Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૬ ૨૬
૪-૨-૯૩ માં કરેલી છે. અહીં પુસ્ પ્રત્યય મન્ પ્રત્યાયનાં સ્થાને થાય છે. તે પિત્ હોવા છતાં કૃતુ નથી તેથી ગુદું નાં અત્તે આ સૂત્રથી 7 આગમ થયો નથી.
વિતિ વિમ્ વિતમ્, સ્તુતમ્ - અહીં $ પ્રત્યય કૃદન્તનો છે પણ fપત્ નથી તેથી આ સૂત્રથી વિ અને તુ ધાતુની પરમાં હું આગમ થયો નથી.
મતો જ માને ૪-૪-૨૪ . અર્થ:- ધાતુથી વિધાન કરાએલ માન પ્રત્યય પર છતાં ધાતુનાં ક થી પરમાં
{ આગમ થાય છે. વિવેચન - વિમાનઃ = રાંધતો. પ+માન - શત્રાનશા... પ-ર-૨૦ થી મનશું
પ્રત્યય, પવૂ+૩+માન - રૂંઈ.. ૩-૪-૭૧ થી શત્રુ પ્રત્યય, વિમાન - આ સૂત્રથી ન થી પરમાં ૫ આગમ, fસ પ્રત્યય, સો, :પાન્ત... થી પમાનઃ પ્રયોગ થશે. એજ પ્રમાણે – હૂ-૫વમાન:, વિ-વિદ્યમાન , કૃ-ષ્યિમાન થશે. મત રૂતિ ?િ શયાન: = ઊંઘતો. શી+જ્ઞાન - ત્રા.... પ-૨-૨૦ થી માનશું પ્રત્યય, શે+ગાન - શંક. ૪-૩-૧૦૪ થી શી નાં નો , શયાન - દ્વિતો... ૧-૨-૨૩ થી ૫ નો મ. સિ પ્રત્યય, સોસ, પવાન્સે.. થી શરુ થશે. અહીં શી ધાતુમાં પ્રકાર નથી તેથી આ સૂત્રથી મેં આગમ થયો નથી. એજ પ્રમાણે – મુન્નીઃ. માન રૂતિ વિમ્ ? પવન = રાંધતો. પવૂ+ગત્ - શત્રા. પ-૨-૨૦ થી અત્ (7) પ્રત્યય, ++ગત્ - શર્વર્ય. ૩-૪-૭૧ થી શત્રુ પ્રત્યય, પરંતુ - સુIDા... ૨-૧-૧૧૩ થી પૂર્વનાં સે નો લોપ,
+fણ - સૌ... ૧-૧-૧૮ થી ઉપ પ્રત્યય, પવ+fસ - ઋતિ : ૧-૪-૭૦ થી ૧ આગમ, પવન્ત - વીર્ષ. ૧-૪-૪૫ થી સિ નો લોપ, પવન્ - પટ્ટી ૨-૧-૮૯ થી 7 નો લોપ. અહીં ધાતુમાં પ્રકાર છે પણ પરમાં શતુ પ્રત્યય છે માનશું પ્રત્યય નથી તેથી આ સૂત્રથી { આગમ થયો નથી. ધાતુનાં ક થી પરમાં ૬ આગમ થતો હોવાથી તે ધાતુનો અવયવ બને છે તેથી મા : ૪-૨-૧૧૩ થી ૫ થી શરૂ થતાં પ્રત્યયની પૂર્વે ને નો મા થશે નહીં. જો કાન ની પૂર્વે મ્ નો આગમ થયો હોત તો તે
