Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
________________
૫૮૦
સં-ન-વેવ્ઃ । ૪-૪-૬૩
અર્થઃ- સમ્, ત્તિ અને વિ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલાં અદ્ ધાતુથી પર રહેલ ૢહ્રવતુ પ્રત્યયની આદિમાં રૂટ્ આગમ થતો નથી.
વિવેચન - (૧) સમń: = જવાયું, મંગાયું, સમńવાન્ = ગયો, માંગ્યું. અ-તિયાનનયો: (૩૦૧)
સમ્+અ+ત
છૅ... ૫-૧-૧૭૪ થી TM પ્રત્યય.
समन રવાવ... ૪-૨-૬૯ થી ત્ નો અને ધાતુનાં વ્ નો 1. ૬-પૃ... ૨-૩-૬૩ થી પ્રથમ ર્ નો પ્.
सम+न
સમળ - તર્યા... ૧-૩-૬૦ થી બીજા ર્ નો [. सि પ્રત્યય, સોર, પાને... થી સમń: થશે. એજ પ્રમાણે સમર્ખાવત્. પછીની સાધનકા ૪-૨-૬૭ માં જણાવેલ હન્નવાન્ પ્રમાણે થશે. એજ પ્રમાણે
-
(૨) સ્થળ: = જવાયું, મંગાયું, સફ્ળવાન્ = ગયો, માંગ્યું. (૩) વ્યf: = જવાયું, મંગાયું, વ્યળવાન્ = ગયો, માંગ્યું.
સંનિવેરિતિ વિમ્ ? અતિ:, પ્રાતિઃ = જવાયું - મંગાયું, અહીં સમ્, નિ કે વિ ઉપસર્ગથી ૫૨માં અદ્ ધાતુ નથી તેથી પ્ર થી પરમાં રહેલાં TM પ્રત્યયની આદિમાં રૂટ્ નો નિષેધ આ સૂત્રથી થયો નથી. કેટલાંક કેવલ અદ્ ધાતુને પણ રૂર્ આગમનો નિષેધ ઈચ્છે છે જેમકે - અń:, મળવાનું.
अविदूरेऽभे । ४-४-६४
અર્થઃ- અવિદૂર (સમીપ) અર્થમાં વર્તતાં અમ ઉપસર્ગથી ૫૨માં ૨હેલાં અ ધાતુથી પર રહેલ હ-વત્તુ પ્રત્યયની આદિમાં ર્ આગમ થતો નથી. વિવેચન - અસ્થળ: = નજીક જવાયું, અભ્યળવાન્ = નજીક ગયો. સાધનિકા ૪-૪-૬૩ માં જણાવેલ સમળ:, સમńવાન્ પ્રમાણે થશે. अविदूर इति किम् ? अभ्यर्दितः दीनः शीतेन ગરીબ ઠંડીથી પીડાયો. અહીં અવિદૂર અર્થ નથી. પીડા પામવી અર્થ છે. તેથી આ સૂત્રથી TM પ્રત્યયની આદિમાં ટ્ર્ નો નિષેધ ન થતાં સ્તાદ્ય,.. ૪-૪
=
Page Navigation
1 ... 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654