Book Title: Mrugavati Charitram
Author(s): Devprabhsuri Maldhari
Publisher: Vithalji Hiralal Lalan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022762/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||AUM zrI jinAya namaH // // zrI mRgAvatIcaritram // ( kartA-maladhAri zrI devaprabhasUriH ) chApI prasiddha karanAra-vIThalajI hIrAlAla lAlana ( jAmanagaravALA ) vIrasaMvat-2455. vikramasaMvata-1985. sane 1929. kiM. ru.-2-0-0 - sUryodaya prinTiMga presa-jAmanagara. . Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // zrIjinAya namaH // // atha zrImRgAvatIcaritraM prArabhyate // ( kartA-maladhArizrIdevaprabhasUriH ) chapAvI prasiddha karanAra-vIThalajI hIrAlAla zAha. ( jAmanagaravALA ) jayaMti vardhamAnasya, jitadaMbholivaibhavAH / mohAMdhatamasadhvaMsa-helayaH sattvakelayaH // 1 // sArasArasvatAmoda-medaskararasAyanaM / gurUNAmupadezasya, mahema mahimAdbhutaM // 2 // labdhe'smin puNyanai- 10 lal puNyA-nmAnuSatve'pi durlabhe / dharmakarmANi nirmAtuM, yatitavyaM sacetasA // 3 // paropakArarUpazca, dharmaH sarvatra sammataH / kRtAdvitopadezAcca, nopakAraH paraH punaH // 4 // tenorjitarajaHpuMja-mArjanaM IRI IR sadguNArjanaM / mRgaavtyaadidRssttaaNte-stdetdupdishyte||5|| uddAmavinayasthUla-mUlo guNagaNadrumaH / / Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | mRgAvatyA iva zreyaH-zrIsaMbaMdhanibaMdhanaM // 6 // zrIvatsa iva vatsAkhyo, dezaH khyAto'sti bhArate caritram / acyutazrIparIbhoga-subhago bhAvukasthitiH // 7 // grAmAH kurkuTasaMpAtyA-pakkazAleyazAlinaH / / // 2 // gopIgItakalavAna-radhvanyAn yatra ruMdhataH // 8 // tatra zrIvezmakauzAMbI-tyasti rAjanvatI purI / ||2|| ibhAzca yasyAmibhyAzca, dadhate dAnasaurabhaM // 9 // yasyAM vAstavyalokasya, janmApUrvamidaM dvayaM / paracakrodbhavA bhItiH, prArthanA ca paraMprati // 10 // parAjitaparAnIkaH, zatAnIko'vanIpatiH / tAM purIM / pAlayAmAsa, svaHpurImiva vAsavaH // 11 // yenArinArInetrANA-mazru datvA prasRtvaraM / aMjanaM kRtsna-ol | mAdAya, vidadhe dhavalaM yshH|| 12 // abhRnmRgAvato tasya, patnI prItilatAvaniH / yadIyarUpakAvyasya, | | samazyAH svargayoSitaH // 13 // avarodhavadhUvIru-tsArthe bahuvidhe'pi ca / sallakI siMdhurasyeva, tasya / saivAtivallabhA // 14 // dhuraM yugaMdhare'mAtye, rAjyamAropya bhuuptiH| mRgAvatyA samaM kAmaM, kAmamevA kRtArthayat // 15 // rahaH smararahasyeSu, mithaH prAptopadezayoH / paryAyeNa tayorAsod, guruziSyavidhi| kramaH // 16 // chekoktibhistathA kAMto, dUramArAdhitastayA / dadau sarvAdhikAritvaM, yathAsyAH smarake // 2 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 // mRgAvatI liSu // 17 // bubhuje bhUbhujA tena, raNAraMbhairbhuvastalaM / niHsapatnamurastasya lIlayaiva tayA punaH // 18 // itthaM viSaya sarvasva - svAdamAnaMdacetasaH / ajAyata mRgAvatyA, garbho'tyadbhutabhAgyataH // 19 // iMdugabhaiva dikpUrvA, sutigarbheva ketakI / ApannasattvA sA rAjJI, kiMciducchvasitA babhau // 20 // vitIrNavarNasaubhAgyaH, pAMDubhAvaH kapolayoH / tasyA garbhaprabaMdhasya, vidadhe vivRtiM tadA // 21 // kadAcidulasatproti-raMtaHpuramupeyivAn / khedasAditasavAMgI-mIkSAMcake nRpaH priyAM // 22 // savikalpamanalpaM tvaM priye kimiti khidyase / kInAsaH kupitastasya yaH syAtkhedayitA tava // 23 // rAjJI vyajJapayadeva, nAnyakhedasya kAraNaM / atyaMta durvacAH kiMtu, dohado me'parAdhyati // 24 // sadyo nivedyatAM kiMtu, duHpUraH ko'pi dohadaH / iti nirbaMdhatApRSTA, vyAcaSTesma mRgAvatI // 25 // ApUrNAyAM japAvarNe - rAkarNaM rudhirAMbubhiH / kurve vApyAM yadi snAnaM, tadA syAM pUrNadohadA // 26 // pratApaM cAnurAgaM ca, garbhe'smin sUcayatyayaM / dohadastava devIti, rAjA rAjJyai nyavedayat // 27 // tatazcAdikSadAkSepA - damAtyaM maMtripuMgavaM / duHkaro dohadArthazca devI ca paritAmyati // 28 // ciMtayopAyakaM kaMci - naiSA duHkhAyate yathA / iti maMtrI TE ' caritram // 3 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 mRgAvatI dharitrIza-nirdezaM pratyapadyata // 29 // vApI vidhAya kosuNbh-rsrNgtrNgitaaN| tato'mAtyo mRgAvatyai, caritram kathayAmAsa sAdaraH // 30 // vRddhAbhiH kRtamaMgalyA, paurobhirabhinaMditA / kosuMbhavasanA phulla-suma- | nomAlyabhAriNI // 31 // durvAyavAMkurottaMsA, mauktikaprAyabhUSaNA / ullAsitasitacchatrA, prApa vApI || mRgAvatI // 32 // yugmaM // kRpANapANiretasyAH, kauzAMbIparamezvaraH / kakSIkRtya svayaM rakSA-mArakSapa-18 davIM dadhau // 33 // etAmAvRtya sAmaMtai-rAzAsu nikhilAsvapi / nAnAstrapANibhistasthe, dikpAlairiva 4 | rakSibhiH // 34 // uddIpramaNisopAnAM, puSpaprakaradaMturAM / romAMcitavapurvApI-mavatIrNA mRgaavtii||35|| sA svacchaMdakRtotsAhA, snAMtI suciramanvabhUt / sarvAMgINasudhAsekAt, sAtirekaM sukhotsavaM // 36 // 10 athAsau tatra saMpUrNa-rudhirasnAnadohadA / yAvallohitalipteva, vApyAH kiMcicca niryayo // 27 // akAMDa iva caMDena, bhAraMDeNa patatriNA / kuto'pyAgatya sAloki, navyAmiSamanISayA // 38 // sarveSAM pazyatAmeva, sa pApaH pazyatoharaH / etAM kramAbhyAmAkramya, dUramUvaM khamudyayo // 39 // aho gRhNIta | | gRhNIta, vegena vihagAdhamaM / mama jIvitamAdAya, saiSa gacchati gacchati // 40 // ho dhAvata sAmaMtAH, OOOOOOOO Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI samaMtAdapi sodyamAH / veSa yAsyati pApIyAn, drutaM yuSmadanAdRtaH // 41 // iti bhUbharturAdezA-tu- caritram lyakAlaM pradhAvitAH / supratIpena senAnyA, samaM sainyAstamanvaguH // 42 // vihaMgamAhisaMdaMza-vyathA-1 taralatArakaM / cakSuH kSipaMtI tAM vIkSya, premNA paryazrulocanaH // 43 // rakSa rakSAryaputreti, zrutvA praNa- | | yinIgiraM / vyApAritanisItAsi-veMgAdvayomotpatanniva // 44 // hRtvA devIM kva re yAsi, dhatta dha leti taM ruSA / AkSipan pakSiNaM duHstha-stasthau bhUpatirunmukhaH // 45 // tribhirvizeSakaM // locanA-12 | gocaratvaM ca, gacchatisma vihNgme| unnidrA'stokazokazca, mUrchatismeti bhUpatiH // 46 // zIto-12 |pacAraiAyA, vicchede vihite sati / sapremA preyasI smRtvA, vihvalo vilalApa saH // 47 // he || priye padmagaurAMgi, hA sukezi kRzodari / he nimnanAbhe raMbhoru, hA mRgAkSi mRgAvati // 48 // hA | | devi va prayAtAsi, vinItAsi varAnane / tadehi dehi dInasya, priye prativaco mama // 49 // mama | | sAmrAjyasarvasvaM, nistrapeNa patatriNA / tena tvAM nayatA tanvi, kiM na nItaM durAtmanA // 50 // kva || te devi madIyAMka-palyaMkatalakhelanaM / ka ca tasya vihaMgasya, kaThoracaraNagrahaH // 51 // mamAparAdha Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | lakSANi, prekSamANApi nekSasi / tvamiva praNayapremNA, kastathA prathayiSyati // 52 // patnyA api cari paritrANe, yasya naujasvino bhujAH / sa kathaM darzayiSyAmi, janasyApi svamAnanaM // 53 // vilapaMtaM / tamityUce, maMtrI kiM paridevanaiH / sthiro bhava bhuvo'dhIza, mA'vadhIraya dhIratAM // 54 // kiM vikramAbhi| rAmasya, rAmasya dayitAM purA / sItAM jahAra na svAmin, durdharo dazakaMdharaH // 55 // sahAyokRtya | sugrIvaM, dazagrIvaM nihatya ca / kRtayatnaH punaH patnI, kimAninye na rAghavaH // 56 // tathaiva vayamapyetA | -mAneSyAmo mRgAvatIM / naivAneSyati senAnI, supratIpo'dhunA yadi // 57 // iti jalpata evAsya, lo so'pi vegAdupAgataH / rAjJe vijJapayAmAsa, svarUpaM sAzrulocanaH // 58 // deva so'smatpatAkinyA, nabhastho bhRtlsthyaa| anvayAyi vrajannAzAM, dakSiNAM vegadakSiNaH // 59 // dhanurvedavido devI, rakSato lakSabhedinaH / kaMkapatragaNaM maMca, vikSipuH pakSiNaMprati // 60 // yuddhamarmavido yodhA, nArAcanicayaistadA / haMtumaicchannatucchestaM, devItrANAya patriNaM // 61 // abhyastapakSipAparddhi-vardhiSNubahulAghavAH / upacakramire badhuM, pAzaistaM khagapAMzunaM // 62 // tasminnuccanabhobhAga-raMhasvini vihaMgame / asmAkaM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritrama n7 // mRgAvatI || vikramAraMbhA, babhUvurniSphalAH paraM // 63 / / yadi nAma zrayedeSaH, zAkhAM kasyApi zAkhinaH / ityAnu- padikAnAM naH, so'dRzyatvamagAtkhagaH // 64 // 3cyotatI svAminIkSaumA-dvIkSya yAM biMdudhoraNIM / avajAma pratIpena, sApi daivena saMhRtA // 65 // vaidheyasya vidhervRttiM, vilokya prAtikUlikoM / abhAgadheyarasmAbhi-AvRttaM svAminI vinA // 66 // zrutvedaM zokasaMmAro, bhUpAlo vyalapatpunaH / / bhUyaH saMbodhayAMcake, saudhamAnoya maMtriNA // 67 // rAjannevaM yuvatyeva, rudyate kiM punaH punaH / mahA| tmanAM hi dhairya syA-zyasane nikaSopalaH // 68 // nyakAramitaro'pyeti, zokAvezavisaMsthulaH / kiM | punarvisphuraddhairya-saMraMbhAH pRthivIbhujaH // 69 // veSTayAmAsa kauzAMbI, yadAgatya nirtyyaaN| caMDapradyota| bhUpAlaH, kimetaditi vismRtaM // 70 // yena vairAyate vaira-stAdRzaH sainyavAridhiH / tasya te nihatA| lokaM, zokaM kartuM na yujyate // 71 // - iti vairikathAraMbhA-dujAgRtaparAkramaH / mano vyApArayAmAsa, rAjyaciMtAsu bhUpatiH // 7 // IR kiMtu tasmin mRgAvatyA, jaitrazastreNa varjitaH / lebhe saMbhAvanAhIno, na sevA'vasaraM smaraH // 73 // // 7 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram | apArarAjyavyApAra-pAravazyadazAmapi / jagmatustasya vAkAyau, manastvanumRgAvati // 74 // pratyArAmaM pratigrAmaM, pratyAzaM prtiprvtN| sa carAn preSayAmAsa, mRgAvatyAH pravRttaye // 75 // tvadadhInaM sukhaM subhra, vimukhI mAsma bhUrmayi / ityAdi tasya svapnAMtaH, zrutvA'rudyata sevakaiH // 76 // tadekatAnadhyAnatvA-tsabhAyAmapi tasthuSaH / mRgAvatIti tasyA'bhU-jane gAtraviparyayaH // 77 // na kazcitta-|| sya cAninye, rAmasya hanumAniva / patnIpravRttimityeta-taM dunoti pade pade // 78 // tasya manvaMtatarANIva, durdazasya caturdaza / hAyanAni vyatItAni, priyAvirahiNastadA // 79 // kadAcidupadAha- | staH, svarNApaNamahAjanaH / naramekaM puraskRtya, mahIpatimupAyayau // 80 // vyajJapayacca rAjeMdra, kazcideSa naro navaH / vipaNAvatra vikretu-mAninye ratnakaMkaNaM // 81 // yuSmannAmAMkametacca, vIkSyAsmAbhiH savismayaH / ihopAnItamityuktvA, vaNijastadaDhokayan // 82 // nRpo'pyAdAya tadevI-karasaMparkapAvanaM / urasi prabalapremA, dadau dabhyo ca cetasi // 83 // mama prANezvarI kvApi, kimu prANairamucyata / etasyA hastamadhyAsta, yadidaM ratnakaMkaNaM // 84 // aniSTayA'nayA yadvA, kimamaMgalaciMtayA / ratna Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // mRgAvatI kaMkaNavRttAMtaM, veni tAvannarAdataH // 85 // iti dhyAtvA tamaprAkSIda-bhUpatirbhadrako bhavAn / kathaM vA | | kvApi vA lebhe, tvayedaM kaMkaNAdbhutaM // 86 // | athAsau kathayAmAsa, pRthivIza nizamyatAM / vyAdho'haM bhImanAmAsmi, malayopAMtabhUmiSu // 8 // | upAdAya mayAneka-mattA'nekapakuMbhataH / muktAbhibhUSitazcakre, sarvo vyAdhavadhUjanaH // 88 // citra-| | kAyanikAyo yaH, prasabhaM nihato mayA / tasyaitAH kRttayazcitrA-zcitraM sarvatra kurvate // 89 // eka-16 | dA'pazyamutpazya-nmayUkhamaNizekharaM / zrIkhaMDatarukhaMDeSu, vicaraMtamahIzvaraM // 90 // atha sphuTasphaTA- | ratna-jighRkSAliptamAnasaH / taM kathaMcinmahAbhIma, bhoginaM dhRtavAnahaM // 91 // tasya kuMDalinastuMDa-| |cchedacchekAM kRpANikAM / vyApArayaMstadA'zroSaM, mAmeti dhvanimuccakaiH // 92 // dhvaneradhvani ni| kSipta-cakSuSA bokSito mayA / bAlakaH pANimudyamya, pratiSedhaparaH puraH // 93 // mayA gale gRhIta- IN sya, tasyAhe lakaMprati / peturbASpatarattArA, dainyaikapizunA dRshH|| 95 // mayApi bAlamAlokya, trai- 12 lokyAzcaryakAriNaM / mene mAnuSyaloko'yaM, svargalokavijitvaraH // 95 // piban rUpAmRtaM tasya, ne-121 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // mRgAvatI trAMjalipuTairahaM / na prApnuvaM navaM smera-vismayastRptisaMpadaM // 96 // upetya mAmaso DiMbhaH, sasaMraMbhama bhASata / mAma mAsma vadhIAdha, nAgamenamanAgasaM // 97 // priye pllvitaanNd-cNdndrumkaanne| ayaM bhogo mahAbhAga, krIDAbhirabhinaMdatu // 98 // athAhamavadaM bhadra, bhadramasyeSyate tvayA / na punameM dayA hyasti, tRSNAniSNAtacetasaH // 99 // asAvaticirAllabdho-'dhunA'nayoM mayA maNiH / bhavitA mama kAMtAyA, muktAhArasya nAyakaH // 100 // maNimAtrakRte tvaM ce-nAgamenaM haniSyasi / mAvadhoste maNAn dAsye, procyetyArAdasau yayau // 1 // dehi me kaMkaNaM mAta-riti yAci tayA'rpitaM / jananyA'bhyarNavarttinyA, tadAdAyAyayo punaH // 2 // mAmavAdIca sotsAhaM, gRhANedaM ca kaMkaNaM / nAgaM| muMcetyasau jalpa-netadarpitavAn mama // 3 // eSa nAgazikhAcuMbI, maNiH kakaMNavartinaH / ekasyApi / | maNermAsA-maMzaM nApnoti SoDazaM // 4 // ayaM ca vAksudhAsiMdhu-bhRzamarthayate zizuH / jIvatvayamiti | dhyAtvA, taM nAgaM muktavAnahaM // 5 // yugmaM // taM pannagaM vipannadyA, AkRSya vikasanmukhaH / atyudA-| va takulo bAlaH, svasthAnamagamattataH // 6 // asAmAnyaguNagrAmaM, prANarakSAparAyaNaM / adharmaNamanovRttiH, / / 000000 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 11 // pannago'pi tamanvagAt // 7 // zizostena pavitreNa, caritreNa camatkRtaH // ahamapyetya gehinyAH, kaMkaNaM tadupAnayam // 8 // idAnIM paMcamAdvarSAt, samarpya maNikaMkaNaM / premaprakarSavAhinyA, gehinyA prahito'smyahaM // 9 // bhaNitazca tathA kAMta, kauzAMbIM gaccha saMprati / etadvikrIya madyeogyaM, tADaMkadvayamAnayeH // 10 // tataH prApamihAdAya, tadetanmaNikaMkaNaM / yA devena samAdiSTA, tadiyaM kathitA kathA // 11 // kSitIzaH zuzruvAnevaM, ciMtayAmAsa cetasi / diSTyA jIvati devIti matvA hRdaya nRtyatAM // 12 // acirAnnayane bhAvi, bhavatorapi pAraNaM / bhAvatA tatparIraMbhA-dvAMchitaM vAM bhujAvapi // 13 // yathAzrutaH suto'pyeSa madIyo yadi saMbhavet / jayatyekaH zatAnIka- stadA svarbhUrbhuvastraye // 14 // | mamedRzI kuto vAsti, bhAle nyastAkSarAvaliH / bhavedrAmasya sIteva, mama labhyA mRgAvatI // 15 // paMcatarA vArttA, yadyapyeSA tathApi taM / dezaM gaMtAsti tatpUta - mityAlocya nRpo'vadat taM dezaM darzayAsmAkaM mahAbhAga bhavAgrataH / ityutkvA tasya tADaMka - prabhRtyAbharaNaM dadau mahAjanaM visRjyAtha, nyasya rAjyaM yugaMdhare / supratIpena senAnyA, sahitazcalito nRpaH // // 16 // // 18 // 17 // caritram // 11 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 12 // | tenAkhaMDaprayANena, prapede malayAcalaH / bhUmividAtha mIbhena, jagade jagadIzvaraH // 19 // sa eSa | malayo deva, yanmaitrImAtragarvitaH / abhRdvirahiNAM nUnaM, sadyaH prANaharo marut // 20 // rAjastavAnujovAtu-vallabhAlAbhato'stvayaM / idAnIM tvanujAnIhi, svasthAnaM gamanAya mAM // 21 // pAvanaH purato deva, muniinaamymaashrmH| tapasvizApabhIrUNAM, mAdRzAM na hi gocrH|| 22 // upakArottamarNasya, tasyADhyaM karaNaM dhanaM / prasAdIkRtya kRtyajJo-'numene gamanaM nRpaH // 23 ||athotsukH puro gacchaM-stucchetaraparicchadaH / supratIpaM samIpasthaM, saprasAdaM jagAda saH ||24||mRgaavtiiviyogaat,prvrdhissnnurso bhRzaM / unmadazcaMdanAmodo, mAM dunoti pade pade // 25 // dhairyaM mamApi kekAbhiH, khaMDayaMti zikhaMDinaH | / / etadabhyarNakarNA tu, kathaM devI bhaviSyati // 26 // yathAmI taravo mule, vedIbaddhamanoharAH / tathA | dhruvamahaM manye, tApasAnAmiyaM mahI // 27 // kRtamAlatamAlAdi-pAdapazreNisaMkulAH / netrAnaMdakSamAM lakSmI, dadhatyAzramabhUmayaH // 28 // bahistapovanasthAnA-davasthApya varuthinIM / nRpo'tha supratIpena, samamAzramamAvizat // 29 // // 12 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAva caritram // 13 D(r)000000 | adarzayacca tasyAsI, puraH pazya trordhH| siMhotsaMganiSaNNenaM, nakulAzritapannagaM // 30 // tapa- svikanyakAhasta-nyastAn vizvastacetasaH / rabhaseneha nIvArAn, mRgAH kavalayaMtyamI // 31 // mamAyaM pazya daMDeza, bAhuH sphurati dakSiNaH / etacca dakSiNaM cakSu-rayaM cAdharapallavaH // 32 // senAnoravadadvastu, darzayannidamadbhutaM / puSpitaH zakunaste'sau, phaliSyati puraH punaH // 33 // bAlo'pi mahimAbhoga-subhago bhAvukodayaH / kazcinmunikumAro'ya-mita evAbhivarttate // 34 // bAlaH kiraNamAlIva, durAlokaH svatejasA / athaveMdurivAnaMda-nispaMdI netrayorayaM // 35 // ka-| | thaMcid durmanIbhRtaH, saiSa vAkyaiH priyaMkaraiH / jyAyasA muninA tena, praNayAdanunIyate // 36 // Uce nRpazca bhUnAthaM, kathaM bAlo'tra me dRzaH / nirvRttAH kurvate vArtA, naiva vyAvarttanaM prati // 37 // asminnadRSTapUrve'pi, kimu snihyati me manaH / tadayaM kiM sa nAgasya, na bhavedabhayaMkaraH // 38 // | etairvA kimu saMkalpai-retannizcinugo muneH / evamAlocya to prItyA, tatastaM jagmatutiM // 39 // | abhivaMdya gatAvadyau, tatsAMtvanaparaM muniM / to rasAlatalAsInaM, natvAsIno babhUvatuH // 40 // nR Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI po'pRcchanmane bAlaH, ko'yaM vA kasya vA sutaH / kAsya vA jananI dhanyA, kiM cAyaM durmanAyate caritram // 8 // 41 // muniruce kathAmenAM, kathayAmi nizamyatAM / mahAtapasvinAM dhAma, dharmArAmo'yamAzramaH || | // 42 // brahmabhRtiriha khyAtaH, patirAste tapasvinAM / vizvabhRtiH priyaH ziSyaH, sadayastasya vi| zrutaH // 43 // so'nyadA muktisaMdezA-dAdezAtsvagurorgataH / samitsamRddhimAnetuM, malayAneradhityakAM // 44 // akasmAdvismayotphulla-netraH kosuMbhavAsasAM / sapuSpamAlAM mUrchAlAM, bAlAmA| lokayacca saH // 45 // tasyAH prazasyakAruNyaH, svakamaMDaluvAribhiH / mUrchAchedAya sautsukya-che-10 kaH sekaM cakAra saH // 46 // tato'dhigatacaitanyA, vitanyAzrukaNotkaraM / sphItaprItiravA pUrNarodoraMdhe ruroda sA // 47 // Aryaputra mahAbAho, rakSa rakSa kSitIzvara // itthaM sA rudatI zaila-pAdapAnapyarodayat // 48 // AkasmikaH kathaM nAtha, prathamo me samutthitaH / bhavadutsaMgakhelinyA, du-10 ssaho virahAnalaH // 49 // tvadviyoge mayA svAmin, bhvenmRtyurupaasitH| yadi na syAttava nyaa| so| garbhamUrtirmadaMtike // 50 // parvataH sarvato bhImaH, padbhyAM caMkramaNakramaM / naiva jIveza jAnAmi, IRI / // 14 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 15 // tvatprasAdavazaMvadA // 51 // tadidAnImanAthAhaM, nAtha yUthaparicyutA / mRgIva kva vibho yAmi / zra-IRIcaritrama | yAmi zaraNaM ca kaM // 52 // vilapAniti kurvANAM, krunnaakssiirsaagrH| kAMdizIkadazAM dInAM, | spRzaMtI vyAharanmuniH // 53 // AyeM mAsma spRza trAsa--meSo'smi tava bAMdhavaH / samamehi mayA dhvasta-samastazramamAzramaM // 54 // bAMdhaveti dhvaniM zrutvA, sudhAsikteva sA mudA / muniM nibhAla| yAmAsa, svacchavatsalayA dRzA // 55 ||avaadiic mamAyApi, bhAgyaM jAgarti kiMcana / lIlayA zolara kSAyai, baMdhuryanmilito'si me // 56 // zriyaM ca priyasaMgaM ca, devena haratApi me / na kiMcana hRtaM || | manye, zIlaM cennirmalaM mama // 57 // tava niHkRtrimaprIte-baMdhovezmani nirvRtA / sIteva vajrajaMghasya, | prApnuyAM prasavotsavaM // 58 // / iti vyAhRtya sA bAlA, sahitA vizvabhRtinA / gatvAzrame kulapati, brahmabhRtimavaMdata // 59 // sArvabhaumaH suto bhRyA-dbhavatyAH priydrshne| ityAzIbhirmunIMdreNa, satyAbhiH sAbhinaMditA / / 60 // tenaivAtha taduktena, tAM nAmnA priyadarzanAM / praNayAdvinayaprA-mAhvayaMti satI janAH // 61 // tayA | // 15 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | sadguNayA lakSmI-priyaMbhAvukadehayA / taDAga iva padminyA, zuzubhebhRzamAzramaH // 62 // khasutAyA caritram ivonmIlana-brahmaNA brahmabhUtinA // akriyaMta kriyAH sarvA-stasyAH puMsavanAdikAH // 63 // aMbA- 10 // 16 // | bhiriva vRddhAbhi-stApasIbhiH pade pade / svayaM vihitazuzrUSA, sA garbha paryapAlayat // 63 // svaM kSetraM | ca svamuccatvaM / gatavatsugraheSvatha // yogaM puSyati puSpeNa, rajanojIvitezvare // 64 // svairamujjAgara-IN jjyoti-rdhvastAMdhatamasodayaH / prAdurbabhUva pUrvasyAM, bhAnustasyAM ca nNdnH|| 65 // yugmam // udaM- 10 catpuSparomAMcA-stadAnIM kAnanazriyaH / zakunidhvanibhizcakruH, pramodolUlumaMgalaM // 66 // Azramasya / | mahotsAha-kAraNaM dvAri toraNaM / cakre munibhirAnaMdA-nmAkaMdatarupallavaiH // 67 // bhavAdRkSo'jani IRI R kSoNI-ratnaM kazcitpumAniti / dikpAlAnAmivAkhyAtuM, pracelardikSu pakSiNaH // 68 // uccaiHsvareNa No saMbhRya, baTavaH paTavastadA / peThuH pAThAMzca zAstrasya, mAMgalyasya dhvanIniva // 69 // maraMdabiMduniH D spaMda-zamitAzramareNavaH / patadbhistaravaH puSpaiH, puSpaprakaramAdadhuH // 70 // na paraM munipatnInAM, sva- An6 // IA bhAvasnigdhacetasAM / mukhamujjvalamatyaMtaM, babhUva kakubhAmapi // 71 // tapakhisecanazreyaH-savaMtI snAna-11 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | pAvanaH / maMdamAMdolitAMbhoja-kAnanaH pavano vavau // 72 // pratyekamuTajadvAri, vlklaidrmucchritH| caritram cake tajjanmamuditai-zcelotkSepastapasvibhiH // 73 ||prthm bAMdhavaM tasyA, vnvRddhaastpodhnaaH| AzI-|| | bhirvardhayaMtisma, nIvArAkSatapANayaH // 74 // vaikhAnasAnvitAstasyAH, sUtikarma kRpaapraaH| tattannivarttayAMcaU-rahaMprathamikayA rayAt // 75 // na kevalaM tadA prApuH, sukhaM vaikhAnasA paraM / amuktoTa| japaryaMtA-stiyaMco'pi mRgAdayaH // 76 // svayaM kulapatistasya / zizorjAtyamaNeriva / tadA cakAra | saMskAra-mADhayaM bhAvukatejasaH // 77 // kimasya nAma saMsthApya-miticiMtAparaistadA / IdRzI tA| pasaivyoMnni, samAkaNyaMta bhAratI // 78 // kalAkalApasaMpUrNaH, kssonniirkssnndkssinnH| asAvudayano nAmA, sArvabhaumo bhaviSyati // 79 // nizamyaivaM kriyAH samya-vidhAya brahmabhUtinA / tadevAsya tadA nAma, vidhijJena vyadhIyata // 80 // sa tAbhirmuninArIbhi-ciMtyamAno niraMtaraM / vane rasAla| vahAlo, dadhau vRddhiM dine dine // 81 // bhUtapUrvanareMdreNa, munIMdreNa yathocitaM / grAhitaH pratibhottAlaH, DIL sa bAlaH sakalAH kalAH // 82 // idAnIM tu kimapyanya-tasya tejo virAjate / sahate na tiraskAraM, 400 040000. 