Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza [ zrI drAvaikAlikasUtra ] saMpAdaka gopAladAsa jIvAbhAI paTela soccA jANai kallANaM soccA jANai pAvagaM / ubhayaMpiM jANai soccA jaM cheyaM taM samAyare // jJAnI puruSA pAsethI sAMbhaLIne kalyANa tema ja kalyANa ANI zakAya che. jJAnIo pAsethI te baMnenuM jJAna meLavIne, je zreya hAya te AcaravuM. [daza0 4-2-1 1] vadhAya nIle gUjarAta vidyApITha amadAvAdna -380 018 Only www.janelibrary.org
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI puMjAbhAI jainagraMthamAlA-18 samIsAMjano upadeza [zrI dazavaikAlikasUtra] saMpAdaka nepAladAsa jIvAbhAI paTela soccA jANai kallANaM soccA jANai pAvagaM / ubhayaMpi jANai soccA jaM cheyaM taM samAyare // jJAnI puru pAsethI sAMbhaLIne kalyANa tema ja akalyANa jANI zakAya che. jJAnIo pAsethI te baMnenuM jJAna meLavIne, je zrema hoya te AcaravuM. diza0 4-2-11] kahI dai gUjarAta vidyApITha amadAvAda - 380 014
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ kiMmata rUA. 30 prakAzaka vinoda revAzaMkara tripAThI maMtrI, gUjarAta vidyApITha maMDaLa gujarAta vidyApITha amadAvAda - 380 014 mudraka jitendra ThAkArabhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda - 380 014 gUjarAta vidyApITha AvRtti pahelI, navembara 1939 punarmudraNa prata 1000, mArca, 1989 mArca, 1989
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA khaMDa 1le dasa akarAne upaghAta 5ramamaMgala 2. saMyama 4. cha prakAranA jIve bhikSAcaryA 6. mahAcAra 7. vAkathazaddhi 8. AcArasaMha 9. vinaya 10. upasaMhAra khaMDa raje 125 1. rativAkatha 2. ekAMtacaryA subhASita sUci 133 138
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaghAta A graMtha Arya zarthaMbhavAsvAmIe racela suprasiddha dazavaikAlika sUtrane chAyAnuvAda che. zayaMbhavasvAmI mahAvIra pachI 98 varSe svargavAsa pAmyA hatA. temanA graMtha upara niryukti lakhanAra bhadrabAhusvAmI temanA vize tathA temanA graMtha vize je mAhitI Ape che, te jUnAmAM jUnI heI, ApaNe prathama tene jANa laIe. "zacaMbhavasvAmI gaNadhara hatA; jina bhagavAnanI mUrtinuM darzana thatAM pratibodha pAmyA hatA, manaka nAmanA 1. eTale ke sUtragata arthonI vyAkhyA, sUtra ( nittAnAma) laMcanA sattAm mAm pADyApA yunina" - evo artha karavAmAM Ave che. paraMtu je niryuktio atyAra upalabdha che emAM A lakSaNa ghaTatuM nathI. temAM te sUvanA game te zabda laI temane mAtra nAma, sthApanA vagara anugadvAra paNa ApyAM hoya che. eTale e ja arthamAM nina samajavuM joIe. 2. munionA gaNane dhAraNa karanAra - gaNanAyaka. sa.-1
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ putranA pitA hatA; ane temaNe A 'zakAlika' graMtha 'pUrva' graMthAmAMthI` tAravI kADhayo hatA. [14] "peAtAnA putra manakate mATe A daza adhyayane zaEbhave tAravI kADhIne, vikAle eTale ke sAMjane vakhate gehamAM mATe A graMthanuM nAma 'dazakAlika' che. [15] "[14 'pUrva' graMthAmAMthI AtmapravAda nAmanA 'pUrva'mAMthI temaNe dharmaprApti [eTale ke zrIharibhadrasUrinA jaNAvyA pramANe ceAthuM] adhyayana tAravI kADhayuM; karmapravAda' nAmanA 'pUrva'mAMthI piIA eTale ke pAMcamuM] adhyayana tAravI kADhayuM; 'satyapravAda' nAmanA 'pUrva'mAMthI temaNe vAkayazuddhi [eTale ke sAtamuM] adhyayana tAravI kADhayuM; ane bAkInAM. adhyayana temaNe navamA eTale ke pratyAkhyAna' nAmanA 'pUrva'mAMthI tAravI kADhayAM." [16-7 zrIbhadrabAhusvAmI 18mI gAthAmAM bIjo vikalpa evA paNa jaNAve che ke, "athavA, bAra 'aMga'graMthAmAMthI temaNe potAnA putra 'manaka' upara anugraha karavAne arthe A graMtha tAravI kADhayo che." aMgagraMthAmAMthI agiyAra aMgagraMthA tA hAlamAM upalabdha che; ane 12muM aMga ke jemAM uparokta 14 pUrvagraMthAnA samAveza thaI jatA kahevAya che, te lupta thaI gayeluM che. te 11 aMgagraMthA uparathI ApaNe jANI 1. jaina dharmanA prAcIna 14 graMthA jatA kALathI ja te lupta thaI gayA kahevAya che. pachInA vakhatamAM temane 12mA aMga dRSTivAdamAM samAvI lIdhAnuM kahevAya che; paraMtu te khAramuM aMga paNa prAcIna kALathI ja lupta thayeluM manAya che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIe chIe ke, AcArAMga, sthAnAMga ate samavAyAMga, temaja uttarAdhyayanasUtra vagere anya AgamagraMthAmAM A graMthanAM dhaNAMkharAM ayanetA viSya maLI Ave che. peAtAnI niyuktinA chevaTanA bhAgamAM bhadrabAhu RNuAve che ke "AryaM manake A aghyayana (zAstra) cha mahinAmAM zIkhI lIdhuM; ane e cha mahinA ja dIkSita jIvana gALA te zubha dhyAnapUrvaka mRtyu pAmyA. te vakhate vRddha zayyabhava AnaMdAzru pADavA lAgyA. te joI temanA ziSya yazAbhadre temane tenuM kAraNa pUchyuM, ane zayaMbhave te kahI saMbhaLAvyuM. pachI saMdhe te bAbatamAM vicAra karyAM [ane e adhyayane lupta na thavA devAM evA nirNaya karyAM. (gAthA 370-1). bhadrabAhue mAtra sUcanarUpe ApelI A mAhitIne vistAra jANavA mATe ApaNe haribhadrasUrie (I. sa. 706thI 77) potAnI dazavaikAlikasUtra uparanI TIkAmAM, tema ra hemacaMdrAcAryajIe (I. sa. 1089-1173) pariziSTaparvamAM ApelI kathAo joI laI e. te baMne kathAomAM vigatAnA khAsa phera nathI; paraMtu haribhadrasUrinI kathAmAM jyAM keTaluMka saMdigdha tema ja aNukatha rahI jAya che, tyAM hemAcAryanI kathA spaSTa vivaraNu Ape che. eTale ahIM tA te baMne kathAo maLIne thatI eka kathA ja ApIzuM. AcAryaparaMparAmAM mahAvIra pachI kramamAM khIje naMbare AcAryapade AvelA sudharmasvAmI mahAvIranA nirvyA pachI 20 varSe nirvANu pAmyA. temanI pachI temanA ziSya gusvAmI AcArya thayA. te paNa mahAvIra pachI 64
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 varSe nirvANu pAmyA. temanA nirvANu pachI A kSetramAM A kALa pUratuM devaLajJAna lupta thaI gayuM. tyAra bAda mAtra zAstrajJAna ja bAkI rahyuM. tethI jaMbhusvAmI pachInA AcAryAM devalajJAnI kahevAvAne badale 'zrutakevalI' kahevAya che. prusvAmI pachI temanA ziSya prabhavasvAmI AcArya thayA. prabhavasvAmIe jIvananA aMtima bhAgamAM pAtAnI pAchaLa AcAryanuM sthAna le tevA yAgya mANusanI tapAsa karavA mAMDI. temane jaina saMghamAM te kAI lAyaka mANusa dekhAyA nahIM. eTale temaNe anyadharmI AmAM tapAsa karavA mAMDI. tA; rAgRhanagaramAM zayaMbhava nAmanA brAhmaNu gRhastha upara temanI najara TharI. paraMtu te te vedavAdI hatA tathA yajJakAMDamAM ja lavalIna hatA. tene tenI ajJAnanidrAmAMthI jagADavA mATe prabhavasvAmIe peAtAnA e munione tenA yajJamaMDapamAM mokalyA ane temane sUcanA ApI ke, tamAre tyAM jaI ne tenI pAse bhikSA mAgavI, ane te tamane (jaina hAvAne kAraNe) bhikSA ApavAnI nA pADe tyAre tyAMthI nIkaLatI vakhate, gaddo ddaSTam addo Tak tattva na sAthate ram' [ mAsa paramatattva nathI jANatA e kevA du:khanI vAta che !'] - ema khelavuM. 1. 21000 varSa paheAMcanArA du:khamA' nAmanA kALa pUratuM, 2. sthUlabhadrasvAmI sudhInA. pachI tA pUrvagraMthAnuM jJAna paNa lupta thatuM gayuM. 3. sudharmasvAmI, jaMbusvAmI ane prabhavasvAmI vize vadhu mAhitI mATe jIo A mALAnuM saMcamadharma' pustaka pA. 35.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ e pramANe bhikSA mAgavA AvelA te munie pAsethI uparanuM vAkaya sAMbhaLI zayyabhavane pote atyAra sudhI AcarelA jIvanamArga vize zaMkA UbhI thaI. tethI teNe peAtAnA upAdhyAyane te bAbata pUchyuM. teNe prathama tA "svarga ane meAkSa apAvanArA vede ja tattvarUpa che" ema javAba ApyA. paraMtu pachI zaSmabhave vadhu dabANu karatAM teNe yajJamaMDapamAM staMbha nIce gupta rAkhelI jinapratimA batAvI ane jazuAvyuM ke, A arhatabhagavAne upadezelA dharma ja tattvarUpa che ema huM mAnuM chuM; bAkI A badhI yajJakriyAe te| viDaMbanAmAtra che.'19 atabhagavAnanI 1. mULa kathAne A bhAga samAtA nathI. haribhadrasUranI kathAmAM e bhAga A pramANe che: " jJastaMbhanI nIce aetabhagavAnanI sarvaratnamayI pratimA che. te dhruva che. mATe mahetabhagavAnane dharma tattvarUpa che." hemAcArye A bhAgane pramANe vistAryuM che A cannastaMbhanI nIce huM tabhagavAnanI pratimA sthApelI che. tene ema nIce gupta rIte rAkhIne pUjavAmAM Ave che; ane tenA prabhAvathI ja mApaNuM nA cajJAdi karma nirvidhna thAya che. kAraNa ke je yajJamAM tevI pratimA rAkhavAmAM nathI AvatI, te cannanI, mahAtapasvI, siddhaputra ane paramaaha'ta evA tAraka vidhvaMsa karI nAkhe che." A javAmathI zuM sUcavAya che te samajI zakAtuM nathI. cajJAmAM staMbha nIce mahAvIranI pratimA rAkhavAmAM AvatI hatI tenA brAhmaNagraMthAmAM tA kathAMca ullekha maLatA nathI. satapatha brAhmaNa, kAtyAyana, zrautasUtra Adi graMthAmAM jaNAvyA pramANe cajJakriyAnI zarUAtamAM mahAvIra' nAmanuM pAtra viziSTa vidhi
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra saumya mUrti joI zayaMbhavane temanA pratye zraddhA utpanna thaI tethI temanA upadezelA dharmatattva vize vadhu jANavAnI IcchAthI te pelA munione zodhato zodhato prabhavasvAmI pAse AvI pahoMce. prabhavasvAmIe zayaMbhavane pAMca mahAvrata samajAvyAM ane dIkSA ApI. zarmAbhava tyAra bAda temanI pAse ja rahyA ane cauda pUrvo zIkhyA. aMte prabhavasvAmIe jyAre temane lAyaka thayelA joyA, tyAre temane pitAne sthAne sthApI pote paraphekagamana karyuM. je vakhate zayaMbhave saMsAratyAga karyo. te vakhate temanI panI bahu yuvAna hatI. tenI avasthA joI tenAM sagAMvahAlAM bahuM duHkhI thavA lAgyAM tathA tene pUchavA lAgyAM ke "tArA udaramAM garbhane kaMI saMbhava che? tyAre teNe javAba ApyuM ke, "thoDoka nim] che." pachI jyAre tene putra janme tyAre lekee tenuM nAma manaka [jaya rAkhyuM. te ATha varSane thayuM tyAre pitAnA pitA vize pitAnI mAtAne pUchavA lAgyo. tenI mAtAe kahyuM ke, "tArA zavyaMbhava nAmanA pitAne dhUrta jatiDAeAe chetarIne dIkSA ApI pramANe taiyAra karavAmAM Ave che tathA tene viSNu tathA sUryanA pratIka tarIke pUjavAmAM Ave che. te pAtrane ja samAna nAmane kAraNe ahIM bhUlabharyo ullekha thayo hoya tevI kalpanA jAya che. bAkI te, kathAne A bhAga tUTaka athavA to sahidha che, ema mAnavuM joI e. hetanI pratimA cA nIce rAkhavAthI ja bIjA Ahata e hisaka cazanI rakSA karI ke tene anumati Ape e kevI vicitra kalpanA che !' 1. saMskRta - manA !
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 dIdhI che.' peleA bALaka A sAMbhaLI pAtAnA pitAne maLavAnI IcchAthI mAne jaNuAvyA vinA cAlI nIkaLye. karatA karatA te caMpA nagarI najIka AvI pahoMcyA tyAre daivayeAge zayyabhavasvAmI dizAe javA bahAra nIkaLyA hatA. temanI najara tenA upara paDatAM temane tenA tarapha naisargika vAtsalya prema UpajyA. eTale temaNe tene pUchyuM ke, 'tuM krANu che, ane kayAMthI AvyA che?" pelAe badhI vAta temane kahI tathA pUchyuM ke, tame pazu jaina sAdhu dekhAo che; te tame mArA pitAne jANA che? te jo mane maLe te mATe paNu sAdhu thaI ne temanI pAse rahevuM che.' tyAre zamyuMbhave tene kahyuM ke, te te mArA parama mitra che. ane amane ene tuM zarIrathI pazu eka ja jANa. mATe tuM mArI pAse ja dIkSA laI le.' pele cheAkaraza kabUla thayA eTale tene laI te zaEbhava apAsare AvyA ane tene dIkSA ApI. pachI ceAJadRSTithI jotAM temane jAyuM ke A chekarAnuM AyuSya have cha mahinAnuM ja che; eTale tene paddhatipUrvaka badhAM zAstro bhaNAvavAM nirarthaka che.' pachI, temaNe Avazyaka kAraNu mAnI, 'pUrve' graMtheAmAMthI sAMjate vakhate A deza adhyayane tAravI kADhAM, ane te cheAkarAne bhaNAvyAM. te chekarAe pazu zuddha citta vaDe e adhyayatAne bhaNIne 1. evA niyama che ke, eka chellA zapUrvI zAstramAMthI varSa sArAhAra kare; ane cauda pUrva jANanAra murti kAI khAsa kAraNa AvI paDe teA ja kare.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAcita rIte ArAdhyAM. pachI cha mAsa pUrA thatAM te chokare pitAne deha chaDI vargavAsI thaye. e chokarAe TUMka samayamAM paNa je zraddhA-bhaktithI sarva zAstromAM sArarUpa e adhyayane ArAdhyAM hatAM, te vicAratAM vicAratAM zayaMbhavasvAmInI AMkhamAMthI AMsu nIkaLI paDyAM. te vakhate pAse UbhelA temanA ziSyae temane A pramANe AMsu pADavAnuM kAraNa pUchyuM. eTale zayaMbhavasvAmIe sAcI vAta kahI dIdhI ke, e chokaro mAre pUrvAzramane putra hatuM, paraMtu tene guruputra jANI tame tenI pAsethI kaMthAyegya sevA na le ema mAnI e vAta meM tamane jaNAvI nahatI. astu. tyAra bAda nirupayegI hovAthI pelAM daza adhyayane zayyabhavasvAmIe saMharI levAno vicAra karyo, paraMtu saMghe badhI vAta jANyA bAda e nirNaya karyo ke, have pachInA kALamAM lekenuM AyuSya tathA buddhi ghaTatAM javAnAM che; te vakhate A adhyayana ghaNune dharmatattva jANavA samajavAmAM upayogI thaze; mATe te bhale kAyama rahe. - haribhadrasuri ane hemAcAryanI kathAomAM dazavaikAlika sUtra kevA saMgamAM racAyuM tenuM vigatabharyuM AvuM varNana che. bhadrabAhusvAmIe pote paNa A kathAnA mukhya bhAgone 1. kathA uparathI te ema ja lAge ke, zayyabhava manaka AgaLa cheka chevaTa sudhI chatA thayA ja nahatA. paraMtu te chokarAe paNa pitAne maLavAno Agraha kadI na karyo, ane vacce ja pitAnA kaI mitra pAse rahI paDayo, e vastu kathAnA pravAhamAM baMdha besatuM nathI ja thatuM.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ sucita karyA che. eTale ApaNe e kathAne ghaNuM prAcIna kALathI cAlatI AvelI kahI zakIe. paraMtu atyAre je dazavaikAlikasUtra maLe che, temAM daza adhyayane uparAMta chevaTe be cUDAo (pariziSTo) umerelI hoya che. bhadrabAhasvAmIe paNa temanA upara niryukti lakhelI hovAthI te cUDAo junA jamAnAthI ja te graMthamAM umerAtI AvI che ema kahI zakAya. hemAcAryo pitAnA pariziSTaparvamAM e cUDAo vize evI daMtakathA ApI che ke, mahAvIra pachI 170 varSe svargavAsI thayelA bhadrabAhusvAmInA gurubhAI saMbhUtivijayanI 1. ahIM AgaLa eka vivAdagrasta bAbatane ullekha karI levuM joIe. jaina AcAryaparaMparAmAM bhadrabAhanuM nAma be vakhata Ave che. eka bhadrabAhu te mahAvIra pachI mAtra 170 varSa svargavAsI thayA hatA. jayAre bIjA bhadrabAhu I. sa. e saikAmAM thaI gacA. sAmAnya mAnyatA to prathama bhadrabAhune ja A badhI niryuktionA lekhaka mAne che. paraMtu arvAcIna vidvAne bIjA bhadrabAhune ja A niryuktionA lekhaka mAne che. kAraNa ke, dazavaikAphikanI niryuktimAM (1-81) gAvitavAcakano ullekha che; ane nadIsUtranI paTTAvalImAM goviMdavAcakane nAgArjunanA ziSya jaNAvyA che, eTale te I. sa. 350nI AsapAsamAM thayA hovA joIe. te pachI niyuktinA lekhaka bhadrabAhu to tethI paNa pachInA kALamAM thayA hovA joIe evuM siddha thAya, ja. joke niyuktimAM pachInA kaI bhASyakAranI gAthAo paNa seLabheLa thaI gaI che, evuM haribhadrasUri paNa jaNAve che. eTale niyuktinA amuka bhAgamAM AvatA ulekha uparathI AkhI nitine kALa nizcita karavuM muzkela te che ja.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI AcAryapade AvelA tathA bhadrabAhusvAmInA samakAlIna evA sthUlabhadrasvAmInI bahene, muni thayelA pitAnA bIjA bhAI zrIyakathI upavAsa na thaI zakatA hevAthI, paryuSaNa parva vakhate tene divasanA cothA bhAga (pauruSI) jeTale upavAsa karavAne samajAvyuM. te kabUla paNa thayuM. pachI teTale samaya pUro thatAM tenI bahene tene bIje ce bhAga paNuM kheMcI kADhavA samajAvyuM, kAraNa ke, "paryuSaNa e bahu durlabha parva che." ema karatAM karatAM tenI bahene tene Akho divasa pUre karAvyo ane "rAta te UMghamAM cAlI jaze ema kahI rAtre paNa upavAsa cAlu rakhAvyA. paraMtu pelo te sudhAnI vedanAthI rAta daramyAna ja maraNa pAmyA. A joI tenI bahena camakI, ane pite RSihatyAnuM pApa karyuM ema mAnI beThI. saMghe te tenI bhAvanA zuddha hovAthI tene nirdoSa TharAvI; paraMtu tenA manane saMdeha dUra na thayuM. teNe jaNAvyuM ke, jinezvara bhagavAna pote tene svamukhe nirdoSa kahe tene saMdeha dUra thAya. paraMtu A kALamAM, A kSetramAM koI jina heya nahIM; tethI mahAvidehakSetramAM vicaratA tIrthaMkara pAsethI nirNaya meLavavA mATe A saMdha dhyAna lagAvIne beThe. tyAre zAsanadevatA AvIne pragaTa thaI. tenI dvArA saMghe pelI yakSA sAdhvIne mahAvidehakSetramAM sImaMdharasvAmI pAse (AkAzamArge) mokalI. tyAM temaNe tene svamukhe nirdoSa kahI, eTaluM ja nahIM paNa "bhAvanA', "vimukti", "ratika95 ane "vicitracaryA" e cAra adhyayane tene zIkhavyAM. pelI AryAe pAchAM AvI cAra adhyayana saMghane arpaNa karyA. saMghe temAMthI pahelAM bene AcArAMgasUtranI cUDArUpa
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAmAM ane chellAM bene dazavaikAlikasUtranI cUDArUpe sthApyAM. paraMtu, haribhadrasUri e be cUDAo uparanI pitAnI TIkAmAM pahelI cUDA mATe te AvI kazI daMtakathA ApatA ja nathI. mAtra bIjI cUDAmAM mULa sUtramAM ja, kevalIe kahela jJAnarUpa cUDA have huM kahuM chuM evo ullekha hovAthI, tenI TIkAmAM haribhadra bIjA koInuM nAma lIdhA vinA mAtra nIcenI TUMka kathA Ape che: "kaI asahiSNu saMyata - muni - ne AryAe cAturmAsa vakhate eka upavAsa karAvya; paNa te to te upavAsa pUro karatAM maraNa ja pA. pachI pite vihatyA karI ema mAnI te Aya khinna thaI gaI (mane doSa lAge ke nahIM) e huM tIrthakarane pUchuM e tene vicAra Avyo. tenI bhaktithI prasanna thayelI devatA tene zrI sImaMdharasvAmI pAse laI gaI. tyAM jaI temane pUchayuM, 'tArA cittamAM tene mAravAne khyAla nahote mATe te tene vadha karanArI na gaNAya" - ema kahI temaNe tene A cUDA zIkhavI." eTale haribhadrasUri jANe bIjI cUDA ja A rIte sImaMdharasvAmI pAsethI AvI hoya ema mAnatA lAge che. bhadrabAhu paNa pitAnI niryaktimAM A cUDAe bAbata kazI daMtakathAne ullekha karyA vinA mAtra eTaluM jaNAve che 1. A kathana, haribhadrasUrinI TIkAvALI devacaMda lAlabhAIvALA dazavaikAlikasUtranI AvRtti mujaba kareluM che. temAM niyuktinI kula 371 gAthAo ApI che. niryuktinA bIjA koI pAkamAM 447 gAthAo che, ane temAM chellI gAthAmAM A baMne cUDAe sImaMdharasvAmIe Aryone zIkhavI hatI tema jaNAvyuM che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ke, A cUDAonA viSayatA mULa (dazavaikAlika) graMthamAM saMgraha thaI ja gayA che. eTale A cUDAe te te graMthamAM kahevA--na kahelA viSayanA sakSipta sArarUpa che." (gA. 359). eTale A cUDAone lagatI daMtakathAne keTaluM mahattva ApavuM te vicAravA jevuM che. * upara ApaNe joI AvyA te pramANe A graMtha mahAvIra pachI mAtra 98 varSe dehatyAga karanArA jaina sa`dhanA vaDA AcAyaeN asAdhAraNu saMjogAmAM prAcIna zAstromAMthI tAravelA che. eTale A graMthamAM ApaNune mahAvIra pachInA taratanA jamAnAmAM jaina dharma ane AcAranuM pracalita svarUpa kevuM hatuM ke kevuM manAtuM hatuM te jovA maLe che. niryuktikAre A sUtranuM nAma dazavaikAlika' paDavAnuM je kAraNu ApyuM che, te ApaNe joI AvyA. paraMtu te vize kAMIka vizeSa vicAra karavA prApta thAya che. bhadrabAhu peAtAnI niyuktimAM A sUtranuM nAma cha vakhata dazakAlika Ape che ane e vakhata dazavaikAlika' Ape che, temAMya, jyAM temaNe A sUtranA nAmane artha karavAnA prayatna karyAM che, tyAM te dRzakAlika" nAma ja ApyuM che. chatAM tenA artha te 1 1. A carcA inDiyana hisTorikala kavArTI' pu. 14, pA. 432mAM AvelA zrI dhADhavenA lekhamAMthI lIdhI che. 2. gAthA 1, 7, 12, 14, 25. (pro. ayaMkaranI AvRtti. nIcenI nAMdyAmAM paNa te ja Apitta gaNavI.) 3. gAthA 6, 397.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazavaikAlika' nAma anusAra ja karyo che. uttarAdhyayanasUtramAM (a) 25, gA. 12 tathA 18) divasa ane rAtane chelle (2) bhAga svAdhyAya mATe vihita gayo che. ane cUrNikAranA jaNAvyA mujaba A dazavaikAlika graMtha divasanA trIjA bhAgamAM eTale ke svAdhyAyanA kALathI kAMIka pahelAM racAya hate; eTale te "vikAle racAye kahevAya. paraMtu eTalA ja kAraNathI AkhA graMthane A nAma maLe e barAbara nathI lAgatuM. uparAMta manaka te cha mahinA jIvavAnuM hatuM, eTale jarA vadhu thobhIne paNa zayyabhavAsvAmI ethI pauruSImAM ja vihita samaye A sUtra racI zakata. eTale A sUtranuM A nAma paDavAnuM kAMIka bIjuM kAraNa ApaNe vicAravuM joIe. evuM eka kAraNuM nIce mujaba dekhAya che. ApaNe jANIe chIe ke, sAmAnya niyama mujaba dIkSA lIdhe 19 varSa thAya tyAre sAdhu pUrvagraMtho bhaNI zake. paraMtu manaka te e pramANe abhyAsano vihitakALa sAcavI zake tema hatuM nahIM; eTale tene mATe zayaMbhave pUrvagraMthanuM dahana karI, tene dIkSA ApyA bAda tarata ja - agyakALe - pUrvagraMthanA siddhAMtonuM jJAna ApI dIdhuM. Ama manake te jJAna akALe - vikALe - meLavyuM kahevAya; ane te kAraNe A sUtranuM nAma vaikAlika paDyuM hoya ema banavAjoga che. A badhI dalIlemAM sUtranuM dazavaikAlika' nAma gRhIta levAmAM Ave che. paraMtu upara jaI AvyA tema A sUtranuM kharuM nAma te dazakAlika lAge che. ane e 1, gAthA 7, 12, 15.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 artha nAmanA artha te A dalIle nathI ja batAvI zakatI. te pachI dazakAlika' nAmanA ze? ApaNe te praznanA javAma vicArIe. jaina zAstragraMthAne cAra vibhAgAmAM vaheMcI nAkhavAmAM Ave cheH dravyAnuyoga (tattvajJAnane lagatA); caraNakaraNAnuyega (AcAravidhine lagatA); gaNitAnuyoga ane dharmakathAnuyoga. cUrNikAra kahe che ke (pA. 2), 'vagaraLanuSyono nAmaniyasuyam' eTale , je graMthAmAM caraNu (AcAra) ane karaNa (bhikSAvidhi) batAvyAM hoya te kAlika' zAstra kahevAya. have dazavaikAlikasUtramAM mukhyatve caraNu ane karaNanuM ja varNana che. eTale tene kAlika' graMtha kahI zakAya, ane e rIte A daza avyayatA dazakAlika' kahevAyAM hAya ema anavAjoga che. paraMtu, naMdIsUtramAM zAstronA 'kAlika' ane 'utkAlika' evA bhedo judA ja kAraNe pADayA che: je graMthanuM adhyayana divasanA cAra bhAgamAMthI) chellA bhAgamAM ane rAtrinA (cAra bhAgamAMthI) prathama bhAgamAM - ema svAdhyAya mATenA vihitakALamAM ja thaI zake, te 'kAlika'; ane je graMthanuM adhyayana karavAmAM evI kazI kAlamaryAdA nathI, te utkAlika te vibhAgavyavasthAmAM dazavaikAlikasUtrane 'ulkAlika' vibhAgamAM mUkavAmAM AvyuM che. ApaNe upara joI AvyA 6, A graMthanuM mULa nAma teA dazakAlika' hatuM, ane tenA artha AcAriivadha darzAvanArAM daza adhyayanA' hatA; paraMtu pachIthI jyAre naMdIsUtramAM jaNAvelA kAlika----utkAlika vibhAga pracAramAM AvyA haze, ane 'dazakAlika' sUtrane
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ utkAlika vibhAgamAM mUkavAmAM AvyuM haze, tyAre tenuM kAlika nAma tenA utkAlika vibhAga sAthe asaMgata lAgatAM, tathA tenuM kAlika nAma paDavAnuM mULa kAraNa bhulAI jatAM, tenuM nAma badalAIne "dazavaikAlika' thaI gayuM haze. ane pachIthI vaikAlikane artha karavAne prasaMga Ubho thatAM, kathA anusAra tenI racanA sAyaMkALe (vikAle thayelI gaNa, te rIte tene artha karavAmAM AvyuM haze. A badhI chevaTe te kalpanAo ja che. eTale A anuvAda pUratuM te sUtranuM pracalita "dazavaikAlika' nAma ja svIkArIne A anuvAdanuM nAma "samIsAMjano upadeza' rAkhyuM che. A sUtrane AgamagraMthanA "mUlasUtra" kahevAtA vibhAgamAM mUkavAmAM AvyuM che. jaina dharmagraMthamAMthI bIjA be graMthane e rIte mUlasUtra kahevAmAM Ave che : uttarAdhyayanasUtra, ane AvazyakasUtra. have "mUlasUtra' eTale zuM e vize ghaNe matabheda che. "bhUlasUtra eTale jemAM mULa zabdo" arthAta mahAvIranA potAnA zabdo che te graMtha -evo artha thAya che. keTalAka ema kahe che ke, jaina dharmanA abhyAsane (navA dIkSitane) bhaNavAnA zarUAtanA prAthamika graMtho hovAthI A graMtha "mUlasUtra' kahevAya che. dazavaikAlikasUtrane e baMne arthe eka rIte 1. piMDaniryukti ke ghaniktine cAhuM malasUtra kahevAmAM Ave che. paNa tenA nAma uparathI sUcita thAya che tema, maLe te svataMtra graMtha hovAne badale Avazyaka sUtranI nikti ja haze.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAgu paDI zake tema che. kAraNa ke te mULa pUrvagraMthamAMthI ja karelA utArArUpa heI, temAM "mULa zabda ja che. uparAMta temAM sAdhujIvanane Avazayaka vidhi TUMkamAM tathA saheje samajAI jAya te rIte mUkavAmAM AvyA hovAthI, te graMtha zarUAtanA abhyAsIne kAmamAM Ave tevo ja che. uparAMta e sUtramAM mumukSue khAsa dhyAnamAM rAkhavAnA badhA dharmono saMgraha thayela hovAthI, te sUtra divasa ane rAtrinA saMdhi TANe eTale ke samIsAMje yAda karI javA jevuM che. dazavaikAlikasUtramAM (cUDA 1-12) jaNAvyuM che ke, sAdhue potAnA dharmomAMthI zuM AcaryuM che ane haja zuM AcaravAnuM bAkI che e reja vicArI javuM joIe. e rIte A graMtha "samIsAMje yAda karI javAnA upadeza" rUpa paNa che. ane tethI A anuvAdanuM nAma, "samIsAMje tAravelo upadeza" tema ja "samIsAMje yAda karI javAne upadeza" ema baMne ane sUcita kare tevuM "samIsAMjane upadeza" rAkhyuM che. have ApaNe "dazavaikAlika sUtranA viSaya tarapha najara karIe. ApaNe zarUAtamAM joI AvyA ke, A graMtha nAnI uMmaranA eka bhikSune dharmajIvananuM tatva samajAvavA mATe tAravI kADhela che. tethI karIne AmAM mukhyatve bhikSadharmanI ja vAta heya e saheje kalpI zakAze. A sUtranA prathama zlekamAM ja AcArye dharmanuM svarUpa samajAvatAM kahyuM che ke, "dharma e ja parama maMgala che; tathA ahiMsA, saMyama ane tapa eTale ja dharma graMthakartA A traNa
