Shubh Sangraha Part 03

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 388

૭૭૨
શુભસંગ્રહ–ભાગ ત્રીજો
૧૭૯-ઉદ્ધાર કૈસે હે?
થી કેવલ
કામને રસ છે ઔર
ચા કે કયા કહતે હૈ
મારા
પુરુષોત્તમ ભગવાન શ્રીરામચંદ્ર કે વિષય મેં બાતચીત કરતે કરતે લોગ પ્રાયઃ યહ કહ, બૈઠતે હૈ કિ શ્રીરામ તો ઈશ્વર કે અવતાર થે, ઈસલિયે ઉનકા આચરણ ઈતિના ઉચ્ચ ઔર કાર્ય– પ્રણાલી અતિપ્રશંસનીય થી. હમ તે સાધારણ જન હૈં, ઉનકે સમાન વ્યવહાર કરના, હમારે લિયે કેવલ કઠિન હી નહીં, અસંભવ હૈ..
જિસ સમય આર્યો કી યહ પવિત્ર ભૂમિ દુરાચારિયોં કે અત્યાચાર સે પીડિત હો રહી થી; ઋષિ-મુનિ સ્વછંદતાપૂર્વક ઈશ્વરપાસના ઔર યજ્ઞ નહીં કર પાતે થે; સજજન ગણ સ્વતંત્રતાપૂર્વક અપને ધાર્મિક કન્ય કા સંપાદન નહીં કર પાતે થે ઔર સ્ત્રિ કા સતીત્વ ખતરે મેં થા, ઉસ સમય શ્રીરામ ને અવતાર લિયા થા. લેગ કહતે હૈ, કિ નર-પિશાચાં કે કુકૃત્ય કે ભાર સે દબી હુઈ માતા વસુન્ધરા કા બેઝ ઉતારને કે લિયે શ્રીરામ ને અવતાર લિયા થા. હમ કહતે હૈ કિ નહીં; શ્રીરામ કેવલ પૃથ્વી કા ભાર ઉતારને કે લિયે હી નહીં આયે થે, બતિક માનવી કાર્યો દ્વારા મનુષ્યમાત્ર કે સમુખ એક આદર્શ રખને આયે થે, જિસસે ઇસ ભૂ-મંડલ કે મનુષ્ય ઉનકે બતાયે હુએ માર્ગો પર ચલ કર આર્ય-ધર્મ કી રક્ષા કર સકે.
ઉનકે દ્વારા જિતને કાર્ય હુએ હૈ, સબ શિક્ષા સે પરિપૂર્ણ હ. બાલ્યકાલ સે લે કર ઉનકે જીવનપર્યત કે કાર્ય કી આલોચના કીજીએ. પિતૃ-ભકિત, ભ્રાતૃ-પ્રેમ, ગુરુ-જને કી આજ્ઞા કા. પાલન, આતતાયિય કે સાથે બર્તાવ, સ્ત્રિ કે સતીત્વ કી રક્ષા ઔર પ્રજાપાલન આદિ જિતને કાર્ય ઉનકે દ્વારા સંપાદિત હુએ, સબકે સબ શિક્ષાપ્રદ હૈ. યદિ ઉનકે જન્મ લેને કા અભિપ્રાય કેવલ પૃથ્વી કાં ભાર હલકા કરના હી હતા, તે વે કેવલ અપની ઇચ્છા માત્ર સે કર સકતે છે, કયોકિ વે ઈશ્વર કે અવતાર થે ઔર ઈશ્વર સર્વશક્તિમાન હૈ. - હિંદૂ-રાષ્ટ્ર કિસી સમય સબ રાષ્ટ્રો કે જગત-પિતા થા ઔર સંસાર કે રાષ્ટ્ર કા શિરમોર થા; કિંતુ આજ ઉસકી વહ હાલત ન રહી; કારણ હમ ઔર આપ ઉનકે બતાયે હુએ માર્ગો કા અનુસરણ ન કર સકે. હમ તે આજ ભી દાવે કે સાથ કહતે હૈ, કિ સમસ્ત હિંદૂજના શ્રીરામ કે બતાયે હુએ માર્ગો કા અવલંબન કરે, તો આજ ભી કિસી જાતિ અથવા રાષ્ટ્ર મેં ઇતની શક્તિ નહીં હૈ, કિ હિંદૂ-જાતિ કે નીચા દિખા સંકે અથવા ઉસકે કૉપર પરતંત્રમાં કા જુઓ રખ સકે. આજ હમ લાઈ–ભાઈ પરસ્પર એક-દૂસરે ન ગન કાટને કે લિપે તૈયાર રહતે હૈ, લોગ મેં અબલા કી રક્ષા કરને કી ક્ષમતા નહીં; માતા-પિતા ઔર સુરજનાં કી સેવા કરના હૈ દૂર રહા, ઉનકે સાથ અછી બર્તાવ ભી નહીં કિયા જાતા: લોગ અપને હી સહધમિયાં સે ધૂણું કરને લગે હૈં, તો ફિર હમ કિસ પ્રકાર સાંસારિક સુખ કે ભાગી હો સકતે હૈ ? હમારી તે યહ ધારણા હૈ, કિ જબતક શ્રીરામ કે બતાયે હુએ માર્ગો પર હમ નહી ચલેગે, તબતક હમારા ઉદ્ધાર હોના અસંભવ હૈ.
આજ રામનવમી હૈ, પર ઈસ રામનવમી કા ઉત્સવ મનાના તભી સાર્થક હોગા, જબ હમ શ્રીરામચંદ્ર કે ચરિત્ર કા ગુણગાન કરતે હુએ ઉનકા અનુસરણ કર અપના જીવન સાર્થક કરેંગે !!
(“હિંદૂપચ”ના “રામાંકમાં લેખક–શ્રી, ગૌરીલાલ યાદવ)