40% // 17 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI yathA kulapaterapi // 3 // madA'sahiSNuH samadaiH / kalabhaiH kalahAyate / sAhaMkArAn sahuMkAraH, sa | nihaMti harInapi // 84 // adhamAdhamadhaureyaH, pAtakI sa pitA tv||smrtydyaapi nirlajo, na yaH putra-IN // 18 // | kalatrayoH // 85 // zrutveti tAtavaibhASyaM, hAsyAtkenApyudIritaM / sphuratkopaphaTATopaH, sa phaNIvAdya tAmyati // 86 yugmaM // asUyati tapakhibhyo, na munIMdraM namasyati / Azrame'pi sa vizrAma, naiva | roSAcikIrSati // 87 // navapakSavalotkaMTha-pakSIvoDDIya sa kSaNAt / jhaTiti tatpituH pArzva-mukA tsuko gaMtumicchati // 88 // sarvairnivAryamANo'pi, mAtrA vitrAsito'pi ca / bhokSye'yaM pitaraM vI-10 kSya, pratijJAmiti sa vyadhAt // 89 // asAmAnyamanaHsnehA-danvito vishvbhuutinaa| uttAlaH so- | 'dhunA bAla-zcacAla vyaalvblaat||90|| vizvabhUtirmuniH so'ha-masAvudayanaH sa c| tdtraanunyaamyen-maagrhgrhiliikRtN||91|| etanmAtApi sapremA,svapreyasi mhaastii| idAnImanugacchaMto, sutameSyati stvrN||92|| evamAkarNya tAM vAcaM, vaacNymshiromnneH| savitarkaspRhautsukyo, baalmaalokynnRpH||93|| avodhata ca daMDeza, sadRzo'yaM kathArasaH / paraM ka bhAgadheyAnA-mIdRzAmahamAspadaM // 94 // manye dhanyaM / OOOOOOO // 18 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 19 // tamevAhaM, bAlArka iva tejasA / alaMkaroti yasyAyaM, bAlaH kulanabhastalaM // 95 // vyAjahArAtha taM dUra-prasAritabhujadvayaH / ehyehi vatsa sarvAMge, mamAliMgya sukhaM kuru // 96 // ahamekaM zatAnIkaM, pitaraM vedmi netaraM / iti vAcA nirAyake, bAlastaM na tu cetasA // 97 // supratopastataH prAha, deva | dRgdIyatAmitaH / devIyaM rAjyajIvAtu - diSTyA'bhyeti mRgAvatI || 98 || navyavAneyapAtheya - pA NibhirmRduvANibhiH / anvIyamAnA paryazru - munisomaMtinojanaiH // 99 // hRdyavAyaphalopetA, puSpamAlopazobhinI / saMvItavalkalA sAkSA- inazrIriva savratA || 200 || kSaNaM snigdhe kSaNaM rUkSe, kSaNaM dhIre kSaNaM cale / sasaMdehatayA devI, nyasyaMtI ca vilocane // 1 // caturbhiH kalApakaM // unmIlannetra padmena, nizchadmapremazAlinA / rAjJA hastagatA'jJAyi, tAmAlokya trilokyapi // 2 // supratIpaM nRpaH prAha, jIvaMstadvirahe'pyahaM / darzayiSye kathaM devyA - strapAvanatamAnanaM // 3 // 7 trapAkartRkametasyA, na mAlinyaM manAgapi / madIyagarbhanikSepa - rakSiNIyaM sthitA yataH // 4 // tadgaccha bhadra yAcethA - stathA vismRtimAgasAM / mayi dhatte yathA devI, prasAdavizadaM manaH // 5 // supra caritram: // 19 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 20 // tIpastato'bhyetya sAdaraH pAdayo rudan / nipapAta mRgAvatyA - stApasInAM purastadA // 6 // sAtha nAthavipadvIpa, supratIpa zraya zriyaM / ityAzvAsya tamutthApya, nijagAda sagadgadaM // 7 // bahupriyasya bhUbhartu - rasyAhaM yadi vimRtA / tejomayaH kimAtmIyaH, saiSa nyAso'pi vismRtaH // 8 // | vidIrNaprAyahRdaye, zrutvedaM medinIpatau / tathA codayaMne pazya - tyAnaMdotphullalocane // 9 // yAM dazAmanvabhUdeva - stAM vidurdevatAH paraM // tadeSaH khidyate devi, prasAdaH kriyatAmataH // 10 // iti vijJapya senAnI - rAnIya zirasi kramau / sarveSAM pazyatAM tasyA, nijakezairamArjayat // 11 // bhivizeSakaM // upasRtya tataH sAzru - smerapremA mRgAvatI / snigdhacakSuH saromAMcA, jIvitezamavocata // 12 // lajjayA vAGmukhaM nAtha, kurvIthA mukhamunmukhaM / preyasI nAsmi cetkasmA - diyaMtIM bhuvamabhyagAH // 13 // nijametajjagajjaitraM, putraparyAyamaMjasA / matprANarakSaNArakSaM kurvannugrahapAtratAM // 14 // U sutaM ca yatra tvaM, sotkaMThaH saiSa te pitA / svayamAgAttaduttiSTa, vatsa bhaktyA praNamyatAM // 15 // utthAyodayanaH pAdo, vavaMde ca piturmudA / samAropya pitApyaMka - menamAnaMdato'vadat // 16 // maho caritram // 20 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI % 20 // 21 // @ @ tsavo'dya vatseSu, zrIradyAzrayanirvRtA / dRDhAlaMbAdya kauzAMbI, vatsa tvayi vijitvare // 17 // vAcaMya| mamathA'voca-nmune na prabhaviSNavaH / tavopakAravyApAra-kathAvyAvarNane vayaM // 18 // devoM daivavazAprApta-parvatAmupakurvatA / tvayAdya mama golasya, prANasatramasUtryata // 19 // tatastaiH sahito gatvA -'namatkulapatiM nRpaH / asAvAbhirAzIbhi-rabhyanaMdadamuM muhuH // 20 // tasyAsAdya tato'nujJAmanujJApitatApasaH / samaM putrakalatrAbhyAM, pratasthe nagarI nRpaH // 21 // skaMdhAvAramadhiSThAya, prayANotsukamAnasaH / atikramya kramAnmArga, sa nijAmAgamatpurIM // 22 // tato yugaMdharAmAtya-pravartitamahotsavaM / so'dhyuvAsa purImadhyaM, madhyaMdinaravidyutiH // 23 // tadA rarAja rAjeMdu-rjaneMdIva| rabAMdhavaH / zubhradhavalayan saaNdre-yshshcNdraatpairdishH|| 24 // saMcariSNuH sadAcAra-pUtAtmani sa va mani / ahalyAskhalitaM mene, tRNAya tridazAdhipaM // 25 // denyavaMtaH kRpAvatyA / mRgAvatyAtha mo- 10/ | citAH / vipakSakSoNIbhRbaMdi-gaNAstasyA jaguryazaH // 26 // tayA devyA tathA dAnA-dInoddha- 12 raNamAdadhe / ajAyata yathA nUna-madInaM medinItalaM // 27 // marmAvidhamadharmasya, jIvitaM sukha @ @ // 21 // @ Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // mRgAvatI saMpadAM | jinadharmaM puraskRtya sA tepe dustapaM tapaH // 28 // prANinAM mRtyubhItAnA -mabhayoghoSaNAdikaM / bhUribhadraMkaraM karma, nirmame sA divAnizaM // 29 // taM jagrAha guNagrAmaM, kumudodarasodaraM / kumAro'pi samAro'pi, mAnase na kovidaiH // 30 // AsthAnImAsthite rAjJi, kumArasahite'nyadA / voNAM ca vAdayAmAsa, vijJaH kazcittu vaiNikaH // 31 // sa vINApANirArebhe, kumAro'pyupavaiNavaM / prAduSkaroti hi guNI, guNaM guNavatAM puraH // 32 // kumAravallakInAda - sudhApAnaiH sabhAsadAM / akSairanyairnijaikatra, zrotre vRttiH samarpitA // 33 // tenopavINite gIta - prabaMdhe mUrdhabhizcalaiH / sadaH padma| vanaM vAyu - lolairabjairivAbabhau // 34 // kalAkauzalamAlokya, sutasyA'laukikaM tadA / vismayasmeritAkSeNa, kSoNIpAlena pipriye // 35 // jagade ca kuto vatsa, saMkrAMto'yaM kalAkramaH / na mAnuSISu bhUmiSu, saiSA zikSA nirIkSyate // 36 // vyAjahAra kumAro'tha, vinayAdvihitAMjaliH / kathAvadhAnadAnena, kSaNaM devaH prasIdatu // 37 // kaMkaNena phaNI pUrvaM mayA vyAdhAdvimocitaH / anugamya sa mAM kiMci - divyamUrttiravocata // 38 // rAjaputrAtmano mitraM, janmAMtaratirohitaM / mukhyaM nAga caritram // 22 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI / | kumArANAM, viddhi mAM kinnarAbhidhaM // 39 // tvatkAruNyaparIkSArtha, nAgarUpaM mayA kRtaM / anyathA | kiMcana vyAdhiH, sa vyAdhaH prabhavenmama // 40 // kAruNyena tavAnena, madIyaM mumude manaH / ko vA // 23 // mitrAvadAtena, dAnena ca na tuSyati // 41 // zatAnIkaH pitA yasya, mAtA yasya mRgaavtii|| trailokyA dbhutarUpasya, tasya kiM varNyate tava // 42 // etasmAddharmajIvAtoH, karuNApariNAmataH / unmIlatpuNyasaMbhAraH, sArvabhaumo bhaviSyasi // 43 // rAjyaM niSkaMTakaM dIrgha-mAyurvapuranAmayaM / karuNAkalpava- | | slIyaM, prasUte tadidaM phalaM // 4 // kiMcAsti bahuratneti, pAtAle nagarI mm| krIDAspadaM sakhe tattAM, lo | punIhi padapAMzubhiH // 45 // prathamaprArthanAM nainAM, vRthA tvaM kartumarhasi / ityudorya balAttasyAM, | | so'tisnehAnninAya mAM // 46 // amarAvatyahaMkAra-nirAkaraNakovidA / maNikSINatamaH pakSA, prekSA| cake purI mayA // 47 satkArastatra yastena, nirmito mama taM punaH / nAhaM sahasrajihvo'pi, dhruvaM za-161 nomi jalpituM // 48 // iyaM ghoSavatI tena, dattA sopaniSanmama / janmAMtarAdhamargena, RNaM sarvatra dIyate // 49 // kiyato'pi mayA kAlA-nmAturAturamAninA / sa prArthitaH sakhe yatra, mamAMbA | 0000-04 100%00000 // 23 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 24 // tatra mAM naya // 50 // tatastenAhamAnItaH, kRzAmakuzavaivazAM / manmArgadattanayanA - mapazyaM jananIM nijAM // 51 // kinnaro'pi namanmauliH, praNamya mama mAtaraM / sAzrurjagAda me divi, vipriyaM kSamyatAmidaM || 52 || yadenamaMba nirbaMdhA - nnayatA tanayaM tava / bhUyaH saMdhukSito dUraM mayA duHkhAzuzukSaNiH || 53 // kiM cAtaH paMcame varSe, saMyujya preyasA samaM / bhuktvA sAmrAjyalakSmI ca kramAdbhartuH sutasya ca // 54 // svayaM vorajineMdreNa, dattamAseduSI vrataM / lapsyase tAmapi sphItAM, mAtaniHzreyasazriyaM // 55 // yugmaM // kadAcitkiMkaratvena, smarttavyo'yaM janaH punaH / ityAmaMtrya sa nau snehAd, bhujaMgo'gAdyathAgataH // 56 // tato'bhUtpaMcame varSe, devena saha saMgamaH / vijJaptA tAtapAdAnA -- miyaM ghoSavatIkathA // 57 // ityAkarNya mahonAthaH, sapramodamaciMtayat / zlAghyo'haM yadguNairevaM, sutenAsmi parAjitaH // 58 // bhAnunevAmunA reje, mama gotranabhastalaM / rAjyaM trijagadiSTena, sAvaSTaMbhamanena me / / 59 / / kRtvaivaM mAnase bhUmi- - vAsavaH zubhavAsare / rAjyamUlAM kumArAya yAMvarAjyazriyaM dado / / 60 / / caritram // 24 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram // 25 // 604040040% | mahebhaH kalabheneva, kizoreNeva kesarI / unnatena sasatvena, kumAreNa babhau nRpaH // 61 // mahAbalena bhUpAla-pratApAgniradopyata / tathA tena yathA'dhAkSI-TairivaMzAnazeSataH // 62 // sUnunA rAjyadhuryeNa, sUrya nirjitavAnnRpaH / sutastasya zaniyana, nAbhUpitRpadakSamaH // 63 / / kIrti cirAya caturarNavakUlapAli-lIlAvanabhramaNadurlalitAM vidhAya / ekAtapatramanuputramabhukta lakSmI,sakSmApatiH pRthuguNaH prazazAsa pRthvI // 64 // iti maladhArizrIdevaprabhasUriviracite dharmasAre mRgAvatocaritre | | mRgAvatosamAgamo nAma prathamo vizrAmaH samAptaH // zrIrastu // // atha dvitIyo vizrAmaH prArabhyate // ____ ekadAnekasAmaMta-saMkulaM kulkaustubhH| vismayasthAnamAsthAna-madhyuvAsa nraadhipH||1|| vin| yAvanato bhUtvA / bhUpateH svaHpateriva / jayaMta iva pAdAMte, kumAro'pi nyavikSata // 2 // vidyAvRddha| vayovRddha-samRddhazriyamAtmanaH // sabhAM jitasudharmANa-mAlokya mumude nRpaH // 3 // atha prasR Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 26 // & G 94694 maraprIti -- vikasvaravilocanaH / sa purastAttamastokaM, sabhAlokamabhASata // 4 // daMtinaste turaMgAste, te rathAste padAtayaH / sa kozaH sA ca kauzAMbI, tanna yannAsti vastu me // 5 // tathApi bahu zvAno, bhavaMtaH kathayatu tat / anyasya bhUpaterasti, prazasyaM nAsti yanmama // 6 // iti rAjJodite dUtaH, parAkUtavicakSaNaH / dRSTapUrvI purIH sarvAH, kAryasiddhAbhidho'bhyadhAt // 7 // deva deva kirITAgra - zi khAcuMbipadadvayaH / mahatyai spRhayatyeva, puruhUto'pi te zriye // 8 // yatte'sti jagatInAtha, na tadanyasya kasyacit / taraNeH kiraNaiH kiM nu khadyotAdiSu vidyate // 9 // kevalaM deva te harmyaM, hAriNA citrakarmaNA / vikalaM tilakeneva, vadhUvaktraM na rAjate // 10 // puSpazekhara bhUbhartuH, sodhAlaMkArakAraNaM / citrazAlAM samAlokya, kAMcyAM citrIyate janaH // 11 // tatra citrAdbhutaM dRSTvA, vismitenApi cetasi / prastAve devapAdAnA - madya vijJApitaM mayA // 12 // nizamya tAM giraM rAjA, jajJe citrAya saspRhaH | citreNA'pyadhikaM manye, na kSamaMte kSamAbhujaH // 13 // tatazcitrakarazreNiM, sa samAkArya kAryavit || sabhAmaMDapacitrArtha - mAdideza vizAradaH // 14 // tadvRdvaizca yathAyogaM, tatra citrakarAnprati // caritram // 26 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 27 // vibhAgo bhittibhAgeSu, nirmame citrakarmaNi // 14 // ko'pi rAjJo'vadAtAni, vAdaM kazcidvipazcitAM / / caritram pracakrame citrayituM, mahAlakSmI ca kazcana // 16 // yastu nistuSavijJAna-sAdhyacitrakriyAkramaH / aM-10 taHpuravibhAgo'bhU-citraNIyaH prayatnataH // 17 // tatra citrakriyAtyaMta-nipuNo nipuNAbhidhaH / citraM citrakaraH kartuM, surekhamupacakrame // 18 // yugmaM // anyadA sa padAMguSTaM, mRgAvatyAH paTAMtare / khannakhamaNijyoti-rjaTAlaM kSaNabhaikSata // 19 // sa ca rUpaM mRgAvatyA-stasminnAlikhituM kvacita / kalAsarvakhavinyAsa-pUrvamArabhata kramAt // 20 // tasminmRgAvatIrUpe, tUlikonmIlite kSaNAt / U- 1 | rumUle maSIbiMduH / papAta sahasA tataH // 21 // viSAdAzrucayaM muMcan, pramamArja sa taM sakRt / bhUyo| 'pi nipuNaM tasmin, kopAdiva papAta saH // 22 // bhUyo'pyamArjayakhinna-manAH sa kathamapyamuM / | patite punarapyasmi-zcaturo'ciMtayattataH // 23 // lAMchanenorUmUle'syA, bhavitavyamasaMzayaM / kima| nyathA maSIbiMduH, patatyeSa punaH punaH // 24 // mamAdiSTaM hi tuSTena, ykssennaadhykssmuurttinaa| yattvaM dRSTaikadezo'pi, sarva rUpaM likhiSyasi // 25 // tadastveSa pramRSTo'pi, ponaHponyena pAtukaH / evaM viciM- / 00000004 // 27 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAratram // 28 // mRgAvatI| tya tenAsau, nApanIto maSIlavaH // 26 // III athopetya patirdhAtryA-statra citraM vilokayan / kamAttatrAyayo yatra, likhitAsti mRgAvatI IA // 27|| tasmin mRgAvatIrUpe, nikAmaM manamAnasaH / veda vedyAMtaraM nAsau, yogI lIna ivAtmani // 28 // abhirUpaM sa tadrUpaM, nirUpya sma na tRpyati / varNayAmAsa ca proti-pulakAMkuradaMturaH // 29 // sva-10 styasmai kezahastAya, bhadraM bhAlAya jAyatAM / kalyANaM karNapAzAbhyAM, nAsAvaMzAya maMgalaM // 30 // | kapolo batare netre, are biMbAdharaH kaTaH / kaMThaH kaTare vakSojA-varire kaTare karau // 31 // aho nAbhiraho madhya-maho jaghanasaikataM / iti varNayatastasya, sa biMdurdRkpathaM yayo // 32 // taM vIkSya kSamApa- | | tirdabhyo, sarvarAmAvilakSaNaM / madekaviSayaM vetti, devIlakSmaM kathaM nvasau // 33 // vItavIDaH sa nIDasthAM, | vipratArya priyAM mama / vyaktaM saMbhuktavAneSa , kAkolaH kokilAmiva // 34 // anyathA kathamatraiva, || deze lakSmA'yamAlikhat / arthApattyaiSa tenAbhUdU, muktapUrvI mRgAvatIM // 35 // tadayaM yauvenonmAdA-daMdhI | bhUtamanAH khalu / mamAvarodhavidhvaMsA-jajJe dhuryo'parAdhinAM // 36 // sujAtyamasya vaiyAtyaM, niHsImaM / POOOOO 1602040060404040 // 28 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | cAsya sAhasaM / mamApyaMtaHpure yena, yaddattaM kAmasauptikaM // 37 // daMDanItividAM daMDyo, bhUpAnAM pAra- paritram 20. dArikaH // 'anyo'pi kiM punaH pApaH, svAMtaHpuravilopakRt // 38 // anena kRpaNAn prANAn, pa |NIkRtya durAtmanA / kRtaM duHkarma ko'pyeti, yasya daMDo na tulyatAM // 39 // evamAlocya bhUpAlaH, | karAlabhRkuTIdharaH / tasya zUlAdhiropArtha-mAdizaiMDapAzikaM // 40 // dhRtapaMcazikhaH sAMdra-maSI| kRtavilepanaH / vilaMbiniMbaprAlaMbaH, svanadvisvaradiDimaH // 11 // prasabhaM rAsabhArUDhaH, prauDherArakSapuruSaiH // / sa taizcitrakaro'yaM ta-dvadhyasthAnamanIyata // 42 // yugmaM // sarve citrakarAstAva-detya vyajJapaya|nnRpaM // svAmin kimidamakSatraM, tvayA rAjan kRtaM hi naH // 43 // tasminnAgasi tasyokte, rAjJA te || | jgdusttH| yakSadattavarasyAsya, nedamAgo manAgapi // 44 // tatprasIdatu naH svAmI, varaprAptikathAM 0 | sakRt / AkArya nijapAdAMte, devo vijJApayatvamuM // 45 // varopapattimAkarNya, pratyakSeNa parIkSya ca / tataH karotu devo'sya, yanmanorucitaM bhavet // 46 // vacoyuktiriyaM teSAM, nRpatiprati maMtribhiH / // 29 // Moll yuktaM deva bhavatveva-mevaM sthairyamanIyata // 47 // tataH suveSamAdhAya, taM nreshnideshtH| punarAsthA- 1 ROPO-FOO O Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99964949494 // 30 // 7 mRgAvatI namAninyu -- rArakSapuruSAH kSaNAt // 48 // vijJApayeti rAjJoktaH, punarAvRttajIvitaH / sabhAsamakSamakSobhaH, sa jagAda kRtAMjaliH // 49 // devAhamatravAstavyaH, paradArasahodaraH / civacitrakiyADavAsa- naipuNyo nipuNAbhidhaH // 50 // lakSmInikete sAkete, vRddhA mAtuH svasAsti me / vicitrAkhyaikapulA sA, putravanmayi vatsalA // 51 // tasyAmutkaMThito'nyedyu -- rudyAnazreNisaMkulaM / saMpadAdattasaMketaM, sAketaM gatavAnahaM // 52 // tatrApi citravaicitrya - toSitAkhilapattanaH / gatvA bahirahaM geha - manyadA yAvadAgamaM // 53 // tAvanmAtuH svasA sA me / tAraM kenApi hetunA / gADhorastADamastoka -- zokArttA tatra roditi // 54 // kimadya rudyate mAta - revaM tArasvaraM tvayA / iti pRSTA samAcaSTe, sAsma mahyaM kathAmimAM // 55 // * asti vatsa pure'muSmi - nigrahAnugrahakSamaH / yakSaH surapriyo nAmnA, kAnane kusumAkare // 56 // prativatsarametasya, citrakarma viracyate / tUryatrikapavitre ca caitrayAtrA mahotsave // 57 // prativarSa sau varNai-- vicitraizcenna citryate / sAketasya samastasya, mArimArabhate tadA // 58 // citryate cettame - caritram // 30 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 muMgAvato // 31 // 04@ 00000000 | vAzu, krUrAzayatayA drutaM / vipAzakamiva vyAghro, haMti citrakaraM tadA // 59 // AsUtri citrakairmRtyu-bhaya- caritram bhrAMtaiH palAyanaM / yayuja'bhabhido bhItyA, bhUbhRtaH kiM na toyadhiM // 60 // ekasaMkalitAzcakre, nazyatastAnnRpastataH / acitrito'tha yakSo'yaM, mArikRnmAsmabhUditi // 61 // sAketapatireteSAM, sarveSAM citrazilpinAM / patrakeSu likhitvAtha, nAmAni kalaze'kSipat // 62 // ghaTamadhyAtsamAkRSTe, kumAryA | nAmapatrake // yasya tannAma tenAyaM, citraNIyo na saMzayaH // 63 // citrakarmAtha nirmAya, citrakarmA | sa yakSataH / kRtAMtanagarAtithyaM, labhate pAritoSikaM // 64 // putro mamaikaputrAyA, vicitrastava bAMdha-12 vaH / varSe'sminnAmanirdiSTaH, sa yakSa citrayiSyati // 65 // sa caitaccitrakarmAte, yAtA kInAsadAsatAM / bhAviputraviyogArtA, tenAhaM vatsa rodimi // 66 // ityAkarNya saharSeNa, babhASe sthavirA mayA / ruditvAlamuditvAla-mavalaMbasva nivRtiM // 67 // ayaM dhinotu mabaMdhuH, kalpAyuH zilpinAM varaH / mayA citrayitavyo'ya-mapriyo'pi surapriyaH // 68 // jJAtaM ca me manasyaita-detaiH satvaragatvaraiH / / // 31 // ekasyApi paritrANaM, prANaizcetprANino bhavet // 69 // tadAnIM mama pAtheyaM, paralokapathe bhavet / dharma @ @ @ @ Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI 32 // syAtirahasyaM hi, prANirakSAM pracakSate // 70 // yugmaM // tato bASpaniruddhAkSI, vRddhA vAcamupAdade / / | mama tvamapi putro'si, vatsa vAtsalyayogataH // 71 // nirdAkSiNyena yakSeNa, tvayi nIteMtakAMtikaM / / syumeM putra bhRzaM netra-vAripUramucaH zucaH // 72 // iti bruvANAM tAM vRddhAM, nibaMdhAdahamabhyadhAM / aiSaso | viSame'pyasmin, yatiSye citrakarmaNi // 73 // upavAsatrayasyAMte, tataH snAnapurassaraM / gaMdhonmadiSNubhirgAnaM, caMdanAthairacarcayaM // 74 // sitavastradharo vastra-pallavasthagitAnanaH / zuddhairvagairnavaiH kUrce-bhaktyA | yakSamacitrayaM // 75 // viracayya tatazcitraM, namro vyajJapayaM ca taM / tvAdRkSaH kva vibho yakSaH, svalpa- 1 zilpI kva mAdRzaH // 76 // tadatra citravyApAre-'parAddhaM yanmayA tvayi / tatsamyak kSamyatAM haMta, saMtaH praNatavatsalAH // 77 // iti vijJApito yakSaH, pratyakSIbhUya bhuuysaa| mAM jagAda prasAdena, | bhaktigrAhyA hi devatAH // 78 // akArSIH sAhasaM yacca, yaccedaM zocamAcaraH / tena te suSTu tuSTo'smi, vRNISva varamIpsitaM // 79 // yakSaM vAcamathA'vocaM, puNyaiH puNyajanezvara / yadi mahyaM prasanno'si, | tanme dehIdamIhitaM // 80 // tAta sAketalokasya, mA kRthA mRtyuvaivazaM / asau nizAcarAcAra-stava // 32 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram // 33 // | nAtha na yujyate // 81 // AcacakSe tato yakSaH, kathamo'yamarthyate / tava mRtyuparityAgAt , siddha eva svato yataH // 82 // tenetyukte mayA'pyeSaH, svajAtAvapi durlbhH| prasAdavikasannetrA-dvarastasmAdayA- || cyata // 83 // sapadasyA'padasyApi, cetanasyetarasya ca // vastuno yasya kasyApi, dezamekaM vilokaye / / 84 // tasyA'dhyakSIkRtasyeva, tava deva prsaadtH| tAdRkSameva niHzeSa, likheyaM rUpamaMjasA | | / / 85 // evamastviti yakSo'pi, pratizrutya tirodadhe / devatA na hi dRzyaMte, vidyududyotalIlayA // 86 // lo | ekaM pratIkamAlokya, rUpanirmANakarmaNA / varasyA'vyabhicAritvaM, mayA satyApitaM bahu // 87 // | tatobAmiva kauzAMbI, smRtvA sotkaMThamAgamaM / citre cAtra samAdiSTo, viSTapeMdra drutaM tvayA // 88 // | citrarUpe'pyabhUdevyA, maSIlakSmedamatra yat / aparAdhyati talAsI, kevalaM devatAvaraH // 89 // paryavasyati devasya, pratyayazcenna cetasi / janasyAsya tadA sadyaH, prasAdo'stu parIkSayA / / 90 // ityuktvA virate tatra, nItipArINabuddhayaH / yugaMdharAdayo'mAtyA, yugapajjagadustadA // 91 // nyAyAvatIrNamAkarNya, zilpino'pIdRzaM vacaH / abhRma bhUmipAleMdra, vayaM vismitacetasaH // 92 // AkarNitA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvato caritram // 34 // | gaso yadvA, yadvA dRSTAgasaH svayaM / parokSya nigrahaH kAryaH, kupyati smRtiranyathA // 93 // parIkSA- | vidhimetasya, tIvrakopaH kSiteH ptiH| maMtriNAmuparodhena, kathaMcitpratyapadyata // 94 // ___atha citrakarasyAsya, vikakharataraujasaH / nRpaH sanmudrakubjAyA, vaktramAtramadarzayat // 95 // | yathA vidhiranAdhistAM, yathA saMsthAnalAMchanAM / kubjAmanjasamAnAsya-stAdRzImeva so'likhata // | // 96 // dRSTvAsya varamAhAtmyaM, vismayasmeralocanaH / mUrddhAnaM dhUnayAmAsa, niHzeSapariSajanaH // 27 // vayaM kRtaparIkSo'pi, kSoNIpAlaH krudhaM dadhat / dadhe na madhurAM chAyA-maMtarvahniriva drumH|| 98 // yenA'dAta vizve'pi, vaMzA vizvaMbharAbhRtAM / jvalito me sa kopAgni-niSphalo mAsmabhUditi // 99 // Adideza narezo'tha, citrakasya gatatrapaH / dakSiNe kSoNadAkSiNyaH, pANI saMdaMzakartanaM // 10 // yugmaM // tamAdezaM nizamyAtha, nyAyanIradhayo janAH / nRpasyA'nyAyamudrIkSya, vIkSAmAsuH parasparaM // 1 // ucire ca vaco nIce-raso pazyata kIdRzaM / niyUMDho'pi parIkSAyAM, labhate pAritoSikaM // 2 // prAvRSeNyapayovAhA-dahivRSTiriyaM dhruvaM / prasAdArhasya bhUpAlA-dyadetasyaiSa nigrahaH // 3 // POOOOOOD // 34 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | gocaraH kiM tu nAsmAkaM, nRpato kupite sati / yadeva rocate rAjA, tadeva kurute yataH // 4 // tA- caritram // 35 dRzaM durnayaM dRSTvA, labdhvA prastAvamAtmanaH / tato yugaMdharo maMtrI, vaktumevaM pracakrame // 5 // ko'yaM ||| | tvayA mahInAtha, navyo nItikramaH kRtaH / akSuNNena nRpaiH pUrvaiH, pathA saMcarase kathaM // 6 // kopena | pavaneneva, dIpito durnayAnalaH / prabho bhRmIbhRtAmAzu, vaMzadAhAya jAyate // 7 // prAkRto'pyavamaM| tavyo, na budhena zubhecchanA / varAkaH kRkalAso'pi, viSaM varSati roSitaH // 8 // datte mahAMtamA | | saMke, sAmAnyo'pyavamAnitaH / bhujaMgo gUDhamAgatya, dazatyeva khliikRtH||9|| tadeSa devatAdatta-varaH | sanmAnamarhati / yaMtritazca prasAdena, rAjyaM te bhUSayiSyati // 10 // lokaMpRNaguNasyAsya, vihitA tva- | vamAnanA | daMdazUkamivAmarSa, balAjAgarayiSyati // 11 // vyaMgo'pi puruSo'marSA-samaye duHkhado bhavet | | ziraHzeSo'pi kiM rAhu-caMdrasUryoM na bAdhate // 12 // apahatyavamaMtAraM, sAmarSaH puruSo ythaa| katha| yAmi tathA deva, dRSTAMtamavadhAraya // 13 // // 35 // __ asti pratyApaNanyasta-ratnaM ratnapuraM puraM / sarayUryasya paryaMta-prasRtA parikhAyate // 14 // vi Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvato // 36 // kamI kramikastyAgI, nRpo'sti naravikramaH / vanamevA'vanaM jajJe, yadbhayaribhRbhRtAM // 15 // asti caritram | tatraiva vAstavyo, vAstavastavanIyadhIH / Ayurvedadhanurveda-mallavidyAdikovidaH // 16 // khyAtaH kSiti| paparyaMta-maparyaMtaguNaikabhUH / mRgAMkAkhyaH kalAmUlaM, mUladevopamaH pumAn // 17 // athAsti sarayU. tIre, ramyabhUmiH khalUrikA / tatrAgatya pratipAtaH, karotisma nRpaH zramaM // 18 // tatrekSi kSitibhRdyogya, yogyAsabrahmacAriNaH / balaM bAhvobhRgAMkasya, bahudhA vasudhAbhujA / / 19 / / pazyannojAyitaM tasya, vizva| syApi vijitvaraM / tucchaprakRtisuprApAna, sa vikalpAnakalpayat // 20 // yadyayaM mama sAmrAjya-mAkrA- 12 |mati praakrmaiH| kastadA pratibanIyA-dvIrabhojyA hi bhUriyaM // 21 // dvirAjyabIjabhRtatvA-dvipakSastadayaM | | mama / ekadravyAbhilASitva-mAdyaM vairasya kAraNaM // 22 / / Amayazca vipakSazca, nopekSAmarhataH khala / / nakhachedyAvapi syAtAM, durucchedAvimo kramAt // 23 // tadeSa me nimeSA -prApyaH pretayateH purI / / vikalpyeti nRpaH pattIn, rahastaM haMtumAdizat // 24 // tato gacchannijaM geha-mAsthAya sthAna- mekataH / mRgairiva mRgArAtiH, sa ruddhastaiH padAtibhiH // 25 // uktazcAho gRhANAstraM, kruddhaste naravikramaH A . . . / 9 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 37 // / ityAkSipto'pi sa kSobhaM, na hi prApa manAgapi // 26 // so'tha pArtha ivaiko'pi, kopataH pratipUruSaM / varSasteSAM zarAsAra - mAdizatkAMdizIkatAM // 27 // ghAtayatyanaghAcAra - mapi mAM nRpapAMsanaH / ityamarSa vahanneSa - pratasthe dizamuttarAM // 28 // araNyAnImatikramya, vanarAjivirAjitaM / mANikyamayamekatra, pazyatisma saH parvataM // 29 // tasya cUDAgramArUDhAM prauDhazokavisaMsthalAM / rudaMtI kAMcidatyuccai - vRddhAMsa striyamaikSata // 30 // sa samIpamupAgatya, tAmrajalpatkRperitaH / tAratAraM kathaMkAraM, ru mAturAturaM // 31 // sA'vAdIdvatsa dhatse tvaM, tanUdbhavatulAM mama / kRpAluhRdayazcAsi tatte duHkhaM nivedyate // 32 // ayatnanirmalai rate - rADhathe vaitADhyaparvate / asti saurAjyasAnaMda, nagaraM maNinUpuraM // // 33 // tatrAsItvAsitArAti-nRpatirmaNizekharaH / dhRtA vidyAdharairAjJA, yasya zeSeva mauliSu ||34|| satISu prAptarekhAsti, patralekheti tatpriyA / uditvarayazazcaMdra- caMdracUDastayoH sutaH // 35 // nRpo'tha prApa paMcatva - mAyuSi yamIyuSi / caMdracUDastatastasya, rAjye'sthApyata maMtribhiH // 36 // tadAnIM ca sa bAlatvA-nna vidyAsAdhanakSamaH / vidyAsiddherabhAvAcca. prabhaviSNurna zatruSu // 37 // vijJAya lIla - 9 caritram // 37 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI yA'nalpaM, bAlarAjyamarAtibhiH / caMdracUDaH samAkramya, gamitaH prANasaMzayaM // 38 // mRtyoraMtikamA- caritram // 38 // yAtaH, sa mAtrA patralekhayA / samutpATya jhaTityeva, samAnIto'tra parvate // 39 // girAvatra sphuradratne, | ratnaprasthAbhidhe sthitaH / vidyAsAdhanamArebhe, sa nistaMdro jiteMdriyaH // 40 // tasya sAdhayato vidyAmanavadyakriyAjuSaH / aticakrAma SaNmAsI, dinamekaM tu ziSyate // 41 // adya kSapAyAM pratyakSA, prajJaptiH paramezvarI / dRDhA'vaSTaMbhatuSTAsmai, sAmrAjyamupadAsyati // 