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 bAbatAmAM ja dharmanuM tamAma tattva samAvI devA mAge che; athavA kaho ke graMthakartAnI najare jaina dharma eTale e traNa vastu che. alabatta, tyAM graMthakartA bhikSunA dharmanI ke gRhasthanA dharmanI vAta nathI karatA, paraMtu 'parama maMgaLa'rUpa eTale ke manuSyanuM parama kalyANu karanArA dharmanI vAta kare che. tepaNu, temanI dRSTie sa pUrNa dharmajIvanane artha uttama bhikSujIvana ja che, e bAbatamAM zaMkA nathI. graMthakartA dharmanuM upara pramANe lakSaNu bAMdhIne tarata ja pachInA zlokamAM e dharmane anusaravA IcchanAraneA AcAra kahevA bese che. temAM mukhyatve AMtara-Adya aMdhAne tyAga, bhikSAcaryAM ane tapAcaraNu e traNa vastuonuM vidhAna che. ane upara jaNAvelI dharmanI vyAkhyAmAMthI e vastu ja kulita thaI zake che. jo ahiMsA e dharmanuM prathama pagathiyuM hoya, te peAtAnA zarIranA sukhApabhAga ke nibhAva mATe karavAmAM AvatI hiMsAnA tyAga prathama ja vicAravA joI e. jyAM sudhI zarIra ane tenA sukhanAM sAdhaneAnI kAmanA che, tyAM sudhI anya jIvAnA upamaIpUrvaka te sukhAnI prApti mATenI pravRtti anivArya che. tethI sukhApabhAganI kAmanAnA, ane nirvAhamAM paNa sukhApabhAgane jeTale aMza che teTalA pUratA tenA pazu saMyama Avazyaka ja che, ane eka vAra e AMtarika taiyama AvyA, tenI sAthe ja kAmanAo pUrI karavA mATe svIkArelA strI-putra-dhana-dhAnyAdi parigrahane paNu saMyama arthAta tyAga AvIne UbhA ja rahyo. jyAM sudhI srIputrAdi parigraha che, tyAM sudhI ahiMsA ane saMyamanuM paMthArtha pAlana ja zakaya nathI, evI AcAryazrInI spaSTa mAnyatA che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 mATenI pravRtti bhala tA UbheA ja rahyo. haMmezane mATe aMta ane saMyamanuM yathArtha Ama, zarIranA sukhApabhAga cheDI, paraMtu zarIranA nirvAhanA prazna zarIrane nAza karavAthI je jIvanane AvI zakatA hota, te te ahiMsA pAlana karavAnA ekamAtra raste AtmahatyA ja raheta. paraMtu, jyAM sudhI pUrvakarmAnuM baMdhana jIva upara che, tyAM sudhI jIvane pharI pharI zarIra dhAraNa thavAnuM ja. eTale navAM karma UbhAM thatAM aTakAvavAM e ja basa nathI; paraMtu karI janma na thAya ema karavuM e Avazyaka che. paraMtu pUrvakarmA nAza karavAnA rastA tA (navAM karma UbhAM na thAya te rIte) tapAcaraNu ja che. eTale e tapAcaraNa mATe zarIrane jIvatuM teA rAkhavuM joI e. tA pachI zarIranirvAhane ahiMsaka ane saMyamI rastA kayA ? AcArya kahe che ke, tene rastA bhikSAcaryAM ja che. paraMtu ahIM AgaLa prazna UThI zake ke, bhikSAcarcAthI jIvavuM e paNa eka rIte azpArjananI hiMsAne kheAjo peAtAne mAthethI utArIne khInnane mAthe nAkhavArUpa thayuM ? ane ema karIneya e hiMsAmAMthI vastutAe chuTAyuM zI rIte ? A praznanI rasika carcA bhadrabAhusvAmIe ja peAtAnI niyuktimAM karelI che. tenA TUMka sAra A anuvAdamAM prathama anyayanane aMte nAMdhamAM ApyA che. temAM guAvyuM che ke, bhikSu potAnA banne gRhastha upara nathI nAkhatA; kAraNa ke gRhastha kAMI bhikSune mATe ja kamAvAnI ke rAMdhavAnI pravRtti nathI karatA. tenI to e prakRti ja che ke, peAtAne ane peAtAnAM mATe kamAvuM ane rAMdhavuM. bhikSu te e ? * \
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAMdhelAmAMthI "vadheluM ane nirupayogI mAgI lAvIne ja jIve che ane tevuM na maLe te sudhAnI vedanA sahana kare che, paraMtu koI saMjogomAM pitAne mATe taiyAra kareluM ke ANeluM svIkAratuM nathI. are te te pIvAnuM pANI paNa sIdhuM jaLAzayamAMthI nathI lete; paraMtu gRhasthoe goLa vagerenAM vAsaNa dhevAmAM ke rAMdhatA pahelAM cekhA vagere jovAmAM vApareluM tathA nirjIva thayeluM jovaNa mAgI lAvIne ja tenA vaDe tRSNA chipAve che. nAhavAne to teNe AjIvana tyAga ja kare che. tema ja, meM dhovAnI, dAMta sApha karavAnI tathA hAthapaga dhovAnI bIjI pravRttine paNa teNe tyAga karela che. tene mukAma paNa gAmabahAra gRhasthanAM khAlI paDelAM ulAne, udyAnagRha, ke luhAra vagere kArIgaronI rAtre khAlI paDI rahetI kADhe ke tabelAo ja che. Ama, gRhasthAe pitAnA mATe taiyAra karelI paNa pachI nirupayogI thayelI ke vadhelI vastuo vaDe ja te zarIranirvAha kare che. joke AnI sAme paNa e prazna UThI zake ke dharma to badhAne ja mATe he joIe; ane tame paNa te dharma badhA ja pALe ema Icche che tathA te rItane pracAra paNa kare che. te pachI badhA ja loko dharmanuM pAlana karavA che, te temane ahiMsaka evI AjIvikA tame kaI batAvI? badhA ja bhikSu bane, te bhikSAca ja saMbhavita nathI! - Ano javAba jaina dharmanI eka Avazayaka zastamAMthI maLe che. jaina dharma evuM kahe che ke, zarIranA nibhAva arthe svIkArelI vasa, pAtra, pustaka, vagere Avazyaka sAmagrI e parigraha nathI. te niyamanI rUe ja ema kahI zakAya che ke, jIvananA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Avazyaka nivahane arthe karelI bhikSAcaryA vagere pravRttithI thatI hiMsA e paNa hiMsA nathI. e rIte jIvananirvAhane ja Avazyaka eTalI pravRtti karavAnuM te vakhate jaina dharma kadAca Avazyaka gaNe ane ene ahiMsA ja gaNe. pramAda ane asaMyamapUrvaka karAtI pravRtti ja tene mate hiMsA che. saMyamI jIvanamAM Avazyaka hevAthI jaina dharma bhikSane eka ThekANe sthiravAsa karavAnI manA karI, tene niraMtara pagapALA vicaryA karavAnuM Adeza che. ane eka rIte kahI zakAya ke, e rIte te sAmAnya gRhastha paNa bhikSa karatAM te AkhI jiMdagIne hisAbe ochuM cAlatuM haze ane cAlavAmAM game teTalI kALajI rAkhe te paNa pRthvI-vAyu vagere banI tema ja bIjA paNa sUkSma trasa jIvenI keTalI badhI hiMsA thAya che ? te ja pramANe dharmopadeza ApavAnI bAbatamAM paNa ekAda gRhastha karatAM ekAda AcArya vadhAre vANavyApAra karatA haze! eTale saMyamI jIvana gALavAne arthe jeTalI Avazayaka pravRtti karavI paDe, teTalI pravRttimAM thatI hiMsAne maMjUra karyA vinA chUTake ja nathI. paraMtu jyAM sudhI vastIne mATe bhAga gRhastha ja che, tyAM sudhI tenI nirupayogI ke vadhI-ghaTI vastuo vAparIne ja kaI bhikSusamudAya jIvavA Icche, te temAM samAjanI daSTie khAsa vAMdho uThAvavA jevuM lAgatuM nathI. alabatta, ahiMsA ane saMyamanA pAyA upara ja AkhA samAjajIvananI racanA karI zakAya, ane e rIte ahiMsaka nirvAha mATe bhikSAcaryA svIkAravAnI AvazyakatA TALI zakAya, paraMtu tyAM AgaLa dharmanuM trIjuM aMga: tapa AvIne UbhuM rahe che. e tapamAM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 dehadamananI bIjI aneka vastuo uparAMta mukhyatve cittanirAdharUpI dhyAnatA ja samAveza thAya che. ceAthA adhyayanane aMte jaNAvyuM che ke, "jyAre te peAtAnA mana-vANI-kAyAnA vyApArezana nirAdha karI zaila jevI nizcala 'zailezI' dazA prApta kare che, tyAre te sarva karmAMne kSaya karI, niraMjana banI, siddhati prApta karI, zAzvata sidda bane che." e tapAcaraNu athavA byAna evI vastu che ke, te peAtAne mATe manuSyane AkhA samaya ane tamAma zakti mAgI le che. ane tethI ja tenuM sarvathA pAlana karavAnI utkaMThAvALAne sAMsArika pravRttionA tyAga Avazyaka thaI paDe che. keTalAka jaina gRhasthAe pazu dhyAnanI UMcI kakSAe prApta karyAMnA dAkhalA zAstramAM che; paraMtu te dAkhalAomAM pazu te te gRhasthe peAtAnI badhI pratti cheDI dIdhAne athavA ochI karI dIdhAnA ja ullekha che. eTale ke, eka prakAranA saMnyAsa vinA tapadhyAnanA mArga sAdhavA muzkela che, evI mAnyatA prAcIna kALathI cAlI Ave che. tenI sAme pazu evA prazna UbhA thaI zake ke, peAtAnA kalyANane arthe peAtAnA jIvananirvAhanI Avazyaka pravRttine meLe bIjA upara nAkhavAnI bhAvanA samAjanI dRSTie hitakara che ke krama. pazu e vAMdhA te, samAjanI pravRttimAtramAMthI dANA ja pAkavA jo e' e jAtane che. samAja je bhautika jIvanane upayogI bAbate zodhavA pAchaLa jIvanane saMpUrNa vakhata ane zakti arpanArA krAne poSI zakatA hAya, tA jIvananA aMtima praznonA ukela mATe sarvasva tyAganArA vIrAne pASavAmAM tene zuM vAMdhA hoI zake? UlaTuM, '
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 tevA vIrAnA pravAha akhaMDa cAlu rahe to ja gRhasthA pazu peAtAnA parigrahI ane pravRttimaya vananuM kAMIka samatAlapaNuM LavavA prayatnazIla rahe. tethI ja gRhasthA evA sAdhusamudAyane poSavAmAM dharma ane puNya samaje che. paraMtu gRhasthA e rIte bhikSumAtrane pASavA maMDI jAya, teA ghaNuA pramAdI athavA binaadhikArI leza paNa bhikSa A anavA lAgI jAya. tethI mahAvIra bhagavAne muddathI judA paDI, sAdhune uddezIne taiyAra thayelI vastue na ja svIkAravAnI, ane tethI karIne gRhasthAnAM nimaMtraNAneA haragija tyAga karavAnI AvazyakatA mAnI; ane sAdhue te gRhasthAnA vadhelAbaTelA padArthAthI ja AjIvikA calAvavI eve vidhi cAlu karyAM. : da alabatta, A badhuM kahevAnA irAdA bhikSusaMsthAnuM samarthana karavAnA nathI ja. gRhastha ane bhikSu e be vargo paDI javAthI gRhasthAmAM aMte evI kalpanA rUDha thatI jAya che ke, ahiMsAdi dharmanuM pAlana ke jIvananA aMtima prazno ukelavAnA puruSArtha bhikSuvarga mATe ja zakaSa che; ane gRhasthe tA te badhI bhAkhatAnI paravA ANye ja chUTakA. zrIjI bAju bhikSusamudAyamAM pazu jIvananirvAhanI pravRttinA khAjo UtarI javAthI ALasa, pramAda tathA nirarthaka bAbatamAM pravRttizIla thavAtA seMbhava vadhatA jAya che; uparAMta jIvana sAmenA mukhya. saMbaMdha ja chUTI jaI mithyA kalpanAe ane vivAdamAM ja caDI javAnA saMbhava vadhI jAya che. vaLI ahiMsaka jIvananirvAha sAdhavAnI IcchAmAMthI, te prakRttinuM pApa ane parizrama bIjA upara oDhADI, tenuM mULa ..
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ levAnI asAmAjika vRtti rUDha thatI javAno saMbhava Ubhe thAya che, ane atyAranA jaina AcAramAM te vRtti tenI hInamAM hIna kakSAe pahoMcelI jevA paNa maLe che. eTale samAjajIvana ane tenA puruSArthonI kalpanA ja evI rIte karavI joIe ke jethI samAjane Avazyaka badhI pravRttio dvArA dharmanuM pAlana tema ja samAjanuM "dhAraNapaSaNa" zakaya bane. ane gItAne niSkAma karmamArga e ja kAMIka ukela lAvavAno prayatna heya ema lAgyA vinA nathI rahetuM. je jamAnAmAM paradezIonA zeSaNathI jIvanasaMgrAma bahu tIvra banI na gaye hoya; ane bhUmi tema ja kudaratanI maherabAnIthI magadha jevA bhAgamAM khetI vagerethI AjIvikA calAvavI e bahu sahelI vastu hoya, tyAre uparanI bhAvanA pramANe cAlanAre koI bhikSasamudAya hoya to te asAmAjika ke samAjavireAdhI che ema na kahevAya. samAjano amuka varga jIvanasaMgrAmamAM harIphAI karavAne badale mAtra jIvananirvAha pUratuM ja svIkArIne jIvavA tatpara thAya, e vastu khetIpradhAna samAjamAM te eka prakAranI Arthika AvazyakatArUpa paNa gaNAya. alabatta e vastu amuka kALa ke amuka kSetra pUratI ja sAcI gaNAya. muzkelI tyAre ja UbhI thAya che, jyAre paristhiti badalAya tyAre paNa AcAradharmanI AvI gauNa bAbatane acala siddhAMtanI peThe vaLagavAne prayatna karavAmAM Ave. astu, bhikSAcaryAnA praznanI A rItanI ATalI carcA ahIM karI lIdhI tenuM eka kAraNa upara jaNAvyuM tema, A rItanI carcA bhadrabAhune ja prAcIna samayamAM karavI paDI hatI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 te che. have ApaNe AgaLa cAlIe. graMthakartAe ahiMsA, saMyama ane tapanI vyAkhyA ke vigatA ApavA eka paNa ThekANe prayatna karyAM nathI. ane te ceAgya ja karyuM che. kAraNa ke e zabdenA artha ApI temane amuka jaDa cesa vigatAmAM ja niyaMtrita karI de, eTale te zabdomAM bhAvanArUpe AkhA jIvanane vyApavAnI je zakti che, te cAlI ja jAya. ane pachI jIvananA vikAsa sAthe e vigatAnI maryAdA vikasAvavAnA prazna Ubho thatAM, niyamonA arthA, arthabhede ane vikalpAnA jaTila taMtramAM ja jIvana gUMcavAI jaI, jIvanamAMthI dharma, ke dharmamAMthI jIvana ja nAmazeSa thaI jAya. e bAbatamAM AcAryazrI, sAmAnya AcAryapaNAmAMthI mukta thaI zakathA che. tethI ja te kahI zake che ke, prathama jJAna ane pachI yA. paraMtu te jJAna eTale mAtra zAstrajJAna nahIM. kAraNa ke game teTaluM zAstrajJAna paNu sAcI dhArmikatA na pragaTAvI zake. sAMpradAyika hi~gA ke zALAe dvArA bALakAte akALe zAstrajJAna ApI dhArmika keLavaNInA prazna hala karavA icchatA leAkAte AcAryazrIe A graMthamAM ApelA kATIma cetavaNIrUpa tema ja mArgadarzaka thaI paDaze. mA 'vinaya' aSyayanamAM te jgAve che ke, mULamAMthI jema vRkSanuM thaDa, zAkhA, pAna, puSpa, phaLa ane phaLane rasa niSpanna thAya che; tema 'vinaya' dharmarUpI vRkSa niSpanna thavAnuM mULa che. A 'vinaya' te AjanA pracalita arthamAM namratA ke ziSTAcAra nathI; paNa je je bAbateAthI AtmAnA svAbhAvika guNAnuM (vi+nI) vinayana eTale ke pragaTIkaraNu thAya te badhI. temanuM vistArathI varNana karavA
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 mATe te eka AkhuM (muM) adhyayana roke che. temAM IdriyajayapUrvaka saddagurune sahavAsa ane vividha prakAranuM sadAcaraNa eTalAne mukhyatve samAveza thAya che. temAMthI utArA karI ahIM punarukti karavI Avazyaka nathI. paraMtu e rIte sadagurunA sAnidhyamAM lAMbe vakhata keLavAyelA hadayamAM ja ahiMsA, saMyama ane tArUpI dharmanuM sAcuM mULa ropAya ane temAMthI sAcuM dhArmika jIvana pragaTe. A vastu barAbara jANatA hovAthI ja AcArya zayaMbhave manaka sAthe potAne saMbaMdha tenI pitAnI AgaLa ke pazebhadra vagere pitAnA ziSya AgaLa pragaTa karyo nahote. nahIM te AcAryaputra jANI, te badhA ziSya tenI sevAmAM ja lAgI jAta, ane manaka pote paNa zayyabhavanA sahavAsane yathAyogya lAbha na uThAvI zakata. eTale eka rIte ema kahI zakAya ke, dhArmika keLavaNuM mATe abhyAsakrama ke pAThayapustaka karatAM dhArmika gurunA sahavAsamAM titikSAyukta jIvana gALavuM ja Avazyaka che. bIjA zabdomAM kahIe te, pustaka karatAM gurunI jarUra vadhAre che; ane eTale ja aMze dharma jANavA IcchatA ziSyanI paNa jarUra vadhAre che. upara jaNAvelA 9mA adhyayananA cothA uddezakamAM kartAe AkhI samAdhi - sAdhanAne cAra aMgamAM vaheMcI dIdhI che. te cAra aMge te: vinaya, bura, taja ane savAra. vinayamAM guru pAse rahI temanI sevAzuzruSA dvArA prApta karavAnI sarvatomukhI keLavaNIno samAveza thaI jAya che; ta" eTale zAstrAbhyAsa; "tapa" eTale titikSA, nigraha ane dhyAna; tathA "AcAra" eTale ahiMsaka jIvananirvAha.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 Ane artha e che ke, puruSanI sebatamAM rahI, saMyamI, titikSApUrNa, ane ahiMsaka jIvana gALe, zAstrajJAna prApta kare, ane dhyAna prakriyA sAdho, e ja AkhI dhArmika keLavaNInuM mULa che. AkhA graMthano bAkIne bhAga e vastune ja judI judI rIte vistArathI rajU kare che. - AcAryazrIne pitAnA alpavayaska putranA hRdayamAM dharmajIvananuM mULa nAkhavuM che; tene zAstrajJa paMDita banAvavAne vakhata ja temanI pAse nathI. eka rIte dareka dharmajijJAsune pitAnA vakhatanI kimata hevI joIe ane heya che. mumukSu te maraNane hamezAM najIka AveluM jANune ja varte che. e ja vastune kathAmAM ADakatarI rIte sUcavavAmAM AvI che. Ama vakhatano khyAla jene che, ane tethI ja taddana Avazyaka bAbata ja jene carcavI che, evA AcArye sAmAnya zAstragraMtha ke darzanagraMthamAM AvatI saiddhAMtika vigata ke vyAkhyAonI jaTilatAone A graMthamAM pesavA ja nathI dIdhI. pagapALe musAphara bhAthAnI poTalImAM jema Avazyaka vastuo ja laIne cAle, tema A graMthamAM mumukSunuM pAtheya saMgharavA IcchatA AcAryuM karyuM che. ane tethI ja A graMtha sAcA arthamAM roja sAyaMkALe yAda karI javAne upadeza che. te prAcIna graMtha Adhunika gujarAtI vAcakavargane vadhu sulabha thAya te AzAthI A anuvAda prasiddha karyo che. A mALAnA anya prathAnI jema A graMthamAM paNa subhASitasaMgraha, sUci noMdha, TippaNu vagere umeryA che. tethI tenI upayogitA vadhaze evI AzA che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza khaMDa 1 lA daza adhyayane
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ parama maMgala dharma e parama maMgala che. ahiMsA, saMyama ane tapa rUpI dharmamAM jenuM mana sadA lAgeluM che. tene deve paNa namaskAra kare che. [1] tethI, siddhi prApta karavAnI IcchAvALA puruSe saMyama vaDe AMtara ane bAhya graMthio chedI, tapasyAparAyaNuM banI, bhamaro jema puSpane jarA paNa pIDayA vinA temAMthI rasa pI tRpta thAya che, tema bIjAe ApelI, tathA pite mAgIne meLavelI nirdoSa bhikSAthI nirvAha karatA vicare che. [2-3]. 1. "paNa sAte hitamana' - jenAthI kalyANa athas hita sadhAya che, te maMgala. - hari
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza ApaNe nirvAha thAya, ane bIjA kAI ne pIMDA paNa na thAya, e bhAvanAthI jJAnI puruSo, bhamarAnI peThe, gRhasthA vageree pAtAnA pratyeAjana arthe taiyAra karelA AhAra vaDe ja jIve che. svAdane kAraNe zrImaMta kuleAmAMthI ja bhikSA meLavavAnA khyAla rAkhyA vinA, indriyanigrahapUrvaka te jude jude gherathI AhAra meLave che. A kAraNe te sAdhu kahevAya che. [45 noMdha 1. AcAryazrIe A adhyayanamAM mukhya be bAbate kahI cheH prathama te dharmanuM svarUpa rajU karyuM che, ane pachI te dharma anusaravA icchanAranI AjIvikA kayA prakAranI ya tene niNaeNya ApyA che. prathama ApaNe AcArye rajU karela dharmanuM svarUpa tapAsIe. AcAryanI dRSTie dharma eTale traNa ja vastu cheH ahiMsA, saMyama ane tapa. te traNenuM svarUpa tathA aMgAMgIbhAva samajavA mATe A prathama gAthA ayananA khIjA uddezamAM AcAryazrIe darzAvelA krATiksa TUMkamAM joI javA upayogI thaI paDaze. tyAM temaNe jaNuAvyuM che ke, prathama jJAna ane pachI dayA - e saMyamI puruSanI sthiti che. * . * jIva kANu che ane anna krANu che e je nathI jANutA, te 'saMyama' kyAMthI jANavAne hatA? jene jIva, tathA avanuM jJAna che, te ja saMyamane jANI sthaLe # *
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ parama maMgala zake che. kAraNu ke jyAre jIva ane ava e baMne tattvAne (nAnI pAsethI) jANe che, tyAre sarva jIvAnI (pAtapeAtAnAM karmane anurUpa) anekavidha gatine jANe che, tathA te gatinA kAraNarUpa puNyapApate tema ja baMdha-mAkSane jANe che. pachI tene vairAgya prApta thAya che, ane te sarva saMbaMdhAne tyAga karI sAdhu thAya che, pApakarmAMtA nirodha kare che, uttama dharmanuM (tapanuM) sevana kare che, ane e rIte ajJAnathI ekaThI karelI karmarUpI raja khaMkherI nAkhIne siddha thAya che." eTale ke, ahIM ahiMsAnA artha mAtra jIvahiMsAne tyAga nathI samajavAtA. paraMtu jIvAjIvanA svarUpanA jJAnathI nIpajeluM tattvajJAna, tathA tene pariNAme potAnuM zuddha svarUpa prApta karavA akhatyAra karelA saMyama ane tapanI sahabhAvI evI anya jIve pratye anukaMpA, evA vizALa artha samajavAne che. jyAM sudhI ajJAnathI pAtA vize bhoktApaNuM mAnyuM che, tyAM sudhI anya prANIonuM bhAgyapaNuM bhUlI zakAtuM nathI. paraMtu jyAre jIvanuM sAcuM ni:saMgasvarUpa samajAya che, tyAre anya padArthoM pratye bhAgyapaNAnI buddhi nivRtta thAya che, ane anya jIvA pratye paNa Atmopamya janme che. e AtmaupamyanA anubhavathI ja potAne mATe anya jIvate devAnI vRtti nirmULa thaI jAya che. dazamA adhyayananA sAtamA klAkamAM jJAna, saMyama ane tapa e traNanA ullekha che, e paNu ahIM dhyAnamAM rAkhavA jevA che. mAtra jIvahiMsAnA tyAgane te saMyamamAM paNa samAveza thaI jaI zake. jaina graMthAmAM chaye jIvavAMnI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza hiMsAne tyAga kare" ema kahevAne badale "jIvavargomAM saMyamita rahevuM evo ja prayoga karavAmAM Ave che. eTale, ahIM te ahiMsA eTale, jJAna ane tene pariNAme nIpajatI sarva jIvo pratye anukaMpAnI ane AtmaupatyanI lAgaNI - evo vistRta artha samajavAne che. 2. glaeNka 2-3mAM evA anupama dharmanuM yathArtha pAlana karanAranuM bANa jIvana kevuM hoI zake tenI AkhI jaina ka95nA AcAryazrIe TUMkamAM raju karelI che. jene siddhi pada joIe che, eTale ke jene AtmAnuM satya svarUpa prApta karavuM che, teNe anAtma padArthonI pAchaLa doDavAnuM ke teomAM baMdhAI rahevAnuM choDI devuM joIe. eTale ke teNe kAma-rAga Adi AMtara baMdhanene saMyama - tyAga -- karI, temane pariNAme UbhAM thayelAM ghara, kuTuMba vagere bAhya baMdhanene cheda uDADe joIe. tyAra bAda, anya jIvonI hiMsA na thAya te rIte zarIranirvAha karIne tapAcaraNa karavAnuM rahe. (kAraNa ke tapAcaraNa ja pUrva karmanAM baMdhanamAMthI chUTavAne ekamAtra mArga che.) paraMtu ahiMsaka rIte jIvavAne ekamAtra mArga AcAryazrInI daSTie madhukara-vRtti eTale ke bhikSAcaryA ja che. eTale ahIM ApoApa bhikSAvRttine svIkAra AvIne Ubho rahyo. paraMtu bhikSAvRttine zarIranirvAhane ekamAtra ahiMsaka rasto kevI. rIte kahI zakAya evI zaMkA UThI zake, ane teTalA mATe ja bhadrabAhavAmIe e sthaLe potAnI niryuktimAM (98 ie tenI vistRta carcA nIce pramANe karI cheH gRhastha paNa puNyaprAptinA saMka9pathI zramaNa-sAdhu mATe AhAra taiyAra kare che ane temAMthI ja teo sAdhuone
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ parama maMgala bhikSA Ape che. eTale sAdhuone paNa te rAMdhavAnI kriyA nimitte thate deSa lAge ja kahyuM che ke, mAMsa kharIdanAra, mAMsa khAnAra ane mAMsa mATe jIvane mAranAra e traNe sarakhA devapAtra che. tene javAba e che ke, varasAda varase che tethI ghAsa Uge che; paraMtu tethI ema na kahevAya ke, ghAsane mATe varasAda varase che. te ja pramANe ghAsa paNa mRga mATe UgatuM nathI, ke vRkSa paNa bhamarAo mATe kUla dhAraNa karatAM nathI. koI ema kahe ke, brahmAe ja e rItanI judAM judAM prANIonI upajIvikA kapelI che, mATe ema ja kahevAya ke, mRga mATe ja ghAsa Uge che, ke bhamarAo mATe ja jhADane phUla thAya che, te tene javAba e che ke, vanaspatijIva pite pUrve bAMdhelA karmane kAraNe phUle phaLa Adi rUpe amuka samaye dhAraNa kare che; kAMI haMmezAM dhAraNa karatAM nathI; vaLI vana vageremAM evAM aneka sthaLo haze ? jyAM phUla thatAM haze, paNa bhamarA nathI hotA. eTale, phUla AvavAM e vRkSanI prakRti ja che, ema kahevuM joIe. tema ja gRhasthanI prakRti ja che ke, teo pitAne mATe rAMdhavAnI pravRtti kare. bAkI, araNyamAM ke dukALanA vakhatamAM ke regacALAnA vakhatamAM zramaNe bIjI vakhata kazuM khAtA nathI, chatAM gRhastha te nirAMte bIjI vakhata rAMdhIne khAya che. vaLI evAM aneka gAma ke nagare che ke jyAM zramaNe kadI jatA nathI; ane chatAM tyani gRhasthavarga radhei te che ja eTale e to temanI prakRti ja che. e pramANe teoe potAne mATe rAMdhyuM hoya temAMthI rAgadveSarahitapaNe sAdhuo potAnA saMyamajIvananA sa--3
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ . samIsAMjanA upadeza nirvAhAthaeN mAgI lAve che. 3. A adhyayanamAM ApelI puSpa ane bhamarAnI upamAnI'ekArthika' evI bIjI upamA bhadrabAhusvAmI peAtAnI niyuktimAM [37] Ape che. te A pramANe che: gaveSaNA : gAcara : gAya jema badhe pharIne AhAra meLave che, tema sAdhue sAruM ghara ke paisAdAra ghara joyA vinA bhikSA mATe karavuM. athavA alaMkArAthI vibhUSita vagivadhUnA hAthamAMthI khAvAnuM khAtA vAcharaDA tenuM rUpa ke tenA alaMkAra vagere jotA nathI, tema sAdhue paNa ApanAra tarapha najara karyA vinA bhikSA levI. tvacA: jhADamAM cAra atanA kIDA thAya che vacA khAnArA, chAla khAnArA, lAkaDuM khAnArA ane garbha khAnArA, temAMthI bhikSue tvacA jevI niHsAra ke nakAmI vastu ja khAnArA thavuM. uSTa: khetaramAM ke ajAramAM verAyelA judA judA dANA vINI le te pramANe jade jade gherathI bhikSA meLavavI. 1. bhikSAnAM cha kAraNeA nIce pramANe gaNAvAya che: 1. kSuSAdi vaidyanAnI nivRtti arthe, 2. guru vagerenI sevAne arthe, 3. (bhUkhe aMdhArAM AvyA vinA) kALajIthI pravRtti karI zakAya te mATe, 4. saMyamanA nirvAhane thaeN, 5. jIvana TakAvavAne arthe tathA 6. dharmacintana thaI zake te mATe. [uttarAyana 29, 30-1 2. aMdaranI tvacA te chAla kahevAya.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ parama maMgala meSa: gheTA jema pANI gheADu hAya tApaNu tene hatyA vinA pI le che, tema sAdhue paNa AkuLavyAkuLa thaI te bIja vagere sajIva padArthaIte dAkhyA - cagadA vinA bhikSA meLavavI. -- zaukA : jaLa jema bagaDeluM - nakAmuM leAhI cUsI le che, tema sAdhu pazu gRhasthane nakAmA athavA vadhArAne AhAra laIne ja jIve, sarpa: sApa jema ekadRSTi hAya che, tema bhikSA mAgavA janAra sAdhue paNa saMyama tarapha ekadaSTi rahevuM. athavA sApa jema daranI AjubAjunI jmInane aDakavA vinA aMdara pese che, tema sAdhue paNu annane svAda mATe mAMmAM mamaLAvyA vinA khAvuM. traNu : dhA upara ApaNe lepa karIe chIe, temAM ApaNate rAgadveSa nahIM paraMtu mAtra AvazyakatAnA ja khyAla hAya che, tema sAdhue bhikSAnna khAvuM. akSa : dharIne ApaNe jema UMjIe chIe, tema zarIrayAtrA nibhAvavAnI buddhithI ja AhAra khAvA. hyu : jema rathika sAvadhAna na rahe te khANu vaDe lakSya na vedhI rAdhe, tema sAdhue pazu bhikSA mAgatI vakhate saMyamarUpI lakSa tarapha sAvaceta rahevuM. gAla: lAkhanA gALA vALavA hoya teA agninI bahu najIka nahIM, tema bahu dUra nahIM, evI rIte rAkhIne ja vALI zakAya, tema sAdhue saMyamarUpI gALA gRhasthAnI hu najIka nahIM tema bahu dUra nahIM evI rIte rahIne vALavAnA che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano upadeza putraH galamAM bhUlA paDelAM tema ja bhUlathI maraNatela thayelAM mAtApitA zarIrane TakAvavA potAnA priya putranuM mAMsa khAya, te rIte bhikSue bhikSAnna khAvuM. (A upamAnAM anya daSTAti mATe juo A mALAnuM "dharmasthAo" pustaka, pA. 33-9, tathA 251-3) udaka: vanamAM eka vANiyo tarasathI maravA paDayo, tyAre tene eka kehavAtuM khAbociyuM jaDayuM. temAM ghaNuM jAnavare marIne saDatAM hatAM. te paNa teNe AMkha ane nAka baMdha karI jematema karIne pI lIdhuM ane jIvato rahyo. te pramANe sAdhue bhikSAnna khAvuM. 4. jene paribhASAmAM dharma, saMyama ane ta5 zabdonA hatA artho ane temanA gaNuvAtA prakAre mATe ja A meLAnuM yogazAstra pustaka, pAna 98-9 tathA 186-8. . ahiMsA vize niryuktimAM 45 tathA haribhakarinI dIkAmAM nIcenuM vivecana cheH pramAdapUrvaka anya jIvane prANanAza karavo te hisA. tethI UlaTuM eTale ke pramAdarahitapaNe, tathA (mana-vANIkAyAnA) zubha vyApArapUrvaka, prANanAza na kare te ahiMsA tenA cAra prakAra che: 1. dravyathI tema ja bhAvathA : koI puruSa mRgane mAravAnI IcchAthI ('bhAva) bANu choDe ane mRgane mAre (dravya), to te dravyathI tema ja bhAvathI ema baMne prakAre hiMsA thaI kahevAya
