________________
મહર્ષિ મારીચકશ્યપ વિરચિત
काश्यपसंहिता
अथ वा वृद्धजीवकीयतंत्र
(ૌ મા મૃચ)
૭ઃ સિદ્ધિસ્થાન રાજપુત્રીયા સિદ્ધિ અધ્યાય ૧ લે જિમ તથા gg પ્રશ્નાન વાઘ g: શજીનો જનની શિક વાગ: II II | હે ભગવન્ ! રાજપુત્રો અથવા બીજા દતિ ૬ મ િમાવાન શ્યપ | ૨
માટા લાકે કેટલા વર્ષની ઉંમરના થયા - હવે અહીંથી આરંભી “રાજપુત્રીયા હોય ત્યારે તેઓના સંબંધે બસ્તિકર્મ રૂપ સિદ્ધિ” નામના પહેલા અધ્યાયને અમે ચિકિત્સા કરવાને કહેલ છે? એટલે કહીશું, એમ ભગવાન કશ્યપે (પિોતાના કેટલા વર્ષની ઉંમરના માણસને બસ્તિકર્મ વૃદ્ધજીવક ) નામના શિષ્યને કહ્યું હતું. ૧,૨ પ્રયોગ કરી શકાય છે? એ બસ્તિમાં સ્નેહ
વિવરણ: વમન આદિ પંચકરૂપ ઉપચાર નું પ્રમાણ કેટલું હોય? કઈ બસિતઓ બરાબર થઈ શક્યા ન હોય જેથી ઉત્પન્ન થયેલા લોકોને હિતકારી થાય છે? કયા રોગોમાં રોગોની ચિકિત્સા કહેવા માટે અહીંથી સિદ્ધિસ્થાન બસ્તિ આપવી તે ઉત્તમ કહેવાય છે? લખવાને ગ્રન્થકારે આરંભ કર્યો છે, “આ કયા રોગોમાં બસ્તિઓ નિન્દિત ગણાય છે? અભિપ્રાય ચરકે સિદ્ધિસ્થાનના ૧૨ મા અધ્યાયમાં કઈ અવસ્થામાં અને કયા રોગોમાં આસ્થાઆમ કહ્યો છે. જેમકે “ર્મળ વમનવીનામસમ્યક પન બસ્તિ હિતકારી થાય છે? બસ્તિ करणापदाम् । साधनं साधनं स्थाने सिद्रिस्थान तदुच्यते ॥ કર્મનું પ્રમાણ શું હોય છે ? બસ્તિનું સેવન વમનાદિ કર્મોરૂપ ઉપચારો બરાબર કરી શકાયા કરવાથી શું હિત થાય છે અને શું ન હોય, તેથી ઉત્પન્ન થયેલા રોગોની ચિકિત્સા જે અહિત થાય છે? બસ્તિકર્મરૂપ ઉપચાર સ્થાનમાં કહી હોય તે સ્થાનને “સિદ્ધિસ્થાન’ બરાબર ન કરાય તો તેથી કયા વિકારે કહેવામાં આવે છે. ૧,૨
ઉત્પન્ન થાય છે અને તે વિકારોની ચિકિબસ્તિકર્મ સંબંધે વૃદ્ધજીવકના પ્રશ્નો સા કઈ કરવી જોઈએ? એમ આઠ પ્રશ્નો માવન સાનપુત્રામજો યા માતમનામ્ ઋષિઓની વચ્ચે વૃદ્ધજીવકે પૂછયા હતા, તિવત્સર(સુરા રતવર્માની રિ) તારૂા. ત્યારે કશ્યપે તેઓના આમ ઉત્તર આપ્યા
પ્રમi વિસ્ત થતા જ તદ્ધિતા હતા. ૩-૬ केषु रोगेषु शस्यन्ते बस्तयः केषु गर्हिताः॥४॥
કશ્યપના પ્રત્યુત્તર आस्थापनमवस्थायां कस्यां केषु गदेषु च। निबोध सम्यग्भवता महत्कार्य प्रचोदितम् ।।७। સ્તિકર્મમાં .િ.................... વરિતવર્મ હિ તુરં વાઢ( વિરોષત)
........... ll૮. દૂર્તિ સ્થાપવા વિંજ તા વિશિFI૬ હે જીવક! તે મને મેટું કાર્ય પૂછયું
