Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૪૯૫ • જથ્થ: શ્રેયાર્થે ! ૪-રૂ-૨૨ અર્થ:- ય પ્રત્યય પરમાં હોતે છતે ખરીદવા માટે વસ્તુ પ્રસારિત – મૂકેલી
હોય એવો અર્થ ગમ્યમાન હોય તો જ ધાતુનાં હું નો કમ્ આદેશ
નિપાતન થાય છે. વિવેચન ઓ જો: = ખરીદવા માટે બજારમાં મૂકેલો બળદ. શ્રી ધાતુને
છે શ્વાતઃ ૫-૧-૨૮ થી ય પ્રત્યય અને આ સૂત્રથી ી ધાતુનાં અત્ત્વ નો થયો છે. ક્રિયાઈ તિ લિમ્ ? તે ધાન્યું વાતિ પ્રસારિતમ્ = તારું ધાન્ય ખરીદવા યોગ્ય છે પણ તે બજારમાં મુકાયેલું નથી. અહીં ય પશ્વાત: પ-૧-૨૮ થી ૩ પ્રત્યય થયો પણ પ્રસારિત અર્થ ગમ્યમાન ન હોવાથી આ સૂત્રથી શ્રી ધાતુનાં ડું નો મમ્ ન થતાં નામનો... ૪-૩૧૧ થી { નો ગુણ ૨ થયો છે. ધાતુ અનેક અર્થવાળા હોવાથી અહીં #ી ધાતુ પ્રસારિત અર્થમાં છે.
સતઃ સિ. -રૂ-૨૨ અર્થ- સકારાન્ત ધાતુનાં નો અશિત સાદિ (૬ થી શરૂ થતાં) પ્રત્યાયનાં
વિષયમાં ત્ આદેશ થાય છે. વિવેચન - વસ્યતિ = રહેશે.
વૈચતિ – સ્થતિ.. ૩-૩-૧૫ થી સ્થતિ પ્રત્યય. વેસ્થતિ - આ સૂત્રથી ધાતુનાં સ્ નો ત્. એજ પ્રમાણે – ક્રિયામવત્સ, અદ્યતની-ઝવાત્સી, આશીર્વાદ-વલ્લીઝ, સન્નત્તવિવતિ, મદ્ ધાતુનો સન્નત્તમાં ઝૂ.. ૪-૪-૧૭ થી ધર્ આદેશ થવાથી નિધત્સતિ, ધ ધાતુનું ભવિષ્યન્તી-ધતિ વિગેરે પ્રયોગો થશે. સ રૂતિ વિમ્ પક્ષીણ = તે યજ્ઞ કરે. ય+સીઈ- વચાતું.. ૩-૩૧૩ થી સીખ પ્રત્યય, ચકલીસ્ટ – યજ્ઞ.. ૨-૧-૮૭ થી ૬ નો ૬,
-સૌણ – પહો... ૨-૧-૬૨ થી ૬ નો , પક્ષીણ - ના.. ૨૩-૧૫ થી સ્ નો ". અહીં સકારાત્ત ધાતુ ન હોવાથી આ સૂત્રથી – નો – આદેશ થયો નથી. એ જ પ્રમાણે – વક્ષ્યતિ = તે યજ્ઞ કરશે. નીતિ વિમ્ ? વસિષીણ = તે રહે. અહીં વન્ ધાતુને આશીર્વાદનો