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ parama maMgala 2. dravyathI kharI paNa bhAvathI nahIM: jema ke, sAvadhAnatApUrvaka joItapAsIne paga mUkavA chatAM koI jIva kacarAI jAya to te dravyathI hiMsA thaI kahevAya, paraMtu bhAvathI na kahevAya. 3. bhAvathI paNa dravyathI nahIM: aMdhArAmAM deraDAne sarSa mAnI, tene mAravAnI icchAthI taravAra calAve, to vastutAe kaI jIva kapAye nathI, chatAM kApanAranA manamAM te jIvane kApavAne ja khyAla hato, tethI te bhAvathI hiMsA thaI kahevAya, dravyathI nahIM. 4. dravyathI paNa nahIM ane bhAvathI paNa nahIM: hiMsAne e prakAra zUnya che. te to ahiMsA ja thaI 1. tevI hiMsAnI bAbatamAM kahyuM che ke : na ca tastha tatrimito bandhaH sUkSmo'pi dezitaH samaye / yasmAt so'pramattaH sA ca pramAda iti nirdiSTA / kaI sAdhu puruSa I-tapAsIne pravRtti kare, chatAM ajANatAM tenAthI jIvahiMsA thaI jAya, te te kAraNe tene sUma baMdhana paNa prApta nathI; kAraNa ke te puruSa pramAdarahita che; ane zAstramAM pramAdane hisA kahela che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama je mAzusa saMkalpAne vaza thaI Dagale ne gale viSAdayukta tathA zithila banI jAya che ane mAnuM nivAraNu karatA nathI, te zramaNupaNuM zI Ite AcarI zake ? [1] vastro, gaMdhA, alaMkAra, strIe ane palaMga gere bhAgapadArthonA tyAga jemane parANe karavA paDayo che, tevA puruSA tyAgI zI rIte kahevAya? nAhara tathA priya bhAgA peAtAne prApta thayA hAya, thA peAtAne svAdhIna hAya, chatAM je temane yAga kare che, te sAcA tyAgI che. [2-3] priya--apriya padArthomAM samabuddhi rAkhIne vicaratAM vicaratAM kaddApi mana kAbUmAMthI nIkaLI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama jAya, te, jene mATe tuM cAhanA kare che, te (lAga padArtha) vAstavika rIte mArA nathI, ane huM temanA nathI' evI bhAvanAthI te taraphanA rAga dUra karavA.14 kAme jItavA mATe jema AMtarika vivekavicAra Avazyaka che, tema tapa vaDe zarIrane kasIne tenI sukumAratA dUra karavI e paNuM Avazyaka che. e baMne prakAro vaDe jeNe kAme eLaMgyA, teNa du:khasamudrane paNa oLaMgyA samajavA. jeNe padArtho pratyenA rAgadveSa dUra karyAM che, te A A saMsAramAM sukhI thAya che. [5] eka vAra je kAmabhAgeAne tyAgyA che, te kAma bhAgAnA phrI svIkAra karavA, te teA AkeluM pIdhA kharAkhara che. magadhana sApa mAMtrike saLagAvelA tathA bhaDabhaDATa bhaLatA agnimAM praveza karavA kabUla thaze. pazu pAte khIjAnA zarIramAM ekeluM jhera pA cUsavA kabUla nahIM thAya. [6] 1. manane samAvavA mATe AvAM 18 pado bIrjA khaMDamAM tivAkaca' acanamAM jaNAvyAM che. 3. sAma baMdhana' ane gUmaMdhana' ema be prakAranA kahevAya che. sApa kAIne karaDavo Dhuca, tyAre mAMtrika pAtAnI vidyAnA baLe karaDanAra sApane melAve che, ane DazamAMnuM jhera cUsI levAnuM pharamAve che. tyAre gaMdhana' sApa te jhera cUsI le che, paraMtu bhagaMdhana'sAya tema na karatAM, maLI maravAnuM kabUla kare che. ja graMthamAM
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza [tyAgelA bhege mATe mana zithila thaI gayuM hAya, teve vakhate rAmanIe rathanemine Apele upadeza' yAda karo. te kathA TUMkamAM A pramANe cheH ariSTanemi jyAre rAmatIne paraNyA vinA ja sAdhu thaI gayA, tyAre temanA moTAbhAI rathanemi rAjImatIne prasanna karI pitAne anukULa karavA prayatna karavA lAgyA. paraMtu, ariSTanemi sAdhu thayA bAda rAthamatIne paNa kAmalege pratye vorAgya utpanna thayA hato. tethI rathaneminuM mana pitAnA taraphathI nivRtta karavA mATe teNe eka divasa madha, ghI vagere yukta peya pIne, nemi sAme ekI kADhyuM, ane temane te ekaluM pI javAnuM kahyuM. temaNe javAba Apyo ke, bIjAnuM okeluM zI rIte pivAya? tyAre rAjImatIe temane TANe mAryo ke, te pachI ariSTanemisvAmIe ekalI mane tame zA mATe iccho che? he kAmI! tamArA yazane dhikkAra che. jIvananA - 1. uttarAdhyayana adhya. gharamAM te Akho prasaMga che. juo A mALAnuM aMtima upadeza pustaka" pAna 122-9. A adhyayananA 7thI 11 sudhInA pleke tyAM 42, 43, 44, 46 ne 4mI gAthAne sthAne che. 2. anya ThekANe nAnA bhAI kahyA che: diyarAjApaNAnI jagamAM chApa-rahanemisajajhAya, 5. vIravijayajI.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama bhegone arthe tame bIjAnuM okeluM pIvA Icche che tene badale tamAruM maraNa thAya e sAruM che." [7] [ A rIte ToNe mAryA bAda rAjImatIe rathanemine sArI peThe samajAvyA eTale bhAna AvatAM rathanemi saMsArano tyAga karI sAdhu thayA. rAmatI paNa pachIthI saMsArano tyAga karI sAcavI thaI. eka vAra rathanemi dvArakAmAM bhikSA mAgI ariSTanemi pAse pAchA pharatA hatA, teTalAmAM mArgamAM ja varasAda paDavAthI te eka guphAmAM dAkhala thayA. te vakhate rAjImatI ariSTaneminAM darzana karIne pAchI pharatI hatI. te paNa varasAda varasavAthI te ja guphAmAM dAkhala thaI. tyAM dAkhala thayA bAda, palaLelAM vastro sukavavAnA IrAdAthI teNe temane zarIra parathI dUra karyA. te vakhate aMdara aMdhArAmAM agecara rahelA rathanemie tene joI. tene jotAM ja tenA pratyeno temane prathamane kAma agrata thaye, ane vihavaLa thaI te rAmatI pAse kAmaganI yAcanA karavA lAgyA. eTale rAjamatIe temane pharIthI nIce pramANe samajAvyA - 1. sAtamI gAthAne vArtAmAM A krama haribhakasUrie jaNAgyo che. uttarAdhyayana sUtramAM te A gAthA paNa pachIne prasage bIjI gAthAo sAthe ja mukAI che.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 samIsAMjane upadeza - "huM bhegarAjAnA putra) ugrasenanI putrI chuM; ane tame aMdhakavRNi(nA putra) samudravijayanA putra cho . eka vAra saMsArane tyAga karyA pachI pharI A pramANe kAmaganI prArthanA karI, rakhe ApaNe ApaNuM kuLamAM gaMdhana sApa jevAM - ekaluM pInArAM - thaIe. mATe tame vihavaLatA choDI saMyamanuM pAlana kare. je je strIo tame dekhe, te badhI pratye tame A bhAva karavA jaze, te DAM mULa na hevAne kAraNe vAyuthI Amatema pheMkAtA haDa" nAmanA ghAsa jevA asthirAtmA banI jaze." [8-9] saMyamayukta rAmatInAM A saddhacane sAMbhaLIne, aMkuza vaDe hAthI jema mArga upara Ave, tema rathanemi paNa dharmanA mArga upara pAchA AvyA. je pramANe e puruSazreSTha bhegamAMthI pAchA pharyA, te pramANe buddhimAna, paMDita tathA vicakSaNa puruSo vAsanAnA baLathI pIDAvA chatAM, viSayothI pAchA phare che. [10-1 1. e sagapaNa samajavA mATe juo prakaraNane aMte noMdha 7.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAma noMdha 1. A adhyayananuM mULa nAma "zrAmapUvaka che. pramANapaNanuM pUrva eTale mULa kAraNa dhRti che. haribhadrasUri TIkAmAM nIcenI gAthA Take che : yasya dhRtistasya tapo yasya tamastasya sugatiH sulabhA / ye'dhRtimantaH puruSAstapo'pi khalu durlabhaM tepAm / / jene dhRti che, tene ja tapa saMbhavI zake che, ane jenAmAM tapa che, tene ja meSagati sulabha che. jenAmAM dhRti nathI, tenAmAM tapa durlabha che." 2. zramaNamaLa)nuM gAthAo TAMke che : svarUpa varNavatAM bhadrabAhu nIcenI yathA mama na priyaM duHkhaM jJAtvA evameva sarvajIvAnAm / na nita na vAtata 2 samamartta tenA 'samaH | |154 jema mane duHkha pratikUla hevAthI priya nathI, tema badhA ne paNa priya nathI. ema jANuM je anya jIvane ghAta karakarAvato nathI, ke koI karato hoya tene anumati ApatuM nathI, te (saman sAta - ati tulya AcaraNa rAkhe che tethI) "sama' kahevAya che." nAsti ca tasya kazcid dveSya: priyo vA sarveSveva jIveSu / jItena mavati samA : gsssfSa vaka: 5 [155] 1. ahIM badhe mULa gAthA na ApatAM tenI saMskRta chAyA ja TAMkI che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza vaLI, tene phrAI dveSya nathI ke, priya pazu nathI; Ama ke badhA jIvA pratye samAna manavALA hovAthI paNa 'sama' samamanA:) kahevAya che.' tataH zramaNo yadi sumanAH bhAvena ca yadi na bhavati pApamanAH / svajane ca jane ca sama: samana mAnAvamAnayo: ! [156] Ama jenuM mana suMdara hAI, jenA bhAveza paNa pApI graMthI, tathA je svajana ke parajana, ane mAna tathA apamAnamAM samuddhivALA che, te 'samaLa' che.' A pachInI gAthAmAM [15] zramaNunI keTalIka upamA drabAhue ApelI che. te jema ke: sApa jevA khIjAe karelA daramAM rahetA hAvAthI, athavA AhAraneA svAda na letA hovAthI, tathA saMyama tarake ekadaSTi rahetA haiAvAthI. parvata jevA saMkaTA ane muzkelIrUpI pavatAthI akaMpa rahetA heAvAthI. : agni jevA taparUpI tejathI yukta hovAne lIdhe; tathA agni jema ghAsathI tRpta thatA nathI tema zAstra ane tenA upadezathI tRpta na thatA hovAthI; tathA agni jema suMdara asuMdara evA karaze bheda rAkhyA vinA tamAma vastu bALI nAkhe che, tema sAdhu paNa bhikSA vakhate kazA bhedabhAva na rAkhatA hovAthI. : sAgara jevA gaMbhIra hovAne lIdhe, jJAnAdi ratneAnI khANurUpa hAvAne lIdhe, tathA peAtAnI maryAdAnuM ullaMghana na karatA hovAne lIdhe. 1. khulAsA mATe jIe pAnuM 9.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama AkAza jeH (AdhAra vinAnA) nirAlaMba hovAne lIdhe vRkSa jeH muktirUpI phaLa IcchanAra chorUpI pakSIonuM nivAsasthAna hovAne lIdhe; tema ja caMdana vRkSa jema sarvatra suMdara sugaMdha phelAve che, tema lisaMyamanI sugaMdha cotarapha phelAvate hevAthI. bhamarA jeH niyata (eka ja) ThekANethI AjIvikA na meLavatA hovAne lIdhe. mRga jeH haraNa pAradhIthI udvigna rahe, tema saMsArarUpI pAradhInA bhayathI haMmezAM udigna rahetA hovAne lIdhe. dharatI je : badho kheda - parizrama sahana karate hovAne lIdhe. kamala jevoH kAmabhogarUpI kAdavamAMthI ja utpanna thayelo hovA chatAM, tenAthI alipta raheto hovAthI. surya jevo : samagra lokamAM jJAnAdi prakAza yukta hovAne lIdhe. pavana je kyAMya kAyA vinA sarvatra gati karate hovAne lIdhe. 158mI gAthAmAM bhadrabAhusvAmIe zramaNanA paryAya zabdo A pramANe ApyA che : pravrajita: eTale ke AraMbha (hisA) parigrahAdimAMthI kura (pra) gayele (jita). anagAraH gharabAra vinAne. pADI : nirmala "pAkhaMDa" eTale ke vrata dhAraNa karanAra, ' A uvAthI.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza caraka : eka sthAne sthira na rahetAM vicaryA karanArA. tApasa : tapayukta. bhikSu bhikSAthI AvikA karanAra. parivrAjaka : pApanA sarva prakAre tyAga karIne vicaranAre, nirtha tha : bAhya ane AtyaMtara graMthie vinAte. ahiMsAdimAM (sama) bhalI prakAre (pata) yata prayatnazIla. mukta bAhya ane AMtara baMdhAthI chUTA thayelA. tIrthaM : saMsArane tarI gayelA. trAtA bacAvanAra. dharmapadezAdi vaDe saMsAradu:khAmAMthI jIvAne dravya : jJAnAdi prakAra pratye ve che - temane pAme che mATe. muni mananazIla hovAne lIdhe. : kSAnta : kSamAzIla, krovijayI. dAntaH IMdriyAnuM damana karanAra. virata : hiMsAdimAMthI nivRtta thayela. rukSa snehane parityAga karanAra(lUkhA manavALA). tIrAthI : saMsArane tarI sAme kinAre javA IcchatA. * 3. kAmAnuM vizeSa bhadrabAhue nIce pramANe ApyuM che: vivaraNu 162mI vagere gAthAmAM zabda-rasa-rUpa dha-sparze vagere mehane udaya karanAra je bAhya padArtho che, te paNa AMtara kAmanA hetubhUta hovAthI kAma kahevAya che. AMtara kAma be prakAranA cheH prAkAma ane madanakAma. cittamAM sArI-narasI je icchAe thAya che, te
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMcama cittanA abhilAvarUpa hevAthI "icchAkAma kahevAya che. paraMtu A adhyayanamAM te mukhyatve madanakAma ja abhipreta che. strInI puruSanA zarIra sAthe je bhogecchA, tema ja puruSanI strInA zarIra sAthe je bhogecchA te "madanakAma' kahevAya che. viSayasukhamAM Asakta thayelA, strI vagere ajJAnI parivArathI vIMTAyelA, tathA kAmoganI icchAthI vyApta thayelA jIvane dharmamArgamAMthI utkramaNa karAve che, ( 3 maryAti) tethI te "kAma" kahevAya che. paraMtu paMDitee tenuM bIjuM nAma "rAga" ja ApeluM che. kAraNa ke kAmaganI IrachA karanAra jaMtu vAstavika rIte roganI ja IcachA kare che." [16] 4. Dagale pagale zabda upara niryuktimAM 175 jaNAvyuM che ke, dharmamArgamAM nIcenAM pagalAM sAcavavA jevA che: Idri, spazadi viSaye, krodhAdi kaSAya, bhUkhatarasa vagere parISahe, vedanA (duHkhAnubhava) ane vida(deve vageree karelAM). e badhAM mokSamArganAM evAM sthAne che, ke jyAM viparIta (maMda) buddhivALA jI zithila thaI jAya che. haribhadrasUri e bAbatanuM eka udAharaNa TAMke cheH eka vRddha pitAnA putra sahita dIkSA lIdhI. te chokaro tene ati priya hato. eka vAra te kahevA lAgyo ke, mArAthI jeDA vinA cAlI zakAtuM nathI. tyAre vRddha tene jeDA meLavI ApyA. tyAre te kahevA lAgyo ke, mArA pagano uparano bhAga phATe che. tyAre tene mATe cAmaDAno paTo lAvI Apyo. pachI te kahevA lAgyuM ke, mAruM mAthuM bahu tapI jAya che. eTale
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 sasIsAMjane upadeza tene mAthe paheravAnuM lAvI ApyuM. tyAre te kahevA lAgyA ke, bhikSA mAgavA rakhaDavAnuM mane nathI krAvatuM. eTale vRddha tene apAsare beThAM ja bhikSA lAvI ApavA lAgyA. pachI te kahevA lAgyA ke, mArAthI jamIna upara suvAtuM nathI. tyAre tene bichAnuM lAvI ApyuM. pachI te kahevA lAgyA ke, mArAthI vALa TUMpAvAtA nathI. tyAre tene astra vaDe hajAmatanI vyavasthA karI ApI. pachI te kahevA lAgyA ke, mArAthI nAhyA vinA nathI rahevAtuM. tyAre tene pANInI vyavasthA karI ApI. ema te je je mAge tenI tenI tene vRddha pitA tene chUTa Ape. ema vakhata jatAM te kahevA lAgyA ke, mArAthI strI vagara nathI rahevAtuM. tyAre chevaTe, 'A chokarA zaTha ane ayeAgya che', ema vicArI vRddhe tene hAMkI kADhayo. Ama, je mAsa Dagale pagale zithilatA batAve che, te chevaTe saMkapAne vaza thaI jAya che. * ** 5. bhAgapadArthAMne parANe tyAga karavA vize haribhadrasUri nIcenuM dRSTAMta TAMke che: naMdane gAdIethI uThADI caMdragupta rAjA thayA e badhI vAta AvazyakasUtramAM te prasaMge jazuAvI che. pachI jyAre biMdusAra rAjA thayA tyAre naMdane saMbaMdhI subaMdhu tenA pradhAna thayA. tene cANakaya upara svAbhAvika dveSa hatA. eTale teNe yuktiprayuktithI rAjAnuM mana cANutva tarapha abhAvavALuM karyuM. cANakaya adhI vastusthiti samajI gayA. eTale teNe dhana vagerenI cAgya vyavasthA karI dIdhI; tathA pAte AhAratyAgapUrvaka mRtyu svIkAravA cAlyA gayA. jatA pahelAM 1. lAca. *
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ soma ' 23 teNe eka DAbalIne bahu bahu jatanapUrvaka potAnA gharamAM peTI-paTArA vageremAM sAcavIne mUkI. cANakayanA mRtyu pachI subaMdhue cANakyanuM ghara rahevA mATe rAjA pAsethI mAgI lIdhuM. temAM pele moTo paTAre baMdha jotAM teNe tene udhADyoto temAM eka bIjI peTI barAbara baMdha karelI nIkaLI. ema aMdara aMdaranI peTI khelatAM chevaTe pelI DAbalI nIkaLI. te khelatAM temAMthI eka prakAranI gaMdha nIkaLI, tathA eka kAgaLa nIkaLe. temAM lakhyuM hatuM ke, "A DAbalInI sugaMdha je saMghe, teNe tyArathI mAMDIne strI, palaMga, AbhUSaNa, svAdiSTa bhojana vagere sarva bhegapadArtho tyAgavA, tathA kaThora tapa AcarI sAdhunA jevuM jIvana gALavuM; nahIM te tenuM maraNa thaze." subaMdhue e bAbatanI khAtarI karavA te DAbalInI gaMdha bIjA puruSane suMdhADI joI, ane pachI tene bheLapadArtho bhagavAvyA. te te tarata marI gayo. eTale tyArathI mAMDIne subaMdhu badhA bhegapadArtho tajI, kaThera jIvana gALavA mAMDayo. evo parANe Acarelo tyAga e sAce tyAga nathI. 6. bhege prApta thayA hoya chatAM tyAge to sAce sAdhu kahevAya. te vAkyanI sAme zaMkA uThAvAya ke, kaI garIba hoya, chatAM viveka-vairAgyathI kAmabhegene tyAga karI sAdhu thAya, te zuM tene tyAgI kahe? tenA javAbamAM haribhadrasUri nIcenuM udAharaNa TAMke che: eka kaThiyArAe sudharmasvAmI pAse dIkSA lIdhI. te bhikSA mAgavA jate tyAre te ko kahetA ke, "bhAIne majUrI karavI paDatI hatI eTale sAdhu thayA! AthI trAsI teNe gurune e gAma choDI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 samIsAMjanA upadeza khIje gAma javAM trInavyA, A vAta abhayakumAranA jANuvAmAM AvatAM teNe temane AzvAsana ApyuM ane lekAnuM moM aMdha karavA eka yukti karI. teNe traNa karoDa rasteteA Dhaga karAvIne nagaramAM DhaMDherA piTAvyo ke abhayakumAra dAna ApavAnA che. lAA AvyA. teNe kahyuM : je mANusa agni, pANI ane srI traNane sarvathA tyAga kare, tene huM A traNa karoDa ratna ApIza. tyAre leAkAe kahyuM ke, khAna, pAna ane strI e traNa ratA bhAgavavAnAM na hoya to A ratnA zuM karavAnAM? tyAre abhayakumAre kahyuM ke, teA pachI tame A kaThiyArAne kema khIjavA che ? te garIba che, chatAM teNe tamArAM mukhya traNa ratnAne te tyAga karyo ja che! eTale lene bhAna AvyuM, * * 7. rAjImatI ane rathaneminuM sagapaNu samajavA mATe yAdavAnuM nIcenuM vaMzavRkSa upayogI thaze. caka zUra aMdhakavRSNi 1 / / / / vasudeva (zAk) samudravijaya 10 suvIra bhAgavRSNui ugrasena T aAma vAsudeva ariSTanemi rathanemi kaMsa ! rAjImatI devaka I devakI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyama jainanA ariSTanemine badale vaiSNavomAM to vAsudeva kRSNanuM mahattva vadhAre manAyuM che. purANagraMthomAM temanI vaMzAvaLI ApavAmAM AvI che, te jaina vaMzAvaLI karatAM takta judI che. sAvata aMdhakamahAbheja vRzyi bAhaka devamoDhuSa 22. devaka ugrasena devakI vasaMdeva bIjAo balarAma | aTAma che aMdhaka ane vRNi pachI keTalI peDhIoe Ahaka ane devamIyuSa AvyA te vize te vaMzAvaLIomAM bahu garabaDa che.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAra saMyamadharmamAM sArI rIte pratiSThita thayelA, AMtara tathA anya evAM vividha aMdhanAmAMthI chUTA thayelA, peAtAnuM tema ja bIjAnuM pApamAgaeNmAMthI rakSaNu karanArA, tathA meAkSarUpI mahAna vastunI icchA karanArA sAdhue mATe nIcenI vastue anAcArarUpa che; mATe temaNe temanA tyAga karavA. [1] 1. sAdhune uddezIne taiyAra karelI vastu. 2. sAdhune nimitte kharIdelI vastu. 3. je vastu levA AvavA. mATe sAdhune nimaMtraNa ApyuM hoya tevI vastu. 3 4. gAma-paragAmathI sAdhune nimitte lAvIne rajU karelI vastu.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAra 5. rAtrIbhAjana. 6. snAna. 7. sugaMdhI padArtha. 8. mALAe (puSpanI). 9. vIMjaNA. [2] 10. saMgharA (karavA), 11. gRhasthanAM vAsaNa (mAM bheAjana karavuM che). 12. kAne zuM joIe che ?' evI rIte pUchIne rAjAe (jJAnazAlAdimAM) ApelA mAhAra, ke bIjI rItanA paNa rAjAne tyAMnA AhAra(rAjapiMDa). 20 13. hADakAM, snAyu, cAmaDI ane vALa e cArane sukha thAya te rItanuM cAra prakAranuM majjaina, 14. dAMta sApha karavA. < 15. gRhasthaviSayaka sadoSa paDapUrNa; athavA huM keve! chuM' evuM khIjAne pUchyA karavuM. 16. dAdimAM zarIrane jovuM. [3] 17. vRta. athavA gRhasthAne lagatI dhanadhAnyAdi upArjana karavA viSayaka carcA. 18. nAlikA.1 19, chatra dhAraNa karavuM. 1. cAlAkI karIne pAsA na nAkhe mATe nAmAMke tevA mIna vAsaNamAM pAsA halAvIne nAkhavAnI zaratavALuM dyUta.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ samI sAMjano upadeza 20. vaiduM. 21. jeDA paheravA. 22. agni saLagAvo. [4] 23. jeNe utAro Apyo hoya tene ja gherathI bhikSA levI (zayyAtarapiMDa). 24. besavA mATe mAMco vagere vAparavAM. 25. sUvA mATe khATale vagere vAparavAM. 26. gRhasthanA gharanI aMdara ke be gharanA AMtarAomAM besavuM-sUvuM. 27. zarIrane mela ukheDavo vagere zarIrasaMskAra. [5] 28. gRhasthanI sevAcAkarI. 29. "huM tamArAM ja jAtikula vagereno chuM, athavA "huM dAna ApavAne gya brAhmazudi jAtine chuM e prakAre pitAnAM jAti kula vagere kahIne bhikSA meLavavI. - 30. UnuM kareluM paNa pUrepUruM nirjIva (acitta) na thayeluM evuM mizra ke sajIva (sacita) pANuM pIvuM. 31. bhUkha vagerenA vegathI pIDAtI vakhate,
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ara. " pahelAMnI te te bAbatene upabhoga karatI veLAnI dazA cAra karavI.* 32. nijIva nahIM thayelo mULo. 33. nirjIva nahIM thayeluM AduM. 34. nirjIva nahIM thayele zeraDIno baTako. 35. sajIva kaMda, 36. sajIva khUla. 37. kAcAM (sajIva) phala. 38. kAcAM (sajIva) bIja. [7] 39. sajIva saMcaLa. 40. sajIva saidhava. 41. , sAMbhara lUNa. 4ra. , rumA luNa (khANunuM mIThuM). 43. , samudranuM mIThuM. 44. >> Ukhara khAra (khAro). 1. badhI ja TIkAo anusArani e vikala pATha thaI, aSAta eTale ke regAdithI pIDita thayelAne zaraNa ApavuM e artha paNa kare che ! 2. sajIva vanaspati barAbara kapAvAthI ke raMdhAvAthI nijIva thAya che. 3. be pirAI sudhI zerane TukaDe sajIva kahevAya che. 4. rAmaka kSAra", "amuka khAsa khANanuM mIThuM evA arthe TIkAomAM che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsa upareza 45. sajIva kALuM lUNa (parvatamAM thatuM). [8] 46. pitAnA vastrane sugaMdhI karavA dhUpa de, athavA roga na thAya te mATe dhUmrapAna karavuM. 47. ArAgyAdine arthe vamanakriyA. 48. bastIkarma. 49. julAba. 50. aMjana. 51. dAtaNa. para. zarIre tela vagere cALavAM. 53. zaNagAra. [9] - A badhuM saMcama ane tapamAM parAyaNa, tathA sarva upAdhione tyAga karavAthI halakA banelA, ane vAyunI peThe sarvatra pharanArA nigraMtha maharSie na AcaravuM. [1] - hiMsAdi pAMce pApakarmono tyAga karanArA, mana-vANuM-kAyAnuM dupravRttimAMthI saMrakSaNa karanArA, ye prakAranA jIvene pIDA na thAya te mATe Atmanigraha karanArA, pAMce Idriyone vazamAM rAkhanArA, 1. saindhava lavaNanA parvatanA eka bhAgamAM thatuM -TIkA. mevADamAM amuka khANamAM thatuM e artha paNa karAya che. 2. mULamAM pariNA" zabda che. temAM jANavuM ane tyAgavuM ema bene samAveza thAya che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAra buddhimAna tathA saMyamaparAyaNa nigraMtha sAdhue samaya anusAra garamInA dvivaseAmAM yathAzakti taDakAmAM UbhA rahI mAtApanA' le che; ThaMDInA divaseAmAM ughADA zarIre UbhA rahe che; ane varSAnA divaseAmAM eka ThekANe saMkecAI ne rahe che. e rIte te saMyamI ane samAdhiyukta maharSie kSudhA-pipAsA vagere parISahA (muzkelIo )ne gaNakAryA vinA, mAhane dUra karI, tathA zakhyAdi viSayAmAM rAgadveSa rahita rahI, sarva du:khAnA nAzane arthe vicare che. [12-3] 1. e pramANe duSkara vastuo AcarIne, ane duHsaha vastuo sahana karIne keTalAka devagati prApta kare che; teA keTalAka te bhave ja mukti prApta kare che. devaleAkamAM gayelA pazu tyAMthI vyuta thaI, AryaM dezamAM sArA kuLamAM janma pAmI, pUrva kamAnA 1. mULamAM nutana :' che. hari jaNAve che ke, mekSa prati sIdhA (jI) rastA saMyamane che. te saMcamane upAdeya tarIke nenArA (darzina:) eTale ke, saMyamamAM pratikhaddha munie R~darzina kahevAya. 2. kSudhA, tRSA, zIta, uSNa, DAMsa, macchara, nagnatA, ati (kaMTALeA), srI, niMdA, mAra, cAcanA, alAbha, rAga, tRNasparzI, vagere 22 prakAranA parISaheA mATe jIe A mALAnuM aMtima upadeza' pustaka, pA. 10-5. 3. cAraso kausamAM [...] mUkelA arthe TIkAkAra haribhadrasUrinA che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano upadeza saMyama ane tapathI vizeSa kSaca karI, mokSamArgane anusarI, tathA e rIte pitAne saMsAragatimAMthI tArI laI, sarvathA mukti prApta kare che. [14-5] dha TIkAkAra zrIharibhadrasUri A adhyayananA kamanuM samarthana karatAM jaNAve che ke, AgaLanA adhyayanamAM dhutinI vAta karI; paraMtu te dhRti zAmAM dAkhavavI, te jaNAvavA mATe ahIM AcAranuM varNana karyuM che. A adhyayananuM mULa nAma "zullikAcAra che. sullaka eTale nAnuM. ahIMyAM "nAnuM eTale zuM artha levo te bAbatamAM bhadrabAhasvAmI pitAnI niryuktimAM gAthA 179] jaNAve che ke, ahIM "apekSAe nAnuM' evo artha le. eTale ke, AgaLa pAMcamA chaThThA adhyayanamAM vigatavAra "lAMbI AcArakathA che, tenA karatAM A TUMkI" che. - "AcAra' zabdathI jaina paribhASAmAM zuM samajavAmAM Ave che te jaNAvatAM bhadrabAhu svAmI niryuktimAM gAthA 181 40] jaNAve che ke, AcAra pAMca prakArano che: darzanAcAra, jJAnAcAra, caritrAcAra, tapAcAra, ane vIryAcAra. temAM darzanAcAra eTale: 1. niHzaMkitA, 2. niSkAMkSitA, . nirvicikitsA, 4. amUDhadaSTitA, 5. samAnadhamI enA guNamAM vRddhi karavI, 6. temane dharmapAlanamAM sthira karavA,
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAcAra 7. temanA upara vatsala rAkhavI, ane 8. dharmakathAdi dvArA dharmane pracAra kare che.* jJAnAcAra eTaleH 1. je kALe zAstrAdhyayana (svAdhyAya) thaI zake, te kALe ja karavuM; 2. vidyA ApanAra guru pratye vinayabhAva rAkho; 3. gurunuM bahumAna karavuM; 4. zAstra bhaNatI vakhate je tapakarma karavAnuM heya (upadhAna) te karavuM; 5. jenI pAsethI vidyA meLavI hoya tenuM nAma chupAvI bIja kahevuM nahIM; zAstramAM - 6. zabdabheda, 7. arthabheda, ke 8. ubhayabheda -- na karavA. cAritrAcAra: pAMca samiti ane traNa gupti e pramANe cittasvAthyapradhAna je ATha ege - vyApAra - temanAthI yukta rahevuM te. tapAcAra: bAhya ane AtyaMtara evA anazana, prAyazcitta vagere bAra prakAranA tapanuM glAnirahitapaNe yathAzakti tathA bIjA kApI phaLanI AkAMkSA rAkhyA vinA AcaraNa karavuM te. varyAcAra: uparanA chatrIse prakAranA AcAramAM bAhya ke AtyaMtara zakti coryA vinA parAkrama karavuM te. * vizeSa mATe juo A mALAnuM pA. 01, nedha 3; tathA pA. 19, nedha 3 gaNAsa" pustaka
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakAranA jIvo zrIsudharmasvAmI kahe che? he Ayuzmana ! zramaNa bhagavAna mahAvIre nIcenuM adhyayana pitAnA jJAnanA prabhAvathI jANIne devamanuSyAdine upadezya che, tathA pite paNa bhale prakAre AcaryuM che. te adhyayana dharmanuM jJAna karAvI cittazuddhi karAvanAra hovAthI, tene sAMbhaLavuM ane vicAravuM ati zreyaskara che. te A pramANe cha cha prakAranA che: 1. pRthvIkAyika jI, 2. jaLakAcika cho, 3. agnikAyika che, 1. pRthvIkAyika eTale ke pRthvIrUpI kAcA - zarIravALA che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakA2pa jIve 35 4. vAyukAyika jI, pa. vanaspatikAyika che, ane 6. trasakAyika jI. pRthvI sajIva che; tathA judA judA aneka jIvayukta che. sivAya ke, agni vagere zastrathI te nijIva thaI hoya. te ja pramANe pANInuM paNa samajavuM, agninuM paNa samajavuM ane vAyunuM paNa samajavuM. vaLI, TecaDuM vAvavAthI UgatI (ajhabIja), mULa vAvavAthI UgatI (mULa bIja), pirAI (graMthi vAvavAthI UgatI (parvabIja), DALa vAvavAthI UgatI (skaMdhabIja), bIja vAvavAthI UgatI (bIjarUha), ke keI bIja vinA ja UgatI tRNuM, latA vagere bhedavALI (saMbhUmi) vanaspati paNa sajIva che tathA ju judA aneka chavayukta che. sivAya ke, kuhADI agni vagere zastrathI te nirjIva thaI hoya. 1. trisa' eTale ke trasanazIla' - duHkhathI trAsIne dara khasI zake tevA jaMgama zarIravALA cho te trasakAyika. 2. manuSya vagera jaMgama prANIomAM paNa e bheda svIkAravAmAM Avyo che, te pachInA phakarAmAM Avaze. TIkAmAM jaNAvyuM che ke, "saMmarNima eTale ke jemanuM kAI paNa bIja prasiddha nathI; eTale ke-pRthvI, varSA vagerethI thatAM, te te prakAranAM tRNa vagere. ane te nathI saMbhavatAM ema paNa nathI; kAraNa ke baLelI jamInamAM paNa te saMbhave che."
