asmadyuSmadasya saMjJakAnAM trikANAM maika eko dvidurityeyaM saMjJo bhavati / micityekaH / vasiti dviH / masiti bahuH / evaM zeSANAmapi yojyaM / teSAM saMkareNa prAptau satyAM niyamaH kriyate / 655 || sAdhane svArthe / 1 / 2 / 180 | tesmadAdayaH ekAdayazca svArthe sAdhane bhavaMti / asmatpadasvArthe sAdhane asmattrikaM bhavati / yuSmatpadasyArtha sAdhane yuSmattrikaM bhavati / AbhyAmanyasya padasyArthe sAdhana anyatrikaM bhavati / tathA ekatva - viziSTa'rthe sAdhane eko mie bhavati / evamitaratrApi bojyaM / pakArA itsaMjJA ge pIti vizeSaNArthaH / yanye tadAdi guriti pUrvasya gusaMjJA / 656 // mizida gaH / 2 / 4 / 94 / ghorvihito yo miGa zicca sa gasaMjJo bhavati / iti parasya saMjJA / gAmayeorinye prAptaH " neTaH " iti vartamAna- subhyo'thasya miDhIti pratividdhaH / ge yagiti vartamAna 657 // kartari zapa | 2 / 1 / 81 / kartRvAcini ge parato dhoH parataH zavityayaM tyo bhavati / 658 / / IpraketyAsannaH mAkaparayoH / 1 / 1 / 69 / varthI yatra nirdizyate tatra pUrvasyAsannasya kAryaM bhavati / kAryo matra nirdizyate tatra parasyAsannasya kArya bhavati / iti pUrvaparayoH sthAne
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 0 jaineMdraprakriyAyAM nirmAte anavakAzatvAdApanirdezasya pUrvasya sthAne prApte tyaH para eveti niyamAt pUrvaparayormadhye vikaraNatvAt bhavati / zakAro mi ziga:,, iti vizeSaNArthaH / pakAro ge'pIti vizeSaNArthaH / tasmin pUrvasya yaNAdezaH prAptaH / bAdhitvA taM uvAdezaH prAptaH / tammapi bAdhitvA paratvAdepa prAptaH / yena nAprAptistadbAdhanamiti yaNameva punarapyanAdau sAvakAzamepaM bAdhitvA uvAdeza eva prAptaH / madhye'pavAdAH pUrvAn vidhAna bAdhaMte nottarAniti yaNamevovAdezo bAdhata na punarevaM / ataH miderevati vartamAne - gAgorityeva ekaH sthAne bha bati / svAsanna ityukArasyaukAraH / atrAdezaH / goriti "subhvo'thasya middhi" iti ca prastutya -- 659 // yazyato dIH | 5 | 2 | 105 / yatrAdI mii parato gorakArAMtasya dIrbhavati / goriti vartamAne 660 / / jhataH / 5 / 1 / 3 / jha ityetasya gornimibhUtasya tyAvayavasya aMta ityayamAdezo bhavati / sa cAnajaMtAdezaH | nakArasyAnusvAraparasvatve "epyataH iti akArasya parasvacaM / summa padamiti mitasya padasaMjJAyAM pUrvavad ritvavisarjanIyau / bhavAmi / bha vAyaH / bhavAmaH / bhavasi / bhavathaH / bhavatha / bhavati / bhavataH / bhabaMti / yathaiva hokAdizabdaprayoge satyasati caikAdayo bhavaMti / tathA I ahamadAdizabdaprayoge satyasati cAsmadAdayaH / tena-kevalo'pi prayogastaissaha ca bhavati / yathA - ahaM bhavAmi | AcAM bhavAvaH / vayaM bhabAmaH / tvaM bhavasi / yuvAM bhavathaH / yUyaM bhavatha / sa bhavati / to bhavataH / te bhavati / yatra cAsmadAdipadaM prayoktuM zakyate tatrAsmadAdayo nAnyatra / yathA bhavAn bhavati / bhavaMtI bhavataH / bhavato bha
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ miadhikAraH / 191. vaMti. | atra hi yuSpacchandaparyAyasya bhavacchabdasya prayoga yuSmadhchandaspa. prayoktumazakyatvAt sipathasathA na bhavati / 661 // pUrvaH sahoktau / 1 / 2 / 181 / yugapadacane'smadAdInAM padApekSayA yaH pUrvaH sa bhavati / sa ca tvaM ca bhavathaH / tvaM cAhaM ca bhavAvaH / sa ca tvaM ca ahaM ca bhavAmaH / evaM nityaM meM prApta'rthavizeSaNo do vidhIyate / tatrAvizeSAbhivyaktaye "gerdoryat kArya sadataraMgamiti dhurginA yujyate pazcAt sAdhanarAcinA seneti karmanyatihArAbhivyaktyarthamatirityayaM gioMH prAka prayujyate / ativiziSTAM kiyA viviziSTi iti viratyayaM ca giH / tAbhyAM mupaH / jharityupa / yaNAdezaH / vyatimU ityataH pUrvavalaT / tasya "dito daH" ityavidhAma---- 662 // kartari / / 3 / 8 / mArthe vartamAnAt ghoH parasya kartari vihitasya lasya sthAne do bhavati / kaH punaH ArthaH / 663 / / karmavyatihAre aH / 2 / 3 / 85 karmavyatihAre'rtha amtyo bhavati / iti vihitaH / tatra zabda kAryasyAsaMbhavAt arthe kArya vijJAsyate / iti ArthaH karmavyatihAraH kRtasya pratikaraNaM grahasya pratigrahaNaM haraNasya pratiharaNamityarthaH / ko daH ! 664 // iDAnaM daH / / 2 / 178 / ijiti pratyAhAraH Ana iti svarUpagrahaNaM ! to dasaMjJau bhavataH / iti / iT yahi mahi, thAsa AghAM dhvaM, ta AtAM jhaDa, ityete AdezA bhavaMti pUrvavadasmadAyekatvAdiniyamaH / TakAraH "ranajheTaH" iti vizeSaNArthaH ) ukAraH pratyAhArArthaH / 665 // ttihttereH| 2 / 4 / 66 / Tito lakArasya
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyA sthAne vihitasya dasya TerekAro bhavati / yatra eka evAca tatra vyapadezivadbhAvenAtyAdive sati TitvaM / 666 // thAsaH seH| 2 / 4 / 67 / Tito lakArastha sthAne vidhIyamAnasya thAsaH se ityayamAdezo bhavati / zavebabAdezAH / yajyato dIriti dItvaM / ato yeyityadhikRtya 667 // tocH| 5 / 1 / 156 / merA tAduttarasya pirjitasya AkArasya iyAdezo bhavati / ityAthe Ate ityanayorAkArasya iyAdezaH / 668 // vyoH khaM vlko| 4 / 3 / 63 / vakArayakArayoH khaM bhavati tyAvayave tyakArye ca cali kI ca parataH / iti yakArasya khaM / Adebityena / jho'ta ityaMtAdezaH / iTi ca epyata iti pararUpaM / vyatibhave / vyatibhatrAvahe / vyatibhavAmahe / vyatibhabase / vyatibhayethe / vyattibhavadhve / vyatibhavate / vyattibhavate / vyaktibhavate / etrai vRddhau / aikAro'prayogI dArthaH / tataH "satti" iti laTra pUrvabannAtiH / edhe, edhAyahe, edhAmahe / edhase, edhethe, edhace / edhate, eghete, edhate / huSpacAna pAke ! izabdaSakArAkAranakArA itH| tato laDAdayaH / pacAmi / pacAvaH / pacAmaH / pacasi / pacayaH / pacaya / pacati / pacataH / pacati / karmapyaphalavivakSAyA.. 669 / / aitaH phleshe|1|2|81| akAreto dhoH parasya phale kartari vartamAnasya lasya do bhavati / zeSaM pUrvavat / pace / pacAbaha / pacAmahe | pacase / pacethe / pacacha / pacate / pacete | pacate / tebhya eva dhubhyaH " tya:,, nyaDabhI bhvA bhUte :: iti vartamAne---
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhvAdiH / 193H 670 / / anayatane lahU 12 / 2 / 101. / AnyAdhyAdutthAnAdAnyAyyAt saMvezanAdeSo'dyatanaH kAlaH / aharubhayato darAcaM vA / na vidyate'dyatano'smin sa tathA / tasminn bhUte vartamAnAt dhorlaGa bhavati / bakAro "DitaH sakhaM'iti vizeSa. pArthaH / lakArI luGlaGlaDiti vizeSaNArthaH | lasya pUrvayanmavidhiH / 671 // mipathamathato'taMtatAm / 2 / 4 / 84 / hito lakArasya sthAne vihitAnAM mipa thasa tha tasa ityeteSAM yathAsaMkhya am tam ta tAm ityete AdezA bhvNti|| 672 // DivaH sakhaM / 2 / 4 / 82 / asmadsajhakasya khitaH sakArasya khaM bhavati / ityaMtyasakArasya khaM / 673 / / emmeM 1 2 / 4 / 83 / Gito lakArasya sipativajhInAmikArasya khaM bhavati / pUrvavacchababavAdezAH / yajyatodIriti dItvaM / 674 / luGalai-layamAGA / 4 / 4 / 74 / lukhalaGlaviSaye goraDAgamo bhavati na benmAGa prayujyate | TakArAhadAditi vizeSaNArthaH / abhavaM / abhavAva / abhannAma / abhavaH | abhavataM / abhavata | abhavat / abhavatAM / abhavan / sphAMtasya khamiti takArasya khahito lasyAdezeSu TivAbhAvAt "TihaTererityAdi nAsti / pUrvavadanyat nItiH / vyatyabhave / vyatyabhavAvahi / nyatyabhavAmahi / vyatyabhavathAH / vyatyabhaveyAM / vyatyamavadhvaM / vyatyabhavata / vyatyamavetAM / vyatyabhavaMta || acIti vartamAne-- 675 / / azzca dhau / 4 / 3 / 20 / aTa aiveva bhavatpajAdau dhau parataH / ityepa / aidhe / aidhAvahi / aidhAmahi / aidhathAH
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAaidhaithAM / aivadhvaM / aivata / aidhetA / aidhaMta / apacaM / apacAva / apacAma | apacaH / apacataM / apacata / apacat / apacatAM / apacan / apace | apacAvahi | apacAmahi / apacathAH / apaceAM / apacadhvaM / apacata / apacetAM | apacata / tebhya eva dhumya: 676 // vidhinimaMtraNAmaMtraNAdhISTasaMpraznaprArthane lika 2 / 3 / 152 / vidhirniyogaH | ajJAtajJApanamityeke | nimeMtraNa niyogataH bhartaka / kriyAsvAbhimusyanAbhigo; AtA yatkAmacArataH kartavyaM / kartavyazvanujJApanamityeke | adhISTA satkArarvikA vyApAraNA | sapraznaH saMprasAraNA bubhutsAvedanaM / prArthanA yAA / eteSu tyArthavizeSaNaSu dhorliGa bhavati / ukAro jitaH samiti vizeSagArthaH / ikAra: "le: sIyuddha" iti vizeSaNArthaH 1pUrvavallasya mitrAdayaH | DitaH sakhamityAdikArya zabebabAdazAzca / laH tI yuDiti prAle 677 // ulyAsuNye / 2 / 4 / 86 / maviSaye TiDAdezAnAM yAsugamo bhavati / ThakAro dezavidhyarthaH / ukAra uccAgNArthaH / OMkAMza vitakAryArthaH / 678 jherjusa / 2 / 4 / 90 / lilAdezasya jharjusAdazo bhavati / / jakAro junIti vizeSaNArthaH | "rudbhyo ge" ityadhikRtya-- 679 // liDojnatyasakha / 5 / 1 / 153 / gaviSaye liDonatyasya sakArasya khaM bhavati / iti udyAnudaH sakhaM / 680 // ato yeza! 6 / 1 / 154 | gorakArAMtAt parasya yA ityetasya iyAdazI bhAti / valAdo "mAH sa valako
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdiH / iti yarkha, Adee / puurvvnniitiH| bhaveyaM maveva | bhavema / bhaveH / bhvet| bhaveta / bhavet / bhavetAM / bhaveyuH // davidhau 681 // le: sIyuT / 2 / 4 / 85 / liGadezAnA sIyuDAgamo bhavasi / pUrvavadito nidaattH| . 682 // rananjheTaH / / 4 / 88 / liGAdezayoH jha iT ityetayoH yathAsaMkhyaM rana at ityetAvadizau bhavataH / takArastaparArthaH / zabebavAdezazca / valAdA sIyuTA pakhamam ca / vyatimaveya / nyatibhavevahi | vyatibhavemahi / vyatibhavethAH / vyatibhavayAthAM / vyatibhavadhvaM / vyatibhaveta / vyatipatreyAtAM / vyatibhavagna / dheza / evevahi / edhemahi / evethAH / edheyAthAM / evedhaM / edheta / edheyAtA, edheran / pce| paceva / pacama / pce|| pacetaM / paceta / pacet / pacetAM / paceyuH / paceya / pAhe / pavemahi / pacathAH / pacayAthAM pacezvaM / paceta / paceyAtAM / pacaran / tebhya evaM dhubhyo vidhinimaMtraNetyAdInadhikRtya 683 // loT / 2 / 3 / 153 / tyArthavizeSaNeSu vi. dhyAdiSu ghorloT bhavati / ThakArahitkAryArthaH / okAro loTo laDvaditi vizeSaNArtha: / tasya miyAdayaH / lATo laGvadityatidezo uittaH sakhamityAdikArya / emeM' iti kha prApta anavakAzatvAt 684 / / etH|2|4|75 / loDAdezasya ikAraspa takArAdezo bhavati / meniti niraadshH| 685 // sehiDita / 2 / 43 76 / loDAdezasya sehirAdezo bhavati sa ca Didvat bhavati / 686 // TAvasmadaH / 2 / 4 / 80 / loDAdezasyA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAsmadaH TAbAgamo bhavati / TapAvitI pUrvavad prayojayataH / zabebabAdazAH / sveko dIH | arubiti vartamAna--- 687 // ato heH| 4 / 4. |103 / gorakArAMtAt parasya herunbhavati / bhavAni / bhavAmya / bhavAma / bhava | bhavataM / bhavata. bhavatu / bhavatAM / bhavaMta ividhA--TihaTererityetvaM / thAsa: sebhAvaH / 6.88 // AmetaH / 2 / 4 / 78 / loDAdezasya ekArasya AmAdezo bhavati / 689 // svo vA'm / 2 / 4 / 79 / lodaH sakAraghakArAbhyAM parasya ekArasya yathAsaMkhya va am ityetAvAdezau bhavata: / asmadaSTAp / 690 // eta ai| 2 / 4 / 81 / loDAdezasyAsmada ekArasya aikArAdezo bhavati / vyatibhave / vyatibhamAvahai / vyatibhavAmahai / vyatibhavasva / vyatibhavethAM / vyatibhavadhvaM / nyatibhavatAM / vyatibhavetAM / vyatibhavaMtAM / edhe / edhAvahai | edhAmahe / edhasva / eghethoM / edhacaM / edhatAM / eghetAM / edhatAM / pacAni ! pacAva / ecAma / paca / pacataM / pacata | pacatu / pacatAM / parcatu / pce| pacAbahai / pacAmahai / pacastra / pacayAM / paca / pacatAM picetaa| parcatAM / AzIrarthayivakSAyAM 691 // loTa cAziSi / 2 / 3 / 164 / dhoH paro loDa bhavati cAzighi gamyamAnAyAM | kimAzIH ! bhAvISTArthazaMsanamAzIH / ata eva, vAryakAlasAmAnye vidhiH pUrvavacchavaM / 692 / / tuhyo iintaapaa||4 / 99 / tu hi itye: tayoH loDodazayorazirviSayayoH kRtAdinyayamAdezo bhavati / ukAraH
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAdiH / sinkAyarthiH / bhavAni / bhavAva / bhavAma / bhavatAta va bhava kha / bhavata / bhavata / bhavatAt 'bhavAn | bhavatu bhavAn / bhavatA / bhavaMtu / evaM-pacatAt tvaM / paca tvaM / paMcatAt bhavAn / pacatu bhavAn / Tumadi samRddhau / ikAraTuzabdAvitI / idikhornum / maMkArI dezavidhyarthaH / ukAra uccAraNArthaH / tata: pUrvapallaDAdayaH | naMdAmi | naMdAvaH / nadAmaH / ityAdayaH / / sugatau / kArokArAdhitA / nazcApadAMte jhalItyanusvAraH / vivAda "vaidito daH" iti do bhavati / dhaMse / vaMsAvahe | dhvaMsAmahe / ityAdi / vyena saMvaraNe / vyayAmi | vyayAvaH / vyayAmaH / ityAdi / bhivAt "nitaH phaleze" iti daH / vyaye / vyayAvahe / vyayAmahe || laDi-anaMdaM / anaMdAva | anaMdAma / ityAdi / adhvase / adhvaMsAbahi / adhvasAmahi // ityAdi // avyaya avyayAva / avyayAma ityAdi / avyaye / avyayAvahi / avyayAmahi / / liddhi-maMdayaM naMdeva naMdema | ityAdi / / dhvaMseya / chasebahiM / dhvaMsemahi // ityAdi / vyayeyaM / vyayeva / vyayema | ityAdi / vyayeya / vyayevahi | vyayamahi / ityAdi / loTi-naMdAni / naMdAva naMdAma | ityAdi / vase | dhvaMsAdhahai / sAmaiha | ityAdi / vyayAni / vyayAya / vyayAma | ityAdi / vyayai / vyayAvahai / vyayAmahe ityAdi / iti bhvAdiH / hu~dAnAdanayoH / pUrvavalaDAdayaH madhye kasari zam / tasya 693 // idAderujhupa / 2 / 1 / 82 / hAdaradAdezca 'parasya zapo yathAsaMkhyaM uca upa ityetAbAdezI bhavasaH / ityuca / pitsu dvitvAt paratvena gAgayorityepa 1.vasAdAvapi "gespi" iti bitvAdepa na bhavati / pazcAt 694 // liDukkaci dhoH / 4 / 3 junApArI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 jaineMdraprakriyAci kAceca parato dhorAderekAcI dve rUpa bhavataH / iti dvitvaM 695 // pUrvazcaH / 4 / 3 / 11 / tayordviruktayoryaH pUrvaH sa casaMjJo bhavati / casyetyAdhikRtya 696 // pra: 5 / 2 / 182 / casya prAdezo bhavati / iti casya praH / 697 // kuhozcuH 5 / 2 / 1871 saMbaMdhinaH kavargasya hakArasya ca cavoM bhavati / iti hakArasyAsako jhakAraH / jhaSo jaza, iti jakAraH | "dhaH" iti thasaMjJAyAM- 698 // yAdat 5 / 1 / 4 / jhamyAdAdezobhavalyaMtApavAdaH / "horgevaH" / ityuvAdezApavAdo vakAraH 1 juhAmi / juGkaH / juhumaH / juhoSi / juhuthaH / juhudha | juhoti / juddhataH / juiti| vyatijudde / vyAtajuhuyahe / vyatijuhumahe / vyatijuDape / vyatijubAthe / vyatijudhne / vytijuhute| vyatijulAte / vyatijute // ohAGa gatI || tato laDAdayaH "casya,, ucIti ca vartamAne-zabucAItvAdiH / 699 // bhUtrahAGamAmiH / 5 / 2 / 198 / bhUtra hAmA ityeteSAmuci caspekArAdezo bhavati / "geDataH viti" vartamAne 700||thshnoraasH|4|4|109 dhasaMjJakasya nA ityetasyasvAkArasya khaM bhavati vivati ge parataH | uttaratra hallIti vacanAt vahAMce saMpratyayaH / abhArityuttaratra varjanAt halyapi bhusaMjJakAnAM khaM / 701 // ilymorii| 4 / 4 / 11. / bhusajJakavarjitasya dhasya inA ityetasya cAkArasya iikaaraadesh| bhavati halAdau jihe , jihIbahe 'jihImahe 'jihIre , jihA~the / :
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ saadiH| 199 jihIve | jihIte | jihAte | jihate / / sudhA dhAraNe ca / hulAvitI / ato laDAdayaH / zapa uci dvitvAdiH / jhaSo jaziti jaztva, thaznorAta ityAkhaM / ekAco bazo bhae jhapaHsthyorityadhikRtya 702 // maa||3|74 / jhapatasya dadhAtervazo bhaSa bhavati zAli parataH / iti dasya bhabhAvaH / dadhAmi / dhyaH / dadhmaH / dadhAsi / dhayaH / dhattha / dadhAti / dhattaH / dadhati / dadhe / dadhvahe / dadhmahe / dhatse | dadhAdhe / ghadhye 1 dhase / dadhAte / dadhate // ladi-jharjusityadhikRtya 703 // thapise / 2 / 4 / 91 / thasaMhakAd vidaH sezca parasya jharjusAdezo bhavati / 704 // jusi / 5 / 2 / 90 / jusi parataH igatasya goregmavati / ityepa | ajuhavaM / ajuhuba / ajuhuma / ajuhoH / ajuGkataM / ajuhuta / ajuhot / ajuhutAM / ajuhavuH / vyatyajuddhi / vyatyajatrahi / vyatyajuGamahi / vyatyajuhuyAH / vyatyajuvAyo / vyasthajuhunna / vyatyajuddhata | vyatyajuvAtAM vyatyajuddhata | ajihi / ajihIrahi / ajihImahi / ajihIdhAH / ajihAtha / ajihIcaM / ajihIta / ajihAtAM / ajihata || adadhaM / adadhva / adadhma / adadhAH / adhattaM / amatta / adadhAt / adhartA / adadhuH / adadhi / zradadhvahi / adaghAhi | adhAthA: | adadhAthI / adhava / adhatta | adadhAtAM / adadhata // lihi-juhuyAM / zudyAva / juhuyAma / juhuyAH / juhuyAtaM / juhuyAta / juhuyAt / judvayAtAM / juhuyuH / usyapade''ityAphArasya pararUpatvaM | vyatijuTTIya | vyatijuddItrAhi / vyatijuddhImahi / vytijuhiithaaH| vyatijuDIyAthAM vyatijuddIna / vytihaatnytijuhaayaatii|
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 jaineMdra prakriyAyAM vyatihAra || jihIya / jihIhi / jihImahi / jihIthA: / jihIyAyAM / jihIdhvaM / jihIMta / jihIyAtAM | jihAra || vipUrvAddhyAM / vidadhyAva | vidadhyAma | vidadhyAH / vidadhyAtaM vA vizyAt / vidanyAsa vidhyu / vidyo | / vidadhvaM / vidadhIhi / vidadhImahi / vidadhIyAH / vidazrIyA vidadhIta / vidadhIyatAM / vidadharana // loTi- > 705 // jhalohaH / 4 / 4 / 101 / jhatAt hu ityetasmAcca goH parasya herbhirAdezo bhavati / juhavAni / juhavAbaH ! juvAma / juhudhi / juhutaM / juhuta / juhotu / juhRtAM / juhvatu / AziSi-juhudhi jur3atAt vA / juhotu / juhutAt vA / vyatijuddhavai / vyatijuhavAhi / vyatijuhvAmahi / vyatijuguSva / vyatijujhArthA | vyatihudhvaM / vyatitAM / vyatiz2ahAtAM / vyatijuddatAM jihai / jihAvahi / jihAmahi / jihISva / jihAthAM / jihIdhvaM / jihItA / jihAtAM / jihatAM / 706 // bhavaso ccakhe / 4 / 4 / 116 / susaMjJakasyAstaMzca dhoIkArAdI ho parataH etvaM bhavati casya ca khaM / dadhAni davAva / dadhAma / ghehi / dhattAd vA / dhattaM / dhatta | devatu | dhattAt / vA | vasAM dadhatu | dvai / dadhAvahai / dadhAma hai | dhatsva / dedhAthAM dhadUdhvaM / vattAM / dadhAtAM / dadhatAM / iti dvAdiH / adI bhakSaNa | okAro'niDarthaH / pUrvavalTaDAdiSu kRteSu madhye kartari zapa / tasya dAderuju bityu --- 707 // cakhAra // 4 / 4 / 155 / jhalAM ghar bhavati khari pare / iti catvaM / abhi | advaH / admaH | ali / avthaH | anya | ati / ataH | adaMti / jho'ntaH / "yAdat" iti prastutya708 || devanataH | 5 |1 | 6 | daviSayasyAnakArAMtAddhoH
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ adaadiH| 201 parasya zasya AdityayAmAdezo bhavati / vytyde| vyatyadaha / vyatyadamaha / vyatyatsa / vyagdAthe | vyatyaye / vyatyate / vyatyadAte / vyatyadate // zI svapna / UkAro dArthaH / pUrvavallar3AdiH / 709 // sIDo meN||2|144 / zAMka: epa bha. vati ga parataH / itykaarH| 710 // zIDo rt| 5 / 16 / zAGaH parasya jhasya radAdazA bhavati | zaye / zevahe | zemahe / zeSa | zayAdhe / zaiva / zeta / zayAMta / zerate // brajI vyaktAyAM vAci / skArI kArAyitI ! pUrvavalaDAdiSu-thasya ge pityacAtyadhikRtya 711 // braba ITa / 5 / 2 / 101 / na inyetasmAd parasya halAdeH pito gasyeDAgamo bhavati / avImi / avaH / amaH / bIpi / vRthaH / atha || bravIti / ataH / avati / bruya / avahe / amahe / are / vAthe / adhve / ate / avAta / bAvate / / 712 // bana pAizca / 2 / 4 / 72 / bhAva: parasya laTo mAnAM NazAdayo bhavati vA tatsaMnidhAne ca buba AhazcAdezaH / akAra uccAraNArthaH / 713 // na thAsmadaH / 2 / 4 / 73 / bruvaH parasya laTo mAnAM dhasyAsmadazva ye prAptA AdezAste na bhavati / tatsaniyogaziSTa AhAdezazca / sipasye kRte-jhalo jhalIti bartamAne 714 // AhasthaH / 6 / 3 / 70 / anAdezasthAhaH 'thakArAdezo bhavati jhali parataH / punazca / pravImi | * navaH / namaH / Attha / AhathuH / bUtha | Aha ! AhatuH / AhuH / lali
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 jaineMdraprakriyAyAM715 // rudbhyoSTa cAdoTa 1 5 / 2 / 104 / rudAdibhyo jakSaparyaMtabhyaH kevale hali piti ge parataH aDAgamo bhavati IT ca / adeH punaraMDaka bhavati / ityaderaTa / dakAro deza vidhyarthaH / luTaluka ityada / aTavetyaipa / Ada, bAda / Ama ! AdaH / AttaM | ArA: Adat / aattaaN| Adan || vyatyAdi / vyatyAdvahiM 1 vyAyAmahi / vyatyAsthAH / vyatyAdAthAM / vyatyAvaM / vyatyAtta vyatyAdAtAM | vyatyAdata / azayi / azevahi | azemahi / azeSA azayAthAM / azedhvaM / azeta | azayAtAM / aMzarata / / anuvaM | ava / amrama 1 abravIH | abhUtaM / bhAta | abravIt / attAM / anna van || annavi / atra bahi / anumahi / abU dhAH anu vA adhvaM / anna ta / abudhAtA abru vt| liDi-adhA | adyApa | adyAma / adhAH / adhAta / adyAta / adyAt / adyAtAM | aghuH / usyapada iti pararUpaM / vyatyadIya / vyatyadIvahi | vyatyadImahi | vyatyadIthAH / vyatyadIyAthA | vyatyadIcaM| vyatyadIta | vyatyadIyAtAM | vyatyadIran / zayIya | zayIvahi zayImahi / zayathiAH | zayIyAdhAM |zayAdhvaM / zayIta | shyiiyaataa| zIran ! mayAM | yAva | yU yAma / nyaaH| yAtaM | ba yAta | byAt / yAtAM | yuH | bruvIya | dhruvIvahi | dhruvImahi / viithaaH| muvIyAthAM / muvIdhvaM | adhIta munIyAtAM / vIran / loTi-sehibhAve dhimAve ca-adAni | adAva | adAma, ddhi | mattAt yA | attaM | matta / astu | attAt vA | attAM adNtu| vyatyadai | vyatyadAvahe | vyatyadAmahai | vyatyatsva | vyatyadAyA~ vyatyavaM / vyatyattA ! vyatyadAtA / vyatyadatA | zayai | zayAvahai / zayAmahai | ziSva zayArdhA | zedhyaM | zetA| zayAtA| zaratAM / se.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ divAdi 203 rhitvaM DitvaM ca | vANi | bAba | vAma] hi brUtAdvA 1 taM P I tAdvA ] brUtAM mata bravItu / tu | bavai | pravAvahai / prayAsahai ! catra / na vAdha' dhvaM tAM bAtAM / vattAM // ityadAdiH // I * 77 i divu krIDAjayecchApaNidyutigatiSu | ukAse veDartha | pUrvavalaDAdayaH | divAdeH syaH / iti madhye | zapo'pavAdaH / zakAraH zitkAryArthaH | tena "yuddhaH" ityeSa na bhavati "halyabhakurccharaH iti daviM | dIvyAmi | dIvyAvaH / dIvyAmaH ityAdi / vyatidIvye | vyatidavyAvahe | vyatidIvyAmahe ] ityAdi / USUGo prANiprasave | UkArIkArakArA itaH / dhvAdeH SNo'STacASThivaSvaskaH svamiti SakArasya sakAra: [ sUye | sUyA va he | sUyAmahe | ityAdi : hI baMdhane | aukArakAvitI / dhvAdeH SNa ityAdinA NakAra" sya nakAraH / nahyAmi | nahyAvaH / nahyAmaH | ityAdi | naho | nahyAvahe | nadyAmahe ityAdi / laDi - prAga dhoH samprayogaH | samadIvyaM / samadIvyAva | samadIvyAma ityAdi / vyatyadIvye / vyatyadIvyAmahi | vyatyada / vyAmahi | ityAdi / prapUrvI dItvaM / prAsUye | prAsUdhAvahi / prAsUyAmahi | ityAdi | samanahyaM ] samanahyAva | samanahyAma [ ityAdi samanaye | samanahyAddi | samanahyAmahi ityAdi / liGi-dIvyeyaM / dIvyeva | dIvyema | ityAdi / vyatidIvyeya / vyatidIdhyevahi | vyatidIvyemahi / ityAdi | prasUyeya | prasUyeSahi / prasUyemahi / ityAdi, saMnaya | saMnahyeba | sanama | ityAdi | sannaya / sannayeyahi sannamahi [ ityAdi | loTi - paripUrvaH / paridIvyAni | paridIvyAca paridIvyAma | ityAdi / vyatidIyyai / vyatidIvyAvahai / vyatidIdIvyAmahe | ityAdi / prasUyai | prasUyAvahai / prasUyAmahe | ityAdi F * 716 // yaMtaro'duro vikRteH / 5 / 4 / 116
