Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૩૫૬ ૪ નન્ ધાતુનો ગ્ય પ્રત્યય પર છતાં નીજ્ઞા... ૪-૨-૧૦૪ થી ના આદેશ.
નિત્ય થાય છે તેથી શ્ય પ્રત્યય વકાર રૂ૫ ડિતું હોવા છતાં આ સૂત્ર ન લાગવાથી ગાયતે પ્રયોગ દર્શાવ્યો નથી.
તન વયે . ૪-૨-૬૩ અર્થ- વય પ્રત્યય પર છતાં તેનું ધાતુનાં અજ્યવર્ણનો (૬ નો) મા આદેશ,
| વિકલ્પ થાય છે. વિવેચન - તાયો, તે તે = વિસ્તાર કરાય છે. અહીં :.. ૩-૪-૭૦ થી
વચ પ્રત્યય થયો છે તેથી આ સૂત્રથી તન ધાતુનાં ન નો ના થવાથી તમાયતે થશે. પછી સમાનાનાં... ૧-ર-૧ થી મ+મ = મા થવાથી તાતે પ્રયોગ થશે. વિકલ્પપક્ષે આ સૂત્રથી ન નો આ ન થાય ત્યારે તચતે થશે. વશ્ય કૃત્તિ વિમ? તો તે = ખૂબ વિસ્તાંર કરે છે. તન્ય - વ્યર્નારે... ૩-૪-૯ થી ય પ્રત્યય. ત - સન્. ૪-૧-૩ થી આઘ એકસ્વરાંશ વિ. તતન્ય - મુક્તો.. ૪-૧-૫૧ થી આગમ. ત૨ - તૌમુ-પૌ.. ૧-૩-૧૪ થી ૬ નો ન. તે પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી તખ્તચતે પ્રયોગ થશે. અહીં ય પ્રત્યય છે. પ્રત્યય નથી તેથી આ સૂત્રથી તન ધાતુનાં નો ના આદેશ વિકલ્પ થયો નથી.
ત સદ્ધિવિ. ૪-૨-૬૪ અર્થ:- તિ પ્રત્યય પર છતાં સન્ ધાતુનાં અન્તવર્ણનો (૬ નો લોપ અને
ના આદેશ વિકલ્પ થાય છે. વિવેચન - સતિ:, સાતિ:, તિઃ = દાની કોઈક વ્યક્તિ વિશેષ.
સ-તિ – તિ... પ-૧-૭૧ થી તિ પ્રત્યય. પતિ - આ સૂત્રથી નો લોપ. વિકલ્પપક્ષે ન નો લોપ ન થાય ત્યારે સમાતિ - આ સૂત્રથી નો મા. સતિ - સમાનાનાં... ૧-ર-૧ થી -ગ = મા. આ સૂત્રથી નો
