________________
-१६८३]
द्वितीयः परिच्छेदः गूढस्वेष्टपादचक्रः श्लोकः । य: आत्मन इष्टः पादः सोऽन्येषु पादेषु गप्यते यतः । वर्णेन शरीरप्रभया भाति शोभते इति वर्णभः शरीरकान्त्यत्कृष्ट इत्यर्थः। तस्य संबोधनं हे वर्णभ । आर्य पूज्य । अतिनन्द्य सुष्टु समृद्ध । अव रक्ष । लेडन्तस्य रूपं क्रियापदम् । वन्द्य देवासुरैरभिवन्द्य हे अनन्त चतुर्दशतीर्थकर । सन् शोभन: आरवः वाणी सर्वभाषात्मिका यस्यासी सदारवः तस्य संबोधनं हे सदारव । वरद इष्टद। अतिशोभनं नताः प्रणताः अतिनता अतिनताश्च ते आर्याश्च अतिनतार्याः । तान् अवति रक्षतीति अतिनतार्यावः तस्य संबोधनम् अतिनतार्याव । वर्य प्रधान सभा एव अर्णवः समुद्रः अतान्तः अभिन्नः अक्षुभितः सभार्णवः समवसृतिसमुद्रः यस्यासी अतान्तसभार्णवः तस्य संबोधनं हे अतान्तसभाण-किमुक्तं भवति-हे अनन्त वर्णभादिविशेषणविशिष्ट अव पालय मामिति संबन्धः। अन्याँश्च पालय । एतत्सर्वं जिनशतके प्रोक्तम् ।
नायकं नौमि तत्त्वतः श्रेयांसं पृतनां तनाम् । नाऽतनानातनानात जयत्याघीं तनावित ॥१६७।। दर्पणबन्धः षड्वारपादमध्ये च सन्धौ च भ्रामयेत्कविः । तथैकं तस्य मध्ये च दर्पणाह्वयबन्धके ।।१६८३।। ततां विस्तृतां । ना पुमान् । आतनम् आगमनम्, अनातनम् अगमनम्,
'वर्णभः'-अनुपम सौन्दर्य; 'आर्य'-पूज्य; 'अतिनन्द्य'---विभूतिसे समृद्ध या सम्पन्न; 'अव'-रक्ष-रक्षा कीजिए; लेट्लकारका क्रियापद है । 'वन्द्य'-वन्दनीय; 'सदारवः'-दिव्यध्वनिसे युक्त; 'वरद'-वरदान-इच्छित पदार्थों को देनेवाले; 'अतिनतावि'-अत्यन्त नम्र आर्यपुरुषोंके रक्षक; 'अतान्तसभार्णवः'--क्षोभरहित, समवशरण-समुद्रसे संयुक्त । अत्यन्त सौन्दर्ययुक्त, महाविभूति सम्पन्न आदि विशेषणोंसे युक्त हे प्रभो ! दुःखोंसे मेरी रक्षा कीजिए। यह सब जिनशतकमें कहा गया है।
दपणबन्धका उदाहरण
हे गमनागमनरूप--जन्म-मरणरूप संसार प्रपंचसे रहित ! श्रेयान्सनाथ भगवन् ! आप अपने शरीरकी कान्तिसे समवशरणमें स्थित रहते हैं। आपने कर्मसेनाको जीत लिया है और आप ही तत्त्वतः मोक्षमार्गके नेता हैं, अतएव मैं आपको नमस्कार करता हूँ ॥१६७३॥ _ 'ततां'–विस्तृत; 'ना'-पुरुष; 'आतनम्'-आगमन-जन्म; 'अनातनम्'
३. चतुर्दशतीर्थंकर -ख ।
१. शरीरकान्त्युत्कट इत्यर्थः -क। २. सुष्ठु -ख। ४. तनूम् -ख । ५. षड्वारं पादमध्ये -च-ख ।
१२
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
