Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૫૮૪ (૩) પરિટી કન્યા = બળવાનનું અપત્ય (કન્યા) પઢિય મપત્ય સ્ત્રી
અર્થમાં ગત રૂન્ ૬-૧-૩૧ થી રૂર્ પ્રત્યય - પરિદૃઢ , અવ.. '૭-૪-૬૮ થી 4 નો લોપ - પરિદ્ધિ, વૃદ્ધિ... ૭-૪-૧ થી ર ની વૃદ્ધિ માં - પિિત, ગુર્નાત: ૨-૪-૭૨ થી ડી પ્રત્યય - પરિદ્ધિ, સમાનાનાં... ૧-૨-૧ થી રૂડું = { થવાથી પારિદ્રતી થશે. વતિ-પૂન તિ વિમ્ ? હિતમ્, કૅહિતમ્ = વધ્યું. અહીં બળવાન કે સ્થૂલ અર્થ નથી તેથી આ સૂત્રથી રૂ નો નિષેધ ન થતાં તા. ૪૪-૩ર થી રૂદ્ આગમ થયો છે. ક્ષય-તિથિ-સ્વાન્ત-ડ્વાન્ત-ન-ન્નિષ્ટ-પારવઢ-પરિવૃઢ મચ-સ્વ-મન-તમmiડ
અષ્ટાડનાથા કૃશ-મૌ ૪-૪-૭૦ અર્થ- મંથન અર્થમાં સુબ્ધ, સ્વર અર્થમાં વિધ્ધિ, મન અર્થમાં વીત્ત, તમઃ
(અંધકાર) અર્થમાં પ્લાન્ત, સક્ત (આસક્ત) અર્થમાં તન, અસ્પષ્ટ
અર્થમાં નિષ્ટ, અનાયાસ અર્થમાં ઝાપટ ભૂશ (ઘણું) અર્થમાં વાઢ અને કે પ્રભુ અર્થમાં પરિવૃઢ શબ્દો છે અત્તવાળા અનિટુ નિપાતન થાય છે. વિવેચન - (૧) : સમુદ્ર = મંથન કરાએલ સમુદ્ર. સુમવું, સુખ
સંવત્નને (૧૧૯૯-૧૫૫૩) ક્ષમ+ત - રુ...' પ-૧-૧૭૪ થી છે પ્રત્યય, સુમુd - તા. ૪-૪-૩ર થી રૂ ની પ્રાપ્તિ હતી તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ, સુમધ - મધ.. ૨-૧-૭૯ થી ત નાં તું નો ધ, શુધ્ધ - તૃતીય. ૧-૩-૪૯ થી ૫ નો વ સિ પ્રત્યય, સો: પાન્ડે.. થી
સુબ્ધ થશે. (૨) સુબ્ધ વસ્ત્રā: = ગોવાળીયાઓ વડે મંથન કરાએલું. સાધનિકા શુધ્ધ
પ્રમાણે થશે. પણ તિ પ્રત્યય, સિ નો સન્મ અને મમ્ નાં મ નો લોપ
થવાથી ક્ષુબ્ધ થશે. (૩) વિબિ : સ્વર: = અવાજ. પૃ દ્ધે (૭૭૫) વિરમ+7 - ૫-૧
૧૭૪ થી છે પ્રત્યય, સ્વાદ્ય... ૪-૪-૩ર થી પ્રાપ્ત રૂટું નો આ સૂત્રથી નિષેધ તથા રેમ નો રિમ્ નિપાતન. હવે પછીની સાધનિકા સુબ્ધ: પ્રમાણે થવાથી વિશ્વ થશે. અથવા fમ્ ધાતુ સૌત્ર હોવાથી પણ વિબ્ધિ થશે.
