Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૨૧૬ પ્રમાણે સૂત્રમાં ગ્રહણ કર્યું છે.
રમ-નમ-શત-પતિ-પપ: I ૪-૨-૨૨ અર્થ:- સકારાદિ સન પ્રત્યય પરમાં હોતે છતે ૫, ૬, શ, પત્ અને પર્
ધાતુનાં સ્વરનો રૂ આદેશ થાય છે અને તે ધાતુઓનું દ્વિત થતું નથી. વિવેચન - (૧) મક્ષિતે = તે આરંભ કરવાને ઇચ્છે છે. પ-(૭૮૫).
બા++ - તુમ.. ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય. '' મામિ - આ સૂત્રથી ધાતુનાં ઉપાજ્ય અ નો છું અને દ્વિત્વનો નિષેધ. મણિ - મો. ૧-૩-૫૦ થી ૫ નો [. તે, શત્ પ્રત્યય, સુકાયા.. થી ગારિખતે થશે. મ્ ધાતુ આત્મપદી
હોવાથી તે પ્રત્યય થયો છે. એજ પ્રમાણે. (૨) તિખતે = તે પ્રાપ્ત કરવાને ઈચ્છે છે. દુર્વાપ-પ્રાણી (૭૮૬). (૩) શિક્ષતિ = તે સહન કરવાને ઈચ્છે છે અથવા તે સમર્થ થવાને ઈછે.
છે. -મળે (૧૨૮૦) અને વિસ્તૃશ$ી (૧૩૦૦) શ+ - તુમ... ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય. શિક્H - આ સૂત્રથી ધાતુનાં મ નોં રૂ અને દ્વિત્વનો નિષેધ. શિ+૫ = શિક્ષ – નાખ્યો. ૨-૩-૧૫ થી ટૂ નો.
તિવ, શત્ પ્રત્યય, . થી શિક્ષતિ થશે. (૪) પિતિ = તે પડવાને ઈચ્છે છે. પ્રસ્તૃ–ાતી (૯૬ર)
પત્ની - તુમ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય. fપત્ત - આ સૂત્રથી ધાતુનાં મ નો રૂ અને દ્વિત્વનો નિષેધ.
તિ, શત્ પ્રત્યય, સુકાયા.. થી fપત્નતિ થશે. (૫) પિત્સતે = તે ચાલવાને ઇચ્છે છે. - તૌ (૧૨૫૭) સાધનિકા
ઉપર પ્રમાણે થશે. મોષે. ૧-૩-૫૦ થી પદ્ ધાતુનાં ટુ નો તુ થશે. અને ધાતુ આત્મપદી હોવાથી તે પ્રત્યય થયો છે. સીત્યેવ - પિપતિષતિ = તે પડવાને ઇચ્છે છે. સાધનિકા ૪-૧-૧૮ માં જણાવેલ વિષ્પષતિ પ્રમાણે થશે.
