Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૫૬
શુકૂષ+તે - જીતવું ત... ૩-૩-૬ થી તે પ્રત્યય. શુકૂષ+ને+તે – .. ૩-૪-૭૧ થી શત્ પ્રત્યય. સુશ્રુતે - સુથા.... ૨-૧-૧૧૩ થી પૂર્વનાં મ નો લોપ. સુશ્રુષો – નમનો... ૪-૩-૩૩ થી અનિદ્ સત્ કિર્વદ્ થાય છે તેથી કનો ગુણ થયો નથી.
ના પ્રતિ લિમ્? માશુકૂતિ = તે સ્વીકાર કરવાને ઇચ્છે છે. પ્રતિશુકૃતિ = તે સ્વીકાર કરવાને ઇચ્છે છે. અહીં મા અને પ્રતિ ઉપસર્ગથી પરમાં શુ ધાતુ છે તેથી આ સૂત્રથી આત્મપદ ન થતાં
શેષા.... ૩-૩-૧૦૦ થી પરસ્મપદ થયું છે. " ૪ અને પ્રતિ ઉપસર્ગનું સૂત્રમાં વર્જન છે તેથી સંશુશ્રુષતે = શબ્દને સારી રીતે સાંભળવાને ઇચ્છે છે. અહીં આ સૂત્રથી આત્મપદ થયું છે.
-: . ૩-૩-૭ર અર્થ- સનન્ત એવા મૃ અને દૃ ધાતુથી કર્તામાં આત્મપદ થાય છે. વિવેચન : (૧) સુમૂર્વત = સ્મરણ કરવાની ઇચ્છા કરે છે.
મૃ+ - તુમ... ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય. મૃત – સ્વર હૃા... ૪-૧-૧૦૪ થી સ પર છતાં ઋ દીર્ઘ. મુર્ણ – ગોષ્ઠચાતુર ૪-૪-૧૧૭ થી ઋ નો ૩૬, મુમુ - કચડ ૪-૧-૩ થી આઘ એકસ્વરી.અંશ ધિત્વ. સુપુર્વ – વ્યગ્નનયા. ૪-૧-૪૪ થી અનાદિવ્યંજન K નો લોપ. સુમૂર્વ - સ્વાદે.. ૨-૧-૬૩ થી ૬ ની પૂર્વે રહેલ ૩ દીધું. સુમૂર્ણ - નાથાસ્થા... ૨-૩-૧૫ થી { નો ૫ સુસ્મર્ષમતે – તિર્ તસ્... ૩-૩-૬ થી તે પ્રત્યય. . હુમૂ+ગ+તે - વી . ૩-૪-૭૧ થી શત્ પ્રત્યય.
સુભૂતિ - સુકાયા... -૧-૧૧૩ થી પૂર્વનાં મ નો લોપ. - (૨) ક્ષતે = તે જોવાને ઇચ્છે છે.
• ટૂ+સ - તુમ.. ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય.
