________________
૫૮૦
સં-ન-વેવ્ઃ । ૪-૪-૬૩
અર્થઃ- સમ્, ત્તિ અને વિ ઉપસર્ગથી પરમાં રહેલાં અદ્ ધાતુથી પર રહેલ ૢહ્રવતુ પ્રત્યયની આદિમાં રૂટ્ આગમ થતો નથી.
વિવેચન - (૧) સમń: = જવાયું, મંગાયું, સમńવાન્ = ગયો, માંગ્યું. અ-તિયાનનયો: (૩૦૧)
સમ્+અ+ત
છૅ... ૫-૧-૧૭૪ થી TM પ્રત્યય.
समन રવાવ... ૪-૨-૬૯ થી ત્ નો અને ધાતુનાં વ્ નો 1. ૬-પૃ... ૨-૩-૬૩ થી પ્રથમ ર્ નો પ્.
सम+न
સમળ - તર્યા... ૧-૩-૬૦ થી બીજા ર્ નો [. सि પ્રત્યય, સોર, પાને... થી સમń: થશે. એજ પ્રમાણે સમર્ખાવત્. પછીની સાધનકા ૪-૨-૬૭ માં જણાવેલ હન્નવાન્ પ્રમાણે થશે. એજ પ્રમાણે
-
(૨) સ્થળ: = જવાયું, મંગાયું, સફ્ળવાન્ = ગયો, માંગ્યું. (૩) વ્યf: = જવાયું, મંગાયું, વ્યળવાન્ = ગયો, માંગ્યું.
સંનિવેરિતિ વિમ્ ? અતિ:, પ્રાતિઃ = જવાયું - મંગાયું, અહીં સમ્, નિ કે વિ ઉપસર્ગથી ૫૨માં અદ્ ધાતુ નથી તેથી પ્ર થી પરમાં રહેલાં TM પ્રત્યયની આદિમાં રૂટ્ નો નિષેધ આ સૂત્રથી થયો નથી. કેટલાંક કેવલ અદ્ ધાતુને પણ રૂર્ આગમનો નિષેધ ઈચ્છે છે જેમકે - અń:, મળવાનું.
अविदूरेऽभे । ४-४-६४
અર્થઃ- અવિદૂર (સમીપ) અર્થમાં વર્તતાં અમ ઉપસર્ગથી ૫૨માં ૨હેલાં અ ધાતુથી પર રહેલ હ-વત્તુ પ્રત્યયની આદિમાં ર્ આગમ થતો નથી. વિવેચન - અસ્થળ: = નજીક જવાયું, અભ્યળવાન્ = નજીક ગયો. સાધનિકા ૪-૪-૬૩ માં જણાવેલ સમળ:, સમńવાન્ પ્રમાણે થશે. अविदूर इति किम् ? अभ्यर्दितः दीनः शीतेन ગરીબ ઠંડીથી પીડાયો. અહીં અવિદૂર અર્થ નથી. પીડા પામવી અર્થ છે. તેથી આ સૂત્રથી TM પ્રત્યયની આદિમાં ટ્ર્ નો નિષેધ ન થતાં સ્તાદ્ય,.. ૪-૪
=
