________________
wwww
ઈસ્લામ ઔર ગેરક્ષા પર ખુદા કી શુ કરતે હૈ.” ઇતના હી નહીં અબુલ ફઝલ કહતા હૈ કિ, અકબર જીવ પર દયા કરનેવાલે ભી થે. “બાદશાહ કી માંસ સે બડી અચિ હૈ ઔર બરાબર કહતે હૈ કિ, ખુદા ને આદમિયાં કે લિયે તરહ તરહ કે ખાને તૈયાર કિયે હૈ, લેકિન અજ્ઞાનવશ પટપરાયણ હોને કે કારણ વહ છવધારિ કા વધ કરતા હૈ ઔર અપને શરીર કો પશુઓં કી કબ્ર બનાતા હૈ...” યહ ઇતિહાસ કે વિદ્યાથી કે જ્ઞાત હૈ કિ અકબર ને ગોવધ તે બિલકુલ હી બંદ કર રખ્ખા થા ઔર અન્ય જાનવર કે વધ કે લિયે ભી કુલ મિલાકર સાલ કે છ મહીને મેં નિષેધ થા. અપને જૈન ગુરુ હરિવિજય સૂરિ કે કહને સે અકબર ને કદિય ઔર પિંજડે મેં પડે પક્ષિ કો છોડ દિયા; શિકાર કરના છોડ દિયા: જીસકા ઉસે બડા શૌક થા ઔર મછલી મારને મેં ભી રોક ટોક કી થી. ‘આઇન અકબરી' મેં અબુલ ફઝલ લિખતા હૈ-“હિંદુસ્તાન કી ખુશનુમા હુકૂમતભર મેં ગાય પવિત્ર માની જાતી ઔર ઉસકે ઉપર લોગે કી બડી શ્રદ્ધા છે. હાલમાં કિ સામા ય ક સભી ભાગાં મેં તરહ તરહ કે જાનવર હોતે હૈ, લેકિન ગુજરાત કે સબ સે બઢિયા હોતે હૈ'. વે ચૌવીસ ઘટ મેં ૮૦ કોસ ચલતે ઔર તેજ ઘોડે કી ચાલ કે ભી મહાત કર દેતે હે.... કભી કભી એક જોડા જાનવર સૌ મોહર કે બિકતે હૈ, લેકિન સાધારણતઃ દસ ઔર વસ મોહર કે મિલતે હૈ....કઈ કઈ ગાય હરરોજ આધા મન સે જ્યાદા દૂધ દેતી હૈ. ગાય કા દામ શાયદ હી કભી દસ રૂપ સે અધિક હોતા હે. શાહે શાહ કે પાસ એક જોડી બૅલોં કી હૈ જે ઉન્હોંને પાંચ હજાર રૂપયે મેં ખરીદી થી.” અકબર કે વસ્તુ મેં ધિ કા ભાવ એક મન કે પચીસ દામ થા ઔર ઘી ૧૦૫ દામ કા એક મન બિકતા થા. ઇસકા અર્થ યહ હૈ કિ એક રૂપ મેં ૧૦ સેર ઘી મિલતા થા. અકબર ને માત્ર ગોવધ કા હી નિષેધ નહીં કિયા થા; બહિક અપને જન્મદિવસ, ગદીપર બને કે દિન તથા અપને લડક કે જન્મદિન ભી સભી જાનવર કા વધ રોક રખા થા.
આ અકબર કે બેટે જહાંગીર બાદશાહ ને ભી અપને પિતા કે બનાયે ઉસ કાનૂન કો જારી રખા. જે ગોવધનિષેધ તથા અન્ય પશુઓ કે વધ કે વિષય મેં થા. હોં, અકબર ને છતને દિન પશઓ કા વધ ન કરને કે લિયે નિશ્ચિત કિયે છે, જહાંગીર ને ઉનમેં કઇ દિન ઔર જોડ દિયે થે. ઉોને યહ ભી આજ્ઞા નિકાલી થી કિ અકબર કે જન્મદિન રવિવાર ઔર અપને ગદ્દી પર બૈઠને કે દિન બહસ્પતિ કે ન તે કઈ શિકાર ખેલે ઔર ન પશુઓ કા વધ કરે.
બાદશાહ શાહઆલમ કા ફરમાન જે મૌલવી બન્શ સાહબ ઔર બાદશાહ કે ધર્મગુરુ મૌલવી કુતુબુદ્દીન સાહબ કે કહને સે નિકાલા ગયા થા, વહ ઇસ તરહ હૈ:–“ મેં પૈગમ્બર કે માનને સે જાનના ચાહતા હૂં કિ દુધ દેને વાલી ગાય કી કુર્બાની કે બારે મેં હદીસ શરીફ કી કયા રાય છે? જબાન મેં ઉક્ત મૌલવિ ને કહા કિ, “પાક હદીસ મેં ચાર બાતેં કા નિષેધ (મુમાનિયત) હૈ. ઇસલિયે શરીયત માનનેવાલો કો ઉનકે અનુસાર કામ કરના ચાહિયે. વે યહ હૈ:-(૧) પેડાં (વૃક્ષ) કા નષ્ટ કરના અર્થાત્ હરે પેડે (લીલે વૃક્ષો કા કાટના (૨) આદમિયાં કા ખરીદના (૩) ગોવધ કરના (યહ બિલકુલ હી મના હૈ.) જો કોઈ ગોવધ કરેગા વહ નિશ્ચય હી દોજખ (નર્ક) મેં જાયેગા. (૪)
વ્યભિચાર. જે કોઈ શરત કે વિરુદ્ધ વ્યભિચાર કરેગા, વહ નિશ્ચય હી દોજખ કે જાયગા, ઇનકે પ્રમાણુ કુરાન મેં હૈ..”
ઇન પ્રમાણો સે સ્પષ્ટ હૈ કિ મુસલમાન બાદશાહ હિંદુઓ કે ધાર્મિક ભાવ કી કિતની પ્રતિષ્ઠા કરતે થે. ઇતના હી નહીં કે હિંદુઓ કે સુખદુઃખ મેં શામિલ હોતે ઔર હિંદુ ગિયોં કી સેવા મેં પહુંચા કરતે થે. ઈગ્લેંડ કે બાદશાહ પહલે જેમ્સ કે રાજદૂત કી હૈસિયત સે જે સર ટોમસ રો બાદશાહ જહાંગીર કે દરબાર મેં આયે થે કે લિખતે હૈં કિ એક અવસર પર મૈને એક કબલ ઓઢે થે હિંદુ યોગી કે ખુલે દરબાર બાદશાહ કી બગલ મેં બડે દેખા થા, ઉસકે સાથ બાદશાહ બડી હી ઇજત સે બાતે કરતે થે ઔર ઉસે “પિતા” કહ કર સંબોધન કરતે થે.
આજ-કલ કે મુસલમાન શાસક અબ હમ યહ દેખના ચાહતે હૈ કિ વર્તમાન સમય કે મુસલમાન શાસક કે ભાવ ગે-રક્ષા કે 'ધ છે: કેસે હૈ ? (૧) લાહોર કે “જમદાર ને ૧૯૧૨ મેં એક વક્તવ્ય પ્રકાશિત કિયા થા કિ તુ કે સુલતાન ને બકરીદ કે દિન ગૌઆ કી કુર્બાની ન કરને કી સલાહ ભારતીય મુસલમાનોં કો દી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com