Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૧૨૯ સત્યા+- આ સૂત્રથી નો મા. સત્યાપિ - ર્તિ ર... ૪-૨-૨૧ થી ઉગર્ ની પૂર્વે ૬ આગમ.
હવે પછીની સાધનિકા ૩-૪-૩૫ માં જણાવેલ પદ્ધતિ પ્રમાણે થશે. (૨) અર્થ કોતિ – મથપથતિ = અર્થ કરે છે. (૩) વેહું મારણે - વેપથતિ = વેદને કહે છે.
સાધનિકા સત્યાપથતિ પ્રમાણે થશે. છે અહીં ત્રણે ઉદાહરણમાં આ કારનાં વિધાન સામર્થ્યથી 27. ૭-૪
૪૩ થી અન્ય સ્વરાદિનો લોપ નહીં થાય. ' શ્રેતાશ્વ-ઋત-7ોહિતી-ડડઠ્ઠલસ્થાશ્વ
तरेतकलुक् । ३-४-४५ અર્થ- બન્ પ્રત્યયનાં યોગમાં શ્વેતાશ્વ શબ્દનાં પ્રશ્વનો, અશ્વતર શબ્દનાં
તનો, નોડિત શબ્દનાં રૂાનો અને માહાર શબ્દનાં શ્નો લોપ
થાય છે.' વિવેચન - (૧) શ્વેતાશ્વ માટે, શ્વેતાશ્વ તિ, શ્વેતાશ્વેન તિામતિ – જૈતતિ
= શ્વેતાશ્વ શબ્દને કહે છે, શ્વેતાથને કરે છે અને સફેદ ઘોડાવડે અતિક્રમણ કરે છે. શ્વેતાશ્વે+રૂ – ળિ... ૩-૪-૪ર થી ગર્ પ્રત્યય. શ્વેતાશ્વ+ડુ - દેવાર્થે ૩-૨-૮ થી દ્વિતીયા વિગેરેનો લોપ. શ્વેત+ડું - આ સૂત્રથી 8 શબ્દનો લોપ. જેતિ - 27. ૭-૪-૪૩ થી અન્ય સ્વરાદિનો લોપ.
હવે પછીની સાધનિક વ્યક્તિ પ્રમાણે થશે. (૨) થતાં આવડે કરોતિ વી - મધતિ = ઘોડાને કહે છે. સાધનિકા
તથતિ પ્રમાણે થશે. અહીં તર શબ્દનો આ સૂત્રથી લોપ થવાથી
નામ ધાતુ બનશે. (૩) TIોહિત ફોતિ - IIનીતિ = ગાયને ઘેરે છે. અથવા વલોણું કરે
છે. સાધનિકા ક્ષેતતિ પ્રમાણે થશે. અહીં રૂત શબ્દનો આ સૂત્રથી લોપ થવાથી તોડ નામ ધાતુ બનશે.
