________________
૩૯૨
શુભસંગ્રહ-ભાગ ત્રીજો
શું એક જુટ્ટાબેલા, નિંદક અને ધોબીના રૂપમાં આવેલા કાળા ઝેરી નાગની વાતને મનરૂપી મણિમય સિંહાસન ઉપર બેસાડીને સાચા સતી–રત્નને ફગટ કાદવ-કીચડમાં ફેંકી દેવા ઈચ્છો છે? જે સંતશિરોમણિ સીતાની સાથે સ્વયં મર્યાદાપુરુષોત્તમ શ્રીરામજ આવું વર્તન કરશે, તો પછી પતિવ્રતા સીતાનું સરળ હૃદય એ પુરુષના વિલાસની સામગ્રી જ ગણાશે. સૌને હાર્દિક પ્રેમ પુરુષના ઉપહાસનું રમકડુંજ બની જશે. ભારતીય રમણીઓની પતિભક્તિનો ભારતવર્ષમાંથી લોપ થઈ જશે
“દિ તો ના-ધર્મ ના, ના 7 ના હૈ
जब कि जनता के लिये, पित्तल व सोना एक है ॥ इस लिये मानो मेरी भैया! न त्यागो जानकी ।
जानकी संसार की, शोभा है जीवन-प्राण की ॥" રામ – જ્ઞાન મા નર, વિકટ હૈ ઘટ્ટ અપમાન કરી
डर के मारे त्याग दी, जीवन में मैंने जानकी । कह दिया परित्याग तो, परित्याग टल सकता नहीं।
મે પ્રતિજ્ઞા વિશ્વ મેં, વોર્ડ વત્ર શતા ની ” લમણ-(રામને ચરણે પડીને) “આહ ! ભાઈ ! ભાઈ! !:-- __ " भैया ! ऐसे न कठोर बनो, माँ सीता परम पुनीता है।
सीता भी वह सीता जिसने, पति-सेवा का धन जीता है। श्रीराम ! प्रतिज्ञा की दृढता का, त्याग करो, वह सीता है।
સીતા માત કી પુuથમથી, iT-Tયત્રી-રતા હૈ !” રામ “લક્ષ્મણું! લક્ષ્મણ !! તે શું રામને ભૂલી ગયો?
“चिह्न बाकी हैं रघुकुल के, अभी तक भालपर । क्योकी बेटा हूँ मैं दशरथ का, पितामह थे सगर । इस लिये मुझको लखन ! अपने बचन से प्रीति है।
प्राण जाये पर न जाये, धर्म कुल की रीति है ॥" લમણુ“એ સત્ય છે, ભાઈ ! પરંતુ સીતા-અ-સતી ” રામ-(ધુરકીને) “લમણું !” લક્ષ્મણ-(ધ્રુજતાં પ્રજતાં) “ભાઈ !” રામ-પંઢર દૃષ્ઠ મારિ વઢવાનાતુમ હૈં તાત સવા વસ્થાના |
यह मम बचन पाल लघु भाई । प्रात जानकी जाओ लिवाई ॥ શા મોરિ જાદુ તાતા ! દેન પ્રાણ તાત મા જાતા ! ”
(શ્રી તુ ત-રામાયણ). (શ્રીરામ છાતીમાં છરી મારવા જાય છે, લક્ષ્મણ રોકે છે. ) લક્ષ્મણ-“શાન્ત થાઓ, ભાઈ ! શાન્ત થાઓ !! રામ-પ્રતિજ્ઞા પૂર્ણ થશે—” (જાય છે)
(રામનું મૂર્ણિત થઈ પડી જવું.) કૌશલ્યા–(પ્રવેશ કરીને) “હે હે બેટા! આ શું અનર્થ કરવા બેઠે છે? શું સર્વસ્વ નાશ કરવા ઈચ્છે છે ?”
રામ-(ભાન આવતાં) ““લક્ષમણ ! ગયો ?-માતા! તું અહીં ?”
કૌશલ્યા–“બેટા! શું હું અહીં ન આવું? તું જડમૂળથી કપાયેલા વૃક્ષની પેઠે ભૂમિ ઉપર બેભાન અવસ્થામાં પડે છે અને હું ન આવું ? મારા પેટનું રત્ન, રધુકલને દી૫ક અને ભારતને સમ્રાટ આત્મહત્યા કરે અને હું ન આવું?”
રામ-“આ માતા ! આ એ જનની ! આ ઓ માતેશ્વરી ! આવ! રામને આપની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
