________________
કાશ્યપ સંહિતા-ચિકિસિતસ્થાન
જેવો સ્વભાવ ધરાવતાં સંતાનને ઉત્પન્ન કરે છે. | જે સગર્ભા સ્ત્રી હમેશાં ખાટા પદાર્થોનું સેવન કર્યા વળી જે સગર્ભા સ્ત્રી કાયમ શેક કર્યા કરતી | કરતી હોય તે રક્તપિત્તના રોગી અથવા ત્વચા કે હોય તે ભયભીત રહેનાર અને શરીરે દુર્બળ નેત્રના રોગી સંતાનને ઉત્પન્ન કરે છે. વળી જે અથવા અલ્પ આયુષવાળા સંતાનને ઉત્પન્ન | સગર્ભા સ્ત્રી હંમેશાં ખારા પદાર્થોનું સેવન કર્યા કરે છે; તેમ જ જે સગર્ભા સ્ત્રી પારકે દ્રોહ કરતી હોય તે જલદી વળિયાં અને પળિયાને પ્રાપ્ત કરવાને તથા પારસ્કાં ધન વગેરે સંબંધે ખૂબ કરનાર તેમ જ ટાલને રોગ ધરાવતાં સંતાનને વિચાર કર્યા કરતી હોય તે સ્ત્રી બીજાંઓને ઉત્પન્ન કરે છે. વળી જે સગર્ભા સ્ત્રી વધુ તીખાશેપીડા ઉપજાવનાર, ઈર્ષાળ, સ્ત્રીને વશ રહેનાર વાળા પદોને કાયમ સેવન કર્યા કરતી હોય તે અથવા સ્ત્રીના જેવો સ્વભાવ ધરાવતા સંતાનને દુર્બળ, થોડાં વીર્યવાળા અને જેને સંતાન થાય ઉત્પન્ન કરે છે; વળી જે સગર્ભા સ્ત્રી (ગર્ભા- એવા સંતાનને ઉત્પન્ન કરે છે. જે સગર્ભા સ્ત્રી કાયમ વસ્થામાં પણ) ચોરી કર્યા કરતી હોય તે ઘણો જ કડવા પદાર્થોને વધુ પ્રમાણમાં સેવ્યા કરતી હોય તે પરિશ્રમ કરનાર, દ્રોહ કરવાને સ્વભાવ ધરાવનાર ક્ષયના રોગવાળા, બળરહિત અથવા પુષ્ટિરહિત કુશ કે દુષ્ટ કર્મ કરવાને સ્વભાવ ધરાવતા પુત્રને જન્મ શરીરવાળા સંતાનને ઉતપન્ન કરે છે, તેમ જ જે આપે છે. વળી જે સ્ત્રી સગર્ભા હોય છતાં ક્રોધ કરવાનો સગર્ભા સ્ત્રી કાયમ તૂરા રસનું સેવન કર્યા સ્વભાવ ધરાવે, તે ઉગ્ર સ્વભાવવાળા કપટી અને ! કરતી હોય તે શ્યામ અથવા ધૂમાડા જેવા અસૂયા દોષવાળા એટલે કે પારકા ગુણો પર દોષારોપ | ભૂખરવર્ણા, આનાહ-મળબંધથી તંગ પેડ્રવાળા કરનારા પુત્રને જન્મ આપે છે. વળી જે સગર્ભા અને ઉદાવતના રોગી સંતાનને ઉત્પન્ન કરે સ્ત્રી કાયમ ઊંધ્યા કરતી હોય તે તંદ્રાલ એટલે કે 1 છે. એકંદર જે જે વ્યાધિ કે રોગનું નિદાન ઊંધ જેવા ઘેનમાં રહેવાને રવભાવ ધરાવનાર, કહ્યું છે, તેનું તેનું સેવન કર્યા કરતી સગર્ભા સ્ત્રી અબુધ-મૂખ તથા મંદાગ્નિથી યુક્ત એવા પુત્રને | તે તે નિદાનના નિમિત્ત થતા તે તે રોગથી યુક્ત જન્મ આપે છે; તેમ જ જે સ્ત્રી સગર્ભા હોય એવાં સંતાનને જન્મ આપે છે; એમ માતાએ છતાં કાયમ મદ્યપાન કરતી હોય તે અતિશય સેવેલા કુપોના કારણે જે જે ગર્ભદોષ અહીં તરસ્યા થયા કરતા અને ઓછી સ્મરણશક્તિથી | કહ્યા છે તે ઉપરથી પિતા દ્વારા ઉત્પન્ન થતા યુક્ત અને અસ્થિર કે વ્યાકુળ ચિત્તવાળા સંતાન- વીર્ય દેજો કે પિતાએ સેવેલા તે તે કુપના ને જન્મ આપે છે; તેમ જ જે સગર્ભા સ્ત્રી કારણે દુષ્ટ બનેલા તેના વીર્યથી જે ગર્ભ ઉત્પન્ન લગભગ કાયમ ધનું માંસ ખાવા ટેવાયેલી હાય થાય છે, તેમાં પણ તેવા જ વિકાર ઉત્પન્ન તે શર્કરામેહ કે સિકતામેહના રોગવાળા, પથરીના થાય છે, એમ પણ અહીં કહેવાઈ ગયું છે, તે રોગી કે શનૈમેંહના રોગવાળા પુત્રને ઉત્પન્ન કરે ! સમજી લેવું; એ રીતે અહીં ગર્ભનો નાશ કરનારા છે. જે સગર્ભા સ્ત્રી લગભગ ભૂંડનું માંસ ખાવાને ભાવો કહેવામાં આવ્યા છે.
સ્વભાવ ધરાવતી હોય તે લાલ નેત્રોવાળા, અક- इतिस्माह भगवान् कश्यपः સ્મિાત રોકાઈ જતા શ્વાસથી યુક્ત અથવા
એમ ભગવાન કશ્યપે અહીં ગર્ભિણી નિદ્રાવશ સ્થિતિમાં ખૂબ નસકોરાં બોલાવનાર અથવા | ચિકિસિત કહ્યું હતું. કઠોરરૂંવાટાવાળાં સંતાનને ઉત્પન્ન કરે છે. વળી જે
इति गर्भिणीचिकित्सितम् ।। સિગર્ભા સ્ત્રી કાયમ માછલાંનું માંસ ખાવા ટેવાયેલી
દુપ્રજાતા-ચિકિસિંક : હોય તે લાંબા કાળે આંખના પલકારા મારનાર કે
અધ્યાય ૩ જે સ્તબ્ધ નેત્રોવાળા સંતાનને ઉત્પન્ન કરે છે. વળી જે સગર્ભા સ્ત્રી મધુર પદાર્થોનું કાયમ સેવન કર્યા
दुष्प्रजाताचिकित्सितं व्याख्यास्यामः॥१॥ કરતી હોય તે પ્રમેહના રોગવાળા મૂંગા અથવા | $તિ શું રક્ષણ મળવાનું થg. ૨. જાડાં શરીરવાળા સંતાનને જન્મ આપે છે, તેમજ | હવે અહીંથી અમે દુપ્રજાતા એટલે
