________________
પપપ છે' નિખ પૂર્વક ધાતુથી વિકલ્પ રૂ થાય એમ કહ્યું તેથી ૬ ધાતુ
ઉપસર્ગ રહિત હોય અથવા અન્ય ઉપસર્ગથી પરમાં હોય તો આ સૂત્રથી વિકલ્પ રૂ આગમ ન થતાં તા. ૪-૪-૩ર થી નિત્ય , આગમ થશે જેમ કે – જોfપતા, પ્રોષિતા. નિ અને નિસ્ ઉપસર્ગ સંબંધી નિ થી પરમાં ૬ ધાતુ હોય તો જ આ સૂત્રથી વિકલ્પ રૂટું આગમ થાય તેથી નિર્માતા: વોષિતાર: તિ
'નિષ્પોષિતૃ: ફેશ: અહીં નિત્ય રૂ થશે. છે આ સૂત્રની રચના પૃથગુ કરી તે ઉત્તરસૂત્ર માટે કરી છે. -
યોઃ ! ૪-૪-૪૦ અર્થ- નિમ્ ધાતુથી પર રહેલાં છે અને વધુ પ્રત્યયની આદિમાં નિત્ય
દ્ આગમ થાય છે. વિવેચન - (૧) નિષિત: = કઢાયો. નિષ્કર્ષત – પ-૧-૧૭૪ થી ૪
પ્રત્યય, નિવ્રુષિત - આ સૂત્રથી રૂદ્ આગમ, ઉસ પ્રત્યય, સોફા,
પાને થી નિષ્કષિતઃ થશે. (૨) નિષિતવાન્ = કાઢ્યો. નિમંતવત્ - પ-૧-૧૭૪ થી જીવતું
પ્રત્યય. નિષિતવત્ - આ સૂત્રથી ૮ આગમ. હવે પછીની
સાધનિકા ૪-૨-૬૭ માં જણાવેલ ત્રવાનું પ્રમાણે થશે. ' સૂત્ર જુદું બનાવ્યું તેથી નવી ની નિવૃત્તિ થઈ છે. છે આ સૂત્ર ન બનાવ્યું હોત તો ૪-૪-૩૯ થી વિકલ્પ દ્ થાત. અને
જેને વિકલ્પ દ્ થાય તેને ૪-૪-૬૨ થી #–$વતુ ની આદિમાં રૂ, નો નિષેધ થાત તો નિષિત પ્રયોગ ન થાત માટે આ સૂત્ર બનાવ્યું તે સાર્થક છે
-: વવ . ૪-૪-૪૨ અર્થ અને દ્રશ્ર ધાતુથી પરમાં રહેલાં વત્વા પ્રત્યયની આદિમાં ટૂ આગમ
થાય છે. વિવેચન - (૧) નારીત્વા = વૃદ્ધ થઈને. નવોદાની (૧૫૩૬)
7+વી - પ્રક્ષાને ૫-૪-૪૭ થી સ્વી પ્રત્યય.