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 jaineMdraprakriyAyAdurvarjitAda gairataHzabdAcca parasya vikRte kArasya NakAroM bhavati / iti NatvaM pariNayAni | pariNajhAva / paridhAma / ityAdi | pariNo | pariNAyAvahai / pariNAmahai | ityAdi | iti divAdiH / / pUla AbhiSave / maMthana pIDina yA'bhiSavaH sakAra ita dhvAdaH SNa ityAdinA skaarH| pUvallaDAdayaH / - 717 // strAdeH znuH / 2 / 1 / 87 / svAdibhyo dhubhyaH katara ge parataH inurvikaraNo madhye bhavati | zakAraH zitkAryArthaH / tena-ge pIti jiMAvAdeSa na bhavati | uto'smAditi vartamAne- 718 / / vA mvo kha / 4 / 4 / 105 / asphAtparo ya ukArastadaMtasya gornimittabhUtasya khaM vA bhavati vakArAdau makArAdI ca parataH | iti pakSe-utaH khaM | evaM vahimaskhorapi / sunomi [ sunvaH sunuvaH sunmA sunumaH | sunauSi | sunuthaH, sunutha | sunoti [sunataH sunvati | sunce | subahe | sunuvahe / sunmahe sunumahe | manuSe | sunvAthe ! sunuce | sunute / sunvAte / sunvate / azU vyAptI / kArokArAvitI | na zAditi nakArasya cutvaniSedhaH | aznuve | anuvahe anumahe | aznuSe / aznuvAthe | anudhye | aznute | aznuvAte | aznuvatte citra cayane | cinomi | cinvaH cinuvaH / cinmaH : cinumA ! cinoSi | cinuthaH | cinutha / cinoti / cinutaH | cinvati / cinthe | cinbahe | cimubahe ] cinmahe | cinumahe / cinuSe cinvAtha cinudhve | cinute | cinvAte | cinvate / laki-asuna [ asunva, asunuvaM / asunma | asunuma | asunoH / asunutaM / asunuta | asunot | asunutAM | asunvan | asunti | asunvahi / asunuvahi ! asunmahi | asunumahi / asunuthAH / asundhAthAM | asunudhvaM | asunuta | asunvAtA | amunvata | mAznu
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAdiH / 205 vi | aashnuvhi.| Aznumahi. ] AznuthAH / bhAnuSA / Ainu: pyaM / Aznuta / AznuvarAtAM / Azvata // acinanaM / acinva / cinuva | acinma / acinuma / acinoH / acinuta / acinuta / acinot / acinutAM / acinvan / acitvi | acintrahi / acinuvAhe / acinmahi / acinumahi | acinuyAH | acinnAthA / acinuce / acinuta / acinvAtA | acinvata / liki munuyAM / sunuyAva / sunuyAma / sunuyAH / munuyAtaM / sunuyAta / sunuyAt / sunuyAtAM / sunuyuH / munbIya / sundhIvahi / sunvImahi / sunvIthAH / sunvIyAthAM / sunvIca | sunvAMta / mantrIyAtAM / sunvAran / aznuvIya | ainuvIvahi | aznuvImahi / ityAdi | nisa pUrvaH / nizcinuyAM / nizcinuyAva | nizcinuyAma / ityAdi / nizcinvIya / nizcinvIvahi / nizcinvImahi / ityAdi // loTi-abhipUrvaH / 719 // me suasuusostustubhottypi| 5 / 4 / 47 geriNatAt pareSAM sunauti suvati syati stauti stubhati ityeteSAM sakArasya SatvaM bhavati aDAgame madhye satyasatyapi / ato he.. rityadhikRtya 120 // utA'smAt / 4 / 4 / 104 / asphAt paro ya ukArastadaMtAduttarasya hegunimittabhUtasyopa bhavati / abhipuNavAni / abhiSuNavAva ! abhiSuNavAma / abhiSuNu | abhiSuNutAd bA / abhiSNuta / abhiSuNuta / abhiSuNotu | abhiSuNutAt vA / bhabhiSaNutAM / abhiSuNyatu / abhiSaNavai |- abhiSuNavAnahai ! abhissuvaamhai| abhiSaNusva / abhiyuvAyAM / abhiSuNudhvaM abhipnuNutAM / abhiSuNvAtAM / abhiSuNvatAM | vipUrvaH / vyaznavai / vyaznavAvahai /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 jaineMdraprakriyAyovyaznavAmahai / vyaznuSya / vyaznuvAyAM / vyanudhvaM / vyaznutA vyaznuyAtAM / vyaznuvatA || nizcinavAni / nizcinavAva | nizcinabAma / nizcinu / nizcinutAt vA / nizcinutaM / nizcinuta / nizcinotu / nizcinutAdvA / nizcinuta / nishcinvtu| nishcinvai| nizcinavAvahai / nizcinavAmahe / nizcinuSva / nizcinvArthA / mizcinavyaM / nizcinutAM / nishcinvaat| nizcinyatA iti svaadiH| tudona vythne-bkaarokaashiivtaa| 721 // tujhyaH zaH 2 / 1 / 91 / tudAdibhyo dhumyaH kartari ge zo matrati / zapo'pavAdaH / zakAraH zikAryArthaH / sena ge'pIti kitvAt "yukaH" ityepa na bhavati / tudAmi / tudAva: sadAmaH / ityAdiH / tude / tudAtrahe / tudAmahe / ityAdi / ma prANatyAge / zadegAI / iti vartamAne 122 // muluMGaliGozca / 1 / 2 / 69 / niyatargaparAllulikoica do bhavati / saGkataH" iti vartamAne 723 // riGa yamaliGze / 5 / 2 / 150 / gor| prakArAMtasya riadezo bhavati / yaki yakArAdAyage lili ze ca / parataH / iti riGadezaH / mriye / mriyAvahe / mriyAmahe ityAdi / mucalUna mokSaNe / lukAsnakArAvitI / / "idivornuma" ityadhikRtya 724 / / ze mucA / 5 / 1138 / mucAdInA ze parato num bhavati / muMcAmi / muMcAvaH muMcAmaH ityAdi / muMce / muMcAvahe mucAmahe / ityAdi / laGgi-atudaM / atudAva : atudAma / ityaadi| anude / atudAvahi / bhatudAmahi / ityAdi / amriye| amriyAvahi / amriyAmahi / ityAdi / amuce / amuMcAva | amuMcAma / ityAdi / amuce / amucAmahi / cAmahi / ityAdi / likhi-deyaM / tudecha /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ rudhaadiH| 2015 tudema / ityAdi / tudeya tudevahi / tudemahi / ityAdi / mriyeyaH mriyehi | niyemahi / ityAdi / muMcayaM muMcava | muMcama | muMcaya / muMcavahi / muMcemahi | ityAdi / loTi-tudIna tudAva tudAma / ityAdi / tuda | tudAyahe / tudAmahai / ityAdi / niyai / mriyAvahai / niyAmaha / ityAdi / muMcAni muMcAva / muMcAma / ityAdi / muNce| muMcAvahai / muMcAmahai / ityAdi / iti tudaadiH|| rudhioM AvaraNe / irAderito nivRttiH / 725 / / rughA nN| 2 / 1 / 92 / dhAdInAM katari me parata: inaM bhavati / zapo'pavAdaH / makAro dezaviSyarthaH / zakAraH zitkArthaH / tena kivAdevabhAvaH / NatvaM / ge'saH kktiIti vartamAna 726 // ina'saH kha / 4 / 4 / 108 / namo vikaraNasyAstezca gaurataH khaM bhavati ge kchiti parataH / catvaM / 727 / / adhaH / 5 / 3 / 77 / dadhAtaranyasmAd jhapaMtAddhoH parayoH tathA va bhavati / iti dhatvaM | jhalo jaz zazIti pUrvasya datvaM / rugabhi / suvH| ruMdhmaH / rugali / ruddhaH / aindra / ruddhi / ruddhH| ruMdhati / rNdhe| subaha | rudhmahe | rutse | rudhaathe| ruMce / ruddhe / rudhAte / ruMdhate / bhujo rakSAzanayoH / okAra it / iMdito daH" iti vartamAne 728 / / bhujo'tre / 1 / 2 / 75 / na trAyate na pAlayatItyatraH / Asminnatre'trAtari vartamAnAt bhujerdo bhavati / cauH kuravaM catvaM / bhuje | bhumbahe / muddhamahe / bhukSe / bhuAthe / bhuAdhye / bhuGa / muAta / mujhate // yudhiauM yoge / irAdirit / yunajmi /
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 jineMdra prakriyAya yujvaH | yujma / yunakSi | yukthaH / zuktha / yunakti / yuktaH / yuti / 729 || gyuGanepA / 112 / 73 / girvAdutpUrvAcca yujerayajJapAtre do bhavati / prayuje / prayuJjvahe / prayuJjamahe / ityAdi / u / ujJahe / uDumahe / ityAdi / niyamArthamud grahaNaM | halaMteSUda evaM nAnyasmAd !tena-niryunajmi / ityAdi / Di halyAnyaH | susiyana jiti ripa se pUrvasya gii riti vartamAne 730 // daH / 5 / 3 / 110 / dhordakArAMtasya padasya rirvA bhavati sithi dharata pakSe da eva / aruNaMdha | aruSva / aru nbhaH | aruNaH / aruNat vA / arunddhaM / arundUdha | aruNata | arundrdhAM / aruMdhan / arudhi / arudUvahi / arumahi / arudUdhAH / adhA / aru ! aruddha | aruMghAtAM / arudhata / abhuMji / abhuJjyahi amumahi / abhuGathAH | amuMjAthAM | abhujadhvaM / abhuGkta / abhuMjAtAM / bharbhujata / ayunaje | ayujya | ayujma / ayuna / ayuMkta / ayuMkta / ayunakke ayuMktAM, ayuMjan / ayaMji / ayuMjjahi / aryujmahi | ayukthAH l ayuMjAyAM / ayugdhvaM / ayukta / ayuMjAtAM / ayuMjata // liGisaMdhyAM / saMdhyAma | saMdhyAva / ityAdi / saMghIya | ruhi / dhImahi / | ityAdi / bhuMjIya | bhuMjIvahi / bhuMjImahi / ityAdi / yuMjyAM / yuMjayAva / yaMsyAma | yuMjaya | yUjIvahi / yuMjImahi / ityAdi / koTi / haNadhAni / ruNavAvaruNadhAsa | ruMddhi | rudrAt vAH / ruddhaM / ruddha / / ruNaDu / ruddhAt yA / ruddhAM / ruSaMtu / rupadhai / ruNadhAvahai / ruNadhAmahai | saMtsva | ruMbhAdhAM | ruMddha | ruddhAM | svAtAM / rutAM / munajai | bhunajA .
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ tanAdiH / ghahai / bhunajAmahai / aeNkva / bhuMjAthAM / bhuMgvaM / muktAM / muMjAtA / bhuMjatAM / yunajAni / yunajAva / yunajAma / yundhi, yuktAt vA | yukta ! yukta / dhanata yuMktAna bA / yunAM / yuMjatu / yunaje / yuna jAvaha / yunajAmahe / yuva / yuMjAdhA / yugdha | yuktAM ! yujAtAM / yuMjatAM 1 iti rudhAdiH / / tanunn vistAre / akArokArAvitI / 731 // kustanAdeH / 2 / 1393 / jastanAdibhyazca katIra ge parata: urvikaraNo bhavati / zapo'pavAdaH / tasya pisvapa nApitsu / vakAramakArAdau "vA myoH khaM" iti ukArasya rakheM / tanomi / tanvaH / tanuvaH / tanmaH / tanumaH / tanoSi / tanuthaH / tanutha / tanAti / tanutaH / tanvati / tanve / tanvaha / tanucahe / sanmahe / tanumahe / tanuSe / tanvAthe / tanudhve / tanutaM / tanvAte / tanvate / manuG bodhane / DakArokAraktiau / manthe / manvahe / manuvahe / manmahe / manumahe / ityAdi / DukkaJ karaNaM akAraDunadAvitI / lAdeza utva epi ca kRta "kuryi ca" iti vartamAna---- 732 / / ge'ttaH Gityut / / / 4 / 107 / ge Diti parataH karIterukArAMtasyAta ukArAdezI bhavati / takArAtpunarae na bhavati / "vA mvoH khaM' iti vatamAne 733 / / kuryi c|4|4 / 106 / karoteH parasya utaH khaM nityaM bhavati yakArAdau mbozca parataH / karomi / kurvaH / kurmaH / karoSi / kuruthaH / kuruth| karoti / kurutaH / kurvati / kurve / kurvahe / kurmahe / kuruSe / kuthi / kurudhdhe / kurate / kurvAte / kurvte| laDi-sam-pUrvaH / samatanavaM / samatamgha / samatanuva / samatanma / samatanuma / samatamoH / samatanutaM / samatanuta / samatanotu / sama
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAM tanutAM / samatanvan / samatandhi / samatanvahi | samatanuSIha / samatanmahi / samatanumahi / samatanuthAH / samatanvAyo / samatanudhvaM / samatanutaM / samatanyAtAM / samatantrata // amanvi / amanvahi / amanubahi / ityAdi / sampUrvaH 1 74 / saMparyupAda : suda bhUSe / 4 / 3 / 129 / sam pari upa ityetebhyaH parasya kRtaH suDAgamo bhavati bhUSe bhUSAyAmarthe / ge|H kAryasyAMtaraMgatyAta muTi kRte pazcAdaDAgamaH / samasku khaM ! samasdarya / samaskuma / samaskuroH / samaskuvataM / samaskuruta / sAbakot / mArutaH / maharnana / saka i / samaskurvahi / samaskurmahi / samaskuruthAH / samakurvAdhA / samaskuruvaM / smskurut| samaskurvAsAM / samaskurvata / likhi- tanuyAM / tanuyAva / tanuyAma | ityAdi / tanvIya / tanvIhi / sanvImahi / ityAdi / manvaya / mantrIvahiM / mancImahi / ityAdi / vuryAM / kuryAva |kuryaam / ityaadi| kurvIya / kurtIvahi / kurvImahi / ityAdi / lodi-vitanavAni / vi. tanavAva / vitanadhAma | vitanu, vitanutAta vA / vitanutaM / dhitanuta / virAgAMta, bitanutAt vA / vitanutAM / vitanvaMtu / vitn| vitatvAvahai / vitanavAmahai / ityAdi / manave / manavAvahe / mamanAmahai / rAti ni / kArasAma / kuru, kurutAt bA / kurutaM / kuruta / karotu, kurutAt vA | kurutAM / kurvata / krvai| karavAvahai / karavAmahai / kumAya / kutrA pAI / kurumya / kulA ! kurvAna ! kaTe / hAte tanAdiH / cukIn dravyAcanamaye / DubAvitau 1 lar3AdayaH / 735 nA / 2 / / 95 / ikrIna ranyevamAdibhyaH kartari meM zretyayaM vikaraNo bhavati / sakArAyAMrtha: /
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ kramAdiH / tena sivAde na bhavati / "halyamorIH" iti IkAraH / jharaMtAdezaH / "dhanorAta:" ityaavN| kronnaami| krINIva; / koNImaH / kroNAsi / mINIyaH / krINIdha / krINAti / krINItaH / krANaMti / krINe / krIgAvahe / koNImahe / koNIdhe / koNArtha / krINodhe / krINIle / koNAte / krINata / / vRJ saMbhaktau / vRNe / vRNImahe / nRNImaha / raNISe / puunnaathe| vRNIce / vRNIte / pRNAsa / vRNata / prasaJ upAdAne / "liTIgyaNaH sAco'rthyA''jyaM" iti vartamAne 736||vshivydhivyaacijyaaprhinshcimaabhrisjaaNkhi. ti|4|3|2 madhyAyIna kiti miti sAra isa msti| iti mahe: bhakAraH gRhNAmi / gRhIvaH / gRhIma: / gadAsi / gRhItaH / , gRhItha / gRhNAti gRhItaH / gRkhaMti / gacha / gadAvA mihe / gRhIce gRhAthe 1 gRhIdhye gRhIta |gRhaate| gabase / laki AzINAM / bhakrINIva / bhakrINIma / akrINAH / akrINIta / akrINIta / akrINAt / akrIgItAM / akrANan / akrIgi / aANAvahi / pakrANImahi / bhanIgIthAH / adhaNAthAM / makrINIcaM / akrINIta / akrINAtAM / akoNata / avRnni| avihi ! aNImahi / aNIdhA: / avRNAthAM / maNIdhvaM / akRNIta / bhavRNAta ; Nails | agRhAM / agRddha magRNIma | madAH / agRhIta | "': . . / iNItAM / agRhNA bhagRhANi baahe| bhArata - hIthAH / asnnaayaa| gANI / a ! malA / arAhaNata |laka"f inIyAva / krIgIyAma / krINIyAH / krINIyAsa | krINIyAta / krINIyAt / kroNIyAtAM / krINAyuH / koNIya / krINIbahi / krINImahi / zrINIyAH / konniiyaathaa| kIpIcha / koNIta / krINInAM / mojAnA / ghRNAya / vaNIhi /
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAM vRNImahi / ityAdi / gRhNIyAM / gRhaNIyAva gRhaNIyAma / ityAdi / gRhaNIya / gRhaNAvahi / gRhaNImahi / ityAdi || loTi-krINAni / kIpAtra / krINAma / koNIhi, krINItAt vA / krINIsaM / krINIta / koNAtu, krINItAt vA / kroNItA / krINaMtu / krINa / kriinnaavhai| krINAmahai / krINIya | krINArthA / krINIzvaM / krINItAM / kriinnaataaN| krINatAM / vRNai / vRNAvahai / vRNAmahai / vRNISva / vRNAdhAM / vRNAdhyaM / bRNItAM / vRNAtAM / vRNatAM // 737 // ho hala: znaH zAnaH / 2 / 1 / 97 / halaMtAdoH parasya nAtyasya hai| pare zAnAdezo bhavati / ato herup / gRhNAni / gRhagAva / gRNAma / gRhANa, gRhItAt vAsiM / maanii| gRiNAMtu, gRhItAta vA / gRNItAM / gRhaNatu / gRhNa / gRNAvahai / gRhaNAmahai / gRNISva / gRNAjhaM / gRNISvaM / gRNItA / gRhNAtAM / gRhNatAM // iti kayAdiH / cura steye / akAra uccAraNArthaH / 738 // curAdibhyo Nic / 2 / / 36 / curAdibhyA dhumyaH svArthe Nic tyo bhavati / cakAro NiNicoH sAmAnyagrahaNavighAtArthaH / NakArI jIti sAmAnyagrahaNArthaH / 739 // ghyuGaH / 5 / 2 / 93 / gheruDaH epa bhavati ge cAme ca prtH| 740 // tadaMtA ghavaH / / 1 / 44 / sannAdyatAH zabdA dhuMsajJA bhavaMti / iti dhusaMjJAyAM tato laDAdayaH / zabayAdezAH / corayAmi / cArayAvaH / corayAmaH / ityAdi / chadai saMvaraNe / aikAra 11 kSeH / 1 / 3 / 86 ! ityAdi sUtradhdhati bhAvaH /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ - curAdi: 213 samudAyasya vizeSAmiti NitAdo ita / tena - ekadeza 1 bhavati / aibiti NIti ca vartamAna - 1 741 / / ko'taH / 5 / 2 / 4 / goruGo 'kArasya Niti parataH aipa bhavati / ityAkAraH / chAdaye / chAdayAvahe / chAdayAmahe / ityAdi / lazcaJ darzanAMkayoH / pUrvavadanyat / lakSayAmi / kSayAyaH / lakSayAmaH / ityAdi / lakSaye / ityAdi / laDi acArayamityAdi / acchaadye| acchAdayAvahi / ityAdi / alakSyamityAdi / alakSaye / alakSyAvahi / avakSayAmahi / ityAdi / liGi - cArayeye / cAMrayeva / corayema | isyAdi / chAdayeya | chAtrahi / chAyemahi / ityAdi / lakSayeyaM / lakSayeva / ityAdi / lakSayeya | lakSayemahi / lakSayemahi / ityAdi / loTi-corayANi / corayAva / corayAma / ityAdi / chaadye| chAdayAvahai / chAdayAmahai / ityAdi / lakSayANi | lakSayAba | lakSyAma / ityAdi / lakSaye / lakSayAvahai / ityAdi / yuja pRca saMyama / "curAdibhyo Nic" iti vartamAne I 742 || jAdava | 2 | 1 | 37 | yujAdibhyo ghumyaH svArthe Nicspo vA bhavati / pakSe- nyAyyamikaraNaH zap / pUrvatraccha / yojayAmi | yojayAvaH / yojayAmaH / yajAmi | yojAtraH / yAMjAmaH / ityAdi // arce pUjAyAM / aikAra it / NijabhAvapakSe aiditsAvakAza iti Nici do na bhavati / arcayAmi / arce / ityAdi / vRJ Abarage / kAra iJcaritArtho'NicpakSa iti NijatA na bhavati / vArayAmi / varAmi / mare ityAdi / laGi -ayojaya / ayAjamiti / ArceyaM, Arce ityAdi / avArayaM / avaraM / are / ityAdi / liGiyAjayeyaM | yojeyam / ityAdi / arcayeyaM / arceya / ityAdi / bArayeyaM / vareyaM / ityAdi / koTi yojayAni / ityAdi / arcayAni | I
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 jainendraprakriyAyo'aceM / vArayANi / varANi / karai / ispAdi samunneyaM / iti krtuglkaarpricchedH| yadA tU 743 / laH karmaNi ca bhAve va dhe||2|4|57| nava lakArAstyaktayiSaNAH sakamakebhyo dhubhyaH karmaNi cakArAskanari bhavati / dhisaMjJabhyo bhAve kartari ca bhavati / iti karmabhAvayAlI bhavati / tadA 744 / / ho / 1 2 / 7 / bhAve karmaNi ca yo lakArastasya do bhavati / tatra 745 // ga ya / 2 / / 181 / DivAcini ga parato dhoyA yA bhavati, na zabAdayaH / kakAraH kiskAryArthaH / pUrvavadesvAdi / mAvakarmaNAstulyaM sapaM / paraM bhAve ta eva bhavati / lakArAbhidheyabhAvasyakatvAdayusmadasmadaviSayalvAJca lakAreNa nAmihite kartari kartRvAcino mRdobhA // bhU satAyAH kriyAyAH akarmakasvAJca bhU itvaM tasmAt mAtra lakArAH bhavati / bhUyate devadattena viduSA / bhUyate dadadattAbhyAM vidvadbhyAM / bhUyate devadattajinadattagurudattadvidbhiH / tvayA bhUyate / mayA bhUyate / yadyapi sAdhanabhede vAstavaH kriyAbhedaH / tathApi sa zandana nopAdIyate / ityekavacana meva bhavati / "bhakarmakA aghi dhava: sagayaH sakarmakA bhavati" iti vacanAdayaM gipUrvaH sakarmako bhavati / iti anupUrvaH / anubhUya / anubhUyAvahe / anubhUyAmahe / anubhuuyse| anubhUyA) / anubhUyanne / anubhUyate / anubhUyate | anubhUyate / evamabhipUrvaH / abhibhuuye| AbhabhUyAbahe / abhibhUyAmahe / ityAdi / tathA-TachAdiSu-abhUyata / andhabhUya / ityAdi / bhUyata / anubhUyaya / ityAdi / bhUyA / anubhUye / ityaadi| evaM-ebhyate / aidhyata /
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ edhyeta / eNyatAM / pacyate / apacyata / panyeta / pacyatAM / naMdyate / anaMta / nayatA naMdyatAM / "halaGgaH Dilya naditaH, iti nakhaM / praznasthata / prAcasyata / pradhyasyeta / pradhvasyatAM / eco'zyA ityadhikRtya. 746 // vyoliTi / 4 / 3 / 55 / vyatro dhorali. Ti azidviSaye AstraM bharati / svabbacchyAderiti sAco yaNa ik / ilo yaNika iti dI: / vIyate / abIyata / cIyeta / bIyatAM / "zi kchityaya" iti vartamAne-- 747 // diivyvdr| 5 / 2 ! 148 / sthAvada yakAre agayakAre ca godarbhivati / huuyte| ahUyata / hUyeta ! hUyatAM hAyate / ahAyata / hAyeta / hAyatAM / "Iya" iti vartamAne 748 / / bhUmAsthAgApAhAsA hli|4|4|69 / bhasaMbakAnAM ma! sthA gA pA hAka mA ityeteSAM ca dhUnAM halAdau ktisaMge parataH Istra bhavati / vidhIyate / yadhIvata / vidhAyeta / vidhIbatA / adyate / Adyata / adyeta / adyatAM / 749 / yi Disyagara / 5 / 2 / 145 | zADo yakArAdau Diti parataH ayabAdazA bhavati / adhizayyate / adhyazabhyata / adhishmyet| adhishgytaa| ktisye'do'ga jandhiriti vartamAne___750 // vastervaca bhUH / / / 4 / 11 / ano'stezca yathAsaMkhyaM vac bhU ityatAvAdezI bhavalo'ge parataH / svabvacchyAbariti sAco yaNa ik / ucyate / aucyata / ucyeta / ucyatAM / vIvyate / adIvyata / dIyeta / dIvyatA / prasUyate / prAsyata / prasUyata / prasUyatAM / sannahyate / samanAta | samna ta / sannahyato / amiSyate / abhyadhyata / abhiSUyeta / abhiSUyatAM / azyase |
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 216 jaineMdrapakriyAyAM Azyata / bhazyeta | azyatAM / nizcIyate / niracIyata / nizcIyeta / nizcIyata / tuyte| atudyata / tudyeta / tudyatAM / mriyate / azriyata / mriyeta / triyatAM / mudhyate / amucyt| mucyeta / mucyatAM / rudhyate / aruSyata / rudhyeta / rudhyatAM / bhujyate / abhujyata / bhujyeta / bhujyatAM / yujyate / ayujyata / yujyeta / yujyatAM / 751 // tamaSA / 4 / 3 / 68 / tanoterAkAro yaki parato vA bhavati / tAyate / tanyate / atAyata / atanyata / tAyeta / tanyeta / tAyatAM / tanyatAM / manyate / amanyata / manyeta / manyatAM / kriyate / akriyata / kriyate / kriyatAM / vikIyate / vya| koyata / vikrIyeta / vikrIyatAM / sNniyNt| samaviyata / saMniyaMta | saMpriyatAM / gRhyate / agRhyata / gRhyeta / gRhyatAM / "age" svAmati cAnuvartamAne / 752 // NaH / 4 / 4 / 56 / NeH khaM bhavatyage parataH / cAryate / acoryata / coryeta / coryatAM / chAdyate / achAdyata / chAyeta / chAdyatAM / lakSyaMta | alakSyata / lakSyata / lakSyata / yojyate / ayojyata / yojyet| yojyatAM / yujyate / ayujyata / yujyeta / yujyatAM / arcyate / Arcchata / ayeta / arcyatAM / NijabhAve'pyavizeSaH / vAryate / avAryata / vAryeta / vAryatAM / mriyate / aviyata / zriyaMta | 1 triyatAM / ityAdi saprapaMca mavagamyAyaM // api ca kasyacit dhIH kazcidarthabhAgaH karmasthapradhAnaH phalarUpI vikkedAdiH / kazcid kartRsthapradhAnaH bhAvanA kriyAdhizrayaNAdiH / tatra yadA karmasthaM svasyArthabhAge sukaratvena vA karmaNyadhyAropitAyAM bhAvanAyAM dhurvartate, tadA karmakartA bhavati / tatra lakAre 1 753 | karmaballe'srAdInAM / 2 / 1 / 76 / karmakartari lapharo