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza - trasa prANe te aMDaja, pitaja, jarAyuja, rasaja, saMdaja, samUInaja, ubheja, upapAtaja vagere aneka prakAranA suprasiddha che. je koI prANIo samajapUrvaka sAmA AvavuM, pAchA vaLI javuM, gAtra saMkecavAM, gAtra phelAvavAM, avAja karavo, bhramaNa karavuM, trAsa pAmo, palAyana karavuM, javuM, AvavuM vagere kriyAo kare che, te trasa' kahevAya. te jevA ke, kRmi vagere be iMdriyavALA jIvo, kuMthavA vagere traNa IdriyavALA jIva, pataMga vagere cAra iMdriyavALA cho, tema ja gAya, manuSya, nArakI, deva vagere paMcendriya jI. e badhA pRthivI Adi cha sukhAbhilASI che. mATe e sarve jIvene jAte kadI duHkha 1. IDAmAMthI janmanAra paMkhI vagere aMDaja. pitaja' eTale bacArUpe ja sIdhA janmanAra hAthI vagere. jarAyu" - ganI AjubAjunuM AvaraNa - tenAthI vIMTAyelA janmanA gAya vagere jarAyuja. rasaja' - dahIM vagere rasemA thatA. saradaja' - parasevAmAM thatA ja, mAMkaNa vagera. "samarthanAja' - tIDa, vagere (trIsaMyoga vinA thatA). udaja' - kazuM pheDhIne thatA pataMga vagere. uyapAtaja - eTale devazayyA ke narakanI bhIMtanA gekhamAM garbhavAsAdi vinA ja utpanna thatA deva ane nArake. 2. maLamAM tene mATe paramadhama" zabda che. haribhadrasUri tene artha A rIte kare che: "parama eTale ke sukha, te sukharUpI dharmavALA eTale sukhAbhilASI.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakAranA che - na ApavuM, bIjA pAse na apAvavuM, ke koI Apato hoya tene anumodana na ApavuM; ane e nizcaya karo ke, "maratA sudhI mana-vANu-kAyA e traNethI huM jIvahiMsA nahIM karuM, nahIM karAvuM, ke kaI karate haze tene anumati paNa nahIM ApuM. hi bhadanta'! bhUtakALamAM karelI hiMsAmAMthI paNa huM pAcho pharuM chuM, tenI niMdA karuM chuM, tenI gaha karuM chuM, ane te hiMsA karanAra mArI jAtano tyAga karuM chuM." [1-2] he bhadanta! jIvahiMsAmAMthI viramavuM e prathama mahAvrata che. he bhadanta ! huM sarva prakAranI jIvahiMsAne tyAga karuM chuM. kaI paNa prANa, pachI te mAne che ke meTa ho, athavA to sthAvara 1. gurune sabodhana. bhavAnta, bhacAna evA artha paNa karAya che, 2. niMdA pitAnI sAkhe, ane gaha gurunI sAkhe karAya. 3. karelI hiMsAmAMthI pAchA phara' (pratimafma) ke, te karanAra jAtane tyAga karavo" sunAmi) ene artha e ke, te hiMsAmAM mArI je anumati hatI te huM pAchI kheMcuM chuM. 4. mULamAM prANAtipAta" zabda che. hari. jaNAve che ke, prANAtipAta eTale koI prANane sadatara nAza eTale ja artha nathI samajavAne; paraMtu koInA prANane mahAduHkha ApavuM te paNa prANAtipAta ja kahevAya.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upalA che ke jaMgama ho, paNa te tenI hiMsA nahIM karuM, bIjA pAse nahIM karAvuM, ke kaI karate haze tene paNa anumati nahIM ApuM. maratA sudhI manavANI-kAcA e traNethI huM jIvahiMsA nahIM karuM, nahIM karAvuM, ke kaI karate haze tene anumati nahIM ApuM. he bhadanta ! bhUtakALamAM karelI hiMsAmAMthI paNa huM pAcho pharuM chuM, tenI nidA karuM chuM, tenI nahIM karuM chuM, ane te hiMsA karanAra mArI jAtane tyAga karuM chuM. he bhadanta ! sarva prakAranI jIvahiMsAmAMthI viramavArUpI prathama mahAvratamAM huM sthita thAuM chuM. [3] he bhadanta ! asatya bolavAmAMthI viramavuM, e bIjuM mahAvrata che. he bhadanta ! sarva prakAranI asatya vANIne huM tyAga karuM chuM. krodhathI, lebhathI, bhayathI ke hasavAmAM huM jAte asatya nahIM boluM, bIjA pAse nahIM bolAvuM, ke kaI bolate haze tene anumati paNa nahIM ApuM. maratA sudhI mana-vANIkAyA e traNethI huM asatya nahIM baluM, nahIM belAvuM, ke koI bolato haze tene anumati nahIM ApuM. he bhadanta ! bhUtakALamAM belelA asatya vacanamAMthI paNa huM pAcho pharuM chuM, tenI niMdA karuM
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakAranA vavaze chuM, tenI gaha karuM chuM. ane te asatya belanAra mArI jAtane tyAga karuM chuM. he bhAta! sarva prakAranA asatya balavAmAMthI viramavArUpI dvitIya mahAvratamAM huM sthita thAuM he bhadanta ! mAlike na ApelI vastu cArI levAmAMthI viramavuM e trIjuM mahAvrata che. he bhadana ! sarva prakAranI cArIne tyAga karuM chuM. gAma, nagara ke araNayamAM thavuM, bahu nAnuM, 1. haribhadrasUri TIkAmAM jaNAve che ke, asatya vacana cAra prakAranuM che. have tene pratiSedha kara; na hoya tenuM udubhAvana karavuM; heya tene anyathA kahevuM; ane gaha karavI (jema ke kANAne kANuM kaheva). 2. haribhadrasUri TIkAmAM gAma ane nagaranI vyutpatti nIce pramANe Ape che:-guDhavAnuM zati grAma - buddhi vagere guNene hUAsa kare te grAma ane-rAhiman ne vicAre te namU-jemAM koI jAtane kara nathI te nagara. yuropamAM jema janA vakhatamAM zahera rAjA pAsethI kara vagere bAbatamAM khAsa sattA meLavatAM tevuM ja kAMIka A vyutpattimAM sadharAyuM che. I. sa. pUrve pAMcamA-chaThThA saikAmAM lakhAyela gautamadharmasUtramAM gAmaDAne zAstrAbhyAsa tema ja dharmAnuSThAnanuM kedra mAnyuM che. zaheramAM to zAstra vAMcavuM paNa nahIM ema jaNAvyuM che. te kalpanAmAM ane haribhadrasArinI gAmaDAnI A kalpanAmAM keTalo phera paDI gaye che te dhyAnamAM rAkhavA jevuM che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza na meTuM, sajIva ke nirjIva evuM (mAlike) ApeluM kAMI paNa huM jAte nahIM cArI ghauM, khIjA pAse nahIM cArAvuM ke kAI cAratuM haze tene anumati paNa nahIM ApuM. maratA sudhI mana-vANIkAyA e traNethI huM (jAte cArI) nahIM karuM, khIjA pAse nahIM karAvuM, ke kAI karatA haze tene anumati nahIM ApuM. he bhadanta! bhUtakALamAM karelI cArImAMthI paNa hu pAchA pharuM chuM, tenI niMdA karuM chuM, tenI gahIM karuM chuM, ane te cArI karanAra mArI jAtanA tyAga karuM chuM. 40 he bhadanta! sarva prakAranI cArImAMthI viramavArUpI tRtIya mahAvratamAM huM sthita thAuM chuM. [5] u bhaddata ! maithunamAMthI viramavuM e ceAthuM mahAvrata che. he bhadanta! huM sarva prakAranA maithunane tyAga karuM chuM. haivI,1 mAnuSI ke pAvika keAI paNa prakAranA maithunane huM jAte nahIM sevuM, bIjA pAse nahIM sevarAvuM, ke koI sevatA haze tene anumati paNa nahIM ApuM. maratA sudhI mana-vANI-kAyAthI huM jAte maithuna nahIM karuM, khIjA pAse nahIM karAvuM, ke kAI karatA haze tene anumati nahIM ApuM. huM bhAnta 1 bhUtakALamAM sevela maithunamAMthI paNa huM pAche pharuM chuM, 1. apsarA vagere sAthe.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakAranA vargo tenI niMdA karuM chuM, tenI gaha karuM chuM, ane te maicata sevanAra mArI jAtane tyAga karuM chuM. he bhadanta ! sarva prakAranA maithunamAMthI viramavArUpI caturtha mahAvratamAM huM sthita thAuM chuM. [6] he bhadanta! parigrahanA saMbaMdhathI viramavuM e pAMcamuM mahAvrata che. te bhAna ! huM sarva prakAranA parigrahane tyAga karuM chuM. huM bahu nAnuM, moTuM, sajIva ke nirjIva evA kathAne paNa huM jAte parigraha nahIM karuM, bIjA pAse nahIM karAvuM, ke kaI karatA haze tene anumati paNa nahIM ApuM. maratA sudhI mana-vANI-kAyA e traNethI huM jAte parigraha nahIM karuM, bIjA pAse nahIM karAvuM ke kaI karate haze tene anumati nahIM ApuM. he bhadanta! bhUtakALamAM karela parigrahamAMthI paNa huM pAcho pharuM chuM, tenI niMdA karuM chuM, tenI gaha karuM chuM, ane te parigraha karanAra mArI jAtane tyAga karuM chuM. he bhadanta ! sarva prakAranA parigrahathI viramavA rUpI paMcama mahAvratamAM huM sthita thAuM chuM. [7] te he bhadanta ! satrIbhAjanathI vimavuM e chaThuM vakta che. he bhadana! sarva prakAranA rAtrIbhojanane 1. mULamAM paNa vrata' zaba ja che; mahAvratA nathI.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza tyAga karuM chuM. khAna, pAna, mevA, mukhavAsa e kazuM huM rAtre nahIM khAuM, khIjAne nahIM khavarAvuM, ke kAI khAtA haze tene anumati paNa nahIM ApuM. maratA sudhI mana-vANI-kAyAe traNethI huM jAte rAtrIbhAjana nahIM karuM, khIjA pAse nahIM karAvuM, ke kAI karatA haze tene anumati nahIM ApuM. huM bhadanta ! bhUtakALamAM karela rAtrIbhAjanamAMthI paNa huM pA karuM chuM, tenI niMdA karuM chuM, tenI gAM karuM chuM, ane te rAtrIbhAjana karanAra mArI jAtanA tyAga karuM chuM. ra huM bhAta! sarva prakAranA rAtrIbhAjanathI viramavArUpI chaThThA vratamAM huM sthita thAuM chuM. [8] A pramANe e pAMca mahAvratA ane chaThThuM rAtrIbhAjana-tyAga-vrata e adhAMne Atmahita(mA)ne arthe svIkArIne huM viharuM chuM.' [9] saMyama ane tapayukta thaIne jUnA pApakarmanA hAsa karanAra tathA navA pApane UbhuM na thavA denAra 1. mULamAM e cAra mATe anukrame Ana, pAna, bhAmi ane svAmi e cAra zabda che. 1. eTale ke e hiMsAtyAgAdi tratA mekSane arthe svIkAryo hAca tA ja vratarUpa che; paraMtu cakravartIpaNA vagerenI icchAthI svIkAryAM. heca tA natAbhAvarUpa che; kAraNa ke, cakravartIpaNuM icchavuM eTale hiMsAdine sumati ApI ja kahevAya. ---- TIkA.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakAranA jIva 43 bhikSa ke bhikSuNI, divase yA rAte, ekalAM ke badhAnI vacamAM, sUtAM ke jAgatAM, jamIna, nadIkinAre, zilA, paththara, jayukta zarIra, rajayukta vastra, ke rajayukta pAtrAdine hAtha, paga, lAkaDuM, DAMkhaLI, AMgaLI, saLI ke saLIo vaDe jAte na khetare, na khaNe, na khaseDe ke na bhAge; bIjA dvArA paNa tema na karAve, ke kaI karatuM hoya tene anumati paNa na Ape. ane e nizcaya kare ke, "maratA sudhI, mana-vANa-kAyA vaDe pRthvIne trAsarUpa e badhuM huM nahIM karuM, nahIM karAvuM, ke kaI karate haze tene anumati nahIM ApuM. he bhadanta! bhUtakALamAM tema karyuM hoya temAMthI paNa huM pAcho pharuM chuM, tenI nila karuM chuM, tenI gaha karuM chuM ane tema karanAra mArI jAtane tyAga karuM chuM." [10] e ja pramANe jaLakAya jIvonI bAbatamAM paNa samajavuM. jema ke pANI, esa, hima, dhUmasa, karA, jhAkaLa, varasAda, dadaDatuM ke bhInuM zarIra, vastra ke pAtrAdi, e badhAMne na che, na nive, na khaMkhere, na jhATake na tapAve ke na sUkave.' [11] 1. bIjA mAraphata na karAvavuM, anumati na ApavI, bhatakALamAM karelAmAMthI pAchA pharavuM vagere badhuM pRthvIkArikanI peThe samajI levuM.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza te ja pramANe agnikAyika jIvAnI bAbatamAM paNa samajavuM. jema ke, agni, aMgAra, bharasADa, bhaDakA, jvALA, uMbADiyuM, zuddha agni, ke gaganane agni (ulkA), e mAMne na chAMTavAM, na saMkAravAM, na prajvalita karavAM ke na heAlavavAM. [12] 4 te ja pramANe vAyukAyika jIveAnI khAkhatamAM paNa samajavuM. jema ke, cAmara, vIMjaNe, paMkhA, pAna, zAkhA, pIMchAM, vastra ke meM vaDe pAtAnA zarIrane ke bahAranI (garama) vastune na phUMkavI, ke na paMkhA karavA. [13] te ja pramANe vanaspatikAcika jIveAnI khAkhatamAM paNa samajavuM. jema ke, trIja, aMkura, kSugA, hariyALI, temanA (sajIva) TukaDAo, ke te badhAvAnI cIjo, tathA IMDAM vagere ke jIvajaMtuvALAM lAkaDAM vagere upara cAlavuM nahIM, UbhA rahevuM nahIM, esavuM nahIM, ke sUvuM nahIM. [14] 1. mULa murmu' virAjJazivaLe masjI / kAI 2. te e mATe mULamAM viH ane svA" e be zabda che. TIkAmAM jaNAvyuM che ke, mULa agnithI chUTI paDelI javAyA te rUci, ane mULa agni sAthe joDAyelI hoya te vAyA. 3. ghaNAM vinAnA * TIkA kArya taNakhA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakAranA jIvava 1 te ja pramANe trasa jIveAnI khAkhatamAM paNa samajavuM. jema ke, kIDA, pataMga, kuMthavA ke kIDI vagerene hAtha, paga, khADuM, Uru, uttara, mAthuM, vastu, pAtra, kamaLa, pagalUchayuM, rajoharaNa, guccheA, kuMDI,* daMDa, sUvAnu~ pATiyuM, pITha TekavavAnuM pATiyuM, zayyA, pathArI, ke tevI koI jagAe AvI caDelAM jue, te sAvadhAnIthI vAraMvAra joI-tapAsIne vINI kADha tathA ekAMta sthaLamAM nAkhI Ave; paraMtu temane khAvA-kacarAvA na de. [15] jemANusa kALajIpUrvaka nathI cAlatA, kALajIpUrvaka nathI UbheA rahetA, kALajIpUrvaka nathI besatA, kALajIpUrvaka nathI sUtA, kALajIpUrvaka nathI khAtA, tathA kALajIpUrvaka nathI AvatA te bhUtaprANIenI hiMsA kare che ane pApakarma AMdhe che; tathA tenuM kaDavuM phaLa tene bheAgavavuM paDe che. [1-6] 45 * maLamUtrAdi mATenI. 1. rahevA-sUvAnuM sthAna. 2. mULamAM thata' zabda che. hari jaNAve che ke, mayataM' eTale zAstrAjJA pramANe nahIM evI rIte cahna - kALajI vinA' evA bIjo artha dIpikAkAra ApyA che. AtmanigrahapUrvaka nahIM evI rIte' evA sAmAnya artha levAya.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano upadeza - to pachI kema cAlavuM, kema UbhA rahevuM, kema besavuM, kema sUvuM, kema khAvuM, ane kema belavuM, ke jethI pApakarma na baMdhAya? [7] kALajIpUrvaka cAlavuM, kALajIpUrvaka UbhA rahevuM, kALajIpUrvaka besavuM, kALajIpUrvaka sUvuM, kALajIpUrvaka khAvuM, ane kALajIpUrvaka belavuM. te ja pApakarma nahIM baMdhAya. [8] TUMkamAM, sarva jIvone pitAnI barAbara gaNanArA ane jenArA tathA iMdriyanigrahI rahIne hiMsAdi pApakarmo na AcaranArA manuSyane pApakarma baMdhAtuM nathI. [9] prathama jJAna, ane pachI dayA - e saMyamI puruSanI sthiti che. je ajJAnI che, te zuM Acare, tathA hita-ahita kema karIne jANe? jJAnI pAsethI sAMbhaLIne ja kalyANa zuM che tathA pApa zuM che, te jANI zakAya che. te baMnene jJAnI pAsethI jANIne, je kalyANakArI hoya te AcaravuM. [10-1] - jIva koNa che ane ajIva koNa che, e je nathI jANatuM, te "saMyamane kyAMthI jANavA hite? jene jIva tathA ajIvanuM jJAna che, te ja saMyamane jANI zake che. kAraNa ke, jyAre jIva ane 1. saMcama eTale ahIM saMcamapradhAna mokSAmAga.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha makAranA chatravargo 47 ajIva e baMne tattvone jANe che, tyAre sarva jAnI (pita pitAnAM karmane anurU5) anekavidha gatine jANe che. jyAre jIvanI anekavidha gatine jANe che, tyAre tenA kAraNarUpa puNya-pApane, tema ja baMdha-mokSane paNa jANe che. jyAre puNyapApa tema ja baMdha-kSane jANe che, tyAre tene daivI tema ja mAnuSI bhegamAMthI nirveda (vairAgya) prApta thAya che. jyAre te daivI tema ja mAnuSI bhegamAMthI virakta thAya che, tyAre temane AMtara-bAhya saMbaMdha cheDI de che. jayAre temane AMtara-bAhya saMbaMdha chI de che, tyAre mAthuM mUMDAvI, gharabAra vinAne sAdhu thAya che. jyAre mAthuM muMDAvI gharabAra vinAne sAdhu thAya che, tyAre pApakarmone rokI uttama dharmanuM sevana kare che. jyAre pApakarmone rekI, uttama dharmanuM (tapa) sevana kare che, tyAre ajJAnathI ekaThI karelI karmarUpI rajane khaMkherI nAkhe che. 1. ATha prakAranAM karmamAMthI ghAtikarmarUpI cAra karmone kamanA ATha prakAra che: jJAnane AvaraNa karanArAM, darzanane AvaraNa karanArAM, mehanIya, aMtarAya, vedanIya, AyuSa, nAma (gati, zarIra vagere nakkI karanAra) ane gAtra. vigata mATe jue A mALAnuM aMtima upadeza" pustaka, pA. 226-9. temAMthI prathama cA2 karmo ghAtI kahevAya che. kAraNa ke, te jJAnAdi guNanA sIme vAta kare che.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza O * chi jyAre ajJAnathI ekaThI karelI kamaraja khaMkherI nAkhe che, tyAre tene saviSayaka jJAna - darzana prApta thAya che. jyAre tene sarvaviSayaka jJAna - darzana prApta thAya che, tyAre te kevalajJAnI jina, leAka tema ja alekane jANI zake che. jyAre te kevalajJAnI jinane lAka tema ja aleAkanuM jJAna prApta thAya che, tyAre te pAtAnA mana-vANI-kAyAnA vyApArAnA nirASa karI, zaila jevI nizcaLa zailezI' dazA prApta kare che. jyAre te peAtAnA mana-vANI-kAyAnA vyApArIne nirApta karI, zaila jevI niLa zailezI' dazA prApta kare che, tyAre te bAkInAM sarva karmonA kSaya karI niraMjana manI, leAkanI Toce javArUpI siddhi'gati prApta kare che. jyAre te bAkInAM sarva kAnA kSaya karI, niraMjana bane, leAkanI Toce javArUpI siddhigati prApta kare che, tyAre leAkanA mAthA upara jaI, zAzvata siddha ane che. [12-25] 1. sAmAnya bAdha te dAna; ane viroSa beAya te jJAna, ** 2. lAkanI bahAranuM khAlI AkAza te alAka. 3. A deha utpanna karanArAM AyuSa vagere karyuM. jue pA. - 47, nAMdha 1. temAM jaNAvelAM ATha karmoMmAMthI chevaTanAM cAra kra. temane kevalIkAMza paNa kahe che. juo A mALAnuM aMtima upadeza' pusta, pA. 1923,
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ cha prakAranA jIvavage sukhAsvAdaka, sukheMzI, ughaNuzI, tema ja dho-mAMja karyA karanAra zramaNane sugati durlabha che. paraMtu tapAdhana, saraLa buddhivALA, kSamA ane saMyamamAM parAyaNa, tathA muzkelIothI na habAnA zramaNane sugati sulabha che. [26-7 zraddhAyukta tathA prayatnazIla zramaNe durlabha zramapaNuM pAmIne A adhyayanamAM jaNAvela che jIvavargone duHkha thAya evuM kAMI na AcaravuM. [28] nidha gayA adhyayanamAM AcAra vize vAta karI. paraMtu jJAna vinA AcAra saMbhavita nathI. jJAna eTale vastusvarUpanI samaja. jayAM sudhI vastusvarUpa jANyuM nathI, tyAM sudhI AcAra kevo? tethI A adhyayanamAM vastusvarUpa samajAvavA jIva ane ajIva e tenI samaja ApI che. A adhyayananuM mULa nAma 1chavanikAya che. nikAya eTale varga. "cha prakAranA jIvavargo evo eno artha thaze. jIvanA svarUpanuM jJAna hoya to ja "zuM karavAnuM che ane zA mATe karavAnuM che te vastunuM jJAna thaI jAya. tethI bhadrabAhu svAmIe 233mI gAthAmAM jaNAvyuM che ke, A adhyayanane nIcenAM nAme samAna rIte ApI zakAya: (1) "chavAjhavA 1. tene badale, utsukatA vaDe kAryo karyA karanAra e artha paNa levAya che.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 , samIsAMjane upadeza bhigama" eTale ke jIva ane ajIva tanI samaja; (2) AcAra" kAraNa ke AmAM chavanA svarUpa uparathI prApta thata AcAra paNa varNavyuM che]; (3) "dharmaprajJapti eTale ke yathAvasthita dharmane upadeza; (4) "cAritradharma (5) "caraNa ane (6) "dharma'. - bhadrabAhusvAmIe 220 ItyAdi gAthAomAM jIvanA astitva ane lakSaNa vize je carcA calAvI che, te bAdhaka che, tathA jaina dharmamAM jIvanuM svarUpa zuM che, te jANuvAne upayogI che. te uparanI haribhadasvAmInI TIkA paNa jovA jevI che. e badhI dalIlo ane carcAnA vistAra mATe haribhadrasUrikRta "vadarzanasamuccaya'mAMnA jainadarzana prakaraNane paM. becaradAsakRta anuvAda (pA. 56 i.) je.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSAcaryA bhikSAkALa prApta thAya, eTale AkuLa thayA vinA tathA AsaktirahitapaNe nIcenA kame annapAna zodhavA nIkaLavuM. [1] samaya je gAmamAM je ucita bhikSAkAla heAya, te kALe bhikSA mAgavA nIkaLavuM ane svAdhyAyAdinA kALamAM vikSepa na paDe tevI rIte samaye pAchA pharI javuM. akALano tyAga karI, cagya kALa cogya kriyA karavI. [2-4 vakhata vicAryA vinA akALe bhikSA * A adhyayanamAM phakarAne aMte AvatA kauMsamAM kaI ThekANe zarUAtamAM je bagaDe mUkaDyo che, te mULamAM bIjA udezaka sUcaka che. anuvAdamAM baMne uddezaka bhegA karI lIdhA che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 samIsAMjane upadeza mAgavA jAya, te bahu rakhaDavuM paDe, peTa pUratuM zikSAna na maLe vagere kAraNe pitAne trAsa thAya, eTaluM ja nahIM paNa gAmanA loko upara paNa zreSabhAva Upaje. [25] mATe zikSAne vakhata hoya tyAre ja puruSaprayatna karI bhikSA mATe nIkaLavuM. tema chatAM pUrata AhAra na maLe, te pachI zeka na karo, paNa te vastune tapa samAna gaNuM sahana karI levI. [26] nIkaLatAM pahelAM maLamUtrAdithI paravArIne ja bhikSue bhikSA mATe nIkaLavuM, jethI temane vega dhAraNa karI rAkhavAne prasaMga na Ave. tema chatAM paNa je maLamUtranI hAjata thAya, to tene rokavI nahIM, paNa yogya sthaLa joI te jagAnA mAlikanI rajA laI jIvajaMtu vinAne sthaLe te hAjata pUrI karavI. [19] kevI rIte cAlavuM gAma ke nagaramAM bhikSA mAgavA nIkaLelA bhikSue dhIme dhIme tathA prazAMta ane avyAkSita cite cAlavuM. teNe potAnA zarIra jeTalI laMbAI sudhIne AgaLano rasto jotA jotA tathA sajIva bIje, hariyALI, pANI, mATI vagere kacarAya nahIM te 1. prazAMta citte eTale mukelIothI DaryA vinA; ane "akSi cite eTale mArgamAM maLatAM saMkara rUpa, zabda vagerethI kheMcAyA vinA.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikSAcarcA rIte cAlavuM. khADA, (UMcInIcI) viSama jagA, ThUMThuM, kAdava vagere sthaLAnA teNe tyAga karavA; tathA pANI vageremAM thaI ne javA paththara, lAkaDuM vagere geAThavI rAkhyAM hAya tenA upara thaIne na javuM, kAraNa ke tyAMthI khasI paDe ke gabaDI paDe te tyAM je sthAvara ke jaMgama jIve! hAya temanI hiMsA thAya. mATe khIje mArge lAMkhA hAca tApaNu lAMbe raste ja kALajIpUrvaka javuM. paga upara sajIva dhULa cAMTI hAya, tyAre aMgAra, rAma, phAtarAM, ke chANu vagerenA DhagalAne oLaMgIne na javuM. varasAda varasatA hAya, dhUmasa paDatuM hoya, vaTALa vAtA hAya, ke jIvajaMtu Amatema UDatAM hAya, tyAre paNa temAM thaIne na javuM. [1-8] w vezyAnA ghara AgaLa thaI ne kadI na javuM; kAraNa ke iMdriyanigrahI brahmacArIne paNa tyAM skhalana thaI jAya che. tevAM asthAnA pAse vAraMvAra janArane saMsargavazAt pAte lIdhelAM tamAma trAnA bhaMga 1 53 1. haribhadrasUri ahIM vRddhavyAkhyA' tarIke nIcenuM kathana DhAMke che: vezyAmAM mana javAthI amaithunannata khaMDita thAya che; vezyAdimAM citta rAkhI bhikSA mATe jatAM jIvajaMtu kacarAvAthI hiMsA thAya che; bIjo pUche tyAre chupAvavA jatAM asatya khelavuM paDe che; vezyAnI ravinA .tenA mukhanuM dasaina karavuM e cArI che, tathA tenAmAM mamatA karavI e parigraha che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ sImaMtane upadeza thavAnI sthiti UbhI thAya che, tathA aMte tene peAtAnA sAdhupaNA upara ja saMzaya Upaje che. Ama vezyAdinA ghara pAse thaI ne AvajA karatAM durgAta vadhAranArA DhASAne saMbhava joI ne, mumukSue tevAM sthAnanA tyAga karavA. [11] 14 * te ja pramANe kUtarA, taratanI vicAyelI gAya, vakarelA AkhalA, gheADA (ke hAthI),khALakAnuM krIDAMgaNa, tema ja kalaha ke yuddha thatAM Aya tevuM sthAna e badhAMne paNa dUrathI tyAgavAM. te ja pramANe rAjA, mukhI, kATavALa vagerenAM chUpI maMtraNA vagerenAM sthAnAne paNa dUrathI tyAgavAM. [12, 16 cAlatAM cAlatAM gRhasthAnAM gharanAM khArI-bAraNAM, bhIMtamAM navAM dIdhelAM thIgaDAM, ke caNI lIdhelAM bhAkAM, tathA pANiyArAM vage2e tarafa najara karatA karatA na javuM. [15] garIbane ghera jatA hAya ke tavaMgarane ghera, paNa bhikSu utAvaLA utAvaLe na jAya, khelata meAlatA na jAya, hasatA hasatA na jAya, ahu TaTAra thaI ne na jAya, ke mahe nIceA namIne na jAya; paraMtu huM khuzI darzAvyA vinA, ke krodhAdrithI AkuLa thayA vinA, iMdriyAne pAtapeAtAnA viSayAnI khAkhatamAM matA damatA jAya. [13-4]
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSAryAM kaye ghera na jAya niSiddha kulAmAM bhikSA mATe na jAya; 'mAre ghera kAI e zikSA mATe na AvavuM", evI je gRhastha manAI karI hAya, tene ghera na jAya; peAtAnA javAthI jene aprIti thatI hAya, tene tyAM na jAya; paraMtu jene tyAM javAthI gharadhaNI khuzI thAya tema hAya, tene tyAM jAya. [17] jyAM khAraNuM bahu nIcuM hoya, jyAM bahu aMdhAruM hAya, tathA jyAM bheAMcarA jevuM hAya, tyAM paNa na jAya; kAraNa ke tyAM AMkha kAma karI zake nahIM, ane jIvajaMtu najare paDe nahIM. [20] vaLI jyAM bAraNAmAM puSpA, khIje vagere verAyelAM paDathAM hAya, tathA jyAM AMgaNAmAM kareluM navuM lIMpaNa bhInuM hAya, tyAM paNa na jAya. [21] bhikSue jyAM zuddha bhikSA maLI zake tema hoya tyAM 1. niSiddha kulA be prakAranAM : gheADA vakhata mATe niSiddha; ane haMmezane mATe niSiddha vRddhi (janma), maraNa AdinA sUtakane kAraNe niSiddha anelAM kulA e pahelA prakAranAM; ane vAdharI, camAra vagere hakI natinAM ghara e bIjA prakAranAM.' halakI vane tyAMthI zikSA na levAnuM kAraNa haribhadrasUrie e khatAvyuM che ke, tethI jainazAsananI halakAI thAya. je jainazAsana atibheda dUra karavA UbhuM thayuM hatuM; ane je sAsanamAM hari ala, tema ja citra bhUta jevA cAMDALa sAdhu prasiddhi pAmyA che, te zAsana pachInA samayamAM kevI rIte atibheda mAnavA tathA pAvavA lAgyuM, te A uparathI samanaro. sa.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane uparAza javuM ane garIba ghara choDIne meTAM ghare tarapha javAnI dAnata na rAkhavI. [2-25 kevI rIte javuM bhikSA mAgavA jatI vakhate koIne tyAM, ghara AgaLa, upara thaIne javA mATe chUTuM lAkaDuM, zilA ke ITALe chUTo mUkele dekhAya, ke kAMI khADe ke pilANa dekhAya, te tenA upara thaIne na javuM. [56] vaLI, gharamAM zikSune javAnI je hada hoya te vaTAvIne bahu aMdara sudhI na cAlyA javuM, paraMtu dareka gharanI hada I-vicArIne teTalI hada sudhI ja javuM. te hadamAM paNa jyAM UbhA rahevAthI nAhavAnI jagA ke jAjarUnI jagA sudhI najara pahoMcatI hoya tyAM na UbhA rahevuM, paNa yogya jagA joI-tapAsIne pANI vagerene rasto, tathA bIja, hariyALI vagere sajIva vastuo kacarAya nahIM te rIte UbhA rahevuM. ri4-6] - UbhA rahetI vakhate paNa gharanA AMgaLAne, parighane ke bAraNAne aDhelIne na UbhA rahevuM. ri-9] gharanA bArAmAM kAMI paDade ke vastra TAMgeluM hAya ke kamADa baMdha kareluM hoya, te ekadama ughADavuM nahIM, paraMtu vidhipUrvaka dharmalAbha' vagere bAlI
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ rikSAcAryo pitAnI hAjarI jAhera karI, gharadhaNInI paravAnagI meLavIne tema karavuM. [18] bAraNAmAM gheTe, kutare, vAchaDe ke kaI bALaka hoya to tene oLaMgIne ke khaseDIne aMtara na javuM. [22 strI vagerenI AMkha sAthe AMkha meLavavI nahIM, gharamAM aMdara sudhI najara nAkhavI nahIM, gharanI vastuo tarapha phATelI AMkhe jovuM nahIM, tathA kaI gharamAMthI kAMI paNa AhAra maLe nahIM to babaDatA babaDatA nIkaLavuM nahIM. [3] - tyAM AgaLa bIja paNa je nAmeTAM prANuo AhAra mATe AvyAM hoya, temanA tarapha sIdhA dhasI jaIne temane trAsa na Apa; paNa temane trAsa na thAya te rIte prayatnapUrvaka javuM. ri-7, vaLI tyAM bIjA je kaI pramANe, brAhmaNe, kRpaNe ke daridro annapAna mAgavA mATe UbhA hoya, temane meLaMgIne aMdara na javuM, tema ja dAtAnI najare pahelA caDAya evI rIte paNa na UbhA rahevuM. paraMtu pelA lekene zikSA ApI devAmAM Ave, ke temane nA kahevAmAM Ave ane teo cAlyo jAya, tyAM sudhI ekAMtamAM jaIne UbhA rahevuM ane tyAra - pachI ja AgaLa AvavuM nahIM te pila adhA
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano udeza zramaNAdine ke anna ApanArane aprIti thAya; ane peAtAnA dharmanI halakAI dekhAya. [2, 10-3] e kyA dAtA pAsethI na le bhikSA ApavA AvanArI strI annapAna DhALatI DhALatI AvatI hAya, ke khIja, hariyALI vagere sajIva vastuone asaMyamIpaNe kacaratI kacaratI AvatI hAya, teA tenI pAsethI annapAna na levuM. [289] eka vAsaNamAMthI khIjA vAsaNamAM nAkhIne Ape, ke agni vagere sacitta vastuo saMkeArIne ke khArIne Ape, ke pANI halAvIne Ape (athavA mAMgaNAmAM varSAkALe bhegA thayelA pANImAM UtarIne ~~ tene DaMkhALIne Ape), te tene kahI devuM ke e annapAna mAre nahIM khape. [30-1] hAtha, camacA ke vAsaNuM dhAIne Ape, te paNa nA pADavI; tema ja nIMgaLate hAthe, bhInA hAthe, mULavALA hAthe, kAdavavALA hAthe, ke Usa, haDatAla, hiMgaLAka, mana:zilA, aMjana, lavaNa, geru, pInI mAya, dheALI mATI, TakaDI, lATa, kuzA ke chUMdA athavA caTaNIvALA hAthe Ape . tApaNa nA pADavI. ApanAranA hAya, camacA ke vAsaNa cAkhkhAM dhamra, paNa sAdhune anna mApavAthI dhAvAM paDe tevAM thAya .
