Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૧૭૨ (૪) સુનાતિ, ખોતિ = તે રોકે છે. સુગૂ - રોધનાર્થ: (૧૯૮૮) (૫) નાતિ , મ્યુનોતિ = તે ઉધ્ધાર કરે છે, તે બહાર કાઢે છે. હું -
ગાવળે (૧૫૧૪) બધાની સાધનિકા તંજ્ઞાતિ, તોતિ પ્રમાણે થશે. તમ્ તુમ્, મ્. અને ક્રુષ્પ આ ચાર ધાતુઓ સૌત્ર ધાતુ છે. સૂત્રમાં સ્તષ્પ વિગેરે ધાતુઓમાં વિત્ કર્યું છે તે વક્વા પ્રત્યય પર છતાં ટુ વિકલ્પ કરવા માટે અને જે પ્રત્યય પર છતાં રૂ નો નિત્ય નિષેધ કરવા માટે છે. જે પ્રત્યયથી વલૂ નું પણ ગ્રહણ થાય છે. દા.ત. સ્તબ્બા, ઋત્વી, સ્તબ્ધ , સ્તબ્ધવાન,
___ क्यादेः । ३-४-७९ અર્થ:- કર્તરિ પ્રયોગમાં વિધાન કરાયેલાં શિત્ કાળનાં પ્રત્યયો પરમાં હોત
છતે જ્યતિ ધાતુથી ના પ્રત્યય થાય છે.' વિવેચનઃ- (૧) ઝાપતિ =તે ખરીદ કરે છે. યુઝર - વિનિમયે (૧૫૦૮) (૨) પ્રગતિ = તે ખુશ થાય છે. પ્રમ્ – તૃતિ-જાન્યો. (૧૫૧૦). - સાધનિકા તાતિ પ્રમાણે થશે. જો વ્યસૈન૪-૨-૪૫ સૂત્ર નહીં
લાગે. અને રy.... ૨-૩-૬૩ થી ૬ નો જૂ થશે. # ધાતુ પાઠમાં ૧૫૦૮ થી ૧૫૬૭ સુધીનાં ધાતુઓ જયતિ ગણનાં છે.
વ્યની રાહેરાન: રૂ-૪-૮૦ અર્થ- વ્યંજનાન્ત ધાતુથી પર રહેલાં ના પ્રત્યયની સાથે હિ પંચમી
(આજ્ઞાર્થ) નાં પ્રત્યયનો માન આદેશ થાય છે, વિવેચન :- (૧) પુકાળ = તે પુષ્ટ કર. પુણ્ - પુણી (૧૫૬૪)
પુ+હિં - તુવ-તા . ૩-૩-૮ થી પ્રત્યય. પુ+ના+દિ – વેઃ ૩-૪-૭૯ થી ના પ્રત્યય. પુષા - આ સૂત્રથી ના સહિત હિ નો .
પુણાગ - ૨-કૃવત્રો.... ૨-૩-૬૩ થી ૬ નો [.. (૨) કુષાણ = તું ચોરી કર. મુષ - તે (૧૫૬૩) અધનિકો પુષ્કાળ
પ્રમાણે થશે. ચનનાિિત વિમ્ ? સુનીટિ = તું કાપ. તૂ - છેઃ (૧૫૧૯)