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSalakArAH / sati tadaMtasya dhoH lavasyAdivarjitaspa karmaNIya kArya bhavati / yathA karmaNi dayaliTo bhvNti| tathA tatrApItyarthaH / karmakartaryapi tAnyebodAharaNAni bhavati / karmakartRbhAvAbhivyaktyartha svayamevetyanuprayujyate / anubhUye'haM khayameva | anubhUyAvahe / anubhUyAmahe svayameva | ityaadi| evaM pacyate odanaH svayameva / viliyatItyarthaH / ityAdi neye| zata pariSadA dvitIyaH / kartari zeSalakArA nIyate 1 bhU iti sthite "loda cAziSi" iti pakSe liG / DakArekArau pUrvavaditau / milAdayazca / "le; sIyud" "vyAsuNme" iti vartamAne 754 // kidaashissi|2|4 / 86 / mAziSyarthe lime gyAsuda ki bhavati / zeSo'ga eva ityadhikAre lihAziSAtyagasaMjatvAcchacanaMtyasakhe na bhavataH / sphAdeH sko'te ceti jhali sakhaM / bhUyAsaM / bhUyAstra / bhUyAsma / bhUyA: / bhUyAstaM / bhUyAsta / bhUyAt / bhUyAstAM / bhUyAsuH / davidhau sIyud / jhaTo rajatau / 755 / / tayoH sud / 2 / 4 / 88 / likhAdazAvayakyAstakArazkArayoH suhAgamo bhavati / vyoH kha valkAriti yakhaM / balAdeziddhati iT / tyAdezayoriti SatvaM STuvaM / . 75 // gheNDaH / 4 / 5 / 64 / iNaH parasmAt iTo mezcottareSAM ghIvaluDhiTAM dhakArasya DhakArAdezo bhavati vA / ebavAdezau / vyatibhaviSIya / vyatimaviSIvahi / vyatibhaviSImahi / spatibhaviSISThAH / vyatibhaviSIyAsyAM / vyatibhaviSIcha / vyatibhaviSIdaM / vyatibhAvaSISTa / vyatibhaviSIyAstAM / vyatibhaviSIrana // edhiSIya | radhiSIvahi / edhiSImahi / edhiSIyAH / eghiSIyAsthA / ravivIdhvaM / edhiSISTa / eviSIyAstAM / edhiparin // panyAsaM / -
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 jaineMdraprakriyAyAMvyAkha / pacyAsma / pathyAH / pacyAstaM / pathyAsta / pacyAt / ecyA. sto / pacyAsuH / ekAc ghasa iti "na vRddhaH" iti ca vartamAne__757 // laudidacopacchuidhizAhIruSadkovRdayaH / 5 / / 123 / lakArata aukArato'jatAcca garikAcaH parasta alAdhagasyed na bhavati pat vi zri zI DI ruSadkaM UdaMta vRdaMta bhadaMta ityetAn varjayitvA / aukArettvAt pace: sIyuTa id na bhavati / 'pakSIya / pakSIvahi ! pakSImahi / pakSISThAH / pakSIyAsthA / pakSInaM / pakSISTa / pakSIyAstAM / pakSIran / / naMdyAsa / nadyAstra / naMdyAsma | ityAdi / dhvaMsipIya / dhvaMsiSIvahi / dhvasiSImahi / ityAdi / viyAsaM ! viyAstra / viyAsma / ityAdi / laudidaca ityatatvAt vyena id na bhavati / vyAsIya / vyAsIbahi / vyAsImahi / ityAdi / hUsAsaM / iyAstra / yAsma / ityAdi / 758 / / iNaH pIdhyaMluiliTA dho / 5 / 4 / 63 / iNaH pareSAM trIcaM lA liTA dhakArasya DhakAro bhavati / iti daratra / vyaktihoghIya { vyattihoSIvahi / vyattihoghImahi / vyatihopIchAH / vyatihASIyAsthAM / vyatihoghIr3ha / vyatihoSISTa / vyaktiho. pIyAstAM / vyaktihoSIran / hAsIya / hAsIvahi / hAsImahi / ityAdi / 759 || liyat / 4 / 4 / 70 / bhUmAdInAM kiti likiparataH ekAro bhavati / vidheyAsaM / vidheyAstra / vidheyAsma / ityAdi / zri-pUrvaH / zraddhAsIya / zraddhAsIvAhi / zraddhAsImahi / ityAdi / adyAsaM / adyAsva | adyAsma | ityAdi / aukAreditvAdaniTa / vyatyatsIya / vyatyatsIvAhi / vyatyatsImahi / ityaadi| "vaNaneH" iti pakSe datvaM / zayidhIya / zayitrIvahi / zaviSImahi / zayitISThAH / zayiSIyAsthAM / zayiSIvaM, zayiSAMcyaM | zayiSISTa /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ shesslkaaraa| 119 prayiSAyAstAM / zayiSIran / ucyAsaM / ucyAva / udhyaar| ityAdi / naH sthAnivadbhAvena vaceranidarthaH aukAra ityanida / bakSIya / vakSIvahi / vakSImahi / ityAdi / dIvyAsa / dIvyAstra / dIvyAsma / ityAdi / vyatidIviSIya / yatidIviSIvahi / vyatidIvidhImahi / ityAdi / vA limasAviti vartamAna- . 760 // UdiddhayaH / 5 / 1 / 100 / Udito dhodhU. bhazca parasya valAderi vA bhavati / pakSe id / idapakSe variti vA / prataviSI / prasAdhIyAha / prattAne mAhe / prasavidhISThAH / prasaviSIyAsthA / prasaviSAca, prasaniSAda / prasacivISTa ! prasAvaSAvAstAM / prasavidhAran / aniHpakSe-iNaH pIdhvamiti nityaM dataM / prasoSIya / prasAdhIvahi / prsossiimhi| prasASISThAH / prasASIyAsthA / prasASITvaM / prasoSISTa / prasAdhIyAstAM / sASIran / saMnayAsa / saMnayAsa / sanahArama | ityAdi / aukArasthAdaniT / 761 // nahIM paH / 5 / 3 / 69 / naheojhali cha padAMte ca dhakArI bhavati / iti zlaM / natsIya / natsIyahi / natsImahi / ityAdi / abhiSUyAsa / abhiSyAstra / abhiSUyAsya / ityAdi / soSIya / soSIvahi / soSImahi / ityAdi / "adibhUtraH" iti UditvAtpakSe ida / aziSIya 1 aziSIvahi / aziSImahi / ityAdi / anidapakSe-nazcayAdimA SatvaM / 762 / / padoH kassi / 5 / 3 / 79 / prakAraDhakA. syoH kakArAdezo bhavati sakArAdau parataH / iti kakAraH / bhakSIya / akSAvahi / akSImahi / ityAdi / nizciyAsaM / nizciyAva / nidhimAsma / nizciSIya / tudhAsa // sIkaH, halAti ca vartamAne-- 763 / silo de / 1 / 1 / 100 / dapare sispe ko
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 jaineMdraprakriyAyo lihica sakArAdau pare yo il sasmin pare ya ika tasya kibad kArya bhavati / iti kitvAt "jyuGaH" itye na bhavati / tussIya / 764 / / u / / 1 / 101 / vAtasya dhAH sakArAdau silau deM para kivAda kArya bhavati / kitvAt gAgArityepna bhavati / mRSIya / mucyAsaM / mukSIya / rubhyAsa | matsIya / bhukSIya / bhujyAsaM / yukSIya / sanyAsa | taniSIya 1 maniSIya / kriyAsa / kRSIya / kriyAse / kriIya / vRto veti vartamAna 765 / / liGgasyAH / 5 / 1 / 28 / vRSaH parayAH liG si ityetayoH daviSayayArilA bhavati / pariSISTa, vRSTi kaa| gRyAt / 76 // gRho'sivyekAco dii|5|1|95 / gRherakAcaH parasya iTI dAryA bhavati na cit sa ida liTi vihitaH / malAdereiTI dIH / gRhiSISTa / gRhIMSISTa / riti Nic / cAryAsa / chAdayiSISTa / lakSyAsaM / lakSayiSISTa / yojyAsa / yajyAsaM / aAse / bharthioSTa / vAryAsa / briyAsa / variSISTa / vRSISTa / ityAdi savista. ramadhigasavyaM / / liDudAyite / bhU iti sthite-" bhUta" anadyatane,, iti cAnuvartamAne 767 / parokSe lin / 23 / 108 akSebhyaHparAvRtaM parokSaM svayaM sAkSAdanadhigasaM tatra parokSa bhUte'nadyato'rthe dharta- . mAnAddhoH liDityayaM tyo bhavati / TakArI TiiMTareriti vizeSaNArthaH / ikAro liTa: kasukAnAviti vizeSaNArthaH / pUrvavanmibAdayaH / teSA 768 // mAnAM nnshvmyaadhusrnnshsusH|14169| Tito lerAdezAnAM mAnA navAnA yathAsaMkhyaM Naza va ma tha bhayusa az
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSalakArA: / 221 paz atus us ityete navAdezAH bhavati / iti NazAdayaH / Nazazavitau / ziS sarvAdezArthaH / paratvAdepi prApte - nityatvAd-"aci" bhva-" iti cAnuvartamAne 769 / / lukiToryuk / 4 / 4 / 85 / luliToraci parato bhavaterbugAgamo bhavati / kakArokArAvitau / zeSo'ga eva, iti vartamAne - --7 770 // d i / 2 / 4 / 96 / liT cAgasaMjJo bhavati / ityagasya valAderiMda prApta 771 || liTIMdhyasphAd kidvat / 1 / 1 / 93 / iMdheranyasmAca dhorasphAdamiti liTi parata: kitIva kArye bhavati / iti kivAt - " ekAcaH " na vRdvapaH " ityadhikRtya--- 772 // kityUNubbhyukaH / 5 / 1 / 125 / UrNuJaH zrayaterugaMtAce kAco vihite kiti neT bhavati / iti niSiddhaH 773 || bhRvRstuzrorliTi / 5 / 1 / 127 / bhR sRvRstu dusruzru ityetebhya eva liTi neT bhavati nAnyebhyaH / iti niyamAnniSiddhA nivartate / punarbhavatyeved | AdarekAco dve, ityadhikkattha-diDucakAci dho:, iti dvilaM / 1 774 pUrva vaH / 4 / 3 / 11 / dvirutayoH pUrvo'vayaSaH casaMjJo bhavati / iti casaMjJAyAM / casyAditi vartamAne -- 775 / / halo'nAdeH | 5 | 2 | 180 / casya saMbaMdhino halo'nAderupa bhavati / iti vakArasyo / 776 / / maH / 1 / 2 / 182 / casya saMbaMdhino'caH prAdezo bhavati / ityUkArasya ukAraH /
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 229 naineMdraprakriyAyAM 777 agho't|5|1|196 / bhavatezvasya lima kArAdezo bhavati / ityukArasyAtvaM / jhalo jazIti makArasya bakAraH / babhUva / babhUva / babhUvima / babhUvidha / babhUvathuH / babhUva / babhUva / babhUvatuH / babhUvuH / dasya-TiiMTerarityesvaM / bAsa: sebhAvaH / vapaneriti bamo ghA ddhvN| 778 // . 24 : 69 / laliTastaayoryathAsaMkhyaM ez ire ityatAbAdezI bhavanaH / pUrva maliMda nuk ca kArtha / vyatibabhUtre / vyatibabhUbivahe / vyatibabhUvimaha / vyativabhUviSe / vyatibabhUrAthe / vyatibabidava / vyatibabhUvicce / vyaktivabhUva / vyatibabhUvAte / vyatibabhUbireM / likhavaskRto'mIti vartamAne 772 // sarvijAdidavAyAso'nRcchoM / / 2 / 148 maha ruNA vartamAnAta ijAdadhardiy ay As ityetebhyazcAm bhavati liyat kRtri parata: RcchatyUoti barjayitvA / kRmo'mIti pratyAhAreNa kRmbastInAM trayANAM prhnnN| tasminnAmaMta padamidamanaMtaraM prayujyate / 780 // Amvatsatku: / / 2 / 71 / zAmatasyaiva navajA do bhanI liTo daH / tasya pUrvavadaitvAdi / kittyA liyer na bhavati / yaNAdezasyAnivadrAvana dvitvaM / 781. || ura: 5 / 2 / 18 / casya RkArasya akAdeno bhavati / zistrAdAmatasya supa up / tyakhe tyAzrayamiti padatvaM / nugmo'mityanusvAraH / vA nuk padAMtaspati vikalaMpana parasasta / dhAyake / padhAzcakavahe / edhAzakamahe / eghAzcaya / vAmakAtha / eghAMcakUr3he / edhAMcaka / edhAMcakAte / pradhAgyavire / 5cAbabhUva / raghAMvabhUviSa / edhAnabhUtrima / edhAMbabhUvidha / enAbabhUvathaH / eSAMnabhUva /
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' zeSaTakArA 223 babhUva / eSAM babhUvatuH / edhAMvabhUvuH / as asiti dvisvaM / iTonAdariti sa up / casyeti dAriti ca vartamAne-- 782 / / AdyataH / 5 / 2 / 193 / liTi parata: Aderatazcasya dIrbhavati / iti dIstraM / punaH sveko dI / edhAmAsa / dhAmAsi / evamAsima evAmAsitha / edhAmAsathuH / edhAmAsa evAmAsa / pavAmAsatuH / evAmAsuH / "ro'taH" ityaip / "bhvaso Akhe" iti yataMgAna 783 || ilmadhye likhyataH / / 4 / 117 / madhye vartanAmavAra emiTi parataH / ityecakhe / the bhrAdiniyamAt nityamiTi prApta * 784 / / vA'tvadacsRjyo nityAnivAsasthe'skravyAH / 5.9 / 997 / nityAnaMda tAm yeSAM tebhyo'kAramadbhyo'jatebhyaH sRjadRz iti vA iT bhavanti ka adU vyA bhartti ityetAn varjayitvA / iti yadA id tadA seTIsetvacakhe bhavataH / anyatra coH kutvaM / pUrvavadanyat / papaca papAca / pecie | cima / papaktha | pecizva | pecathuH / paMca / papAca / catuH / yecu: 1 pe || pecimahe / ityAdi / peciSe / becaa| pNce| pecAte / pecire || nanaMda / nanaMdeiva / nanaMdina | ityAdi / dasi / "" casyati ca vatabha I I F ityAdi / 944 11 fahren. Minis? qissa4 | 8 | 3 1991 A myA ityetasmAda yo niti tasya tadasAH varaNAcA saha vartamAnasya kAvya- narephakAraparasya yaNaH sthAnaM igAdezo bhavati // Nisaca ipU / AvAdezaH / apitsu liTa:
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 jaineMdraprakriyAkivadbhAvAta svamyacchayAdIrati sAco paNa ika / " enivAkcAdulo'sudhiyaH, iti yaNAdezaH pUrvavaccheSaM / vinyAya | divyaya / vibdhiva / viyima / vinyavidha / vinyathuH / vivya / vivyAya / vinyatuH / vivyuH // pUrvakta NazAdiSu kRtA pitskhebAdi / kityuvAdezaH the veTa / sthAnivadbhAMtrana dvitvAdi / juhuva / juhAva / juDaviva / juhavima / juhutriya / juhotha / juhakthuH / juhudha / juhAva / juhuvatuH / juhvaduH / vyattijuhuve / vyatijuDavivahe / vyati[vimahe / vyatijuhuviSe / vyatijuhuvAthe / vyattijuhavidhdhe / vyatijuhaviTve / vyatijuhuve / nyatijuravAte / vyatijuhAvareM / pakSe litkRtrAmIti vartamAne -- 789 // pAhIhorugvat / 3 / 1 / 50 / bhI hI 4 hu ityetebhyo liGgat jyA bhavati vA sa ca ujvat / uci kArya dvitvamitvaM cAtidizyate / dvitve jaztve ca styevvaadshau| phleshedHpraaptH| 787 / / / / 1 / 2 / 72 / Ambat tatkAH phaLeze do na bhavati / iti pratiSiddhaH | balAdAvid prAptaH / 788 // kumo'sku: / 5 / 1 / 128 / suvarjitAtkRtroM vihite liTi naT bhavati / iti niSiddhaH / the'pyayameva paratvAbhivadhI, na vikalpaH / zeSaM pUrvavata / juhuSAMcakAra / juhuvAMcakara / / 789 // vA'maNNaz / 5 / 172 / asmado Naz vA Nid bhavati / iti pakSe NivAraH / juivAMcakRtra / jur3avAMcakRma / juhubAMcakartha / ityAdi / vyatijuhuvA~cake / vyattijuhuvAMcakavahe / vyakti jhuhuvAMcakamahe / ityaadi| 790 // iTi cAkhaM 1414117 / iTi ajAdau cAge kiti pare AkArAMtasya khaM bhavati / ityAtkhaM / jahe / jahivahe / jhimhe|
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 zeSalakArAH / 225 791 || Ato Naza auM / 5 / 2 / 36 / gokArAMtAtparasya liTo NazaH okArAdezo bhavati / ityavaM / dadhau / dadhiva / dadhima / dadhitha / dadhAtha | dadhathuH / dadha / dadhau / dadhatuH / dadhuH / dadhe / dadhi / dadhi / ityAdi / adaH, ghasla, iti cAnuvartamAne 192 / / liTi vA / 1 / 4 / 130 / ado ghaslRbhAvo bA bhavAte liTi parataH / lRkAra it / dvitvAdi kArya / " t I 793 / / gamhanjan khandhasonA / 4 / 4 / 24 / gamAdInAM haluGaH GityajAdAvanA khaM bhavati / " zAsvazvasAM" iti tvaM / pUrvayaccheSaM / javasa / jaghAsa / jakSitra / jakSima / jadhasitha / janathuH / jakSa / javAsa | jakSatuH / jakSuH / vyatija / vyatijakSivaha / vyatijakSimahe / vyatijakSitre ityAdi / ghaslAdezAbhAve Ada | Adiva / Adima 1 Adi AdadhuH / aad| Ada / AdatuH / AduH / vyatyAde / vyatyAdeivahe / vyatyAdimahe / ityAdi / atizizthe / atizizyitrahe / atizizmihe / atiziyiSe | atizizyAthe / atiziriSa / atiziriSacce / atiziThye / atizizyAte / atiziziyare // pUrvavad yatro bacaH sAco yaNaH ik apiti svAdariti ik / uvaca uvAca / Uciva / Uzcima / ubacitha / uvaktha | UcayuH / Uca | uvAca / UcatuH / UcuH / Uce ? Ucitrahe / Ucimahe | ityAdi / dvitvAdikaM / "dhyuGa: " ep 'ca / dideva | didivi / didiviga / didividha | didivabhuH / didiva | dideva | didiyatuH / didivuH / vyatididiSe / vyattididivivaha / vyatididivima / ityAdi / suSuve / suSuvivahe / sumahe / suSuviSe | ityAdi || nanaha / nanAha / nehiva / nehi / nehitha | nala | neyuH / neha / namAha / nehatuH / neduH / nehe / nehivahe | 1 I / 15
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 janaprakriyA nehimahe / ityAdi / muSava / subhAva / supUcitra / sudhruvima | supU. vitha / suSothetyAdi / suSuve / suSuvivahe / suyudhimahe / ityAdi / "AdyataH" iti dIstra / "nuka" ityadhikRtya 794 // aznoH / 5 / 2 / 195 / aznAtaliTi casya katadvitvasya nugAgamA bhavati / vyAnaze | nyAnazivaha / vyAnazimahe / jyAnaziH / ityaadi| 795 // cA ceH / 6 / 2 / / cinAtezvAstharasya vA kutvaM bhavati sanliToH parata: / cikaya, cikAya / cikyitra / civiyama 1 cikapitha, cikth| cikythuH| cikya / cikAya / cikyatuH / cisyuH / cicaya / cicAya / cicyiva ciniyama / ciyizra, cicedha / cinyathuH / cicya / cicAya / cicyatuH 1 cicyuH| cikye / cikyivahe / cikyimahe / ityAdi / cicye / cicyavahe / cicyimahe / ityAdi / tatudai / tutudibahe / tutadimaha / tutAdaSa / "na vRddhayaH" the iti ca vartanAna--- 110 / / RtA / 5 / 1 / 118 / RkArAMtAdrovihitethe ned bhavati / mamara / mamAra / manitra / mamrima / mamartha / ityAdi / mumoca / mumuciva / mumucima / mumocitha iyAdi / mumuca / mumu. citrahe / mumucimahe / ityaadi| rurAdha / rurudhiva / rurudhima / marodhiya / rurudhe / rurudhivahe / hI dhamahe / ityAdi / bubhuja / mubhujibahe / bubhujimahe / bubhujiye / ityAdi / yuyoj| yuyujiva / yuyujima / yuyojitha / ityAdi / yuyuje / guyujirhe| yuyujimahe / ityAdi / tatana / tatAna / teniva / tenima / tenithetyAdi / tne| tenivahe / tenimahe / mene 1 menivahe / manimahe / ityAdi / "kanAraH" ityaniT / cakara / cakAra / cakava | cakama / cakartha /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSakArAH / 227 ityAdi / cakre / catra / cakrama / ityAdi / tasyaiva saMpUrvasya 1 I * "saMparyupAt kuH suda bhUSe, iti sud / I 197 || sphAdareSu / 51 / 135 skAdeH RkA saMtasya goratezva liTi parataH ep bhavati / saMskAra | saMskariva / saMskarima | saMskari / ityAdi / saMcaskare / scskrivhe| saMcaskarimahe saMcaskariSe / saMcaskarAye saMcaskari / saMcaskari / saMvaskare saMcaskarate / sacaskarire / cikry| cikAya / cikrayiva / cikrayima cikrayitha / cikre / cikriyadhuH / cikriya / cikrAya / cikriyatuH / cikriyuH / cikiye cikrivide | citrimihe / cikrimahatrA | vRddhe / 1 ve || ityAdi / va / he ! yaMtra | bAte / vatrire / vazivyadhivyacijyAgrahItyAdinA yaNa ik / anujagrAha / anujagRhiva / anujagRhima / anujagRhidha ityAdi / anujagRhe / anujagRhivahe / anujagRhimahe / ityAdi / coravAMcakAra corayAMcakara / corayAMcA | corayavikrama / ityA di| chAdayacakre chAdayAMca kRvahe / chAdayAM cakramahe / ityAdi / lakSayAMcakAra / ukSayAMcakara kSayaca / lakSayacakrama / ityAdi / kSayAMcakre / lakSayAMcahe / lakSayAMcakramahe / ityAdi / yojayAMcakAra yojayAMcakara / yuyoja / arcayAMcakara / arcayavikAra | Anaca / vAzyAMcakAra / vavAra vane / ityAdi saMprapaMcaM sarvamavagaMtavyaM / / luG pradarzyate / "bhUte, ityanuvartamAne | / | 1 798 || luG / 2 / 1 / 117 bhUte'rthe vartamAnAdoluD so bhavati / kAroM DitaH sakhamiti vizeSaNArthaH / ukAro luDkAhiti vizeSaNArthaH / syatAsI lRlveriti lotAsiH prAptastadapavAdaH / 199 / / sirluGi | 3 / 1 / 41 bolI parato madhye
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 jaineMdramajhiyAyAsilyo bhavati / ikAraH "sAm" iti vizeSaNArthaH / "yasa upa'' ityadhikRtya 800 / / bhubhUstheNikapivaH semrme / 1 / 4 / 1 / bhusaMjJakebhyo bhU sthA iNa ik piba / ityetebhyazca parasya serumavali meM prtH| iti serup / tyakhe tyAbhayanyAyana sAvaipa prAptaH, "nomatA goH" iti niSiddhaH / " luGlaGlakyamAlA" ityat / pUrvavanmibAdiH / " ema" ityAdi ca zillakArakArya / pitsvepa prAptaH / "naTaH" iti vartamAne ___01 // sUco'yasya miDi / 5 / 3 / 6 / sU bhU ityetathorathasaMjJakayomichi pityep na bhavati / "laliTocuk" ityjaadii| buka / abhuvaM / abhava / abhUma 1 abhUH / abhUtaM / abhUta / abhUt / / abhutA / abhUvan / davidhI-serup na bhavati / tatra sarida / ekavAdezau / "zasya de'nataH" ityadAdezaH / vyatyabhavidhi / vyatyamabivahi / vyatyamaviSmahi / vyatyabhaviSThAH / vyatyabhaviSAA vyatyabhavicha / vyatyaviDhvaM / vyatyabhaviSTa / nyasyabhaviSAtAM / vyatyabhAvaprata / "kAMtasya khaM" iti "rAsa:" iti ca vartamAne--- 802 // ghi vA / 5 / 3 / 61 / dhakArAdau parato b| sakArasya kha bhavati / pakSe jazva DakAraH / aidhiSi / aidhiSvahi / aiviSmahi / aidhiSThAH / aivipAthAM / aidhivyaM / aidhiDcha / aidhiSTa / aidhiSAtAM / aidhiSata || sAmme" iti vartamAne 803 / / ilAmacaH / 511 / 8 / halaMtasya goracaH / aipa bhavati mapare sau parataH / ityai / "truva Ida" iti vartamAna___04 / / halpasseH / 5 / 2 / 13 / astessezca gunimi"sAra IlAgamo bhavati hali kevale parataH / iti Ida /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSalakArA: / 529 805 || yasto pAle / 5 / 3 / 62 / laH parasya sakArasya khaM bhavati jhali parataH / iti sakhaM "thAMbelsa:" iti jherjus / apAkSaM / apAtra | apAkSma / apAkSIH / apAtaM / apAkta / apAkSIt / apAktAM / apAkSuH / apakSi | apakSvahi / arakSmahi / apasthAM 1 apakSAya / aparadhvaM vyakta | apakSAtAM / apakSata ! 806 // neTi | 5 | 1 || iletasya goracaH aipU na bhavati meM pare sAciDAdau parata: / "ra: khaM" iti vartamAne - 80 // IDITaH / 4 / 4 / 19 / iTa: parasya sarAMDAdI tye parataH khaM bhavati / svakA dI / anaMdiSaM / anaMdiStra anaMdima | anaMdIH / ityAdi / adhvaMsipi adhvaMsiSyahi / adhvaMsiSmahi / ityAdi / "sau, me" iti ca vartamAne - co= / / yamramnamAtAM sa ca / 5 / 1 / 146 yam ram nam ityetebhyaH AkArAMtebhyazca mapare sau parataH id bhavati sak cAgamaM eSAM / anyAsiSe avyAsiSva / anyAsiSma / avyAsIH ityAdi / anyAsi / avyAkhahi avyAtmahi / ityAdi / "savimme" ityAdi pUrvavat / aSe aho | ahoma | ahoSIrityAdi / vyavyahaSi / vyatyoSvahiM / vyatyadoSmahi / vyatyoSThAH / vyatyahASArthI / vyazyahotraM dhi veti yadA sena khaM, tadA tyAdezayoriti SatvaM / jazbe DakAraH / STukhe ca parasya DhakAraH / vyatyahIduvaM / vyatyahASTa vyatya hoSAtAM / vyatyahASata / ahAsi / ahAsvahi / mahAsmahi / ityAdi / bhubhUsthetyAdinA serup / I 1 809 || AtaH / 2 / 4 / 93 / AkArAMtAt yaH si: tasmAt parasya jherjus bhavati / adha adhAva | adhAma / adhuH / ityAdi / "yamassau silA de" iti vartamAne -