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikSA tema hAya, te te anna paNa nahIM levuM. paraMtu je anna ApavAnuM che tenA vaDe ja hAtha vagere kharaDAyelA hAya, ane te hAtha vagere sAdhune anna ApavA mAtrathI tarata dhAvA paDe tema na hAya' te te annapAna levuM. [32-6] be jaNa jamavA beThAM hAya, temAMnuM eka ja bhikSA ApavA khAlAve, teA bIjAnA abhiprAya jANyA pahelAM te anna na le. paraMtu baMne jaNanA abhiprAya bhikSA ApavAnA ja hoya, ane zikSAna paNa doSarahita hAya teA le. [37-8] garbhiNI strI mATe taiyAra karelI vastuomAMthI, jyAM sudhI te khAI na le tyAM sudhI kAMI na levuM; paNa te khAI le tyAra pachI vadhyuM hoya te levuM. chellA mahinAvALI garbhavatI strIne bhikSA ApavAne nimitte besavuM paDe ke UThavuM paDe tema hAya, tA tene hAthe na levuM. khALakane dhavarAvatI tarata dhAvAnuM na rahe, 1. je annapAna ApyA pachI vAsaNa khAlI thaI jAya, tA pachI tene cAvuM ja paDe, ane tenA doSa sAdhune lAge. paraMtu, vAsaNamAM cArUM bAkI rahyuM hAya, sAmAnya kramamAM javAnuM thAya. cAlu ja hoya, te daramyAna zikSA zikSA AApatA. pahelAM ke tarata pachI thAya. te pachI TUMkamAM, khAvA vagerenuM kAma maLe, tA ja zikSA ApanArane hAtha vagere dhAvApaNuM prApta nuM
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza strI bALakane raDatuM mUkIne zikSA ApavA Uke, te te abhyapAna paNa na levuM. [39-43] zuM zuM na le sAdhue pitAne khapatuM annapAna ja levuM. jenI bAbatamAM zaMkA hoya te na levuM. [27-44 pANInA ghaDA vaDe DhAMkeluM hoya, (paththaranI capaTI) zilA vaDe DhAMkeluM hoya, ke mATI vagerene lepa karI baMdha karI dIdhuM hoya, tevuM annapAna, uparanI cIjo ughADI-ukhADIne ApavA mAMDe te na levuM. [4pa-6] je khAnapAna dAna mATe taiyAra karyuM hoya, puNyane mATe taiyAra karyuM hoya, ke dIna-daridro mATe taiyAra karyuM hoya, ke zramaNusA dhu mATe taiyAra karyuM hAya, te annapAnane tevuM jANayA bAda, Ape te paNa na levuM. [47-5] vaLI je anna sAdhune uddezIne ja taiyAra karyuM hoya, kharIdI ApyuM hoya, tevA azonA mizraNavALuM hAya, sAdhune utAre ja bahArathI ANIne raju kareluM hoya, gRhasthane potAne mATe taiyAra thatuM hoya temAM sAdhune AvyA aNI umereluM haiya, uchInuM AvyuM hoya, ke mULathI ja gRhastha -
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSAcaryA ane sAdhu ema baMne mATe bheguM rAMdheluM hoya, te na levuM. [55] sAdhue prathamathI ja anna vize pUchI levuM ke A kone mATe ke keNe taiyAra kareluM che. sAMbhaLIne nisaMzaya zuddha lAge te levuM. [56] je annapAna puSpa, bIje ke hariyALI sAthe bheLaseLa thayeluM hoya, je annapAna pAchu upara ke kIDiyArA upara mUkeluM hoya, ke agni uparathI agnine kharIne, saMkerIne, ochuM karIne, vadhArIne, khUba saLagAvIne, ke hAlavI nAkhIne ApavAmAM AvatuM hoya, te sAdhue na levuM. vaLI je annapAna UbharAtuM hovAthI bIjA vAsaNamAM kADhI laIne, ke temAM pANI vagere chAMTIne, ke cUlA uparanA pAtra vaDe ja ke temAMthI bIjA pAtramAM kADhIne, ke te pAtrane nIce utArIne ApavAmAM AvatuM hoya, tene paNa sAdhue na levuM. [57-64] je annapAna mALa upara mUkeluM hoya, ane sAdhune ApavA mATe nisaraNu, bAja, pATiyuM ke mAM goThavIne ke khIlA upara caDIne utAravuM paDe tevuM hoya, te annapAna paNa sAdhue na levuM kAraNa ke caDanAra che sarake te nIce paDe ane hAthapaga
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara samIsAMjanA upadeza bhAMge ke tyAM AgaLanA pRthvIkAyAdi jIvAne tathA bIjA trasa jIvajaMtune kare. [65-9] nIlakamaLa, aviMda, kumuda, megarA ke anya sajIva puSpa cUMTIne Ape; ke cUMTelA puSpane masaLIne Ape, te te paNa na levuM. [2, 14-7] kaMda, mULa, phaLa, kAcAM ke kApelAM pAMdaDAMnuM zAka, tuMmaDuMM ane AduM e sajIva hAya teA na levAM. majAramAM ghaNA divasa vecavA mATe khulluM rahevAthI dhULa vagerethI vyApta thayeluM evuM badhuM, jema ke sAthavAnA leTa, kheranA leATa, talasAMkaLI (zakulI), geALanI rAkha, pUDA, mAdaka vagere vastuo paNa kaI Ape aa na levI. vaLI bahu hADakAMvALuM mAMsa, bahu kAMTAvALI mAchalI, panasa, khiravAM, khIlAM, zeraDInA maDavA, kaDhALanI zIMgA ra 1. mULamAM tummA' che. ke tulasI evA artha khIjAM le che, ema hari jaNAve che. te rAte tene mATe manAsakti chAla ane majAnI vaccenuM (tuMbaDuM) eTaluM jaNAve che. : haribhadrasUri ahIM prasiddha mAMsa arthe le che; joke, bIga atI vanaspatinA artha le che, evuM te noMdhatA natha uparAMtamAM te jaNAve che ke, A mAMsa levAnA prasaMga kAI kALa Adino apekSAthI (arthAta duSkALa ke rAgane vakhate) cAve.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSAcaryAM kara vagere, jemAM khAvAnuM thADuM hAya ane nAkhI devAnuM vadhAre hoya, te paNa na levuM. [77-4] 1 kamaLakaMda, bheAMcakALuM, dheALA-nIlA kamaLanA daMDa, kamalataMtu, sarasavanA DAMDalA, e badhAM sajIva hAya tyAM sudhI na levAM. vRkSa, tRNu ke hariyALInI kumaLI kUMpaLA paNa sajIva hAya tyAM sudhI na levI, maga vagerenI phaLI paNa kAcI ke eka vAra zekelI hAvAthI sajIva hAya tA na levI. mAphIne nirjIva na karela khera, vAMsakAreluM ke zIvajI (zrIparNI) phaLa na levAM. talapApaDI ke lImaDAnuM phaLa paNa sajIva DAya tyAM sudhI na levuM. cAkhAnA lATa, talane leATa, tathA sarasavanA khALa sajIva DhAya tyAM sudhI na levA. koThuM, khoTuM, mULA, ke mULAnI kAtaLI sajIva hoya tyAM sudhI na levI. tema ja bAra vagerenAM cUNuM, java vagere khIjonAM ryuM, maheDAM, rAyaNAM vagere sajIva haiAya tyAM sudhI na levAM. [2, 18-24] : te ja pramANe sAruMnarasuM pANI jema ke gALa vagerenAM vAsaNa dheAyeluM pANI, kaNakanuM pANI, ke ceAkhAnuM dhAvaNuM vagere tAjuM - sajIva hAya tyAM sudhI na levuM. H 1. sajIva eTale ke charI vagera vaDe kharAkhara kasAI ka makAI ne nijIva nahIM thayelu,
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano upadeza paNu jevAthI, jaNavAthI, cAkhIne, pUchIne, ke sAMbhaLIne ema khAtarI thAya ke, A lAMbA vakhatanuM haiyeluM hovAthI nirjIva thayeluM che, tyAre tene levuM. te paNa bahu khATuM thayeluM, saDI gayeluM ke tarasa chipAvavAne cagya rahyuM na hoya te na levuM. ajANatAM levAI jAya te paNa tene pIvuM nahIM ke bIjAne ApavuM nahIM, paraMtu ekAMta nirjIva sthaLamAM jaIne tene nAkhI AvavuM. UnuM pANI hoya, te paNa traNa UbharA AvI nirjIva thayeluM na hoya to na levuM. [75-81, 2-22] prasaMgavazAt ahIM kephI pINune niSedha varNavavAmAM Ave che. potAnA yazanuM saMrakSaNa karavA IcchanArA bhikSue surA, mera, vagere mAdaka se na pIvA. kAraNa ke kevalI bhagavAne temane pratiSedha karyo che. keI mane jotuM nathI ema vicArI cerIchUpIthI je bhikSu mA vagere pIve che, tenA de huM kahuM chuM te sAMbhaLoH tenuM vyasana divasodivasa vadhatuM jAya che, te ja pramANe tenuM chaLakapaTa ane jaThANuM paNa vadhatuM jAya che, tenI apakIrti thAya che, tene 1. maLamAM sAkSika zabda che. eTale ke, jenA pratA parityAgamAM kevalI bhagavAna sAkSI che e temaNe nAta je bAbatane pratidhi kayA che te. ---- - - -
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikSAtha nirvANuM-zAMti prApta thatI nathI; ane vezamAM sAdhupaNuM hAvA chatAM vastutAe tenuM asAdhupaNuM ja vadhe che. cAranI peThe pAtAnAM duSkarmathI haMmezAM udvigna rahetA te duSTa buddhivALA bhikSu, maraNAMte paNa cAritrane ArAdhI zakatA nathI; ke AcAryAM ane sAdhuonI sevA karI zakatA nathI. gRhasthA paNa tenuM duSTa zIla jANI tenA tiraskAra kare che. e pramANe durgaM| AcaranArA ane saguNAnA tyAga karanArI te duSTa cittavALA bhikSu maraNuparyaMta tevA ja rahe che. [2, 36-41] Ama karavAne badale je buddhizALI bhikSu madya vagere mAdaka pINAM tema ja ghI vagere mAdaka padArthonA tyAga karI, abhimAnarahitapaNe tapa Acare che, tenA aneka sAdhupuruSAthI prazaMsita, vipula tema ja`meAkSarUpI arthavALA kalyANunuM huM varNana karuM chuM te tame sAMbhaLeA te sAdhu guNeAnI icchA kare che, durguNAnA tyAga kare che, ane AcAryoM tathA sAdhuonI ArAdhanA kare che. gRhasthA tene uttama jANI pUje che; tathA maraNakALe paNa te cAritranI ja ArAdhanA karatA hAya che. [2, 42-5] pa je bhikSu pAte tapasvI na hAvA chatAM tevA dekhAva kare; vidyA bhaNyA na heAya chatAM, tevA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano upadeza dekhAva kare, ucca kuLamAM janmyA na hoya chatAM tevo dekhAva kare, AcaraNa duSTa rahevA chatAM sArA Acarane dekhAva kare; tema ja pote na jANu havAthI bIjAne pUche, ane tenuM sAMbhaLI lIdhA pachI huM ema ja jANatA hatA ema kahI khoTA bhAvane dekhAva kare, te maryA bAda kibiSika deva thAya che. ane pite zuM kAma karavAthI AvI nimAM utpanna thayo tenuM tene (deva hovA chatAM bhAna hatuM nathI. tyAMthI maryA bAda te bakarA jevuM meM meM bolanAre bebaDe thAya che; athavA naroni ke pazupaMkhInI yonine prApta kare che, jyAM bedhi prApta thavI muzkela che. A pramANe jJAtaputra mahAvIra bhagavAne jaTha ane chetarapiMDInA deze varNavyA che, mATe buddhimAne te badhAne tyAga karavo. [2, 46-9] annapAna kevI rIte khAvuM? - bhikSA meLavyA bAda, utAre AvyA vinA tyAM ne tyAM khAvAnI IcchA hoya, te A pramANe karavuM: koI khulI jagA ke bhIMtanA mULa AgaLanI 1. devamAM paNa svAmI, dAsa, atyaja evA vargo che. kebiSika deva atyaja jevA che. mAyAvI, tema ja sAdhu vagerenI naila karanArA purUSa te yAni pAme che. juo uttarAyana, 6, 2615.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSAcarcA AchAdita jagA nirjIva hoya te mAlikanI rajA meLavI raharaNa vaDe sApha karavI. pachI hAtha sApha karI, saMyamapUrvaka khAvuM. khAtAM khAtAM hADakuM, kAMTe (mAchalIna), tRNu, lAkaDuM ke kAMkaro AvI jAya te tene hAtha vaDe ke meM vaDe game tyAM na pheMkavuM, paraMtu tene hAthamAM laI koI ekAMta nirjIva jagA joI, tyAM sAvadhAnIthI nAkhI AvavuM. [82-6]. paraMtu, pitAne utAre jaIne ja khAvuM hoya, te annapAna laIne utAre AvavuM, ane bahAra kaI nirjIva sthAna joI tapAsI, tyAM UbhA rahI bhojana tapAsI levuM. pachI vinayapUrvaka aMdara praveza karI, raste jatAM-AvatAM tema ja anapAna lAvavAmAM deSa thayA hoya te yAda karI guru samakSa tenI kabUlAta karI levI. pachI saraLa buddhithI tema ja anudvignapaNe zuM zuM annapAna kevI rIte meLavyuM te guru AgaLa nivedita karavuM. pachI je kAMI doSa ajANatAM thaI gayA hoya te badala kSamA vagere mAgI levAM. pachI viSNue sthira tathA ekAgra thaIne citavavuM ke, tIrthakara jinAe mokSanI sAdhanAne arthe deha dhAraNa karavA mATe sAdhune kevI nipApa AjIvikA upaderI che. pachI ahaM tAdine namaskAra
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ samI sAMjano upadeza karI, e vidhi pUre karI, jinanI stuti karavI tathA svAdhyAya karavuM ane pachI thoDI vAra vizrAMti levI. vizrAMti letAM letAM lAbhanI icchAthI nIce pramANe hitakara ciMtana karavuM ke, bIjA sAdhuo meM mAgI ANelA annamAMthI je kRpA karIne kAMIka grahaNa kare, to huM tarI jAuM." pachI yogya vakhata thAya eTale AcAryane AhAra levA vinavavA. te le te ThIka che, na le te temanI AjJAthI vaDIlapaNAnA kramathI anya sAdhuone samAhita citte vinaMtI karavI. ane teo mAne che keI svIkAra kare tenI sAthe AhAra karavo. koI na svIkAre te pachI ekalA ja khAvA besavuM. [82-96] sAruM annapAna maLyuM hoya, te AcArya vagere joIne mAgI na le te mATe tene chupAvavuM nahIM. je zikSu te rIte pitAnA gurune chetare che, tene bahu pApa lAge che. te haMmezAM atRpta rahe che ane nirvANa pAmatuM nathI. keTalAka kIrtinA Icchaka zikSuo evuM kare che ke, bhikSAmAM maLelI rasadhAra savAdu vastuo rastAmAM ja khAI le che ane pachI vicAryuM tathA virasa AhAra laIne utAre Ave che, jayI bIna zamaNe ema mAne ke, A muni te sAcA AtmAthI che, tathAM khAsUkA AhArathI ja
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhikSAcaryA saMtoSa mAnanAro che! A pramANe pitAnI prazaMsA, sanmAna ane pUjA thAya te mATe teo chetarapiMDI Acare che, ane ema karIne bahu pApa bAMdhe che. [2, 31-5 hive mULa vAta upara AvIe.] bIjAone batAvyA chatAM koI sAdhu pitAnA AhAramAM bhAga levA kabUla na thAya, te pachI bhikSue ekalA ja ughADA moMvALA vAsaNamAM sAvadhAnatApUrvaka kazuM verAya nahIM te rIte khAvuM. pitAne bhikSAmAM kaDavuM, tIkhuM, khATuM, khAruM, gaLyuM, tUruM je kAMI maLyuM heya, tene mAkSasAdhanAmAM upayogI evA dehane TakAvavA pUratuM gaNI, madha ke ghI jevuM (svAdiSTa) mAnIne khAI levuM. rasayukta che ke virasa ho, masAledAra ho ke masAlA vinAnuM che, lUkhuM che ke nigdha hai, DuM ho ke vadhAre che, tathA sAthavA bAkaLA jevI halakI cIje ho - paNa bhikSAjavIe bhikSAmAM maLelI nirdoSa cIjano tiraskAra na karo. bhikSA tarIke (keI jAtanI AzA vagara) maphata dAna ApanAra paNa durlabha che; ane bhikSAmAM maphata maLelI vastu vaDe ja jIvanAra paNa durlabha che. e baMne sugatinA adhikArI che ema huM kahuM chuM. [82-10] khAvA beThA pachI sAdhue sAruM ke narasuM badhuM
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza ja anna taLiyAjhATaka khAI levuM; vAsaNamAM jarA paNa chAMDavuM nahIM. [2-1] utAre AvIne khAvAnuM zarU karyAM Ada ema lAge ke, te pUratuM nathI, teA kSudhAnI anivRtti jevA sabaLa kAraNe pUrvokta vidhithI phrI bhikSA mAgavA javuM. joke, te vakhate bhikSA mAgavAnI veLA vItI gaI hAvI na joI e. [2, 2-3] Go gRhasthanA gharamAM puSkaLa khAnapAna hAya, ane te pratyakSa dekhAtuM hAya. chatAM te ApavAnI nA pADe, tA tenA upara gusse na thavuM; mAtra eTaluM ja vicAravuM ke, jevI tenI marajI.' [2, 27-8] strI ke puruSa, nAnA ke mATeA, bhaktibhAvapUrvaka vaMdana kare tyAre tenI pAse kaMI na mAgavuM. ane mAgyA chatAM na Ape, te phAgaDhanA namaskAra kare che!' evI kaThAra vANI na saMbhaLAvavI. keAI vaMdana na kare tethI gusse na thavuM; ke keAI vaMdana kare tethI AnaMdita paNa na thavuM. e pramANe bhikSA mAganAranuM zramaNuMpaNuM akhaMDita rahe che. [2, 29-30] * AA adhyayananI ghaNI vigatA mAcArAMgasUtranA mIna yuvakanA prathama zikSA adhyayana jevI che. tyAMnI keTalIka mAM gAmatA ahIM vadhu spaSTa karelI che, eTaluM vizeSa tu A mALAnuM AcAradharma' pustaka, pA, 83 40.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAcAra, gAma bahAra udyAnamAM UtarelA kaI jJAnavaMta, zraddhAyukta, saMyamI, tapasvI ane zAstrajJa AcAryane rAjA, rAjAnA pradhAne, brAhmaNe ane kSatriyAdioe bhegA thaI hAtha joDIne pUchayuM ke, Apane AcAravidhi zuM che? tenA javAbamAM te iMdriyanigrahI, tathA sarvabhUtaprANanA hitamAM tatpara AcArye gUMcAyA vinA te badhAne A pramANe kahyuM : dharmarUpI arthanI kAmanAvALA nigraMtha sAdhuone je kaThora ane muzkela AcAravidhi che, te huM tamane saMpUrNa rIte kahI saMbhaLAvuM chuM. mumukSane mATe e AcAravidhi bIje kyAMya darzAvavAmAM AvyA sa. 7
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza nathI. nAnA, moTA, rogI ema badhA nircane je guNe akhaMDitapaNe pALavA paDe che, te A pramANe che. te aDhAra sthAnamAMthI koI paNa ekamAM khalana pAmanAra sAdhu nigraMtha maTI jAya che. [1-7] 1. te aDhAramAM prathama ahiMsA che, ema mahAvIra bhagavAne jaNAvyuM che. te bhagavAne ahiMsAnuM bahu sUkSama svarUpa vicAryuM che, ane sarva prakAranAM prANIone duHkha na thAya te rIte AtmanigrahI rahevAnuM upadezya che. jagatamAM nAnAMmoTAM, sthAvara ke jaMgama je koI prANIo che, te badhAM jIvavA irache che, maravA IcchatAM nathI. mATe jANatAM ke ajANatAM, pite ke bIjA mAraphate temanI hiMsA na karavI. [8-10] 2. pitAne mATe ke bIjAne mATe, krodhathI ke bhayathI, kaI kAraNe bIjAne pIDAkArI evuM asatya jAte na bolavuM, ke bIjA pAse na belAvavuM. A lekamAM sarva sAdhupuruSoe asatya vacananI niMdA karI che. kAraNa ke te badhAM bhUtaprANIonA vizvAsane bhaMga karavArUpa che. mATe asatya vacana kadI na bolavuM. [11-2]. 3. saMyamI puruSe nAnI ke moTI, sajIva ke nirjIva evI koI vastu - are dAMta khotaravAnI saLI
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAcAra paNa, mAlikane pUchayA vinA letA nathI, eTaluM ja nahIM paNa bIjA pAse levarAvatA nathI, ane koI leto hoya tene anumati paNa ApatA nathI. [13-4] 4. maithunane sarva pramAdanuM mUla, asevya, adharmanuM mULa kAraNu, mahAdAne samUha tathA ghora karmonA heturUpa jANu munio tene sevatA nathI; tema ja tene sarva prakAranA cAritrane chinnabhinna karanAruM jANI tenI najIka pazu jatA nathI. [15-6] 5. jJAtaputra bhagavAna mahAvIranI AjJAnuM anusaraNa karanArA sAdhuo sajIva ke nijIva mIThuM, tela, ghI, goLa jevI vastuone paNa bIjI TaMka sudhI saMgharI rAkhatA nathI. kAraNa ke, e pramANe karavuM e lebhanI zarUAta ja che. tema karanAre sAdhu gRhastha je ja che, tyAgI nathI. sAdhuo va, pAtra, kaMbaLa ane rajoharaNa rAkhe che, te saMcama ane lajajAnA nivAraNa arthe ja hoya che. jJAtaputra bhagavAne tevA kAraNasara rAkhelI vastune parigraha nathI kahyo, paraMtu Asakti - mamatAne ja parigraha kahela che. sAdhupuruSa te anusAra, ucita kSetra-kALane samajI, jIvAdinA saMrakSaNArthe zAkta sAdhanasAmagrI rAkhe che, paraMtu temAMya teo mamatva 1. mULamAM phANita" eTale ke pravAhI geLa che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza nathI karatA. eTaluM teA zuM, tene peAtAnA zarIramAM paNa mamatA haiAtI nathI. [17-21] ra 6. sa tIrthaMkarAe A haMmezanuM tapakarma kevuM varNavI matAvyuM che ke, nirvAha pUratuM ja dehanuM pAlanapASaNa karavuM, ane divasa daramyAna ja khAI levuM! sthAvara tema ja jaMgama evA keTalAya sUkSma jIvA rAtre dekhAtA nathI; te vakhate temanI hiMsA karyA vinA kevI rIte khAI zakAya ? A bhAjana sajIva pANIvALuM che ke nahIM, khIjayukta che ke nahIM, aMdara jIvajaMtu paDayA che ke nahIM vagere Akhate divase nIrakhI zakAya; paraMtu rAtre te huM kema karIne dekhI zakAya ? AvA aSA dASA taiIne ja mahAvIra bhagavAne kahyuM che ke, nigraMthe kAI prakAranA AhAra rAtre na karavA. [2-5] 7. susamAhita cittavALA saMyamI puruSA pRthvIkAcika jIveAnI hiMsA mana-vANI-kAyAthI jAte karatA nathI, khIjA pAse karAvatA nathI, ke kAI karatuM hAya tene anumati paNa ApatA nathI, pRthvIkAya 1. " yAvat nAsamA (lAnna) thaI zake teTaluM ja 2. mULamAM tA. haribhadrasUri divasa daramyAna ja khAI levuM", evA vRtti: - eTale ke saMcamanuM pAlana dehanuM pAlanapoSaNa. mAM 2 mottam" evuM ja che, paNa artha le che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAcAra 75 chAnI hiMsA karavAnI sAthe sAthe tene AdhAre rahelA bIjA najare na dekhI zakAya tevA jIvajaMtunI paNa hiMsA thAya che. mATe e deSane durgati vadhAranAra jANa, sAdhu pRthvIkAyanI hiMsA cAvaja jIva cheDI de che. [26-8] 8. evuM ja jaLakAyika jIvanI bAbatamAM paNa jANavuM. 9. te ja pramANe sAdhupuruSa pApajanaka agni saLagAvavAnI paNa IrachA nathI karatA. kAraNa ke agni badhA jAne nAza karanAra tIkSaNa zastra che. vaLI te za3, upara-nIce AsapAsa ema badhI dizAmAM vinAza karatuM hovAthI sarvathA agrAhya che. A pramANe arinane bhUtaprANIone vinAzaka jANI, sAdhupuruSa ThaMDInuM nivAraNuM karavA tenA vaDe tApatA paNa nathI. [32-5] 10. tevuM ja vAyunuM paNa che. sAdhupuruSe paMkhA vaDe, pAna vaDe, kaMbala vaDe ke bIjI kaI vastu vaDe pavana nAkhavAnI ke bIje kaI nAkhe enI IcchA sudhdhAM karatA nathI. [36-9]. * 11. sAdhupuruSa vanaspatikAyika jInI paNa mana-vANI-kAyAdithI hiMsA karatA nathI. [40-2] 1. bAkInuM badhuM 7 mujaba samajI levuM.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza 12. te ja pramANe sAdhupuruSe jaMgama (vasa) chonI paNa hiMsA karatA nathI." [43-5 13. RSio svIkAravA yogya AhAra, zayyA, vastra ane pAtrane ja svIkAra kare che, je svIkAravAne yogya nathI tene tyAga kare che. je khAnapAnAdi sAdhuone nimaMtraNa karIne ApyAM heya, temane mATe kharIdIne ANyAM hoya, temane udezIne taiyAra karyA hoya, ke temanI pAse lAvIne rajU karyA hoya, temane te svIkAra nathI karatA. kAraNa ke tevI vastuone svIkAra karanAra, te nimitte thatI jIvahiMsAne anumati ja Ape che. mATe dharmajIvI mahApuruSe tevI vastuone svIkAra nathI karatA. [46-9] 14. sAdhupuruSe gRhasthanAM vAsaNamAM annapAna nathI khAtA. tema karanAra AcArathI bhraSTa thAya che. kAraNa ke, te vAsaNane pachIthI gRhastha sajIva pANIthI dhue, ane te pANI bahAra nAkhe, tyAre jIvahiMsA thAya. kevaLajJAnIoe temAM evo doSa dIThA che. gRhasthanAM vAsaNamAM jamatAM pahelAM tema ja 1. A bAra, sAdhunA mULaguNe" kahevAya che. have pachInA che "uttaraguNe" kahevAya che. 2. "kAsAnAM, tema ja medAdi (DuM vagere) mATInAM vAsaNamAM ema mULamAM che.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAyAra pachI (te vAsaNu dhAtAM-karatAM) thatI hiMsAne kAraNe nithA temanAM vAsaNeAmAM jamatA nathI. [50-2] 15. sAdhupuruSA bhadrAsana, sAMgAmAMcI, DhAliyA ane khATalA vageremAM besatA-sUtA nathI, kAraNa ke te badhI vastuo aMdhakAranA AzrayarUpa hAI, tyAM jIvajaMtu vagere kharAkhara joI-tapAsI zakAtAM nathI. [para-5] 63 16. sAdhupuruSa bhikSA mAgavA jatI vakhate gRhasthane ghera besatA nathI. e anAcAra je Acare che, tenA jJAnanA sarvara leApa thavAnA prasaMga Ave che. gRhasthanI strI sAthe paricaya vadhatAM sAdhunuM brahmacaryavrata jokhamamAM mukAya che; anurAgavALI strI tene nimitte khAsa khAvAnuM manAve che tethI temAM thatI hiMsAnA te bhAgI thAya che; eka sAdhu upara prIti thavAthI khIjA mAgavA AvanArAone mATe Ape Apa te gharanuM bAraNuM baMdha thAya che; ane gRhasthane paNa peAtAnI strInuM ke sAdhunuM AcaraNa dekhI gussA utpanna thAya che. athavA te sAdhunA iMgita dekhI, gRhasthanI strI tenA bhAva samajI laI, kAM tA tenA tiraskAra kare che, athavA teA tene vadhu aAbhAve che. Ama kuzIlanI vRddhi karanAra sthAnanA saMyamIe tyAga karavA. alakhatta, atyaMta A
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza vRddha, rAgiSTha ke utkaTa tapasvI e traNamAMnA koI (thAka ityAdinA kAraNe) gRhasthane ghera bese tA doSa nathI. [56-9] GS 17. rAgI ke nIrAgI kAI paNa sAdhu jo snAnanI kAmanA kare ke tene seve, teA tenA AcAra ane saMcamane hAsa thAya che. jamInanI phATa-- cirADAmAM aneka sUkSma jIvajaMtu hAya che. bhikSu bhale nirjIva jaLathI snAna karatA hoya, paraMtu te pANI pelI kATe!mAM jatAM tyAMnAM jIvajaMtune trAsa thAya che athavA temanA nAza thAya che. mATe sAdhue teA ThaMDA ke UnA pANIthI maratA sudhI na nAhavAnuM ghAra vrata Acare che. te pANIthI nAhatA nathI eTaluM ja nahIM, paNa leA, padma vagerenA lepa dvArA paNuM zarIra-saphAI karatA nathI. [60-3] 18. nagna rahenArA, mAthuM muMDAvanArA, vALa tathA nakha vadhavA denArA, tathA maithunathI nivRtta thayelA sAdhune AbhUSaNeAnuM zuM prayeAjana che ? zarIranI TApaTIpa ane zaNagArathI bhikSune je karmabaMdhana prApta thAya che, tenAthI te dhAra ane dustara saMsArasAgaramAM paDe che. mATe bahu doSavALA e zaNagAra vagerenA sAdhupuruSa svIkAra karatA nathI. ]64-6]
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAsA2 A pramANe amehadarzI tapaparAyaNa tathA saMyama ane Arjavayukta satparuSe pitAnA AtmA uparathI pUrve karelAM karmonA lepa ukheDatA jAya che, tathA navAM pApakarmo AcaratA nathI. sadA upazAMta rahenArA, mamatvarahita, niSkicana, AtmavidyAne anusaratA, yazasvI tathA zarada RtunA khIlelA nirmaLa caMdra jevA te rakSaNahAra satpaSe te bhave ja siddhine pAme che, athavA kAMI karma zeSa rahI gayAM hoya, te uttama devalokone pAme che. [68]
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAkyazuddhi buddhimAna puruSe vANInA cAra prakAra jANIne temAMthI bene prayoga karo ane bAkInA bene kadI prayoga na kare. te cAra prakAra A pramANe che: satya, asatya, satyAsatya, ane na-satya ke na-asatya. sAcI hAya, paNa bolavA jevI na hoya, sAcI, jaThI ema mizra hoya, asatya hAya, ke sAcI yA jUThI na hovA chatAM DAhyA puruSoe AcarI na hoya, 1. A chello prakAra vyavahAramAM saMbodhana, AmaMtraNa, AjJA vageremAM vaparAya che. jema ke, "he devadatta!" "A lAva", A A5'' A zuM che', "hiMsaka manuSya duHkhI thAya che, 'vAru, ThIka." - vagere. 2. jema ke rastAmAM pAradhI pUche ke, haraNa dehatuM kaI bAju gayuM? ItyAdi. 3. cethA prakAramAM keIne saMbodhana karatI vakhate TaMkArA kare, ke alyA hAlyA kahe te.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAkathazuddhi tevI vANI na bolavI. pahelA ane cothA prakAranI vANuM paNa nirdoSa hAya, tathA pitAne ne bIjAne upakAraka hoya, te bolavI. te paNa karkazapaNe nahIM, ane saMdidhapaNe nahIM evI rIte belavI. satya vANI paNa sapApa hoya ke karkaza hoya, athavA bIjI kaI rIte paNa zAzvata padArthanI siddhimAM pratikULa hoya, ke thoDI sAcI tema ja thoDI jUThI evI mizra hoya, to buddhimAna puruSe na bolavI. [14] samAna savarUpa hovAne lIdhe ajANatAM asatya belAI jAya - jema ke kaI puruSa strIveza dhAraNa karyo hoya ane tenI khabara na hovAthI kahe ke, A strI jAya che to paNa jUThuM bolyAnuM pApa lAge che; te pachI je jANIbUjIne ja jUThuM bole che, tenI te vAta ja zI? mATe buddhimAna puruSe jaIzuM ja', "kahIzuM ja", "ApaNuM amuka kAma thaze ja, huM jarUra karIza", "e jarUra karaze e prakAranI bhaviSyakALane lagatI zaMkAgrasta bAbate vize nizcayAtmaka vANuM na bolavI. te ja pramANe vartamAnakALa ke bhUtakALane lagatI paNa zaMkAgrasta bAbata vize nizcayAtmaka na bolavuM. bhUta-bhaviSya-ke vartamAna e traNe kALanI bAbatamAM je vastu vize e Ama ja che evuM jANatA na hoIe, ke
