________________
૭૪૮
કાશ્યપ સંહિતા-ખિલસ્થાન
ત્યારે અર્શ સ રેગમાં અને યોનિશૂળમાં | એમ ભગવાન કશ્યપે જ કહ્યું હતું. ૧,૨ ઉપર્યુક્ત ઔષધદ્રવ્યોને પ્રલેપ કર્યો હોય
વૃદ્ધજીવકને પ્રશ્ન તે એ સર્વોત્તમ હાઈ વખણાય છે. ૯૪ | મfઈ વરૂઘઉં વૃદ્ધ વે પારનામું વર આવે ત્યારે આ ઉપચાર પણ કામના ગુણોવાઇમથામgછત્ વૃદ્ધાવવા / રૂ भीषणहर्षणैश्चैव विचित्राद्भुतदर्शनैः। | વેદના તથા વેદનાં અંગેના પારગામી ક્ષેપ મનHATલ્થ મિલાવર ૨ | વૃદ્ધ મહર્ષિ કશ્યપ ( એક વેળા ) અથગ્ર
માણસને જ્યારે (હરકોઈ) જવર આવે | હાઈ (નિરાંતે) સુખેથી બેઠા હતા, ત્યારે ત્યારે વૈદ્ય તે રોગીને ભય પમાડનાર અને વૃદ્ધજીવકે તેમને આમ પૂછયું હતું. ૩ હર્ષ પમાડનાર તરેહતરેહના અભુત વિષમજ્વર વિષે સવિસ્તર જિજ્ઞાસા દેખાવો દ્વારા તે રોગીના મનનો વ્યાક્ષેપ વિષHIM TIળ તે વિષે વિસ્તYI કરો એટલે કે તેના મનને બીજી બાજુ |
यद्यथावच्च यावच्च प्रोक्त वक्तव्यमादितः ॥४॥ આકર્ષવું. ૫
सामान्येनापि सर्वेषां ज्वराणां विगतज्वर!। વિષમજ્વરની ચિકિત્સા
वक्तुमर्हसि कात्न्येन परिशेषमतः परम् ॥५॥ पानं चैतत् प्रदातव्यं स्निग्धस्विन्नस्य देहिनः ।
વિષમજવરોના ભેદો સાથે સવિસ્તર ત્રિમ ટીમની નદિના ટૉજિકા જેટલું જ કહેવાનું હતું, તે બધું આદિથી જ થા gિuથા પિત્રોમત્રરંતૃતભા | આપે મને જોકે કહ્યું છે, તે પણ સંતાપ વિાિણાં જોતા પ્રિધાનવતા થી રહિત થયેલા હે ગુરુદેવ! બધાય જવર
ચિકિત્સાવિધાનને જાણનાર કિયા. નો સામાન્યપણે આપે નિર્દેશ કર્યો છે, કુશળ વૈદ્ય વિષમજવરના રોગીને પ્રથમ તેથી બીજુ-વિશેષ બાકી રહેલું છે તેને નેહથી સ્નિગ્ધ કરી દયુક્ત પણ કરે; આપ–સંપૂર્ણ રીતે કહેવાને યોગ્ય છે. ૩–૫ પછી તે રોગીને ત્રિભંટી-નોતર, અશ્વ- પ્રજાપતિ કશ્યપને પ્રત્યુત્તર ગન્ધા, અજમો, નીલિની–ગળી. તથા કડુ- રૂત્તિ રંતિઃ પ્રgિ નાપતિર્િ વત્તા એટલાંને કવાથ કરી તે પીવા આપ. માહિતં ય (વા) નામિતિ હિતY I અથવા કડુના કકને ગોમૂત્રમાં મિશ્ર કરી કરતાનાં કવરાજ ર મૂથો વામિ તરસ્કૃy. રેગીને તે પા; તેમ જ એ સિવાય બીજું અવસ્થાસૃક્ષારોવોપમે માતા ના પણ ચિકિત્સા ક્રિયા માટે કહેલ છે, તે એમ વૃદ્ધજીવકે પૂછયું હતું, ત્યારે પણ કરવું. ૯૬,૯૭
પ્રજાપતિ કશ્યપે આ વચન કહ્યું હતું, જવરइति ह स्माह भगवान् कश्यपः।
વાળા લોકોના સંબંધે અને જવાના સંબંધે એમ ભગવાન કશ્યપે જ કહ્યું હતું. પહેલાં જે સંક્ષેપમાં કહ્યું છે તથા જે બિલ ઇતિ શ્રી કાશ્યપ સંહિતામાં બિલસ્થાન “ વિષમજ્વર | કુલ કહ્યું નથી તે હું ક્રમશઃ અવસ્થા, લક્ષણ, નિર્દેશીય' નામને અધ્યાય ૧ લો સમાપ્ત
ઉદ્દેશ તથા વિશેષ ચિકિત્સા પણ હું તમને વિશેષ-નિર્દેશીય–અધ્યાય ૨ | અનુક્રમે કહું છું. તે તું સાંભળ. ૬,૭ | મંગલાચરણ અને પ્રારંભ
જવરની અવસ્થા વિરુદ્ધ ઔષધ अथातो विशेषनिर्देशीयं नामाध्यायं ध्याख्यास्यामः॥
નુકસાન કરે इति ह स्माह भगवान् कश्यपः॥२॥ | भैषज्यमनवस्थायां पथ्यमप्यवचारितम् ।
હવે અહીંથી “વિશેષનિર્દેશીય” નામના પુi 7 િિા તે રોકાવ તુ જ્યારે ૮ બીજા અધ્યાયનું અમે વ્યાખ્યાન કરીશું, J જવરની જે અવસ્થા હોય તેનાથી વિપ