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdrapakriyAmAM 810 // sthoriH / 1 / 1 / 106 / bhusaMjJakasya sthA ityetasya ca dhoH sakArAdI dapare sAvikArAdezo bhavati kidvacca / jhali 230 811 / / prAoH / 5 / 3 / 63 / prAMtAt goruttarasya sakArasya khaM bhavati jhali / iti khaM / adhiSi / adhiSvahi / adhiSmahi / adhithAH / abhiSAyAM / adhiSvaM / adhita / adhiSAtAM / abhiSata I 812 / / ghasphajluGghaJmani / 1 / 4 / 120 / aMdeityayamAdezo bhavati ati ghini sani ca parataH / lakAro litkAryArthaH / "vaktyasukhyAteraD" ityadhikRtya - 813 // puSyAditsirtizAsta meM / 21 / 61 | sutAdibhyaH puSAdibhyazca lukAredryaH satizAstibhyAM ca kartari mapare luGi parato aD bhavati / DakAro GakAryArthaH / aghasaM / aghasAva | asAma / ityAdi / davidhau sireva / "marudre'sto'caH" iti vartamAne 814 || spage saH / 5 / 2 / 164 / sakArAdAvage parato goracaH parasya sakArasya takArAdezo bhavati / iti takAraH / jhali seH khaM / vyatyaghIt / vyatyayatsvahi / vyatyavatsmahi / vyatyavatthAH / ityAdi / azayiSi / azayiSyahi / azayamAha / ityAdi / 815 || vaktyasukhyAteraG / 2 / 1458 | vakti-vacai paribhASaNe zrajAdazazva asu kSepaNe, khyA prakathane cakSAdezaca / etemyo ghubhyaH kartari luGi parato'G bhavati / ityat / "nazo'zrIm" iti vartamAna 2 -- 816 || vyarUpavaco'thuknum / 6 / 2 / 145 / vi as pat bac ityetatra yathAsaMkhyamakAra thuka pum um ityete
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ shesslkaaraaH| 231 AgamA bhavati Adi parataH / iti vacedamAgamaH / avoca / ayocAva / azecAma / ityAdi / avoca / avocAvIha / abocAmahi / ityAdi / sariTa / sisiporAMd / "iTITaH" iti sakhe / tyakhe tyAzrayamiti "halAmacaH" iti epe prApta naTIti niSiddhaH / 'dhyuGaH' ityep / aMdaviSaM / adeviSva |adevim| adeviirityaadi| ysdevidhi| vyatyadeviSvahi / vytydevissmhi| ityAdi / asaviSi / asaSiStrahi / asamihi asoSa / amASvAha / asAmahi / ityAdi / manAsa banAtsva / agArasma . sAmariyAdiH ani / anasvahi / anasmahi / ityAdi / "sAvajeH" ityadhikRtya - 817 / / studhabasopeM / 5 / 1 / 146 / stu dhUJ suJ ityatebhyo me para sAvid bhavati / asaavissN| asAviSva / asAvidhA 1 asAvIrityAdi / asodhi / asoyahi / asodhamahi / ityAdi / AziSa / AziSyahi / AziSmahi / AziSThAH / ityAdi / anidpakSa brazcelayAdinA patta / SaDho: kassIti katvaM / TutvAdi ca / AkSi / Azvahi / AkSmahi / ASThAH / AkSAyAM / AhU~ / ASTa ! mAkSAtAM / AkSata / niracaiSa / niracaSva / niracaSma / niracaSIrisyAri / samaRSi / samacehi / samacemahi / ityAdi / "halAmacaH" ityaip / siptipArada / jhali saHkhaM / atotsaMatItsva / atarasma / atausii:| alottaM | atauca / atotsIt / atauttAM / atiitsuH| "silo de" iti sa: kivadbhAvAta "yuddhaH' ityepa na bhavati / jhali saH khaM / ghi vetyakhapakSe jhalo jaz jharzati sejadatvaM / tasya "zaro jhari sve" iti kha / atusi / atutsvahi / atusmahi / atusthAH / atutsaath| atudRva / atutta / atutsAtAM / atutsata / amRSi / asRSvahiM / amRSmahi / amRthAH / ityAdi / gutpuSyAdItyAdinA an / amucaM /
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 jaineMdraprakriyAyAMamucAvaM / amucAma / ityAdi / amukSi / amuvahi / amukSmahi / ityAdi / 818 // veritaH / / 1 / 62 / irazabdeso dhokhaMDi me paratodA aGbhavati katari / pakSe siH / de tu sireva / kivadbhAvAdaneca / arudhaM / arudhAva / arudhAma | ityAdi / arautsaM / arorasva / arausma / arautsIH / arauddhaM / ityAdi / arusi / arusvahiM / arusmahi / bharuddhAH / arutsAthAM / aruI / aratta / arutsAtAM / arutsata / abhukSi / abhutvahi / abhumahi / ityAdi / ayuja | ayujAva / ayujAma 1 ityAdi / ayokSaM / ayodhna / ayokSma / ayAkSAH / ayoktaM / ayakti / ityAdi / prAyukSi / prAyusyAha / prAyukSmahi / prAyukthAH / ityAdi / "vortutraH,, iti vartamAne 819 // ato'nAdeH / 5 / 1 / 82 / gheH parato'nAderiDAdau bhapare sAvap vA bhavati / ityaipa / atAniSaM / atAniSva / atAnidhma / atAnIrityAdi / pakSa ataniSaM / atanidhya / ataniSma | ityAdi / davidhau-bhAstayoH- uniti sariti yati ca vartamAne--- 820 / / tambhyasthAste / 1 / 4 / 151 / tanAdibhyaH parasya seruvyA bhavati dhAstayAH parataH / ityupiDitIti vartamAne 821 // inpanyanamnamagamvananitanAvaM jhali / 4 / 4 / 39 / hanAdInAM banatestanAdInAM ca gUrnA jhalAdau kiti sya para uralaM bhavati / iti nakArasya khaM / atanidhi / ataniStrahi / atanimmahi / attathAH / ataniSThAH / anipAtA / atanidhvaM / ataniTvaM / atata ! ataniSTa / akSaniSAtAM / atInapata / pUrvavad sarubAdi / amaniSi | amaniSvahiM / amaniSmA /
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ shesslkaaraaH| 233 ityAdi / akArSa / akAla / akArma / akArSIH / ityAdi / akkaSi / akRSvahi, akamahi / akRthAH / ityAdi / aSaM / akeSva / aRSma / aSIH / ityAdi / aASe / akrISyahi / makrISmahi | akrISThAH / ityAdi / "vRto vA, iti vartamAne / 822 // liinsyo| 5 / 1 / 98 / vRda vRJ ityetAbhyA prakArAMtAca parau yo liGsI tayordaviSayayorida vA bhavati / yde--tdaa| 823 / / vRno vAlimasI / 5 / 1 / 16 / vRtaH parasya iTo vA dIrbhavati na cerasa iT lau liGi liTi mapare sau ca bhavati / iti dIkheM / avarIni / avarISvahi / avarISmahi / ityAdi / iDabhAve-silA de,, uriti kivadbhAvAdeSu na bhavati / aSi / avRSyahi / atRSmahi / ityAdi / mahoDaliTayekAco dIriti dIva / 824 // imyakSazvamzvye ditAM / 5 / 1 / 90 / hamatrayAMtAnAM kSaNa zaz zvi ityeSAM editAM ca gUnAmiDAdau sAvapa na bhavati / ityaibabhAvaH / agRhI / agRhISya ! agRhISma / ityAdi / agRhISi / agRhISvahi / agRhImahi / ityaadi| 825 // NikamazrituzrIH kattari kac / 3 / 1 / 56 / dhyatebhyo dhubhyaH kam viTTha zru ityetebhyazca kartRvAcini laGi parataH kaca bhavati / sarapavAdaH / kakAraH kitkAryArtha: / cakArI "lihukaci dhoH" iti vizeSaNArthaH / 826 / / No kacyutaH mo'zAstrakkhya'ditaH / 5 / / 2 / 128 | zAsu akkhin Rdit ityatatvarjitasya gorukaH prAdezo bhavati kampare Nau parataH /
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 jaineMdraprAkriyAyAM627 || dvitve'ci |111 / 68 ! dvitvanimitte'ci bhajAdezo sthAniyadbhavati / sthAnivadbhAvana limkAma po. iti dvittr| halo'nAdarityAdi ca kArya / 828 / / ghedAranajAH / 5 / / 211 / dhau kampare unakhe NAvanajAdegozvasya gherdIrbhavati / NikhamaG ca / acUcuraM / acUcugadha | acUcurAma / bhacUcuraH / acUcurataM / acUcurata / acUcurat / acUcuratA / acUcuran / 829 / / cau cyanakkhe sanvata / 5 / / 211 / na vidyate'kaH khaM yasmin tadanakhaM tasminnanakkhe Nau kayara paratazvasya ghisaMjJake varNe para sanIva kAryaM bhavati / ki tAt / casyati "bhUhAGmAmiH,, iti ca vartamAne 830 // snytH| 5 / 2 / 200 / sani paratazvasyAkArasya icaM bhavati / itAllaM / ghaTIranajAderiti dIvAdataraMgatvena "che ca" iti tuk / punaH citvAbhAvAnna dautvaM / acicchadi / acicchadAca he| acicchadAmahi / ityAdi / alalakSaM / alalakSAva / aTalakSAma / ityAdi / alalakSi / alalakSAtrahi / alalakSAmahi / ityAdi / ayUyujaM / ayUyutrAvaH / ayayujAma / ityAdi / ayokssN| ayokSya ityAdi / "adirekAcA du" te vartamAna 831 / / acaH / 4 / 3 / 31 AderaH parasya ekAco de sUpa bhavata: | Adi dvistrApabAdaH / / 832 // na sphAdI ndravo'yi || 4 | Adaraca: pare phAdo vartamAnA nakAradakAraMraphatrakArA na dviruyaMta'yakAre / aaciNce| AciMcAca | ityAdi / cirssi| Aciyahi / ityAdi / atrIvaraM / atrAbastra / ityAdi / prAvaritraM / prAvArazca / ityaadi|
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSalakArAH / 235 pAriSi / praavriithi| prASi / prAvRSvahi / ityAdi savistaramabhyUcha / laDdAhiyate / "gamyAdivAti,, ityadhikRtya --- ghitane lun / 1 / 3 / 3 / vastya rthe vartamAnAmolada bhavati lUTA'pabAdaH zokAnadyatane / / zoko'nuzAcana pazcAttApa ityathaiH / TakAraH pUrvavat / ukAraH "syatAsI lalyoH,, iti vizaSaNArthaH / 4|| syatAsI lalyoH |21146l iti ladiladdhi lau saTi parato madhye tAsiyo bhavati / ikAro "haluGaH tityanaditaH, iti vishessnnaarthH| tasya "balodarida" iti iMT / tato mibAdayaH / 835 // laTo'nyasya DAgaram / 2 / 4 / 97 / luDA dezAnAmanyasaMjJakAnAM tip tas jhi ityeteSAM yathAsaMkhyaM DA rau ras ityete AdezA bhtrNti| "tAsthAne'tela:,, iti tipa ikArasya ddaadeshH| riti Teriti AstazabdarUpasya khaM / "syage saH" iti vartamAna 836 // tAsastyoH khaM / 5 / 2 / 169 / tAserastezca sakArasya khaM bhavati sakArAdau sya / / 8191 ri / 5 / 2 / 17 / tAserastezca dhotarephAdA sakArasya kha bhvti| ebAbAdezau / bhatritAsmi / bhayitAstra / bhakisAsma / bhvitaasi| bhAvatAsthaH / bhavitAstha / bhavitA / bhavitArI / bhavitAraH / 838 / eti haH 1513 / 171 / sAsarastazca sakArasya hakArAdezo bhavati ekArAdau tye parataH / vyatibhaviptAha / vyatibhavitAsvahe / vyativitAsmaha / vyatibhavitAse / vyatikitAsAthe / vyatibhavitAca / vyatimavitA / vyatibhavitArau ! vyatibhayittAraH / pAbhItAdde / pradhanAsvate / pdhinaarmde| pavinAme / ityaadi|
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 jaineMdraprakriyAyAMpaktAsmi / paktAha ! sunArditAsmi | pradhvaMsitAhe / savyAtAsmi / saMvyAna he ' hotA / rati pAre / hAvAda ! pragodAmaH 839 // neganapatpadmAsyatihaMsiyAtivAtidrAtipsAtivapauvahausamacigdhau / 5 / 4 / 120 / gairaduro'ntaHzabdAca parasya negadAdiSu parato NatvaM bhavati / iti NatraM | praNidhAtAsmi / praNidhAtAhe / attAsmi / vyatyattAha / atishyitaahe| baktAhe / vaktAsmi / devitAsmi / vyatidevitAhe / savitAhe / sAtAhe / "gyaMttaro'duro'vikRtaH' iti Nava / pariNaddhAsmi / pariNaddhAhe / abhiSAtAsmi / abhissotaahe| ashiNtaahe| aSTAhe / catAsmi / catAhe / tottAsmi / tottAhe / mAsmi / vyatimAhe / moktAsmi / moktAhe / roDAsmi | soddhAhe / bhoktaahe| bhoktAsmi / prayolAhe / tanitAsmi | tanitAheM / kAsmi / kAhe / kItAsmi / krItAhe / varitAsmi / baritAhe / gRhItAsmi | gRhiitaahe| corapitAsmi / chAdayitAhe / lAkSayitAsmi / lakSayitAhe / yojayitAsmi / yoktAsmi / acayitAsmi / arcayitAhe / vArayitAsmi / bArayitAhe / paritAsmi / varitAhe / ityAdi sarvamunneyaM // lad vyAkhyAyate / gamyAdivaryatItyadhikRtya ---- 840||ltt / 2 / 3 / 2 / baya'tyarthe vartamAnAddholaMda bhavati / TakAraH pUrvavat / RkAraH syatAsI lulloriti vizeSaNArthaH / tenaiva madhye sveti vikaraNaH / iDebabAdezAstato mivAdayaH / bhaviSyAmi / bhaviSyASaH / bhaviSyAmaH / bhaviSyAMsa / bhaviSyathaH / bhaviSyatha / bhaviSyati / bhaviSyataH / bhvissyti| vyatimavidhye / vyatibhaviSyAvahe / nyatibhaviSyAmahe / vyatibhaviSyase | vyAtibhaviSyethe / vyatibhAvadhyAce vyatibhaviSyate / vyatibhaviSyate / vyatibhaviSyate / eghiSye /
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ r zeSalakArAH 237 pakSyAmi / pakSye / naMdiSyAmi / dhvaMsiSye / vyAsyAmi / vyAsya / hoSyAmi | vyAye | hAsye / zraddhAsyAmi / zraddhAsye / atsyAmi / vyayasye / zayiSye / vakSyAmi / vakSye / deviSyAmi / vyatideveiSye / prasaviSye / prasodhye | naHsyAmi | narasye / abhiSeoSyAmi / abhiSeoSye / / niSyAdi / nidheSa tasyAmi / totsyaM / ziSye i | 1 841 Rddha id sye / 5 / 1 / 144 / RkArAMtA doge sya iT bhavati / mariSyAmi / vyatimariSye / mokSyAmi / mokSye / rolsyAmi / rolsye / bhokSye / yokSyAmi / yokSye / I taniSyAmi / taniSye / kariSyAmi / kariSye / krISyAmi / krISye / mariSye / varISye / prahiSyAmi / prahISye / corayiSyAmi / chAdayiSye / lakSayiSye | yojayiSyAmi / mokSyAmi / arcayiSyAmi / arciSye / vArayiSyAmi | variSyAmi / varISyAmi / variSye / ityAdi saprapaMcamadhigatabhyaM || dAhriyate / gamyAdirvaryatItyavikala | - 842 // liGhetau lRG kriyAvRttau / 2 / 3 / 130 / hetustatphalaprabhRtirliMdo haturvakSyate / tatra liDI detau varasyati kAle laD bhavati kriyAyAzcadavRttiratipattirbhavati / 843 / / bhUte / 2 / 3 / 139 | bhUte kAle divhetau kriyAvRttau bhavati / ThakAraH pUrvavat / RkAraH svatAsI dabIriti sAmAnyagrahaNArthaH / madhye syaH / iDevatrAdezAH | aDAgamaH / abhaviSyaM / abhaviSyAva / abhaviSyAma / abhaviSyaH / abhaviSyataM / abhaviSyata | abhaviSyat / abhaviSyatAM / abhaviSyan / dAvadhI vyatyabhaviSye / vyatyabhaviSyAvahi / vyasyabhaviSyAmahi / vyatyabhaviSyathAH / vyatibhaviSyethAM / vyatyabhavidhyadhvaM / vyasyabhAveSyata / vyasyabhaviSyetAM / vyasya bhaviSyata / aidhiSye / aidhiSyAvahi / aidhiSyAmahi / sarvamabhyUyaM / iti kartRparicchedaH / T
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 jaineMdraprakriyAyA atha bhAvakarmakarmakartRSu likhAdayo nirdizyate / 844 // sisyasIyudalAsA Dau mahAjjhanzo bIT / 4 / 4 / 65 / graherajaMtabhyoM hanadRzibhyAM ca pareSAM si sya sIyuT tAs ityeteSAM kAtraNe ghihitAmA jIDAgamo bhavati kA / pakSein / zrITi-pityacaH,, ityam / tatra bhAve--bhAvitrISTa, bhaviSISTa devadattena / karmaNi anubhAvidhIya ! anubhaviSIyetyAdi / karmakatarianubhAviSIya svayameva / anubhaviSIya ityAdi / sarva kartRvanneyaM / edhiSISTa / pakSISTa / naMdinISTa / vasiSISTa / "o" iti "AtaH" iti cAnuvartamAme-- 5 // nAgau gunA : 5 / 2 / 37 / gorAkArAMtasya yugAgamA bhavati kRti Niti zrITi ca parataH / saMvyAyiprISTa / saMvyAsISTa / hAviparISTa / hopISTa / hAriSISTa / hAsISTa / dhAyiSISTa / dhAsISTa | atsISTa / zAviSIpTa / zayiSISTa / alASTa / nizcAyiSISTa / nishcisssstti| tutsISTa / mAriSISTa / mRpoSTa / mukSISTa / matsISTa / mukSISTa / yukSISTa / taniSTa / manitriSTa / kAriMpISTa / kRSISTa / kAyi. poSTa / krISISTa / vAriNISTa / parivISTa ! pITa / mAhiSTi / mahiSISTa / caurayiSISTa / coripISTa / chAdayidhISTa / chAdiSI / lakSayiSISTa / lakSiSISTa / yojiSISTa / yojayiSISTa / yubhISTa / apiSTa / arcIyapoSTa / vAriSISTa / vArayiSTa / cariSISTa / vRSISTa / ityAdi / sarve pratyeyaM / liTi--bhAva-babhUve devadattama / karmaNi-karmakatAra caanuvabhUvivahe. / ityAdi / edhAMcake / pece / nanaMde / dadhvaMse / maMSivye / juhabAMcake / juhuve / jahe / vidadhe / aade| jakSe / zizye / Uce / didive / prasuzve / nehe / abhiSuSube / Anaze / cikye / cidhye / tutude / mane / mumuce / rurudhe / bubhuje / yuyuje /
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSalakArA: / t * chAdayAMca tene / mene cakre / cikIye / bane / jagrahe / corayAMcakre / lakSayAMcakre / yojayacikaM / yuyuje / arcayAMcake / Anaca / vArayacike / vatre | ityAdi pUrvavanyaM // luGi - bhAve karmaNi tavacanaM / "luddhi" iti "te JiH" iti ca vartamAne 843 // Gau / 2 / 1 / 68 | kAyarthe bhAvakarmaNi i are pare dhosyo bhavati / serapavAdaH / akAra devarthaH / 847 // berup / 4 / 4 / 102 / neruttarasya gonirmisabhUtasya upa bhavati / abhAvi devadattena / anyamAtra kambalI devadattena / karmakattari - -- - 239 1 srava 848 // karmavallevAdInAM | 2 | 1 | 76 / tyAdivarjitasya zroH karmakartAra vihite lakAre karmata kArya bhavati / vyatidezAbhi cI prApte 849 / / karmaNi 2 / 1 / 66 / kartarIti vartate / kartRtvena vivakSite karmaNi luDi te parato na bhavati / prakSe siH / yadA siMstadA jI / anvabhAvi kaMbala : svayameva / anvabhAviSTa / anvabhaviSTa | iti trairUpyaM / anyatra zrItadabhAvAd dvairuSyaM / anvabhAviSi / anvabhavipi / anvabhavizvahi / anyabhaviSmahiM / ityAdi / "duhazva" iti halaMta niyamAdanyeSAM trivikalpo na bhavati / eSa | apAci / apakSAtAM / anaMdi / prAnaMdipAtAM / adhvaMsi / adhyaMsiSAtAM / a-. vyAyi / avyAyiSTa / avyAsta / avyAyiSAtAM / ahotri / ahAsAtAM / adhAyi / adhAyiSTa / adhita / adhAyiSAtAM / adhiSAtAM / asatAM / azAyi / avAci / avakSAtAM / bhadevi / adeviSAtAM / asAvi / asAviSTa / asaviSTa / asoSTa asAviSAtAM / asaviSAtAM / asoSAtAM / anAhi / anatsAtAM asAvi / asA 1
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 jaineMdraprakriyAyAM - viSTa / asoSTa | asAvitrAlA / asoghAtAM / Azi / AziSAtAM / AkSAtAM / niracAyi / niracAyiSTa / niraciSTa / niracAyiSAtAM niraciSA / atodi / atuddha / anutsAtA / amAri / amaca amukSAtAM / tririti vartamAne 1 850 / / na rudhaH / 2 / 1 / 6 / dhedhaH karmakartari tri rna bhavati / dvAviti nityaM prAptaH / karmaNi tu bhavatyava / arodhi karmakartari aruddha 1 akatsAtAM / abhoji / abhukSAtAM / ayoji ayukSAtAM / tAni / atAniSAtAM / amAni / amAniSAtAM akAri | akAriSTa / akRta akAriSAtAM / akRSAtAM / akArighata / akrUSata | akAdhi | akAyiSTa | akrISTa | akrAyiSAtAM akrISAtAM / avAri / avAriSTa / avariSTa avarISTha | avRta / avA riSAtAM / AvArISAtAM / avariSAtAM / avarISAtAM / avRSAtAM / aprA hi / agrAhiSAtAM / agrahISAtAM / "yagduhaH" iti " namaH " iti cAdhikRtya - - I 859 // dadhiNizriMthigraMthivacznova vizva 2 1 / 73 de zrInAM yaMAnAM zri aMdhi graMthi baca nu ityeteSAM namezva karmakartari jiryak ca na bhavataH / iti karmakatIra tripratiSedhaH / acUcurata svayaMmaMtra | karmaNi- agara acoriyAtAM / acorayiSAtAM / acicchadata svayameva / karmaNi acchAdi / acchAdiSAtAM / acchAdadhiSAtAM / alalakSata svayameva / karmaNi-akSi alakSiSAtAM ayUyujata svayameva / karmaNi - ayoji / ayojipAtAM / ayojayiSAtAM ayukSAtAM / Arcicata svayametra / karmaNi - Arci / ArciSAtAM / A yiSAtAM / avIvarata svayameva / karmaNi-avAri / avAriSTa avRta / avAriSAtAM / avArayiSAtAM / avRSAtAmityAdi sarvamadhi
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zeSalakArA: / 201 bhAvitA / / naMditA / I gaMtavyaM / luTi tAsau trITi ca vikaraH / anyatred / anubhASitA hai | anubhavatAhe / edhitA / paktA / paktA abhinaMditAhe / sitA / dhvaMsitAhe / savyAyitA / saMkhyAtA / saMvyAyitAha | saMdhyAtA he| hAvitA / hotA / hAvitA | hotA hai | hApitA / hAtA | hAthitAhe / hAtAhe / paridhAyitA / paridhAtA | paridhAritAhe / parivAtAhe / attA | attA | zAkhitA / zayitA / atizAyitAhe / atizayitAhe / vaktA / vaktA he | devitA / devitAhe | sAvitA / savitA / sotA | sAvitAhe / savitAhe / sotAhe / pariNaddhA / pariNaddhA / sAcitA / sotA | sAvitA hai / sotA hai | azitA / aSTA / AzitAhe / aSTahe / cAyitA, cetA / cAyitAhe / catAhe / totA / totAhe / mAritA / martA / parimAritAhe / parimaritA he | moktA / moktAhe / roddhA / roddhA hai / bhoktA / bhoktA / yoktA / yoktAhe / tanitA / tanivAhe / manitA / manitAhe / kAritA / kartA / karitA he / kartAhe / kAyitA / kItA / RAyitAhe / kItAhe / cAritA / varitA / varItA / vAritAhe / varitAM / varatAhe / prAhitA / prahitA / prAhitAhe / mahitAhe / coritA / corathitA / coritAhe / corayitAhe / chAditA / chAdayitA / chAditAhe / chAdayitAhe / ukSitA / lakSayitA / lakSitAhe / lakSayitAhe / yojitA / yojayitA / yoktA / yojitA he | yojayitAhe / yoktA | arcitA | ayitA / vArathitA / varitA | varItA / ityAdi sarvamabhilakSyaM / laTi bITi tadabhAvena ca dvidhA nItiH / bhAviSyate devadattena / karmaNi- karmakartari ca anubhAviSyate / anubhaviSyate / edhiSyate / pazyate / naMdiSyate / dhvaMsiSyate / vyAyiSyate / vyAsyate / hAvidhyate / hodhyate / hAyiSyate / hAsyate / vidhAyiSyate / vidhA 16
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 jaineMdraprakriyAyAM / I spate / bhasyate / atizAyiSyate / atizayiSyate / vakSyate / devivyate / sAviSyate / savidhyate / sodhyate / natsyate / abhidhAviSyate / abhiSosyate / aziSyate / bhakSyate / nizvAyiSyate / nizvaSyate / totsyate / mariSyataM / / / yokSyate / taniSyate / maniSyate / kAriSyate / kariSyate / kApidhyate / kISyate / vAriSyate / variSyate / prAhiSyate / mahiSyate / chAdiSyate / chAdayiSyate / lakSayiSyate / ukSiSyate / yojayiSyate / yAMjiNyate / yokSyate / arciSyate / arcayiSyate / vAriSyate / vArayiSyate / varISyate / variSyate / ityAdi sarvamunneyaM // atha laki mITiyAM dvidhA nItiH / abhAviSyata, abhaviSyata devadattena / karmaNi- karmakartari ca anvabhAviSyata / anvabhaviSyata / aidhiSyata / apakSyata | anaMdiSyata / adhvaMsiSyata / adhyAyiSyata / anyAsyata / mahAviSyata / ahoSyata / ityAdi savistaramUhitavyaM / evaM paramazrakarnava lakArA udAhRtAH // atha vyatiSu sanaMtA: bhavitumicchatIti vigRhya " kiduguptijaH san bhiSaNyAdiniMdAkSame" iti vartamAne 852 // tumacchAyAM ghorbop / 2 / 1 / 5. / "icchAyeM likloD" ityadhikRtya- "tumekakartRke" iti icchArthe yo vihitaH tum tasminnicchAyAM tumi parato bhoH parastyasaMjJA bhUtvA san vA bhavati yadA san tadA tumaH up // "nimittAbhAve naimittakasyApyabhAvaH" iti iTo nivRttiH / bhU satu iti sthite nakAraH "sanyakho: " iti vizeSaNArthaH / galAderiDiti prAptaH / "na vRdbhadhaH" kityUrNuJzrUyukaH" iti ca prastulya856 // sani prahiguhazca / 5 / 1 / 126 / mahaguhA
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ spatiSu samaMtAH / 243 myAmutemvA dhumyaH sani kiti iT na bhavati / iti niSiddhaH / * "kiha" iti "sani" iti ca vartamAne 854 / / sIkaH / 1 / 1 / 98 / irgatastha dhIH sakara rAdau sani parataH kiddU kArya bhavati / iti dvidbhAvAt "gAgayoH" ityet na bhavati / / 855 // sanyaGoH | 4 | 3 | 13 | sannatasya pataiti dvitvaM / hakho'nAderityAdi sya ca zroH AderacA dve rUpe bhavataH / cakArye / bhU bhU Sa iti sthite - I 856 || tadevA dhayaH / 2 / 1 / 44 / te samAdayate yeSAM te sadatAH dhusaMjJA bhavaMti / iti dhutve pUrvavAdiH / zapi "emyataH" iti pararUpaM / bubhUSAmi / bubhUSAvaH / bubhUSAmaH / ityAdi / karmavyatihAre- vyati bubhUSe / vyatibhUSAvahe / vyatibhUSAmahe / ityAdi / lahi- abubhUSaM / vyayabubhUSi / liTi - bubhUSayaM / vyatisubhUSeya | koTi - bubhUSANi / vyatibubhUSai / yaki- ataH" ityakhaM / bubhUSyate devadattena / anububhUSyate kambalo devadatena / neti niriti nIDati ca vartamAne - 857 // yUSArtha sanakirAdInAM yak ca / 2 / 1 / 74 bhUSArthAnAM santAno kirAdInAM ca karmakartari yak ni nIT ca na bhavati / iti niSedhAt yak na bhavatyeva / karmavadivyatidezAt davi bhiva | anububhUSate kambalaH svayameva / la--i abubhUSyata / anvaSubhUSyata / anvabubhUSata / liTi - bubhUSyeta / anububhUSyeta / anububhUSeta | loTi - bubhUSyatAM / anububhUSyataH / anubhUSatAmityAdi / choT cAziSi-bubhUSa saM / bubhUSatAd vA / bubhUSatu bhavAn, bubhUSa