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza jene vize zaMkA hoya, tene vize e Ama ja che" ema na kahevuM. paraMtu je bAbatamAM jarA paNa saMzaya na hoya, te bAbatamAM ja e Ama ja che, ema kahevuM. [5-10] meTA ke vaDIlanuM dila dukhAca evI kaThora vANI sAcI hoya te paNa na bolavI, kAraNa ke tethI pApabaMdhana thAya che. te pramANe kANune "kANo', napusakane napuMsaka, rogIne rogI, ke cArane cora, ema na kahevuM. bIjA paNa evA je prakArathI bIjAne maravA jevuM lAge, te prakAranI vANIno buddhizALI manuSya prayoga na kare. te ja pramANe hAlyA ! varNasaMkara !" "kUtaza !" "chinALa ! (vRSala), kaMgALa !" "kamanasIba !" evAM sAdhana paNa na vAparavAM. strIne saMbodhatAM paNa 'dAdI", "mA", "mAsI", "pheI", bhANeja', putrI, pautrI', kahe, "e', bahale, "bhadra, svAmini', gemini, helI, gelI, "vRSalI 1. mULamAM prathama be mATe tela ane gela zabda che. avasUrimAM hela eTale "mUrkha, hAlika" artha jaNAvyuM che ane gAya eTale bajArajAta' e artha Apyo che. hari. te jaNAve che ke, judA judA vibhAgamAM niSphara sabodhane tarIke e zabda vaparAya che. 2. maLamAM Arthika ane prAciMkA be zabda che. mA ke bApanI mA te ArthikA" ane tenI paNa mA te mArthikA. 3. gAcavALI; gAvALaNa. ahIM to gALanA arthamAM che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAkpaddhi evAM saMkhAdhane na vAparavAM, paraMtu kAM te tenA nAmathI tene khelAvavI, ke tenA geAtranA nAmathI tene eAlAvavI, ke tenI uMmara, deza ke aizvaryAdinA khyAla karI, je rIte ThIka lAge te rIte tene khelAvavI, puruSane paNa dAdA, bApA, kAkA, mAmA, bhANeja, putra, pautra vagere saMmedhanAthI na melAvatAM tenA nAmathI, gAtrathI ke yAgya lAge te rIte elAvavA. [11-20 gAya vagere khIjA paMcendriya prANAnI khAkhatamAM paNa cAkkasa khAtarI na hAya tyAM sudhI A nara che', ke A mAdA che" ema na kahevuM, paraMtu sAmAnya jAtivAcaka zabda vAparavA. vaLI keAI manuSya, pazu, pakSI, ajagara Adi mATe A atyaMta mAMsala che", <3 A atyaMta medasaMpanna che', A kApavA lAyaka che', ke A rAMdhavA lAyaka che' ema na kahevuM; paraMtu jarUra paDe tyAre A mATe thayA che', A vadhyA che', mA uMmaramAM AvyA che', A jAtamAM AvyA che', ke A mahAkAya che' ema khelavuM. te ja pramANe A gAya dohavA lAyaka che', ke A vAchaDA nAthavA lAyaka che', ke A gheADA paleATavA lAyaka che' ema na kaheluM; paraMtu A vAchaDA juvAna gAya krUjhaNI che. A 1. mULa : rasaddA'.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza che, "A (baLada ke gheDa) nAnuM che, A mATe che, ke "A bhAra vahana karI zake e che ema kahevuM. [21-5 ' te ja pramANe udyAna, parvata ke vanamAM moTAM vRkSe dekhIne buddhimAne ema na kahevuM ke, A thAMbhalA karAya tevAM che", "A daravAjAne lAyaka che, A ghara banAvavAne lAyaka che', "A parigha banAvavAne lAyaka che, "Ane AgaLa thAya tevo che, "A nAvane mATe lAyaka che", "A reTanA kAmamAM Ave tevuM che', "A bAjaTha banAvavAne lAyaka che, "A kathareTa banAvavAne lAyaka che', "AnuM haLa thAya tevuM che, "AnuM samAra thAya tevuM che", "AnI lATa thAya tevI che, AnI nAbhi thAya tevI che', AnuM DImacuM thAya tevuM che, A Asana banAvavAnA kAmamAM Ave tevuM che", "A palaMga banAvavAnA kAmamAM Ave tevuM che, "A gADuM banAvavAnA kAmamAM Ave tevuM che, ke "A apAsarAmAM (bAraNuM vagere banAvavAnA) 1. mULaH bIja vAvyA pachI temane DhAMkavA pheravavAnuM pATiyuM. (hi)ma." 2. ghANa, kAlu vagerenI lATa. 3, paiDAnI. 4. jemAM eraNa besADelI hoya che te DImacuM -- ga",
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAkazazuddhi kAmamAM Ave tevuM che. kAraNa ke evI vANu vRkSAdi jIne pIDA karanArI che. paraMtu te sthaLe belavAnI jarUra paDe te ema kahevuM ke, A vRkSo jAtavAna che, A vRkSe lAMbAM che, A vRkSe gaLAkAra che, A vRAo vistArayukta che, A vRkSa zAkhAyukta che, A vRkSo DALIovALAM che, ke A vRkSa darzanIya che. [16-32] te ja pramANe phaLa joIne ema na kahevuM ke, A pAkI gayAM che, A pakavIne khAvA jevAM che, A taiyAra thayAM che. A kumaLAM che, ke AmanI cIrIo karavA jevI che. paraMtu jarUra ja paDe ema kahevuM ke, A AMbA namI gayA che, A AMbA upara phaLa meTAM thayAM che, A AMbAnAM phaLane bahu vakhata thaye che, ke A AMbA rUpamAM AvyA che. te ja pramANe khetaramAM dhAna vagere UbhuM dekhIne ema na kahevuM ke, e pAkI gayuM che, ke e nIlA raMganuM thayuM che, ke e kApavA yogya thayuM che, ke zekavA yogya thayuM che; ke poMka pADavA jevuM thayuM che. paraMtu jarUra paDe to 1. eTale ke geTalo bAjhe tyAre pahelAM khAI levA jevAM. 2. mULaH "athaDI. phaLa meTAM (pAka) thaI javAthI temane bhAra sahevAne asamartha. 3. phaLa besavA lAgavAthI. phaLa kumaLAM che e bhAva darzAvavA, 4. eTale ke vAla vagerenI pApaDI besI javAthI.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza ema kahevuM ke, pAka mATe (sArothaye che; A pAkane bahu vakhata thayo che; A pAka sthira thayo che, A pAka nIvaDyo che; AnA kANuM hajI garbhamAM che, Ane hUMDAM beThAM che, ke AmAM dANA bharAyA che. [3ra-5 te ja pramANe kayAMya jamaNavAranA prasaMganI vAta hoya to tene mATe (pitR-) "kRtya, (zrAddha) kArya evA zabda na vAparavA. cArane mATe paNa vidhya e zabda na vAparo; nadIne mATe paNa sArA utarANuvALI e zabda na vAparo. paraMtu jarUra ja paDe te jamaNavArane jamaNavAra ja kahe, cArane jIva heDamAM mUkanAre" kahe; ane nadIne moTe bhAge samAna sthaLevALI kahevI. [36-7] vaLI nadIo vize bolavAnuM hoya te, ne pUrepUrI bharelI che, ke "tarIne pAra karAya tevI che, 1. maLa: uta' - eTale ke harinA jaNAvyA pramANe badhI ghAtamAMthI bacIne nIvaDela. 2. kAraNa ke temAM kArca - karavA yogya evo artha nIkaLe che. 3. mULamAM "saMkhaDi' zabda che ane tenI vyutpatti TIkAkAre A pramANe darzAve che: saMadjo vALanA zUSi karavAnuM - jemAM prANuonAM AyuSya khalAsa karavAmAM Ave che te.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAkayazuddhi ke nAvathI pAra karavA jevI che', ke kinAre jAnavarA pANI pI zake tevI che' ema na kahevuM; paraMtu, jarUra paDe te teo vadhu pramANamAM bharelI che', ke mATe bhAge UMDI che', ke 'aDu pANI hAvAthI UchaLatI cAle che', ke bahu vistAravALI che' ema kahevuM. [38-9 khIjAnI khAmatamAM kAMI sadASa pravRtti karelI jANI hAya, karAtI jANI hAya ke karAvavAnI che ema jANyuM hAya, tApaNa te khAkhatamAM munie doSa lAge tevuM kAMI na khAlavuM. [40] bahu sAruM karyuM", bahu sAruM pakAvyuM', 'khUMkha kAcuM', zrRkha laI gayA', 'taddana marI gaye', kharAkhara pUrA thayA', ke ati suMdara' ema na khelavuM. paraMtu kAma prasaMge khelavAnI jarUra paDe tA, prayatnapUrvaka karyuM che, prayatnapUrvaka pakAvyuM che' prayatnapUrvaka kApyuM che', 'prayatnapUrvaka suzaikSita karyuM che, ke UMDA prahAra thayA che" ema belavuM. [41-2] > sarvottama', amUlya', anupama,' 'na vecAya tevuM', na kahI zakAya tevuM', na game tevuM evuM paNa na khelavuM. badhuM huM kahIza, ke A varSe kaheje" ema paNa na khelavuM. paraMtu badhe prasaMge asaMbhava vagere kAraNe jUThA na paDAca te rIte vicArIne sa. 8
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza zabdaprayoga karavo. vepAranI cIjonI bAbatamAM ThIka kharIdya', ThIka vecyuM, "na kharIdavuM, "A laI lo, ke Ane rahevA de" ema na bolavuM. vepAranI levaDadevaDanI cIja bAbata belavAne prasaMga Ave tyAre sastI, meMghI, kharIdavA jevI, vecavA jevI vagere vastuo bAbata nirdoSa vANuM bolavI. [436. sAdhue gRhasthane, beso", "A", "karo", sUvA", UbhA raho", "jAo" ema na kahevuM. lekamAM ghaNuM asAdhu puruSe sAdhu kahevAya che, paraMtu nirgathe asAdhune sAdhu na kahevA; sAdhune ja sAdhu kahe. eTale ke, jJAna ane zraddhAyukta tathA saMyama ane tapamAM parAyaNa evA prayatnazIla puruSane ja sAdhu kahe. [47-9] - deva, manuSya ke pazupakSInI laDAImAM amukane jaya thAo", "amukane na thAo', evuM na bolavuM. pavana, vRSTi, ThaMDI garamI, kSema, sukALa, ane nirvitatA e badhAM kyAre thaze, ke "na thAo' ema na bolavuM. megha, AkAza ke manuSyanI bAbatamAM deva' zabda na vAparo. vAdaLa caDI AvyuM hoya to "iMdradeva AvyA" ema na kahevuM; paraMtu vAdaLa 1. jema ke, "amane sAdhune A bAbatamAM besavAno adhikAra nathI' ema kahevuM -- hari0. athavA te atizayokti vagere na thAya te rIte bolavuM. ane have pachI e
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAi vaDe bheguM thayuM? ema kahevuM. tevI ja rIte AkAzane paN aMtarikSa, ke zudhdhAtuti' (sureza sevAyeluM) ema kahevuM. riddhiyukta mANasa dekhI tene riddhimAna kahevA, je vANIthI kAInA dAkhanuM anumedana thAya tevI vANI, ke nizcayAtmaka vANI, ke khIjAne pIDA karanArI vANI, krodhathI, lAbhathI, bhayathI ke hasatAM hasatAM paNa na kahevI. [50-4] je muni pAtAnI vANI zuddha che ke nahIM tenA vicAra karI, duSTa vANInA parityAga kare che, tathA parimita ane doSarahita evuM vicArIne Ale che, te satpuruSAmAM prazaMsA pAme che. bhASAnA deSA ane guNAnA kharAkhara vicAra karI, duSTa vANInA haMmezAM tyAga karavA. chaye prakAranA jIvavaCnI khAkhatamAM haMmezAM AtmanigrahI rahenAra sAdhu pariNAme suMdara tathA sAmAnA mananuM raMjana kare evI vANI mAle. je muni vicArIne khele che, jenI iMdriyA sunihita che, jeNe krodhAdi vikArAnA nirAdha karyo che, tathA je sarvatra anAsakta che; te pUrvajanmamAM kareluM pApa khaMkherI nAkhIne A lAka tathA paralIkane sudhAre che, ema huM kahuM chuM. [557] 1 1. A adhyayana * paNa AcArAMga sUtranA khInna zrutaskaMdhanA ceAthA bhASA adhyayana jevuM che. juo A mALAnuM AcAradharma' purAka, pA, 132 4. 99
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArasaMgraha guruzaraNa ApaNuM jIvita ava che, ane AyuSya parimita che; mATe jyAM sudhI vRddhAvasthAthI pIDita thavAya nahIM, rege vadhe nahIM ane IMdriyanI zakti kAyama hoya, tyAM sudhI bhegamAMthI nivRtta thaI siddhimArganuM jJAna prApta karavuM, tathA pitAnuM baLa sAmarthya, zraddhA ane Arogya tapAsI, tathA kSetra ane kALa vicArI, AtmAne dharmamAM ja. [34-6 A leka ane paralokamAM hitakara evA dharmanuM jJAna meLavavA mATe zAstrajJa gurune vinaya ane AtmanigrahapUrvaka sevavA, tathA temane padArthone nirNaya pUcha. gurunI samakSa munie hAtha, paga ane kAyAnuM saMyamana karI, tathA Idriyone nigraha karI, ekAgratApUrvaka besavuM. temane eka paDakhe na besavuM, temanI cheka AgaLa na besavuM, temanI cheka
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArasaMgraha pAchaLa na besavuM, ke paga upara paga caDAvIne na besavuM. te kAMI kahetA hAya tyAre vagara pUchaye vacce na elI UThavuM; temanI pITha pAchaLa temanI niMdyA na karavI; tema ja temanI pAse mAyAvIpaNe asatya na melavuM. jenAthI temane aprIti thAya, ke jethI te gusse thAya, tevuM pAtAnuM ja ahita sAdhanAruM kAMI temanI sAme na khelavuM. paraMtu, pAte joyuM hAya tevuM, parimita, asaMdigdha, ane pratipUrNa, evuM vacana spaSTa rIte, paricita rIte; tathA vAcALatA ane udvega vinA kheAlavuM. zIkhavatI vakhate khelavAmAM gurunI kAMI bhUla thaI jAya, te tethI temanA upahAsa na karavA. [44-50] peAte kAMI anAcAra karyAM hAya, te ziSye guru AgaLa tene chupAvavA nahIM. ziSye haMmezAM nirmaLa cittavALA, pragaTabhAvI, anAsakta, tathA iMdriyA 31. 1. mULamAM gurunA vizeSaNa tarIke, AcArAMga ane prajJapti (bhagavatIsUtra) naNanArA ane dRSTivAda zIkhavatA evA gurunI' ema che. TIkAmAM jaNAvyuM che ke, AcArAMga naNanArA' eTale jene liMga vagerenuM jJAna che tevA; ane prajJapti jANanArA' eTale vizeSaNasahita viMgAdi naNanArA, "STivAda zIkhatA" eTale prakRti, pratyaya, lepa, Agama, varNa, vikAra, kAla, kAraka vagere jANanArA. dRSTivAdanI khAkhatamAM zIkhatA ema kahyuM che, kAraNa ke darzivAda bhaNelAnAmAM te jJAna ane apramAda eTalAM badhAM hoya ke tenI bhUla ja na thAya. - - hari ----
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 samIsAMjanA upadeza ane pramAdane jItanArA thavuM. jANatAM ke ajANatAM peAtAnAthI kAMI aparAdha thaI jAya, teA AtmAne zIghra (kabUlAta, prAyazcittattithI) temAMthI vArI laI, *ii tema na karavuM. ziSye gurunA vacanane kadI vaMdhya na thavA devuM; arthAta vANIthI tene svIkAra karI, kAyAthI tene amala karavA. [31-3] A pramANe mumukSu ziSya guNI puruSA` pratye vinaya AcaravA; peAtAnuM zIla nizcala rAkhavuM; ane kAcabAnI peThe pAtAnAM aMgAnuM yathAvat saMyamana karI tapa ane saMyamamAM parAkramI thavuM. teNe nidrAne vaza na thavuM, hAsa-prahAsanA tyAga karavA, tathA vArtAlApanA chaMda cheADI, svAdhyAyamAM rata rahevuM. teNe utsAhapUrvaka ALasanA tyAga karI, mana-vANIkAryAnA samagra vyApArIne haMmezAM zramadharmanA pAlanamAM yAjavA. e pramANe zramadharmImAM satata cukta rahenAra bhikSu sarvotkRSTa lAbha prApta kare che. [41-3] -- 1. mULa: snAvida' / cAritrarUpI ratna jenI pAse vadhu eTale ke jJAnI- vaDIla. 1 mULa : micAyA / 3. A vibhAga uttarAdhyayana sUtranA prathama vinayaTa adhyayanane ghaNA maLatA Ave che. jI mALAnuM aMtima upadeza' pustaka pA. 39.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArasaMha kaSAyajaya jainazAstranuM zravaNa karyAM bAda teNe rAgadveSane tyAga karavA. teNe kadI gusse na thaI javuM ke iMdriyAne sukhakAraka viSayAmAM Asakti na karavI. zarIranI paNa dAM khAvAne badale teNe dAruNa ane karkaza sparzI sahana karavA. bhUkha, tarasa, kharakhacaDI jamIna, ThaMDI, garamI, kaMTALA, bhaya vagere pariSahAne teNe adInapaNe sahana karavA. kAraNa ke dehadamana mahAphaLa ApanAruM che. teNe kadI khIjAnA tiraskAra na karavA, ke peAtAnI aDAI na karavI, peAtAnA zAstrajJAnanA, jAtinA, ke tapasvIpaNAnA teNe garva na karavA. TUMkamAM peAtAnuM hita icchanArA mumukSue krodha, mAna, mAyA ane leAbha e cAre dASAne tyAga karavA. krodhathI prIti nAza pAme che; mAnavinayanA nAza kare che; mAyA( chaLakapaTa )thI mitratA tUTI jAya che, ane lAbha sarvanA nAza kare che. zAMti vaDe krodhane haNuvA; mRdutAthI mAnane hachyuM; saraLatAthI mAyAne jItavI; ane leAbhane saMtASathI jItavA. uSNa khala thayelA kroSa ane mAna, tathA vRlDiMgata thayelAM mAyA ane leAbha e cAre malina vRttio punarjanmarUpI vRkSanA mULanI siMcaka che. [25-7, 30, 3740 1. maLa : 'hra17: bAyA /
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 samIsAMjanA upadeza bhikSAryA sAdhue nirdoSa bhikSAvRttithI ja AjIvikA calAvavI. gRhasthAne nakSatra, svapna vagerenuM zubhAzubha phaLa kahI batAvIne, vazIkaraNAdi yAgeA batAvIne, nimitta uparathI bhUta-bhaviSya kahI batAvIne, vIMchI vagere maMtrane prayAga karIne, ke davAdArU vagere karIne teNe AjIvikA calAvavA kadI na IcchavuM. te khadhAmAM prANIhiMsA rahelI ja che. bhikSAvRttimAM paNa keTalAka Avazyaka vidhiniSedhAnuM kadI ullaMghana na karavuM. gRhasthane ghera. annapAna mAgavA mATe gayA pachI iMdriyAdine nigrahamAM rAkhI, ucita sthaLe UbhA rahevuM. parimita khelavuM, tathA rUpavAna strIe ke tevA bIjA viSayAmAM mana na parovavuM, gRhasthane ghera bhikSA mAgavA jatAM tene kAne ghaNI vAteA paDaze, ke ghaNI vastue tenI najare caDaze paNu e madhuM dekheluM - sAMbhaLeluM teNe bIjAne na kahevuM. temAMya khAsa karIne khIjAne AdhAta thAya tevuM tA kAMI ja na kahevuM. te uparAMta gRhasthanAM bakarAM ramADI-karIne tema ja khIjA paNa kAI prakAre gRhastha sAthe kAI jAtanA saMbaMdha bAMdhavAnA prayatna teNe haragija na karavA. zikSAntanI khAmatamAM paNa A svAdiSTa che", A nIrasa che, A sAruM che' ke A che", tathA Aje sAruM maLyuM" ke 'ne maLyuM" evuM khATuM
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArasaMgraha 95 1 adhu kAI pUche ke na pUche tApaNa na kahevuM. sAruM sAruM khAvAnI lAlacamAM zrImaMtAne ghera ja bhikSA mAgavA na javuM; tema ja vadhAre paDatI vAcALatA na karavI. paraMtu kAMIka aMze jJAta ane kAMika aMze ajJAta evAM ghare pratye bhikSA mATe javuM. sadoSa vastu maLI hoya tApaNu na khAvI, ane nirdoSa vastu paNa sAdhune mATe ja kharIdI hAya, tene utAre ja ANI hAya ke tene uddezIne taiyAra karelI hAya teA tenA upaleAga paNa na karavA. saMcamI bhikSu eka kaNa jeTale paNa saMgharI na kare; paraMtu bhikSAmAM maLelI vastu vaDe jIvanArA thaI, gRhasthAdimAM kamaLapatranI peThe asaMkhaddha rahI, carAcara jIvAnuM saMrakSaNa karanArA bane. sUrya asta pAme ane phrI Uge te daramyAna tamAma AhArasAmagrIne manathI paNa teNe na IcchavI. AhAra thADA ApanAranA tiraskAra na karavA; paraMtu peAtAnA peTane nigrahamAM rAkhavuM. tema ja AhAra bilakula na maLe tApaNuM game tema na khelavuM. TUMkamAM teNe sthirAtmA, apabhASI ane mitabheAktA anavuM, lUkhuMsUkuM game tevuM maLe tenAthI pAtAnA nirvAha calAvave; je maLe tenAthI saMtuSTa rahevuM; 1. mULa : rU...jI reta. 2. mULa : maJAsu eTale ke sajIva,
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ ha6 samIsAMjane upadeza DAnI ja IcchA karavI, ane thoDAthI ja tRpta thavuM. [19-25, 28-9] ni:saMsargIpaNuM bhikSue pitAne mATe nimAM thayelA makAnamAM kadI na rahevuM, paraMtu bIjA mATe taiyAra thayelA tema ja maLa-mUtrAdi tyAgavAnI bhUmiyukta, tathA strIo, pazuo ane napuMsako vinAnA sthaLe utAre karo. koI sthaLe piste ekalo Utaryo hoya, te tyAM strIone dharmakathA (paNa) kadI na kahevI. teNe gRhasthane saMsarga na karavo paraMtu sAdhuone karavo. koI vakhata gRhasthIone saMsarga karavo ja paDe, tepaNa teNe strIone saMsarga te kadI na kare. jema kUkaDAnA baccAne bilADIne bhaya haMmezAM rahelo che. tema brahmacArI sAdhune strIzarIrano bhaya rahe che. sAdhue alaMkRta strI tarapha ke tenA citra tarapha paNa najara na karavI; kadAca najara paDI jAya, topaNuM sUrya taraphathI jema najara pAchI kheMcI le, tema tenA uparathI najara pheravI levI. jenA hAthapaga kapAI gayA hoya evI se varSanI (vRddha) strIne saMsarga paNa sAdhue na kara. zArIrika TApaTIpa, strIne 1. e ja vizeSaNa pathArI, Asana vagere vastuone mATe paNa samajavuM.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArasaMgraha ha7 saMsarga, ane rasadAra annapAna, e vastuo AtmagaveSI manuSya mATe tAlapuTa viSa jevI che. strInAM manahara aMge tathA upage, tema ja tenAM madhura vacane tathA kaTAkSa tarapha sAdhue khyAla na karo. kAraNa ke e vastu kAmarAganI vRddhi karanArI che. buddhimAna puruSe manahara parArtho joI teomAM rAga na karo, tathA asuMdara padArtho tarapha dveSa na kare; kAraNu ke, bhautika padArthonA pariNAme anitya che. tevAM anitya pariNAmomAMthI tRNuM dUra karI, aMtarAtmAmAM zItaLa thaIne viharavuM. pira-60] pRthvI vagere jIvAvargonI mana-vANa-kAyAthI hiMsA na thAya te rIte bhikSue vartavuM. ema karanAra sAdhu ja sAco saMyamI che. teNe jamIna, bhIMta, zIlA, DhekuM vagere pRthvIkAyane bhAMgavAM nahIM ke khotaravAM nahIM, sajIva pRthvI upara besavuM nahIM; rajavALA Asana upara besavuM nahIM, ane besavuM hoya te lUchI sApha karIne tema ja mAlikanI paravAnagI 1. khAtAMveta tALavuM pheDI nAkhe tevuM. 2. sajIva eTale anya jIvajaMtumukta pRthvI evo ja arthe na samaja; paraMtu pRthvI pote ja jyAM sudhI agni AdithI nijIva na thaI hoya tyAM sudhI sajIva kahevAya che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza ja meLavIne besavuM, te ja pramANe teNe tAjuM ThaMDuM pANI, karA ke baraphane upayAgamAM na levAM. pAtAnuM ke zarIra pANIvALuM thayuM haiAya te tene lUchavuM nahIM ke ghasavuM nahIM. te ja pramANe aMgArA, agni, vALA, ke saLagatuM kheriyuM vagerene teNe saMkAravAM nahIM, khAravAM nahIM ke bujhAvavAM nahIM. te ja pramANe vIMjaNA vagerethI peAtAne ke khIjAne paMkhA na nAkhavA. te ja pramANe tRNu, vRkSa, phUla ke mULane davAM nahIM, sajIva khIjane manathI paNa IcchavAM nahIM tathA choDavAovALI jagA upara, bIja upara, hariyALI upara, lIla upara ke Topa upara kadI UbhA na rahevuM. te ja pramANe e iMdriyavALAM vagere jaMgama (trasa) prANIonI paNa teNe vANI ke karmathI hiMsA na karavI. cAdhikArI sAdhue te najare na paDe tevAM nIcenAM ATha prakAranAM sUkSma prANIone paNa acAvavAM 1. jhAkaLa, dhUmasa, Asa vagerenAM sUkSma biMdue. 2. vaDa - UMmare vagerenAM sUkSma phUla. 3. kuMthavA vagere sUkSma jaMtuo. 4. sUkSma kIDiyArAM. 5. cAmAsAmAM thatI sUkSma lIla, phUga vagere. 6. DAMgara vagere khIjonuM sUkSma mULa. 7. jamIna jevA : ka 1. mULamAMH udaka che. tenA aya TIkAmAM anaMta vanaspativizeSa' karyA che.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArasaMgraha varNanA navA phUTatA aMkura. 8. mAkhI vagerenAM sUkSma DAM. saMcamI sAdhue A sUkSma jIvAnuM svarUpa samajIne, iMdriyane nigrahamAM rAkhI, apramAdIpaNe temane joI-tapAsIne ja besavuM, UbhA rahevuM ke sUvuM. teNe pitAnAM pAtra, kaMbaLa, zamyA, pathArI, Asana vagerene kALajIpUrvaka jevAM-tapAsavAM; tathA lITa, baLa ane maLa-mUtra paNa nirjIva sthaLe ja joItapAsIne nAkhavAM. Ama skUla-sUkSma sarva bhUtaprANuonI hiMsAmAMthI virata thaI sAdhue samagra jagatane (hiMsAdi deSathI karmone adhIna banI narakAdi gatimAM bhamyA karanAruM vicAravuM. [1-18] mikSa je uttama zraddhA vaDe prajita thaye hAya, te zraddhAnuM teNe AcArya saMmata mahAtrate Adi guNonI bAbatamAM yatnapUrvaka anupAlana karavuM. tapa, saMyama ane svAdhyAyane sadA AcaranAro te sAdhu, iMdriya, vikAro vagere zatrusenAthI niruddha thavA chatAM, tapa vagere pitAnI zaraTyasAmagrIthI barAbara pUre paDe che. svAdhyAya ane sadhyAnamAM rata, vikAro vageremAMthI pitAnuM rakSaNa karanAra, nirmaLa aMtaHkaraNayukta tathA tapa AdimAM parAyaNa evA te sAdhune pUrvajanmane karmamaLa, agnithI senAne mela jema nAza pAmI jAya tema nAza pAmI jAya
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza che. paSiheAnA jaya karanArA, jitendriya, vidyAvAna, mamatva vinAnA, tathA kicana evA te sAdhu karmarUpI vAdaLa dUra thatAM, megha vinA dUra thatAM, mezva vinA zarada Rtune caMdra jema AAle, temazeAle che, ema huM kahuM chuM. 21-4] 100
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya garva, kodha, mAyA ane pramAdane kAraNe je ziSya guru sAthe rahIne vinaya nathI zIkhate, tenI te UNapa vAMsanA phaLanI mAphaka tenA pitAnA ja nAzanuM kAraNa thAya che. 1] jeo gurune maMtra jANIne, ke nAnI uMmaranA jANIne, ke ochuM bhaNelA jANIne temanI azraddhApUrvaka avahelA kare che, teo temanuM anusaraNa kyAMthI karI zakavAnA? prakRtithI keTalAka puruSe maMda hoya che, tathA keTalAka nAnI uMmaranA puruSa zAstrajJAna ane tIkSaNa buddhiAyukta hoya che. paraMtu nAnA ho ke moTA he, maMdabuddhivALA che ke tIkSaNa buddhivALA che, paraMtu je guru AcAravAna che, tathA guNaniSTha
