Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૨૦૩ - કો$.. ૩-૪-૨૦ થી frપ્રત્યય. મટિ - અતિ ૪-૩-૫૦ થી 1 ની વૃદ્ધિ માં. મટિર્ - રિ-તા. ૩-૩-૧૧ થી ઃિ પ્રત્યય. ટિ+ડ+મ્ - બિ-બ્ર. ૩-૪-૫૮ થી પ્રત્યય. ટિ+4+ - ૩૫7... ૪-૨-૩૫ થી ઉપાજ્ય સ્વર હૃસ્વ. ટિટિ+5+ - આ સૂત્રથી ટિ કિત્વ. ટિટિ+ગ+મ્ - સ્વરા. ૪-૪-૩૧ થી આદિસ્વરની વૃદ્ધિ. નાટિટુ - બેનિટિ ૪-૩-૮૩ થી | નો લોપ. ટિસ્ - વિરામે વા ૧-૩-૫૧ થી ૬ નો ત્. અહીં સ્વરાદિ પ્રત્યય પર છતાં પહેલાં ધિત્વ કરવું અને પછી સ્વરવિધિ કરવી એવું કહેલું હોવાથી નો લોપ કરવો તે સ્વરવિધિ છે તેથી લોપ કરતાં પહેલાં આ સૂત્રથી ટિ નું દ્વિત્વ થયું અને પછી જી નો લોપ થયો તેથી માહિત્ રૂપની સિદ્ધિ થઈ. જો પહેલાં સ્વરવિધિ થાય તો fજુ નો લોપ થવાથી મર્ ધાતુનાં ટુ ની િિક્ત થાત તો મટિલ્ રૂપ ન થતાં માત્ એ પ્રમાણે અનિષ્ટ પ્રયોગ થાત. :
- ર - - સંયોટિ / ૪-૨- અર્થ સ્વરાદિ ધાતુનાં સંયુક્ત એકસ્વરી દ્વિતીય અંશની આદિમાં રહેલા વ્
ત્ અને 1 દ્ધિત્વ થતાં નથી. વિવેચન - Mનિષતિ = તે સરળ રહેવાને ઈચ્છે છે. ૩૦x૮-માર્ણવે - (૧૩૪૮)
૩જૂર - તુમ.. ૩-૪-૨૧ થી સન્ પ્રત્યય. fમ્બર - તા. ૪-૪-૩ર થી રૂદ્ આગમ
Mષ - નાસ્ત... ર-૩-૧૫ થી { નો | બ્લિનિષ - સ્વરા.... ૪-૧-૪ થી એકસ્વરી દ્વિતીયઅંશ કિત્વ. તિર્ પ્રત્યય, શત્રુ, સુચા.. થી બ્લિનિપતિ પ્રયોગ થશે. અહીં સંયોગની આદિમાં ૬ છે તેનું દ્વિત્વ થયું નથી.