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 . jaineMdraprakriyAyo taadtraa|livic-atH khaM / bubhUSyAsa / vyatibubhUSiSIya / lidibubhUSAMcakAra / bubhUSAMcakara / vyatibubhUSAMcake / luddhi-mabumUSirSa / nyalpabubhUziSa / luTi-ghubhUSitAsmi / vyttibubhuussitaahe| lUTi-bubhUSiSyAmi / vyattibubhUSiSye / luGi-abubhUSiSyaM / vyatya. cubhUSiSye / ityAdi / bubhUSipISTa devadattena / anububhUtriIya / bubhUSAMcake | abubhUSi / anvabubhUSi | anvabubhUSISTa kaTaH svayameva / - bubhUSitA / anububhUSitAhe / bunakara devadatte / anubhUti laTi-abubhUSiSyata / andhaSubhUSidhye / ityAdi / "acaH" iti hitvaM / 858 / / mAmbara sanaH / 1 / 2 / 18 / sanaH prAyaH prakRteH parasya lakArasya yathA do bhavati tadA sanaMtAdapi / iti daH / radhidhiSe / ityAdi / 852 // sanyataH / 5 / / / 10. / sani pare yamaH tasyAkArasya ikArAdezo bhavati / pipakSAmItyAdi / nidiSAmi / ityAdi / dintraMsipe / viSyAsAmi | vivyAne / ityAdi / 86 // hanyacAM sani / 4 / 4 / 13 / iMtariNigizadezasya gamerajaMtasya ca dhodIbhavati jhalAdau sani parataH / juyAmi / jihAse / 851 // ssanimImAbhUrabhalapazapatpadA'ca is / 5 13 / 174 / mI mA bhaityevamAdInAmacaH sthAne ilAdezo bhakArI sakArAdau sani parata: casya copa / " syage saH" iti takAraH / / dhitsAmi / pise / "ghaslaJlaGghasani " ityadeslibhAvasthA "syage saH" iti tatvaM / dvisvAdi / jighatsAmi / vyatijighasse / zizayio / vivakSAmi / vivakSe /
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ * tyAMteSu sannatAH / 245 861 || sanIvatarddha bhrasmadam svaviyUrNa bhara pisan sanpateH / 5 / 1 / 104 | ivatebhyo ghumyaH RdhAdibhyazca sani parataH id vA bhavati / idapakSe-yuH, ityep dideviSAmi / iDabhAve "vidvatsani sIkaH" iti vartamAne 863 || hali / 1 / 1 / 99 / sakArAdau sani parato yo hala tasmin pare ya ik tasya viSad kArye bhavati / ityep niSiddhaH / "truH zUd ke ca" iti vasya kAMTha yaN tatvo dvikhAdi / dudhUpAmi / pUrvavadidyabhAvaH kizvaM ca / 864 // Ni cANistorevA'svit svatsahaH / 5 / 45 / tribhUte sani parataH cAdiSNaMtAt pareSAM yaMsAnA svidisvadisahavarjitAnAM stAMtareva sakArasya svaM bhavati / iti niyamAdaghatvaM / prasusUtre / ninatsAmi / ninatse / 865 || sumaH sansye / 5 / 4 / 97 / sunoteH sani sye ca pare dhatvaM na bhavati / susUSAmi / susUSaM / 866 // smivazaH sani / 5 / 1 / 948 / smi pUD R aMjU az iyetebhyaH id bhavati sani pare / bhaziziSe / nizcikiSAmi / nizcicipAmi / nizcikiSe / nizciciSe / "hali" iti " kivadbhAvAde na bhavati / tututsAmi / tututse / "ha jyAM sani iti dI / "RtAmiddhoH" iti vartamAne 87 // vA / 1 / 1 / 85 / pavagAMdU vakArAca / / / dhoravayavAt parasya RkArasya ukArAdezo bhavati / ratatvaM / "dIvoMriguruH" iti dI / mumUrSe / sumukssaam| mumukSe karmakartari 1 -
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 jaineMdraprakriyAyAM8 bhannubho / / 5ii 178 : nisaMhakAraya muceravaH lokArAdezo bhavati vA sani sakArAdau paratavasyo / ma bhUSetyAdinA na yaka / mokSata / mumukSate vatsaH svayameva / urutsAmi / saMvatse / bubhukSe / yuyukSAmi / yuyuksse| sanavitetyAdinA bed / titaniSAmi / iDabhAve 869 // tano vA / 4 / / 14 / tanotejhalAdA sani parato vA dIrbhavati / titosAmi / titaMsAmi / titnisse| titAse / titaMse / mimnisse| hanyacAM sanIti dIH / 870 / / RtAmiddhoH / 5 / / / 83 / gakArAtasya go|rikArAdezo bhavati / ratatvaM / dIvaM / cikIrSAmi / cikIrSe / cikrISAmi / cikrISe / kto vA limasAviti vartamAne 871 // sanI / 5 / / 97 / vRtaH sani parato dhorveda mavati / iDabhAne-puvAdud" ityutvAdi / vivriss| vivarISe / vuvarSe / sani prahaguhazceti veT / 872 // dvimuSgrahastramacchAM sani ca / / / 1 / 97 / pada vid muSpraT svap praccha ityeteSAM sani kvAtyeca pare kivad bhavati / kivadbhAvAda-pazinyadhi--ityAdinA yaNa ik / daravakatve bhaSbhAvAdi / jighakSAmi / jighRkSe / cucayiSAmi / cicchAdayiSAmi / lilakSayiSAmi / lilakSayiSe / yuyojayiSAmi / / yuyukSAmi / adhicayiSAmi / arciIcaSe / nidhArAyeSAmi / vidharIpAmi / burSAmItyAdi / sarva pUrvavat / katari navalakAreSu bhAve karmaNi karmakartari ca yathAsaMbhavamamyUhya / iti snnNsaaH| mazamabhISaNaM vA bhavatIti vigRha
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAMteSu : 87 // ghoryaG bhRmbhIkSNyezubhAceH / / 113 abhirucivarjitAdoH suze'bhIkSNye cAthai vartamAnAt yatyo bhavati / skAro kAryArthaH / sanyakoriti ditvaM / bhUyaMbhUya iti sthiteilo'nAderilyAdi kArya / 871 // yakuporepatha kidAhAkA / 5 / 2 / 20 / / yadi yadyapi ca casyAkita AkArAMtahAvArjitasya ee bhavati dautvaM ca / iti ika ebanyatra dii| bobhUy ityataH pUrvavallaDAdayaH / "kaidito daH" iti daH / etvaM / bobhUye / bAbhUyAtraha / ityAdi / dau-yaki 875 // ataH / 4 / 4 / 56 / gorakArAMtaspa ataH khaM bhavatyame parataH / bobhUyyate devadattena / karmaNi karmakartari paanubobhUpaye, anubobhUyye svayameva / taddhi-abobhaye / -abobhUyyata / anvabAbhUyyaM / likhi-bobhayeya / -bobhUpyeta / anubAbhUyyaya / loTi-bobhUyai / me-bobhUSyatA, anubobhUmyai / liDAziSi-bobhUyaSIya / ko-bomUyaSISTa devapattena / anubobhUyaSIya / litti-bobhuuyaaNcke| bobhUyAMbabhUva / bobhUyAmAsa / ga-bobhUyAMbabhUva / anubobhUyAMbabhUve / bobhUyAmAsa / "kaba. stiJ, ityastimahaNasAmarthyAt "bastevacbh" iti asterbhUbhAvo ne bhavati / luki-ayobhUyiSi / gau-anobhya devena / andhobhUya | andhabobhUyiSTa vA / anvabobhUyiSAtAM / loTi-bobhUyitAhe / - bobhUyitA devena / anubAbhUyitAhe / sRTi-bobhUyiSye / - bAbhUyiSyate devena / anubobhUyiSye / Ti-abobhUyiSye / ge-pradomayiSyata devena / anyabAbhUyiSye / 876 // sUcikRtrimadhyavyavaNoM: / 2 / 3 / /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. 248 jaineMdraprakriyAyAMsUci sUtri matribhya eva halAyanekArabhyo'TyazvayUNubhya eSa cAjAdibhyo bhRzAbhIkSNye yaG bhavati nAnyebhyaH / iti niyamAdeva 'eSa vRddhI, ityasya yaG nAsti / tyA-pAya / ho yAM-jataH khai ca-- 877 / / halo yH| 4 / 4 / 54 / halatAd goH parasya yakArasya khaM bhavati age parataH / pApacyate devena / kartari bhAve karmaNi ca karmakartari ca samAnaM / apApacyata / pApacyeta / pApacyatAM / pApacAMcakraM / pApacipISTa / apApaviSTa / pApacitA / pApaviSyate / apApaciSyata / ityAdi / apApaci devena / nAna. bate / yakuporiti vartamAne 878. / nIg vaMculaMsurvasubhraMsukaspatpadskaMdA / 5 / 2 / 204 / vaMcuprabhRtInAM yaDubaMtAnAM casya nIgAgamo bhavati / dniidhvsyte| "liTIgyaNaH sAco'-jyaM vazo yA iti ca vartamAne 879 // svasasyamnyaH / 4 / 3 / 29 / svas syam vyA ityeteSAM yadi sAco'ryyaparasya yaNa ig bhavati / vevIyate / "dIzccyakRdga" iti dIH / johUyate / 880 // gatyAt kuTike / 2 / / / 35 + gatyarthAt kuTile vartamAnAta yaG bhavati / jAhAyate / bhUmetyAdinanaM / abhididhIyate / tamiyamAdaderyada nAsti / yi bADityayaG,, zAzayyate / pAvazyate / dedIvyate / chau dadIbyate devena / liGgat kRJyAmiti dItvasya pUrvadhAsiddhatvAdepa prAptaH / "pare'caH prAcaH" ityatkhasya sthAnivadmAvAnAsti / dediyAM cakre / soSuyate / nAnahyate / sodhyate / azAzyate / cacIyate / totuyate / ato tughata 1 totuta / tAtu
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyatiSu yaduvaMtAH / 249 yatAM / totudiSISTa / todAMcakaM / bhatotuSTi / atotudi / toditA / sodiSyate / atotudiSyata / "rID zrataH iti rAdezaH / metrii| yate / momucyate / robhyate / bobhujyate / yoyujyate // / 881 // hasyAto nuk / 5 / 9 / 205 / ujJakotasya gAryadupAryazvastasyAkAraratasya nugAgamo bhavati / tasyAnuskhArAdiH / taMtanyate / mamanyata / cakrIyate / cikIyate / vemIyate / zivyAdinA yaNa 36 / yoriti vartamAne 881 || raTitvatAM / 5 / 1 / 209 / RkAravato gayiGi casya rogAgamo bhavati / jarIgRhyate / ityAdi / savaM pUrvavaneyaM // iti yatAH / kiM ca 883 // U u 144 balamupa bhavati / yakhe sAzrayanyAyena dviyAdi / tato laDAdiH / carkarItaM cetyadAdiSu matratsu pAThAt yatasyAdAditvaM / tena zapa ummavivizva / tipApAnubana nirdiSTaM yad gaNena ca / yaccaikAcgrahaNaM kiMcit paMcaitAni na yapi // 1 // iti yo bivAda sthAnivadbhAvena do na bhavati / yasya meM pivyaci halyupyorI" iti vartamAne " bruba IT " ityanuvatya Hyy I 884 // yahaturustorbahulaM / 5 / 1 / 112 / - baMtA rustu ityetebhyazca parasya halAdeH pito gasya bahulaM IDAgamo bhavati / pitkhevU na vitsu / jhasya thAdityat / bobhavImi bAM bhomi / bobhUvaH / bobhUmaH / bobhavISi / bobhoSi / bobhUyaH / bobhuuth| bobhavIti / bobhoti / bobhUtaH / bobhavati / dhakleiriti jhe Is | abobhavaM / abobhUva / abobhUma / abobhavIH / bhobhUH / /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 jaineMdra prakriyAyAM 1 I I I abobhUtaM / abobhUta / ayobhavIt abomot / avobhUtAM abobhavuH / bobhUyAM / bobhUyAva / bobhUyAma ityAdi serherAdezo vidityevIT nAsti / bobhavAni / bobhavAva / bobhavAma / bobhUhi / bobhUtAtA / bobhUrta / bobhUta bobhavI bodho, bAbhUtA / bobhUta / bobhavatu / bobhUyate devana ityAdi / bobhUyAt / bobhuu| yAstAM / bobhUyAMcakAra / abobhavIt avobhavISTAM / abobhavISuH / pratigrahaNe yajuvaMtasyApi prahaNamiti kacideva na sarvatra / tena-bhubhU ityAdinA se nAsti / tathA ca kacit - lulipratipadoktAni sAnubaMdhakRtAni ca / / yavaMtasya neSTAni saMkhyAgaNakRtAni ca // 2 // ityAhuH pare punaratrApyupamicchati / abobhota abobhUtAM / dobharityAdi / bobhavitA / bobhavitArau / bobhavitAraH / bobhavidhyati / abobhaviSyat / jITAdi ca - nobhAviSISTa / bobhaviSISTa / boSAMcake / avobhAvi / ityAdi / pApacAmi / pApami / pApacayaH / pApamaH / pApacaSi / pApakSi | pApakthaH / pApaktha | pApacIti / pApakti pApaktaH pApacati / nAnaMdIti nAnaMnti danIdhvaMsIti, L ! nIti vA / vAveti / vAdhyAti / johavIti / johAti / johUtaH / jAheti / jAhAti / jAhIta / dAdheti / dAdhAti / dhAtaH / I 885 // thasya ge pityaci / 5 / 1 / 95 / thakakasya gorveruGa epna bhavati pivyajAdau ge parataH / dedinIti aniD pakSe yuddha:,, ityepi " vyoH khaM balkau " iti yakhe ca sati-dedeti / "kasya jhaTkcyoH viti" ityedanuvartya -chaH zUrU ke ceti jhali kau kecidUThamiti / tenoThi yaNyepi ca kRte dadyati / dedyUtaH / dedivati / dediSAMcakAra / soSavIti / soSoti / nAnahIti /
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 vyatiSu NivaMtAH / 251 nAnaddhi / sopavIti / sooti / azAzAMti ajJASTi cecayati / ceceti / totudIti / tototi / gRtyatAmiti vartamAne - I I 1 886 // rurig ghoSi / 52 / 210 / Rto goryapicasya riMg nAgamo bhavati / marmarIThi / marimarIti / marImarIti / mrmrti| marImarti | marimarti / carkarIti / carikaroti / carIkarIti / carti / carikarti / carIkA jagRhIti / jargardi ityAdi neyaM / vRtubha vRttau / vaItIti / varSa i / ityAdi / gRdhu abhikAMkSAyAM / jargRdhIti / jagaddhiM / ityAdi / labi -ajagRddha / iDabhAve - byuDa:,, ep / sipaH sraM / bhaSbhAvaH / tato dhakArasya javaM / "sipi ritra" ityadhikRtya - daH, iti vikalpena riH / ro rIti pUrvasya rakhaM | dikhe'NaH " iti dI / ajarghAH / ajagRddhaM / ajagRddha | ajagRdhIs / ajaghArte / bhajagRddhAM / ajagRdhuH / ityAdi saprapaMca prayogataH prayojyaM // iti yanuvaMtAH // " bhavati kazcit taM bhavataM bhAvitasya bhavanaM vA prayojayatIti bigRhe- Nijiti veti ca prastutya 887 || hetumati | 3 / 1 / 39 / hetumati varthe dhorvA Nic bhavati / NakAra aivarthaH / cakAroM NAviti sAmAnyagrahaNAvighAtArthaH / rebAvAdezau / dhusaMjJA ca / tataH pUrvavalDAdayaH / bhAvayAmi / bhAvayAvaH / bhAva yAmaH / ityAdi / - 888 || NicaH / 9 / 2 / 86 / NijaMtAddhoH phaleze kartari lasya do bhavati / bhAvaye / bhASayAvahe / bhAvayAmahe / ispAdi / kauyakiNeH khaM / mAdhyate / abhAvyata | bhAvyeta / bhAnyatAM / karmakartari - dAdhaNinizzradhinacUvozca nizveti NijatadA
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 jaineMdra prakriyAyAM jiyakau na bhavataH / tattaH zavAdayaH / bhAvayate svayameva / ityAdi / abhAvayata / bhAvayeta / bhAvayatAM / abhAyata devena / antrabhAnyata | abhAvayat / bhAvayet / bhAvayIta / bau-bhAvyeta / devena / karmakartari yak nAsti zava bhAvaye svayameva / bhAvayatu / bhAvayatAt vA / bhAvayatAM / kaubhAgyatAM / karmakartari bhAvayatAM / I - bhAgyAt / bhAvayiSISTa / -maviSISTa / sAvayiSISTa devena / bhAvayAMcakAra / bhAvayababhUva | bhASayAmAsa / bhAvayacakre | bhAvayAMbabhUva / bhAvayAmahe / eti ha:, iti hakAraH / NizriduloH kartari kajiti kac / bhAvi a am ite sthite-DuckAce dhoriti dvitvaM tato yaNAdezastadapavAdaH punariyAdezaH NaH khaM ca prAptaM / parasvAt Neriti NaH khaM / " Nau kacyuGa: pro'zAsvarUpUditaH" ityuGaH zrAdezaH / "sthAnIvAnavidhau" pare'caH prAcaH, iti ca prastutya -- 889 / / dvitve'ci / 11 / 68 / dvitvanimite'ci ajAdezo dviSe kartavye sthAnivad bhavati / iti sthAnirUpaM / etacca - 890 || oH puNye | 5 | 1 | 10 | sani pare dvibhave vasya varNasya pavarge yANe jakAre akAre pare ikArAdezo bhavati / iti ikAraH / iti casyotrasyatvazAsanAjjJAyate / tena bhUi a am iti sthite pazcAddivaM cakArya / pUrvavat NikhaivAvAdezaprAdezAH / "dhau kacyanakkhe sanvad" iti samvadbhAvaH / "oH puNjye" iti casyevaM / rdIranajAderiti dItraM / abIbhavaM / atrabhave / ityAsune || yAmi | luGi - aididhaM / pAcayAmi / apIpacaM / - abhASi devena / abhAviSTa | abhAvaviSi / nITi NikhaM / abIbhatra / luTi - bhAvayitAsmi | bhAvayitA - bhAvitA devena / bhaavitaaii| bhAvayitAhe / bhAvayiSyate / bau bhaviSyate / bhAvayiSyate / -
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ syatiSu nnitaaH| sAbhAdhayiSyat / abhaapyissyt| -abhAviSyata / abhAvayiSyata / ityAdhugneyaM / edhayAmi / aididhaM / pAcayAmi / apIpacaM / nNdyaami| ananaMda | pradhvaMsayAmi / prAdadhvaMsa / holIbhItyAdinA mAthiti vartamAne 891 / / zAcchAsAhavyApI yuk / 5 / 3 / 43 // zA prabhRtInAM Nau parato yugAgamo bhavati / saMnyAyayAmi / samavidhyayaM / hAvayAmi, ajuhavaM / 892 // hILIrIknUyyartikSmAyyAtAM pugNAve / 5 / 2 / 42 hI prabhRtInAM Nau parataH pugAgamo bhavati / hApayAmi ajIha / zraddhArpayAmi / zradadIdhapa / AdayAmi / AdIdaM / atizAyayAmi / atyazIzayaM / vAcayAmi / avIvacaM / devayAmi / bhadIdivaM / sAvayAmi / asUSavaM / sannAyAmi / smniinh| sAzyAmi asUSavaM / bhAzayAmi / AzIzaM / 813||cisphuro / 4 / 3 / 55 / ci sphura ityetayoreco NAcAtvaM vA bhavati / tataH puk / nizcApayAmi / nizcAyayAmi / niracIcayaM / todayAmi / atUtudaM , mArayAmi / amImaraM / mocamAmi / amuumucN| rodhayAmi / arurudhaM / bhAjayAmi / abUbhujaM / prayojayAmi / prAyUyujaM / vitAnayAmi / vyatItana / mAnayAmi / amImanaM / kArayAmi / acAkaraM / NAviti vartamAne / 894 // krIjeH / 4 / 3 / 53 / kI ib ji ityetepAmecI NAvAtvaM bhavati / tataH puk / krApayAmi / acIvapaM / vArayAmi / avIvaraM / anuprAyAmi | andhjiiphN| corayAmi / acUcuraM / chAdayAmi / acIcchadaM / lakSayAmi | alalakSaM / yona
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 jaineMdaprakriyAyo yAmi / ayUyujaM / arzvayAmi / ArcicaM vArayAmi / zrIvaramisthAdi yogyaM // ghaTAdInAM tu vizeSaH / goheruduGa:, iti "doSo NAviti cAdhikRtya | 895 // nya paskhatkamcamyamaH pro'mjhayostu dIrghA / 4 / OM / 90 / pari apa pUrvaskhadivarjitAnAM ghaTAdInAM kage banu janI jAs krasU rAja ityeteSAM kAmeca miamivarjitAnAmamaMtAnAM gUnAmukaH pro bhavati Nau parataH amji pare tu No dIrvA bhavati / ghaTai ceSTAyAM / ghaTayAmi / arghATa | aghATi / vyadhaiy calabhItyoH | brain | avyathi / adhyAyi / kage iti sautro dhAtuH / kagayati / akagi / akAgi / banu yAcane / banayati / avane / avAni / janI prAdurbhASei janayati / ajani / bhajAni / jRSyR vayohAnI / jara| yati / ajAra / ajAri / SNas nIrasane / svasyati / asi / anAsi / nas hAraNadIpsyAH / knasayati / aknati / akkAsi / raMjauJ rAge // haluGaH, iti zrAnnakhamiti raMjeriti cAdhikasa I 896 // na mRgarama : 4 / 4 / 27 / raMje ruDho nakArasya khaM bhavati Nau parato mRgANAM krIDAyAmarthe / rajayati bhRgAn vyAdhaH / araji / arAji / gamlR gatau / gamayati / agami / bhagAmi / zamudamu upazamane / damayati / adami / adAmi / aparyaparakhadAdeH riti kiM / svadeSu khanane / parisvAdayati / apasvAdayati / paryaekhAdi / apAskhAdi kama kAMtI / kamRterNiIyAti piG / kAmayate / camu adane / AcAmayati / bhrabhu roge / Amayati / 897 // zramo'darze / 4 / 4 / 81 / zamo'darze'rthe vartamAnasvokaH zasya pro bhavati Nau parataH atri pare tu vA dIrbhavati /
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdi syAMtAH | 255 " zramayati rogaM / nizamayati lokAn / azami / azAmi / bhadaroM iti kiM ? nizAmyati / zamo darze ityekaM / Nau kabhyuddha: pro'zAsvakkhyaditaH ityatra azAstrakkhyuditaH, iti niSedhavacanAt pro na bhavati / zAs anuziSTau / anuzAsayati / anvazazAt / mAla mukhye / mAlayati / amabhALat / gAyaka pratiSThAlipsAmaMtheSu / gA thayati / ajagAta | DuyAcJ catiJ cadiJ pAcane / yAcayati / athavAcat / sika trika ki ki zaki ki kaki svakirU ki Dhokara loka vyaskai kai makai tikai Tike TikU rAma Ama gatau / sekayati / vyasisekat / zrikayati / azizrikat daukayati / aDhaukasa / SThA gatinivRttau / satvaM / prasthApayati / jipreri:, iti vartamAne 898 || | tiSThateH | 5 | 2 | 132 / sthAityetasya kac pare Nau parataH uddhaH ikAro bhavati / casyovitti vartamAne 899 / / naraH khapi / 3 / 2 / 181 / casya zara up mavAti khayi parataH / halo'nAdevapavAdaH / prAtiSThapat / ityAdi sarva mUha || iti sanaMtayata yatraMta NijaMtAbhyazcatasRbhyaH prakRtibhyaH lakArAH pradarzitAH / tebhya eva parAH nirdizyaMte / bubhUSati kazvit tamanyaH prayukte iti sannatAddhetumati Nici ata ityakhe dhuve ca sati pUrvavalaDhAdayaH / bubhUSayAmi / ityAdi / nubhUSaye / ityAdi / abubhUSayaM / abu bhUSaye ityAdi / bubhUSayeya / ityAdi / bubhUSayANi / bubhUSaye / ityAdi / vyaMtasya sakarmakatvAsU bhAve nodAharaNAni / karmaNi- bubhUSye / ityAdi / karmakartari - dakSiNItyAdinA SyaMtatvAt ya nAsti zap bhavatyeva / bubhUSaye / abubhUSye / abubhUSaye / bubhUSyeya / bubhUSayeya / bubhUSyai / bubhUSayai / kartari - bubhUSyAsaM / bubhUSayiSIya / karmaNoH - bubhUSiSIya /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 jaineMdrazakiyAyAM 1 I bubhUSatriya / bubhUSayAMcakAra / ko - bubhUSayAMcake / bubhUSayAM babhUve "NikamazritoH kartari kAjiti kAMce dvitvaM / bubhUSi a amiti sthite - " casyaike" iti casya vuvu iti dvitvaM / halosnAMderiti ubAdi / anubhUtram / "casyaike" iti casya dvisyAbhAve abubhUSaM / anuvabhUSe // -- anubhUSi | anubhUSiSi anubhUpayiSTa / karmakartari liT nAsti / bhUyatA / bhUvitAha bubhUSitA / bubhUSati / bubhUSayiSyAmi / bhUSayiSye / - bubhUviSye / bubhUSaviSye / anubhUyiSyaM / abhUSayiSyaM / - anu bhUSiSye | anubhUSaye // ityAdi // babhUvate kazvittamanyaH prayukkte tasmin yatAt Nici dhutve laDAdayaH / bobhUyayAmi / bobhUyaye / bhUyayaM / avabhUya / bobhUyayeyaM bobhUyayaya 1 babhUSayAni / bobhUyayai // ityAdi samaMtaNijaMtana tulyaM // bobhavIti kAbi tamanyaH prayuktaM iti yavaMtANici - bobhavayAmi / bobhamaye / ityAdi / abobhavayaM / abobhavaye / bobhavayeyaM / bobhavayeya / bobhavayAni / bobhavayai / ityAdi // bhAvayati kazcittamanyaH prayuGkte iti nijatAt Nici - pUrvasya NaH khaM / bhAvayAmi / bhAvaye / ityAdi / bhavabhavaM / avabhave / edhayAmi aididhaM / pAcayAmi / apIpacaM // ityAdi / santAt sannAsti / "na sanaH " iti niSedhAt / bobhUyitumicchatIti yatAtsani valAderiDitATi ataH khe dvitve ca sati " prAgvat samaH" iti daH / bubobhUyiSe / dvitvAbhAve - bobhUviSe / kI-bobhUyiSyate / anubobhUyiSyaM / acobhUyiSe / - abobhUyiSyata / bhanvacobhUyiSye / bobhUthiSeyaM / kau - bobhUmiSyeta / anubAbhUyiSyeya / bobhUyiSai / bobhUyiSyatAM / anubo bhUyiSye // ityAdi pUrvavaduneyaM // nobhavitumicchatIti yahubaMtAt sani- bubo I
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ sannAdityAMtAH / 257 1 -MALL -- bhaviSAmi / bobhavAmi / - bobhaviSyate / anubobhaviSye / ityAdi neyaM bhAvayitumicchatIti NijaMtAsAne iTi " dvitve'ci" iti revayAdezayoH sthAnivadbhAvaH / "o: puyaNjye" iti jJApakAt yau ca aivAyAdezayoH sthAnivadbhAvaH / bhU i iti sthite bhU bhU iti dvitvamanyat pUrvavat / vibhAvayAmi / vibhAvayiSe / karmaNi - vibhAvayiSye / evaM- edivayiyA / vivAcaviSAde || bubhUSayitumicchatIti vAkyameva // santaNijatAt sani-dvivAdau ca-bubobhUSayiSati / bobhUSayiSate / dvitvAbhAve - bobhUSayiSati / bobhUpayiSate / yajitAt sani-dvistre ca buvobhAvayiSati / butrobhAvayiSate / dvitvAbhAve - bobhAvayiSati / bobhAvaviSate // NiaMtaNijaMtAt sannodAhiyate NijaMtasanaMtAdavizeSAt / etAbhya evodAhRtapaMcaprakRtibhyo Nij vidhIyate / yatasaMnatAt nici-babhUviSayati / buvAMbhUviSayate / luGi - kadhi dvile ca-- anubobhUmiSat | abobhUSata / dvilAbhAve - bobhuumipti| caubhUviSayate / atreobhUSit | atrIbhUSita / yavaMzasanaMASNici --bunobhaviSa yati / lukici - avabutrobhaviSat | abubuvA bhaviSata / dvilAsAMbhaviSayati / aba bhaviSat / NirjatasantAn NicivibhAvaviSayati / luGi - kaci - avivibhAvaviSat / dvitvAbhAve - avibhAvavipata | yataNijatasanaMgividvitve ca - buyobhUyayi yati / atrobhUSayiSata / dvitvAbhAve -- bobhUyaviSayati / abo* bhUSita // DubaMta NijatasanaMtANici bubA bhAvaviSati / lu. 7 - kaci - abububobhAvaviSat / dvitrAbhAve - bobhAvavipayati / abobhavati / iti paMcabhyo nirdezitAH / ityAdisarva vibhAvya yathAsaMbhavamabhyuddhaM / evaM - - eka naviMzatiprakRtibhyo vihitAH / tadAha- 17 -
