Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૬ ૨)
નું નો આગમ ન થાય ત્યારે તમ-સમ, તામ્ - િિત ૪-૩૫૦ થી ર ની વૃદ્ધિ મા, નામમ્ નામન્ - ૭-૪-૪૩ થી ધિત્વ, સામંતા મમ્ - તૌમુ-મૌ... ૧-૩-૧૪ થી મ્ નો અનુસ્વાર.
૩ સત્ વજેગોશ ૪-૪-૨૦૭ . અર્થ- વત્, , ત્રિ અને મ્ પ્રત્યય પર છતાં ઉપસર્ગથી પર રહેલાં
તમ્ ધાતુનાં સ્વરથી પરમાં ન આગમ થાય છે. વિવેચન - (૧) તુમ્રતમમ્ = દુઃખે મેળવી શકાય એવું. ટુબ્રમ+ગ -
કુર્ત.. ૨-૩-૧૩૯ થી ૩ પ્રત્યય, સુપ્રશ્ન - આ સૂત્રથી – આગમ, દુષ્યન્તષ્પ – નાં.. ૧-૩-૩૯ થી નો . fસ પ્રત્યય, સિ નો , મમ્ નાં નો લોપ થવાથી સુબ્રમણ્ થશે. એજ પ્રમાણે - પત્નત્તમ, બહુપત્ન૫મ્ - અહીં વ્યર્થે. પ-૩-૧૪૦ થી રજૂ પ્રત્યય થયો છે. • પ્રસ્તામ: = લાભ. પ્રત્ત - માવા. પ-૩-૧૮ થી ધમ્ પ્રત્યય, પ્રતમ - આ સૂત્રથી નું આગમ, પ્રતમ - નાં... ૧-૩-૩૯ થી 7 નો મ્, સિ પ્રત્યય, સોફ, પીત્તે... થી પ્રતમ: થશે. પ્રાdબ = પ્રાપ્ત કરાયું. પ્રતમ+ત - વિતા... ૩-૩-૧૧ થી તે પ્રત્યય, પ્રમ+ડું - માવ... ૩-૪-૬૮ થી ગિન્ પ્રત્યય અને ત નો લોપ, પ્રર્નાન્મિ - આ સૂત્રથી ૧ આગમ, પ્રત્સપિ - . ૧-૩-૩૯
થી નો , પ્રીમિ - . ૪-૪-૨૯ થી મદ્ આગમ. (૪) પ્રHપ્રન્નાભમ્ = વારંવાર પ્રાપ્ત કરીને. સાધનિકા ૪-૪-૧૦૬ માં
જણાવેલ હનમંતમમ્ પ્રમાણે થશે. ૩પવિતિ ઝિમ્ ? નામ: = લાભ. 7+- માવા... પ-૩-૧૮ થી ધમ્ પ્રત્યય, નામ – ાિતિ ૪-૩-૫૦ થી 1 ની વૃદ્ધિ મા, સિ પ્રત્યય, સોજા, પતે.. થી તા: થશે. અહીં ઉપસર્ગ રહિત ધાતુ હોવાથી આ સૂત્રથી ન આગમ થયો નથી. નમ્ ધાતુને ત્રિ અને પ્રત્યય પર છતાં – આગમ ૪-૪-૧૦૬ થી વિકલ્પ થતો હતો પણ ઉપસર્ગ સહિત 7 ધાતુને નિત્ય કરવા માટે આ સૂત્રનું પ્રણયન છે તથા રવૃત્ અને ધર્મ પ્રત્યય પરમાં હોય તો ઉપસર્ગપૂર્વક જ નમ્ ધાતુને નો આગમ થશે. આ સૂત્ર
