________________
૭૩૬
કાશ્યપ સંહિતા-ખિલસ્થાન
ઉપર્યુક્ત સમજવરથી વિપરીત | gયાં જ પિઇ gઢ૮ રધિ મમ્T વિષમજવર હેય
पिण्याकमाषविकृती म्यानूपं तथाऽऽमिषम्॥१४॥ विषमस्तद्विपर्यस्तस्तीक्ष्णत्वात् संततो मतः । एवं विधानि चान्यानि विरुद्धानि गुरूणि च । तद्वत् प्रेतग्रहोत्था ये चत्वारो विषमागमात्॥९॥ | सेवते च दिवास्वप्नमजीर्णाध्यशनानि च ॥१५॥
જે વર ઉપર જણાવેલ સમજવરથી | ચોમવધતિ તથ વિમો વાડડશુ નાથા વિપરીત લક્ષણવાળો હોય તે તીર્ણપણાથી
જે માણસ (પ્રથમના સાદા કે સમ) યુક્ત હોય છે, તેથી સંતતવિષમજવર જવરથી યુક્ત થયો હોય અને ઉપચારથી મનાય છે તે જ પ્રમાણે પ્રેતભૂત તથા મુક્ત થઈ રહ્યો હોય કે તરત જ વધુ ગ્રહોના વળગાડથી જે ચાર જ્વરો ઉત્પન્ન | પડતા શ્રમ તથા ભારે અને અનુકૂળ ન થાય છે, તેઓ પણ વિષમ આવેલા હોવાથી | હાય એવો અપથ્ય ખોરાક અને વધુ પ્રમાણમાં વિષમજવર કહેવાય છે ૯
પાણીનું સેવન કરવા માંડે, ઉપરાંત દૂધપાક, ઉપર્યુક્ત સંતત આદિ જ્વરોને વિષમ
- ખીચડી, લોટના ખોરાક, માંસ, બરાબર કહેવાનાં કારણે
નહિ જામેલું મંદિક દહીં, પિપાક-તલને दुर्जयत्वा(दुर्ग्रहत्वा )दुग्रग्रहपरिग्रहात् । બળ, અડદના વિકારો કે પદાર્થો, ગામડાંવૈષષે સંતતારી રાહવાતુવાદતમ્ II ૨૦ નાં અથવા આનૂપ-જલપ્રાય પ્રદેશનાં પશુ
એ સંતત આદિ-પાંચ ક્વો દુર્જય પક્ષીઓનું માંસ તેમ જ એ સિવાયનાં હેય છે, દુષ્ટ ગ્રહવાળી એટલે હઠીલા બીજાં પણ વિરુદ્ધ દ્રવ્યો કે પચવામાં હોય છે, ઉગ્ર ગ્રહોના પરિવારવાળા હોય ભારે દ્રવ્યોને સેવવા માંડે; તેમ જ દિવસે છે તેમ જ દારુણ-કર પણ હોય છે, તે કારણે નિદ્રા સેવે, અજીર્ણ હોય છતાં તે ઉપર તેઓનું વિષમપણું કહ્યું છે.૧૦
ખોરાક ખાધા કરે, તેનો (પ્રથમને જે સતતક આદિ ચાર જ્વરે પણ ગયો હોય તે જ) જવર ફરી ઊથલો મારીને વિષમજવર છે
વધી જાય છે અને તરત જ તે અનિયમિત તથા સતતીનાં ચતુળ ટિક્કારિતમ્ | સમયે આવવા રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે અને વિષમä પ્રવક્ષ્યામિ TIMાં નાતે યથા શા એ જ રૂપે વિષમજવર થઈ જાય છે. ૧૩–૧૫
તે જ પ્રમાણે “સતતક” આદિ ચાર વિષમજવર થવામાં બીજા પણ ખાસ વરોનું સમયના કારણે વિષપણું ઉત્પન્ન કારણે અને તે તે વિષમજવરના નામો થાય છે, તેને પણ હવે હું કહીશ. ૧૧ ધ્યાપિપુ પાડ્યું જ સેવત / શબ્દા
વિષમજ્વરને કણ ઉત્પન્ન કરે છે? ઢીલા પાનાનિ ક્ષi સંતાનિ વા. समस्ता द्वन्द्वशो वाऽपि धमनी रसवाहिनीः। दैवतानामभिध्यानाद् ग्रहसंस्पर्शनादपि ॥१७॥ दोषाः प्रपन्नाः कुर्वन्ति विषमा विषमज्वरम् ॥१२॥ सद्यो वान्तो विरिक्तो वा स्नेहपीतोऽनुवासितः।
બે બેના જોડકે એકત્ર થયેલા વાતાદિ | તોપન્નાલં ગુર્જન્ન થવાથું સેવા ૨૮ દે, રસવાહિની નાડીઓમાં પ્રાપ્ત થઈ તથા સલા વાયુfથમાન્ત તિઃ | એકબીજાથી વિષમ-વિરુદ્ધ બની જઈને કુપિત ક્રોપવાસુ રHIT પિત્તવ જ વિષમજવરોને ઉત્પન્ન કરે છે. ૧૨ તતોડW ધાતુવૈજળાદ્વિપ નાયરે વડા વિષમજ્વર એકદમ ઉત્પન્ન થઈ એકદમ सततोऽन्येद्युको वाऽपि तृतीयः सचतुर्थकः ॥२०॥ વધે છે તેનાં કારણે
જે માણસ, શરીરમાં રહેલા દે પાક્યા ડિતો મુથમાનો વા મુમત્ર યો નઃ ન હોય પણ કાચા જ હોય, તે કાળે કષાય વ્યાયામવાસ્થમિતિમાત્રમથી નમ્ શરૂા 3 દ્રવ્યનું સેવન કરે; તેમ જ લેલુપ બની નેહ,
સા. સ.