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 jaineMdraprakriyAyAM-- prakRtessanyANic Nic sannAderyaDAditaH / sanyasyAdessanyAsannAderNiyANicsanAdezvatastro'pi / / atha knnddaadyH| kaNDJ gaatrdhrssnn| 90. // kaNDAdayA / 2 / 1 / 4 / kaJ ityevamAdimyo dhubhyo yagilparya tyo bhavati / kakAra: kikAryArthaH / punardhasaMjJAyAM -pUrvavallUDAdayaH / kaNDUyati / kaMDyate / arphaiyat / makaMDUyata | kaNDayet / kaMDyeta / kaMDUyatu / kaMDyatAM 1 kaMDyyAt / kaTiyaSISTa / kaiyAMcakAra / kaDyAMcakra / akaMDyIta / akathiSTa / kavitA / kayiSyati / kyissyte| akaMzayiSyat / akaMpidhyata / sani-sanyakarityadirekAcI dvitvaM bhavatyekeSAM mata / cikaNDayiSAmi / ityAdi / yakastRtIyasthatyatra "acaH" iti "e. ke" iti ca vibhAgApekSayAnuvartamAne-tenAderanAdezvAcastRtIyasyaikAco dve bhavataH" ityapare / teSAM kaNDyayiSAmi / ityaadi| yagaMtasya yajhyaGamau na saMbhavataH / Nici-kaMDUyayati / kaNDUyayate / akaDUyayat / sakaDUyayata / kaNDUyayet / kaMDyayeta / kaNDUyayatu / kaNDyayatAM 1 kaNDUyyAt / kamyayiSISTa / kaNDUyayAMcakAra / kaNDyayAcake / luDi acakaNDUyata || yakastRtIyasyetyatra "acaH" ityanuvartate ityasmin darzane dvitvAdirnAsti "acaH" itysyaabhaavaat-bhkNyt| "acaH,, iti nAnuvartate ityatra tu-ya ya iti dvitvaM / akaMDyayata / kaNDyayitA ! kaNThyayiSyati / kaNDUyayiSyate / akaMDyayiSyat / makaMDyayiSyata / evN-mNtu-ropaapriinnnyoH| maMtUye ityAdi / vatgu mAbhuyeM / balgayAmi / ityAdi / asa paraguNAsahane / asUyAmi / ityaadii|
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ subaMtaprakRtikAH / 259 sani-asUyiyiSAmi / ityAdi / asUyayAmi / ityAdi / AsUmayatahaNI rUpalajjayoH / huNIyate / itpAdi / sukhaduHkha satkaraNa "ataH,, ityakhaM / sukhyAmi / ityAdi / sani-halo yaH,, iti yakhaM / sukhaSAmi / ityAdi / Nici sukhyAyAmi / ityAdi / "vA kya:" iti sUtre kyayakoti kecit paThati / teSAM sukhayAmItyAdi / iti kaMDAdayaH / ma. sumArAsasa jAtmanaH putramicchattIti vigrahe 101 // svaipa: kaamyH|2|1|7. svasyAtmanaH saMbaMdhi badivataM tasmAdicchAyAmartha kAmyastyo bhavati vA / "tadaMtA dhavaH" iti dhusaMjJAyAM-mupo dhumRdAriti supa up / tataH pUrvavaDAdayaH / putrkaamyti| evaM vastrakAmyati / kanyAkAmyati / kvikaamyti| rAjakAmyati / idaMkAmyati / vaHkAmyati / aMtarvatinaM susamAzritya padasaMjJAyAM padakArya nakhAdi / aputrakAmyat / putrakAmyet / putrakAmyatu / putrakAmyAt / putrakAmdhyAt / iti halo ya yamiti khamiti pakSe yakhaM / putrakAmyAMcakAra / aputrakAmdhIta / 902 // halo yaH / 4 / 4 / 54 / haletAddhoH parasya yakArasya khaM | itIha na bhavati / putrkaabhyitaa| putra kAmyiSyati / aputrakAmyiSyat / ityAdi / sani 903 // supaH / 4 / 3 / 2 / subavayavasya dhoryasya kasya cidU ekAcA ve rUpe bhavataH / iti dvitva pAMcarUpyaM / puputrakAmyiSAta / putitrikAmyaSati / putracikAmyiSati / putrakAmimyiSati / putrakAmyaSiSati / evaM-vastrakAmyatItyAdiSu neyaM / yaGasya nAsti / Nici putrakAmyayati / luddhi-kaci dvitve cAturUpyaM / apuputrakAmyat / THI
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAM aputatrakAmyat / aputracakAmyat / aputrakAmamyata | NAvato nAzAdanakraba iti niSedhAt sancadbhAvo na bhavati / tathA-putramicchatyAtmana iti vigrahe 904 // kyajIzamaH / 2 / / / 8 / svasya saMbaMdhina ibatAdicchAyAmarthe kyajvA syAt sA cejjhisaMjJakAnmakArAMtAcca na mvti| kakAra: "naH kye,, iti vizeSaNArthaH / cakAraH sAmAnyagrahaNAvighAtArthaH / I prAdhmoH" "asya cvau iti cAnuvartamAne 9.5 / / kyaci / 5 / 2 / 156 / goravaNAMtasya ikArA bhavati kyAci parataH / putrIya iti sthite-pUrvavaDAdayaH / putrIyati / kanyAyati / 9.6 // na kthe / 1 / 2 1171 nakArAMtasya zabdasya kye parataH padasaMjJA bhavati / kya iti kyaG kyaca kyApallaM teSAM vizeSakAnanubaMdhAnapAmya sAmAnyana grahaNa pradatva nakhaM / tata ItvaM / rAjIyani / zAyati / "dIinya kRDhuMge' iti dItyaM / katrIyati / ziravAti | taruNIyati / ItinIyAMta / putriNInyati / ityati / vadhUyani / "rI RtaH" iti rIcha--pitroyati / "eco'yavAyA" iti vartamAna 907 || vyi tyaa413176| vakArAMtA ya AdezaH sa yathAsthAne bhavati yakArAdau tse parata: / gavyati / nAvyati / vAdhyati / trajyati / sarityati / etavati / yuSmadyati / asmadyati / / "tyamau yadyau caka" iti tvamau / tvadyati / madyati / "dIrvoriguru" iti vartate 908 // vA kyaH / 4 / 4 / 55, gohalaMtAn parasya kyakyahoryakArasya khaM vA bhavatyage parataH / avAcIt, avAcyAt /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ subNtprkRtikaaH| ityAdi / sani-bive-cAturUpyaM / puputrIyaprati / putitriiyssti| putroyiyiSati / putrIyitriSati / Nici-putrAyayati / lumi-kaci-- trarUpyaM / apuputrIyat ! aputitrIyata ! aputrIyayana / 909 // acaH / 4 / 3 / 3 | dhoH subdhAzca parasyAderanAdezca ekAco dve rUpa bhavataH / azizvayiSati / azvIyiyiSati / adhAyiSiSati / ityAdi nayaM / prAsAde ivAcaratIti vigrahe 9.0 // gauNAdIpazcAcAre / 2 / 1 / 9 / gauNAdAMbatAdivatAcAjhima AcAra'rthe vA kyaghU bhavati / pUrvaballUDAdayaH / prAsadoyati kuDyAM / paryakIyati maMcake / azvIyati vRSabha / pratyAdi / putramivAcaratIti putrIyati chAtrabhAcAryaH / talpIyati kisalayaM / rAjIyati saMghakAmityAdi / azva ibAcaratIti vigraha 911 // kartuH kiH / 2 / 1 / 10 / gauNAdAcaraNakriyAyAH karturAcAre'rthe kimbhavati vA / sa ca sarvo'prayogAt / pUrvavadutve subup / tato laDAdayaH / azvati gardabhaH / gardabhatyazvaH / isati vakaH / ityAdi / galbha ivAcaratIti vigrahe 912 / galmalIbahoDAlchin / 2 / 1 / 11 / galbhAdibhyo gaNebhyaH kartRbhyaH AcAre'rthe kirDid bhavati / DhitvAdaH / galbhate / sIbate / hoDate / ityAdi / zyenAyate kAkaH / azvAyate gardabhaH / enImAcarati etAyate / zyenIva-iyetAyate ! rAhiNIva . rohitAyate / zyena ivAcaranIti vigRhya 13 // kyaG ca 12 / 1 / 12 / gauNAdAcArakriyAyAH karturAcAre'rthe kyA bhavati / kakAraH " naH kye,, iti vizeSaNArthaH / akAro dArthaH / pUrvavahItyAdi / zyenAyate kAkaH / azvAyata giibhH| enIvAcarati etAyate / zyanAMva-zyetAyate / rohiNIva--
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 jaineMdraprakriyAyAM rohitAyate / kumArIba-kumArAyate vRddhA / taruNIva-taruNAyate jIrNA / rayate / yaho madane / na : hyaati| 994 / saH khaM vA / 2 / 1113 / gauNAdAcArArthe kyA bhavati / sakArasyAMte vartamAnasya ra bA bhvti| payAyate, payasyate / 915 || apsarasaH |2 / 1 / 14 / apsarasaH kyaha, sannidhAne sakArasya nityaM khaM bhavati / apsarAyate / ____916 // bhRzAdazcau staH / 2 || 16 / bhRzAdeH kartuH vyarthe vartamAnAt kyA bhavati / tatsaniyoge sakAratakArAMtasya khaM bhavati / abhRzo bhRzo bhavati-bhRzAyata / zIghrAyate / unmanas-unmanAyate / vaha behAyate / ityAdi / paTadityatA " dvizcAnakAcA'vyaktAnukaraNADAca,, iti DAc / " mrau DAci,, iti takArasya pararUpaM / 917 // sAlohitAdibhyaH kyam / 2 / 1 / 17 DAjatebhyo lohitAdibhyazca kartRvAcibhyaH cyarthe kyA vA bhavati / 998 / kyaSo vA / 1 / 2 / 100 / kyapaMtAd maMdA bhavati / paTapaTAyati / pttpttaayte| simsimaayte| simasimAyati / bhalohito lohito bhavati lohitAti, lohitAyate / acarma carmacAn vA bhavati- varmAyati, dharmAyate ityaadi|sukh muMkte iti vigRhya 999 // sukhAde nIpaH / 3 / 1 / 18 / sukhAderibaMtAt bhujyarthe kyach bhavati / kyam prakRtaM kyoM na bAdhate / sukhAyate 1 duHkhAyata / kaSTaM cikIrSati iti vigrahe 920 // kahakakSakRcchramapragahanAta pAye cikIrSoM / 2 / 1 / 21 kaSTAdeH pApe'rthe vartamAnAdIbaMtAt cikIrSasyarSe
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ sutaprakRtikAH / 263 kyak bhavati / kaSTAyate / kakSAyate / pApaM kartumicchatItyarthaH / zabda karotIti vigrahe 921 || zabdAdeH kRSi | 2 | 1 | 21 | zabdAderibaMtAt kRJyarthe kya bhavati / zabdAyate / vairAyate / hastaM nirasyatIti vigrahe -- 922 / / nirasyemebhyo NiG 12 / 1 / 25 / aMgebhyaH zarIrAvayavatrAcibhyaH zvatebhyo nirasi kriyAyAM NiG bhavati | Nico'pavAdaH / hastayate / pAdayate / sUtraM karotIti vimaTTe 923 // mRdo dhvarthe Nic bahuddhaM / 2 / 9 / 28 / mRdo dhUnAmarthe Nic bhavati bahulaM / NakAro "nau,, iti sAmAnyagrahaNArthaH / cakArastadavighAtArthaH / sup / " NAviSTavanmRdaH,, ityatidezAta turiSThemeyastu Te:,, iti TikhaM / tato laDAdayaH : sUtrayati vyAkaraNaM / maMDayAMta mANavakaM / mizrIyatyodanaM / svacchAte vastre | yati sUpaM / vratayati payaH / kRtaM gRhNAti -- kRtayati / tUstAni vihati vitUstayati / kezAn vijaTIkarotItyarthaH / pArtha vimocayati vipAzayati / rUpaM darzayati rUpayati / lomAnyanumASTianulomayati / anvalulomat / paTumA caSTe - paTayati / apaTavIs / vRkSamAcakSe - vRkSayati / avavRkSat / mUlamAcakSe-mUlyati / amumUchat / vahIJ prApaNe "taH, iti kaH / "svAde:, iti sAco yaNa ikU / "ho ThaH, iti DhatvaM / "adhaH, iti takArasya dhakAraH / * TuvaM " ho Dhi" iti DhakhaM / " drikhe'Na: " iti dItvaM / UDhamAcacakSe Nici TikhaM / UDhayati / luGi kaci - dvitvaM prati dakhAderasiddhatvAt ' acaH iti hi hi dvilaM / cakArye ca / NikhaM / 1 " dvistre'ci iti sthAnivadbhAvAt saritvaM / aujidat / "
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 jaineMdrazakriyAyAM-- tRNAnyudadhRtya zAtayati uttaNayati / vastreNa samAcchAdayatisaMvastrayati / vINayA upagAyati--upavINayati / tUlairanukRSNAtianutUlayati / zlokairupastauti-upazlokayati / senayAbhiyAtiabhiSaNayati / yarmaNA saMnahyati samayati / cUrNairavakirati avanasayati bA-avacUrNayati / pAsAcchinatti-pAsayati / azvenAtikAmaNi- azvapati : itihAsa va nA raha na bhava. ti / AkhyAnamA caSTe / ityAdi sarvatra lakAreSu yojyaM / / iti subaMtaprakRtikAH / atha zatrAdayaH kartRkarmabhAveSu karmakartari ca udAhiyate "lado vAnitau,, zatRzAnau,, iti vartamAne 924 / sallaTaH / 2 / 4 / 1. sati kAle yo laT tasya zatRzAnau vA bhavato'nito parataH / "lo ma, iti maviSaye zatA / " ikAnaM daH,, iti daviSaye zAnaH / zakAraH zikAryArthaH RkAraH ugitkAryArthaH / pUrvavacchabAdi / bhavaditi sthitau svAdayaH / zatrAcatA vAcyaliMgatvAtriSvapi liMgaSu yojyAH / tatra-pusibhazana, bhavaMsau, bhavataH / ityAdi / napinmavata, bhavatI, bhavati / ityAdi / striyAM-bhavaMtI, bhavasyau, bhavatyaH / ityAdi // vyatibhU zAna iti sthite-pUrvavacchabAdau kRte-- 925 // Ane muk / 5 / 14156 / gorakArAMtAdAne paraso mugAgamI bhavati / ukArakakArAvitau / vyatibhatramAnaH / vyatibhavamAnau / vyatibhavamAnAH / ityAdi / vyattibhavamAna, vyatibhava. mAne, vyattibhavamAnAni / ityAdi / vyatibhavamAnA, vyatibhavamAne, vyatibhavamAnAH / ityAdi | edhamAnaH, edhamAnau, * edhamAnAH / pcn| pacat / pacaMtI / pacamAnaH / pacamAnaM / pcmaanaa| nadan /
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatrAdayaH / naMdat / naMdatI / dhvaMsamAnaH / samAnaM / dhvaMsamAnA / vyayan / vyayat / vyayaMtI / ityAdi / "nathAd, iti numo niSedhaH / juham / juhatau / " yA napaH,, iti the kA num / jusat / juddhatI / juvati, jahati kulAni / juddhatI, jubatyo / ujihAnaH / dadhat / abhidadhAnaH / adan / adat / adatI / bhA dIptau-bhAn, bhAd / "zImborAda, iti vA num / bhautI / bhAtI / vyatyadAnaH / vyatyadAnaM / vyatyadAnA / zayAnaH / zayAnaM / zayAnA / bruvan, avat, zuvatI / bruvANaH, bruvANa, avANA / dIvyan , dIvyat, dIvyatI / " zapzyAd, iti nityaM num / vyatidIdhyAnaH / / prasUyamAnaH 3 / nAn 3 / nAmAgaH 2 : sunvan / jubAnaH - Anger: ! jin / cinvAnaH / tudan. tudamAnaH 3 / niyamANaH / muMcan / muMcamAnaH / rudhan / ruMdhAnaHmuMjAnaH / prayujan, prayuMjAnaH / tanvan, tanvAnaH / manvAnaH / kurvan , kurvANaH / krINAn, koNAna: / vRNAnaH / gRhan , gRhaanH| corayan / chAdayamAnaH / lakSayan, lkssymaannH| yojayan , yojan / arcayan / arcayamAnaH / vArayan , vArayamANaH / ityAdi neyaM / bhAve bhUyamAnaM devadattenetyAdi / sarvatraikavacanAMtaM napuMsakaliMgameva bhavati / edhyamAnamasmAbhiH / zayyamAnaM yuvAbhyAmityAdi / / karmaNi-abhibhUyamAno bhAnU rAhuNA / abhibhUyamAnaM karma dhyAnena / abhibhUyamAnA buddhiH karmaNA / ityAdi triliMga // karmakatari-anubhUyamAnaH svayameva / ityAdi / laTi ca-bhaviSyan , bhaviSyat , bhaviSyatI, bhaviSyaMtI vA / ityAdi / vyatimaviSyamANaH / ityAdi / / ko-bhaviSyamANaM / iti / abhibhAviSyamANaH, abhibhaviSyamANo devadatto gurudattemetyAdi / tathA-eghidhyamANaH / pakSyan 3 / pakSyamANaH 3 / naMdiSyan / ityAdi / hoSyat / vyatihoSyamANaH / mai
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- -. .. - . . . . - jaineMdamAniyA hAviSyamANaM / hossymaannN,| hAsyamAnaH / bau-hAyiSyamANa / hAsyamAnaM vA / zraddhAsman , zraddhAsyamAnaH / Dau-zraddhAyiSyamANaM, zraddhAspamAnaM vaa| asyan / asthata / asyatI, atsyatI vA / ityAdi neyN| 926 // liTa: kasukAnau / 2 / 2 / 103 dhoH parasya liTa: sthAne kasu kAnAvAdazau bhavataH / kasurmasaMjJaH / kAno dasaMjJaH / ukAraH DAMgatkAryArthaH / kakAraH kitkAryArthaH / kasau de niyamAdU id prAptaH / 967 / / ksyaikaacysH|5|1|111| AkArAMtAt ekA ghasa eva kasAviT bhavati nAnyatra / iti niyamAniSiddhaH / tataH khAdayaH / babhUvAn / babhUvAMsau, babhUvAMsaH / ityAdi / zasAdAbajAdo 928 // basosyoza ||13| gorbhasyAvayaco yo yas tasya ca yo vakArastasya uzAdezo bhavati / ityukAraH / babhUvuH / babhUvuSA / babhUvayA / babhUvadbhirityAdi / babhUduSI / ityAdi / kAne vyatibabhUvAnaH / ityAdi / Dau-babhUvAnaM devadattena / babhUvAna ityAdi / "halmadhye likhyataH" ityetvacakhe / tataH ekActva dida / pecivAn, 'pacivat, pecuSI / paMcAnaH / nanaMdvAn, nanaMdvat, naMnaduSI / saMvivivAn, savivivat, savivyuSI / ityAdi / juvAn, jur3avat, juDabuSI / vyatijuDavAnaH / juddhavAMcakRvAn / juhuvAcakavat , juhuvAMcanuSI / vyatijuhu cakrANaH / " iTi cArakha" ityAkhaM / abhidadhivAn, abhidadhivat, adhidadhuSI / abhidadhAnaH / jakSivAn, jakSivat, jkssussii| vyatijakSANaH / daujakSANaM devadattena / jakSANaH / dhaslAdazAbhAtra-dvisva daukhe kRteekAgvAdid / AdivAn , Adivata, AduSI | vyatyAdAnaH / AdAnaM devena | AdAnaH / / kRtayaNIko ditva dItve ca puurvvdid|
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatrAdayaH / sacivAn, Ucivata, UcuSI / UcAnaH 3 / ho-UcAnaM / didivAn / didivat / didivuSI / vyatididivAnaH / saMnnehivAn , saMnnebita / saMnDaSI / sannehivAnaH / 3 / suSuvAna, sughuvat, suvuSI / suSuvANaH / nizcicivAn, nizcicivat, nizcivyuSI / nizcicyAnaH nizcikivAn, nizcikrivat, nizcityuSI / nizcisyAnaH / tutudvAn, tutuna, tutaduSI / tutudAnaH / rurudhvAn, rurudhyana, rurudhuSI / rurudhAntaH / tenivAn, tenivat , tenuSI / tenAnaH / cikrIvAn, cikrIvat, cikriiyussii| cikrIyANaH / caurayAMcavAn , corayAMcakRvat, corAMcakruSI / vyatiborAMcamA : syAdi | sani .... dumUchan / vyani mUSamANaH / bubhUSyamANaM devena | anuvubhUSyamANaH / anububhUSyamANaH svayameva / bubhUSAMcakavAn / vyatibubhUSAMcakrANaH / ityAdi / bubhUtrAMcakrANaM / anububhUSAMcakANa: / bubhUviSyan / vyatibubhUSiSyamANaH / juSan / vyattijuhUSamANaH | jighissan / vyatijighatsamAnaH / ityAdi / kartaryAne-bomUyamAnaH / Dau-bobhUpyamAnaM devena / karma-anubobhyyamAnaH / katari kAne-bobhyAMcakrANaH / DauM-bobhUyAMcanANaM / anubAbhUyAMcakrANaH / bobhUyiSyamANaH / Dau-bAbhUyiSyamANaH / anubobhUyiSyamANaH / yaGkupi-uvAdazaH / "na thAd" iti numabhAvaH / bAbhuvat, bomuktI, khobhuktaH / ityAdi / "yA napaH" iti vA num / bomuvat, bomuvatI, bobhuvati, bobhuvaMti / ityAdi / yobhuvaMtI, bomughaMsyauH, bobhuvaMtyaH / ityAdi / bobhuvAMca kRpAn / bobhuviSyan / Nici-bhAvayan / bhArayamAnaH / -bhAvyamAna / bhAgyamAnaH / bhAvayamAnaH svayameva / bhAvAMcakRvAn / bhAvayAMcavANaH / - bhASayAMcakrANaM / bhAvayAMcakrANaH / hAvayan / hAvayamAnaH / lo
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 jaineMdra kriyAya | hAvyamAnaM / hAvyamAnaH hAvayAMcakRvAn / hAvayAMcakANa: / bau--- hAtrayacikANaM | hAvayacANaH | hAvayacANaH / evaM - Adayan / devayan / sAvayan / todayan / rodhayan / tAnayan / kApayan / corayannityAdi neyaM / santaNijaMta- bobhUSayan / bAMbhUSayamANaH / bautrIbhUSyamANaM, bobhUSyamANaH / karmakartari - dakSiNI tyAdinA yagabhAvaH / bubhUSayAMcANaH / DI-bubhUSayAMcANaM bubhUSayAM cANaH / Ti - bubhUSayiSyan / bubhUSaviSyamANaH / Dau-bubhUSaviSyamANaM / ityAdi / yattaNijate- bobhUyayan / bobhUyayamAnaH / DauMbobhUyayamAnaM / bobhUyayamAnaH / karmakartari - yagabhAvaH / bobhUyayamAnaH svayameva / bobhUyayAM cakravAn / bobhUyayAcakkANaH / bobhUyayacakANaM / bobhUyayAMcakANa: / bobhUyayiSyan / bobhUpayiSyamANaH / bobhUyayiSyamANaH svayameva // yaDubaMtaNijate-bobhAvayat / bobhAvayamAnaH / khI - bobhAvyamAnaM / bobhAvyamAnaH / bobhAvayamAnaH svayameva / bobhAvayiSyanityAdi / kaDUyat / kaMDyamAnaH / Dau-kaMDyamAnaM | kaMDUyamAnaH | kaMDyAMcakravAn / kaMDyAMcakANaH / khI-kaMDyAMcANaM / kaMDyAMcakkANaH / keDUyiSyat / kaDUyiSyamANaH / ityAdi ca savizeSamavaseyaM / iti zatrAdiparicchedaH / namaH zrI pUjyapAdAya lakSaNaM yadupakamaM / yadevAtra tadanyatra yannAtrAsti na tatkacit / iti prakriyAvatAre mividhiH paMcamaH // atha kUrdatAH pradarzyate / jiSNoH kirITamANikyAdadhikaM jamalaMkRtaM / bhavAdanyaditazrAtaM rakSatyAjasramarhataH / 929 / / kRdamiG | 2 | 1 | 99 / itaH prabhRti dhora
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdNtaaH| 269 dhikAre mivArjitAH vakSyamANAstyAH kRtsaMjJA bhavati / iti adhikaa| reNa kRtsaMjJA-kRtakartaryajhiriti prayojanaM / 30 // pAka to'samaH / 2 / 1 / 100 / striyAM ktiriti vakSyate / prAgetasmAt ktisaMzabdanAt asamastyo vA bhavati / ityadhikAroveditavyaH / apavAdena bAdhitasyotsargasya punarapavAdaviSaye anena samAyezo vidhIyate / 931 // vovyAH / / 1 / 101 / tRjiti vakSyate / prAgatasmAta NvusaMzabdanAta vakSyamANA vyasaMjJA tyA bhavaMti / tayorvyatakhArtha iti prayojana / 93.2 // tanyAnIyA / / 1 / 1723 dhoH parataH tavyAnIya ityetau nyau bhavataH / tataH khAdayaH / bhavitavyaM / bhavanIyaM ghusA / episavyaM, evanIyaM vidvadbhirityAdi / abhibhavitavyaH / abhibhavanIyaH zatruH / paktavyaH, pacanIyaH, odanaH / hartavyA, haraNIyA bhUH / hotavyaM, banIya haviH / attavyaM, adanIyaM ghRtmityaadi| 933 // nmjjejhli|5|1140| nara masja ityetayorzalAdau tye num bhvti| navya / nshniiyH| maktavyaM / majjanIya / ___34 // yo'co'svAsthuH / / 1 / 103 / dhorajetAd yastyo bhavati jyApavAdaH yA Asu RkArAMta ityetAn varjayitvA / lavyaM / pUJ-pavyaM / 935 // Ida ye / 4 / 4 / 68 / AkArAMtasya gorIkArAdezo bhavati yatye pre|.dheyN / deyN| Asthaya / anumeyaM / vijJeyaM prddey| 236 // vyiye / 4 / / 76 | yakArAdau tya eco avAdayo bhavati / ityam / bhavya havyaM / zravyaM / lavyaM / pavyaM / ityAdi /
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 jaineMdraprakriyAyAMavAsyuriti kiM ! yu mizraNe-yAnyaM / ghuJ abhiSave / AyUrvaH / AsAnyaM / kArya / haay| .. 937 // pAradukonapivapirapilapijapijabhiSAmidarbhaH / 2 / 1 / 1.4 / apAdivarjitAt papItAs akAroGo yastyo bhavati / zapau koze-zaSya / labhyaM / gamyaM / ramyaM / pAdiniSedhaH kiM ! apatrApya / DuvapauJ vIjasaMtAne / vApyaM / pa rUpa vyaktAyAM bAci / rApya / lApyaM / japa mAnase ca / jApya | jama maithune| jAmyaM / 'camu adane / AcAmya / dabhi sautro dhaatuH| dAbhyaM / 938 // yaticavilakizakivAsisaDyajeH 12 / 1 / 1105 // yat cat tak zak zas sahU yaji ityatebhyo yastyo bhavati : yatiJ prayatne / yatyaM / cati yAcane / catyaM / taka hasane / takyaM / zaka zakane / zakyaM / zas hNsaayaa| zasya hai marSaNe / sacha / yajauJ dAnAdau / yAjyaM / 939 / madamadayayo'geH // 2111106 / gada mada yama ityetebhyo girahitempo yo bhavati / gadyaM / mayaM / yamyaM / ageriti ki! nigAdyaM / pramAdyaM 1 AyAmyaM / 940 // careH / 2 / 1 / 107 / careragipUrvAd yo bhavati / NyApavAdaH / carya / 941 // Aro'gurI / / 1 / 108 / parvAJcareyoM bhvti| paryo dezaH / agurAviti kiM ! AcAryaH bhaTTAkalaMkaH / 942 // badaH supi kyap ca / / 1 / 119 / cargivarjite supi vAci kyap mavati yazca / kakAraH kitkaaryaarthH| pakArastugarthaH / kapi-"svavacchayAdaH" iti yaNa ik / "vAgamikSaiti