42 // | itaH pratyarthino jJAtvA, vidyAsiddhiM samatsarAH / adyopetya samohaMte, pratyUhaM kartumaMjasA // 43 // savitrI patralekhAsya, paramuttarasAdhikA / muhustAmyati kiMcaiSA, yoSidekA karotu kiM // 44 // tadeSA puruSaM kaMci-tpratyAzaM pratyavekSate // svasUnorasahAyasya, yaH sAhAyyakaro bhavet // 45 // vatsa sAhaM na pazyAmi, naraM putropakAriNaM / atyAhitaM ca pazyAmi, svasUnostena rodimi // 46 / / idAnIM pAtu mudaM notA, dRSTena sadaya tvayA / sarvA hi mama putrasya, paritrAdya bhaviSyasi // 47 // udArAgre | // 8 // | hyapArthAH syu-rarthinAM na manorathAH / pUrNe caMdre cakorANAM, pAraNe kimu saMzayaH // 4 // ityuktvA Do do, sssss 9 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | viratAmetA, mRgAMkaH pratyavocata / vidyAsiddhau tadekAraH, ka mAtameM sa bAMdhavaH // 49 // adhyAsIno caritram | latAmadhyaM, tadekabhyAnamAnasaH / caMdracUDo mRgAMkasya, tayA saMdarzitastataH // 50 // hemAdrimiva ni-01 | staMdraH, paritastallatAgRhaM / mRgAMka iva niHzaMko, mRgAMkaH svairamabhramat // 51 // tadA mRgAMkamAlokya, | zalavaste'pi tatrasuH / harerAlokane haMta, sphureyuH kimu pheravaH // 52 // prajJaptyA dattamAsAdya, rAjya| murjasvalaM nizi / caMdracUDaH prage mAtu-retya pAdAvavaMdata // 53 // patralekhA tamAzIbhi-rabhinaM-10 | yAdade vcH| vatsAMtarAyahaMtAyaM, vAstavastava bAMdhavaH // 54 // tato jJAtaprabaMdhena, bNdhuvtpriitibNdhurH|| | AliMgya caMdracUDena, mRgAMkaH samabhASyata // 55 // bhrAtarasyopakArasya, mAgAM pratyupakAritAM / mameva | | hi tavApIha-vyasanaM jAtu mAsmabhUt // 56 // sAhAyakapaNakrItaM, rAjyametattavaiva me / amI cApi | mama prANA-stavaivAyatavRttayaH // 57 // kRpANaM tu gRhANaina-masmAkaM smRtihetave / dhruvaM pANi| sthite'muSmin, jiSNunApi na jeSyase // 58 // caMdracUDapradattAse--rupaninyeMgulIyakAM / patralekhA mRgAMkasya, tacchaktiM caivamAdizat // 59 // asmin sannihite vatsa, divyAtizayazAlini / sthA 00420404 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 mRgAvatI // 40 // varaM jaMgamaM cApi, na jAtu prabhavedviSaM // 60 // eSA'vasvApinI vidyA, pAThasiddhA ca gRhyatAM / kare vairijayo yasyAM na ca prANivadhaH kvacit // 31 // tattayoruparodhena, mRgAMkaH sarvamAdadau / kiM kiM nAma na kurvati, saMtaH prArthanayA satAM // 62 // tadA tadIyaM satkAraM, nyakkAraM ca purAtanaM / parAmRzanmRgAMko'bhU-dAspadaM harSazokayoH // 63 // patralekhA samAlokya, saMkIrNarasasaMkulaM / AkAreMgitaniSNAtA, prAha bAhau vidhRtya taM // 64 // unmIlatpramadAloka-- kallolamapi lakSyate / kiMcittamitravyAmizraM, prabhAtamiva te mukhaM // 65 // vatsAbhidhatsva tatsatyaM, kiM nu duHkhAkaroti te / mayi mAtari te nUna - manAvedyaM na vidyate // 66 // tatastayormRgAMkastAM, pUrvAmakathayatkathAM / duHkhakAraNamUce ca manyuparyazrulocanaH // 67 // na dunoti kimapyaMtaH, sa bhRdhavaparAbhavaH / kSoNIpatiH kSaNAmitra-mamitraM vA kSaNAdbhavet // 68 // prANAnAdAya naSTena, duSTena pitaro mayA / tatraiva yatpunastya - to, tadeva vyathate mama // 69 // etayostAnyaniSTAni, vikalpaiH snehaDhau kataiH / nRpopajJAni saMkalpAd, ye mAtarniraMtaraM // 70 // kiMvadaMtImahaM pitro - rlabheyaM yadi saMprati / tadA taducitaM kiMci - danuvartte 1 caritram // 40 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI paritrama // 41 // pravarttanaM // 71 // caMdracUDastato dhyAnaM, dadhAbabhidadhAvatha / prajJaptyA'vadhinA jJAtvA, sarvamAveditaM mama // 72 / / paraM tatkaMThanADyaMta-rabhyasyati gatAgataM / mUkasyeva na me jihvA, prahvIbhavati jalpituM // 73 // | tathApi dhairyamAlaMbya, kathyate zRNu bAMdhava / tadA nihatapattistva-muttarAzAmazizrayaH // 74 // nRpeNa | tvadasaMprApti-prakAmajvalitakrudhA / kaTamaIH kuTuMbasya, kAritastava nirdayaM // 75 // tadAkarNya mRgAM kena, zokAzrujalakulyayA // secaM secaM parAM vRddhiM, laMbhitaH krodhapAdapaH // 76 // notpATayAmi cedenaM, | | varSAMtarnaravikramaM / tadA vahnau vizAmIti, sa pratijJAM vinirmame // 77 // caMdracUDamathApRcchaya, patralekhAM praNamya ca / ratraprasthAtpratasthe'so, pratyavaMtI samutsukaH // 78 // | vidyAprasAdamAhAtmyA-jjitArimaNinUpure / caMdracUDo'pi cikrIDa, svacchaMdaM saparicchadaH // 79 // | mRgAMkaH kAmasaMpUrti-sajjAmujayinI yayau / siprAsamoraNo yasyA-mAcAmati ratiklamaM // 8 // tasyAM vilAsinIvaktra-jyotsnAchinnamanaHklamaH / dinAnyuddAmapaMceSuH, pNcbaannytyvaahyt||1|| bAlya| yauvanayoH so'tha, madhye vayasi tasthuSIM / kAMcidbhariparIvArAM, bAlAmAlokayatpathi // 82 // mRgAM BAGGAG. // 41 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram // 42 // kasya manasyAsI-tAM prekSya mRgacakSuSIM / iyaM netrasudhAvRSTi-na vA sRSTidhuMvaM vidheH // 83 // lIlA- lokanamAtreNa, balAdAcchidya me manaH / ninye yattadiyaM bAlye-'pyavazyaM pazyatoharA / / 84 // evaM | ciMtayatastasya, sA dRzaH pathamatyagAt / tadekAgramanovRttiH, sa yAvattatra tiSThati // 85 // tAvatkSaNAMtare jAta-kSobhAmaikSata vimitaH / atucchocchaladAnaMda-sajjAmujjayinoM puroM // 86 // kAzcidrudaMtyaH pUtkArai-yA~ti rAjakule striyaH / ka sA vatseti jalpaMtyaH, sArne niryAti kAzcana // 87 / / bASpatAmyatpuTe netre, dadhadvAlodhavo'pi ca / lokenA'stokazokena, saMyukto niryayo bahiH / / 88 / / viraM| gasphAranoraMgI-pihitAnanapaMkajAH / rudaMtyo'tyaMtazokArtA, yAMti zuddhAMtayoSitaH // 89 / / ekAta| patraM tatredaM, zokarAjyaM vilokya saH / samapRcchata gacchaMtI-mekAM paMkajalocanAM // 90 // sAMdraM kimetadunnidra-mavaMtyAM zokavaivazaM / analpaduHkhaM sA'jalpa-nmahAbhAga nizamyatAM // 91 // ___atrAsti tridivAdhIza-biMbaM biMbikabhUpatiH / tasyA'vadAtasauMdaryA, sutA kanakasuMdarI // 92 // | sAtha prAptavarA bAlA, kAnane kusumAkare / devasya madanasyAya, namasyAyai prage'gamat // 93 // // 42 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI || sA manobhavamabhyarcya, bhaktyA vyajJApayatpuraH / trijagajanitAnaMda, deva tvAmidamarthaye // 94 // * // 43 // yo'dya rAjyapathe dRSTa-stava mRtyaMtaraM mayA / avamAnya varAnanyAn, varaM dehi tameva me // 95 // itthaM prArthya rate thaM, sAtyaMta virhaaturaa| viharaMtI vanasyAMta-rdaSTA duSTA hinA drutN|| 96 // adya dRSTaH | sa evAstu, varo janmAMtare'pi me / kurvatI saivamAzaMsAM, vyAnaze viSamurchayA // 97 // vArtAmAkarNya zokAtaH, kSoNIpatirupeyivAn / AlalApa priyollApaiH, sA datte nottaraM punaH // 98 // aMtaHpurapuraMdhIbhirbAdhate putri kiM tava / ityuccaiAharaMtIbhiH, sA bhRzaM snApitAzrubhiH // 99 // yazolAbhArthibhistaistaiH, pracaMDairAhituMDikaiH / sarvAtmanApi vikrAMtaM / maMtrataMtraprayogataH // 100 // bhadra | bhadramayI tasyA, ho kathApi tathApi na / adhunA hyugramUrchA sA, mUrchatisma muhurmuhuH // 1 // nirAzI- | | bhUya muktAyAM, mAMtrikairatha tAMtrikaiH / sutAyAmavanopAlaH, prApa dhairyaviparyayaM // 2 // nUnamasyAM vipa nAyAM, devo'pyeSa vipatsyate / iti rAjyakSayaM dRSTvA, kSamApo vyajJapi maMtribhiH // 3 // viSArtiniya lA hiNo'syA, vasudhA, maharddhikaM / kanyAM cainAM paNIkRtya, vAdyatAM deva DiMDimaH // 4 // tattatheti prati- I // 43 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 44 // 04 1 zrutya datvA zikSAM kSamAbhujA / etadarthamahaM bhadra, prahitarakSasannidhau // 5 // enamartha samarthyAtha, prasthitAsmi yathAgataM / saMvibhAgI mahAbhAga, duHkhasyAsi mayA kRtaH // 6 // iti zrute manacaurI, sA me kiM na bhavediyaM / itthaM mRgAMkaH sAzaMkaH, kAmamaMtaradahyata // 7 // kRtApakAramAzaMkya, sa evaM daivamAtmani / viSavicchedaM sotsAha-maMgulIyakamaikSata // 8 // tasyaivaM savikalpasya, DiMDimaH so'pyupAyayau / tenotthAya niSiddhazca sarveSAmeva pazyatAM // 9 // tato vAhanamAropya, kSaNenaiva vicakSaNaH / sa rAjapuruSaiH prItaiH kanyAMtikamanIyata // 10 // navyanAgalatAparNa - savarNadarzanadyutiM / viSormigrasta caitanyA - masAmAnyavapuH zriyaM // 11 // samAlokya mRgAMkastAM, mRgAMkavadanAM tadA / abhijJaH pratyabhijJAya, saMjajJe sAzrulocanaH // 12 // yugmaM // vairAyamANo daivena, dRDhAvaskaMdadAyinA / so'vikSepAnnicikSepa, svAMgulIyaM tadaMgulau // 13 // tadaivonmIlayAmAsa, sA netre calapakSmaNI / mukhaM vikAsayAmAsa, lokazcAzcaryasaMkulaH // 14 // viSe drAgeva naSTe'pi tadaMgasparzalAlasaH / viSarakSApadezena, tAM pasparza sa pANinA / 15 // smeritAkSI tato bAlA, taM nirIkSyopalakSya ca / staMbhi caritram // 44 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 45 // mRgAvatI tAMgI saromAMcA, cittasyAMtaraciMtayat // 16 // diSTyA dRSTipathaM yAtaH, pUrvadRSTo mama priyaH / abhI- caritram loSTavaradAnena, tuSTo me bhagavAn smaraH // 17 // priyasyAsya karaspazoM, yadyapyAnaMdayatyayaM / tathApi 01 mama kaumAra-margalA smarazarmaNAM // 18 // evaM viciMtya saMvRtya, yatnAdvAso visaMsthulaM / dRzau vyAvartayAmAsa, mRgAMkAtkathamapyasau // 19 // zanairutthAya zayyAyA-mupavizya vizAMpatiM / zuddhAMtaM loka| manyaM ca, sA vIkSyovAca mAlatIM // 20 // kathaM sakhi sakhedo'sau, tAtaprabhRtiko janaH / yadasya pazya AN dRzyate, netrayorazruNaH kaNAH // 21 // tadotkaMpitasarvAMgA-darvAgbhujagadaMzataH / janmAMtarAdivAyAtA, | A smarAmi na hi kiMcana // 22 // mAlatI tAM tato'jalpa-devi smarasi te kathaM / balAdgaralakallole | HI-yatkRtAsi vicetanA // 23 // viSavaidyairasAdhyeti, tyaktAyAM tvayi dUrataH / tadA devaH zucaM kAma ||-pygccht saparicchadaH // 24 // yadA mRtyudazAbhyaNa-mavatIrNAsi varNini / tavAnuyAnasaMnaddha KI-stadA devo'pyajAyata // 25 // prahitAM paTahasthArthe, dRSTvA mAM pathi sAdaraM / vidAMcakAra vRttAMta-menaM | saiSa mahAzayaH // 23 // anena khajaneneva, zrutvaitad durmanAyitaM / tadaiva ca samAgatya, jano'yaM suma- | // 45 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 46 // vitI nokRtaH // 27 // pazyaitasyAMgulopUta-maMgulIyaM nijAMgulau / tadanena janasyAsyo-pakRtaM prANabhikSayA MP // 28 // zrutvemAM mAlatIvAca-maMgulIyaM vilokya ca // datvA ca hRdayotsaMge, dadhyo kanakasuMdarI // A // 29 // aMgulIyaM samAliMga, mAM priyAMgulipAvanaM / viSavidhvaMsakaM cAbhUt, tanme vaidhApi vallabhaM | | // 30 // snigdhamAlokanaM pUrva, satyakAro mmaarpitH| prANadAnapaNenaivaM, krItA'nenAdhunA tvahaM // 31 // | upakAyeMSa niHzUkaM, dedazUko dazannapi / asau saMyojito yena, kRtalokapriyaH priyaH // 32 // preya | so'smAdbhaviSyaMti, pANipIDanapUrvakaM / kadA me'naMgabhaMgIbhiH, svairamAzleSasaMpadaH // 33 // iti ciMtAII parAmenA-mavAdonmedinopatiH / tava prANaprado vatse, ko'pyeSa puruSo mahAn // 34 // tadanena samaM || | putri, vizAmaH sAMprataM purIM / ityuktvA tAM sa paMthAna-mutpatAkamakArayat // 35 // mRgAMkaM sa || | puraskRtya, mahotsavapurassaraM / sutAmutsaMgamAropya, prasannaH prAvizata purIM // 36 // upeyuSA nija | saudhaM, rAjJA satkArapUrvakaM / mRgAMko hariNAMkazrI-nirvikalpamajalpyata // 37 // jIvitaM tvaM vitIryAsyai, dhruvaM sAmrAjyamarhasi / rAjyasyArdhaM tatastubhyaM, vitaraMtastrapAmahe // 38 // iti saprIti saM- | DOODHWOOO // 46 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 47 // mRgAvatI bhASya, mRgAMkAya kSitIzvaraH / AtmatulyAmatulyazrI-prabhutvapadavIM dadau // 39 // tAM tu rAjasuH | MA tAbAhyA-malAvaNyAmiva striyaM / prApyApi pUrNasarvAMgI, na svairaM vilasatyasau // 40 // na ceyaM ta| dviyogArnA, ratiM sarvartuzAlini / vane'pi labhate kiMtu, haMta saMtapyate'dhikaM // 41 // mAlatI prAha saMtaptAM, tato rAjasutAmapi / itthaM zItopacAre'pi, sakhi saMtapyase kathaM // 12 // yaccaMdaneMdukarpUrahArAstAmarasAni ca / mRNAlAnyapi nAlaM te, dRDhAMtastApazAMtaye // 43 // sakhi yadyapi nAkhyA| si, trapayA tApakAraNaM / tAthApi sarva jAnAmi, mana evAsmi yattava // 44 // atha rAjasutA | prAha, sakhi yadvetsi tattathA / astyadya ciMtA tAtastu, na jAne kiM kariSyati // 45 // varAMtarasya saMkalpa-stAta cetasi cedbhavet / tadA me sakhi manyethAH, saMtApasyApi cUlikAM // 46 // avadanmAlatI devi, vikalpaiH kimu khidyase / yattadaitasya devena, paTahe'si paNIkRtA // 17 // Uce'tha | kaMcukI rAjJa-stadaivopetya maaltiiN| kalyANi tvAmavaMtIzaH, samAdizati sAdaraM // 48 // vatsA'- | // 4 // No smAbhimaMgAMkAya, vitIrNetyavagamyatAM / kevalaM divasA'bhAvA-vilaMbo'bhUtkiyAnapi // 49 // prAta- 10/ 40000000 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // mRgAvatI stu nistuSe lagne, vivAho'syA bhaviSyati / tadeSA nikhilodvAha-maMgalAnyanubhAvyatAM // 50 // caritram | ityAdizya gate tasmin, devIbhiH kRtamaMgalA | pratIkSatesma sA lagnaM, rAjaputrA kathaMcana // 51 // | niSpratyUhaM tayorvRtte, pANigrahamahotsave / vareNyavaralAbhena, mumude medinIzvaraH // 52 // bhRmRgAMko mRgAMkAya, pANimocanaparvaNi / zriyaM vizrANayAmAsa, hemahastyazvazAlinI // 53 // itthAnurUpasaMpanna-bhoganirmagnacetasoH / jagAmAnaMdajaMghAla-stayoH kAlaH kiyAnapi // 54 // ye namaMtisma sAmaMtA, jAtu nojjayinIpateH / helayA sAdhayAmAsa, tAnAkramya sa vikramaiH // 55 // maMDalasthe budhe | tasmin, rAjJo'rAtirna kazcana / parAbhavamalaMbhUSNuH, kartuM rAhurivAbhavat // 56 // AvarjitamanovRtti | nayena vinayena ca / aputraH putravanmene, mRgAMka mAlavezvaraH // 57 // aron bRhIyaso hatvA- pya- | To hatvA naravikramaM / so'kiMcitkaramAtmAnaM, pazumeva hyajIgaNat // 58 // savivekamanutsekaM, chekaH || svacchamanoyutaM / satyavatamavaMtIza-staM jagAda kadAcana // 59 // avaMtIpatayaH sarve, pUrva palitada- | AI48 // rzanAt / adhyavAtsurvanaM vatsa, rAjyaM saMtyajya lIlayA // 60 // rAjyadhuryamanAsAdya, mayA vatsa vilaM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvato / bitaM / adhunA tu tvayi dhuyeM, kathamasmi pramaddharaH // 61 // idAnoM tadimAH saMtu, rAjanvatyastvayA | prajAH / prajApAlanasaMbhRtai-yazobhiH surabhobhava / / 62 // tato vijJapayAmAsa, sa rAjAnaM kRtaaNjliH| rAjyamalpetarAn kalpAn, deva eva karotvidaM // 63 / / tvatpAdaparicaryA hi, rAjyAdapyadhikA mama / / suprApameva sAmrAjyaM, gurUpAstistu durlabhA // 64 // tato rAjA kare dhRtvA, datvA tasmai nijaM padaM / / upAdade tadekAyo, munInAM padamAtmanA // 65 // tathA tAM pAlayAmAsa, prajA navyaH prajApatiH / / | UrvIpatInAM pUrveSAM, yathAsau jAtu nAsmarat // 66 // guNinA tena ninyAte, nyAyadharmoM smunnti|| | tAbhyAM tadAtmajA kortiH, parAM vRddhimanIyata // 67|| tataH pitRvadhAmarSaH, samayajJa iva drutaM // amu| mutsAhayAmAsa, nihaMtuM naravikramaM // 68 // so'tha dUtasamAhUta-sAmaMtaparivAritaH / cacAla prabalaiH / | sainyai-ravani kaMpayanniva // 69 // bhuvaM bhallamayIM kurvana, kurvan kuMtamayoM divaM / pallopatirvirAdhAkhya-10 staM rurodha pathi kvacit / / 70|| naravikramamitreNa, ruddhastena sa bhuuptiH| mRgAririva niHzaMka-zcitayAmAsa cetasi // 71 // anyonyaM sainyayoH kRtvA, kuMtAkuMti zarAzari / prathayiSyAmi yadyenaM, kR Drom000 %0000@@@ // 49 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 50 // mRgAvatI | tAMtanagarAtithiM // 72 // tadAnIM mRtyurekasya, mama cAnIkasaMkSayaH / vimRzyetyasya senAyAM, nRpo 'vasvApinIM dadau // 73 // nidropadravavidrANAM, vidhAya dhvajinI ripoH / AdAya ca zriyaM tasya, mR-I gAMkaH prayayo puraH // 74 // mRgAMkakSitipasyAtha, zrutvaitadabhiSeNanaM / AjagAma svasImAMtaM, saMmukho || naravikramaH // 75 / / sasoSTavamadhiSTAya, tatra kSetraM raNakSamaM / yuyudhAte patAkinyA-vanyonyaM nRpayo- 12 stayoH // 76 // magAMkamatulAnIka-mavalokyopalakSya taM / svaM cAparAdhaM smRtvA'bhU-dvicchAyo | naravikramaH // 77 / / mRgAMkakSitipAlasya, nirokSya naravikramaM / romAMcitasya sannAha-saMdhayaH zatadhA yayuH // 78 // tato mRgAMkaH sAkSepa-muvAca naravikramaM / yanme niraparAdhasya, durbuddhe vadhamA- | | dizaH // 79 // mama yacca kuTuMbasya, kaTamaImacokaraH / upasthitamidaM pazya, tasya te karmaNaH phalaM // 8 // | gRhANa zastramastraM vA, prahara prathamaM mayi / pUrvaprahAre hevAko, na hi bAhvormamAhave // 81 // __ityukto darzayAmAsa, vikramaM naravikramaH / saMkSiptamapyadhikSitaM, kSAtraM tejo hi dIpyate // 82 // Mo| tasya paryullasaddANa-zreNibhiH samarAMgaNe / jayazrIviSaye zaMkA, mRgAMkasyApyajAyata // 83 // balaM IRI FOOOOOOOO Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAvatI 88@ // 51 // | tasya mahograM sa, vilokyaakulmaansH| atha vidyAdharAllabdhaM, kareNAsimazizriyat // 84 // taM viko caritram zamasiM dRSTvA, naSTaM pratyarthisainikaiH / unmIlitabhayaH kAtyA, tatyaje naravikramaH // 85 // naravikrama| murdAna-metena taravAriNA / ciccheda kamalaccheda, mRgAMkaH kSitivAsavaH // 86 // ucitaM daMDamAdhAya, | zIrSa chitvA'parAdhinaH / aMgIcakAra saptAMgI-masau saptAzvasannibhaH // 87 // svabhujArjitamityasmin, | pure ratnapure sthitaH / avaMtImavatismaiSa, kimazakyaM hi doSmatAM // 88 // sa dharmameva satkurvan, rAjya-18 lAbhopakAriNaM / kRtajJa iti sarvatra, paprathe pRthivItale // 89 // kRtvA nyAyamupAdhyAya-mayodhyAyAM puri sthitaH / so'dhyaita rAmacaritaM, kalatraharaNAhate // 90 // tadevaM deva nimaMtu-mahApuruSanigrahe / | tathyaM nivedayAMcakre, mayodAharaNaM tava // 91 // tatazcitrakaro'pyeSa, nirmatunipuNastvayA / anugrAhyo | na nigrAhyaH, svayamIza vimRzyatAM // 92 // devA yasmai prasIdaMti, syAdavazyaM sa sAtvikaH / kurute / | satvavAniSTaM, sarva satve pratiSThitaM // 93 // itthaM yogaMdharopajJA-mavajajJe srsvtiiN| pathyAmapi zatA-10 nokaH, prabhavo hi hitadviSaH // 94 // sasaMdaMzaM tatastasya, citrakarturakarttayat / satAmapi viparyAsa Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 52 // mAdhatte bhavitavyatA // 95 // tasya kRtepi saMdaMze, dezatyAgaM vizAMpatiH / kRtAkSepaH samAdizat, kopasyAho duraMtatA // 96 // dezAMtaragataH klRpta-saMdezo nipuNastadA / zokAMdhakAravaidhurya-maparyaMtamathAtavAn // 97 // etasya tAmanaparAdhabhavAM vipatti - mAlokayanniyatamaMkuritorukhedaH / devastadA nikhilaviSTapakarmasAkSI, kakSIcakAra savitApi payodhijhaMpAM // 98 // iti maladhArizrIdevaprabhasUriviracite zrImRgAvatIcaritre dvitIya vizrAmaH samAptaH // zrorastu // // atha tRtIyo vizrAmaH prArabhyate // atha prAtastamaHstomaH, samasto'pyastamAyayau / koparUpastu bhUpAle, nipuNasyo'dagAtpunaH // 1 // tadAnIM ca dazApyAzAH, saprakAzAzcakAsIre / ekA tu nipuNasyAzA, saMdadhe sAMdhakAratAM // 2 // svairaM bhAnorvya jRMbhaMta, jagadbhadraMkarAH karAH / kiMtvakiMcitkaro jAta - stasya vAmetaraH karaH || 3 || yiyAsostasya sAketaM, devena dyutimaalinaa| paMthAH prakAzayAMccakre, kRpayeva svayaM karaiH || 4|| sAketaM sa yayau yakSaM, lakSokRtya caritram, // 52 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 53 // | surapriyaM / smarttavyaH so'nuvartavyo, vipattANakSamo hi yH||5|| upoSitaH sa taM bhaktyA, paryupAsAM babhUva caritram ca / tasmai praNayine yakSo, maMca sAkSAddabhUva ca // 6 // nijagAda ca taM yakSaH, kathaM vatsAsi duHkhitH| tato vRttAMtametasmai, taM sarva nipuNo'bhyadhAt // 7 // taM prasanno'tha nirvyAjaM, vyAjahAra surapriyaH / citrayiSyati hastaste, savyaH savyetaro yathA // 8 // mama prasAdato vatsa, kalAkisalayairnavaiH / sacchAyo bhava zAkhIva, dagdhapallavito'dhikaM // 9 // ityukvAMtarhite yakSe, ciMtayAmAsa citrakRt / akAraNamaho rAjJA, krUreNApakRtaM mama // 10 // upakAro'pakAro vA, yasya vrajati vismRtiM / pASANasuhRdastasya, 10 jIvatItyabhidhA mudhA // 11 // unmUlayAmi nirmulaM, nadIraya iva drumaM / zatAnIkaM jaDAtmApi, na || | cettanme vRthA januH // 12 // neyo mRgAvatIrUpA-deva mRtyuM mayApyasau / ityAlocyA'cirAttasyAH, II | sa paTe rUpamAlikhat // 13 / / ucchalatkAmakallolaH, strololaH sainyavAridhiH / zrUyate zoryacaMDazca, caMDa-10 pradyotabhUpatiH // 14 // tasya dRSTipathaM nIte, rUpe'smin me samIhitaM / bhaviSyatIti saMciMtyA-sAvaM- // 53 // tImagamatpurIM // 15 // yugmaM // sa tasmai darzayAmAsa, tAmAlekhya mRgAvatIM / nirvarNya varNayAmAsa, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvata // 54 // | sakAmaH so'pi bhUpatiH // 16 // asyA mukhasya pIyUSa - gabhastiH pratihastakaH / baMdhuH suvarNa varNasya, | netrayormitramutpalaM // 17 // adharo vidrumaH pANI, pArijAtasya pallavau / stanau kuMbhau surebhasya, jaghanaM siMdhu saikataM // 18 // asau svarlokavAstavyA, yadvA pAtAlavAsinI / na mAnuSISu yoSitsu dRzyate rUpamIdRzaM // 19 // yasyAH pratikRtiH keya - mityapRcchattato nRpaH / tasmai vismitacittAya, tathyameSo'pyacIt ||20|| asti deva nRdevasya zatAnIkasya vallabhA / rUpeNa vijitAnaMga- mRganetrA mRgAvatI // 21 // sA mAlaveza lezena, samAlekhi paTe mayA / nAlekhye syAdyathAvastu, vizvakarmApi karmaThaH || 22 || karNAbhyarNacare tasya vacasyujjayinIpatiH / kusumeSoriSutrAtairvismRtAtmA'bhavattadA // 23 // aciMtayacca saMtyeva, zivAMgAravatomukhAH / mahAdevyo mamApyetA, vItopamavapuH zriyaH ||24|| lakSAMzenApi lakSyaMte, samAnA nAnayA punaH / nAnyAH parvarajanyo'pi zrayaMte kaumudIzriyaM // 25 // anayA vikalaM nAMtaH - puramaMtaHpuraM mama / na caMpakalatA yatra, kAnanaM tanna kAnanaM // 26 // kayAcidvaravarNinyA, kAmaH kAmaM kRtArthyate / spRSTazcaMdrikayA caMdra-kAMtaH zravati nAnyathA // 27 // caritram // 54 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvato // 55 // aparAbhiH puraMdhIbhirmayA kAmaH kadarthitaH / idAnIM tvanayA tanvyA / pratyujjIvatu sarvathA // 28 // vikalpyaivaM svayaM zikSAM datvA dUtaziromaNiH / lohajaMgho'tijaMghAlaH, kauzAMbyAM preSi bhUbhujA // 29 // H AtasthivAMsamAsthAna- miMdrAsthAnasahodaraM / dUtaH sa vegAdAgatya, zatAnIkamabhASata // 30 // UrvI - patiravaMtIzaH, kauzAMbIza mukhena me / bhavaMtamAdizatyevaM / sAvadhAno'vadhAraya // 31 // rAjate tejasA tAvad, grahatArAsitAMzavaH / sarvatejakhinAM rAjA, yAvatsaMsahate raviH // 32 // utpannarucirAdatte, tebhyastejo nijaM yadA / samaM tena tadA teSAM ko'pi kiM kalahAyate ||33|| tejAMsIva sahasrAMzoH, kauzAMbIparamezvaraH / rakSati haMta ratnAni ratnagarbhodbhavAni me // 34 // asti sImaMtinIralaM, priyA tava mRgAvatI / saMsehe tava bhogArtha - miyatkAlamiyaM mayA // 35 // prasthApayethAstadimA -- midAnIM nIrajekSaNAM / gRhNAti ceddhanaM svAmI, gopAlaH kimu ruSyati // 36 // ityAdiSTo nareMdreNa, rAjannarthaH samarthyatAM / nItirapyanujAnAti, dArairapyAtmarakSaNaM // 37 // athAvajJA mamAjJAyA - makAlajJatayA tava / tanmAmAgatamIkSethA, raNAya praguNo bhava // 38 // ityuktvA vira 24 caritram // 55 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI dUte, jImUtadhvanibaMdhunA / khareNAtha zatAnIkaH, prativaktuM pracakrame, // 39 // kathametadakRtyaM te / caritram | svAminA mAnase kRtaM / kRtaM cettatkathaM nIta-mitthaM vacanagocare // 40 // tatrApi nistrapeNAsi, prahitastvaM hatAzaya | aho rAjyamaho nIti-raho dharmastava prabhoH // 11 // grahazo'pi grahAdonA-mAcchi-10 natti ydRcchyaa| teja eva prabhutvena, na punaH preyasIrapi // 12 // api dordaDacaMDAnAM, paradArAbhi- AM lASiNAM / avazyaM sA dazAsyasya, padavo na davIyasI // 43 // kiM cAsti nAparAdho'tra, tasya mAlava-IN bhUpateH / rAjAno na hi jAnaMti, hitaM svacchaMdacAriNaH // 44 // kiMtu tatrAparAdhyaMti, bhRtyottaMsA | bhavAdRzAH / ye nAthamutpathe pAMtha-mupekSate'napekSayA // 45 // bhRtyaH sa bhRtyo yaH pathyaM, nijanAthAya zaMsati / nAthaH sa nAthastenoktaM, hitaM karNe karoti yaH // 46 // ityUcivAMsamurvIzaM, dUto'vAdInnarezvara / jAne'janiSTa vispaSTa-stava bhAgyaviparyayaH // 47 // yato vAjigajaprAjyaM, rAjyamAtmAna| mAtmajaM / kalatrArpaNamAtreNa, trAtumutsahase na hi // 48 // utturaMgataraMge'sminnagAdhe vAhinIpato // 56 // / viddhi dhruvamavaMtIze, sainyaM te sakthumuSTivat // 49 // etannizamya