________________
૧૨
મંત્રવિજ્ઞાન
તેના પ્રકાશ કરવા જોઈએ. મંત્રવિજ્ઞાનનુ' આલેખન-પ્રકાશન એ દિશામાં એક નમ્ર પ્રયાસ છે.
અમે આ ગ્રંથમાં મંત્રના વિવિધ પ્રકારો અને અંગપ્રત્યગાની પ્રમાણભૂત માહિતી આપવાના પ્રયાસ કર્યાં છે, એટલે તેનું · મંત્રવિજ્ઞાન ' એવું નામ સાર્થક લેખાશે.
'
અગાઉના જમાનામાં આ પ્રકારના ગ્રંથને સામાન્ય રીતે શાસ'ના લગાડવામાં આવતી, પણ અમે પુખ્ત વિચારણા બાદ આ ગ્રંથને વિજ્ઞાનસશા લગાડી છે.
આજે શાસ્ત્રનું નામ પડતાં કેટલાક લેાકાનું નાકનું ટેવુ ઊંચું થાય છે, તો કેટલાકના મુખ પર હાસ્યની રેખાએ ટ્રકવા લાગે છે. તેમની એવી નિશ્ચિત ધારણા છે કે ‘ શાસ્ત્ર એટલે જરીપુરાણી વાતાના ભંડાર. તેમાં કેટલીક વાતા કણ પર પરાએ સાંભળેલી હેાય છે; તે કેટલીક વાતામાં અત્યુક્તિ એટલે અતિશયેક્તિ પણ હાય છે. આવી વાતા પર ધ્યાન આપવાથી કાઇ ઉપયાગી અથ સરે નહિ.? એમ માની તે શાસ્ત્રનું નામ પડતાં જ દૂર ભાગે છે, પછી તેને ગ્રહણ કરવાની કે વાંચવા–વિચારવાની વાત તે રહી જ ક્યાં ? ખીજી બાજુ તેમને વિજ્ઞાન શબ્દનું ઘણું આકષ ણુ છે, 'એટલે કઈ વસ્તુ વિજ્ઞાનના નામે રજૂ થાય તે તેને ભારે આદરથી ગ્રહણ કરે છે, તેને હાંશે ઢાંગે વાંચે છે અને તેના મિત્રમડળ તથા સ્નેહીવગ માં પ્રચાર પણ કરે છે.
જો આવા લાકોની સખ્યા ગણીગાંઠી હોત તે અમેં -તેને વિચાર કરત નહિ; પણ તેમની સંખ્યા ઘણી માટી
