________________
૬૨૫
(૫) વ્રજ્ઞા, રŕ = તે ગર્વ કરશે. તૃૌર્ ર્ધમોહનયો: (૧૧૯૦) (૬) હ્રહ્મા, સર્વા = તે જશે. મૃખ્ખું-તૌ (૩૪૧)
ટીત્યેવ - સ્પર્શનમ્, મર્શનમ્ - અહીં નટ્ પ્રત્યય છે તે સ્વરાદિ છે ધુડાવિંદ નથી તેથી આ સૂત્રથી ૬ આગમ વિકલ્પે થયો નથી. अकितीत्येव ધૃષ્ઠ: સ્પર્શ કરાએલ, પિવૃક્ષતિ = સ્પર્શ કરવાને ઈચ્છે છે. અહીં હ્ર પ્રત્યય કિત્ છે અને સન્ પ્રત્યય ૩પાન્ચે ૪-૩૩૪ થી કિત્ થાય છે તેથી આ સૂત્રથી ધુડાદિ હોવા છતાં કિત્ હોવાથી ઞ આગમ થયો નથી.
-
=
ह्रस्वस्य तः पित्कृति । ४-४-११३
અર્થ:- પિત્ કૃતુ પ્રત્યય પર છતાં‘હ્રસ્વ સ્વરાન્ત ધાતુથી ત્ આગમ થાય છે. વિવેચન - નાત્ = જવાના સ્વભાવવાળો. ગમ્+ર્િ - વિદ્યુત્... ૫-૨-૮૩ થી પ્િ પ્રત્યય અને નિપાતનનાં કારણે ધાતુ દ્વિત્વ થવાથી ગમ્મ્પક્+ 0 વ્યાન... ૪-૧-૪૪ થી અનાદિવ્યંજન મ્ નો લોપ, નમ્ માં... ૪-૨-૫૮
गगम्
નહોર્ન: ૪-૧-૪૦ થી પૂર્વનાં શ્ નો ઝૂ, ના થી મ્ નો લોપ, નત્ આ સૂત્રથી તે આગમ. એજ પ્રમાણે - વિનિત્ય, પ્રસ્તુત્ય, મળત્ય.
-
નાત્ શબ્દ બે પ્રકારે છે ક્રિયાશબ્દ અને સંજ્ઞાશબ્દ. અહીં ક્રિયા શબ્દની વ્યુત્પત્તિ છે. અને સંજ્ઞાશબ્દ ઉણાદિથી સિદ્ધ છે. ાતિ કૃતિ गम्+अतृ મેટ્િ દેવ (૮૮૫ ઉણાદિ) થી તૃ પ્રત્યય અને તે હિત્ થાય છે. અને ધાતુ દ્વિત્ય થાય છે. તેથી ગામત્, વ્યાન... ૪-૧-૪૪ થી પૂર્વનાં મ્ નો લોપ ગામત્, હોર્ન: ૪-૧-૪૦ થી પૂર્વનાં ગ્ નો બ્
નામત, હિત્યન્ય... ૨-૧-૧૧૪ થી ગમ્ નાં ગમ્ નો લોપ થવાથી ન ંત્ થશે. પછી વર્તમાન કૃદન્ત શતૃ પ્રત્યયની જેમ પ્રક્રિયા થવાથી નાનું, નાની, નાન્તઃ થશે. પણ અહીં તો ક્રિયા શબ્દ જ ઈષ્ટ છે. હસ્વસ્થેતિ વિમ્ ? ગ્રામળો: = ગામનો મુખી. પ્રામં નયતિ કૃતિ પ્િ પ્રામ+ની+ર્િ - ૫-૧-૧૪૮ થી પ્િ પ્રત્યય, ग्रामणी પ્રમા... ૨-૩-૭૧ થી નૌ નાં ર્ નો પ્. અહીં દીર્ઘ સ્વરાન્ત નૌ ધાતુની પરમાં આ સૂત્રથી ત્ આગમ થયો નથી.
તીતિ વ્હિમ્ ? અનુવુઃ = તેઓએ હોમ કર્યો. સાનિકા ધ્રુō...