sAkrozaM, vatsAdhipatirabhyadhAta / 9%8C ke Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI IN| are dUta durAkUta, jalpAka iva jalpasi // 50 // zatAnIkasahasrAMzo, yuddhmuurddhnyuditvre| caMDapradyo- IRIcaritrama takhadyotaH, kalayiSyatyadRzyatAM // 51 // itthaM kaTu bruvANo'pi, dUto'sIti na hanyase / ityuktvA | taM tiraskRtya, visasarja prajezvaraH // 52 // athopetya mRgAvatyAM, snehADhathe caMDabhUpatau / manyumuddopa| yAmAsa, dUto vAta ivAnalaM // 53 // tato bhRyAMsi tejAMsi, prAptuM pradyotabhUpatiH / pratasthe prati-IR | kozAMbI, kauberImiva bhAskaraH // 54 // yastadA taralaira zva-rUrdhvamucchRkhalIkRtaH / sadAnaiH zamita-A | stuMgaH, so'pi reNuH kareNubhiH // 55 // caturaMgacamUcakra-samAkrAMtadigaMtaraH / koshaaNbosvidhe'vaatsii| -dvatsAnucchedayannayaM // 56 // AvAsitamupaskaMdhe, jJAtvA taM bhykNpitH| kamapyalabhata kSobhaM, vatse| zvarapurIjanaH // 57 // puryA bahistu vAstavyaH, krAMtastasyAgrasainikaiH / lokastatkAlamastokaH, kiM | na cakre bhayAkulaH // 58 // kAtarAzcakrire keci-tpalAyitumupakramaM / tatraivAsUtrayAmAsu-bhImaM yama-| | gRhaM pare ||59 // uparyupari jAtAni, bAlApatyAni pazyataH / tadaikasya daridrasya, vidadre hRdayaM kSaNAt | IPI // 57 // | // 60 // vikrINatesma vaNija-stadA bhAMDaM yathA tathA / paracakrabhayAkrAMtA, na ca krINaMti nUtanaM | Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 58 // ||6|| AtmamUlamatha jJAtvA, vigrahaM nRpayostayoH / mRgAvatI tadAtmAnaM, niniMdetthamaniMditA ||32|| hA dhigme vapuretasya nAsIdajananaM kathaM / asya yuddhaprabaMdhasya yaddabhUva nibaMdhanaM // 63 // durbhagAzca kurUpAzca manye dhanyAH khalu striyaH / nAhaMpUrvikayA tAsAM, DhokaMte zIladasyavaH // 64 // mahatAmapi ko'pyeSa durucchedo matibhramaH / dehe mAMsamaye strINAM pratibhAso yadanyathA // 65 // dhruvameSa maNi mUrdhna - takSakasya jighRkSati / mamApi zIlabhaMgAya, yadurAtmA vyavasyati // 66 // atholkApAtanirghAta - kAzyapIkaMpanAdikaiH / saMjAtamutpAtazataiH zatAnIkapure tadA || 67 ||| ariM vIkSya balonmattaM, durnimittAni tAni ca / nijAnIke zatAnIko, mahAtaMkamazaMkata // 68 // bhayaprasRmarasyAdheH, sauhArdAdiva satvaraM / tasya vyAdhiratIsAraH, prasasAra sudussahaH // 69 // sAdhivyAdhiraso cakre, ciMtAmityatIsArako / patito'hamaho mRtyu -- nikaTe saMkaTe'dhunA // 70 // itaH kUpa ito vyAghra, itaH siMdhuritaH phaNI / ito'rAtirito vyAdhiH, karavANi kimoze // 71 // nigRhIto hatAzena, citrakRyo mayA purA / tena baddhakudhA nUna - mitthamutthApito ripuH // 72 // caritram // 58 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI avadhUya nijAn vRddhAn, krodhAMdhairyadvidhIyate / bhavettasya parINAmo, mamevAnuzayAvahaH // 73 // sva- caritram karmaNaH paropAka-mevamAkalayannahaM / kasmaicinnaiva kupyAmi, naiva kopye ca kaMcana // 74 // iti ciMtAparaM kAMtaM, duraMtavyAdhibAdhitaM / uvAca vinayAdAtta-satImArgA mRgAvatI // 75 // dhAlIza | maMtribhizcakre, purI pihitgopuraa| vaprazca vividhairyodhaiH, saMruddhaH kapizIrSagaiH // 76 // zolaM me mali| nokartuM, nAlaM mAlavikAdhamaH / svAmin vajramaNebhaiMde, kasya syAtprabhaviSNutA // 77 // asAvu-IN | dayanaH sUnu-radhRSyastava vidviSAM / bAlo'pyAlokyate kena, dRzApyahimadIdhitiH // 78 // tasmA-101 nmAsma purIM mAsma, mAM mAsma zizumAtmajaM / ekaM vivekamAlaMbya, bhUnAthaH hRdaye kRthAH // 79 // | kevalaM paramAtmAnaM, sarvajJaM jJAtanaMdanaM / upAsitaM ciraM citte, nizciMtaH praNidhehi taM // 80 // sarveSu | | puruSArtheSu, dharma evAMginAM nijaH / janminAM yo bhavatyekaH, paralokapathe'gragaH / / 81 // aSTAdazApi | duSTAni, pApasthAnAni saMvRNu / svAminnasyAmavasthAyAM, smara paMcanamaskRtiM // 82 / / anuzAstimimAM |AI // 59 // 6 tasyAH, preyasyAH svAdayaMstadA / zatAnIko'stasaMsAra-saMtApaH prApa paMcatAM // 83 // tadApi vyA-IN Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // mRgAvato pi sA devI, no zokena vivekinI / visphurati kimAloke, lolAstAstimirormayaH // 84 // tataHcaritram patyunirotsukyA-dvidhAyAtholadehikaM / itthaM cetasi nizcikye, karttavyaM samayocitaM // 45 // visUtritatanutrANaM, vinA bhUpAdabhUd dvayaM / ujjvalaM mama zIlaM ca, rAjyametacca saMprati // 86 / / etad dvitayamapyadya, yathA prdyotbhuuptiH| naiva svacchaMdamAskaMde-ttathA kAryA matirmayA // 87 // yadyeta| sya tiraskAraH, pannagasyeva darzyate / tadAviSkRtya daurAtmyaM, samagra grasate hyasau // 88 // anyathaiva parAjeSye, tadenamiti cetasi / nizcitya caturAbhikhyAM, sakhomAhvAsta sA tataH // 89 // sA sakarNA 10 tayA kareM, datvA zikSA manISitAM / pradyotabhUbhujo'bhyaNe, prahitA hitamAnasA // 90 // upetya sA| rahaH prAha, praNayAditi bhUpatiM / bhavaMtamaMtikastheva, rAjan devI vadatyadaH // 91 // astaM dinakSayAH | dApte, svAmini yutimAlini / rajanIjAnimunmattA, svataH saMkrAmati dyutiH // 92 // divaM yAte || zatAnoke, tadeSo'pi jano'dhunA / premapAzasamAkRSTa-stavAgaMtA svayaMvaraH // 93 // mamAyaM saralo bAlaIN stanujastanusainikaH / baliSTArAtisaMkliSTaH, saMpratyaMcati zocyatAM // 94 // parAbhavamarAtibhyo, vIpsayA || Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatA lapsyate hyaso / iti mAmorasaH sneho, viklavIkurutetarAM // 95 // vighnamenaM mano'bhISTa-siddho viddhi caritram dharAdhipa / vadaMtImeva tAmevaM, babhASe rabhasAnnRpaH // 96 // kuto pailavyavaiyagyaM, bhadre bhadraMkare mayi / upadravati dAridyaM, mitre ratnAkAre'pi kiM // 97 // madbhujamaMDapacchAye, sukhAsInasya kiM bhavet / suta| syodayanasyeha, zatrubhyastApaviplavaH // 98 // caturovAca bAlo'yaM, davIyovartini tvayi / aribhyo'- | |bhyarNacAribhyaH, kutaH syAdakutobhayaH // 99 // evaM sati mahArAja, satyametaddhi jAyate / yojanAnAM zate vaidyaH, kruddho mUrdhni phaNI punaH // 100 // jagAdojayinInAthaH, kathyatAM kathamAtmajaM / sarvathA nirbhayaM manyaM, manyate svAminI tava // 1 // sAtha proce nRpAvaMtI--pakvaM cediSTikAcayaM / jhagityA|nIya kauzAMbyAH, prakAraM kuruSe navaM // 2 // bhuvonAtha bhavedevI, tadA pUrNamanorathA / tavApi vAMchA'| vicchedo, bhavitA nAtra saMzayaH // 3 // sa tatheti pratizrutya, caturAM tAM visRjya ca / vapropakrama- 10 mArebhe, kAminAM kimu duSkaraM // 4 // zreNyAmavaMtIkauzAMbyo-raMtaH kRtvA sa sevakAn / caturdazApi / bhUpAlA-nupAninye sa iSTikAH // 5 // tAbhirabhraMkaSAkAraM, sa prAkAramacIkarat / devAnAM manasA rAjJAM, (r)(r)(r)(r)(r)(r) // 61 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI 8 vacasA kAryasiddhayaH // 6 // bhUpaH smrrsaanuup-stnmnaastnnideshtH| aparayacca kauzAMbI, tRNadhA- caritram nyeMdhanAdibhiH // 7 // nRpoMkuritakaMdarpaH, prasarpatpulakastataH / vyasRjadvinayodArAM, dUtI pratimRgAvatI || | // 8 // gatvA mRgAvatIM prAha, sAhasaM saMvidhAya saa| tvAM devi mAlavAdhIzo, vijJApayati saMprati || | // 9 // kRtaM devi samAdiSTaM, mamAbhISTaM vidhIyatAM / bhavatyunnatacittAnAM, pratipannaM hi nAnyathA | 21 | // 10 // mRgAvatI tato'vAdI-drAjA te dUti nUtanaH / sa hi rakSatyanAcAraM, kiM punaH kurute svayaM / | // 11 // zrutiH kApi smRtiH kApi, purANaM vAsti kiMcana / yatrAnyadArasaMbhogaH, zubhodakaH prakI- 10 | rtyate // 12 // jaDAnAmapi kAlena, kAluSyamapagacchati / varSAsu kalluSIbhUya, zaradyaMbhaH prasIdati // 13 // tataH prAkAranirmANa-prakAreNa kRtA mayA / asyA'nyAyaprasaktasya, vyAjataH kAlayApanA // 14 // paraM pApaH kuhevAka-menaM na zlathayatyasau / na kAle'pi hi kAkolaH, kAlimAnaM vimuMcati // 15 // [0 AnvikSikItrayIvAtA, daMDanItiM ca jAnatA / dUti tvadIyabhUpena, jJAtaM naitadapi sphuTaM // 16 // zIlaM || // 2 // satonAM nAgAnAM, maNIn kesariNAM sttaaH| etAnyamISAmAcchettuM, kasyApyasti na yogyatA // 17 / / 707003e Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BLOCK mRgAvatI tadidaM dUti madvAcA, tvayA vAcyaH prabhunijaH / kva rAjA tvaM mahAbAhu-ridaM duzcaritaM kva ca // 18 // caritram IPI kulInA nAma kolInAn, kAmaM kAmAn pracakSate / ahalyAmakulInastu, cakame meghavAhanaH // 19 // // 3 // | guruvarge vainayikaM, viruddhasmaranigrahaH / yUnAmapi zubhaM yUnAM, naisargikamidaM dvayaM // 20 // tasmAdadharmamanyAya, | mA karma nRpate kRthAH / satozApAnalajvAlA-rasAbhijJazca mAsmabhUH // 21 // abhidhAyeti gaMbhIraM, | | dUtI ca visasarja sA / varSa saMvarmayAmAsa, nUtanaM ca sasauSTavA // 22 // tato dUtImukhAda jJAtaM, rAjJA | | tadanuzAsanaM / cyutaphAla iva dvIpI, kSamApaH prApa vilakSatAM // 23 // so'ciMtayadaho buddhi-rho| | ttproddhirdbhutaa| yadAttazastrazAstro'pi, striyApyevaM parAjitaH // 24 // kuveM sarvaMkaSaM tasyA, vikramo- IR | pakramaM paraM / matkartRkeNa zatrUNA-maso durgeNa durjayA // 25 // iti ciMtAmaSIlitaM, tamUcurmatriNa| stadA / deva nItiviparyAsaH, pazyaivaM paryavasyati // 26 // asya pApaikamUlasya, mahAraMbhamahIruhaH / / idRkparAbhavapuSpaM, phalamanyadbhaviSyati // 27 // ito mRgAvatI vIkSya, tadA durjayamAtmajaM / rAjye nive-RIN63|| zayAmAsa, paitrike pitRsannibhaM // 28 // rumaNvAMstasya sainyezo, maMtro yaugaMdharAyaNaH / ajAyetAM sutau / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatIlA dhRddha-dhvajinopatyamAtyayAH // 29 // iyeSa sAtha tIrthezo, yadyAgacchedapazcimaH / tato gatopasargA To| syAM, tasyAzritya padadvayaM // 30 // sa eva vyasanAdasmA-nmAmunmocayituM kSamaH / karSatyekaH prage // 64 // bhAsvA-nalinI nalinodarAt // 31 // atho:mupakurvANaH, sarvagIrvANapUjitaH / kalpadrumasamAkAraH, kAruNyaikamahArNavaH // 32 // Alokya kevalAlokA-tanmano'bhyAgamatprabhuH / paro hi mahatAmAtta-| paritrANakSaNaH kSaNaH // 33 // yugmaM // sarvajJasya suropajJaM, jajJe vyAkhyAsadastadA / krudhyadhIrANi vairANi, zazamuduHzamAnyapi // 34 // tato'pasRtya pradyoto-'pyAvAsAn dUramagrahIt / apAvRtAni kauzAMbyA, ID gopurANi ca jajJire // 35 // tadAjagmurjinezasya, vyAkhyaukasi divaukasaH / nRpo'pi caMDapradyota-2 statra prAMjalirAyayau // 36 // manasA romakUpaizca, bibhratI harSamaMjasA / AgAnmRgAvatI sAdhaM, vatsa- | rAjena sUnunA // 37 // tatropadezapIyUSa-stanayitnurabhRtprabhuH / cAtaka iva tatpAna-sajazcAsIjano yadA // 38 // ekena dRDhamiSvAsa-miSUnanyena paMcaSAn / kareNa kalayan kazci-dAjagAma | pumAMstadA // 39 // sarvajJo'yamiti jJAtvA, vinItaH svAminoMtike / manasaiva samArebhe, sa saMdeha Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | mapohituM // 40 // lokopakAramAlokya, bhAvinaM bhagavAMstadA / vacasA vatsa pRccheti, sarvavedI tamA- caritram // 65 // | dizat // 41 // tatastArasvaraM saMsa-netramAlArcitastadA / sa vyAjahAra bhagavan, yA sA sA seti kathyatAM // 42 // Ameti bhavAnAha, tannizamya ca gautamaH / kimetaditi papraccha, lokopakRtaye | jinaM // 43 // sAnukaMpamathovAca, vAcaMyamacamUpatiH / kathAtimahatI seyaM, sAvadhAnairnizamyatAM // 44|| ____ astIha bharatakSetre, purI caMpeti nAmataH / suvarNakAraH strIlola-statrAsItkAmakiMkaraH // 45 // | lIlayaiva paNe datvA, suvarNazatapaMcakaM / vareNyakanyakAdarza-maso varayati kSaNAt // 46 // zatAni | paMca patnInAM, tasyA'jAyaMta ca kramAt / bhogeMdhanaizca kAmAgni-na tRpyati kadAcana // 47 // tAsAM madhyAcca yasyAH syA-dyadA bhogAya vArakaH / sA tadevAMgazRMgAra-maMgIkurvIta nAnyadA // 48 // nareNa sodareNApi, saMlApo na kadAcana / tAsAmabhucca tAstenA-'dAMta nijamAnase // 49 // nityaM | nijAmapi cchAyAM, puruSAkAradhAriNIM / tadaMtazcAriNI pazyan, vyAnaze'sAvasUyayA // 50 // sadA Mo1 tadIyaM nedIyAn, niSaNNaH saMmukho mukhaM / so'nimeSAkSamaikSiSTa, vRSabhaH zAMbhavo yathA // 51 // anyadA |RI 4040 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvato caritram DOOD prItipAtreNa, mitreNAmaMtrya gauravAt / bhoktuM nIto vinItena, svavezmAyaM kathaMcana // 53 // yugapacciMta| yAmAsuH, samastA api taastdaa| dhigdhigguptAviva kSiptA, vayamIrSyAlunA'munA // 53 / dIpAMkurairivAM| dhAnA-masmAkamatibhAsuraiH / upayogavidhau vaMdhyai-rebhirAbharaNaiH kimu // 54|| amitA'gurukarpUra-kasturIcaMdanAdibhiH / kimebhirvastubhirdAraH, klIbAnAmiva niSphalaiH // 55 // amISAM bhogaparyAyo, bhAvI / vArakavAsare / sa ca kramAdatikrAMta-dinAnAM paMcabhiH zataiH // 56 // baMdIkRtya niruddhAH sma-stadanena | durAtmanA / adya no duHkhamAdAya, yAvatvApi gato'styasau // 57 // tAvatsvairaM parIbhogAn, vilasAmo ydRcchyaa| evaM manasi kurvatyaH, sarvAH snAMtisma tAstadA // 58 // tataH parimalodgAra-jhaTityAhataSaTpadaM / sadyo jAgaritAnaMga-maMgarAgaM vitenire // 59 // hArAhArakeyUra-pramukhaM sumukhIjanaH / | paryadhatta nijAMgeSu, ciradRSTamiva priyaM / / 60 // varairbabhUvurvAsobhiH, zobhamAnAMgayaSTayaH / lAvaNyaikataraM| giNyo-ratimapyatizerate // 61 // yAvadveSamazeSa tAH, kRtvA svaHstrIvijitvaraM / tAMlobalvaNabiMboSTya |-stiSTaMtyAdarzapANayaH // 6 // DD00000. // 66 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ritram // 67 // mRgAvato pratyAgataH patistAva-tAdRzozca nirIkSya tAH / dhAvatisma krudhA haMtuM, rUkSAkSaramadhikSipanca A // 63 // tAsAmanyatamA tena, marmaNi prahatA tathA / pravAsamasavastasyA, bhayAdiva yathA vyadhuH // 4 // | tataciMtitamanyAbhi-rbhayotthApitavepathu / eSo'smAnapi khalvasyAH, pathi pAMthIkariSyati // 65 // tato. | 'sau dhruvamasmAkaM, vadhyo vadhasamudyataH / hatAni saMmukhaM haMtu-rucchalaMti jalAnyapi // 66 // tAbhiri| tyAptaroSAbhiH, samamAhatya darpaNaiH / parAzurAzu sa krUra-zcakre cakropamaistadA // 67 // patiM vyApAdya | tAH sarvAH, pazcAttApamiti nyadhuH / bhavitA naH parIvAdaH, pativyApAdikA iti // 68 // pApAnAM | |nastato nAsti, zaraNaM maraNaM vinA / anyathA no dharitrIzo, daMDaviiMDayiSyati // 69 // na ca smaH pAta kAdasmA-nmukha darzayituM kSamAH / urIkRtya tato mRtyuM, yAmo duHkhAMbudhestaTaM // 70 // evaM vimRzya | || niHkSepi, ghanamiMdhanamAlaye / tatrAzuzukSaNistatra, cAtmA tAbhistataH kramAt // 71 // akAmanirja| rAyogA-nmRtvA ca shubhbhaavtH| nareSvajani tattAsA-mekonaM zatapaMcakaM // 72 // narAste ca samIpasthA, daivAdekatra saMgatAH / viSame'dhyuSitAH zaile, dasyutAM paryupAsate // 73 // yA hatA preyasI tena, 009OOO // 67 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 68 // prApya tiryakSu janma sA / sphIte viprakule sApi putratvenodapayata // 74 // mRtvA suvarNakArazca tairacaM bahudhAnvabhRt / tataH karmavazAttasya, svasA'jani kanIyasI // 75 // sa tadAnIM vinItAtmA, tanujanmA dvijanmanaH / paMcavatsaradezIyo, nidezArhazca varttate // 76 // tataH sa tasyA bAlAyA, bhRzaM capalatAspRzaH / mAtApitRbhyAmAdiSTo, bAlyatve krIDanakRte // 77 // sa pANinA spRzannaMga-matyaMtamRducAriNA / kramAttasyAH smarasmeraM, guhyadezamaghaTTayat // 78 // sA rodanaM visasmAra, sasmAra smarazarmaNAM / tadA narakarasparze, kUNitAkSI babhUva ca // 79 // tato'sau viditopAyaH sarvadaivAkarottathA / sAMkurita mahAnaMdA, rodanAdvirarAma ca // 80 // tathA kuvaitamAlokya, kadAcitpitarau bhRzaM / krodhAvezAttamAkruzya, niravAsayatAM gRhAt // 81 // atha nirvAsito dUra-maTavISu paribhraman / sa taiH prAgjanmasaMbaddhai - dasyubhiH samagacchata // 82 // tataH saMmilitenAtha, vidherAdezatastathA / cakre paMcazI pUrNA, dasyUnAM tena dasyunA // 83 // bAlikA sAtha bAlye'pi, tIvravedodayAttataH / durAcArapravRttA'bhU - daho kAmasya vAmatA // 84 // sA kanyApi kuzIleti, pitRbhyAmapi tatyaje / taravo'pi tyajaM - caritram // 68 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | tyeva, durvAtopahataM phalaM // 65 // sAnargaleMdriyagrAmA, grAmamekamazizrayat / svAraNotvena tatrApi, gaNi- caritram kAtve hyavartata // 86 // zatAni paMca te caurAH, kuto'pyetya niratyayaM / luTanaikapaToyAMsa-staM grAma-10 | mupadudruvuH // 87 // tasya kupyamakupyaM ca, dhanaM jIvadhanaM ca te / svIkRtyA'kRtyaniSNAtA, nijaM sthAnaM || pratasthire // 88 // tAnAlokya priyAloka-sukhAsvAdamavApya sA / teSu pUrvabhavAbhyAsA-diraMsA| mAsasAda ca // 89 // tatastAn vrajato'vAdI-daho sAhasikottamAH / mAnuSaM hriyate yanna, tanna | vastaskaravrataM // 90 // eSAsmi bhavatAM nitya-marthasaMpAdanakSamA / tanmAmahAya gRhNIta, saMgRhNota | sukhazriyaM // 91 // tadbhAvajJAstataste'pi, saMgIraMtesma sasmitAH / ehi bhadre drutaM zarma, gRhiSyAmaH | | parasparaM // 12 // tAmityuktvAtmanA sAkaM, te ninyunijaparvate / mRgAkSI tAdRzIM prApya, kaH sakAmo | vimuMcati // 93 // tatrAhorAtramapyetAM, te pratyekamanekadhA / vikasvarasmarAH smera-mukhAMbhojAmabhujata A // 94 // tathApi manmathonmAda-stasyAH pratyuta vardhate / kaMDUyanAddhi kaMDUti-varddhate kAmapApayoH | | // 95 // tAM tathAkramya bhuMjAnA-ste cakruriti cetasi / etasyAH khalu bhAvyeva-mabalAyA bala 4640 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 7 // kSayaH // 96 // tad dvitIyA hitAyAsyAH, kAryAsmAbhirasaMzayaM / asmadbhogavibhAgena, yA nityaM sukha| yatyamuM / / 97 // etadviciMtya cakre'syA, bhogazramavibhAginI / aparA yuvatiH kApi, tairatyaMtadayA| lubhiH // 98 // tatra yA prAktanI patnI, sA khedamatimeduraM / sapatnIsaMgamAllebhe, sarvasvaharaNAdiva // 19 // | athAcchettuM pravRttAyAH, kAmaM kAmasukhazriyaM / vyApAdanaM kanIyasyA-stasyAH sA sma samIhate // 20 // |R paraM sA sannidhau teSAM, na tAM haMtumabhUtprabhuH / prauDhagopaparIvArAM, vRkI mugdhAmajAmiva // 1 // ekadA | kvApyavaskaMdaM, dAtuM teSu gateSvasau / kUpopakaMThamAnIya, mugdhAmetAmabhASata // 2 // aMtaHkUpaM kima| pyeta-nmanuSyAbhaM hi dRzyate / tato'sau tatra pazyaMtI, tayA kSipraM nicikSipe // 3 // atha sA naH kka patnIti, te papraccharupAgatAH / jAnItha yUyameveti, tebhyaH sApyuttaraM dadau // 4 // ityasUyottarA- | | tasyA, vijJairvijJAyi taiH kSaNAt / sA varAkI sapatnIti, nUnaM vyApAditA'nayA // 5 // atha vipra-IN | sutazcaura-zciMtayAmAsa vismitaH / prapaMcaH paMcabANasya, geyasya ca vaco'tigaH // 6 // yad dvitI- | yAmiyaM hatvA, bhogazramavibhAginIM / evamekaiva sahate, kAmaM kAmaviDaMbanAM // 7 // itthamutkaTakaM // 7 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 71 // | darpA, kiM na nAma bhavediyaM / bAlye'pyanalpacApalyA, sA hi duSTA svasA mama // 8 // athavA saMzayo|nmAthI, vIro'bhyaNe'styupAgataH / tatastamabhigacchAmi, pRcchAmi ca yadRcchayA // 9 // abhyetyeti | dhiyA pRcchan, pracchannaM manasaiSa mAM / praznaM lokopakArAya, kArito girmayaM mayA // 10 // tadeSa viSayagrAmo, niHsImaH paribhAvyatAM / nAgarA api raMgeNa, yatra vAstavyatAM dadhuH // 11 // charitaH kapi-2 kacchveva, puruSo viSayecchayA / ratiM na labhate kApi, bhavanopavaneSvapi // 12 // yaH saMbhogena niSNAtaH, kAmatRSNAM cikitsati / sa tridoSabhavaM duHkhaM, sarpiSA saMjihIrSati // 13 // lIlayaiva guNagrAma | -mudagro mkrdhvjH| bhasmIkaroti sahasA, kRzAnuriva kAnanaM // 14 // na sa maMtro na tattaMtraM, gurvAjJApi | na sA kvacit / paMceSuviSadoSotthA, laharI yena zAmyati // 15 // aho mohamayaM navyaM, kAminonayanAMjanaM / itthaM viparyayajJAnaM, yenodeti pade pade // 16 // ___ aMganAnAmamI kezAn, barhAn jAnaMti barhiNAM / netre saroruhaHpatre, kapolo kAmadarpaNo // 17 // adharaM / 10. vidrumaM vaktraM, pArvaNaM rohiNIpatiM / payodharau sudhAkuMbhau, karau kalpadrupallavau // 18 // nAbhiM cetobhuvo |R // 71 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 72 // vApIM jaghanaM siMdhusaikataM / UrU ca kadalIstaMbhau, caraNau ca kuzezayau // 19 // tribhirvizeSakaM || evaM vAmadRzAmaMga- manaMgAvezavihvalAH / mAMsAsthimayamapyeta - tkAmino manvate'nyathA // 20 // pariNA* mamahAduHkhaM, duHkhamUlamidaM janAH / sukhaM vaiSayikaM tanmA, sukhaM jAnIta jAnucit // 21 // votazaMkamanAtaMka - mAtyaMtikamathAvyayaM / aikAMtikamanaMtaM yatsukhaM jAnIta tatsukhaM // 22 // payomuci jagannAthe, vAksudhAmiti varSati / AsIyAkhyAsadaH kSetraM, sadyaH saMvegazAvalaM // 23 // dezanA - mRtamApIya, zAMtamohamahAviSaH / so'pi svAmisuhastena, stenaH prabrajitastadA // 24 // atha sAnaMdamutthAya, saMmIlatkarakujhalA / prabhuM vijJapayAmAsa, samayajJA mRgAvatI // 25 // tvayaivaM kalpitA svAmin, dezanAdya yayA tvahaM / sudhAsadharmiNIcakre, cakoryA iva caMdrikA // 27 // tanmAlavezamApRchya, dUramucchinnamatsarA / jineza pratrajiSyAmi tava pAdAMtike'dhunA // 28 // tIrthanAthastato'vAdI - nnijAnetAnmanorathAn / samarthayethAstvaM mAsma, vilaMbethAH pativrate // 29 // mRgAvatI tatazcaMDaM, caMDapradyotabhRpatiM / upetyAnAkulaM ramyaM saprazrayamabhASata // 30 // yattavAsyAbhilASasya, caritram // 72 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram // 73 // .mRgAvatI meM jAtAsmi pratikUliko / AtmAnukUlamevaita-jAnIyAstvaM janAdhipa // 31 // bhagavadvadanAMbhoja kiMjalkAn kalkahAriNaH / upadezAnimAn rAjan, kadAcinmAsma vismara // 32 // idAnImanumanyasva, saMyamagrahaNAya mAM / yaH svargamapavarga ca, mArgo'yamupatiSTate // 33 // vivekoktibhirityuktaH, | parSatpratyakSametayA / apatrapiSNurdhAtrIza-stAM tathetyanvamanyata // 34 // AyatijJA tato rAjJI, | pradyotapRthivIbhujaH / athodayanamutsaMge, nicikSepa tanUruhaM // 35 // datvA dAnAni dInebhyaH, pravartya | |ca mahotsavaM / prabhupAdAMtike prItA, prapede sAtha saMyamaM // 36 // tAM gRhItavratAM vokSya, priyAH prayo- | | tabhUbhujaH / aSTAMgAravatImukhyAH, saMgatyAgaM vitenire // 37 // praznakRyo jinAbhyaNe, cauraH prabajitaH | purA / sa bodhayitumekonAM, caurapaMcazatIM yayau // 38 // AkhyAya viSayocchedAM, dezanAM prabhunirmitAM / jAgRdbhAgyaH savairAgyaM, teSAmapyudamIlayat // 39 // tataste'pi samaste'pi, yoSitsokhye parAGmukhAH / unmIladbhAvanAsmera-murarIcakrire vrataM // 40 // tayA striyA tathA bhogA-tpApapAtheyamarjitaM / / | yathA narakamArge'pi, naiva tasyAstraTiSyati // 41 // atha pradAtumArebhe, zikSA dokSAmiva svayaM / sudhA. // 73 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 74 // 1 vIcimucA vAcA, mRgAvatyai jinottamaH // 42 // kalyANi bhAvikalyANaH, kazcideva vipazcitAM / kuryA nmanorathAnetAn labhate viralaH punaH // 43 // durlabhaH saMyamo lebhe tattvayA jJAtatatvayA / tannityamapramattApi, kalpo'yamiti zikSyate ||44 || prayatethAstathA bhadre, yathA bhadreNa yujyase / pravrajyA klezamapyenaM manyethA vyarthamanyathA // 45 // kevalenApi zIlena, durlabhaM labdhavatyasi / saMyamenAmunA kiMtu, trailokyamapi jeSyasi // 16 // tato jJAne kriyAyAM ca pravarttethAH prayatnataH / sadaiva dvayametaddhi, viddhi siddhinibaMdhanaM // 47 // pramAdamAdarAnmuktvA tatvasarvasvadRzvari / jJAnadarzanacAritre - 'pyAyuSmati matiM kuru // 48 // tatheti pratipedAnA, zikSAM sarvavidA tadA / asau caMdanabAlAyAH, pravartinyAH samarpitA // 49 // sA jinezopadezaM taM kurvato sarvato hRdi / tadabhyAse kriyAbhyAsaM, prasAdhayati sAdaraM // 50 // ananyasadRzo'nyatra, jagAma bhagavAnapi / jinezastvaMzumAlIva, naikatra kurute sthitiM // 51 // caMDapradyota bhUpAlaH, pAlayan svaM pratizrutaM / punaH saMsthApayAmAsa puryAmudayanaM nRpaM // 52 // navaM rAjAnamApRchya, samutsukaparicchadaH / tato'vaMtImavaMtIzaH, kramazaH prAvizatpurIM // 53 // atha mathitasama 04064404 caritram // 74 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI stapratyanIkAMdhakAro, mativibhavagabhastidyotitanyAyamArgaH / udayamudayano'yaM navyamAsAdya so, OM raviriva bhuvi tejo niHsamAnastatAna // 54 // iti maladhArizrodevaprabhasUriviracite shriimRgaavtii|| 75 // 0 caritre tRtIyo vizrAmaH samAptaH // zrIrastu // // atha caturtho vizrAmaH prArabhyate // atha vatsezvaro vatsyAn prazazAsograzAsanaH / paraM niraMtaraM mAtu - rasmArSInmAtRvatsalaH // 1 // raktaM praNAmasaMpRktai- rmAtuzcaraNareNubhiH | bhAlasthalaM mahIpAlaH samAlinyamamanyata // 2 // prajayopAsyamAno'pi