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtAH / 271 bAksaH / brahma udyate brahmaNA udyate iti brahmodyaM / hAvA / satyamudyate iti satyodhaM / satyavacha / 943 // sUyahatyAnicittyA bhAve / 2 / / bhUya hatyA agniciyA givarjita supi vAci kyabatA nipAtyate bhAve / yati bhavatenapuMsake bhAve kyap / brahmaNo bhavanaM brahmabhUyaM gataH / devabhUyaM gataH / hatyeti haMteH triyAM bhAve kyam nakArasya ca takAro nipaatyH| brahmaNo hatiH brahmahatyA | agnicityati agnipUrvAcitraH striyAM bhAve kyap tuk ca / agniciyA | agnigrahaNamanyamunnivRtyartha / 945 // bAsastvotijuSaH / / 1 / 113 / zAsa stu pati vRJ da jum ityetemyo dhubhyaH kyap bhavati / na yo vartate 'cAnukRSTatvAt sumyageriyetra / zAsu anuziSTau / ... 945 // zAso'halIt / 44435 / halka: kikAte cAnuvartate / zAso goruDo maGi halAdau ca kiti parataH ikArAdezo bhavati / "zAsvasaghasA' iti pAvaM / ziSyaH / stuJ stutau / stutyaH etIti iNiko grahaNaM / iN gtii| iyaM / ina smaraNe / ityaM / iccha adhyayane / adhIra / vRkSa prApUrvaH / pravRtyaH / sRJ anAdare / bhAdvasaM / juSiJ prItiseyanayoH / judhyaM / 946 // Rdukhokalapacaraca: / / 1 / 114 / klUp cUti Rcijitebhya: kAroko dhubhyaH kyap bhavati / vRtu vartane / vRya / mRdu zabdakuttAyAM / zudhaM / aklaptaca iti ki kalpya / cakheM / arghyaM / vyaapvaadH| 947 // nnyH||1|12| dhoya'syo bhavati / NakAra aivarthaH / kArya / hArya / baiMca yuj mujityato jyaH / 948 // jo kApiye teniga 52 / 14 / seniTI
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdrama kriyAyAM govakArajakArAMtasya kutvaM bhavati ghiti Nye ca parataH / pUrvavadanyat / pAkyaM | yogyaM 1 bhojyaM / vac ityato yaH / I 949 / / nidAghAvadAdyArghavAkyaM khau / 5 / 1 / 65 / nidAghAdayaH zabdAH kRtakatvAdayoM nipAtyaMta khau / vAkyaM / anyatravAcyaM / pac sic ityato yaH / 950 // ya Avazyake | 5 | 2|74 / avazyasya bhAva AvazyakaM / tasminnAvazyake'rthe Nye parataH cajo: kuzvaM na bhavati / "paH" ityAvazyake chadyaH / mayUravyaMsakAditvAt saH / "vye'vazyamaH " iti makhaM / atrazyapAnyaM, avazyasevyaM / 272 951 / / yujtyajyavacA / 512175 / yuj yaj pratrac * ityeteSAM dhye paratazcajoH kutvaM na bhavati / yojyaM / tyAjyaM | yaMtrAcyaM / 952 || bhujau | muj ityetasyAdyarthe'bhyayahAM varttamAnasya Nye kutvaM na bhavati / bhojya odanaH / adAviti kiM ? bhogya: kaMbalaH / . 953 / / niprAdyujaH zaki / 5 / 2 / 77 / nipra ityetAbhyAM parasya yujaH zakyatergamyamAne kutvaM na bhavati / niyoktaM zakyaH niyojyaH, prayojyaH / zakIti kiM ? niyogyaH / prayogyaH / 954 / / orAvazyake | 2 195124 | uvarNItAdoravazyaM bhAve dhoye yo bhavati / yApavAdaH / pUn pavane / ityato ye "vya tye" ityAn / pAvyaM / avazyapAvyaM / lUJ chedane / lAvyaM / avazyAvyaM bhU-bhAvyaM / avazyabhAvyaM / 955 / / yuc |2| 1 | 129 / sarvebhyo ghumyo Nvu tRc ityetau tyau bhavataH / NakAra aivarthaH / cakAraH "tRbhyAM ca" iti vizeSaNArthaH /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ ? kii| 956 / / vorakaH | 5 | 1|1| tu ityetasya gornimittabhUtasva aka ityayamAdezo bhavati / bhAvakaH / bhavitA / kArakaH / kartA / nAyakaH / netA | pAcakaH / paktA / mocakaH / moktA / ityAdi triSu liMgeSu yojyAH / lodidaco'pachazrazItyAdinA'nilamiTtvaM ca pratyeyaM / 957 // mAkuDAmaNi dvit || 121189| gAitye tasya kuTAdarzanAM ca dhUnAM aNi ye parato vittIya kArya bhavati / saMkATakaH / saMkuTitA | udghATakaH / udUdhuTitA / 958 / / iTi vijaH / 1 / 1 / 90 / vijerdhoriDAdau yeo DiskArya bhavati / udvijitA / 959 / / ghnasto bho / 5 / 1 / 35 / teJi varjita Niti pare nakArasya takArAdezo bhavati / 960 / / ho dhno Nini / 5 / 2 / 67 / haterhakA rasya Niti tye nakAre ca parataH kutvaM bhavati / ghAtakaH / haMtA / 961 / / kuoM yuk / 5 / 5137 | AkArAMtAddhaH kRti iita trau ca yuk bhavati / dAyakaH / daataa| vidhAyakaH / vidhAtA | gAyaka: / mAtA / 932 / / na mophamyamyamnam gamcamaH |5|2|38| kami vami yami rami nami gami camivarjitasya mAMtasya SoH goH kRti Jiti Niti nau ca yaduktaM tanna bhavati / "utaH iti aipU na bhavati / zamakaH / zamitA / tamakaH / tamitA / 963 // janbadheH / 5 / 1 / 39 / jan dhi ityetayoH kRti JNiti au ca yaduktaM tatra bhavati / janakaH / janitA / vadhakaH / vadhitA / 18
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAM964 // bho'ci / 5|1|4jm ityetasparajAdau ye num bhavati / jaMbhakaH / jmitaa| 9.5 // sthaH / 5 / 1 / 41 / rabha ityetasyAjAdau tye parato num bhavati / dhikaH / " udibaH,, iti pakSe id / 966 // nevyakiTa / 5 / 1 / 31 / ra iDAdAkaliTi sye num na bhavati / raadhitaa| radA / 937 // ramaH / / 1 / 44 / rabha ityetasthAjAdau tye num na bhavasyaliTi ! AraMbhakaH / bhArabdhA / 968 / / kbheH|5|1145 / labha ityetasyAjAdau li. varjitasya num bhavati / laMbhakaH / labdhA / 969 // mRjarepa / 5 / 2 / / / mRjedArae bhavati gAgayoH parataH / samArjakaH / saMmArjitA / samA / sani-bubhUSakaH / bubhUSitA / yaDi-bobhUyakaH / bobhUyitA / yakupi-bobhAvakaH / bobhAvitA / NiciM..-bhAtrakaH / bhaavyitaa| 970 / / tIcchamAilubharupariSaH / 5 / 1 / 103 / icchA saha lubha ruSa riSa ityetebhyastakArAdAvage vA iD bhavati / icchatIti iSeH chAdezabhAjo grahaNaM / eSitA / sahitA / lobhitA / sessitaa| roSatA / iDabhAve-TutvAdi / 971 / sahavaho'spoH / 4 / 3 / 303 / sahi vahi imetayoravarNasya dUkhe satyaukArAdezo bhavati / eSTA / sadA / lobdhA / rASTA / reSTA / .. 972 // pacAdibhyo'n / 3 / 1 / 10 / pacityevamAdibhyo dhubhyo'jisyayaM syo bhavati / pacatIti paraH / vacaH / bhavaH / / "
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtAH / 275 karaH / haraH / nayaH / lolataH / popuvaH / meSaH / zliSaH / shvpcH| cakradharaH / bahuvacanAdAkRtigaNaH / 973 // naMdAdibhyo'naH / / 1 / 131 naMdi ityevamAdimpo'na ispayaMtyo bhavati / naMdayatIti naMdanaH / NikheM / bAsanaH / mAdanaH / vidUSaNaH / " doSo Nau,, ityuukaarH| sAdhanaH / pardanaH / zobhana: / rovanaH / etebhyo dhyatebhyo'naH / sahanaH / patamaH / ityAdi / 974 / / grahAdibhyo Nin / 311 / 132 / maha itye. vamAdibhyo jina tyo bhavati / gRNAsoti prAdhyatIti ca prAhI / udAsata iti udAsI / tiSThatIti sthAyI / maMtrayanIti maMtrI / samarthayati iti samarthI ityAdi / 975 // zAkagRtImurUma kaH / / 1 / 139 / zAdibhya iguDbhyazca dhubhyaH kasyo bhavati / jJAnAtIti saH / / "iTi cAkha .. iti AtkhaM / kR vikSapaNe / " mAtAmiddhoH" itId / kiratIti kiraH / ga nigrnne| 976 / / pro'ci / 5.3 / 53 |g ityetasya dhorajAdau sye pare repha: lasvaM vA bhvti| giratIti girH| gilaH / prI priyadIptyoH / prINAtIti priyaH / likha akSaravimyAse | likhatIti likhaH / kadhaH / budhaH / yudhaH / ityaadi| 277 // gAvAtIjanika ||1140 mA vAci dhArAkArAMtAta ko bhavati anika ca / pratiSThata iti praspaH / traila pAlane / sutraM / glai harSakSaye / suglaH / ityAdi / anigiti kiM ! deJ spardAzabdayoH / prahaH / jyA vayohAnI / prajyaH / syAdi / "svanvayAH , ityAdinA yaNika na bhavati /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdra kriyAyAM 276 278 // valAdigrahAd vA | 2 | 1 | 140 | jva lAdibhyo grahazva dhoragI yAci jatyo vA bhavati / pakSe-ac / jvalatIti jvAlaH, jvalaH / sAha, sahaH / rAmaH, ramaH / grAha, mahaH / 979 // tamazyAdvyadhAsaMtINazvasaH / 2 / 1 / 145 | tanAdibhyo dhubhyo No bhavati / tAnaH uttAnaH / iyai gatau / apAyaH / Ae-dayaH kha vyAdhaH / zru gatau / AzrAtraH / saMzrAvaH / iy gatau / atyAyaH / svas prANane / zvAsaH 1 AzvAsaH / 5 980 // AziSi vRc / 2 / 1 / 253 | ghorAziSi gamyamAnAyAM buMc bhavati / cakAraH "tyasthe'citkyapId" ityAdinA vizeSaNArthaH / jIvatAn -- ityAzAsyamAno jIvakaH / naMdakaH varddhakaH / jIvakA / naMdakA / varddhakA / * 981 // karmaNyaN / 2 1 2 / 1 / karmaNi vAci dhoraNa bhavati / kuMbhaM karotIti kuMbhakAraH / chatradhAraH / zaralAva: vedAdhyAyaH / carcAvAdaH / kuMbhakArI / chatradhArI ityAdi / / 2 / 3 / karmaNi vAci hAvA mA varjitAdAkArAMtAt ghoH kA bhavatyaNo'pavAdaH / gAM dadAtIti godaH / kaMbaladaH / pAtriH / sarvajJaH / kSitipaH / brahmajyaH / alAvA iti kiM / svargadvAyaH / tatuvAyaH / dhAnyamAyaH | 982 / / AtaH ko'hvAvAmaH 983 / / pre / 2 / 1 / 4 / karmaNi vAci prazabde ca dhaurAtaH ko bhavati / tatvapradaH / dharmaprajJaH / siddhe satyAraMbho niymaarthH| " eva gau nAnyasmin" iti - gosaMdAyaH / 984 / / dAGgaH / 2 / 9 / 5 / karmaNi prazabde ca
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtoH / cAci dA jA ispatAbhyAM ko bhavati / mokSapradaH / mArgaprajJaH / aya. bhaSi niyamaH / dAjJa evaM nAnyasmAt" iti-pANipratrAyaH / 985 // supi / 2 / 2 / 7 / supi vAcei dhorAtaH ko bhAti chaina pisAnIti karachapA dikaH / pAdapa samaya: vissmsthH| 186||goNcaaNbbhuumismyaapdvitrikaamNjijiprmeddidinygneH sthaH / 5 / 4 / 75 / gavAdibhyaH parasya tiSTateH sakArasya SatvaM bhavati / goSThaH / aMbASTaH / aMbaSThaH / bhUmiSThaH / savyaSTaH / dviSThaH / triSThaH / kuTa1 zekuSThaH / zaMkucaH / aMguSThaH / maMjiSThaH / puMjiSThaH / parameSThaH / barhiSTaH / diviSThaH / aniSThA / 987 // nakhamucAdayaH / 3 / 2 / 8 / nakhamuca ityevamAtyaH zabdAH ziSTaprayogata: sAdhano bhavati / nakhAn muMcaMtimaNo'pavAdaH-nakhamunnAni dhanAre / mUlAni vibhujati mUlavibhujo rathaH / ko modate-kumudaM / jale rAhati jalaruhaM / 988 / / o'haH / 2 / 2 / 14 / karmANa vAci arhaterasyo bhavati / iti pUjAhoM jinaH / pUjAhI pratimA / 989 / / dhRkSo'matra .1 / 3 / 15 / karmaNyasUtre vAci dharateranyo bhavati / jalaM dharatIti jaladharaH / zavaraH / cakradharaH / gaNadharaH / asUtra iti kiM ? sUtradhAraH / 990 / / mAmyastho dhoH kho|3||16 | zAmi vAci sthAvarjitAddhAratyA bhavati khuviSaye / zaM bhavati-zaMbhavaH / zaMkaraH / astha iti ki! zaMsthA / zamIti kiM ! saMsthA / TAbapyajAditvAt / khAviti ki / zaMkarI jinavidyA / havAdinA aT /
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 jaineMdraprakriyAyAM - __ 991 // henuzIlAnukomye'zabda zlokakalahagAthAvaracAdasUtramatrapade / 2 / 2 / 27 / hetuH kAraNaM / zIlaM strabhAvaH / aanulompmnukuultaa| eteSvartheSu gamyamAneSu zamdAdivarjitakarmaNi kutrA dhorada tyo bhavati / tIrthakaro jina: / yazaskarI jinavidyA / zraddhAkaraH / preSaNAkaraH / azandAdAvitti kiM ! zabdakAra: / zlokakAraH / ityAdi / 292|| game khacakhaTAH / 213158 / kamANa supi ca yathAsaMbhavaM yAci gameoM: khac khaDDa ityete tyA bhavati / 991 || mumacaH / 4 / 3 / 213 / pUrvapadasthAjaMtasyAsaH khidate kRti chau mumAgamo bhavati / turaMgamaH / turaMgaH / turagaH / " yApI: kacid khau,, iti praH / bhujaMgama: / bhujaMgaH / bhujagaH / 994 // vihAyo viha ca / 2 / 3 / 51 vihAyas zabdasya vAco vihAdezo bhavati / gamaH khackhaDDAH prAgeva simAH / vihAyasA gacchattIti vihaMgamaH / vihagaH / vihagaH / 95 || mudasyAdhAre ddH|2|260|su dus ityatayorvAcogema? bhavatyAdhAra / sukhena gamyate'smimiti-sugo dezaH / / durgo deshH| 996 // AziSi naH / 3 / 3 / 13 / pharmaNi vAci iterAziSi gamyamAnAyAM Do bhavati / timi havityAzasita: timihH|| zatruhaH / zApahaH / 997 / kcidpe|||1|64 / karmaNyapazabde ca subate pAca iteH kacio bhavati / kezamapahAti kezApahaH / tamorahaH / duHkhAmahaH / kacicchandaH ziSTaprayogAnusaraNArthaH / .
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdNtaaH| 279 998 // Tagamat / 1 / / 66 / karmaNi vAci haMteSTam mavatyamA katIra / pAta hati vinAzayati vAtaghnamAvikaM kSIraM / pittanaM mAhiSaM payaH / zleSmaghnaM kaTukaM / jAyAghnastilakaH / patibhI pANirekhA / 999 / / jaayaaptyorlkssnne| 212167 / jAyA pati ityetayorvAcoH hateSTam bhavati lakSaNe lakSaNavati karmakartari matrye / lakSaNa zubhAzubhasUcanaM tilakAla kAdi / jAyAnno brAhmaNaH / yena tilakAdilakSaNana jAyAM hAte tadvAnityarthaH / evaM-patighnI kanyA / 1000 || spRzo'nudake kiH / 3 / 2168 / spRzarudakavarjita suvate yAci vistyA bhavati / ghRtaM spRzatIti vRtaspRk / maMtraNa spRzatIti matraspRk / anudaka iti kiM ! udakampazeH / / 1001 // RtvimddhsdimutthinngNcuyunijhuNc|| 2 / 2 / 71 1 Rtvik dadhRk sak dik uSNik ityete zabdAH klityAMtAH nipAtyate / aMcati yuji kuMca ityetebhyaH kirbhavati / Rtau RtuM vA yajatIti Rttika / dhRSNAtIti dadhRk / kirddhitva ca / sRjati tAmiti strak / karmaNi kiramAgamazca / dizaMti tAM-dik / karmaNi kiH / usniyatIti-uSNik / gyaMtakha patvaM ca nipAtya / maMcu-prAG / daNyaG / yuji-yuG / kuJca kuta, kuThacau | nipAtanAdanakhaM / 1002 || karmaNIve tyadAyanyasamAne dRzaSTA saca / 1 / 2 / 72 / tyadAdAvanyazande samAnazabde ca karma. Ni zvArthe upamAne vAci dRzaH Tak sak ki tyA bhavaMti / tyamiva para sati, sya iSa dRzyate, "sthAdRzaH / yAdakSaH / syAk /
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 janaMdraprakriyAyAM"AH,, ityAtvaM / evaM tAdRzaH, tAdakSaH, tAdRk / anyAdRzaH / sanyAkSaH, anyAhaka / sahaza:, sahakSaH, sahaka | "samAnasya dharmAdiSu,, iti saadeshH| 1003 || mannanphaninvicA kacit / 3 / 2 / 73 / mupi vAci dhorman van kanie vic ityete tyA kacid dRzyate / kaciditi bAlArtha / tena yadhAlakSya lakSaNavyavasthA / man - suSTu zRNAtIti muzarmA / suSchu taratIti sutI / zaNAti duHkhamiti zarmA sukha / vRNoti zarIramiti varma tanatraM / hinoti vyavahAramiti hema suvarNa / dadhAti zobhAmiti dhAma / kacid prahapAnirUpapadAdapi tyaH / vana-vijAyate iti vijAvA / "canyA,, ityAtvaM / evamagra ganchattInyapregAcA / " kRti bahulaM,, itIpo'nup / kAnap-prAtareti prAtaritvA / karotIti kRtvA / kitvAdane pisvAt tuk ca bhavataH / dhyAyatIti dhIvA / dhyAyoH kanirpi-kaci danyadeva" iti yaNa ik| "halo yANakaH" iti dIH / khe-pyAyase iti pAvA / viz-vizatIti yeT / ripatIti raMda / Satvajava / ebarthazcakAraH / jAgati jAga: / anyathA-"jAguravitriNazaktiIti epratiSedhaH syAt / zubhamiti jhiH / zubha yAtIti / shubhNyaaH| kIlAlaM pivatIti kIlAlapA / 2004 // ki / 2 / 2 / 74 / dhoH kacit kie dRzyate / aMtarIkSa sIdatIti-aMtarIkSasat. 1 evaM-zusat / aMDasUta iti-aDasUH / zatasUH / mitraM dveSTAti mitradvid / pradvid / dvit / mitrAya duyatIti mitranuk / gAM dogdhIti godhun / pradhuk / azvaM yunakti yujyate'nena vA iti azvayuk / prayuk / yujIti pUrvavat / tatva boti jAnAti vite vicArayati vA tatvavit / pravit / . vida
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ { hRdaMtAH / 281 ti vidyate viMdati vA vidaH / teSAM varaH- vidAMvaraH / vAkyaM bhinatIti vAkyabhit / prabhit / bhit / tamazchit / pracchit / chit| zatrujit / prajit / jit / agraNIH / praNIH / nIH / virAT / samrAT / ukhAnat / parNadhvat / vahAbhraT / pk| yA / hAH / mitrabhUH / pratibhUH / 1005 // bhajo viH / 3 / 2 / 77 / sute vAci bhajevirbhavati / NakAra aivarthaH / ikAra uccAraNArthaH / vakAraH sati sAmbe bAdhanArtha: / teneha kip na bhavati / a bhajatIti-arddhabhAk / 1006 // zILe'jAtI Nin / 1 / 2 / 78 / jAtivarjite subaMte vAci dhoH Nin bhavati zIle gamyamAne / yatra phalanirapekSA pravRttistacchIlaM / uSNaM bhukte ityevaM zIla: uSNabhojI / udAsaratItyevaM zIlA udAsAriNyaH / evaM pratyAsAriNyaH gAvaH / prasthAyI / prayAyI / zIla iti kiM ! uSNabhojaH | ajAtAviti kiM ? zAlIn bhoktA 1 tRnneva / 2007 / / kartarIbe / 1 / 2 / 71 / kartRvAcinyupamAna vAci dhorNin bhavati / jAtyazIlArthamidaM / uSTra iva kozatIti - uSTrkozI / dhvAMkSarAvI / siMhanada / vRttAvivAthatarbhUta iti tadaprayogaH | 2008 || vrata bhIkSNaye / 2 / 2 / 82 / sumaMte vAci dhorNin bhavati vrate bhIkSNaye gamyamAne / vrataM zAstrato niyamaH / pArzve eva zeSya- pArzvazAyI / sthNddilshaayii| azrAddhabhojI / alavaNabhojI / punaH punaryadbhavatIti tadabhIkSNaM / tasya bhAvaH bhAbhIkSyayaM / kaSAyamAbhIkSNyaM pivaMtIta kaSAyapAyiNI gAMdhArayaH / kSIrapAyiNaH uzInarAH / sauvIrapAyiNo mAlhIkA: /
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'jaineMdraprakriyAya 1009 || manyAt / 2 / 2 / 83 / sute vAci mabhyaterNin bhavati / zobhanamAnI / 282 1010 / / khaz svasya / 2 / 2 / 84 / svasyAtmano saMbaMdhitaM tadviti / darzanIyamAtmAnaM manyate darzanIyaMmanyaH / sarvamanpaH / khittvAnmum / zikhAd vikaraNazca / 1011 | jano'nau DaH / 2 / 2 / 96 / karmaNyanuzabde ca yAci janerDoM bhavati bhUte / pumAMsamanuAtaH- pumanujAtaH / pumanujaH / rUpanujaH / "akarmakA api dhavaH samayaH sakarmakA bhavaMti" iti - jAniH sakarmakaH / 1092 / / ISi / 2 / 2 / 97 / Ite vAci janeDoM bhavati bhUte / upazame jAtaH upazamajaH / apsu jAtaH - abhbhujaH / sarasija: / "Ipo'ddhalaH, itapo'nup / 1013 || kAyAmajAtau / 2 / 2 / 98 / jAtivarjite kAMte vAci jaDa bhavati / buddherjAtaH - buddhijaH saMskAraH / saMkalpajaH - kAmaH / duHkhajaH zokaH ajAtAviti kiM ? azvAJjAtaH / 1014 // kacit / 2 / 2 / 99 / kacidanyasmin vAjineo bhavati bhUte lakSyAnurodhena / kiMjAtena kiMja: / alaMjAtena - aLaMjaH / dvAbhyAM janmanopanayena ca jAtaH dvijaH / na jAtaH ajaH / prajAtA prajAH / strIbhyo jAtaM strIjamanRtaM / adbhayo jAtaM ajaM / kvacidanyasmAdapi dhoH DaoN bhavati / paramAhaMti parAhaH / parikhAtA parikhA / upakhA / aTatiM atatIti vA AH / kanati kAyatIti vA kaH / khanyate khanatIti vA khaM / bhAtIti me / 1015 / / saH | 2 | 2 | 100 | borbhUte kAle tasaMcatyo --- Mod -
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtAH / 283 bhavati / "taktavatU taH,, iti tasaMjJA / kakArokArayoritsaMjJA / * bhUyate sma iti kA vigrahe- mUlaH / bUDhamA zi zayitavAn / kRtaH / kRtavAn kRtavatI / NaH khaM - bhAvitaH / bhAvitavAn / bhAvitavatI / yAcitaM kAritaM / gamitaM / janitamityAdi / 1 / 102 / niSkuSa iDAgamo 1016 / / ida se / 5 / bhavati tasaMjJake parataH / niSkuSitaH / niSkuSitavAn / 1017 || DIpazvIdiveo'pattaste / 5 / 1 / 119 / DIya zvi iyetAbhyAmikArato yasmin kasmiMmbida vikalpiteTaca patativarjitAddhastasaMjJake parato neT bhavati / 1018 | drAMtasya to no domat // 5 / 3 / 80 | dakArAMtAd rephAMtAcca matpamUrcchivarjitAddhoH parasya tasaMjJakasya takArasya nakArAdezo bhavatei tatsaMnidhAne dakArasya ca / "pUrvasya " iti vartamAne : 1099 / / oditaH | 5| 3 |84 okAreto dhoH parasya tatakArasya natvaM bhavati / DInaH / dInavAn / zyanirdezAt bhauvAdi - kasya bhavatyeved | uyitaH / dayitavAn / sodhi gativRddhayoH / svabvacchrayAdeH kitIti sAco yaNik / "halo yaNikaH" iti dIH / zUnaH / zUnavAn / Idit-bijIo bhayacalana yoH / udvignaH / udvignavAn ! lajIo lasjinau bAMDe / sphAdisakhaM / lagnaH / lagna vAn / neT -aparaddhaH | aparaddhavAn / " UdisUnaH" iti vikalpena vikalpitaMtya | gaTa supa gatau / "chodidacaH - ityAdinA neT / "hanman- " ityAdinA khaM / gataH / gatavAn hanau - itaH / hatabAn pracchau - pRSTaH / pRSTavAn / 4
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 jaineMdraprakriyA 1020 / AditaH / 5 / 1 / 136 / Adito dhote / id na bhavati / jimidA-minnaH / minavAn / vizvidA-viSNaH / - viNNavAn / 104 // sphAderAto ghoryaNvato'dhyAyaH / / / 3 / 81 / bhyAkhyAvarjitAdAkArAMtAd phAyaNvato dhoH parasya tatakArasya bhavaM bhavati / saMstyAnaH / saMstyAnaMSAn / nidrANaH / nidrANavAn / mlAnaH / mlAnavAn / sphAriti kiM ! yAtaH / Ata iti kiM ! dhyutaH / dhoriti kiM ! niryaatH| yatrata iti ki ! sAtaH / adhyAtya iti kiM yAtaH / dhyAtavAn / jyAnaH / cyAtavAn / 1012 / lpAdeH / 5 / 3 / 82 / svAdibhyaH parasya tatakArasya natvaM bhavati / luunH| lUnavAn / pUnaH / pUnavAn / 1023 // Rtazca ke||5||| 83 / prakArAtebhyo lvAdibhyazca parasya ktestakArasya navaM bhavati / itvaM dItvaM ca / kIjiMga: / taSiNaH / zIrSaNaH / niH / pUniH / takArasya natvaM prAMgava siddha / kIrNaH / karNavAn ityaadi| 1024 // shyaanycudivo'sprshaanpaadaanjye|5|3|87/ zyai acu div ityatebhyaH parasya tatakArasya bhasparza anapAdAne jaye cAthai natvaM bhavati / pratizyAyate sma pratizInaH / pratizInavAn / abhizInaH / samacyate sma samaktau zakuneH pakSA / AyU. . naH devdttH| anyatra-zItaM vartate / udaktamudaka kuupaat| dyUtaM vartate / 1055 // nirvANo'vAte / 5 / 3 / 90 / nirvANa iti nis pUrvAt vAteH parasya tatakAraspa natvaM bhavati avAte kartari / ni
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMsAH / 285 rvANA mubhiH| nirvANa: prdiipH| anyatra-niryAto vAtaH nirvAta vAtena / 1026 // zuSpacoH kyo / 5 / 3 / 92 / zuSi pan ityetAbhyAM parasya satakArasya yathAkrama ka va ispatAbAdezau bhavataH / zuSkaH / zuSkavAn / payaH / pakvAn / 1027 // tomaH / 5 / 3 / 93 / kSe jai sai kSaye / kSA ityetasmAt parasya tatakArasya makArAdazo bhavati / kSAmaH / kSAmavAn / 2018 // prastyo vA / 5 / 3 / 13 / prapUrvAt syAyateH parasya tatakArasya matvaM bhavati vA / prastImaH / prastImavAn / prastItaH / prastItavAn / 1021 ||dosomaasthaa kitIt / 5 / 2 / 158 / dAttisyatimAsthAnAM takArAdI se parataH ikArAdezI bhavati / nirditaH / nirditavAn | asitaH / avasilavAn / pramitaH / pramitavAn / upasthitaH / upasthitatrAn / 1030 // pAbo hiH / / 2 / 161 / dhAvityetasya hirAdezo bhavati takArAdau tye parataH / vihitaH / vihitavAn / 1031 // do dad bhoH| 5 | 2 | 16 / dA ityettasya bhusaMjJakasya dad ityayamAdezo bhavati takArAdau kiti parataH / dattaH / dattavAn / 1.33 // marud'caH / 5 / 3 / 16 / marucchabdAdajaMtAcca ge: parasya dA ityetasya bhusaMjJakasya nta ityayamAdezo bhavati kiti / mhttH| maruttavAn / prattaH / prattavAn / parIttaH / parIttavAn / tIti dI / 1033 / kirapyedo'ge jandhiH / 1 / 1 / 138 /
