Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૨૦૭ • પુનરેવાન્ ૪-૨-૨૦ અર્થ કેટલાંક વૈયાકરણીઓનાં મતે ધિત્વ કરાએ છતે ફરી ધિત્વ થાય છે. વિવેચન - સુષુપિષતે = તે વારંવાર અથવા ઘણું સુવાને ઈચ્છે છે.
વિશ્વયં - શયે (૧૦૮૮). પુનઃ પુનઃ સ્વતિ અથવા પૃશં સ્વતિ રૂતિ સોસુતે = તે વારંવાર અથવા ઘણું જુએ છે. સ્વયે - વ્યારે... ૩-૪-૯ થી ય પ્રત્યય.. સુન્ય - સ્વ. ૪-૧-૮૦ થી સ્વપૂ ના વે નો ૩.
- સ... ૪-૧-૩ થી આદ્ય એકસ્વરી અંશ કિત્વ. સોસુણ – બાપુI... ૪-૧-૪૮ થી પૂર્વનાં ૩ નો ગુણ મો. સોપુષ્ય – નાખ્યા. ર-૩-૧૫ થી સ્ નો . સોપામ્ રૂછતિ આ અર્થમાં સન્ પ્રત્યય. સોપૃથ+ - તુમ.. ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય.
પુણ્ય+રૂ+ - Mદ્ય... ૪-૪-૩૦ થી રૂ આગમ. શોષણ+ડું - મત: ૪-૩-૮૨ થી અંત્ય 1 નો લોપ. સોપુપિત - યોગશિતિ ૪-૩-૮૦ થી અંત્ય ૨ નો લોપ. સોપષ - નાયત... ૨-૩-૧૫ થી નો સોપુપિs - સન. ૪-૧-૩ થી આઘ એકસ્વરી અંશ ધિત્વ. સુતોષપષ - ટ્રસ્વ. ૪-૧-૩૯ થી પૂર્વનાં કોનું હસ્વ ૩ તે પ્રત્યય, શ, તુચા... થી સુસપુષિતે પ્રયોગ થશે. આ પ્રયોગમાં પહેલાં ય પ્રત્યય લાગવાથી દ્વિત્યુ થયું છે અને સન પ્રત્યય લાગવાથી ફરી દ્વિત્વની પ્રાપ્તિ આવી. તેથી બે વાર ધિત્વ થવાથી આવો પ્રયોગ થાય છે. વેપારમતિ વિમ્ ? પુષિતે = વારંવાર સુવાને ઈચ્છે છે. અહીં આ પ્રયોગમાં સાધનિકા ઉપર પ્રમાણે થશે. પણ ફરીથી દ્વિત નહીં થાય. ઉપરનું ઉદાહરણ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજે જ આપેલ છે તેથી