jananyAH paryupAsanaM / vinAsau satataM tena, rAjyenApi na pipriye // 3 // uttAna - mAnasaM prekSya, prekSAvAnatha pArthivaM / taM nunoda vinodeSu, maMtrI yogaMdharAyaNaH // 4 // tataH kadAci - |nmattebha - mabhrabhUpativibhramaM // so'dhirUDhaH zriyaM dadhe, nibiDojA biDaujasaH // 5 // kadAciccaturaM jAtyaM, so'tirekAtturaMgamaM / azikSayadgatIzcitrAH, zAlihotravicakSaNaH // 6 // svasavitrIcaritrANAM, caritram // 75 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 76 // POOOOOO. sa prabaMdhaiH svayaM kRtaiH / cakre ghoSavatIpANiH, kadAcidupavINanaM // 7 // gatvA vanebhyo vanyebhAn, | | mattAnapi kadAcana / vazyAn ghoSavatInAdAt, sa kRtvA puramAnayat // 8 // evaM vazIkRtAneka| mttaanekpsNhtiH| bhUyasorgamayAmAsa, sa vAsavasamaH samAH // 9 // avaMtIbharturanyedyu-margisAgara|mArutiH / lohajaMghAhvayo dUta-stamAgatyetyabhASata // 10 // rAjan prabhuravaMtInAM, tvAmAha snehanirbharaH / | sagarvAH sarvadezebhyaH, saMpAtAmavaMtayaH // 11 // kRtArthanevanirmANo, bhUyAdujayinIjanaH / tvadIyada-10 rzanenAstu, cirAnnaH pAraNaM dRzoH // 12 // vatsA vAsavadattA me, sametyAdhyApyatAmiha / adRSTapUrva| gaMdharva-kalAsarvaskhamaMjasA // 13 // ityuktavaMtaM taM duut-mvaadiinmediniiptiH| prabhAte prathayiSyAmaH, | sakarNa tava nirNayaM // 14 // ityAdizya tamurvIzaH, prapede maMtrimaMDapaM / maMtriNe kathayAmAsa, taccAvaMtIzavAcikaM // 15 // uvAca sacivottaMsa-stato yaugaMdharAyaNaH / vayaM viprakRtAstena, sa cAsmAbhiranekathA // 16 // tadasmAkamayaM deva, devAnAmiva durmadaH / sadaivA'kRtrimaH zatru-vidhutuda ivAdhikaM // 17 // purA no duHkhadaM karma, yadanena durAtmanA | cakre tadalamAlapya, kiM ca devo'pi vetti tat // 18 // 100000000 // 76 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 77 // mRgAvatI tannAtha vidviSastasya, gRhe gaMtuM na yujyate / kiMtu rAjasutAtraiva, kalAmadhyetumetu sA // 19 // tadAka | layya rAjApi, vacastasya vacakhinaH / sahelaM lohajaMghAya, prAtaH pratyuttaraM dadau // 20 // sA pArthivena | | zikSArtha, ziSyA naH preSyatAmiha / vinayo vinayAdeti, guvaMtikamiti kramaH // 21 // iti labdhottaro dUtaH | | pradyotAya mahobhuje / gatvA nivedayAmAsa, yathAdRSTaM yathAzrutaM // 22 // atha vAsavadatteti, madhurAmakSarAvalI / muhurvatsAdhipo dhyAyan, pramodaM varamAsadat // 23 // pareyurvipinoddezA-dvegAdetya vnecrH| / vinayAvanataH kazci-dvatsarAjaM vyajijJapat // 24 // tava sImAMtakAMtAra-paryaMte paryaTana prbho| 0 | vanyo'sti nijazauMDIrya-nirjitAzAgajo gajaH // 25 // saMvarmitena mahatA, tataH sainyena durddharaH / / | vanaM vanecarAkhyAta-vartmanA niryayau nRpaH // 26 // deze davIyasi kvApi, vyavasthApya vruuthiniiN| | dadhadghoSavatImekAM, so'calatkariNoMtikaM // 27 // mahAbalatvasAdharmya-snehenevAtivegavAn / pavano'- | | bhimukhastasya, vavau vyAvartayanniva // 28 // paropakAravyApAra-vratasabrahmacAriNaH / amuM muktazukArAvai || DI77 // RI-staravo vArayanniva // 29 // athAgre drutamAlokya, kuMjaraM rAjakuMjaraH / kareNa koNamAdAya, maMju Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @ @ @ mRgAvatI || vINAmavIvadat // 30 // vipaMcInAdapIyUSa-zraddhAlumanaso mRgAH / akhaMDamaMDalIbaddhAH, paritastaM || caritram | siSevire // 31 // avellattasya vallakyA, yadA karNAdhvani dhvaniH / yogIMdra iva nAgeMdra, stimitAMga| stadAbhavat // 32 // kUNitAkSamavikSipta-karNatAlamanAkulaM / etya rAjJoMtike tastho, bhuvi nyastakaraH | karI // 33 // tathAvasthe tatastasmin, bhRzaM rabhasanirbharaH / sa vINAM vAdayAmAsa, sakalo niSkalasvanaM // 34 // niHzeSaviSayatyAgI, bhUtagrAmazcarAcaraH / tadekAnaH samagro'pi, jajJe vAcaMyamastadA // 35 // so'pi dattasudhAvAde, nAde nirmagnamAnasaH / na veda kvAsmi ko'smIti, yogIva dhyAnani-1 calaH // 36 // niyAMtisma tato'kasmA-siMdhurodarakoTarAt / bhaTAH zastrasphuTAH kSiptaM, vilAdiva || | mahoragAH // 37 // aho gRhNIta gRhNIta, jIvagrAhamamuM nRpaM / mAsma yAsoditi krUrA-ste jajalpuH / / | parasparaM // 38 // vallakosallakIsAMdra-rasalAlasamAnasaH / subhaTainikaTIbhUya, rurudhe rAjakuMjaraH // 39 // kAkolairiva taiH pApai-niruddhaH zAvyakarmaThaiH / rAjahaMsaH sa mImAMsA-miti cetasi nirmame // 4 // nAyaM daMtAvalaH satyaH, kiMtu yaMtramayaH sphuTaM / tadidaM vidadhe kUTaM, mama baMdhAya kenacit // 11 // evaM @ @ @ @ Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 79 // mRgAvatI | vipaMcovyApAra-pAravazyamupeyivAn / chalena ho gRhoto'smi, dhigmAmitthamanAyudhaM // 42 // caritram | ApadAmApataMtonA-mAkarSaNakaraM paraM / ekaM vyasanamAkhyAtaM, vidvadbhirmahImaMDale // 43 // mahebhabaMdha| vyasana-dvAramAsAdya me'dya tat / samAgatA vipatprauDhA, yA tarotuM na pAryate // 44 // yApyApattara| NopAyA, sApi dUre varUthino / seyamaMtarakUpAra-petuSaH potavicyutiH // 45 // iti mimAMsamA| no'sau, vatsAnAM paramezvaraH / utpATya subhaTairnItaH, puraH pradyotabhUpateH / / 46 // avadAtAnusAreNa, pradyotaH pAritoSikaM / vitIrya teSAmAvAsa-gamanAya samAdizat // 47 // kauzAMbIzamavaMtIzaH, saMbhAvya snigdhayA dRzA / nijasiMhAsanasyAdhe, gauraveNa nyavIvizat // 48 // AlapaJca mahIpAlaM, mahAbAho | kalAMbudhe / amIbhizchalito'smIti, mAsmAMtarmAnasaM kRthAH // 49 // gajeMdrAzca nareMdrAzca, suvaMzyAH | sattvavRttayaH / satkArAyaiva badhyaMte, chalato'pi dvaye'pyamIH // 50 // sadRkSAnikSubhiH saMto, bhavAdRkSAn | pracakSate / niHpIDitA api muha-mAdhurya na tyajaMti ye // 51 // te hi sarvatra satkAraM, labhaMte guNa- | Al // 79 // BI saurabhAt / vinyasyaMte zirasyeva, kusumAni manISibhiH // 52 / / OOOOOO Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 80 // tadetasyAparAdhasya / kauzAMbIza tvamIziSe / caMdro nabhazca bhUmiM ca, samaM vilabhate na kiM // 53 // bAlagopAlayoreSA, lakSmIrAyatato yathA / samastApi tathA vatsa, vatsezvara tavApyasau // 54 // tavopayoginI hyeSA, saphalobhavati sphuTaM / upakAraikasAraM me / tadvaco maMtumarhasi // 55 // samAnIya tadAnIM tvaM mamaivotsaMgasaMgitAM / svayaM devyA mRgAvatyA, tArttIyakaH sutaH kRtaH // 56 // AnabhirAdya kaMThAMtA, tvayi se prArthanAgavI / pratyAdezabhayAdvatsa, vitanoti gatAgatiM // 57 // saMbhAvayasi cedAnIM, pratiSedhA'bhayAkSaraiH // tadeSA carati svairaM tvadIyazrutigocare // 58 // atha vatsezvaro'jalpa-tsasauSTavamaniSThuraM / mama vaH sAMtvanAnnaSTo, haThagrahaparAbhavaH // 59 // pitRkartRkavAtsalyA - cittaM krItazaMkitaM / kAyeM maddhetuke kvApi, mamAdiza narezvara // 60 // satyupAdAnasAmarthye, tatkAryakaraNakSamaH / dhAdhava tavAdiSTaM, ko nAma kurute'nyathA // 61 // uvAca caMDapradyotaH kulodyota nizamyatAM / asti vAsavadateti, putrI me gotrajIvitaM // 62 // ArAdhitena datteyaM, vAsavena sutA mama / tato vAsavadatteti mayAsyA nAma nirmame // 63 // zranirvi caritram // 80 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 81 // | zeSA'zeSAMgI--metAM nirmitavAnapi / vedhA babhUva nirbhadhA, vyaMgayannekayA dRzA // 64 // ekena sora- caritram | bheNeva, nayanena vinA kRtA / karNikArasya sAdharmya, bibharAmAsa me sutA ||65|| tadevaM lAMchanAmenA, | ko nAma pariNeSyati / iyaM mAmanvahaM haMta, ciMtA jAgarayatyalaM // 66 // kalAzikSAsu dakSatva| masyAH kevalamIkSyate / tatsudhIbhirupAdhyAyai-renAmadhyApayAmyahaM // 67 // kalA saMprati gAMdharvI, | | niHzeSApyavaziSyate / duhiturme tadetasyA-stvamAcAryakamAcara // 68 // vivasvAneva tejasvI, vAyu-10 reva mahAbalaH / aMbhodhireva gaMbhIra-stvabhevaiko'si vaiNikaH // 69 // abhyApayethAH kiMtvetA, pratisorAtirohitaH / yenaiSA nijadoSeNa, manAgapi na lajate // 70 // kaMThe ca ghoSavatyAM ca, dvaye'pi tvaM |R pragalbhase / ubhayasyApi caitasya, pAtraM putrIyamastu me // 71 // tattatheti prapedAne, shtaaniiktnuuruhe| | gaMdharvazAlAmurvIzaH, sa tato niramApayat // 72 // vatsarAjaH sukhaM tasthau, tasyAM pradyotabhUpavat / avApa | nAMgarakSebhyaH, svadezagamanaM punaH // 73 // Uce vAsavadattApi, pRthivIpatinApyatha / vatse tava kalA- IRI cAryaH, savidyaH samapadyata // 74 // na gIte labdhasaubhAgya-statparaH so'pi tuMbaruH / na cApi valla 404040404 // 8 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | konAde, nArado'pi vizAradaH // 75 // pratigAtraM sphuraccitra-zcitrapaMkakalaMkitaH / kiMtu so'sti caritrama tato'dhISva, paTAMtardhAnavartinI // 76 // cApalyAtpaTamutpATya, tvaM cedAlokayiSyasi / tava putri durN||82|| | to'ya-mAmayaH saMkramiSyati // 77|| pradyotena tataH sarva, tatheti pratipeduSI / kalAM grAhayituM tasya, | saMbhrameNa sutArpitA // 7 // yathA grAmaM yathA tAnaM, yathA rAgaM yathA svaraM / yathA mUrchitametasyA, vatsarAjaH | | samAdizat // 79 // acireNaiva gaMdharva-kalAyAH pAradRzvarIM / tAM vIkSya mene vatsezaH, svasmAdapi 81 | sumedhsN||80|| ayaM dhvaniriyaM prajJA, tvayA'syAzcedasRjyata / akAri tatkimekAkSI-tyupAlabdha sa vedhsN|81|| tAM kalAM pazyatastasyAH, smRtvA rAjJazca tadvacaH / unmIlaMti nimIlaMti, vatsezasya manorathAH | | // 8 // athAsyAH zravaNadvAre, pravizyodayanazcaraH / jahAra cauravaccittaM, rAjanvatyAmapi kSitau // 83 // | hRtacittatayAtyaMtaM, tasya vokssnnkaaNkssinnii| sAtivisvaramadhyaiSTa, naSTe syAkiM na cetasi // 84 // sa | visvaramadhIyAnA-menAM cukroza kopataH / AH kANe sarvazUnyAsi, yacchikSAM kuruSe'nyathA // 85 // 161 | sA sAkSepamadhikSiptA, cukopa ca jajalpa ca / AH kuSTina niSThurAlApa-nAtmAnaM vetsi kutsitaM | 04940404040404 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 83 // mRgAvatI | // 86 // vatsarAjastato dadhyau, kathaM kuSTIti bhASate / jJAtaM yAdRgahaM kuSTI, kANeyamapi tAdRzI // 8 // | jhaTityeva paTIM yAva-dayamutkSipya vIkSate / tAvaddadarza tAM phulla-netranIlotpaladvayIM // 88 // tAmu| vIkSya vizAlAkSIM, sa bhUmyakoM vyatarkayat / kiM ratiH kimiyaM lakSmoH, kiM zacI kiM nu rohiNo | | // 89 // atyarthamarthaye netre, drutamukSipya pakSmaNI / etasyA rUpapIyUSa, pibataM nibhRtaM yuvAM // 10 // | asyAH kANatvamAkarNya, manastvamasi kUNitaM / bhavAbhilASakallolaiH, saMpratyasyAM prasRtvaraM // 91|| pradyo | tajApi taM vIkSya, ciMtayAmAsa vismitaa| AdiSTamanyathA pitrA, cakSuAmanyadIkSyate // 92 // vedhasA o. lorabhasenAsya, kAyAcchAyopajIvanAt / nUnaM nirmimire caMdra-maheMdramadanAdayaH / / 93 // saiva cUDAmaNiH / / strINAM, puSpAstraH zastravAstayA / tayodayaM tapastaptaM, yA priyAsya bhaviSyati // 94 // mama bhRyAdayaM | preyAn, neyamicchApi me'rhati / daridraH kimu kalpadru-micchannapyadhigacchati // 95 // nAsyAMkapaMkaje | | haMsI, mAM tato'pi cikIrSati / kuSTIti vyapadezena, kuto'sau nihRte'nyathA // 96 // anyonyAloka- ILIMean A nobhRta-tadekadhyAnayostayoH / AgAtkAMcanamAleti, rAjaputryAH priyA sakhI // 97 // to vilo- IRI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 84 // kya tathAvasthA, sA nizcikya vicakSaNA | udabhUnnUnamanyo'nya - manayoH prema nirbharaM // 98 // salajjo premayuktau ca, tau viditvA ca sAvadat / aho vAM kimiyaM lajjA, kiM vAkArasya gUhanaM // 99 // idaM guhyamaguhyaM vA, pare na punarAtmani / aninhutavyagopyAha-mAtmaiva yuvayoH punaH // 100 // mamopayAcitaireSa, jajJe vAM premasaMkramaH / yogyo'yaM yuvayorjIyA-dyogo viSNuzriyoriva ||1|| taditthaM viditapremNo-stayoH kAMcanamAlayA / sukhotkarSeNa kaumArau - cityena divasA yayuH // 2 // athodayanamAhUya, caMDapradyota bhUpatiH / nivezyArdhAsane prItyA, sagauravamavocata // 3 // ihAsti hastiratnaM me, nAmnA'nilagirirbalI / yadurjitajito manye, divamairAvaNo yayo // 4 // etadIyamadAsAra-sAriNIvArisekataH / iyaM madIyarAjyazrI - valiH pallavitAdhikaM ||5|| akasmAdeva pUrvedyu -- ruddAmataralAkRtiH / sa svAlAnamahAstaMbhaM, barbhajAMbhojanAlavat // 6 // sitAMkuzavihastaikahastA hastipakAstataH / tamAnupUrvyA sarve'pi, jhagityAruruhurmuhuH // 7 // alabdhAsanasaMbaMdhA - stenAhAya vidhUnitAH | yaMtrakSiptA ivAzmAnaH petuste dUrataH kSitau // 8 // hato'pi prasabhaM vorai - drutamA 1 G caritram // 84 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 85 // rAbhirArikaiH / avaMtomupadudrAva, siMdhuraH sa madodhuraH // 9 // sarvaiH sarvaprakAreNa, prtikaarpurssraiH||critrm na vyAvarttayituM cakre, lakSasaMkhyarupakramaiH // 10 // sapaNyAM vipaNizreNi-muddhatAM saudhapaddhati // kAnanaM kamanIyaM ca, dalayAmAsa sa kSaNAt // 11 // paramUrjasvigarjAbhi-mahebhAnapi bhApayan / viMdhyopAMta| vanAMtAnAM, sa smaranniyayau purAt // 12 // vyAvartito yadA naiSaH, kRtairopayikairapi / nirAzamanasaH / | kAmaM, pratyAvRttAstato vayaM // 13 / / madIyo rAjavargastu, nistusssnehmohitH| kurvan paTTani cATUni, | | tamadyApyanuvartate // 14 // etasya hastimallasya, mallIzubhraguNaspRzaH / viyogajanitodvegai-rasmAbhidhairya- 10 | mujjhitaM // 15 // vinAnena nirAlaMba, rAjyaM manyAmahe vayaM / prAsAdo'pi patatyeva, mUlastaMbhaM vinA | 10 kSitau // 16 // pratyamAtyaM pratiprAjJaM, pratistri pratipUruSaM / tasya vyAvarttanopAyAn, pRcchAmisma samu-IK | tsukaH / / 17 / / sarveSAM paramatrAtheM, rAjannojasvinI mtiH| kiM khadyotAdayo bhettuM, tamisraM naizamIzate | // 18 // kiM cAbhayakumArAkhyo, maMtrI zreNikabhUpateH / balacchalAbhyAmasmAbhi-rihAnIto'sti saMprati | | // 19 // atIvatIvrapratibho, niHkAre'pyupakAravAn / so'pi sevAgato'smAbhi-renamarthamapRcchayata OOOOOOO Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI | // 20 // tato vimRzya tenokta-mavaMtIza nizamyatAM / rAjAtra vatsarAjo'sti, yuSmanmRtyaMtaraM hi yaH | // 21 // so'sya daMtAvalasyAgre, vidadhyAdupavINanaM / nAdAnugaH svayamayaM, yenAlAnAya nIyate // 22 // gade'sminnagadaMkAraM, tttvaamtyrthmrthye| vINAnAdavinodena, vanAdAnaya daMtinaM // 23 // teneti praNa- 10 IA yAtproktaH, paropakRtilaMpaTaH / Uce vatsezvaro rAjan, vidhAtAsmi tava priyaM // 24 // kiMtu bhadravatIpRSTa / -madhiSTAya mayA samaM / vijJA vAsavadattApi, vidhattAmupavINanaM // 25 // tathetyujjayinInAthaH, pratizru-| tya bahuzrutaH / vatsAM vAsavadattAM ca, prajighAya sahAmunA // 26 // athezvarasya kozAMbyAH, prasthAnasamaye tadA / pumAnnalagireH pArthA--dutsukaH ko'pyupAyayau // 27 // so'tha vyajJapayadrAjan, gajo'yaM madadurdharaH / vaprakeliM vane nadyA-stIreSu tanute'dhunA // 28 // dRzApi sa mahAmAtya-prabhRtIn madasaMbhRtaH / kusvAmIva gatApekSo, nekSate rAjyasevakAn // 29 // pradyotena tatastasmi-nAdiSTe maargdessttri| vazArUDho'caladvatsa-rAjo rAjasutAnvitaH // 30 // kramAttaM dezamAsAdya, rAjA rAjAtmajApi ca / In86 // gItasyAnavagItasya, rahasyaM tanutastadA // 31 // avIvadacca prAvINyA-dvINAmudayanastadA / yathA saR 14OOOOOOO Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI carsi // 87 // 1 | tasthAvugro'pi, grAvotkIrNa iva dvipaH // 32 // ayaskAMta ivAnaMdI, ghoSo ghoSavatIbhavaH / ayaspiMDamivAkarSa-taM vAraNaziromaNi // 33 // ullaMghya dUramadhvAnaM, vipNciidhvninaa'munaa| potaH supavaneneva, | khAM purImAyayo gajaH // 34 // udvellaballakInAda-navyAMkuzavazaMvadaH / etya staMbhamavaSTabhya, tasthau / khasthaH sa kuMjaraH // 35 // uddAmaguNapuSpazrI-vasaMto'tha vasaMtakaH / bhadravatyA mahAmAtro, vatsarAja | vyajijJapat // 36 // dhAtrIdhava tavAlApaiH, kalApairiva kekinaH / aticitrairatisnigdhai-radhamaNo'smi |AI nirmitaH // 38 // dvivAhorAtramitrasya, janasyAsya kadAcana / vyApAryAstannije kAyeM, prANAH svAmi- IN nime tvayA // 39 // svasthAnamadhunA gaMtu-mAdezaM dehi me prabho / iti vatsezamApRcchaya, svAvAse'- | gAvasaMtakaH // 40 // tasyAM gaMdharvazAlAyAM, bhuktiguptigRhe sthitaH / sapremAM vatsarAjo'pi, rAjaputrI- | mapAThayat // 41 // dUre samastamapyanya-nna kSemAlApato'pi taM / tadabhyanaMdatpradyota-stena so'jani IN durmanAH // 42 // sa dadhyau bhramarazyAmA, pradyotasya mukhadyutiH / anenApyavadAtena, dRzyate'sau yadI- 161 dRzI // 43 // tanmanye manyujananIM, vahatyeSa vipakSatAM / nIlopAdhiM vinA na syA-nolatA sphaTi @0000000 // 87 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | kopale // 44 // na me vAsavadattAyA, anurAgo'sya sNmtH| etena mama kANeti, kathiteyaM kimanyathA || caritram | // 45 // yAvadetasya nodeti, zatrubhAvocitA mtiH| tAvatkenApyupAyena, svadezaMprati gamyate // 46 // tadedaM ciMtayanneSa, jalpito rAjakanyayA / AzcaryamAryaputredaM, gavAkSeNa nirIkSyatAM // 47 // asau / kuveSo varSIyAn, unmatto nRtyati dvijaH / svairaM gAyati gItaM ca, vaiparItyamaho vidheH // 48 // UrdhvamAlokayannAvAM, kathamazrUNi muMcati / gotanRtyavadeSApi, kApyasyonmattatA navA // 19 // atha pRthvIpatistasyA, vAkyAdAlokya taM dvijaM / ciMtayAmAsa kimasau, na syAdyaugaMdharAyaNaH | // 50 // yenAbhavadvipatpaMka-magnaM mAmasya pazyataH / svacchaMdamucchalabASpa-picchalaM netrayugmakaM // 51 // tAtavatsalamAlokya, cirakAlAnmamApyamuM / utkaMThAmAMsalaiH kaMTho, bASpaparairaipUryata // 52 // iti || ciMtApare rAjJi, so'grajanmAgato yayau / citrakapAtramekatra, dRzyaMte tAdRzAH kutaH // 53 // pravizya tasyAM shaalaayaa-mutkNtthaabhrnirbhrH| so'kasmAdvatsarAjasya, tastho baddhAMjaliH puraH // 54 // AnaMdAnayanAMbhoja-zRMgAramukhanirgataiH / abhyaSiMcadivAMbhobhiH, sa bhRzaM bhaktivallarIM // 55 // naranAthasta HODOWoo. // 88 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI | mAliMgya, babhASe vaasspnirbhrH| maMtrozaH kuzalaM rAjye, tasya dhUH kasya dhArpitA // 56 // kathamAkramya 389 // | paMthAna--miyatI bhuvamAgataH / kathaM cAtra praviSTo'si, veSTite'tra padAtibhiH // 57 // iti pRSTo | | rahasyAkhyat, sarva yaugaMdharAyaNaH / tadA baMdIkRto deva-zcireNAjJAyi senayA // 58 // sAtha krodhAdadhAviSTa, duSTanigrahakAmyayA / paraM deva na kutrApi, zatrusainyamudaikSata // 59 // tataH senApyasenA | | sA, vAmanAseduSo prabho / lajjAnamramukhI rAtro, rAjadhAnImupAyayau // 60 // Avedite'tra vRttAMte, tayA baasspaaymaannyaa| sarvAsyAmapi kauzAMbyAM, zokA'dvaitamajAyata // 61 / / ahaM taM mohaM saMhRtya, senA-16 patimabhANiSaM / daMDeza yujyate zoko, lokavannAvayoratha // 6 // tattvaM rAjadhuraM dhehi, yena svAminamAnaye | / vinItaH so'pi senAnI-statheti pratipannavAn // 63 // prAgdattAH siddhaputreNa, citrAtizayazA | linoH / AdAya guTikAH kAzci-datha prasthitavAhanaM // 64 // bhImapallImathAgatya, pallIdraM dRSTavAnahaM | 10|| matto viditavRttAMtaH, so'pi khedaM samAsadat // 65|| sa smarannikhilAM yuSma-dotramaitrI purAtanI | / tvatkAyeM yatnavAnevaM, saMketaM grAhito mayA // 66 // AgacchaMtaM pathAnena, vatsezvaranarezvaraM / ahAya FOR Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritrama pratigRhNIyAH, saMmukhaH saparicchadaH // 67 // evaM tamAttasaMketaM, kRtvAtra drutamAgamaM // iha hi grahilIbhUya, praticatvaramabhramaM // 68 // kenA| pyahaM na lakSyeyaM, yena bhrAmyannirargalaM / kutrApi tvAM ca pazyeya-mapazyaM cApi puNyataH // 69 // tvA- | mudrokSya vibho duSTa-padAtipariveSTitaM / dhairyasetubhido'bhUvan, mama netrajalormayaH // 70 // tatasteM-17 tikamAgaMtu-madRzyIkArakAraNaM / tadaiva guTikAmekAM, mukhAMtaH kSiptavAnahaM // 71 // prabhAvavaibha- | vAdasyA, deva tvadaparo janaH / vilokate na me rUpaM, zRNoti na ca me vacaH // 72 // yathaivAhamihAyAtaH, kenacinna ca viikssitH| tathA deva tvamAgaccha, saMtu vatsAH sadotsavAH // 73 // athodAttAM | nRpo vAca-muvAca sacivottama / vidhurAtprabhumuddhatu, tvayi dhaureyatA sthitA // 74 // ullaMghayAmi | no vAcaM, zaktibhaktimatastava / kiMtviyaM vatsarAjAya, vacoyuktirna rocate // 75 // yasya me tvAdRzo ||or maMtrI, vAcaspativijitvaraH / yasya me durjayAnIkaH, zatAnIko nRpaH pitA // 76 // yasya me'nupame| yazrI-rmAtA devI mRgAvatI // palAyya tasya me yAnaM / maMtrirAja trapAkaraM // 77 // yugmaM // rAjya Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI sarvasvamAcchidya, pradyotasya sutAmimAM / pazyato'syaiva netAsi, cenmAM tatte matirmatiH // 7 // ghana- caritram snehA samAgatya, yadiyaM rAjaputryapi / mama rAjyazriyo'jasraM, sapatnItvaM cikIrSati // 79 // sakhI | kAMcanamAlAkhyA, tasyA muurtmnorthaa| bhavatsArthe samAgaMtA, svAminI sahagAminI // 80 // kiMcA styatra mahAmAtro, bhadravatyA vasaMtakaH / so'pi nissImamasmAsu, dAkSiNyamanurudhyate // 81 // tataR stavopajApasya, pratApasyeva me dhruvaM / astyeSa viSayo yogyaH, saMskArasyeva sanmaNiH // 82 // tato bhadravatIskaMdha-madhiruhya nirAdhayaH / vividhAyudhasaMnaddhA, gacchAmaH saparicchadAH // 83 // tanmaMtrin paMcarAtreNa, sarvamarthaM samarthaya / kArye'smin sahakAriNaH, saMtu naH kuladevatAH // 84 // ityuktaH sacivottaMsaH, zIghraM yAto gRhAihiH / punarAhatadRzyatva-munmattIbhAvamanvabhUt // 85 // siMhadvAramathAgatya, / suzlokaH zlokamIdRzaM / caMDapradyotabhUpasya, pazyataH paThatisma saH // 86 // yadi tAM caiva tAM caiva, tAM caivAyatalocanAM / na harAmi nRpasyAtheM, nAhaM yogaMdharAyaNaH // 87 // tatra zrotrAtithI yAte, kopAtpA- IN To TalapATale / nRpazcikSepa sAkSepa-zcakSuSI ahilaMprati // 88|| tataH sa kapaTonmatto, nRtyannUvaMdamaH || OOr@@@400 year Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram // 92 // | kSitau / mApatervIkSyamANasya, mUtrayAmAsa sanmukhaH // 89 // pUrvazlokaM punargAyan, nirvilaMbadigaMbaraH / | tatra mUtrArdrapaMkAMke, kSoNIpIThe luloTha ca // 90 // ko'pyeSa vAtako vRddho'thavAyaM ca pishaackii| | nizcityeti tamaikSiSTa, kSoNIpatiravajJayA // 91 // mAyApasmAriNA tena, tato gatvA vasaMtakaH / nive| yodayanaproktaM, tatkAryAya pravartitaH // 92 // kAryaM tanmuditaH kartu-mArebhe'tha vasaMtakaH / pratipannasya | nirvAhe, sAvadhAnA hi sAdhavaH / 93 // gajavargaH samagro'pi, vyapadezena kenacit / nItastena naya- | jJena, madyadAnAtpramattatAM // 94 // tato bhadravatI bhadra-micchannudayanaMprati / nAnAyudhAdisAmagrI, yAtrAyogyAmasau vyadhAt // 95 // ghaTozcatasraH saMsthApya, tanmUtraparipUritAH / kareNornibiDIcakre, kakSAbaMdhaM vasaMtakaH // 16 // kakSAbaMdhaprabaMdhe ca, rasitaM vitatAna sA / saMjAyaMte nimittAni, bhAvibhA. vAnusArataH // 97 // tatrAMdhaH sannidhau kazci-danaMdhazcetasA punaH / nimittavettA tat zrutvA, papATha zlokamIdRzaM // 98 // kakSAyAM badhyamAnAyAM, tathA rasati hastinI / yojanAnAM zataM gatvA, prANatyAgaM kariSyati // 99 // tato vidhAya sAmagrI-mAgatyAmAtyapuMgavaH / gamanaprahamAhvAsta, rAjAnaM // 92 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 93 // mRgAvatI rajanImukhe ||100 // nirvyAjaM vyAjahArAtha, rAjA rAjasutAM tadA / vaco me zrUyatAmeka -- mekatAnaM manaH kuru // 1 // prAptaH saMpratyamAtyo mAM, kauzAMbIM netumutsukaH / tadgatAsmi vidhAtAsmi, vatsAnAmutsavaM cirAt // 2 // vAMchA vatsAdhipe hyasti, yadi te madirekSaNe / taduttiSTa pratiSTasva, saMpratyeva mayA samaM // 3 // tadAkarNya prasannAsya- -dhutiH pradyotanaMdinI / amRdagresarI rAjJaH samaM kAMcanamAlayA ||4|| nRpo'tha saparIvAraH, kRtvA ghoSavatIM kre| Aruhya kariNImucce - ridaM rAjapathe'paThat // 5 // eSaH prayAti sArthaH, kAMcanamAlA vasaMtakazcaiva / ghoSavatIbhadravatyau, vAsavadattA udayanazca ||6|| vidite tatra vRttAMte, kuddhaH pradyota bhUpatiH / sutau gopAlapAlAkhyo, samAhUya samAdizat // 7 // balAtpalAyya gacchaMtaM vatsarAjamudAyudhau / yuvAM nalagiriskaMdha - madhiruhyAnugacchataM // 8 // sutA vAsavadattApi, tena nItA sahAtmanA / asyA vyAvarttane yatnaM kurvIyAthAM yathA tathA // 9 // saMmato me na jAmAtA, lokaM - pRNaguNo'pyayaM / asya pakSo vipakSo na, pAraMparyakramAyataH ||10|| iti tAtasamAdiSTo, dRDhaM saMvarmitAvubho / gajamAtraparIvArau, kumArau tAvadhAvatAM // 11 // bhadravatyAmatItAyAM, paMcaviMzatiyojanIM / madA caritram // 93 