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 jainaMdaprakriyAyAM takArAdau kiti the cAge parato bhaderjagdhirAdezo bhavati / jagdhaH / jagdhatrAn / prajagbhya / 1034 || pujaH zAnaH / 2 / 2 / 121 | pUko yajeva satyarthe vartamAnAdo: zAnastyo bhavati / pavamAnaH / yajamAnaH | 1 1035 // cayaHzaktizI / 1 / 1 / 122 / dhIH satyarthe vartamAnAt vayasi zaktau zIle ca gamyamAne zAnaratyo bhavati / vayo yauvanAdistatra - katIha zikhaMDaM vahamAnAH / katIha kavacaM paryasyamAnA: 1 yasmin zikhaMDanAdi bhavati tadiha vaya gamyate / zaktiH sAmarthyaM / tatra -katIha pacamAnAH / katIha samaznAnAH / katIha pAke samAse ca zaktA ityarthaH / zIlaM svabhAvaH / tatrakatIhAMjAnAH / katauha maMDayamAnAH / katIhAM jAnAdizIlA ityarthaH / dviSaH saMyarizasye | 2 | 2 | 124 / suJ dviSu aI ityetebhyaH satyarthe vartamAnebhyo yathAkramaM satriNi a zastre ca karttari zatrusyo bhavati / sarve sunvaMtaH satriNo yajamAnA ityarthaH / dviSan zatruriparthaH / ahaMn vidyAM / arhan pUjAM / vidyAdyatayA prazasyateH karttetyarthaH / 1036 / / 2037 // zILadharmasAdhau tRn / 3 / 2 / 125 // zIle dharme sAdhau ca satyarthe vartamAnAdrIH tRn ityayaM tyo bhavati / zIlamuktArthaH / dharmaH kulAcAraH / sAdhuH zobhanaM / tatra-zIle - karttA kaTaM / vaditA janApavAdAn / karaNaM vadanaM ca zalimasyetyarthaH / - ghUmUDhAM muMDavitAraH / ke te zraviSThAyanAH / zrAddhe siddhe'nnamapaharttAraH AirakAH / muMDanAharaNAdireva teSAmAcArAnupravRtta ityarthaH / sAdhau -kartA kaTaM / gaMtA svalaM / sAdhu karoti gacchatItyarthaH /
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ kUrdatAH / 1038 // bhUbhrAjyasaMkRnirAkRSNajanotpacokhato. - padarucyapatrapa vRdhavRt sahacara iSNuH | 3 | 3 | 126 / bhUvAdibhya zIlAdI satyarthe vartamAnebhyaH iSNustyo bhavati / bhavanazIlo bhavanadharmA sAta mahiSNuH / evaM caniSyaH / nirAkariSNuH / prajaniSNuH / utpaciSNuH / utpatiSNuH / unmadiSNuH / rociSNuH / apatrapiSNuH / zrarddhiSNuH / vrtissnnuH| sahiSNuH / cariSNuH / / 287 1039 // zaMbhyo ghiniN / 2 / 2 / 129 / zamAdibhyoSSTabhyo dhubhyaH zIlAdau satyarthe vartamAnebhyo vini bhavati / ghakAraH kutvArthaH / ikAraH uccAraNArthaH / "na moDakamvamyammnamgam! camaH" ityaipupratiSedhaH / zamI damI / tamI / zramI / bhramI / kSamI kamI pramAdI | 1040 // duhAnurudhadudviSadruzyujatyamarajabhajAbhyAghnaH / 2 / 2 / 130 // duhAdibhyo ghubhyaH zIlAdI satya ghiniN bhavati / dohI / anurodhI / doSI | dveSI / dohI / yogI / tyAgI | rAgI / bhogI / abhyAghAtI / kalyANabhogI / rajeti nirdezAnakhaM / 1 1041 || ruSArthAderanaH / 2 / 2 / 143 | zabde cala kaMpe ityetadarthebhyo visaMjJakebhyo dhubhyaH zILAdau satyarthe'nastyo bhavati / vaNaH / AkrozanaH / calanaH / copanaH / gheriti kiM ravitA lokaM / calitA prAmaM / 1042 // ivAdyaMtAcannaidito'yamudI pradIkSaNiH | 2 2 / 144 / ukAreta aikAretazva halAdeIlaMtAt visaMjJakAddhoH zAdI sayarthe'no bhavati yakArAMta sUdU dIpU dIkSU NIca istAn
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 jainA milA-- varjayitvA / vartanaH / varddhanaH / sparddhanaH / jugupsanaH / mImAMsanaH / 1.43 // nidrAtaMdrAzraddhAdhIkdayaspRhihipaterAluH / 2 / 2 / 154 / taMdrAdibhyaH satyartha zIlAthai vAmayati / hai svapna / nidAlaH / taMdrAluH / tato nipAtanAmastraM / apUrvAsAna:zraddhAlaH / zayAnuH / dayAhaH / spRhayAlaH / gRhayAlaH / patayAlaH / ese curAdiSu kthaadyH| tatrAtaH khe / tasya " pare'caH prAcaH" iti sthAnivadbhAvAt "yuka: paSu", ume'ta aib na bhavati / 1044 // sabhikSAzaMmAvidicchAduH / 3 / 2 / 12 / sannatAt bhikSAdeva satya) zaulAdau ubhavati / san-cikIrSuH / jihIrSuH / mikSi-yAMcAyAM / bhikSuH / AraH zasiJ icchAyAM / AzaMsuH / vida jAne / tyasya saMniyoge nakArAgamaH / viduH / incheti icchateH chakAraH' iSa icchAyAM / chakAro nipAtyate / icchuH / 1045 // vinmatyAzIlAdibhyaH kA 18 nibhyo matyarthe'rthebhyaH zIlAdibhyazca dhubhyaH sati kAle tasyo bhavati / mimidA-minaH / nividA-viSNa: / matiricchA jJAnaM c| tatrecchArthebhyaH --rAjA mataH / rAjJAmiSTa: / jJAnArthabhya:sajJAM buddhaH / avArthebhya:--rAjJAmarcitaH / zIlAdibhyaH zIlito rakSitaH kSAMtaH AkRSTo juSTa udyataH / ayitaH zamitastuSTI daSTA rakSita AzitaH / / kAMto'bhivyApato dRSTA haptassupto hataHsthitaH / lipto'tha darpitaH snigdha ityAdyAH sati samatAH / 1046 // praNAdayo bahulaM / 2 / 3 / 182 // uNAdayasyAH sati kAle vartamAnebhyo bahulaM bhavati /
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtA: / 1 // sapAjimisvAdisAdhyazUsaMnijanicarINaca. Tibhya uNa / kRcA ityevamAdibhyo dhubhya uN ityayaM tyo bhavati / kAruH / vAyuH / pAH / yuH / nAthuH / svAduH / saadhuH| Ama dAruH / sAnuH / jAnuH / cAru: / mAyuH / cATuH / 3 // goDoM / gam ityetasya dho? bhavati / gauH| 3 // bhramezca / bhrama ityetasya dhoH bhavati / bhraH / 4 // itistipo dhunirdeze / naMdiH / vidiH / midiH / dariH / bhavatiH / juhotiH / attirityAdayaH / bahulagrahaNAd yebhyo dhubhyo yasminarthe ye yathAdRzyate te tebhyastasminnarthe tathA bhavati / dhvarthakAryaniyamasiddho bhvti| yazca vAcyatsRSNA () vyAptaM sUktatatra prayatnataH / tatpratyayamihoNAdau ratmAkaramivAkhilaM // 1 // 1047 / padurujo ghaJ / 2 / 3 / 16 / padisajibhyA~ ghan tyo bhavati sa ca kartari / padyate'sAviti paadH| mujyate'sAviti rogaH / vizvAt kunve / 1048 // : sthirarugmatsyabale / 2 / 3 / 17 // sateM|H sthirAdiSu kartRSu ca bhavati / saratIti sAraH / caMdanasya sAra:caMdanasAraH / evaM khdirsaarH| kAlAMtarasthAyI padArtha ucyate / atIsAro vyaadhiH|"dhniN prAyaH" iti dItvaM / visAro matsyaH / sAraM balaM / 1049 // bhAve / 2 / 3 / 18 / dhaurbhAbe ghaJ bhavati / mavanaM bhAvaH / pAkaH / tyAgaH / rAgaH / kRdabhidheyo bhAvo liMgasaMkhyAvAn vyavat bhavati / 1050 // akrtri2|3|19|krturnysmin kArake dhorcaJ
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 jaineMdraprakriyAyAM - I bhavati / prAsyataM tamiti prAyaH / prate'nena pratoda dAsyate'smai -iti dAsaH / Aharati tasmAt ityAhAraH / bhujyate'smin bhogaH / ityAdi / 1051 // ikaH / 23120 / iDo borbhAve'kartari van bhavati / aco'pavAdaH / adhIyate iti adhyAyaH / upetyAcIyate'smAt ityupAdhyAyaH / upAdhyAyI upAdhyAyA / bahnAditvAdvA hI 1 1052 // iNAM / 2/3 | 33 | sipUrvAdiNo ghoratre triSaye'rthe vartamAnAdakartari ghan bhavati / bhrapaH svarUpAJcanaM / putro'tra nyAyaH / etadatra sAdhurityarthaH / bhreSe nyayaM gataH pApaH / vizeSyaliMgavacanAvitra vizeSaNAnAM / 1053 // gamvazraNo'c / 2 / 3 / 54 / * u R ityetadabhyo graha vR cha gam vaz raN ityetebhyazca ghumyo bhAve'kartari ac tyo bhavati, ghanopavAdaH / i-vayaH / jayaH / kSayaH / krayaH / u-navaH / stavaH / pavaH / lavaH / R-taraH / varaH / prAdimahaH 1 varaH / AdaraH / gamaH / vazaH / raNaH / 1054 / / sthAdibhyaH kaH 3 23703 sthAprabhRtibhyo dhubhyo bhAve'katAra katyo bhavati / pratiSThate'smin iti prasthaH / saMtiSThate'syAmiti saMsthA | vyavatiSThate'nayeti vyavasthA | prastrAMyasminniti prasnaH / prapibetyasmin iti praNA / vidhyate'neneti vidhaH / " vyazivyadhi" ityAdinA yaNa ik / avidhyate'sminniti-bhavidhaH / vihanyate'sminnanena vA vighnaH / Ayudhyate'neneti AyudhaH / 1055 // dvitaH ktiH |2| 3 / 74 | duzabdeto ghorbhAve'kartari tistyo bhavati / kvayaM tasya kevalasyAprayogAt " bhAvAdimaH ktiH" itImapara eva prayujyate / pacaumU - pAkena nirvRttamityatrapadena vigrahaH / paktim / DubapIJ - uStrimaM / DuyAcu yAcitrima |
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtAH / 291 dudhAJ -bihitrimaM / chukRJ-kRtrimaM / 1056 / / mI bhAH kiH 1 3 | 3 / 78 / gau vAci bhusaMjJakAt dhobhIve'kartari kiMbhavati / pradhAnaM pradhIyate iti dheTo mA vA-samiH ! ena vibhiH / nidhiH / apAdhiH / mamAdhi: / AdAnaM AdIyate'smAt-iti dArUpANAM caturNAmanyatamasmAs phiH | AdiH / 1057 // karmaNyAdhAre / 2 / 3 / 79 / karmaNi yAci bhArakari AdhAre kimayati / jalaM dhIyate'sminniti jaladhiH / zarAdhaH / ipudhiH 1 AridhiH / / 1058 // yujyaviccapacchasvapakSo na / 2 / 3 / 76 / yuj yat viccha praccha svap ityatebhyo bhAve' kartari nak bhavati / yujana-yujaH / yatnaH / vizna: / praznaH / svapnaH / rakSNaH / viccheraneba khirakaraNa / 1059 // yaatraa|3|3 / 77 / yAtreti striyAM bhAve'karnari na nipAtyate / yAcanaM-yAcyA | 1060 / / striyAM tiH| 2 / / 80 / zrIliMge mA'kartari vartamAnAddhoH ktisyo bhavati / ghanAderapavAdaH / dRzdRSTiH / sRJ-sRSTiH / citiH / kRtiH / mrAMtiH / zAMtiH / "hasya jhalkayoH viti" iti dAtya / kANiH / / 2061 // zIvinniSannipasUkSsamaja / 2 / 3 / 89 / zIprabhRtibhyo'kartari striyAM khau kyapa bhavati / zerate'syAmiti zayyA / yasyasyAmanayati vA ityA / vidaMtyasyAM tayA vA karmakAmI iti vidyA niSadatyasyA nissdyaa| nipAte'syAM nipdyaa| manyate'nayA manyA / sunotyasyAM sutyA / samajatyasyAM smjyaa|sNshiitiH|
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 jaineMdraprakriyAyAM- samitiH / vittiH / matiH / sutiH / ityAdi bahulavacanAt siddhaM / 1062 / / saMpadAdibhyaH hipUktiH / 2 / 3 / 99 / saMpadAdibhyo ghumyo bhAve'kartari striyAM kirbhavati ktiva / saMpan / saMpattiH / vipat / vipattiH / Apat / ApattiH / pariSat / pariSattiH / AzaH / 1063 // vyAsavirzahido 1924 Ni As vid zrathi ghaTTa baMda ityetebhyaH striyAM bhAve'kartari anatyo bhavati / Ni iAta viNico: sAmAnyamaNaM / bhAvanA | kAmanA / kAraNA | hAraNA | yojanA | lakSaNA | AsanA | vedanA / zrathanA | ghaTTanA | vaMdanA | 1064 / / tyAn / 2 / 3 / 99 / tyAMtebhyo ghumyo Hisar khiyAmatyo bhavati / kita rogApanayane / 1 1061 || kidgutijaH san bhiSajyAdiniMdAkSame 2 1 1 1 3 | kid gup tij ityetebhyo yathAsaMkhyaM bhiSajyAdau niMdAyAM kSamAyAM cArthe vartamAnebhyaH san ityayaM tyo bhavati svArthe / cikitsaa| guprakSaNe / 'gupUdhUbicchapanapaNerAyaH" ityAyaH / gopaayaa| cikIrSA / putrIyA / putrakAmyA | ToLyA | kaMDyA | aDhAvyA / I 1066 || saroIlaH | 3 | 3 100 | saha rugA vartamAnAt halaMtAddhoH bhASe'rkatari striyAmatyo bhavati / kuDis dAhe / upadezAvasthAyAmeva "idihornum " iti num kuMDA | iMDiJ / saMpAte | huMDA / zikSA | bhikSA / IhA / UhA hai 1067 // SidbhidAdibhyo'G | 2 | 3 | 101 1 vidudbhyo bhidAdibhyazca bhAve'kartari striyAM atyo bhavati / lRp-- |
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtAH / 293 1068|hrep 512 / 143 | dRzeH RvaNItAnAM ca gUnAmA parataH ep bhavati / ityeSu / ratalaM / TAp / arA / tratrapA / kSiz-ayAdezaH / kSayA ! kSamU-kSamA | ghaTAdayaHSitaH / ghaTaiS-ghaTA ! vyathaiva-vyathA / prathASi-prathA / bhidA vidAraNe / bhittiranyA / midA dvaidhIkaraNe / vidA vicAraNe 1 vittiranyA / kSipA preraNe / kSitiH / ityAdi / 1069 // ciMtipUjikathikadhicarcaH / 2 / 3 / 10 / cityAdibhyo bhAve'katAre triyAM aGyo bhavati / cityAdayo hi curAdiNyaMtAH / NaH khe / ciMtA / pUjA ! kathA / kuMvA / carcA / bhUSibhaSisthahilolidolibhyazceti vaktavyaM / bhUSA / bhissaa| spRhA / lolA / dolA / 1075 | bhAvAtaH / / / / 1036 sAkAratAdIbhAve'katara striyAmatyo bhavati / prajJAyate asyA-prajJA / pradIyate 'syAM pradA1 pradhIyate'syAM prdhaa| upadhA / "iTi cAkha" ityAtvaM / ttaap| 1071 // karaNAdhAre cAnam / 2 / 3 / 112 / karaNe AdhAre ca bhAve ca dhoranad bhavati / ghanAdyapavAdaH / TitvAta striyAM kIH / vRzcyate'nenesi prazcanaH / idhmanAM brazcanaH imatrazcanaH / zAsyate'nenati zAtanaH / palAzAnAM zAtamaH-palAzazAtamaH / lyata'nanati lavanaH / zmazrukartanaH / AdhAre-zerata'smin iti-gAyana / mAsyatasminniti AsanaM | adhikriyate'sminniti adhikaraNaM / gau - yate'syAmiti godAhanI / tilAH pIDyate'syAmiti tilapIDanI / sattudhAnA / nambhAve-hasanaM / jalpanaM / zayanaM / bhAsanaM / vadanaM / bhojanaM / caMdanAnulepana / -
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 jaineMdraprakriyAmAM1071 || pukhI yaH bhAyA / 2 / 3 / 113 / dhoH puliMge khau karaNAdhArayoH ghastyo bhavati prAyaH / kacidbhavati .. para bhAratIyA / kAraH " pratyana sigoSaNArthaH / karaNe-pracchAdyate'neneti pranchadaH / "chAderSe " ityukchaH praH / urazchAdyate'nanati urazchadaH / daMtAzchAyate'neneti daMtacchadaH lavate'neneti plAyaH / Akhanyate'nenati AkhanaH / karaH / AdhAre-estha kutratyasmin iti-AkaraH / etya lunaMtyasminniti AlavaH / ela punasyasmin-ApatraH / purakhAtriti kiM ! praharaNo dNddH| ghugrahaNaM kiM! pradAnaM / prAya iti kiM ! prAsAdanaH / 1073 // khana harekekavakAzca / 2 / 3 / 115 / / khaneoH karaNAdhArayoH pukhau Da Dara ika ikabaka ityete tyA bhvti| " cakArAt ghazca / Akhanyate'nenAsmin vA-AkhaH / bhAkharaH / AkhanikaH / AkhanikabakaH / AkhanaH / / 1074 / gham / / 3 / 116 / khaneH karaNAdhAreSu ghaJ bhavati / AkhAnaH / pRthagavacanamuttarAI / } 1075 // stro've / 13 / 117 / tRsta ityetAbhyAM avazabde vAci karaNAzAre pukhau ghaJ bhavati / avatAraH / samayatAraH / avastAraH / 1076 // halaH / 3 / 3 / 1185 halaMtAdvoH karaNAdhA. yoH puMkhau ghaJ bhavati / ghApavAdaH / veda: / caSTaH / vegaH / nagaH / * lekhaH / gaMDaH / vaMdhaH / saMgaH / nimArgaH / vimArgaH / apAmArga | " pani prAyaH" iti dI: / mArAmaH / prAsAdaH / 1077 || strIpasi kRcchrAkRcche sH| 2 / 3...
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 295 daMtataH / 121 / karaNAdhAranivRttaM / su ISat dus ityeteSu kRcchrAkRcchravRttiSu , 4. babhruvoH kRtaM / sukhe / yathAsaMbhavaM vizeSaNaM / sukhena zayyate iti suzayaM bhavatA / ISacchayaM bhavatA / dukhena zayyate iti duzzayaM bhavatA / evaM sukaraH / duSkaraH / ISatkaraH kaTo bhavatA / subodhaM kAvyaM / ISadbodhaM nATakaM / durbodhaM vyAkaraNaM / 1078 || kartRkarmaNorbhUkRbhyAM / 2 / 3 / 123 / svITTassu kRSkRcchrArtheSu vAkSu kartRkarmaNozca vyarthe vartamAnayoH vAcArthazvAsaMkhyaM bhUmyAM kho bhavati / sukhenAnADhya Ayana bhAvyamiti vigrahe - khaH / " khiyajhe kRti, sumaca: " iti mum / svArthabhavaM bhavatA / ISadADhyaM bhavaM bhavatA / durAjya bhavaM bhavatA / sukhenAnADhya ADhyaH kriyate svAkSyaMkaro jinadattaH / ISadADhyaMkaraH / durAkarI bhavAn / 1079 // AtognaH / 2 / 3 / 123 // svadudustu kRcchrAkRchrArthe vAci ghorAkArAMtAdanasyo bhavati / khApavAdaH / sukhena glAyate iti suglAnaM / IpaduglAnaM / dugchAnaM sujJAnaM / iMtrajJAnaM / durjJAnaM tattvaM / I 1080 // zAsyudhUSmRzate / 2 / 3 / 124 // pUrvayogApekSayAMta dusi kRcchrArthe vAci zAs zubh dhRS mRS dRz ityetebhyo dhubhyo'nasyo bhavati / duzAsanaH / duryodhanaH / durdharSaNaH / duH / durdarzano rAjA / 1081 // niSedhe'khalvoH ktvA / 2 / 4 / 4 / niSedhavRtyoralaMkhalu ityetayorvAcoH kvAtyo vA bhavati / bhalaM kRsyA | khalukRtvA / alaM vAle ruditvA ruditena rodanaMna / pakSeko'naT ca /
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainendraprakriyAyAM 1082 // parakAlaikakartRkA / 2 / 4 / 7 / paraH kAlo yasyAH sA parakAlA kriyA tayaikaH kartA yasya sa tathA / tasmAda saMbaMdhizabdAt pUrvakAlavAcinAM dhoH ktvAsyo bhavati vA / snAtvA bhuGkte / bhuktvA vrajati / trajiyA karoti / kRtvA zete / 1083 / / mRmRdgudhakuSvaca saH kvi / 1 / 1951 DAdInAM kvAtye pare dvitkArya bhavati nAnyeSAM / I 296 1084 / / rudvimuSgrahastrapamacchAM sani ca / 1 / 197| rudAdInAM sani kvAvid bhvti| ruditvA / viditvA / muSitvA / gRhItvA / suyA pRSTvA / 1085 / / nothaphavaMcicyutitRSamRSakRzaH kvi / 1 / 9 110 / nakArostha kAraphakArAMtasya dhIci ci Ri tRSi kRSi kRza ityeteSAM kidUbad kArye bhavati vizva pare / zramitvA, zrathavA / guphitvA, guMphityA / vacitvA vaMcitvA / lucitvA / citrA | RtiyA | arttitvA / tRSitvA / tarniyA / mRSityA | marSitvA / kRzitvA, kArziyA / r I 1086 // vyuroko ilaH sanktvoH / 1 / 1 / 119 / ThakAroM ko dhorikAzrAvakArAMtasya haudesseTi sani ktvAtyeca kivadbhavati vA dyutitvA dyotitvA / likhitvA lakhiyA / 1 1087 // nazjovI / 4 / 4 / 33 / naze kArastha ca goruko vakArasya khaM yA bhavati ktvAtye pare / naSTrA | naMSTrA | bhaktvA, bhaktvA / 1088 // voditaH / 5 / 1 / 190 // udito ghoH parasya kvAsyasya vA id bhavati / devityA / vartticyA / dhvaMsivA
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRdaMtAH / 297 / pakSe UThAdiH / cUA / vRtvA / vastvA / " dosomAsthAM ti ki* tIdU" itItvaM / sikhA / mitvA / do dabhoH iti dadAdezaH / datvA / " dhAno hiH " hitvA / 1089 / / hAkaH kvi / 5 / 2 / 162 | hAko hirAdezau bhavati klAye / hitvA rAjyaM / " kitye'do jagdhiH" iti jagdhvA / 1090 // vyastivAkse kvaH | 5 | 1 | 39 | tise vAkse kvAtyasya pyAdezo bhavati / prastutya / prakRtya / adhikRtya / uccaiH kRtyAcaSTe / nAnAkRtya gataH / tivAkse iti kiM ? akRHcA / paramakRtvA / 1091 || pye | 4|4|40 | hanAdInAM ye pare khaM bhavati / prahRtya / pramatya / pratya / pratatya / 1092 // vAmaH / 4 / 4 / 41 / makArAMtAnAM hanAdInAM ye pare sevA virasya virampa I Agatya Agamya / 9093 // pye ca / 4 / 3 / 20 / dIna nityamAtvaM bhavati ye pUrvapaye ca / upadAya (avadAya / upadAtA | 1094 || mimIborakhAci / 4 / 3 / 50 / miJ mIJ ityetayorAtva bhavati pye khAjvarjite ebbipaye ca / nimAya gataH / pramAya gataH / 1099 / / || vA lalitAtyoH / 4 / 3 / 51 / lilinAyoH bhavaM bhatrati vA pye khAjvarjite enviSaye ca / vilAya, vilIya / 1096 / NeH / 4 / 4 / 57 / NeH khaM bhavatyage / prakAzya / uttArya / upabhojya | anubhAvya | adhyAya / prasthApya / pratiparAdha 1
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdrapakriyAyAM 1097 // ye'y dhipUrvAt / 4 / 4 / 60 / pUrSAt varNAt parasya NarayAdezo bhavati ye parataH / pravibhidayya / pracicchidayya / prazamayya / pratamayya / grakathasya / pragaNayya gataH / 298 1098 / / pUrvAbhIkSye khamuJ / 2 / 4 / 8 / pUrva agra prathama ityeteSu vAkSu AbhIkSNaye ca gamyamAne parakA laikakartRkAddhoH khamutra bhavati / pUrvamojaM / pUrvaM bhuktvA / agre bhojaM / abhuktvA prathamaMbhojaM / prathamaM bhuktvA prajati / abhIkSNye- 1099 / / prAgbhRzA bhIkSNyAvicchede | 5 | 3 | 3 | kriyAyAH sAkalyamavayavayANAM vA kArya bhRzArthaH / punaH punarAvRttirAbhakSyaM | sAtatyamavicchedaH / eteSu yatparaM vAkyaM vA vartate tasya prAgAtikhAzakAdeH sasya dve rUpe bhavataH / bhojabhoja mukla muktvA vrajati / pAyaM paaye| pItvA pItvA prajati / IkSamIkSaM tadA bAle rodha rodhaM ca mAmanu / AyamAyaM nivRttA yA jIvadekAkinI kathaM // 1100 // karmaNyAkAMze / 2 / 4 / 11 / karmaNi - ci karotarekakartRkAn khamuJ bhavati Akroze gamyamAne / cIraMkAra, coraM kRtvA krozati / cIro'sItyAkrozatItyarthaH / 1101 // samarthAstyartha zakadhRpajJa (glAghaTarabhalabhakrama sahAI tum / 2 / 4 / 47 / samarthArtheSu arasyartheSu zakAdiSu ca cAkSu ghoratum bhavati / samarthoM bhoktuM / paryApto bhoktuM / asti bhoktuM / bhavati bhoktuM / zaknoti bhoktuM / vRSNAti bhoktaM / jAnAti bhoktuM / glAyati bhoktuM / ghaTate bhoktuM / Arabhate bhoktuM / Alabhate bhoktuM / prakramate bhoktuM / sahate bhoktuM / arhati bhoktuM /
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ kadaMtAH / 299 1102 // kRta krtshiH| 11448 | zivarjitAH kRtaH kartari bhavati / kArakaH / kartA / kuMbhakAraH / ajhiriti kiM ? kartuM ajati / kartumicchatti / kAraMkAraM vrajati / anirdiSTArthAstumAdayaH svArthe bhAve. bhavati / 1903 / / janbhUgA yA vA |2|4|5jn bhUgA ityetebhyo yastyo vA kartari bhavati / janyo devadattaH / janya devadattena / bhanyo devadattaH / madhyaM devadattena / geyo devadattaH gAthAnAM / geyA gAthA devadattena / 1904 / / zilapazIsthAsvam janarujRSAraMbhAt ktaH / / 2 / 4 / 14 / zilapAdibhyA dhubhya AraMbhArthebhyazca yaH ktaH sa kartari vA bhavati / AdilaSTI bhavAn kanyAM / AzTiSTA kanyA bhavatA / zI--atizayita guru / atizayito gururbhavatA / sthA-upasthito guruM bhavAn / upasthitI gururbhavatA / Asupasthito guruM bhavAn / upasthitA gururbhavatA / bas anUpisA guru bhavAn / anUSito gurubhavatA / jan-anujAtaH kanyAM bhavAn / anujAtA kanyA bhavatA / ruha--ArUDhA vRkSaM bhavAn / ArUDho vRkSo bhavasA / jaS-anujIrNo vRSalI bhavAn / anujIrNA vRpalI bhavatA | AraMbhaH---prakRtaM kaTaM bhavAn / prakRtaH kaTo bhavatA / prakRtaM bhavatA / 1905 // tayoThayaktakhArthaH / 1 / 4 / 58 / tayoH karmabhAvayoH vyaktakhArthA bhavaMti / kartavyaH kaTaH / kAryaH kaTaH / kRtaH kaTaH / sukaraH / sujJAna tatvaM bhavatA / bhAve-zayitavyaM / zayitaM / sushyN| muglAnaM bhavatA / sakarmakAt karmaNi akarmakAta bhAve yathA syurete iti vyavasthArthastayoriti / byAnaDU
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaineMdraprakriyAyAMbahulamiti bahulavacanAt anyatrApi vyAnaTo bhavati / jJAnamAvRNo ti Apriyate'neneti vA jJAnAvaraNIyaM / evaM-darzanAvaraNIya / vedanIyaM / mohanIya karma / snAnIya cUrNa 1 dIyate'smAditi dAnIyo'tithiH / / niradati taditi niradanaH / rAjA bhujyaMte rAjabhojanAH zAlayaH / saMpradIyata'smA iti saMpradAnaM / apArdAyatesmAditi-apAdAnaM / ata evAnye'pi kRto'nyatrApi bhavati / pAdAbhyAM hiyate iti pAdahArakaH / galena cupyate galacopakaH / atra karmaNi NvuH / caro'DuktaH / manasi ho'pi / manoharatIti manohArI / iti prakriyAvatAre kRtidhiH pAThaH samAptaH / samApteyaM prkiyaa| satsaMdhi dadhate samAsamamitaH syAtAnAmonnata nitiM bahutadvitaM kramamihAkhyAtaM yazaHzAlinAM / saiSA zrIguNanaMditAnitavapuH zabdArNavaM nirNaya nAvalyAzrayatAM vivikSumanasAMsAkSAt svayaM prkriyaa||1|| duritamadenizubhakuMbhasthalabhedanakSamA'manavaiH / rAjanmRgAdhirAjo guNanaMdI bhuvi ciraM jIyAt ||2|| sanmArge sakalasukhapriyakare saMjJApite sahane prAgvAsarasucaritravAnamalakaH kAMtI vivekI priyaH / soyaM yaH zrutakIrtidevayatipo bhaTTArakotassako, ...raramyAnmama mAnasa kavipatiH sadrAjaisaciraM // 3 // aman