Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૬૧૭
પરોક્ષાનો પ્રત્યય હોય તો જ ન્ આગમ થાય પણ રૂટ્ ની પછી પરોક્ષા સિવાયનો કોઈપણ પ્રત્યય હોય તો ત્ આગમ નહીં થાય. स्वर इत्येव रद्धा તે રાંધશે. અહીં શ્વસ્તનીનો તા પ્રત્યય છે તે સ્વરાદિ પ્રત્યય નથી તેથી આ સૂત્રથી ૬ આગમ થયો નથી.
रभोऽपरोक्षा - शवि । ४-४-१०२
અર્થ:- પરોક્ષાનાં પ્રત્યય અને શબ્ વર્જીને સ્વરાદિ પ્રત્યય પર છતાં રમ્ ધાતુનાં સ્વરથી પરમાં મૈં આગમ થાય છે.
માવા...
વિવેચન - આરમ્ભ: = શરૂઆત. મિ-મસ્ટે (૭૮૫) આ+રમ્+ગ આ સૂત્રથી ત્ આગમ. આરમ્ભ
૫-૩-૧૮ થી ધક્ પ્રત્યય, આરમ્ભ નાં... ૧-૩-૩૯ થી ન્ નો મ્, ત્તિ પ્રત્યય, સોહ્ર:, ર:પવાસ્તે... થી આરમ્ભ: થશે. એજ પ્રમાણે - હિન્-સમ્મતિ, જ ગમ્ - આરમ્ભમારમ્ભમ્.
આરમ્ભ:,
=
अपरोक्षाशवीति किम् ? आरेभे આરંભ કર્યો. ૩-૩-૧૨ થી ૬ પ્રત્યય, આરેમે - અહીંર્ પ્રત્યય સ્વરાદિ છે પણ આગમ થયો નથી.
=
વિવેચન
=
-
=
-
आरभते આરંભ કરે છે. આરમ્+તે - તિવ્... ૩-૩-૬ થી તે પ્રત્યય, आरभते યં... ૩-૪-૭૧ થી શબ્ પ્રત્યય, અહીં શક્ પ્રત્યય સ્વરાદિ છે પણ શવ્ હોવાથી આ સૂત્રથી ર્ આગમ થયો નથી. आरब्धा આરંભ ક૨શે. આરમ્+તા
स्वर
તા તારો... ૩૩-૧૪'થી તા' પ્રત્યય, આર+ધા ધÆ... ૨-૧-૦૯ થી તા નાં ત્ નો બ્, આરબ્બા તૃતીય... ૧-૩-૪૯ થી મૈં નો બ્. અહીં તા પ્રત્યય સ્વરાદિ નથી તેથી આ સૂત્રથી ૬ આગમ થયો નથી.
-
-
-
=
-
-
आरभ्+ए પાર્... અનાવે... ૪-૧-૨૪ થી ૪ નો છુ. પરોક્ષાનો હોવાથી આ સૂત્રથી
નમઃ । ૪-૪-૨૦૩
અર્થ:- પરોક્ષાનાં પ્રત્યય અને શબ્ વર્જીને સ્વરાદિ પ્રત્યય પર છતાં તામ્ ધાતુનાં સ્વરથી પરમાં ૬ આગમ થાય છે.
लम्भकः = પ્રાપ્ત કરનાર. ડુમિક્-પ્રાસૌ [... ૫-૧-૪૮ થી જ પ્રત્યય, તન્મ
-
(૭૮૬) ત+અજ
આ સૂત્રથી ર્ આગમ,