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI modamathAghrAya, jalpatisma vasaMtakaH // 12 // gajarAjo mahArAja, pazcAdAyAti vegataH / luptasaptaccha- caritram // 9 // donmAdo, madAmodo vadatyayaM // 13 // kareNordviguNaM yAti, jaMghAlo'yaM mahAgajaH / tasminnevaM vadatyeva, | sa cakSurlakSatAmagAt // 14 // tato rAjasutA'vAdI-dAryaputra mmaagrjau| adhiruyainamAyAto, tvaToll danupadikAvimo // 15 // hetuM patyahite hyasmin, dhigmaamksstrkaarinniiN| sahyo sahyonnataskaMdho, yadeto / A kena saMprati // 16 // tato'bhyadhatta bhUpAla-stAmudAttamatistadA / rAjaputri trapAkAri, kathamIdRgu- 17 RI doryate // 17 // vallakIvAdane pUrva, vilokya laghuhastatAM / adhunA mama yuddhe tu, tAmetAmavalokaya // 18 // | KI iti jalpaMtamevaitaM, kumArau tAvavocatAM / caura svasAramasmAka-mapahRtya kva gacchasi // 19 // tattiSTa zastramAdatva, yadi zauMDIryamasti te / pItaM palAyamAnasya, nAvayorvizikharamRk // 20 // tAbhyAI madhijya cApAbhyAM, vAkyairevamaraMtudaiH / kupito dhRtadhanvAsau / prahartumupacakrame // 21 // tayormanorathaiH sAdhaM, dhanurvedadhanaMjayaH / bANazreNimasau caMDai-nijakAMDerakhaMDayat // 22 // sa gopAlaM ca pAlaM ca, bANacchedaviSAdinaM / nirmame nijadhanvotthai--mArgaNairmarmamArgaNaiH // 23 // vilakSavadano vIkSya, to @@@@@2004 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI kumArau vasaMtakaH / asphoTayaghaTImekAM, kariNIM cApyanunudat // 24 // magno'nalagiristatra, mUtrasaM- caritram cayapaMkile / prasahya preryamANo'pi, na puraH padamapyagAt // 25 // uvAca pAlaM gopAla-stato vijJAya taddalaM / jetumiMdro'pi no vatsa, zrIvatsezvaramIzvaraH // 26 // etasyAcchetumutsaMgA-janvaMgI kila kaH prbhuH| siMhI siMhAMkapAlotaH, kenApi kimu gRhyate // 27 // kiM cAsau bhAgyavAnAyoM, vinayI vikramI | kramI / sattvI ca tadaso vatsa, svasurnaH pravaro varaH // 28 // alaM tadagrato gatvA, vatsa vyAvaya'te|'dhunA / tathA ca kArya yenAya-marthastAtAya rocate // 29 // AryaH pramANamarthe'smi-nAyeMNa para-10 | vAnahaM / iti vyajJapayatpAlaH, sAdaraH sodaraMprati // 30 // kramAdavaMtImAgatya, tatasto tAtacetasi / / sthApayAmAsatuH sarva-marthamenaM manogataM // 31 // kiyatyapi vyatIte'tha, ghaTIM pathi vasaMtakaH / dvitIyAM sphoTayAmAsa, karipratibhayAtsvayaM // 32 // itthaM tRtIyAM turyAM ca, cikSepa sa ghaTI kSitI / zatayojanamadhvAnaM, sA ca bhadravatI yayo // 33 // atrAMtare kareNuH sA, mArgakhedADhyapadyata / nimiH || | sAni nimitta -rAdiSTAni hi nAnyathA // 34 // tasyAM patitvA suptAyAM, kareNo tatra kAnane / mArga- IR Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvato | ciMtAM jajAgAra, jagatIzasya cetasi // 35 // vasaMtakazca maMtrI ca, samayajJAvubhAvapi / paricaryAkRte caritram rAjJa-staM pallIMdramupeyatuH // 36 // nRpo vAsavadattA ca, samaM kaaNcnmaalyaa| duHkhAtau sma pravatteMte, pamyAM gaMtuM tato'grataH // 37 // aTavyaM ca mahATavyAM, viraho vAhanena ca / dvayamekapade teSAM, zramAya samajAyata // 38 // svasya baMdhaH sa bhRbhartu-vidadhe na tathA vyathAM / yathA vAsavadattAyAH, kA pAdacArastadAtanaH // 39 // itaste viSamA bhUmi-ritaste kaMTakAH puraH / itaste pannagAstanvi, | pAdaM muMcAvadhAnataH // 40 / / ayaM giri1rArohaH, saroruhasahodarau / tava pAdau ca padmAkSi, bhujastanme'valaMbyatAM // 41 // anavadyAnane nadyA, hRdayadvayagaM payaH / dustaraM ca tato bhIru, mama skaMdhe'dhiruhyatAM // 42 // itthaM vAsavadattAyA-zvATukAreNa vartmani / vidadhe vatsarAjena, paricaryAvidhiH svayaM | // 43 // caturbhiH kalApakaM // nitaMbadurvahatvena, niSIdaMtI yathAtathA / maitryamAsUtrayAmAsa, sA bASpairnRpanetrayoH / / 44 // | tapanAtapasaMtapta-mAsyamasyA vilokayan / dadhe dhAtrIpatidobhyA, dukUlAtapavAraNaM // 45 // vistArya || 0000000 DOOOOOaloo Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI / paTamAdhAya, dhanudaMDamadhaH paraM / dhameM tasya niSaNNo'gre, vyadhAtpaTakuTI nRpaH // 46 // vapustasyAH zramo- caritram - bhedi-svedAMbhobiMdudaMturaM / pramRjya vIjayAMcakre, sa khacInAMzukAMcalaiH // 47 // tasyAH pthpri||97|| zrAMti, klezato'pAnayannRpaH / premAvalokitaiH patyu-rakleze naiva sA punaH // 48 // svayamAnIya pAnIyaM, | kRtvA puTakinopuTe / tRSNAM muSNAtyasau tasyAH, kSaNenaiva kSitIzvaraH // 49 // tato datvA karAlaMba -maMbaravyApibhirdumaiH / chAyAbhirAmamArAmaM, tAM ninAya narezvaraH // 50 // nRpatiH svayamAnItaiH, | prinnaammnormaiH| AzvastAM tAM phalaistatra, prANavRttimakArayat // 51 // sA'vanIpativinyasta-pallava-| srastarasthitA / ravikrAMtanabhomadhyaM, madhyaMdinamalaMghayat // 52 // atidIrghadrumacchAye, jAte pazcima- | | vAsare / kiyaMtamapi paMthAnaM, laMghayAmAsa sA punaH // 53 // etAM tIvrAtapaklAMtAM, vibhAvyeva nabho. | maNiH / ekacchAyaM tadA vizva-manukrozAdivAdadhe // 54 // etAM saMtApya mRdvaMgI, kiraNerulmukai. 10 riva / apatrapiSNuruSNAMzu-gato'vazyamadRzyatAM // 55 // tasyAH kAMtArasaMcAra-vyasanapraznakA A971 myayA / manyeMdhakAritamukhA-stadAnIM militA dizaH // 56 // mArgazramasamAhUta-nidrAmilita Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 98 // locanAM / nRpo nijAMkapalyaMke, rAjaputrImasUSupat // 57 // saroja sukumAlAbhyAM karAbhyAM tadabhi jJayA / aMhisaMvAhanaM cakre, tasyAH kAMcanamAlayA // 58 // iyaM hi sahate klezAna, matkRtAniti ciMtayA / viSTo'yamiti seryeva na nidrA bhUpamabhyagAt // 59 // tasyA mRgadRzo rakSA - jAgarU kasya bhUpateH / analpaireva saMkalpai - vibhAtAsma vibhAvarI // 60 // bhadre pAMthAsi tannidrAM satvaraM mucyatAmiti / zaMsaMtazcakrire tAraM, zabdAn zaMke zakuMtayaH || 61 || tasyAH zramajuSaH zaMke, karAlaMbanahetave / karAn prasArayAmAsa, lokabaMdhurdinezvaraH // 62 // tataH sA maMdamutthAya, cacAla padacArataH / ko dRSTasamAdiSTAM vartanImativarttate // 63|| tadA pAdAH sahasrAMzo - rAyataMte yathA yathA / klamApradyota duhitu - maMdAyaMte tathA tathA // 64 // taruNe taruNau yAva - te sarve vizramArthinaH / sAkAMkSa cikSipuzcakSuH prativRkSaM pratikSaNaM // 65 // puro bhayaMkarAM tAva - taM hakkAmupazuzruvuH / sAkSAccakuzca sannaddhA - muddhatAM zAbarIM camUM // 66 // atha pradyotaduhitA bhItA'bhASata bhUpatiM / etaiH purastAdastokai -- ruddho'dhvA pazya dasyubhiH // 67 // ayaM no niHsahAMgAnAM dhiganarthaH punaH punaH / athavA caritram // 98 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 99 // G maMdabhAgyAnA - mApadaH syuH pade pade // 68 // atha vatsezvaro'jalpa- kamalAkSi kimAkulA / kuraMgAri: kuraMgANA - maMtakRdbhUyasAmapi // 69 // astu me smaryamANAtha, zivadA hi mRgAvatI / iti maMtraM smarestvaM tu yeneSTaphalamApsyasi // 70 // priyAmitthaM vyavasthApya, bhillAnAha mahIpatiH / zRgAlAnAmivAyaM vaH, kaH svairojjAgaraH puraH // 71 // yato varAkaH kaMpeta, prAkRtaH pannagekSaNe / patyuH punavihaMgAnA -mAhAraH sa manoharaH // 72 // pratipakSakSamApAla - kukSivikSodadakSiNAH / praharaMtaH puliMdeSu, lapaMte mama patriNaH // 73 // taskaratvAparAdhitvA - dUdhabaMdhAdikAriNaH / bhavaMto yena tenAyaM, kodaMDa: kuMDalIkRtaH // 74 // ityAkSiptAstataste'pi, jagadurjagatIpatiM / garvaM sarvakaSaM kurvan, kathaM pAMtha na lajjase // 75 // vayaM niMdyAH puliMdA: sma - cakravartI bhavAn punaH / idaM hAstikamazvIyaM, paritastava dRzyate // 76 // vAtula tadito yAhi nihatenApi kiM tvayA / purataH kalpavallIva, bahvAkalpAsti yAMganA // 77 // ratnAbharaNametasyA, gatvA gRhNImahe vayaM / vijayemahi mAhAtmyaM, yena puNyajanezituH // 78 // udoryevamanAryAste, kiMciduccAvacaH spRhAH / anusmaraMtIM taM maMtra, pradhAvaMtisma tAMprati // 79 // mahIpa - caritram, // 99 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI tira{zcakre, mArgaNairmRtyugocarAn / mahatvapacikIrSA hi, sadyaH phalati pApinAM // 80 // puliNddhv||10|| | jinI yodhdhu-mArebhe'bhimukhI tataH / tene tena zaraiH sApi, vihastA hastalAghavAt // 81 // tato | davIyo dezastha-mupasthAya camUpatiM / sA sarva kathayAmAsa, tacchauMDIryavijUMbhitaM // 82 // so'pyA| bharaNalobhena, garbhacaurazcamapatiH / sannaddhaH sAyudho dhAvan, dadoMdayanaM puraH // 83 // upalakSya sa | vailakSyaH, samuttIrya turaMgamAt / sa bhUmiluThanairetya, nyapatannRpapAdayoH // 84 // tena maMtraprabhAveNa, | karmaNA ca mhiipteH| ubhayenAdbhutenAso, rAjaputrI visismaye // 85 // nRpeNa pANinA pRSTe, spRSTo | hRSTazca soMjasA / pallIMdro nyagadadeva, durnayaH kSamyatAmayaM // 86 // kSoNIvallabha bhillAnAM, bhallUkAnAM |R |ca nAMtaraM / ubhaye'pi ca bIbhatsA, duHkarmANA dvaye'pi ca // 87 // kiM ca me dattasaMketaH, kutra yogaMdharA-18 | yaNaH / ityukte tena sakSobho, bhUpAlaH samabhASata // 88 // vasaMtakazva maMtrI ca, dvAvapi prahito puraH / || kiM tvAM nopasthitAvitthaM, vyAhRto neti so'bravota // 89 // tayorapAyasaMkalpa-zaMkAzaMkusamAkulaH | / pallIMdreNa nijAM pallAM, ninye tenAvanIpatiH // 90 // %8038640008 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 10 __prabhRtaiH prAbhRtaistatra, bhaktyA satkRtya bhuuptiH| pallIzenopakauzAMvi, nirvilaMbamanIyataH // 91 // caritram taM viditvAtha vRttAMtaM, caradvArA rumaNvatA / puryAmutsavamAdizya, satkRtaH sa prabhurnijaH // 92 // purIpa| risarArAma-saudhamadhyAsta pArthivaH / nityaM vasaMtakAmAtyau, tadIyahRdaye punaH // 92 // atha prAtaH | | pratIhAraH, prItaH mApaM vyajijJapat / asti dvAri naradvaMdva-yuto yaugaMdharAyaNaH // 93 // zIghaM prave. |zayetyuktaH, sa tAn praaviivishtttH| praNatastairnRpo harSA-dUce maMtrivasaMtakau // 94 // aMtarAle vilaMbo vAM, I | kathaM ko vA pumAnayaM / evamAjJApito maMtrI, sarva rAjJe vyajijJapat // 95 // asya pallIpateH svAmin, 0 | svruupjnyaapnotsukH| AgacchaMstucchaveSo'pi, muSito'haM mlimlucaiH|| 96 // tathApyamuktavAnaM, yA| bAto valitastadA / mAmavaMtIzasenAnI, dRSTavAn savasaMtakaM // 97 // sa vasaMtakamAtmIyaM, parakIyaM ca | mAM punaH / militau dvAvapi prekSya, tadA nau proktavAnidaM // 98 // viruddhadravyasaMyogaH, syAdyathAnartha- 10/ | hetave / tathA rAjaviruddhAya, saMgativAM virodhinoH // 99 // sa evamAvAmAkSipya, bhayalolavilocanau // 11 // A gRhItvA taskaragrAhaM, cakre kArAkuTuMbinau // 100 // avaMtImetya senAnyA, tvatsvarUpaM nizamya ca / 00000004034 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritrama mRgAvatI // 102 // | AsthAnasthAya tenAvAM, pradyotAyopadIkRtau // 1 // tato jagAda pradyotaH, senAdhIza mamAdhikaM / Aso|dudayane krodhaH, prANanigrahaNAvadhiH // 3 // AbhyAM kiMtu kumArAbhyAM, vacoyuktijalormibhiH / sa va| hiriva dIpto'pi, dUraM vidhyApito'dhunA // 4 // asmanmanastathaitAbhyAM, tadguNaiH praguNIkRtaM / dattA | vAsavadattApi, tasyAsmAbhirmudA yathA // 5 // sa eSa bhadra saMbaMdhI, tano yaugaMdharAyaNaH / nyastA vatsaitadutsaMge, saMpratyAyuSmI mayA // 6 // zatAnIkamRgAvatyoH, kautukAni niraMtaraM / asau vatsezvarAmAtyo, matputryAH pUrayiSyati // 7 // vasaMtako'pi vatsAyA-statrAstu paricArakaH / uktveti rAjA || | senAnya-matha prAha vasaMtakaM // 8 // kSemeNa vartate'smAkaM, bhadra bhadravatI vazA / athAyaM kathayAmAsa, | sagadgadamadhomukhaH // 9 // yojanAnAM zataM gatvA, sA kareNuziromaNiH / vyapadyata mahInAtha, bhAga-| dheyaiH samaM mama // 10 // kSoNIbhartuH kumAryAzca, vokSya caMkramaNaklamaM / AvAM pallIMdramAnetuM, brajaM. tAvamunA dhRtau // 11 // nizamyedamavaMtIzaH, sutAmanuzuzoca tAM / vatse tvamadhunA vanye, pathi caMkramase kathaM / 12 // // 12 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | sarvadevAtapatreNa, trAtatIvrAtapaklamA / dharma marmavidhaM vatse, tvaM kathaM sahase'dhunA // 13 // sorabhodgAri | caritram // 103 // tadvAri, nipIyApIyase kathaM ! payo'dhunAdhvakAsAre, kAsaraiH kaluSIkRtaM // 14 // prAtarAzapriye putri, niHparitre'dhunA pathi / tavAzanAyA'pAtheyaM, kathaM na prathate vyathAM // 15 // haMsatUlInilInA yA, puSpeANApi sma tAmyati / kathaM nidrAyase putri, sthapuTAsu sthalISu sA // 16 / / kUjitaiH kelihaMsAnAM, yA zayyAtalamatyajaH / sA sphAraiH pheraphUtkAraiH, kathaM nidrAM vimuMcasi // 17 // nirdhano niHparovAraH, zUro'pi | sakalo'pi te / vatse vatsezvaraH kuryA-premavAnapi kiM priyaM // 18 // tamevamanuzocaMta-mAtmajAM mAlave-10 | zvaraM / vatsebhya Agatazcaika-zvaro vijJo vyajijJapat // 19 // vatsarAja mahArAja, samamAtmajayA tava / / vegAnninAya kauzAMbI, pallIMdro nirupadravaM // 20 // sudhAkalpamimaM jalpa-mAkarNya nRpatistataH / mAnyaM tameva senAnyaM, sAnaMdamidamAdizat // 21 // jayavarman drutaM gatvA, vatsAn vatsAM vivAhaya / / sukhaM sahaiva netavyA veto maMtrivasaMtakau // 22 // gatvA gajazataM vAji-sahasraM ca mahAjavaM / varAya varavidyAya, dadyAH kaMkaNamocane // 23 // evamAdizya saMvAhya, prastutocitavastubhiH / vIvAha // 103 / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAratrama mRgAvatI vyavahArazaM, tamiha prAhiNonnRpaH // 24 // sa eSa jayavarmAkhyaH, pradyotasya cmuuptiH| senAM saMsthA pya purato, vijJApayitumAgataH // 25 // tato vijJapayAmAsa, senAnIdeva maMtriNA / yaduktaM tattathA // 104 // kiMtu, zubhaM nirNIyatAM dinaM // 26 // moharttikairathAdiSTe, sumuhurte mahotsavAt / mudA vAsavadattAyAH, pANimAdatta pArthivaH // 27 // pratyApaNaM pratigRhaM, pratidevAlayaM tataH / vividhArabdhamAMgalyAM, kauzAMbI-| A mavizannRpaH // 28 // mahAvyasanavidhvaMsA-dvivAhotsavatastathA / maMgalAni prajAstasya, dviguNAni prate nire // 29 // jayavarmAtha nirmAya, svAmyAdezamazeSataH / arpitopAyano rAjJA, visRSTo'gAdyathAjagataH | Joll30 // vasaMtakAya mahatIM, lakSmImudayano dadau / upakAradrumaH sthAne, ropitaH kimu niSphalaH // 31 // JAI dhuramAropya rAjyasya, dhurye yogaMdharAyaNe / sa smarAdiSTamadhyaSTa, rahasyaM priyayA saha // 32 // sA priyA | tadvapustaJca, sAmrAjyaM tacca yauvanaM / ato nirargalastasya, jajaMbhe makaradhvajaH // 33 // udyAne makaraM-10 10 dAkhye, kadAcitsahitastayA / sa latAmaMDapakroDe, krIDatisma smarAturaH // 34 // utkSiptadolatAmenAM, An 14 // IA kadAcitkusumArthinIM / udasya cuMbanaM cakre, dhUrtastasyAzca vAMchitaM // 35 // sUkSmakSomAbhirAmAMgyA, RI 400204000 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | kadApi sa tayA saha / jalakelicchalAtkAmaM, kAmodyAnamasiMcata // 36 // ityaMtaHpuravAstavya-sta- caritram saMgamamahotsavaiH / gaNarAtramahorAtra lIlayA so'tyavAhayat // 37 // sarvAtmanApi saMruddha-midaM // 105 // vAsavadattayA / itIrNyayeva tacceto, mumuce rAjyaciMtayA ||38|kthaaNtrprsNgen, tmprcchtpriyaanydaa| svAminnadyApi tasmAnme, maMtrAccitrIyate manaH // 39 // tato me kathyatAM nAtha, keyaM devI mRgaavtii| A yasyAH smaraNamAtreNa, tIryate drutamApadaH // 40 // iti pRSTaH saromAMca-mavocadatha pArthivaH / iyaM 0 me tasya maMtrasya, zrUyatAM mUlamAtrikA // 41 // vipatpramAthajananI, jananI me mRgAvatI / urIkRtavratA sAkSA-tapoviyeva vidyate // 42 // mahimAtizayastasyA, dRSTapUrvaH shsrshH| aso mayA camatkArI, prastAve darzitastava // 43 // ityupazrutya sAnaMda, pradyotaduhitAvadat / manye'haM dhanyamAtmAnaM, yasyA zvazrUrapIdRzI // 44 // zvazrUpAdAna prasAdAtte, yadi vaMdaya bhaktitaH / phalaM jIvitakalpadroH, prANeza prApnuyAM tadA // 45 // daivAttadaiva ko'pyetya, vyAjahAra manoharaM / cirAdabhISTalAbhena, diSTyA tvaM | // 105 // deva varthase // 46 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 106 // adio DhODainion ___ asti svastikaro'bhyaNe, yataH svarNapure pure / AyAtaH saparIvAro, jinaH siddhArthanaMdanaH // 47 // samaM tena samAyAtA, devI deva mRgAvatIM / dRSTvAhamAgamaM vegA-ttava vijJApanAkRte // 48 // icchAkUlaMkaSaM datvA, sa tasmai pAritoSikaM / pratasthe priyayA sAdhaM, vaMdArurmAtaraM tataH // 49 // ekAhena | sa paMthAnaM, vilaMghya zlAghyamAnasaH / puraM svarNapuraM prApa, yatpunAti svayaM prabhuH // 50 // to niHprada-1 kSiNIkRtya, daMpato praNipetatuH / apazcimajinAdhIzaM, pUrva pazcAtpravartinIM // 51 // tatazca namrapaMcAMgaA samAliMgitabhUtalau / padadvaMdva mRgAvatyAH, prazrayeNa praNematuH // 52 // tAvubho tanmukhanyasta-nirni meSavilocanau / purastAdupavizyAMbAM, varivasyAMbabhUvatuH // 53 // atha sA vItarAgApi, sarAgevAnukaM. |pyaa| vizadenopadezena, cakArAnugrahaM sute // 54 // AyuSman puruSArtheSu, dharma eva dhuraMdharaH / arthakAmau hi jAnohi, dhruvametatsamudbhavau // 55 // nisargeNAriSaDvarga-nigrahAgrahiko bhava / iha cAmutra cApyeSa, prANinAmapriyaMkaraH // 56 // bhItA'bhayapradAnena, dharmamAvarjayestathA / imAmAsAdayevatsa, yathA tIrthaMkarazriyaM // 57 // avazyaM nazvarImenAM, donoddharaNakarmasu / zriyaM vyApArya vatseza, vida O@OODGoo // 106 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 107 // | dhyAstvamanazvarIM // 58 // kAmaH krodhastathA lobho, mAno harSo madastathA / SaDvargamutsRjedenaM, tyakte caritram | tasmina sukhI nRpaH // 59 // snuSAmapyavadadvatse, vatsezvaravadhUrasi / pradyotasya sutA cAsi, zikSA-IN yogyAsi tadhruvaM // 60 // nityaM bhavasi cedvatse, chAyevodayanAnugA / etAvataiva paryAptaM, sukRtopa| niSattava // 61 // strINAM hi zIlamapyekaM, tuSArakaranistuSaM / svargApavargayoheMtu-revaM sarvavido viduH / | // 62 // evaM zikSAmRtaM mAtu-rApivaMto pramodataH / etau kAMzcidahorAtrAM-statra vAsAMbabhUvatuH | // 63 // atha jananyAmanyatra, prayAtAyAM mahIpatiH / AjagAma smaranmAtuH, sabASpo nijapattanaM 0 // 64 // sa mAturupadezena, svasmin deze samaMtataH / amAripaTahadhvAne-renonirvAsamAdizat / / 64 // | vinayI nayadharmAbhyAM, sa mAturupadezataH / svaHpurIjitvarIM cakre, kauzAMbImavanIzvaraH // 65 // iti | jitapuruhUtaH sphItapuNyopahRtaH, pratinavanRpatizrIsevyamAnAMhipadmaH / sasurabhiguNamAlo mAlavAdhI- | zaputrI-viSayasukhanimagnaH svIyakAlaM ninAya // 66 // iti maladhArizrIdevaprabhasUriviracite dharmasAre | // 17 // zrImRgAvatIcaritre caturtho vizrAmaH samAptaH // zrIrastu // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // atha paMcamo vizrAmaH prArabhyate // lel caritram vazaM tadAnImAnItaH, smareNAtha nRpastathA / sehe na nAma nAmApi, kAmaM dharmArthayoryathA // 1 // // 10 // | priyopacaryAparyApta-kAyavADmAnasakriyaH / na sa kAryAsanaM bheje, na ca dharmAsanaM yataH // 2 // tato so tatyaje'tyaMta-mojasA tejasApi ca / atyAsaktiH kalatre'pi, zubhodarkA na kIrtyate // 3 // 0 aparaM viSayagrAma, sa bhRzaM bubhuje ytH| tadIyaviSayagrAmaM, parbubhujire tataH // 4 // pAMcAlastu mahIAI pAla-statra patyau parAGmukhe / udIrNakAmaH kauzAMbyA-micchatyupapatIyituM // 5 // jitavAcaspa- Is timaMtrI, tato yaugaMdharAyaNaH / senAnAtho rumaNvAMzca, maMtrayAmAsaturmithaH / / 6 // phalaikagamyatAramyaH, | punnyraashirivaadbhutH| bhUpAlAbhyudayodarka-statra maMtrastayorabhRt // 7 // athotthAya sametAbhyAM, tAbhyAmaMtaHpurAnnRpaH / Aninye naizamAsthAnaM, kuto'pi vyapadezataH // 8 // vismayAnninimeSAH, sumanobhiranekadhA / sA sabhA bhAsurA kalpai-rAjanyaiH paryapUryata // 9 // tadAnIM medinIpAle, madhya8 mabhyAsite sati / sukhAsInasunAsorAM, sA sudhamA vyaDaMbayat // 10 // bhUpAlAkalparatneSu, saMjA 40,600.0000 // 108 / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bugApatI // 109 // taprasavairiva / dIpikAnikaraistasyA-mAsIdIpotsavo navaH // 11 // kiMtu bhUbharturabhyarNa-varttinI kara dIpikA / vidhyAteti nimittajJaH, sAmaMtairdurmanAyitaM // 12 // vapuH siMhAsane dRSTirna sAmaMtakoTiSu / vyApAryata tadA rAjJA, rAjJyAmeva manaH punaH // 13 // cirAdudayano devaH svIyamAsthAnamAsthitaH / iti sarvajano yAva - dAsIdAnaMdameduraH // 14 // ucchalattArapUtkAra - kAtarIkRta kaMcukI / tAvadaMtaHpure strINAM zuzruve karuNadhvaniH // 15 // kRtAMta mahiSaskaMdha -- dhUsaro dhUmasaMcayaH / athAkAMDamiladyAvA - bhUmirbhImo vyajRMbhata // 16 // tataH kiMzukasaMkAzo, vahnirahnAya durdharaH / jvAlAjihvAzatairlokaM, lelihAna ivotthitaH // 17 // dhUmasaMbhUtajImUta--saMgate gaganAMgaNe / lolajvAlAkalApena, so vidyullatAyitaM // 18 // dharmarAjamahArAja - dIpikA kalikA iva / abhraMlihaH sphu raMtisma, sphuliMgatatayastadA // 19 // uttarIyaM parityajya, jvalanajvaladaMcalaM / praNezurAkulAH kAzci - daMtaHpurapuraMdhrayaH // 20 // kaMMtyastAta tAteti, kaizcidetya dayAlubhiH / jvAlAmAlAbhirAzliSTAH, kRSTAH kaSTena kAzcana // 21 // anale tatra kalpAMta - vahnisabrahmacAriNi / kSobhaH sabhAyAM bhRbhartuH, ko'pya 340 OM zira chanaka cha ji caritram // 109 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRNAvatI // 110 // pUrvo'bhavattadA // 22 // mUrchAmagacchan ke'pyatra, ke'pyamadyaMta nirdayaM / vibhUSaNasahasrANAM mathane tu kathaiva kA || 23 || hahA daMdahate devIM, hatAzo'yaM hutAzanaH / iti jalpannadhAviSTa, vegAdyogaMdharAyaNaH // 24 // sa gacchannutsukasteSAM sarveSAmeva pazyatAM / udyadbhirdhUmakallole - rAlolaiH kavalI - kRtaH // 25 // tataH kopAdvikozAsi - rAkrozaMstaM hutAzanaM / javAjjagAma hA devi, hA devoti vadanRpaH // 26 // ruSA hutAzaM nRpati-rjaghAna taravAriNA / kAryopAyaM na pazyaMti, kopavyAkulacetasaH // 27 // vahnividhyApanAyeva, priyAvirahakAtaraH / vASporminirmitaM pUra-mujjhatisma sa nirbharaM ||28|| OM kAlajihvAlamAlokya, kRzAnumakRzaM tataH / dagdhAM devIM vinizcitya, mUrchatisma mahIpatiH // 29 // aho kimatra bhAvIti, saMbhrAMtena rumaNmatA / punazcaitanyamAninye, mahIMduzcaMdanAdibhiH // 30 // vilalApa mahIpAla - stato mlAnamukhAMbujaH / hA devi hA sarojAkSi, hA priye hA priyaMkare // 31 // ihApahAya mAmeva - mekAkinamanAgasaM / kka prayAtAsi raMbhoru, dUraM tAmyatyayaM janaH // 32 // ayi svacche samAgaccha, virahasyA'saho'smyahaM / anenAzanipAtena, hRdayaM me vidIryate ||33|| manakhini 4604 cha caritram // 110 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI / na mAnasya, manAgapyasmi gocaraH | janmato'pi na te yena, priye vipriyamAcaraM // 34 // mayAdyaiva cirA- caritrama |cakre, kAryAsanaparigrahaH / asminnevAMtare dhigmAM, mumoSAyamuSarbudhaH // 35 // AtapastapanasyApi, na | | kadApi yadaspRzat / tadaMgaM tava tanvaMgi, dadAha dahanaH kathaM // 36 // pitarau to parityajya, yanmA dRkpatirAhataH / tasyedRzaM parINAma-phalamAsAditaM tvayA // 37 // tvayAraNyapathe tasmi-nahaM sahacaraH | kRtH| calitAsi kathaM bAle, mAgeM'mutra mayA vinA // 38 // athavA kimupAlaMbhai-stavaivAnena vartmanA / || tanvi tvaritameSo'smi, tvadaMtikamupAgataH // 39 // adyApi yena jAgarti, mamAticchedakovida / jvAlAjAlajaTAlo'yaM, sarvabhakSI hutAzanaH // 40 // evaM vilapya tatrAso, jhaMpAM dAtuM pracakrame / preyasI-19 viprayogArtAH, kiM na kurvati rAgiNaH // 41 // vasaMtakena mitreNa, senAnyA va rumaNvatA | ubhAbhyAM sa | tadA tAbhyAM, balAhAhvoradhAryata // 42 // yuvAbhyAM maraNAtsvAmI, rakSaNoyaH prayatnataH / iti maMtrivacaH smRtvA, tAbhyAM caivamabodhyata // 43 // devAzuzukSaNiH so'yaM, devIdahanakarmaNA / pratyakSaH pratipakSo'taH, sarvathocchedamarhati // 44 // strIhatyApAtakI hyeSa, cakSuSApi nirIkSituM / nocitaH kiM puna Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | deva, sarvAMgamupagRhituM // 45 // na ca mRtyurupetyAso, svIkartuM yujyate satAM / jovaMto hi punarjAtu, caritram labheranipsitaM kvacit // 46 // pramRtAnAM punaH svAmin, durlabho vllbhaagmH| mArgaH karmavazAdbhinnaiH, lol saMcaraMte hi dehinaH // 47 // kiMca kiMkAryatAmohe, kRtyamArgaprakAzikA / AjJA mAturmagAvatyA, D lo| asti no hastadIpikA // 48 // tadehi tyaja kAtayaM, gamyate tatpadAMtikaM / puMsAmAptopadezAya, dezAM-IR taragamaH kiyata // 49 / / zrUyate dizi pUrvasyA-midAnI viharan svayaM / vIro hi bhagavAn vizva | -karmanirmUlanodyataH // 50 // tatparIvArasarvasvaM, nirmalA zramaNI guNaiH / mRgAvatyapi tatraiva, saMbhA- | vyA bhuvanAdhipa // 51 // tatsarvamavadhAyeMdeM, sarvakRtyavicakSaNa / enamenakhinaM dUrAt, parityaja havibhujaM // 52 // prapadyeti vaco rAjA, rumaNvaMtamabhASata / sAdhu senApate sAdhu, smArito mAtaraM | tvayA // 53 / / duHkhavyapagamopAyaH, sAdhIyAnayameva me / jananI janayatyeva, dRSTApi sukhasaMpadaM // 54 // paramAhUyatAmala, maMtrI yogaMdharAyaNaH / yathAlocya samaM tena, vitanomi yathocitaM // 55 // atho // 112 // vAca camUnAthaH, sabASpaH pRthivIzvaraM / devI pradyotajA yatra, tatra yogaMdharAyaNaH // 56 // iti zrutvA | 400000 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI / prajAnAtha-staM zuzoca punaH punaH / samaM mukto'smi devyA ca, tvayA ca sacivottama // 57 // caritram tvAmaMtareNa dUreNa, gataM me sukhasaMpadA / sadbuddhe rAjyadhaureyaH, ko hi tvadaparo mama // 58 // aparA|dhopahUtasya, tvAM vinA bhAvinI mama / viditvA vipadaM sadyaH, ko'dya pratikariSyiti // 59 // saMgrAme-101 | pvabhyamaitrINe, mayi nirvyAjapauruSaH / tvAM vinA purato bhUtvA, ko dhuraM dhArayiSyati // 60 // kimevaM | | vAnuzocAmi, vedhasi prAtikUlike / tadgatvA mAturabhyaNe, kAryaH kAryasya nirNayaH // 61 // paricaryA | vinItAbhyAM, tAbhyAmanugatastataH / sa zokavikalAtmApi, prAcIMpratyacaladizaM / / 62 / bhujyamAnAM To parairvIkSya, jAgarUkatrapAbharaH / ahobhiH paMcaSaireva, svabhUmimamucannRpaH // 63 / / kurvan vizrAmamA | rAme, kutracitsiddhaputrakaM / ekaM niviSTamaikSiSTa, sahakAratarostale // 64 // vilokya pustakaM haste, R | niyataM jJAnavAnayaM / ityavetya namasyaMta-statpuraste'pyupAvizan // 65 // taM rumaNvAMstato'vAdI10 dAbaddhavinayAMjaliH / bhavAdRzAH prabho'vazyaM, syuH kAlatrayavedinaH // 66 // kadA vyasanapArINo, // 13 // bhaviSyatyeSa naH prabhuH / idaM nivedyatAmasti, yadyasmAsu kRpAlutA // 67 // iti tena tadokto'smai, PI 000000 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 114 // kathayAmAsa so'pyadaH / bhaviSyatyeSa varSAMte, duHkhAkUpArapAragaH // 68 // vaMcito'nena yaccakra-cakravAkIpidhAnataH / yAmamekaM purA tasya karmaNastadidaM phalaM // 62 // kiMtvasAmAnyamAsAya, kanyAra namayatnataH / asau sAmrAjyalakSmI ca, preyasIM ca prapatsyate // 70 // iti zrutvA taM natvA, tAbhyAmanugato'grataH / vrajannudayano mAnyaM, senAnyaM samabhASata // 71 // priyoktibhirmRSAdyApi dhUrtairArttaH pratAryate / dagdhApyudIryate devI, jIvatIti kimanyathA // 72 // bhAvI me priyayA yogaH, proSitaprANayApi cet / pUrvajA api sarve'pi kiM mileyurna me'dhunA // 73 // jIvatyadyApi devIti, vadaMtI kiMvadaMtyApi / prANaprayANabhaMgAya, jAtedAnIM tathApi me // 74 // AzApi vyavasAyeSu, pravarttayati yajjanaM / dUraM dhAvaMti nAdhvAnaM, kiM mRgA mRgatRSNayA // 75 // ta dhvajinInAtha, kauzAMvyAlaMbanaM bhava / idAnIM sA dazAM kAMci -- tprapanneti na vedyahaM // 76 // atha zubhramate bhrAtaH smarttavyaM maMtriNo vacaH / yatnaH kAryaH prabhAveva - muktvaikAMte vasaMtakaM // 78 // bAppAMbupaMkilIbhUta-bhRtalanyastamastakaH / rumaNvAn svAminaM natvA, pratyAvRttaH purIMprati // 79 // 994 caritram // 114 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI yugmaM // tato'grataH kramAtkrAma-nabhraMkaSazikhaM puraH / ekaM nageMdramadrAkSI - nareMdraH savasaMtakaH // 80 // so'smin manoramArAma - rAmaNIyakazAlini / ArUDhaH prauDhalakSmIka-mokSAMcake jinAlayaM // 81 // tadaMtaraMtaHkaraNa -- priyAM bhAvukasaMpadaM / pratimAmAdinAthasya, dRSTvA tuSTAva pArthivaH // 82 // namo nAbhikulAMbhodhi - kaustubhAya bhavacchide / vyasanApAtamAtaMga - siMhapotAya tAyine // 83 // ii stutiparastasmai, praNayAtpraNanAma saH / abhyarNe'bhyudaye puMsA - mIdRzyudayate matiH // 83 // tato | dharmaM vapuSmaMta - manaMtajJAnasaMpadaM / cAraNazramaNaM tatra sa sAnaMdamavaMdata // 84 // so'bhinaMdyAziSA tena saMprasAdamabhASyata / mahAbhAga mahAbhAgyai-- stIrthametadupAgataH // 85 // ratnazailAdhipaH zailo, niHsImamahimA hyasau / vidyA vidyAdharairatra, zatakRtvaH prasAdhitAH // 86 // ayaM viharatA svaira - mAdidevena yatpurA / bhUdharazcaraNAMbhoja - rajobhiH surabhokRtaH // 87 // tena vidyAdharairAdyaiH, zrInAbheyaprabhoriha / vidyAdharavihArAkhyo, vihAro'yaM vinirmame // 88 // asmAbhiH kiMva tIrthe'sminnanugrAhyo'si sarvathA / abhUrmRgAvatIkukSi- zuktimuktAmaNiryataH // 89 // ekamA // 115 // O bhucha caritram // 115 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 116 // datva tanmaMtra--mutvAsapradamApadAM / anena praNidhoyaMte, paMcApi parameSTinaH // 90 // sadyaste sapha- caritram lAmIhA-maihikAmuSmikazriyAM / vidhAtA'yamaciMtyo hi, mahimA maMtrasaMbhavaH // 91 // ityuktvAsmai | namaskAra-mayaM maMtraM dadau muniH / caturdazApi pUrvANi, yatra lInAni lIlayA // 92 // bhUdhavo'bhyaH | stapUrvasya, maMtrasyAsya maharSiNA / dhyAnaM cAsanabaMdhaM ca, zuddhamadhyApitastadA // 93 // tasya jApAdya- | mAdizya, yayAvabhinabho muniH / tadgirA mAturutkaMThA, so'pi kuMThAM tadA vyadhAt // 94 // zuddhoda-| sarasi nAtaH, prAtastatpaMkajaistataH / nityaM nAbheyamabhyarcya, taM maMtramajapannRpaH / / 95 // kozAMbItaH || samAyAtaH, puruSaH kazcidanyadA / rAjJe vijJapayAmAsa, svarUpaM pazcime'hani // 96 // tadA tyaktAM tvayA deva, pAMcAlazcaturAbhidhaH / datvA dRDhamavaskaMda-mAcaskaMda purI tava // 97 // rumaNvAnapi matvedaM, DAhalezvaramabhyagAt / pratApamAhatasvApa-mivotthApayituM tava // 98 // ityAkarNya vismRjyaina-muvAca sa vasaMtakaM / sakhe khedo'yamasmAka-muparyupari Dhokate // 99 // hutAzasyAhutirjAtA, // 116 // sutA pradyotabhRpateH / etAmevAnvagAnmaMtrI, rAjyazrIrAdade'ribhiH // 100 // vatsabharturaho kIrti-raho Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram // 117 // | bhAgyaparaMparA / eko'dya zreyase mRtyuH, sa ca kartuM na labhyate // 1 // na ca kiMcittadudyAnaM, na sA vApI | na tatsaraH / udvegasyAyamAvegaH, kSaNaM yatrAtivAhyate // 2 // tato vasaMtakaH prAha, deva mithyaiva khi- | | dyase / kiM prabhAvaH prabhorasya, vaco vA jJAnino'nyathA // 3 // tatpratIkSasva varSAMte / lapyase sarvamI| psitaM / idAnIM tu vinodAya, zRNu sthAnaM nivedaye // 4 // ____ ihaiva nAtidUre'sti, supuSpaM nAma kAnanaM / tasmin sumanazcetu-mapareyurahaM gataH // 5 // ciMnvaMtI | | tatra puSpANi, striyamekAM vyalokayaM / AlApasaspRhAM matvA, tAmapRcchamanutsukaH // 6 // bhadre puSpANi | cIyaMte, kimetAni sahasrazaH / iti pRcchAnuyuktA sA, vyaktamevamacIkathat // 7 // asti mAhiSma| tInAma-nagarI zrIgarIyasI / mahIpatirmahAbAhuH, zAsti tAmAstikottamaH // 8 // priyA kamala| mAleti, tasyAsti surabhirguNaiH / tayoH sudarzanaH sUnu-ranUnanayavikramaH // 9 // tathAsti sAgara- | | syeva, padmA padmAvatI sutaa| bhaviSyati patiryo'syAH, sa eva puruSottamaH // 10 // rUpe nirupame sA | | tu, nave ca vayasi sthitaa| pArthivaiH prAryamAnApi, varaM na bahumanyate // 11 // kiMtu tyaktagRhAvAsA, | P117 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 198 // | vanavAsamupeyuSI / sAtra kenApi kAmena, tapyate dustapaM tapaH // 12 // tadasmatsvAminI seyaM, trisaMdhyaM zuddhamAnasA / kusumairasamairebhiH, kurute devatArcanaM // 13 // ahaM caMpakamAleti, sakhI tasyA | manaHsamA / iti sA kathayaMtyeva, kenApyAhUyatAnyataH // 14 // tvamapyatithirasmAkaM, bhaverArya kadA. cana / evamAmaMtrayaMtI mAM, sA yayau tvaritaiH padaiH // 15 // devaH ko nAma nAbheya-prabhoranyo'tra | pUjyate / yadetanna mayA jJAtaM, tattu citte dunoti mAM // 16 // tadAkAdbhutaM bhUpa-stayutastadyayau | vanaM / tatrApazyacca kailAsa-suMdaraM devamaMdiraM // 17 // sa taM prAsAdamuttuMga-mAruroha kutUhalAt / vizaMstu garbhagehAMta-rUce caMpakamAlayA // 18 // atraiva sthIyatAmatra, bhavadbhiriti vAdinIM / dvAradezasthitAmAha, tAM sahAsaM vasaMtakaH // 19 // bhadre tvayecchamAtithya-matithInAM vitanyate / praveze'pi yadasmAkaM, niSedho'rthapade kRtaH // 20 // tataH saprazrayaM prAha, sA kimityArya kupyasi / devAgArapraveze'smin, zRNu vAraNakAraNaM // 21 // vanAMtardivase tasmin, puSpANyuccetumAgatAM / vArttayaMtI | tvayAsmAkaM, svAminI mAmajUhavat // 22 // gatAhaM ca drutaM tatra, devyAH savidhavartinIM / ekAmAlo // 118 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 119 // mRgAvatI kya tanvaMgI-mapRcchaM smaravismayA // 23 // devi keyaM jagannetra kairavAkarakaumudI / manye nirmA- caritram lyametasyAH, sApi kSIrodanaMdinI // 24 // ___ athAso kathayAmAsa, devI padmAvatI mama / puSpArtha tvayi yAtAyAM, vipraH kazcidihAyayau // 25 // ubhAbhyAM sa puraMdhrIbhyA-manvito madhurAkRtiH / sAzIrvAdamavAdInmA-midamAdaravaMdhuraM // 26 // anayoH kalyarUpeyaM, viddhi kalyANi me svasA / iyamapyaparA nitya--metasyAH paricArikA // 27 // asyAzca navalAvaNya-puNyAyAstaruNatvagaH / vitorNavividhAyAsaM, pravAsaM ca gataH patiH // 28 // tanyAsIkartumanyatra, nemA vizvasimi kSaNaM / triyaH zriyazca nikSeptuM, na yuktaM yatra kutracit // 29 // etasyAM ca bhavatyAM ca, na vizeSaM vahAmyahaM / vAmadakSiNayorakSNoH, kasyApyasti kimaMtaraM // 30 // dhAtrIzaputri tattAva-diyaM mama sahodarA / satIjanaziroratnaM, tavAbhyaNe'vatiSTatAM // 31 // yAvaduToll jayinIM gatvA, siddhsrvpryojnH| punaH pratinivatteM'haM, tadastu svasti te'dhunA // 32 // omityukto ||119 // mayA so'pi, yathAbhilaSitaM yayau / pramodasaMvibhAgAya, tvaM cAhUtAsi saMprati // 33 // tapobhirduH II Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritrama mRgAvatI meM starairadya, sakhi maMjaritaM mama / seyaM sahacarI labdhA, yannetrAmRtasAraNiH // 34 // sakhi caMpakamAle ta-nmAmivaitAmanArataM / vIkSethAH sarvathA yena, guNagRhyAsi sarvadA // 35 // vasaMtakastato dabhyo, // 120 // vipro yaugaMdharAyaNaH / dhruvaM vAsavadattA sA, samaM kAMcanamAlayA // 36 // maMtrinnaMkuritastAva-lava | maMtramahIruhaH / idAnIM subhago bhUyA-pallavaiH kusumaiH phalaiH // 37 // tatazcaMpakamAlA sA / punarenamabhASata / sA brAhmaNI priyaM smRtvA, rudatIha punaH punaH // 38 // atyaMtaM rudatI sA me, svAmi- | nomapyarodayat / paraduHkhAvatArasya, pAtraM hi mahatAM manaH // 39 // adyAparAhnasamaye, saMbodhya vividhoktibhiH / AninAya vinodAya, tAmiha svAminI mama // 40 // iha pravezaH kasyApi, na dAtavyastvayA sakhi / ityAdideza mAM devI, vizaMto garbhavezmani // 41 // tadAtmanA tRtIyAsti, devI devagRhodare / ato bhadra niSiddho'si, tanmanAgapi mA kupaH // 42 // athottiSTa sakhe yAmaH / praveza zcenna labhyate / kimatrAvasthiteneti, nRpo'vAdovasaMtakaM / 43 // deva kSaNaM pratIkSakha, zItale'smin 18 zilAtale / vizrAma vitanomIti, so'pi taM pratyavocata // 44 // tatastasmin zilAsIne, vizA | // 120 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 121 // | mozo'pyupAvizat / svairAlApAn mithaH sakhyo--madhye zuzruvatuzca to // 45 // virahaklAMtamAtmAnaM, caritram vyavasthApya kathaMcana / pradyotaduhitA prAha, mahAbAhutanUrahaM // 46 // tava priyasakhi sneha-zcApalAya | yunakti mAM / tatpRcchAmi vayaH kvaita-dvanavAsavidhiH kva ca // 47 // dvayorvirodhinoH ko'ya-mekatra | vasatikramaH / idaM nAtirahasyaM ce-tadA vyAhartumarhasi // 48 // vyAjahAra tataH snehA-DDAhale|zvaranaMdinI / kiM tadapyasti yadgopyaM, tavApi zrUyatAmidaM // 49 // jAnAsyudayano nAma, kauzAMbyA - | avanIpatiH / vipaMcIcAturIcaMcu, vatsarAjamuzaMti yaM // 50 // upetya yoginI jAtu, zaMkarAkhyA-10 | tinirmalAM / vistArya tadguNazreNiM, babaMdha hRdayaM mama // 51 // tato'bhUnme'sya rAgeNa, baddharaMgaM mana| stathA / yathAsItprArthanA vyarthA, pArthivAnAM madarthinAM // 52 // tasmai svayaMvarAM dAtu-mISatuH pitarau | ca mAM / bhAgyairanugRhItAsmI-tyahaM ca mudamAvahaM // 53 // athAkasmAnmanovedhAM, vArtAmazroSamIdRzIM / / yattasya vasudhAbhartuH, zuddhAMte vahnirutthitaH // 54 // rahasyahRdayaM prANa-sarvasvamiva piMDitaM / priyA || // 121 // | vAsavadatteti, yA ca tasya nizamyate // 55 // tadA pradIpane tatra, dagdhA sA nRpavallabhA / dahyAdahya-za Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 12 // vibhAgaM na, kurvatisma havirbhujaH // 56 // kathaM harasi devIM me, pazyataH pazyatohara / ityAkSipya kSitI- caritram | zena, zastrairvahnirahanyata // 57 // tato vilapya tAmanvag, vivikSannAzuzukSaNiM / saMbodhya bahuzo bAhau, dhRtvAmAtyaiH sa vAritaH / / 58 / so'tha rAjyaM parityajya, dezAMtaragataH kvacit / brahmacArI zuciH kAMci-devatAM varivasyati / / 59 // ityudaMtaM nizamyAMtaH-zalyA mUrchAmupAgamaM / kathaMcitprApa caitanya-muccairduHkhAdarodiSaM // 60 / / bhavAnakRtrimaH zatru-rare daivasadaiva me / mayyakasmAdavaskaMda, yadevaM | dattavAnasi // 61 // mama korakitaH kiMci-nmanorathamahIruhaH / tvayA vyasanasaMpAta-durvAtena nipA| titaH / / 62 / / tathApi tena saMgAya, parasminnapi janmani / svayamUrIkRto mRtyu-mayA kartAsi | kiM tataH // 63 // evaM devamupAlabhya, mRtyuM nizcitya cetasi / gatvopavanamArabdhaM, yAvadubaMdhanaM mayA | // 64 / / tAvaccaMpakamAlAto, vijJAtamadupakramau / Aturau pitarAvetya, sAzrI mAmevamUcatuH // 65 // 16) vatse vatsezvare'vasthA-mIdRzImupajagmuSi / tavAnye pariNetAraH, kiM na saMti mahIbhujaH // 66 // 12 // asadadhyavasAyaste, ko'yaM putri trapAkaraH / anye tvadathe tAmyaMti, vRthaiva tvaM tu tAmyasi / / 67 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI pitrorapyevamAdezai-ratyajaMtI tamAgrahaM / etyAnukaMpayA sAtha, zaMkarA momabhASata // 68 // zrutaM bhadre caritram A mamApyetat, kiMvodRgvyasanodayaH / dvidhA bhavati daivI vA, maMtrimaMtrodbhavo'thavA // 69 // avadya eva | // 123 // | tatrAdyaH, pakSastaciMtayApyalaM / zubhAyatirdvitIyastu, tadevaM saMzaye sati // 70 // tvamapi priyavatta- 11 smA-devatArAdhanaM kuru / devatA ca kulastrINAM, patireva prakIrtitaH // 71 // tadgRhANa tadekAyA, | | samagrAbhyudayapradAM / yathAvallikhitAmetAM, patipratikRti paTe // 72 // etadarcAparA kAMtaM, pratyakSaM dRkSyaH | | si svayaM | kAryasiddhiravazyaM syA-ttadekadhyAnacetasAM // 73 // ityudIrya paTaM datvA, pUjAmnAyaM sama| Z ca / yogAbhivRddhaye'vaMtI, gatA bhagavatI tataH // 7 // tato ramyamaThopAMta-mutsaMgitanabhoMgaNaM / / | idaM prAsAdamAdhatta, baMdhurmama sudarzanaH // 75 // atra sthApitamabhyarcya, sumanobhiH sugaMdhibhiH / vatsarAjamapavyAja-mahaM praNidadhe'nvahaM / / 76 // svapne'pyaya mayA dRSTo, diSTyAsau jovitezvaraH | tadidAnIM tvamapyenaM, sakhi netrAtithIkuru // 77 // tataH pradyotaduhitA, sA vahitthamudAharat / sakhi |RIT123 // INI jAtu naraM nAnya-mAlokaMte pativratAH // 78 // sthAne tanvi tava prema, vatsezvaranarezvare / hasaM || Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 124 // vihAya kiM haMsI, ramate sumate kacit // 79 // etaddhi pratimAmAtraM, na doSAyetivAdinI / paTaM padmAvatI tasyA - stataH snehAdadarzayat // 80 // adhAryaputra citre'pi diSTyA dRSTazcirAnmayA / ciMtayaMtoti sApazyataM paTaM sAMdrayA dRzA / / 81 // bahiH sthito'tha rAjAna - mavocata vasaMtakaH / AkarNitamidaM deva, sakhyoranyo'nyajalpitaM // 82 // abhyarcayasi nAbheyaM, bhaktyA tvaM tvAmiyaM punaH / idaM sadyo dadau tubhya -mabhISTaM viSTapAdhipaH // 83 // nRpo'bhASiSTa bhoH saMti, vatsarAjAH sahasrazaH / bahuzo nAmasAmyena, pratAyaMte bhavAdRzAH || 4 || kathAbhirathavA strINAM kRtaM no brahmacAriNAM / sAMdhyAyA vidhaye yAma, iti yAvad yiyAsati // 85 // citrAkArasamAkAraM, nRpamAlokya vismayAt / pRSTo vasaMta kaH ko'ya - miti caMpakamAlayA // 86 // yugmaM // narmamaMtrI tato'vAdI - dasAvudayano nRpaH / yaM tava svAminI citte, praNidhale divAnizaM // 87 // madhye vegena gatvAtha, sA jagAda nRpAtmajAM / apUrvAvatithI prAptI, kAvaNyAtithyamarhataH // 88 // tataH sutA mahAbAho - garbhagehAdviniryatI / Aha pradyotajAmehi, kriya caritram // 124 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | te'tithisaskriyA // 89 // sApyUce sakhi gaccha tvaM, prathayAtithipUjanaM / nityamevAsmi vimukhI, caritram puruSAMtaradarzane // 90 // padmAvatyarghahastAtha, niryayo ca tadA bahiH / aMtaH kAMcanamAlAM ca, rahaH pradyo- | tajA'vadat // 91 // sakhi jAnAsi niHzeSAM, yathA yogaMdharAyaNaH / purAMtaH puramAgatya, prAMjalimA vyajijJapat // 92 // sakhi tadA samAgatya, maMtrI yogaMdharAyaNaH / vinayAvanato'vAdIta, zRNu mAtarvaco mama | // 22 // devi smaravaze deve, zuddhAMtamadhitasthuSi | rAjyamAjyamivApItaM, balAtpratyarthipArthivaiH // 13 // caMDaprayotabhUbhartuH, putrI tvamasi yadvayaM / kiM brUmo vetsi yatsarva-mityuktAhamathAbruvam // 94 // eta-10 tyajAmi vA rAjyaM, yAmi vA pitRvezmani / brUSe yattatkaromIti, mayApyasmai pratizrutaM // 95 // | tatastena nijAraMbha-saMraMbheNa surNgyaa| vahnimaMtaHpure datvA, samAkRSTAsmyahaM bahiH // 96 // kriiddaashukpikiihNs-kurNgkckorkaaH| suptA nijanije sthAne, hahA tatyajire mayA // 97 // jvalanAliMganodbhUta-nidrAchedaH paricchadaH / abhRnmadIyo'nedIyo, mRtyoratyAkulaH kathaM // 98 // tatta- | | dityanuzocaMtI, dAkSiNyAttasya maMtriNaH / naktamaMhrikSaradraktA, calitAsmi purastataH // 99 // niHzU-II Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram // 126 // | kadhUkaghUtkAra-prAdurbhUtabhayAkulA / kiM na smarasi datvAhaM, bAhuM saMdhIritA tvayA // 100 // adhi- zayya tvayAstoNe, zrastare pallavaiH pathi / tadA tamobhi(mAyAM, nizi nidrAmupAgamaM // 1 // zanai-N rita ito devI-tyamAtyAkhyAtapaddhatiH / divA varddhiSNutRSNAMdhA-mapIpyaH sakhi mAM payaH // 2 // tavetthamupacAreNa, vidhUtAvaparIzramA / ihAhaM maMtriNAnIya, muktA padmAvatomanu // 3 // klezAveSamima sarva, sahamAnAtidussahaM / sarvathA maMtriNo vANI, pramANIkRtavatyahaM // 4 // padmAvatI sapatnI me, | zaMkarAyAH prayogataH / cikIrSatA punastena, kiM kiM nApakRtaM mama // 5 // maMtriNaH paramAstraM hi, zaMkarA kAryasAdhakaM / vidhInevaMvidhAn kiM ca, saiva katuM pragalbhate // 6 // nyAsIkRtA tavotsaMge, maMtrin putrI | mayAdhunA / iti tAtavaco'pyeSa, na sasmAra jaradgavaH // 7 // Uce kAMcanamAlAtha, maMtriNe devi mA kupaH / yadeSaH klizyate nityaM, tavaiva hitakAmyayA // 8 // manovAkkAyakarmANi, tattabuddhiprayogataH / nityaM vyApArayatyeSa, rAjyoddharaNahetave // 9 // rAjJaH padmAvatIyogA-tvatsaMyogo hi nizcitaM / na hI prAcImanAzliSya, bhAnubhuMkte dinazriyaM // 10 // paryAlo | // 16 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 127 // mRgAvatI | cyedamevoccai-maitriNo'yamupakramaH / tadevi maMtrimaMtrANAM, yujyate dRSTumAyatiM // 11 // svayamarIkRtaM caritram caita-tsahasva klezavaivazaM / mahadbhirabhyupeto'rthaH, so nirvAhamarhati // 12 // kiMca lekho'sti yastAta-pra| hito'ya samAgataH / mayAtmanA sahAnItaH, sa idAnIM vibhAvyatAM // 13 // vAcyatAmiti sA vAca -mavApya vAminImukhAt / nIcakairvAcayAmAsa, muditA vizadAkSaraM // 14 // svasti zrImadavaMtItaH, zrImAn pradyotabhUpatiH / vane vAsavadattAkhyA-mAtmajAM bodhayatyadaH // 15 // matvA kuzalamasmAkaM, IN dadhIthAH paramAM dhRtiM / nijakalyANavArtAbhi-modanIyAH sadA vayaM // 16 // samastamapi vijJaptaM, yu-10 | gaMdharasutena naH / vyasane pAtitAsmIti, khinnAsmin khalu mAsmabhUH // 17 // kRtaM putri bahuktena, | racyate sacivena cet / sapatnyapi tadA vatse, prapadyethAH sakhIti tAM // 18 // Adizya pAlagopAlau, | vipakSocchedapUrvakaM / vatsarAjasya sAmrAjya-mundhRtaM jJAyatAmiti // 19 // vacaH kAMcanamAlAyA, lekhA | the cAvagamya taM / tataH pradyotajA'vAdI-damAtye tyaktamatsarA // 20 // sakhi sAdhu tvayA proktaM, To tAtAdezo'pi te'nugaH / kiM tu na jJAyate kutrA-pyAryaputrastapasyati // 21 // vArtayaMtyostayorittha | 3000-00- 004 // 1271 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 128 // -mutthitAzrurviSAdinI / padmAvatI nirutsAhA, vivezAbhyaMtare tadA // 22 // caritram ___ atha tAM samaduHkheva, tadA pradyotajAvadat / sakhi te vadane kAMtiH, kiM jAteyaM maSIsakhI // 23 // | lajjAgrastagiraM matvA, svAminI caturA tataH / tasyai caMpakamAlaiva, yathAvRttamacIkathat // 24 !! tatrai| kamatithiM vIkSya, sakhi svAminyuvAca mAM / so'yaM citrapaTAkAraH, kimu jaMgamatAM gataH // 25 // tapa| ste phalitaM sadyo, devI ciMtaya maanythaa| smitapUrva mayetyukte, svAminyabhramaditsata // 26 // kiMtu | devi tamAlokya, vepamAnavapustadA / staMbhasaMstabdhagAlAbhU-nAlaMbhUSNuH padakrame // 27 // athAyama-| tithiH svairaM, devI nirvarNya sarvataH / vividhaM varNayAmAsa, pramodAtsuhRdaH puraH // 27 // eSA sakhe | sakhedAtra, zaMbhubhasmIkRtAtmanaH / anaMgasyAMga lAbhAya, kiM ratistapate tapaH // 28 // kiM vA'so kSetra| mAhAtmyA-dvizeSapadasaspRhA / vyavasyatIha tIrthAya, uteyaM vanadevatA // 29 // vane copavane'muSmina, | | naMdanodyAnanaMdini / kimiyaM mUrtimAdRtya, tapAzrIrAzrayaM vyadhAt // 31 // kiMvA vAsavadattaiva, vya- JAIL128 // sanaM me vyapohituM / iyamasmin vane vAsa-mupAsyaivaM tapasyati // 32 // iti smRtvA priyAM tatra, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 129 // muktakaMThaM ruroda saH / udgRNastadguNagrAma, tumulaM vilalApa ca // 33 // hA pradyotasute devi, tvayA caritram dayitayA vinA / cakravAka ivaikAkI, varAkIyamayaM janaH // 34 // manaso me tvamevAsi, padamAnaM- | dasaMpadAM / yadvA devi cakorasya, caMDikaiva rasAyanaM // 35 // mama tvayA vimuktasya, vanavAsaH kiyA- | nasau / asmi niMdyo yadadyApi, jIvAmi priyajIvitaH // 36 // snigdhAsi tvaM kSaNAdagdhA, tatastena | kRzAnunA / tAdRgnAhaM yadadyApi, na dahye virahAgninA // 37 // bhavatyA varivasyA vA, namasyA vA jine-16 | zituH / iyaM dvayogatimeM'stu, tRtIyA tu viDaMbanA // 38 // etaccetoharAneka-ghanA'nokahasaMkulaM / / udyAnamanavadyAMgi, hA vinA tvAM marusthalI // 39 // latAlAsyakalAcAryaH, puSpAmodamalimlucaH / vanavAyurviyogAkhyaM, jvalanaM jvalayatyayaM // 40 // vilapaMtaM tamityuccai-rabhyadhatta suhRttataH / ardha gRhANa pazyaitA-mananyagatikAM puraH // 41 // ityuktastena so'vAdIt, kurvannasyAH samIhitaM / kathaM na yAti mAlinyaM, devIlAbhaphalaM tapaH // 42 // kiMcAthaiva vratasyAsya, vardhate siddhivaasrH| vighnasta- In ko'yamehIti, mitramAkRSya so'vrajat // 43 // tatastAvanupazyaMto-mapazyaMtI svamopsitaM / sA POOOOOO0 // 12 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 130 // 440 zrunetrAmimAM bAho, gRhItvAhamihAgamaM // 44 // smarabaMdIkRtA tasmai, tAmyaMtIyaM tamImimA / kathaM | | neSyati ciMtA mAM, dahatyahaha saMprati // 45 // labdhavyaM sakhi tallabdhaM, devatArAdhanAphalaM / ihAvasthi| tayA kArya, tanmayA kimataHparaM // 46 // .yAmo'dhuneti jalpaMtI, pratipradyotanaMdinI | khedAtpadmAvatI | maMdaM, calatisma vanaMprati // 47 // yugmaM // icchA setsyati te nUna-mutsukA sakhi mAsmabhUH / evaM | vAsavadattApi, tAmAzvAsya sahAcalat // 48 // | tAmanupasthitA sAtha, karNe'vocata kAMcanAM / Aryaputro'tra svacchaMda-maho viharate girI // 49 // | | tadatraiva kvaciddeze, jinezapadapAvanaM / sa kiMcittIrthamAzritya, dustapaM tapate tapaH // 50 // tathenaM tapasA | klAMta-mananyamanasaM tu yat / vilApavikalaM caiva-mupekSe'hamalakSaNA // 51 // tataH prakSINadA-| | kSiNyo, nistrapaikaziromaNiH / atyaMtamakRtajJazca, ko'pi nAstyeva matsamaH // 52 // paraM vAgbhiramA| tyasya, gADhaM nigaDitA satI / padamapyadhikaM nAhaM, dadAmi ca vadAmi ca // 53 // iti prAptapriyo- 81 // 130 // daMta-paramAnaMdamAnasA | maThamAgatya sA'naiSI-dharmabhyAnena tAM nizAM // 54 // vihAyasi vihaMgAnA, | Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 131 // 04 kulAya gamanAtmakaM / vyavasAyaM nRpaH svAyaM, pazyannApa svamAspadaM // 55 // jinaM nAbheyamabhyarcya, sa bAhyAbhyaMtaraM zuciH / nRpaH