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 samIsAMjane upadeza che, temanuM apamAna karavuM e agninI peThe pitAnA sadguNene bhasmIbhUta karavA jevuM che. jema jherI nAgane nAme jANI ke tenI cheDatI kare, rame pitAne ja nAza vahAravA jevuM che, tema gurunI avahelA karanAre maMhabhAgI puruSa janmamaraNane cakarAve ja vahArI le che. jherI nAga gusse thAya to bahu te jIvitane nAza kare, paraMtu AcArya aprasanna thAya te bodhine ja nAza thAya ane pariNAme anaMta janma-maraNa karavA paDe. jIvitanI IrachAvALe hAIne saLagatA agnimAM praveza kare, ke mahAjherI nAgane chaMcheDe, ke halAhala viSanuM bhakSaNa kare, tenA jevuM gurune aprasanna karanAra ziSyanuM vartana che. are, agnimAM pravezavA chatAM agni na bALe, jherI nAga ciDAvA chatAM na karaDe, ke halAhala khAvA chatAM paNa na mAya - e badhuM banavuM kadAcita saMbhavita paNa che, paraMtu gurunI avahelA karIne jJAna prApta karavuM e te azakya vastu che. mATe mekSasukhAbhilASIe gurunI kRpA prApta karavAno prayatna karo. [2-10] agnihotrI brAhmaNa jema vividha prakAranI Ahatio ane maMtro vaDe abhiSikta agnine 1. mULa : "gAzIviva: -nI dADhamAM (bArI) jhera che te.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya 103 namaskAra kare che, tema anaMtajJAnI ziSya paNa gurunI vinayapUrvaka zuzruSA karavI. jenI pAsethI dharmapade zIkhyA hoIe, tenA pratye vinayathI vartavuM joIe, tathA haMmezAM mAthuM namAvI, hAtha joDI, mana-vANI-kAyAthI tene satkAra kara joIe. mumukSu jIvane vizuddha karanAra lajajA, dayA, saMyama, brahmacarya vagere guNene je guru mane satata upadeza Ape che, te gurune huM paNa satata pUjuM. jema rAtrI pUrI thayA bAda sUrya saMpUrNa bharatakSetrane prakAzita kare che, tema AcArya paNa pitAnA zAstrajJAnathI, cAritrathI ane buddhithI saMpUrNa padArthonuM svarUpa prakAzita kare che. devenI mathe IMdra jema virAje che, tathA jema kArtikI pUrNimAnI rAtre nakSatre ane tArAgaNethI vIMTaLAyelo caMdra vAdaLa vinAnA 1. AgaLa uche. 3-1mAM A upamA vadhu spaSTa cheH "agnihotrI jema jAgate rahI agninI zuzraSA karyA kare che, tema." 2. sarakhAvo sUtrakRtAMga, zrata2, aca0 7, gautamanA zabdo : he! AyuSmana ! kaI ziSTa zramaNa ke brAhmaNa pAse gharmayukta eka paNa Arya suvAkathA sAMbhaLavAnuM ke zIkhavAnuM maLatAM ApaNane ApaNI buddhithI vicAratAM ema lAge ke, Aje AmaNe mane uttama galemanA sthAne pahoMcADyo, te ApaNe pelA zramaNa ke brAhmaNane Adara kara joIe, pUjyabuddhithI tene namaskAra karavA joI e tathA tenI upAsanA karavI joIe." 3. mULa: kaumudIgayukta." sa.-6
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 samIsAMjane upadeza nirmaLa AkAzamAM zobhe che, tema sAdhuonI vacamAM AcArya zebhe che. jJAnAdi ratnanI khANurUpa, tathA dhyAna, zAstrAbhyAsa, zIla ane buddhi vaDe mAkSarUpI mahAvastunI AkAMkSA rAkhanArA AcAryone, temanI pAsethI te uttama ratno prApta karavAnI IrachAvALA dharmAbhilASI ziSya vinayathI ArAdhavA joIe tathA prasanna karavA joIe. guru-sevA bAbata A badhA upadeza sAMbhaLIne mumukSue AcAryanI pramAdarahitapaNe suzruSA karavI. tema karanAro ziSya aneka guNonI ArAdhanA karIne aMte sarvottama siddhi prApta kare che, ema huM kahuM chuM. [11-7] tathA jANI zakA', AcAryo mArI mULamAMthI jema vRkSanuM thaDa thAya che, thaDamAMthI zAkhAo thAya che; zAkhAomAMthI prazAkhAo thAya che, prazAkhAomAMthI pAna thAya che, ane pachI puSpa phaLa ane sa thAya che, tema, dharmarUpI vRkSanuM mULa vinaya eTale ke keLavaNI che. tenA vaDe zIvra kIrti tathA saMpUrNa zAajJAna prApta thAya che, ane 1, "jJAnAdi vaDe bIjuM kAMI phaLa na icchanArA" - TIkA. 2. vinayane artha mAtra sabhyatA ke namratA nathI, jenAthI AtmAne siddhi pratye doravAmAM Ave (vinI) te vinaya evo nyAya artha ahIM che. juo A prakaraNane aMte noMdha.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya aMte phaLanA rasarUpa meAkSa paNa prApta jevA je manuSya krodhI, mamatta, mAyAvI, ane zaDha hAI, avinIta pravAhamAM taNAtA kASThanI peThe saMsArapravAhamAM taNAyA kare che, guru vividha upAyA vaDe vinaya athavA saMskAra ApavAnA prayatna kare chatAM je mUrkha UlaTA gusse thAya che, te peAtAne hAthe bya lakSmIne ja lAkaDI vaDe pAchI kADhe che. [1-4] 105 hAthI, gheADA vagere savArInAM prANIomAM paNa jee vinIta hAya che, teene AbhUSaNa, mAvajata vagere keTalI badhI Rddhi prApta thAya che, tathA te yazasvI thaI kevuM sukha bhAgave che; paraMtu je prANIe vinIta hAya che, temanI pAse sAmAnya gadhdhAvaitaruM ja karAvavAmAM Ave che; ane mAvajata, AhAra vagerenI AkhatamAM paNa te duHkha ja bhAgave che. te pramANe jagatamAM je strIpuruSa suvinIta nathI hAtAM, teone vadha-baMdhanAdi duHkhA ja bhAgavyA thAya che. pazu apriyavaktA, rahe che, te tAM. 2. 1. keLavAyela - saMskArI nahIM evA. juo 5. 104, ra. mULamAM temanI vigatA A pramANe ApI cheH temanA zarIra upara cAjIka vageranA prahAranA sALa paDe che; temanI nAka vagera iMdriyA kApelI DAca che; sAThI, taravAra vagerenA mArathI, kAra nacanAthI temaja bhUkhatarasathI te durgaMLa, karuNa ane paravaza anelAM hAya che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 samIsAMjane upadeza karavAM paDe che, paraMtu suvinIta strIpuruSe saddhi ane yaza prApta karI sukhI thAya che. devemAM paNa jeo suvinIta hoya che, teo iMdrAdi pada prApta karI, trAddhi ane yazayukta bane che, tathA sukha bhogave che; ane jeo avinIta hoya che, teo dAsa -nAkara vagerenI sthiti prApta karI, duHkha bhogave che. [5-11]. je zi AcAryo ane upAdhyAyanI sevA kare che, tathA temanuM kahyuM kare che, teonI keLavaNI ja, pANIthI siMcAyelAM vRkSonI jema vadhe che. A lekamAM upabhega prApta karavA mATe hunnara-kArIgarI zIkhavA IcchatA gRhastha varganA leke ane sukumAra zarIravALA garbhazrImaMte paNa gurune pUje che, satkAre che, name che ane temanI AjJAmAM rahe che, tema ja ghara vadha-baMdhana ane dAruNa paritApa paNa sahana kare che. to pachI atyaMta hitarUpa mekSa tathA tenA sAdhanarUpa zAstrajJAnanI kAmanAvALe bhikSu AcAryanA vacananuM ullaMghana kevI rIte karI zake? [12-6] 1. devAmAM paNa svAmI, maMtrI, purohita, AtmarakSaka, lokapAla, sainika, dAsa, aMtyaja evA vargo hoya che. te mATe juo A mALAnuM aMtima upadeza" pustaka, pA109 tathA tatvArthasUtra 4-4. 2. mULa: "zikSA grahaNAvanAlakSaNA - bhaNavA ane AcAramAM mUkavArUpI." -TIkA.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ viya ziSya haMmezAM peAtAnI zamyA, Asana ane rasthAna guru karatAM nIcAM rAkhe; cAlatI vakhate paNa temanI pAchaLa, bahu dUra nahIM tema ja bahu jaladI nahIM evI rIte cAle; gurunA caraNumAM namaskAra paNa nIcA namIne ja kare; tathA kAMI pUchavuM-karavuM hAya tyAre paNa nIcA namIne aMjila joDe. temanA dehane pattAnA deha, ke peAtAnuM vastrAdi aDI jAya, te mA aparAdha kSamA karA; kIthI tema nahIM thAya' ema kahe. gaLiyA baLadane parANA vaDe vAraMvAra mAravAmAM Ave che, tyAre te rathane vahana kare che; tema duddhi ziSya paNa AcArya vAraMvAra TAkathA kare tyAre ja temaNe kaheluM kare che. paraMtu buddhizALI ziSya te kALa, gurunI icchA, ane te pUrI karavAnA yAgya vidhi e badhuM vividha upAyAthI pAtAnI meLe ja jANI laI tenA amala kare che. [17-20 avinIta puruSone vipatti che; ane suvinIta puruSAne sau rUDAM vAnAM che, ema je kharAkhara jANe che, te ja suzikSita thaI zake che. je bhikSu krodhI, ddhi ane gauravamAM abhinivezavALA, cugalIkhAra, kukarma karavAmAM sAhasika, halakA leAkeAnuM kahyuM karanArA, 107 1. uddeza. 3-1mAM jaNAvyA pramANe temanI najara, ke iMgita joI ne.'tevA ziSya badhAne pUjya ane che, eTaluM tyAM vadhAre che.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza dharmajJAna vinAnA, vinaya jevI vastu ja na jANanArA, tathA ekalapeTA che, tenA meAkSa nathI, paraMtu je bhikSu sadgurunI AjJAmAM rahe che, je dharmanuM rahasya samajyA che, tathA je vinayanI khAkhatamAM kuzaLa che, te A dustara pravAhane tarI jAya che, tathA karmonA kSaya karI, siddhirUpI uttama gatine pAme che, ema huM kahuM chuM. [21-3] 103 3 je ziSya satata jAgrata rahI AcAryanI zuzruSA kare che, ane temanI dRSTi ke IzArAmAtrathI temanI marajI samajI laI, tenA amala kare che, te badhAne pUjya ane che. [1] guru pAsethI AcArAdinuM jJAna sAMbhaLavA IcchanAre haMmezAM vinayI thavuM. pachI jyAre temane upadeza maLe, tyAre je rIte temaNe upadezyuM hAya te pramANe AcaraNa karavAne! irAde rAkhI, je ziSya gurune aparAdhI nathI banatA, te badhAnA pUjya ane che. [2] potAnAthI jJAnamAM ane saMyamamAM adhika puruSa pratye. je vinaya ane namrabhAva dAkhave che -- pachI bhale te uMmaramAM nAnA hAya, vaLI je satyavAdI che, vaMdanazIla che, tathA AjJAkArI che, te badhAne pUjya ane che. [3]
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya 109 1 je bhikSu aparicita leAkeAne ghethI thoDuM thoDuM vizuddha bhikSAnta haMmezAM mAgI lAvIne, saMyamajIvanamAM upayAgI evA zarIranA nibhAvane arthe ja khAya che; ane te paNa na maLe te| dilagIra nathI yatA, ke maLe te khuzI nathI thaI jatA, te badhAne pUjya ane che. [4] pathArI, zayyAsthAna, Asana, anna ane pAna vadhAre maLatAM hAya chatAM alpa IcchA rAkhI je jarUra pUratuM ja le che, ane e rIte thADAthI ja saMtuSTa rahe che, te badhAnA pUchyuM ane che. [5] utsAhI manuSya dhana vagerenI AzAthI leADhAnA kAMTA paNuM sahana karI le che; paraMtu nirIha heAvA chatAM kaThAra vANIrUpI kAMTA je sahana karI le che, te badhAnA pUjya ane che. kAraNa ke leADhAnA kAMTA te bheAMkAya tyAre ja ekAda kSaNu du:kha Ape che, tema ja temane sahelAIthI kheMcI paNa zakAya che; paraMtu kaThAra vANIrUpI zalya bheAMkAyA pachI tene dUra karavuM muzkela che; tema ja tenuM vera janmeAjanma paheAMce che ane durgatierUpI mahAbhayanuM kAraNa thaI paDe che. kraThAravANI kAnamAM pesatAM ja daumaeNnasya utpanna kare che. 1. zikSAnA doSa vinAnuM. temanA varNana mATe jue vA mALAnuM yogAsa pustaka mA. 147 60.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza jiteMdriya thaI ne je parama- zUravIra bhikSu tenA mahArAne dharmabuddhithI sahana karI le che, te badhAne pUjya bane che. [6-8] 110 je bhikSu pITha pAchaLa keAInI niMdA nathI karatA, pratyakSamAM paNa virAdha UbhA thAya tevI, tema ja nizcayAtmaka ke sAmAne apriya lAge tevI vANI nathI khelatA, te badhAnA pUjya bane che. [9] 2 je bhikSu AhArAdimAM lubdha nathI; chaLakapaTa ke kuTilatA vinAnA che; cugalIkhAra nathI; kazuM na maLe te| krIna khanI jatA nathI; bIjA pAse peAtAnAM vakhANu karAvatA nathI ke peAte khIjA AgaLa peAtAnAM vakhANa karatA nathI; tathA jene naTa - nRtya vagerenuM kutUhala nathI, te badhAne pUjya bane che. [10] - 'guNA vaDe ja sAdhu thavAya che, ane durguNe vaDe ja asAdhu thavAya che; mATe sAdhuguNNAnA svIkAra karavA ane asAdhuguNAne tyAga karavA' ema je peAtAnI jAtane samajAve che tathA rAgadveSanA tyAga karI, samabhAva prApta kare che, te badhAne pUchyuM ane che. 11] 1. azakti vagerene kAraNe nahIM; paraMtu sahana karavuM e " mairUpa che, ema mAnIne'- TIkA, - 2. bhaviSyane lagatI mAmate mAM huM Ama karIza ja e pramANe.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya 111 nAnA ke mATe, strI ke puruSa, sAdhu ke gRhastha, koInI paNa avajJA na karavI ke tiraskAra na karavA. e pramANe mAna ane koSanA je tyAga kare che, te badhAnA pUjya mane che. [12] pUjA--satkArAdithI saMmAnita karelA je AcA peAtAnuM jJAnadAnAdithI saMmAna kare che; tema ja pitA jema kanyAne pALI-pASI yAgya kulamAM ThekANe pADe che, tema je AcAryAM. pAtAne ceAgya mArge sthApita kare che, tevA mAnArha tapasvI AcAryAMnuM je jiteMdriya tathA satyaparAyaNa bhikSu saMmAna kare che, te badhAnA pUjya ane che. [13] tevA guNasAgara gurune sadupadeza sAMbhaLI je buddhimAna bhikSu te pramANe AcaraNa kare che, tathA paMcamahAvratanA pAlanamAM tatpara thaI, mana - vANI - kAyAnuM aniSTamAMthI rakSaNa kare che, tema ja krodha-lAla-mAna ane mAyArUpI cAra kaSAyAne dUra kare che, te badhAne pUjya ane che. [14] e pramANe satata gurusevA karanArA muni zAstrajJAna tathA tenA anubhavamAM kuzaLatA prApta karI, pUrve khAMdhelI kama~raja khaMkherI nAkhI, prakAzayukta tathA anupama evI siddhagati prApta kare che. [15]
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 samIsAMjane upadeza meM A pramANe sAMbhaLyuM che. bhagavAna mahAvIre evuM kahyuM che keH jiteMdriya puruSa vinaya, zrata, tapa ane AcAra e cAra samAdhisthAnamAM pitAnI jAtane je che. [1] temAM vinayasamAdhinA pAchA cAra prakAra che: 1. guru kahe tyAre sAMbhaLavAnI IcchA rAkhavI. 2. tene barAbara samajavuM. 3. te pramANe AcaraNa karavuM. 4. ane te bAbatane mada na karavo. [2] te ja pramANe zratasamAdhinA paNa cAra prakAra che: 1. mane zAstrajJAna prApta thaze e khyAlathI adhyayana karavuM. 2. huM ekAgra cittavALo thaIza e khyAlathI adhyayana karavuM. 3. zuddha dharma jANIne temAM huM mArI jAtane sthApita karIza, e khyAlathI adhyayana karavuM. 4. tathA zuddha dharmamAM jAte sthita thayA pachI bIjAne paNa temAM sthApita karI zakIza evA khyAlathI adhyayana karavuM. [3] tapasamAdhinA paNa cAra prakAra che: 1. Ihalaukika phaLanI IcchAthI tapa na karavuM. 2. pAralaukika phaLanI 1. "Rta" eTale zAstra. 2. samAdhi eTale paramArthataH AtmAnuM hita, sukha, svAzya. - TIkA.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya IcchAthI tapa na karavuM. 3. kIrti ane prazaMsA prApta karavAnI icchAthI tapa na karavuM. 4. ane kama~nAza sivAya bIjA kazA hetuthI tapa na karavuM. e prakAre karmanAtha sivAya bIjA kazA phaLanI AzA vinA je bhikSu haMmezAM vividha prakAranA guNeAyukta tapamAM rata rahe che, te pAtAnAM jUnAM pApa khaMkherI nAkhe che. [4] na 1 te ja pramANe AcArasamAdhinA paNa cAra prakAra che: 1. ihelokika phaLanI IcchAthI AcAra pALavA; 2. pAralaukika phaLanI apekSAthI AcAra na pALave, 3. kIrti ane prazaMsA prApta karavAnI icchAthI AcAra na pALavA; 4. ane ahaMta bhagavAne kahelA hatu sivAya (eTale ke meAkSanA prayAjana sivAya) khIjA hetuthI AcAra na pALaveA. je bhikSu jinavacanAmAM rata hoya; khaDakhaDiyA na hAya; pratipUrNa hAya; atyaMta meAkSArthI hAya; iMdriyanigrahI hAya ane meAkSasAdhaka hoya, te AcArasamAdhiyukta kahevAya. [5] 1, mULamAM tene mATe kIrti, varNa, zabda ane laika evA zabdo che. TIkAkAra temanA artha karatAM jaNAve che ke, badhI dizAomAM vyApelA caza te kIrti; eka dizAmAM vyApe caza te varNa; ardhI dizAmAM vyApela te zabda; ane te sthAnamAM ja vyApelA (sthAnika) yaza te zlAka. 113 -
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 samIsAMjane upadeza upara jaNAvela cAre samAdhione sevanArA bhikSu vizuddha ane sthiracitta banI, pitAne mATe vipula, hitakara sukhayukta ane kalyANakArI sthAna taiyAra kare che; janmamaraNamAMthI mukta thAya che, ane A zarIrano tyAga karI, kAM to zAzvata siddha thAya che athavA thoDuMghaNuM karma bhogavavuM bAkI rahyuM hoya te mahAddhizALI deva thAya che, ema huM kahuM chuM. [67] noMdha vinora ane jIvanota: uttarAdhyayana sUtramAM (a. 11) vinIta ane avinItanAM je lakSaNa jaNAvyAM che, te TUMkamAM ahIM ApyAM che. vizeSa mATe juo A mALAnuM aMtima upadeza" pustaka, pA. 53. jeNe zAstrano marma jANa nathI, je ahaMkArI che, je lubdha che, je IdriyanigrahI nathI, tathA je niraMtara lapalapa karyA kare che, te (ghaNuM, bharyuM hoya teya) vinIta na kahevAya. nIcenAM pAMca kAraNathI sAcuM zikSaNa prApta thatuM nathI: mAna, krodha, pramAda, rAga ane ALasa. nIcenAM ATha kAraNathI mANasa suzikSita kahevAya che: te sahanazIla nathI heta; satata IdriyanigrahI hoya che; 1. mULa : " - A AvuM e vyapadeza karI zakAya tevuM.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinaya 115 bIjAne coTa lAgI jAya tevuM bolate nathI; suzIla hoya che; durAcArI nathI hota; rasalaMpaTa nathI hota; satyamAM rata hoya che; tathA krodhI nathI hote. nIcenA 14 devALe muni avinIta kahevAya che ane te nirvANa pAmI zakatA nathI. te vAraMvAra gusse thaI jAya che; tene krodha jhaTa zamata nathI; keI tenI sAthe mitratAnI rIte bolavA jAya, te paNa tene tiraskAra kare che; zAstra bhaNune abhimAna kare che; bIjAnA nI bedaNa kare che; mitro upara paNa gusse thaI jAya che; pitAnA priya mitranuM paNa pITha pAchaLa bhUMDuM bole che; kaI paNa bAbatamAM jhaTa sogaMda khAya che; mitrane paNa droha kare che; ahaMkArI hoya che; lubdha hoya che; IdriyanigrahI nathI hete; ekalapeTe hoya che; ane badhAne aprItikara hoya che. nIcenAM paMdara kAraNathI buddhimAna mANasa suvinIta kahevAya che. te anuddhata hoya che; cAMpalo nathI hoto; kapaTI nathI hota; kutUhalI nathI hoto; keIno tiraskAra nathI karato; tene krodha jhaTa UtarI jAya che; mitratAthI vartanAra pratye te saddabhAva rAkhe che; zAstra bhaNune te abhimAna nathI karate; ahaMkArI nathI hota; koInI khAtaraNa nathI karyA karate; mitro upara gusse nathI thatuM; apriya mitranuM paNa pITha pAchaLa bhaluM ja bole che; TephisAda nathI karate; jAtavAna hoya che; tathA ekAgra hoya che. 1. jAtavAna baLadanI peThe UMcakele bhAra vahana karanAre.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 upasaMhAra jJAnI puruSAnA upadezathI saMsAratyAga karyAM bAda haMmezAM tIrthaMkara vagere tattvajJAnIonAM vacanAmAM ja lIna rahevuM; ane te pramANe ja vartavuM. je bhikSu eka vakhata viSayalAgAnA tyAga karyAM bAda pharIthI strIone vaza nathI thatA, arthAt AkeluM pAchuM nathI pItA, te ja sAcA bhikSu che. [1] sAcA bhikSue jJAtaputra mahAvIranAM vacanAmAM zraddhA karavI, tathA pAMce mahAvratAnuM barAbara pAlana karIne karmabaMdhananAM pAMca mukhya dvArA baMdha karI devAM. eTale ke, teNe ahiMsAnuM sUkSmatAthI pAlana karavuM; ane me jIvavargone peAtAnA samAna gaNI temane vadhu na thAya te mATe kALajI rAkhavI : jema ke, teNe
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra 117 pRthvIne khavI nahIM ke khaNuvavI nahIM, ThaMDuM pANuM pIvuM nahIM ke pivarAvavuM nahIM, tIkSaNa zarUpa agni saLagAvo nahIM ke saLagAvarAvo nahIMpaMkhA vagere vaDe pavanane vijo nahIM ke vIMjAvo nahIM, hariyALIne cheravI nahIM ke chedAvavI nahIM, bIjene haMmezAM tyAga kare; sajIva vastuonuM bhakSaNa na karavuM, tema ja anna rAMdhatAM pRthvI, tRNu, ane kASTha vageremAM rahelA sthAvara-jaMgama ane vadha thatuM hovAthI, pitAne udezIne taiyAra thayele AhAra khAvo nahIM, tema ja rAMdho-raMdhAva nahIM. [5] e pramANe aparigraha sudhInAM pAMca mahAvrata teNe kALajIpUrvaka pALavAM. teNe dhana, senuM, rUpuM vagerene tyAga kare; tema ja, gRhastho sAtheno saMbaMdha, krodha, lobha, mAna ane mAyAne paNa tyAga karI, buddhanAM vacanamAM nitya prayatnazIla rahevuM. teNe amUDhapaNe evI samyaga zraddhA rAkhavI ke, jJAna, tapa ane saMyama e ja sAce mArga che. je bhikSu manavANu-kAyAne niyaMtrita karI, tapa vaDe purANuM pApane khaMkherI nAkhe che, te ja sAcA bhikSu che. teNe vividha khAna-pAna meLavIne, kAle ke parama mULamAM badhe chevaTe e saMbaMdha jaDatho che ke, ema je na kare te sAcuM zikSu che.'
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano upadeza divase kAma Avaze' ema mAnI tenA saMgraha karavA nahIM ke karAvave. nahIM, paraMtu bIjA sAdharmikAne pAte meLavelAM annapAnamAM bhAga paDAvavAnuM nimaMtraNa ApIne khAvuM; ane khAI ne svAdhyAyamAM ja rata thavuM. [68] satya vANI elavAnI sAthe ja teNe kleza Ubhe kare tevI vANI na melavI; tema ja anutyaMta iMdriyavALA tathA rAgArihita thaIne kAInI upara gusse na karavA. sAcA bhikSu haMmezAM saMyamamAM ja lavalIna rahe che tathA anAkulapaNe vicare che. mAnya puruSone te kadI anAdara nathI karatA. sAcA bhikSu khIjAnAM marmavedhI vAgmANA tema ja tiraskAra sahana kare che; tathA atyaMta bhayajanaka zabdo ke aTTahAsyA baMnenAM sukhadu:kha samAnarUpe sahana karI le che. [9-11] 113 teNe bIjAM vighnA ke saMkaTane paNa tevI ja rIte sahana karI levAM, smazAnamAM koI tapakriyA aMgIkAra karIne beThA hAya, te tyAMnI DarAmaNI paristhiti dekhIne te DarI jAya nahIM; paraMtu vividha guNu ane tapamAM niraMtara rata rahI, zarIranI paNa paravA na kare. teNe peAtAnA zarIranI abhikAMkSA na rAkhavI; tema ja keAI tiraskAra kare, mAre, ke kApe te paNa 1. mULa : pratimA'. bhikSunI 12 pratimA mATe tu A mALAnuM saMcamabhrama pustaka, pA. 200.1.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra 1 pRthvI jevA sahanazIla thavuM. teNe phaLanI AkAMkSA na rAkhavI tathA akutUhalI thavuM. badhAM saMkaTone zarIrathI paNa sahana karI laI, teNe peAtAnA AtmAne janmamaraNanA cakramAMthI uddhAra karavA. janmamaraNane mahAbhayarUpa jANI, bhikSue zramaNmArgamAM jaNAvelA tapamAM sthita thavuM. sAcA bhikSu hAtha, paga, vAcA ane iMdriyonA saMyama kare; AtmA(-nA prazasta dhyAna)mAM ja rata thAya; tathA te dhyAnanuM saMpAdana karanArA guNAmAM sthita thaI, zAstra ane tenA arthanuM jJAna prApta kare. [12-5] te vastrAdi sAmagrImAM anAsakta rahe, annAdimAM alubdha rahe, tathA UMcAM-nIcAM adhAM gharAmAMthI aparicitapaNe thoDuM thoDuM anna mAgI lAve. te kazuM kharIde nahIM, vece nahIM, ke saMghare nahIM; tathA sarva prakAranA saMgeAmAMthI virata thAya. je bhikSu acapaLa che; rasAmAM Asakti vinAnA che; bhikSAvRttithI jIve che. jIvananI abhikAMkSA vinAnA che; Rddhi, satkAra ane pUjananA tyAga karanArA che; ekAgracitta che; tathA kAmanA vinAnA che, te ja sAcA bhikSu che. [1 6-7] 119 1. mAtra manathI ke vANIthI nahIM, paraMtu zarIrathI paNa". - TIkA.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza darekane pAtAnAM puNya-pApa nate bhAgavavAnAM che ema jANI, teNe sAme mANasa kuzIla che ema na khAlavuM; tema ja jethI bIjAne kAMI gussA thAya tevuM paNa na khelavuM. peAtAmAM kAMI zudi hAya tenA teNe garva na karavA. TUMkamAM, teNe jAti, rUpa, lAla, vidyA vagere sarva madAnA vagere sarva mAnA tyAga karI, dharmadhyAnamAM ja rata rahevuM. [18-9] 1 120 te mahAmunie haMmezAM Aryoe jaNAvelA zuddha dharmamArganA ja upadeza karavA; tathA jAte dharmamAM sthita thaI bIjAne paNa temAM sthApita karavA. sarva prakAranA kuzIlanA tathA hAsya-prahAsyanA teNe tyAga karavA. e pramANe nitya hitakara evA meAkSamArgamAM sthita thayelA te bhikSu A apavitra ane anitya evA dehavAsanA tyAga karI, tathA janmamaraNunuM baMdhana tyAgI, apunarAgamanavALI siddhagatine pAme che, ema huM kahuM chuM. [20-1] 1. jAti, kula, rUpa, tapa, zruta(zAstrajJAna), lAla, aizvaryAM, ane prajJA e AThane lagatA ATha mada che. 2. dhArmika viSayAnuM ke, zAstramAM jaNAvela prakAre dhyAna karavuM te dharmadhyAna. dharmadhyAna zanA pAribhASika arthe vagere mATe jue A mALAnuM yogazAstra' pustaka, pA, 107. 3. mULamAM hAsyakuhaka'
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ noMdha mULamAM A adhyayananuM nAma "sabhikSu che. bhadrabAhusvAmI pitAnI niryuktimAM (329) jaNAve che ke, A adhyayanamAM "sabhikSuzabdane "sa" akSara, nirdeza tema ja prazaMsA baMne arthomAM lAgu paDe che. je bAbate dazavaikAlikamAM kartavya tarIke jaNAvI che, temanuM yathAzakti pAlana karavA mATe je mumukSu bhikSAcaryA seve che (peTa bharavA nahIM), te ja (sA) bhikSa che, e nirdezano artha thayo. ane je bhikSu bIjA peTabharA ane guNarahita parivrAjakanI peThe AcaraNa na karatAM A zAstranA sArabhUta chellA adhyayanamAM jaNAvela guNayukta thAya che, te sad bhikSu che, e prazaMsAne artha thaye. [330-1 bhikSu zabdanuM nirukta niryuktimAM nIce pramANe ApyuM che : je sAdhu zAstrajJAnayukta thaI, bAhya ane AtyaMtara tapa vaDe ATha prakAranAM karmane bhedI nAkhe che (mitti), te bhikSu che. [34] athavA te mAtra bhikSA vaDe jenI AjIvikA che, te bhikSu kahevAya. [34] ahIM paNa prathama adhyayanamAM "zramaNa zabdanA paryAye ApyA hatA te pramANe bhikSu' zabdanA paryAye niryuktimAM ApyA che. ahIM nIcenA paryAye vadhAre che: brAhmaNa: vizuddha brahmacArI hovAthI. sAdhu: nirvANu sAdhaka yoga sAdhato hovAthI. [37]
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 samIsAMjane upadeza niktimAM bhikSunAM "lige eTale ke lakSaNe nIce pramANe jaNAvyAM che: "saMga: eTale ke mekSasukhanI abhilASA; nirvAda: eTale ke saMsAraviSayaka aNagame; "viSayaviveka"; "suzIlasaMsarga (satsamAgama); "ArAdhanA', eTale ke mekSamArganuM sevana (athavA aMtakALe anAdine tyAga karavo te), tapa, jJAna, darzana (zraddhA, cAritra, vinaya, kSati, mArdava, jatA, vimuktatA (anAsakita), adInatA, titikSA ane Avazyaka parizuddhi (Avazya karavAnAM kartavya paripUrNa rIte karavAM te). [3489 upasaMhAra karatAM bhadrabAhusvAmIe jaNAvyuM che ke: jo bhikkhU guNarahio bhikkhaM giNhai na hoi so bhikkhU / vaNNaNa juttisuvaNNagaM va asaI guNanihimmi / / 356 // je bhikSa cittasamAdhi vagere bhikSaguNa vinAne che, te mAtra bhikSA khAvAthI bhikSu thaI zakato nathI. jema banAvaTI senuM sonAne raMga mAtra dhAraNa karavAthI tenA bIjA guNo vinA senuM thaI zakatuM nathI tema * 351mI gAthAmAM senAnA guNe nIce pramANe jaNAvyA che? viSane ghAta karavAne samarthana, rasAyaNarUpa, mAMgalika, vALI zakAya tevuM, sArayukta, agnithI na bane tevuM, ane kadAca nahIM tevuM. A uparAMta "tapAve tyAre jamaNI tarapha vaLatuM, (afkSaTrad') evuM vizeSaNa paNa che.)
