Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
પર૭ - નો રૂમ્. અને અમ્ નાં ક નો લોપ થવાથી શિતમ્ પ્રયોગ થશે. (૨) સંશત: સાધુ: = કઠોર વ્રતધારી સાધુ, સાધનિકા ઉપર પ્રમાણે થશે.
fસ પ્રત્યય, સોસ, ૪પવાન્સે.. થી સંશત: પ્રયોગ થશે. વ્રત રૂતિ વિમ્ ? નિશાતઃ = તીક્ષ્ણ કર્યું. અહીં વ્રત વિષયક પ્રયોગ નથી તેથી અન્ય મા નો હું નિત્ય ન થતાં ૪-૪-૧ર થી વિકલ્પ થશે. વ્રત વિષયમાં તો સંશાત પ્રયોગ થશે જ નહીં. 'વ્રત વિષયમાં રૂત્વ નો નિત્ય પ્રયોગ કહેલો હોવાથી વ્રત શબ્દ ઉક્ત થવાથી વ્રત શબ્દનો પ્રયોગ જરૂરી નથી પણ અન્ય અર્થમાં રૂત્વ નો પ્રયોગ પ્રાપ્ત થાય છે તેથી વ્રત શબ્દનો પ્રયોગ કર્યો છે.
હાલો હિંડ વિદ્યા ૪-૪-૨૪ અર્થ- સકારાદિ કિંતુ સ્વા પ્રત્યય પર છતાં દી ધાતુનો દિ આદેશ થાય છે. વિવેચન - હિટ્વી = ત્યાગ કરીને. મોહેં-ત્યાને (૧૧૩૧) હો+ત્વી - પ્રશ્ચિાત્તે
પ-૪-૪૭ થી ત્વા પ્રત્યય, હિન્દી - આ સૂત્રથી નો આદેશ. વસ્વીતિ ઝિમ્ ? હીન: = છોડેલું. હીં+ત - ... પ-૧-૧૭૪ થી જી પ્રત્યય, હીત – વ્યં ... ૪-૩-૯૭ થી મા નો રૂં, હીન - સૂયત્યા... ૪-૨-૭૦ થી 7 નો નું સિ પ્રત્યય, સોરદ, વાસ્તે થી હીનઃ થશે. અહીં સકારાદિ કિત પ્રત્યય છે પણ સ્વી પ્રત્યય નથી તેથી આ સૂત્રથી હા નો હિ આદેશ થયો નથી. તીયેવ - પ્રહાય = છોડીને. V++ત્વો – પ્રધાને ૫-૪-૪૭ થી સ્વા. પ્રત્યય, પ્રદીય - મનગર. ૩-૨-૧૫૪ થી ત્વા નો ય આદેશ. અહીં તકારાદિ કિત સ્વી પ્રત્યય નથી ત્વી નો ય આદેશ થયેલો છે તેથી
આ સૂત્રથી હી નો દિ આદેશ થયો નથી. # દીવો એ પ્રમાણે નો નિર્દેશ કરેલો હોવાથી મોહાં-તૌ
(૧૧૩૬) ધાતુનો નિષેધ થાય છે. તેથી હાવા એ પ્રમાણે પ્રયોગ થશે. # સૂત્રમાં હીઃ એ પ્રમાણે અનુબંધ સહિત ગ્રહણ કરેલો હોવાથી
ફgવન્ત માં નો આદેશ નહીં થાય. જેમકે – -
નવે. ૩-૪-૯ થી યહુ પ્રત્યય, હાય - ... ૪-૧-૩ થી આદ્ય એકસ્વરાંશ ધિત્વ, દહીયે - દુર્વા: ૪-૧-૩૯ થી પૂર્વનો સ્વર
