Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૨૪૦ * મચારિતિ વિમ્ ? વનીવતે = તે વારંવાર અથવા ઘણું ઠગે છે.
વૈશ્ - સતી (૧૦૬) વય - બેના.. ૩-૪-૯ થી ય પ્રત્યય. વર્ષ - સ.. ૪-૧-૩ થી આદ્ય એકસ્વરી અંશ ધિત્વ. વનીવચ્ચે - વરૃ. ૪-૧-૫૦ થી પૂર્વમાં ની આગમ. વનીવર્ડ્સ - નોવ્યન.. ૪-૨-૪૫ થી ધાતુનાં – () નો લોપ. તે-શત્ પ્રત્યય, સુસ્થા.. થી વનવગ્રતે થશે. ' નગ્નતે = તે વારંવાર અથવા ઘણો જાપ કરે છે. સાધનિક ૩-૪
૧૨ માં કરેલી છે. (૩) ચંખ્યતે = તે વારંવાર નિવૃત્ત થાય છે. યહૂં-૩૫ (૩૮૬)
યમય - વ્યગ્નના.. ૩-૪-૯ થી ય પ્રત્યય. થય- સ... ૪-૧-૩ થી આંઘ એકસ્વરી અંશ દ્વિત્વ. વખ્ય – મુરતો... ૪-૧-૫૧ થી પૂર્વમાં મ્ન આગમ. યંગ્ય - તીખુ-.. ૧-૩-૧૪ થી ૬ નો અનુસ્વાર. તે-શત્ પ્રત્યય, તુકાચા.. થી ચંખ્યતે થશે. અહીં ની અને મુ નો આગમ થયેલો હોવાથી આ સૂત્રથી પૂર્વનાં આ નો ના થયો નથી. ' વનવિચ ઇત્યાદિ પ્રયોગોમાં વર્સે... ૪-૧-૫૦ વિગેરે સૂત્રોથી જે ની વિગેરે આગમ થાય છે તે અપવાદ હોવાથી આ સૂત્રથી થતાં મા અને ગુણનો બાધ કરે છે તેથી સુત્રમાં ચારિ વર્જન જરૂરી નથી. છતાં ચાદિ નું વર્જન “ધાતો. દિવે સતિ પૂર્વ વિદ્યારે-કર્તવ્ય વાધ: અપવાપો ન વાધવ!” ધાતુનું વિત્વ થયે છતે પૂર્વનો વિકાર (ગાગુણ-આદેશ વિગેરે) કરવો હોય ત્યારે અપવાદરૂપ બાધક, બાધક બનતો નથી. એ જણાવવા માટે જ વ્યક્તિ નું વર્જન કર્યું છે. તેથી
વીરત્ વિગેરે પ્રયોગોમાં અસમાન... ૪-૧-૬૩ થી થતાં સન્વર્ભાવનું યો... ૪-૧-૬૪ સૂત્ર બાધક બનતું નથી. અન્યથા તો... ૪-૧-૬૪ સૂત્ર પર હોવાથી અને અપવાદરૂપ હોવાથી પહેલાં 7ો.. ૪-૧-૬૪ સૂત્ર લાગે તો સવારતું એવો અનિષ્ટ પ્રયોગ થાત.