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza khaMDa ro kRti A
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 rativAkaca huM sAdhu! saMsAratyAga karyAM bAda ThaMDI vagere zArIrika duHkhA ke kAmavAsanA vagere mAnasika duHkhA utpanna thavAthI tane tArA saMyamamArgamAM udvega thAya, ane tenA tyAga karavAnA tane vicAra Ave, te tema karatA pahelAM nIcenAM 18 pA upara kharAkhara vicAra karaje, kAraNa ke te pado gheAMDAnI lagAma jevAM, hAthInA aMkuza jevAM ane vahANunA saDha jevAM che. te A pramANe che 1 1. dharmamAM rati - prIti utpanna karanAra vAkayo. A tathA pachInuM e be adhyacanA cUDA(pUrti)rUpa che. mULa sUtramAM je vastu gRhIta hoya, paraMtu sIdhI kahI na hoya, tene saMgraha te cUDA.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 samIsAMjane upadeza 1. A adhama kAlamAM mahAmuzkelIo AjIvikA calAvI zakAya tema che. 2. gRhasthIonA kAmage paNa asAra tema ja alpakAlika hoya che. 3. manuSyo paNa bahu kapaTI banI gayA che. 4. atyAranuM (saMyamI jIvananuM) A duHkha paNa haMmeza rahevAnuM nathI. 5. bhikSupaNuM choDIne gRhasthAzramamAM jatAM hIna lekonI paNa khuzAmata karavI paDaze. 6. ekaluM pharI pIvuM paDaze. 7. halakI gatine hAthe karI svIkAravA jevuM thaze. 8. putra-strI vagere pAzamAM baMdhAyelA gRhasthane mekSadharmanI prApti ke tenuM pAlana durlabha che. 9. vividha rogo tenA vinAzanuM kAraNa thaI 1. mULamAM "duSamA' rAkhyA che. tenA pAribhASika artha mATe juo prakaraNane aMte TippaNa na. 1. - 2. haribhadrasUri jaNAve che ke, je uttama bhoge meLavI zakAvAnA na hoya, to pachI kugatinA kAraNarUpa gRhasthAzramamAM pAchA jaIne paNa ze lAbha ? 3. sANa to evA mAraka rAge AvatAM anAdine tyAga karI sukhe zarIrane anaMta lAvI zake, paraMtu sthAne to potAnA rI-putranA bharaNapoSaNanI ciMtA rahetI hovAthI, tene mATe gAdi bhAra vinArarUpa thaI paDe che.'
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ rativAkatha 10. vividha saMkalpA paNu tenA vinAzanuM kAraNuM thaI paDe che. 11. gRhasthane khetI, vepAra, DhAraDhAMkhara vagerenI aneka ciMtA karavAnI hoya che; jyAre bhikSune te mAkhatanI nirAMta hAya che. 12. gRhasthAzrama baMdhanarUpa che; jyAre bhikSujIvana muktirUpa che. 13. gRhasthAzrama jIvana nirdeSa che. sadoSa che; jyAre bhikSu 127 14. gRhasthAnA kAmabhAge| paDAvI levAnI IcchA bahu leAkeA karatA hAya che. 15. gRhatha strI-putrAdine mATe vividha ka kare che, paraMtu peAtAnuM pApa-puNya te darekane pAta ja bhegavavuM paDe che, temAM koI bhAga paDAvatuM nathI, 16. manuSyAnuM AyuSya DhAlanI aNI upara cATelA pANInA biMdu jevuM atyaMta caMcala che. 3 1. hiMsAdi karavAM paDatAM hovAthI. 2. eTale ke cArA, rAjAA vagere gRhasthanA dhana-strI vagere bhegA paDAvI levA pho karatA hoya che. tethI, samaDInA hAthamAM mAMsanA lepcA AvatAM badhA kAgaDAo tenI pAchaLa pharI vaLe che, ane tene cAMcA mArI herAna karI mUke che, tevI gRhasthanI dazA hoya che. 3. eTale ke, sAdhu bhega bhAgavavA gRhasthAzramI thAya, paraMtu
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza 17. meM kharekhara pUrve bahu pApakarma karyuM haze ! 18. e badhAM je pApakarma meM pUrva AcA che, temane bhAgavIne ja ke tapathI temaneA kSaya karIne ja temAMthI chUTuM thaI zakAze; ema ne ema nahIM ja chuTAya ! 20 zlAkA anArya buddhivALA, tathA bhAgeAmAM Asakta evA mUha bhikSu jyAre dharmanA tyAga kare che, tyAre te bhaviSyakALane vicAra nathI karatA. [1] paraMtu sarva dharmomAMthI paribhraSTa thaI gRhasthI manyA bAda, te mUrkha manuSya svargamAMthI pRthvI para paDelA iMdranI jema du:khI thAya che. [2] prathama te| . te badhAnA vaMnIya hatA, pUjya hatA tathA mAnya hatA; paraMtu pachI te avaMdanIya, apUnya ane amAnya banI jAya che; tathA sthAnabhraSTa thayelA devanI jema, rAjyaSTa thayelA rAjAnI jema, bhAgA bhAgavavAnA zarU thAya tyAra pahelAM ja te kadAca marI naya, ane badhI vAsanA adhUrI ja rahI jAya; athavA bheAgA prApta karavA prayatna karavA mAMDe, ane te prApta thAya tyAra pahelAM ja tene maravAnuM thAya. 1. jethI, mArA AtmAnuM kalyANa karanArA saMcamamArgamAM AnaMda thavAne badale mane Ama traNagamA thayA che, ane mArA AtmAnuM adhaHpatana karanArA viSayabhegA tarapha AkarSaNa thayuM che. *
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ rativAkya 129 ane zuddha gAmaDAmAM AvI paDelA nagarazeThanI jema pastAya che. [3-5] vaLI jyAre yauvanAvasthA pUrI thavAthI te vRddha bane che, tyAre pitAne vIMTaLAyelA kalezakArI strIputrAdi kuTuMbanI duzcitAothI haNAIne tathA mehaparaMparAmAM gUMcavAIne, te gala gaLelA mAchalAnI jema ke kAdavamAM bUtelA hAthInI jema bahu duHkhI thAya che. [6-8 te vakhate tene vicAra Ave che ke, je huM jinezvara bhagavAne upadezela sAdhujIvanamAM rata rahyo hota, te Aje te huM zAstrajJAnI tathA zuddha cittavALe AcArya banyA hota!" Ama saMyamamArgamAM rata maharSionuM devaloka samAna sukhada sAdhujIvana, ane saMyamamArgathI kaMTALI dharmatyAga karanArA puruSanuM mahAnaraka samAna gRhasthajIvana dekhI, buddhimAna puruSe sAdhujIvanamAM ja rata rahevuM. [9-11). dharmathI bhraSTa thayelA ane tapilakSamIthI rahita banelA te durAcArI manuSyane pachIthI, holavAI gayelA ane teja vinAnA banelA yajJanA agninI mAphaka tathA ghera viSavALA paraMtu jherI dADha kADhI lIdhelA nAganI mAphaka kuzIla puruSo paNa tiraskAra kare che. dharmathI Tyuta thaI, adharma sevanArA ane lIdhela vratanuM khaMDana karanArA te manuSyane A
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 samIsAMjane upadeza janmamAM adharma, apayaza, apakIti, ane halakA lokomAM paNa badanAmI prApta thAya che; tathA mRtyu bAda halakI gati prApta thAya che. Ama, Avegayukta citta vaDe bhogo bhogavIne, tathA aneka prakArano asaMcama AcarIne te aniSTa tema ja duHkhapUrNa evI narani pAme che, tathA tene pharI dharmajJAna prApta thavuM paNa sulabha rahetuM nathI. [12-4 - "are! atyaMta duHkhayukta tathA kalezapUrNa evA naraninA jIvanA palyopama" ane sAgaropama varSo jeTalA lAMbA kALanA zArIrika tema ja mAnasika duHkhane paNa aMta Ave che, te pachI mAruM A a5kAlika mAnasika duHkha (DA vakhatamAM) naSTa thaI jaze emAM zuM asaMbhavita che? atyAre mane bhegapipAsAne lIdhe saMyamamAM arati thaI che; paraMtu e bhegapipAsA kAMI nitya nathI; yauvanAvasthA pUrI thatAM tene aMta AvavAne ja che. ane dhAre ke A zarIra kAyama rahe tyAM sudhI paNa tene aMta na Avyo, te paNa AyuSya pUruM thatAM te tene aMta Avaze ja !" A pramANe je sAdhu pitAnA AtmAne daDha kare che, te kAMI vizna AvatAM 1. mULamAM te prasA" che. khullI rIta; baLAtkArapUrvaka e prasA(atha0)ne artha thAya che. 2. temanA artha mATe juo prakaraNane aMte TippaNI naM. 2.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ rativAkya 131 -- dehanA tyAga karaze, paNa dharmoMjJAnA tyAga nahIM kare; ane tevA dRDhanizcayI puruSane pachI iMdriyA paNa vicalita karI zakatI nathI -- game tevA prakhaLa pavana sudRrzana (meru) parvatane calita nathI karI zakatA tema. Ama vicArI, buddhimAna puruSa jJAnAdinA vividha upAyA samajI laI, mana-vANI ane kAyAne nigrahamAM rAkhI, jinAe upadezelA mArgamAM sthita thAya, ema huM kahuM chuM. [158] TippaNA 1. rumAA : jaitA kALacakranA be bhAga pADe che: 1. dareka zubha bAbatamAM hAni pAmatA (nIce jateA) ane 2. dareka zubha bAbatamAM vRddhi pAmatA (upara jatA). pahelAne avasarpiNI kahe che; ane bIjAne utsarpiNI kahe che. te darekanA pAchA cha bhAga pADavAmAM AvyA che. te ArA' kahevAya che. avasarpiNInA ArA A pramANe che : sukhamA sukhamA, sukhamA, sukhamAMdu:khamA, du:khamAsukhamA, du:khamA, ane du:khamAdu:khamA. utsarpiNInA cha Ara. tenAthI UlaTA che. avasarpiNImAM sukha vagere ghaTatAM jAya che, ane utsarpiNImAM vadhatAM jAya che. upara guAvelA dareka ArAnuM anukrame mApa A pramANe che : pahelA ArA 4 x (1 karoDa x 1 karoDa) sAgara varSa bIjo Are 3 x ( >> 37 ), "
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 samIsAMjanA upadeza trIjo ArA 2 x ( ceAtheA Ara 1 x ( 42,000 varSa. "" " 19 pAMcame ArA 21,000 varSa. chaThTho ArA 21,000 varSa. sAgara' varSanA artha mATe juo nIce TippaNu naM. 2. 2. 'palyopama' ane 'sAgara' varSo ), ),, mAM ochAM saMkhyAthI nahIM paNa upamAthI ja samajI zakAya tevI varSoMnI eka gaNatarIne 'paDye pama' kahevAmAM Ave che. jema OM, yeAjana pramANu lAMbA, paheALA ne UMDA khADAne jhINAmAM jhINA vALanA TukaDAothI ThAMsIne bhare, ane temAMthI dara se varSe eka eka TukaDA kADhe. e rIte te khADe khAlI thatAM je vakhata lAge, te bAdaraaddA pakSeApama' kahevAya. te vALanA dareka khaMDane asaMkhyAtA kalpI, seA seA varSe eka eka khaMDa kADhavAmAM Ave; tevI rIte te khADA khAlI thAya teTalA kALa te 'sUkSma ahvA paDyeApama' kahevAya. tevAM 10 x (1 karoDa x 1 karADa) paDyeApama varSAM - 1 sAgara varSa thAya. = tevAM 10 x (karoDa x karADa) sAgara varSoMnI eka avasarpiNI (jue upara TippaNu naM. 1) thAya; ane teTalAM ja khIjAMnI eka utsarpiNI thAya. vadhu mATe lokaprakAza'nA prAraMbhanA bhAga ja.)
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAMtacayA kevalI bhagavAna pAsethI sAMbhaLelI keTalIka khAkhatA ahIM kahevAmAM Ave che; te sAMbhaLIne puNyazALI manuSyeAnI dharmamAM zraddhA thAya che. laukika manuSya samudAya te saMsArapravAhanA vaheNamAM viSayAdinA upabhAga prati ja vaLeleA che; paraMtu jenuM lakSya saMsArapravAhathI UlaTI khAju para cAyuM che, tevA mumukSue te te vaheNamAM na vaLatAM 2. sthUlabhadrasvAmInI bahenanA mananuM samAdhAna thatuM ta hovAthI, temanA guNAthI kheMcAyelI devatA temane sImandharasvAmI pAse AkAzamArge thaI gaI; tyAM temanA mananuM samAdhAna karyAM khAdya sImandharasvAmIe uparAMtamAM A cUDA' (pUrti) paNa temane zIkhavI, evI paraMparA che. vadhu mATe jue upAdghAta pA. 9, 4.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 samIsAMjane upadeza UlaTe vaheNe ja pitAnI jAtane pravartAvavI. nIce vaheNe javuM hamezAM saheluM hoya che, tethI janasamudAya to viSayAdinI pravRttirUpa nIcale vaheNe taNAvAmAM ja sukha mAne che. tenAthI UlaTuM, sAdhupuruSe saMyamamAM ja sukha mAne che. kAraNa ke nIcale vaheNe to saMsArasamudramAM javAnuM che; ane UlaTe vaheNe ja temAMthI bacavAnuM che. mATe jJAnAdi prApta karavAmAM parAkramazIla, saMyamI, tema ja samAdhiyukta evA sAdhue bhikSucaryA, ahiMsAdi vrate, tema ja AhArazuddhi vagere guNo tathA temanuM yathAsamaya pAlana vagere niyamo upara ja lakSa rAkhavuM. [2-4 eka ThekANe kAyama na rahevuM, makAnamAM na rahevuM, aneka ThekANethI mAgIne bhikSA meLavavI, aparicita ThekANethI ja joItI vastuo mAgavI, ekAMta sthAnanuM ja sevana karavuM, thoDAmAM thoDI sAdhanasAmagrI rAkhavI, ane kalahane tyAga kare, e traSionI uttama vihAracaryA kahevAya che. bhikSue bhikSA mAgavA 1. tenuM spaSTIkaraNa tarata pachI (zleka pamAM) ja che. 2. e "guNenA mUla" ane uttara evA bheda vagere mATe juo AgaLa adhyayana 6, pA. 76, noMdha 1. 3. mULamAM tene "samudAnacarcA' kahI che.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekAMtaryA 1 ra mATe rAjakula ke jamaNavAra jevAM dhamAlavALAM sthAne tajI devAM; jyAM sAdhuonuM apamAna thatuM hAya, tevAM sthAnA tajI devAM; najare joyelAM AhAra-pANI ja levAM; tathA kharaDAyelA hAthe ane vAsaNe ApelAM ja levAM, teNe magha ane mAMsanA tyAga karavA; bIjAnI vibhUtinA dveSa na karavA; puSTikAraka vastuone meTe bhAge tyAga karaveA; vAraMvAra dhyAna karavuM, ane svAdhyAyamAM prayatnazIla rahevuM. eka ThekANe cAturmAMsAdi karyAM pachI nIkaLatI vakhate pAte vAparelAM zayana, Asana, mukAma, svAdhyAyabhUmi vagerenI bAbatamAM mamatva rAkhI, 'huM pharI pAche AvuM tyAre A vastue mane ja Apo' evA nizcaya dAtA pAse na karAvave; tema ja kAI paNu gAma, kula, nagara, ke deza pratye mamatva na karavuM. gRhasthanA mukAmamAM rahetI vakhate paNa teNe tenI sevAcAkarI ke abhivAdana, tathA vaMdana ke pUjana na karavAM. [5-9 1. sApha hAthe ne vAsaNe Ape te ja levAno Agraha rAkhe, tA mAM tA ApanArane pAtAnAM vAsaNa ane hAtha dhoIne ApavuM paDe, athavA dheAyelA vAsaNane bhikSune ApyA bAda pharI dhAvuM paDe. ane e kevA-karavAmAM pANInI nakAmI hiMsA thAya. 2. kAMI prayAjana hAya tA judI vAta che. 3. mULamAM, sthira thaI dhyAna karavArUpI, kAyAtsarga che'. sa 11 135
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjanA upadeza haMmezAM teNe lezarahita puruSAnI seAbatama rahevuM, jethI cAritranI hAni na thAya. paraMtu jo peAtAnAthI guNamAM adhika athavA samAna evA kuzaLa sAbatI na maLe, teA kAmeAmAM anAsakta rahI, pApAne tyAgatA ekalA ja vicaravuM*. [10] 136 1 bhikSue eka ja ThekANe cAmAsAmAM cAra mahinA, ke khIjI RtumAM eka mahinA ja rahevuM; ane tarata ja khIjI vAra te ja ThekANe pAche cAturmAMsa vagere na karavAM. bhikSue haMmezAM zAstramAM khatAvela mArge ja AcaraNa karavuM. [11] rAtrInA prathama ane aMtima praharamAM haMmezAM peAtAnI jAtanuM nirIkSaNa karavuM ke, meM zuM karyuM che; mAre haju zuM karavAnuM bAkI che; mArAthI thAya tevuM huM zuM nathI karatA; kayA doSa khIja mArAmAM jue kayA doSa mane pAtAne dekhAya che; ane kaye 1. kAma, krodha, leAbha vagere kleroAthI rahita. tRSNA AraMbha, saMskAra, vagerethI duHkhanuM nimitta thAya tevI vRtti kleza' kahevAya. 2. TIkAkAre eka bleka TAMkIne jaNAvyuM che ke : jherI nAge sAthe ke zaTha zatrue sAthe pharavuM e sAruM che, paraMtu adharmayukta, cala ane ajJAnI evA mitrA sAthe rahevuM e sAruM nathI. kAraNa ke nAga gusse thAya tA, tema ja zatru paNa lAga dekhe tA, A janmamAM eka ja vAra haNe, paraMtu durAcArI puruSanI seAkhatathI tA A lekamAM tema ja paralokamAM ema baMne ThekANe vAraMvAra haNAvuM paDe che.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 ekAMtacaryA deva huM jANavA chatAM tyAgatuM nathI. A jAtanuM barAbara nirIkSaNa karanAra sAdhu AgAmI doSanuM nivAraNa karI zake che. je bAbatamAM tene manavANa-kAyAthI kyAMka durAcaraNa thayeluM lAge, te bAbatamAM te tarata pitAnI jAtane ThekANe lAvI de: jAtavAna azva lagAmanI sUcanAne jhaTa svIkArI, ThekANe AvI jAya che tema. je jiteMdriya ane dhRtimAna sAdhu A pramANe AtmanirIkSaNanI pravRtti kare che, te jagatamAM jAgata che; ane te ja saMyamI jIvana jIve che ema kahevAya. sarve iMdriyone viSayomAMthI nivRtta karI, AtmAnuM niraMtara rakSaNa karyA karavuM joIe; kAraNe ke tenuM je rakSaNa na karyuM, te te janmamaraNane mArge vaLe che; ane tenuM barAbara rakSaNa karyuM hoya, te te sarva duHkhamAMthI mukta thAya che, ema huM kahuM chuM. [12-6]
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASita dhammo maMgalamukkiLaM ahiMsA saMjamo tvo| devA vi taM namasaMti jassa dhamme sayA maNo / dharma e parama maMgala che. ahiMsA, saMyama ane taparUpI dharmamAM jenuM mana sadA lAgeluM che, tene devo paNa namaskAra kare che. [11] kahaM na kujjA sAmaNNaM jo kAme na nivArae / pae pae nisIdaMto saMkappassa vasaM gao // je mANasa saMkalpane vaza thaI Dagale ne pagale thAkIne besI jAya che, tathA kAmenuM nivAraNa karatA nathI, te zamaNapaNuM zI rIte AcarI zake? [1] AyAvayAhi caya sogamallaM kAme kamAhI kamiyaM khu dukkhaM /
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASita chiMdAhi dosaM viNaejja rAgaM evaM suhI hohisi saMparAe / tapa vaDe zarIrane kasIne zarIranI sukumAratA dUra karo. e rIte jeNe kAmane oLaMgyA che, teNe dukhasamudrane paNa oLaMgyo samaja. jeNe padAthe pratyenA rAgadeva dUra karyA che, te A saMsAramAM sukhI thAya che. ri-5 kahaM care kahaM ciTTha kahamAse kahaM se| kahaM bhujaMto bhAsaMto pAvaM kammaM na baMdhaI / / jayaM care trayaM ciThe jayamAse jayaM se| jayaM bhuMjato bhAsaMto pAvaM kammaM na baMdhaI / / kema cAlavuM, kema UbhA rahevuM, kema besavuM, kema sUvuM, kema khAvuM, ane kema bolavuM, jethI pApakarma na baMdhAya ? kALajIpUrvaka cAlavuM, kALajIpUrvaka UbhA rahevuM, kALajIpUrvaka besavuM, kALajIpUrvaka sUvuM, kALajIpUrvaka khAvuM, ane kALajIpUrvaka belavuM; to pApakarma nahIM baMdhAya. [58] savvabhUappabhUassa sammaM bhUyAI pAsao / pihiAsavassa daMtassa pAvaM kammaM na baMdhaI // sarva bhUtaprANIone pitAnI barAbara gaNanArA ane jenArA tathA IdriyanigrahapUrvaka hiMsAdi pApakarmo na AcaranArA manuSyane pApakarma baMdhAtuM nathI. [59] 1. ahIM prayatnapUrvaka jIvavirAdhanA na thAca te rIte vartavAnuM samajavuM.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ che samIsAMjane upadeza paDhamaM nANaM tau dayA evaM ciTThai svvsNje| annANI kiM kAhI kiMvA nAhI cheapAvagaM / prathama jJAna, ane pachI dayA, e saMyamI puruSanI sthiti che. je ajJAnI che, te zuM Acare, tathA hitaahita kema karIne jANe [5-10] soccA jANai kallANaM soccA jANai pAvagaM / ubhayapi jANae soccA jaM cheyaM taM smaayre|| jJAnI pAsethI sAMbhaLIne ja kalyANa tema ja pApa jANI zakAya che. te baMne jJAnI pAsethI jANIne, je kalyANakArI heya, te AcaravuM. [5-11] suhasAyagassa samaNassa sAyAulagassa nigaamsaaiss| ucche,laNApahoassa dulahA sugaI tArisagassa / / tavoguNapahANassa ujjumai khaMtisaMjamarayassa / parIsahe jiNaMtassa sulahA sugaI tArisagassa / / sukhAsvAdaka, sukhezI, UMghaNazI, tema ja gho-mAMja karyA karanArA zramaNane sugati durlabha che; paraMtu tapAdhana, saraLa buddhivALA, kSamAvAna, saMyamamAM parAyaNa tathA muzkelIethI na dabAnArA zramaNane sugati sulabha che. 5i, 26-7 ahiMsA savve jIvA vi icchaMti jIviuM na marijiuM / tamhA pANavahaM ghoraM niggaMthA vajjayaMti nnN||
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASitA 11 sarve jIvA jIvavA icche che; maravA icchatA nathI, mATe nirtha thA dheAra evI jIvahiMsAne tyAga kare che. [6, 2, 11] satya musAvAo u logammi savvasAhUhi garihio / avissAso a bhUANaM tamhA mosaM vivajjae // A lekamAM sarve sAdhupuruSAe asatyavacananI niMdA karI che. vaLI te badhAM bhUtaprANIonA vizvAsanA bhaMga karavArUpa che; mATe asatyane tyAga karavA. [6, 2, 12] taheba pharusA bhAsA gurubhUovaghAiNI / saccAvi sA na vattavvA jao pAvassa Agamo // moTA jIvanuM dila dukhAya evI kaThera vANI sAcI hAya tApaNu na khelavI, kAraNa ke tethI pApabaMdhana ja thAya che. [7-11] brahmacarya abaMbhacariyaM ghoraM pamAyaM durahiTThi / nAyaraMti muNo loe bheAyayaNavajjiNI // mUlameyamahammassa mahAdosasamussayaM / tamhA mehuNasaMsaggaM niggaMthA vajjayaMti NaM // maithunane sarve pramAdanuM mUla, asevya, adharmanuM mULa kAraNu, mahAdeASAne samUharUpa, dhArakarmAMnA heturUpa tathA sarva prakAranA cAritrane chinnabhinna karanAruM jANI, nirtha"thA tenI sarasA paNa jatA nathI. [6, 2, 15-6]
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjane upadeza vibhUsA itthisaMsaggo paNIaM rasabhoaNaM / narassattagavesissa visaM tAlauDaM jahA || zArIrika TApaTIpa, strIneA saMsarga ane annapAna e vastu AtmagavelI manuSyane mATe viSa jevI che. [8-57] hatthapAyapalicchinnaM kaNNanAsa vigappiaM / avi vAsasyaM nAri baMbhayArI vivacjae / 142 rasadAra 1 jenA hAtha-paga kapAI gayA hoya, tathA jenAM nAka-kAna kheDALa thaI gayAM hAya, evI so varSanI strIne paNa sAdhue saMsarga na karavA. [8-56] tAlapura aparigraha na so pariggaho vRtto nAyaputteNa tAiNA / mucchA. pariggaho vRtto ia vRttaM mahesiNA // saMyama ane lajjAnA nirvAhArthe rAkhelI Avazyaka vastuone jJAtaputra bhagavAne parigraha nathI gaNI; paraMtu Asakti -- mamatAne ja parigraha gaNela che. [6, 2, 21] zatrIbhAjanatyAga aho niccaM tavokambhaM savvabuddhehiM vaNNiaM / jAva lajjAsamA vittI egabhattaM ca bhoaNaM // sarva tIrthaMkarAe A haMmezanuM tapakarma kevuM vaSaeNvI tAvyuM che ke, nirvAha pUratuM ja dehanuM divasa daramyAna ja khAI levuM ! [6, 2, 23] pAlanapASaNa, ane 1. hAthamAM paDatAM ja tALavuM phoDI nAkhe tevuM viSa,
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASitA jagamA jarA jAva na pIDeI vAhI jAva na vaDDhaI / jAvidiA na hAyaMti tAva dhammaM samAyare // jyAM sudhI vRddhAvasthAthI pIDita thayA nathI, ane IMdriyonI zakti kAyama che, AcaraNa karavAne prayatna karavA. [8-36] kyAya nathI, rAmA jyA tyAM sudhI dharmanuM koho a mANo a aNiggahIA mAyA a lobho a pavaDDhamANA / cattAri ee kasiNA kasAyA siMcaMti mUlAI puNabbhavassa // ucchva khala thayelA krodha ane mAna, tathA vRziMgata thayelAM mAyA ane lAbha e cAra malina vRtti punarjanmarUpI vRkSanA mULanI siMcaka che. [8-40] koho pII paNAseI mANo viNayanAsaNo / mAyaM mittANi nAseI lobho savvaviNAsaNo || 13 krodhathI prIti nAza pAme che, mAna vinayanA nAza kare che, mAyA mitrAne nArA kare che ane lAbha sarvA nAza kare che. [8-38] uvasameNa haNe kohaM mANaM maddavayA jiNe / mAyA cajjavabhAveNa lobhaM saMtosao jiNe ||
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ samIsAMjano upadeza zAMti vaDe krodhane haNa, mRdutAthI mAnane jItavuM, mAyAne jatAthI jItavI, ane lebhane saMtoSathI chato. [8-39] gurune sahavAsa ihalogapArattahi jeNaM gacchai suggaI / bahussuaM pajjuvAsijjA pucchijjatthaviNicchayaM / A loka ane paralokamAM hitakara evA dharmanuM jJAna meLavavA mATe zAsaNa gurune vinaya ane AtmanigrahapUrvaka sevavA; tathA temane padArthone nirNaya pUcha. [8-44] amohaM vayaNaM kujjA Ayariassa mhppnno| taM parigijjha vAyAe kammaNA uvavAyae / / ziSya gurunA vacanane kadI viMdhya na thavA devuM; vANuthI teno svIkAra karI, kAyAthI teno amala kare. [8-33 rAyaNiesu viNayaM pauMje dhuvasIlayaM sayayaM na haavijjaa| kummuva allINapaloNagutto parakkamijjA navasaMjamaMmi / / guNI puruSanI sebatamAM rahetI vakhate temanA pratye vinaya jALave, potAnuM zIla nizcala rAkhavuM, ane kAcabAnI paDe pitAnAM aMgapratyaMgenuM niyamana karI, tapa ane saMyamamAM parAkramI thavuM. [8-41 thaMbhA va kohA va mayappamAyA gurussagAse viNayaM na sikkhe / so ceva u tassa abhUibhAvo phalaM va kIassa vahAya hoii||
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASitA 145 garva, krodha, mAyA ane pramAdane kAraNe je ziSya guru sAthe rahIne vinaya nathI zIkhatA, tenI te USNupa vAMsanA phaLanI mAphaka tenA potAnA ja nAzanuM kAraNa thAya che. [1] jeNa baMghaM vahaM ghoraM pariAvaM ca dAruNaM / sikkhamANA niacchaMti juttA te laliiMdiyA || te'vi taM guruM pUaMti tassa sippassa kAraNA / sakkAraMti narmasaMti tuThA niddesavattiNA // ki puNaM je suaggAhI anaMta hiakAmae / AyariA jaM vae bhikkhU tamhA taM nAivattae // sukumAra zarIravALA garbhathImaMtA pazu laukika hunnarakArIgarI zIkhavA mATe mAra-pITa ane dAruNu paritApa sahana kare che, gurute pUje che, tathA tenI AjJAmAM rahe che; te pachI anaMta hitarUpa mekSa tathA tenA sAdhanarUpa zAstrajJAnanI kAmanAvALA bhikSu AcAyaeNnA vacananuM ullaMdhana kevI rIte karI zake? [9, 2, 14-6] vivatto aviNIassa saMpattI viNiassa ya / jasseyaM duhao nAyaM sikkhaM se abhigacchai // avinIta puruSane vipatti che ane suvinIta puruSAne sau rUDAM vAnAM che, ema je barAbara jANe che, te ja suzikSita thaI zake che. [9, 2, 21] guNehi sAhU aguNehi sAhU giNhAhi sAhU guNa suMca'sAhU | viANi appagamappa pUrNa jo rAgadosehi samosa pujjo ||
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 samIsAMjane upadeza guNe vaDe ja sAdhu thavAya che ane durgaNe vaDe ja asAdhu thavAya che. mATe sAdhuguNane svIkAra kare ane asAdhuguNene tyAga karave; ema potAnI jAtane samajAvI, tathA rAgadveSano tyAga karI, je samabhAva prApta kare che, te ziSya badhAno pUjaya bane che. [9, 3, 11 AtmanirIkSaNa jo puvvarattAvararattakAle saMpehae appagamappageNaM / kiM me kaDaM kiM ca me kiccasesaM ki sakkaNijja ma samAyafma che. jasserisA joga jiiMddiassa dhiImao sappurisassa niccN| tamAhu loe paDibuddhajIvI so jIaI sNjmjoviennN|| je sAdhaka rAtrInA prathama ane aMtima praharamAM haMmezAM AtmanirIkSaNa kare che ke, meM zuM karyuM che, mAre haju zuM karavAnuM bAkI che, ane mArAthI thAya tevuM zuM huM haju nathI karate, te jiteMdriya ane itimAna puruSa ja jagatamAM jAgato" che ane te ja saMyamI jIvana jIve che ema kahevAya. cUiDA 2, 12, 15]
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ argaMdhana, sApa 13 agniva 34-5, 44, 75, 98 agnihAtrI 102 aparigraha 73 lagakumAra 24 ariSTanemi 14, 24 asatya 38,81 asteya 73 ahiMsA 1, 72, 27 cAra 1, 26, 32, 71-2 AcArasamAdhi 113 sUci AcArasaMgrahe 90 I0 tApanA kA AtmanirIkSaNa (jIe ekAMtacarcA) AzIviSa, sApa 102 ugrasena 16, 24 ekAMtacarcA 133 phAma 20 kismiSikadeva 66 kevalajJAnI 48 baMdhana, sApa 16 guru 101 gRhasthAzrama 126-7 cArI 39, 723 jamaNavAra 96 jaLajIva 345, 43, 75, 98 jIva, cha prakAranA 34 ane ajIva 46 jJAtaputra 73 jJAna, ane cA 46 -ane darzana 48
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 tama tapasamAdhi 112 tAlupura viSa 20 trasa jIva 35-6, 45, 76, 99 daiyA, ane jJAna 46 darzana, ane jJAna 48 duHSamakALa 131 dharma 1 nAlikA dyUta 27 nigraMtha 30, 71 parigraha 41, 73 parISaha 31, 100 pacApama varSa 130, 132 pRthvI jIva 34-5, 43, 14, 97 pratimA 118 brahmacarce 73 zikSA 1, 51, 55, 76-7, 94, 134 bhikSu 108 40, 116 bhAgarAja 16, 24 sabhya 94 mahAcAra 6 mahAvrata 37 0, 117 mAchalI 63 mAMsa 62 maithuna 40, 73 suci tivAkaca 125 thami 14, 24 rAjImatI 14,24 rAtrIzeAjanatyAga 41, 74 vanaspati jIva 35, 44, 71, 98 vANI,nI zuddhi ane prakAra 80 4, 109, 118 vAyuM jIva 34-5, 44, 71, 98 vinaya 101 0 vinayasamAdhi 112 vezyA 53 ziSyadharma (jIe vinaya) zailezI dazA 48 amaNa 12, 17, 70 zrutasamAdhi 112 satya 72 samudravijaya 16, 24 saMmUrtima jIva 35 saMyama 1,46 sAgaropama varSa 130,132 sAdhu 2, 47 siddhigati 48 strI 12 16, 17, 70, 77, 81, 94, 96 snAna 78 hisA 37, 72
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
_