samAdhimAdhatta, nistaraMgamanAH puraH // 54 // ekatAnamanasyasminnakasmAdAttavismayaM / adabhraM garbhagehAMta -- rudyoti jyotiruyayau // 57 // tejaHpuMjAdato maMju - mUrti - sphurttiparaH pumAn / nirgatyAtyaMtaniSkaMpaM, sA'nukaMpastamabhyadhAt // 58 // viSTapAdhipa tuSTo'smi, vRNIdhva varamaMjasA / etasya trijagadbharttu -- rupAstiphalamApnuhi // 59 // jinasyopAstikartRRNA - manugrahakarastvahaM / pattiretasya saMjAto, gomukhaH sanmukhastava // 60 // atha krameNa pArINaH, samAdhestoyadheriva / sthiraM vyApArayAmAsa nRpazcakSurupAMtataH // 61|| sa lolakuMDalaM hAri-hAramaMDitamekataH / punastadeva jalpataM, yakSamadhyakSamaikSata // 62 // prItimaMtaM tamAlokya, jagAda jagatIpatiH / asti yakSa jinopAsteH phalaM niHzreyasazriyaH // 63 // vivekahevAkavatAM, na spRhA svaihike phale / ityuktvA virate rAjJi, yakSo'bhASiSTa sAdaraM // 64 // amoghaM hi mahInAtha, devatAdarzanaM bhavet / ataH kiMcid vRNISveti, yakSoktyA so'bravItpunaH // 65 // yadyevaM tatsamaM devyA, caritram // 131 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 132 // sAmrAjyaM punarastu me / iti tasya vacaH zrutvA, vaktuM yakSaH pracakrame // 66 // evamastu paraM rAjan, sutAM mAhiSmatIpateH / vivAhaya tato'vazyaM, devIM rAjyaM ca lapsase // 67 // pariNeturyato hetu - jaMgalakSmyAH svalakSaNaiH / padmAvatIti vyAhRtya, maMkSu yakSastirodadhe // 68 // tathaiva tasthuSastasya, pazyato jinapuMgavaM / AnaMdaniHsyaMdamayI, sA vibhAtA vibhAvarI // 69 // vyalIyata tamaH sarva, viSTapasya vanasya ca / pUrvasyAM ca tadAsye ca tulyamullasitA dyutiH // 70 // akSataiH zucibhiH pUrNa, svarNasthAlamivAmalaM / tadAnIM ravimAdAya, taM dinazrIrupasthitA // 71 // svavastika ivAnaMdI, prAtavividhavIrudhAM / AdadAnaH sumanasaH pavamAnastamabhyagAt // 72 // tato vasaMtakAnItai-- vinItaH kusumaiH prabhoH / pUjAM nivarttayAmAsa, medinIzaH pragetanIM // 73 // nizA vRttAMtamAvedya, so'nvayuktaM vasaMtakaM / raMgabhaMge kRte'smAbhi - veMtsi tasyA babhUva kiM // 74 // viSaNNo'tha mahInAthaM, vyAjahAra vasaMtakaH / tadaiva deva vijJAtaM, svataH kiMcididaM mayA // 75 // Aye yathAsyA vaivarNya, dRzorvASpodgamo yathA / tathA manye'pamAnena, mAnase'syAH kRtaM padaM // 76 // caritram // 132 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mRgAvatI // 133 // @ @ @ manasAbhIpsitAtpatyu-ravamAnatayA tayA / na vedmi seyaM jIvaMtI, punadRzyeta vA na vA // 77 // caritram abhyupetena puSpebhyaH, prAtaraya vane mayA / dRSTA caMpakamAlA ca, bhramaMtI saMbhramAkulA // 78 // mlAnA caMpakamAle tvaM, mAleva kimu dRzyase / iti vyAjena pRSTAsI, mamAcaSTesma gaddaM // 79 // tadA naH svAminI tena, svAminA te'pmaanitaa| gatvA niHsahamAtmAnaM, paryaMke paryamuMcata // 80 // svatApena priyasyAMta-rdAhabhIrurivAbhitaH / hRdayaM sravadazrAMbhaH-saMbhAreNa siSeca sA // 81 // tatrApi ratima- | prApya, mRnnaaliimaalbhaarinnii| sarojasrastare zaste, niHsahAMgamazeta sA // 82 // uSmalAMgapariSvaMga- 16 mAtreNApi kSaNAttayA / srastaraH sa samasto'pi, nirmame murmuropamaH // 83 // caMdrikA ca jalArdA ca, nAsyAstApamalaMpatAM / caMdanavyajanI vyaktaM, vIjyamAnA mayA tadA // 84 // sA na cakraMda novAca, nAkulaM vilalApa ca / monena kevalaM tasthau, kiMcinizcitya cetasi // 85 // navInazayanIyAya, yAva-18 pratyagrapallavAn / AnayAmi na pazyAmi, tAvattAM tatra trastare // 86 // dhruvaM tenApamAnena, malinaM / |haMta jIvitaM / tyaktuM kvApi prayAtAsau, vokSe tattAmitastataH // 87 // tato'hamevaM saMbhAvya, strIha-19 @ @ @ // 10 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | tyApAtakaM tava | AttapuSpastvadabhyaNe, tvaritaM samupAgamaM / / 88 // tataH zrutveti vRttAMtaM, tadudaMto- caritram // 134 // | palabdhaye / vasaMtakena sahito, dhAvatisma dharAdhavaH // 89 / tAbhistAbhiH sa vArtAbhi-vartanoma- | | tivartayan | padmAvatIpavitraM bhU-pradezamavizatkSaNAt // 90 // ito vAsavadattApi, prAtarjAgaritA | stii| padmAvatI gatA kvApI-tyAkAnveSayadvane // 91 // kramAdanveSayaMtI ca, sApazyatpArthivaM | | pathi / harSAtkAMcanamAlAM ca, phullacakSuravocata // 92 // tithiradyAtithiH zrINA-madya vAro varo hale / / pavitramadya nakSatra-mAryaputro yadIkSitaH // 93 // AryaputreNa yattaptaM, matsaMgaikaphalaM tapaH / tanma| mA'bhUdagAdho'ya-mAdhamarNyamahArNavaH // 94 // etasya vapurAkhyAti, kSAmaM madvirahavyathAM / yaddAlyaM | | nirvikalpasya, premNaH sarvamidaM sakhi // 95 // adyApi jAgarUkANi, mama bhAgyAni kAnicit / / | yadAryaputro jIvatyA, jIvanneva mayekSitaH // 97 // zRNvatI vacanAnyasya, pazyaMti rUpamasya ca / / pAdapAMtaritA neSye, zrotranetre kRtArthatAM // 98 // evamuktvA tathA cake, snehAdvAsavadattayA / yathA // 13 // ma tathApi hi preyAn, preyasInAM priyaMkaraH // 99 // tadAnIM vArtayAmAsa, nRpo'pyatha vasaMtakaM / jAne |RI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 135 // | kRzAnunA tena, dagdhA devI durAtmanA // 100 // munibhirdevataizcAha-mAzvasyeva muhurmuhuH / sakhe / cari | pradyotajA devI, va punameM miliSyati // 1 // kiM caitadaparaM duHkhaM, yaDDAhalezanaMdinI / adhunAMtarvaNaM | kvApi, hatyAM me dAtumudyatA // 2 // tadaivAtha sa zuzrAva, svAminI hA vipadyate / so'sti kazcidya | etasyA-strAteti tumulaM dhvani // 3 // dhvanestasyAnusAreNa, dhAvanneSa vyalokata / mA'tastAta | mahAbAho, smartavyeyaM sutAtmanaH // 4 // amISAM phalamugrANAM, tapasAmasti cettadA / vatsezvaraH priyo | me'stu, pretyApItyuktipUrvakaM // 5 // rasAlataruzAkhAyAM, baddhapAzAvalaMbinIM / amlAnavadanAMbhoja yutAM padmAvatIM puraH // 6 // tribhirvizeSakaM // anena sAhasenAla-malaM bAle bruvanniti / tato'si. | dhenumAkRSya, bhUpatiH pAzamacchidat // 7 // bASpaklinnanijakSauma-pallavavyajanAnilaiH / upavojya svayaM tasyA / mUrchAchedaM cakAra saH // 8 // atha sA svAsthyamAsthAya, pazyaMtI jagatIpatiM / kimapi vyAkulIcakre, harSoMtsukyatrapAbharaiH // 9 // priyAsparzarasajJatve, cirAdAtmAnamAnayan / bAhubhyAmava- | // 135 // laMbyainA-mabhyadhAvasudhAdhipaH // 10 // na smarttavyaH sarojAkSi, pUrvedyurvihito mayA / apamAnastvayA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 136 // prema, prekSate hi na vipriyaM // 11 // adyaprabhRti kalyANi, tapobhiste vazaMvadaH / kRto'smi tatphale prApte, paryAptaM tairataH paraM || 12 || api dAsyaM tvadAsyasya, zItAMzuH spRhayannayaM / zaMke kathaMcidaprApya, lajjito gaganaM yayau // 13 // utpalaistava netrAbhyA - mabhyupetya parAjayaM / zyAmIbhUtairjalasyAMta--- pApAto vyatanyata // 14 // svAdhIne'pi sudhAsiMdhau, tvadvaco'paranAmani / vidadhe vibudhairnUnaM, mithyApAthodhimaMthanaM || 15 || munInAM devatAnAM cA-moghAM vAcaM samarcaye / dattA vAsavadattA me, | dadatA tvAM ca vedhasA ||16|| padmAvatI tadAkarNya, lebhe mudamuditvarIM / dattasAdaM viSAdaM ca, pradyota - nRpanaMdInI // 17 // aMzavo hi sahasrAMzoH, paMkajinyAH priyaMkarAH / te'pyaho kairaviNyAstu, nitarAmapriyakarAH // 18 // atrAMtare jarAgrasta-samastAMgaH zanaiH zanaiH / etyaikaH kaMcukI kaMpraH pRthivIpatimabravIt // 19 // vatseza tvAM mahAbAhu -- nRpaH prArthayate'dhunA / iyaM no duhitA tAvatvAmeva patimIhate // 20 // asyAstadicchAM vatseza, saphalIkartumarhasi / pratizrute tvayA karma, kurmo vaivAhikaM vayaM // 21 // ityu caritram 1 // 136 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram // 137 // | ktavaMtamautsukyA-tamuvAca vasaMtakaH / gatvA brUhi mAhAbAhu-mahIpAlaM pramodataH // 22 // yathAsau vatsarAjena, sarve'pyarthaH prtishrutH| tenetyukto'pi bhRbhartuH, kaMcukI mukhamaikSata // 23 // nRpo'pyUce pramANaM naH, sarvatrArthe vasaMtakaH / kadAcanApi nAsmAka-mullaMghya vacano hyasau // 24 // rAjJo'pyeta- 10/ nmataM jJAtvA, prItaH provAca kaMcukI / gamanAyAnujAnIhi, rAjan rAjasutAmapi // 25 // yenAdya vijayo nAma, yogo dhAma sukhazriyAM / vivAhamaMgalAraMbha-masminnanubhavatviyaM // 26 // ito lagnaM grahardiSTaM, saptabhiH saptame dine / vidhivA yatra saMyojya-kIrtyA saMyokSyate svayaM // 27 // ityukte tena bhUpAlaH, prAha padmAvatIMprati / rAjaputri yathAbhISTo, vidhiH savoM vidhIyatAM // 28 // pratasthe | sAjJayA rAjJo, maMda maMdaM skhaladatiH / tAdRzAmIdRzapremNAM, dustyajaH priyasannidhiH // 29 // tatra netrAtivarttinyAM, zUnyaH sthitvA kSaNaM nRpH| kimatra mitra naH kArya-miti devAlayaM yayau // 30 // pradyotaputrI zrutvedaM, khedenovAca kAMcanAM / dRSTavyamadhunA dRSTaM, zrotavyaM ca zrutaM mayA // 31 // abhRtpa- IRID137 // dmAvatIlAbho, yato'sya tapasAM phalaM / tataH sAMpratamAdRtyo, mRtyurvAsavadattayA // 32 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sRgAvatI // 138 // pradyotajAtha jagade, tadA kAMcanamAlayA / mAsmagA devi nirveda - manirvedaH zriyAM padaM // 33 // dRzyatAmavadhirdevi, devasya sacivasya ca / apakAre'pi mAsmaivaM darzayAvidhimAtmanaH // 34 // samaM subAhusutayA, guptAkAreMgitA satI / vivAhaM pazya devasya, rakSaMtI cakSurAdarAt // 35 // tadehi devi gacchaMtyA, gamyate samametayA / iti kAMcanayA ninye, padmAvatyaMtike'tha sA // 36 // kathaM sakhi cirAd dRSTe - tyAlapya snehanirbharaM / padmAvatI tadAcakhyo, sarvaM pradyotajanmanaH // 37 // sakhi tvatkAMkSite siddhe, siddhaM me sarvamIpsitaM / ityavaMtIzanaMdinyA, vacasA sA'bhyanaMdyata // 38 // tatrAtha sahavAstavyaM, janamApRcchya vatsalA / padmAvatI yayau puryAM samaM vAsavadattayA // 39 // sodhamAgatya sA bhaktyA, pitroH pAdAvavaMdata / tau bhavevarapatnIti, tathyAM dadaturAziSaM // 40 // nayavikramasaMpannaH, kka me baMdhuH sudarzanaH / iti pRSTastayA hRSTo, viSTapAdhIzvaro'vadat // 41 // asmai patye yadA putri, tapastaptuM | vane'bhyagAH / rumaNvAMstasya senAnI - stadAnIM mAmupAgamat // 42 // utpATayAmi pAMcAlaM, nadyogha iva pAdapaM / tvaM ghanaH syAH sahAyazce - devaM me sa vyajijJapat // 43 // tataH sArabalaH so'yaM, caritram // 138 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI @ @ nyAyAdarzaH sudarzanaH / kauzAMbI prahito'smAbhiH, samaM tena rumaNvatA // 44 // bharturabhyudayoMkAra-madya caritram zvo vA sulakSaNe / paMcAlavijayodaMtaM, karNottaMsIkariSyasi // 45 // tato vihitasaMbhAre-vaivAhikakutUhalaiH / mAnyAbhiH kulavRddhAbhiH, sA samyak samayojyata // 46 // vanAdvatsezamAhUya, pratIhAra-IP mukhAttataH / prAsAde sthApayAmAsa, janyayAtrocite nRpaH // 47 // premaikalagnake lagne, tAvanyo'nya-141 | manoharau / ADaMbareNa mahatA, mahAbAhurvyavAhayat // 18 // tato mAhiSmatInAthaH, kozAMbobharturA-IN | darAt / arcAmatyadbhutAM cakre, pANimocanakarmaNi // 49 // tadA vAsavadattApi, tamapazyattirohitA / ramyairulUlakallole, kalitotsAhamutsavaM // 50 // vadhUvarasya tasyaivaM, satyAnaMdamaye mahe / kauzAMbyAH | pavano nAma, vegAdAgAnnijaH pumAn // 51 // pAMcAlaH paMcatAM nItaH, kauzAMbo gha kare dhRtA / varddhase | deva diSTayeti, sa vatsezamavIvRdhat // 52 // etadvistarato bhadra, zrotumicchAmi saMprati / evamA- 10 jJApito rAjJA, mUlataH sa vyajijJapat // 53 // nidezena mahAbAhoH, saha tena rumaNvatA / upAga-DI tyopakauzAMbi, samavAsItsudarzanaH // 54 // aMbhaH kRtaparIraMbha, tanmAtaMgamadAMbubhiH / kalayAmAsa kA @O P139 // 04 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 140 // 400000.00 | liMyAH, punaruktA'sitAM dyutiM // 55 // sikatAkomale svairaM, tasyAzvIyena vellatA / kAliMdIpuli-10 caritram | ne'pohAM-cakre caMkramaNaklamaH // 56 // tatra mjccmuucaaru-locnaastncNdnaiH| tatrApyArmi| vadgaMgA-saMgeva yamunA babhau // 57 // kAliMdosIkarAsAra-sAravAhI samoraNaH / zramavyapagamA|cakre, yuddhazrAddhabhujo bhaTAn // 58 // . ___ atha paMcAlabhUpAlaH, siMhanAdena rodasIM / pUrayanniryayau puryA, guhAyA iva kesarI // 59 // sahA- | | nIkamanokinyA, saraMgazcaturaMgayA / arautsIdutsuko yondhu, sa durddharSaH sudarzanaM / / 60 // svIkRtocca-IN raNAraMbhaH, sasaMraMbhaH sudarzanaH / atucchazauryaH pratyaiccha--ccharabho rabhasena taM // 61 // zaraM dhanuSi - saMdhAya, vadhAya tava vairiNaH / sudarzanaH punardhAvan , pratyaSedhi rumaNvatA // 62 // babhASe ca bhaTottaMsa, yadetadgaganAMgaNe / rajaH kapotapotAbha, pUrvasyAM dizi dRzyate // 63 // tanmanye'nanyasAmAnyau, sutau pradyotabhUpateH / balaigopAlapAlAkhyA-vabhyAyAtastarasvibhiH // 64 // tataH kSaNaM pratIkSasva, kumAra // 140 // | sphAravikrama / iti tasmin vadatyeva, dhvajairyAtaM dRzoH pathi // 65 // tato'nalagirirnAma, gajara Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI 141 // | namadRzyata / balaM mAlavikaM sarva-matha vegAdupAgamat // 66 / / ekato deva sannaddha-sarvasainyaH / caritram | sudarzanaH / anyataH pAlagopAlau, ripumAvRtya tasthatuH // 67 // anIkAnyabhitaH pazyan, sa zauM| DIraziromaNiH / paMcAlapRthivIpAla-3cukSobha na manAgapi // 68 // pratyutAnanamutphulla-maMga| mutpulakAMkuraM / babhUva tasya sannAhaH, saMtruTatsaMdhibaMdhanaH // 69 // gopAlAdhyuSitasyAtha, viMdhyazailasa- 1 mAkRteH / kRto'nalagirestena, svakIyaH saMmukhaH karI // 70 // zilAsaMghAtanAmAnaM, mahebhamadhita- 10 | sthuSaH / sudarzanasya sAMmukhyaM, gajenAsyAnujo yayau // 71 // prabhubhiH zlAdhyamAnAnAM, kuMtAkuMti zarA zari / teSAM balAnAmanyo'nyaM, vavRte dAruNo raNaH // 72 // heSitaiH poSito'tyaMtaM, bNhitairupbNhitH| | tadAnIM vyAnaze dUrA-dizo niHsvAnaniHsvanaH // 73 // raNatUryAnugAmI ca, raNaraMgodbhaTai TaiH / vitene || | maMDalAgrANAM, tAMDavADaMbarastadA // 74 // bhaTaH pratibhaTaM kazci-punarAhaMtumudyataM / AdAyAsimanAyAsaM, patito'pi nyapAtayat // 75 // yenAriNA zirazchinnaM, tatra zUrasya kasyacit / taM hatvA |R // 14 // tatkabaMdhena, vairaniryAtanaM kRtaM // 76 // anIkaM naikamanyena, shauNddiiryaadtyshyyt| tajjayazrIH zramaM prApa-161 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @ @ @ mRgAvatI | dubhayatra gatAgataiH // 77 // eka eva vizeSo'bhU-tadArAtibale mahAn / kuto'pyAgatya yada- caritram | gRDhe rekacchAyamatanyata // 78 // sudarzanakumAreNa, senAnyA ca rumaNvatA / tataH prApi ca paMca-10 // 142 // | tvaM, paMcAlakSitipAnujaH // 79 // athAsminnaMtare yog, kazcidAvaMtikAbalAt / gaMdhasiMdhuramArUDhaH, | proDhazrIH samupAgataH / / 80 // zauMDIryAttiryagAgatya, zaraM saMdhAya dhanvani / paMcAlamavanopAlaM, sa sAkSe | |pamavocata // 81 // zUnyAmAlaMbya kauzAMbI, kimu pAMcAla dRpyasi / kiM guhAyAmasiMhAyAM, sphuraMti | na hi pheravaH // 82 // asi tvaM hAstikaprAya-pRtanaH pRthivIpatiH / vatsezvarasya bhRtyeSu, saMkhyAyAH | pUrakastvahaM // 83 // tato vatsezabhRtyasya, paMcAlAdhipatestathA / dvayorAyodhane'muSmi-naMtaraM jJAsya-| te'dhunA / / 84 // yato'parAdhI kauzAMbyA, jAto'syupapatistataH / prAyazcittapradastubhyaM, tadeSa vizikho'stu me // 85 // ityuktvAtha ripuM kopA-dvajadhAradRDhaM tadA / mudA mumoca nArAcaM, bhavadgRhyaH | sa kazcana // 86 // zaraH pravizya vAmena, kukSiNA dakSiNena ca / niryayo vairiNaH kurva-nAtmAnu | // 142 // padikAnasUn // 87 // AtmIyAnAM pareSAM ca, sainikAnAM mukheMduSu / jyotsnA ca darzarAtrizca, saMjAte @ @ @ Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 143 // I yugapattadA // 88 // kRte'rinigrahe tasmin vismitaiH sainikairdRzaH / vyApAritAH paraM varmA-cchAdito'sau na lakSitaH // 89 // tataH paMcAlasaptAMgI - maMgIkRtya rumaNmatA / sarAjanyena kauzAMbI, gatvA madhyamadhiSTitA // 90 // tadetasya svarUpasya, vegato bhaktimAninA / vijJApanAya devasya, prahito'smi rumaNvatA // 91 // sotkaMTho devapAdAnA-mavadAtaparAkramaH / acireNaiva senAnIH, svayaM so'pi sameSyati // 92 // ityAkhyAtavate tasmai, vasanAbharaNAdikaM / vatsarAjaH samudvRddha - pramodaH pradadau tadA // 93 // nRpaM nivedayAmAsuH kAlaM vaitAlikAstadA / saMdhyA mAdhyaMdinI ceyaM, sukhAya tava jAtAM // 94 // datvA kSoNIbhRtAM mUrdhni, pAdAnuddAmamaMDalaH / gabhastInAM patisteja -stanoti | tvamivAdhunA // 95 // giraM karNAtithokurvaM - stAmAnaMdena baMdinAM / AhUyata mahAbAhu - puruSairbhuktaye nRpaH // 96 // tato racitadevArcaH, zvasureNa sagauravaM / vatsAnAmIzvaraH prAjyai-rnAnAbhojyai ra bhojyata // 97 // upAMtavihitonnidra - maMdrasaMgIta saMpadi / vizrAmyatisma palyaMke, sa palyaMko nRpaH zriyaH // 98 // tadA padmAvatI patyu -- yodAharaNaM rahaH / AkhyAtisma sakhosnehA - pradyotaduhituH puraH // 99 // caritram // 143 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritrama mRgAvatI // 144 // avaMtIzasutApyetA-mazlAghata yathA sakhi / sulakSaNA'si yadbhartR-rUDhevAbhyudayaM vydhaaH||10|| tayetthaM prastutazlAghA, cedirAjatanUruhA / vyajJapyata kuto'pyetyA-dbhutaM caMpakamAlayA // 1 // yena | nyAsIkRtA pUrva-miyaM priyasakhI tava / devi smeramukhAMbhojaH, sa dvijo dvAri varttate // 2 // muMceti / vacasA devyAH, sA taM prAvIvizattataH / nyavIvizacca sautsukya-mAnote svayamAsane // 3 // iyamArya namasyAmi, bhavaMtamiti vaadinii| praNayAnnamayAmAsa, tasya padmAvatI ziraH // 4 // bhaveravidhavA nityaM, mudA bhUpAlanaMdini / ityAzAsya prasannAsya-stAmabhASata sa dvijaH // 5 // samapayaMta padmAkSi, sarvA me kAryasiddhayaH / tadidAnIM satIsAraM, svasAraM me samarpaya // 6 // abhUstvaM ca mamAzIbhiryathA pUrNamanorathA / patyA nijena saMyujya, tatheyamapi jAyatAM // 7 // tenetyuktAtha vyaktAzru-rUce padmAvatI sakhi / suciraM sajanaiyoMgaM, sahate na hato vidhiH // 8 // AkArayati | baMdhustvAM, bhartuH saMgAya gamyatAM / evaM vAsavadattAM sA, visasarja kathaMcana // 9 // tato'lpetarasaMkalpA Mal // 144 // |-matimlAnamukhAMbujAM / pradyotajAmupAdAya, yayau yaugaMdharAyaNaH // 10 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI vatsezvaro'tha saMdhyAyAM, kRtsNdhyaavidhikrmH| padmAvatyAsamaM ramyaM, vAsAgAramupAgamat // 11 // IPI muktapalyaMkamAlokya, prAtarunmanasaM nRpaM / samuvAca vacoyukti-ratnayukto vasaMtakaH // 12 // priyAM premavatIM prAptaH, pUrvarAjyazriyaM tathA / tathApyevaM kathaM deva, nitarAM durmanAyase // 13 // iti pRSTaH | kSiterbharttA, vyAkartumupacakrame / vayasya dormanasyaM me, kiM jAnannapi pRcchasi // 14 // kiM lakSmyA kimu kauzAMbyA, padmAvatyAthavA kimu / mama mAnasavizrAma-dhAma pradyotajA na cet // 15 // kiM | cAdya tAM puraskRtya, kiMcitsvapnAyitaM mayA / sumukhI vimukhIbhRtA, mahAbAhoH sutApyataH // 16 // | tadbhAtarubhayabhraSTo, jIvituM na kSaNaM kSamaH / gatvAgre gomukhasyaiva, tato'sUna visRjAmyahaM // 17 // | ityuktvAcaladurvIbhR-nnAbheyabhavanaMprati / vardhamAnamanomanyu-ranvagAttaM vasaMtakaH // 18 // vaMcayi- | tvAtha bhUnAtha, sa kiMkartavyatAjaDaH / rahaH saMmukhamAgatya, proce kAMcanamAlayA // 19 // vibhAti me | bhavanmaMtaH, paryaMtaviraso'dhunA / agAdharmabudhiM tIrkhA, goSpade yannimajjatha // 20 // bhadre kathamivetyuktA, tena sA'kathayatpunaH / devI svAMtikamAnItA, maMtriNA yastane dine // 21 // nipatya pAdayostena, @@@2004 000000 // 145 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 146 // sA vyajJapyata sAdaraM / klezo'yamAdRto devi, sarvo madvayasA tvayA // 22 // kalyANi phalitaH so'ya, rAjyasya punarAptitaH / taddevasya svasaMgena, rAjyalakSmIM kRtArthaya // 23 // tataH prayotajA devI, baddharoSA'vabhASata / paryAptaM prazrayAlApa - pralApairebhirArya me // 24 // apakRtyeti nItijJa, yadiyaM vinayakriyA / tadidaM nAsikAM lUtvA, dukUlena pramArjanaM // 25 // padmAvatImimAM yattA - sapalIM mama kurvatA / sAdhu sAdhu tvayAmAtya, kRte pratikRtaM kRtaM // 26 // zaMkarAyAH prayogo hi niyataM tvannibaMdhana: / yadIdRzeSu kAryeSu nAnyasya kramate matiH // 27 // mamaitattu divAnakta - maMtaH prathayati vyathAM / abhUvamAryapulasya, yadahaM klezahetave // 28 // ayaM hi kaMTakAkIrNA - maraNyAnImazizrayat / matkRte ca kSudhodanyA-bhavamanvabhavaramaM // 29 // tvadIyavacasA rAjyaM tyajaMtyAM mayi sarvathA / agAdhe vyasanAMbhodhI, premasajjo mamajja saH ||30|| tadeSAhamanekeSAM duHkhAnAmasya kAraNaM / sAMprataM proSi - teSveSu, siddhaM me punarIpsitaM // 31 // idAnIM yadasau jajJe, rAjyalakSmIsvayaMvaraH / padmAvatInavapremAM - bhoruhabhramarAyitaH // 32 // prapadyaMte yataH patyu - duHkhe duHkhaM sukhe sukhaM / sahodayavyathAH zazva caritram // 146 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI 0/-dyoSitaH patidevatAH // 33 // tIrthaM gatvAryaputrasya, tapobhiH pAvanIkRtaM / sAdhIyaM sAdhayAmyeSA, caritram INI tadahaM svasamIhitaM // 34 // abhidhAyeti tattIrtha-mabhisaMdhAya satvaraM / calitA galitAnaMda-mityUce // 147 // va sacivena sA // 35 // devi prasIda sIdaMti, mAdRzAH saruSi tvayi / caMdrikAyAmasAMdrAyAM, dunotyeva | cakorakaH // 36 // hitakArI na heyaH syAd, dUraM duHkhAkaro'pi cet / nidoSa eva doSajJo, rogiNaM | laMghayannapi // 37 // tadete tava bhartuzca, tava connatihetave / mamAparAdhAH sarve'pi, parvedumukhi jajJire // 38 // padmAvatyAH patiyaH syA-tsa labdhA sArvabhaumatAM / iti naimittikastathya-mAdideza mamai- III kadA // 39 // bhrturbhyudyotkrss-prthmaanmnorthH| tataH padmAvatIyoga-prayogamahamAvahaM // 40 // | evamapyaparAdhazce-tvayA manasi manyate / yugaMdharasutasyApi, maraNaM zaraNaM tataH // 41 // ityuktApi | | yadA devo, dadau kiMcana nottaraM / mRtyave sacivastasyA, nizcikye nizcayaM tadA // 42 // suvimarSa || zubhopAya-mAtmIyaM maMtranATakaM / dRSTvA virasanirvAhaM, maMtrI khedamupAdadau // 43 // tato devImamAtyaM | L14 // Mca, maraNaikavinizcayo / vijJAya vyAkulA vegA-dAgatAsmi tavAMtikaM // 44 // Agatya tatra cedevo, AI Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 148 // | devImanunayatyasau / saMbhAvyate zubhodarkA, bhavanmaMtrAstadA yadi // 45 // idamAdriyate devo-'pyathe. dAnI tathA kuru / te hyAptA yAnapAtrANi, ye prabhorvyasanArNave // 46 // iti vyAhRtya viratAM, tAma-10 vAca vasaMtakaH / tadetat kurvataH zAMti, vetAlotthAnasannibhaM // 47 // devo'pi virahe devyA, rAjyaM / saMtyajya dUrataH / punargatvA tapastIrthe, prANAn parijihIrSati // 48 // tatropetaH samaM devyA, devaH | saMyokSyate svtH| anyo'nyAnunayaM caitau, premaivAdhyApayiSyati // 49 // tattvaM vraja javAdbhadre, mA vidrA-10 NamukhIsma bhUH / yatethAstu tathA kiMci-yathA devI vilaMbate // 50 // evamAzvAsitA tena, vegA-| | vanamupeyuSI / vatsarAjapaTAgAre, svAminyA samagaMstathA // 51 // tadA prayotajA tatra, vatsarAjama pUjayat / mUrdhni baddhAMjalizcaivaM, vinayena vyajijJapat // 52 // Aryaputra paratrApi, loke zokatamo| upahaH / priyastvameva me bhUyAH, prArthaye na hyataH paraM // 53 // ityudIryAvarohaMtI, prAsAdAnnRpanaMdinI / vijJA vijJapayAMcakre, kAMcanA racitAMjaliH // 54 // yadito dRzyate devi, zRMgamabhraMlihaM gireH / deva| syeyaM tapobhUmiH, sarvakalyANakAraNaM // 55 // iha hi zrUyate zazva-dAdinAthaH kRtsthitiH| vyasa P // 148 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI - nAni vyalIyaMte, yatra netrpthaatithau||56|| tayaivaM sAdhitotsAhA, rAjJI vegAnupAyayau / trilokIsvAminaM caritram tatra, vinayena nanAma ca // 57 // zuddhodasarasastIre, gatvA pradyotajA tataH / citA viracyatAmatre | // 149 // -tyUce yaugaMdharAyaNaM // 58 // maMtrI jagAda devi tvaM, yadyevaM kRtanizcayA | nizcitaM tatphaliSyaMti, pizunAnAM manorathAH // 59 // dagdhA pradIpane devI, durvRttena kRzAnunA / zuddhAnvayo'nvagAdenA, AI bhaktyA yaugaMdharAyaNaH // 60 // iti vArtA mayA loke, yanmithyotthApitA purA / idAnIM tadimAM / | devi, satyAM kartuM pravarttase // 61 // yugmaM // ___ityAkhyAya vinItAkhyaM, sa padAtiM samAdizat / bhadra bhUyobhiredhobhi-rAcitAracyatAM citA // 62 // tatastena vinItena, yathAdiSTamanuSTitaM / atha pradyotajA tasyA-mAzuzukSaNimakSipata // 33 // ArdradhanotthadhUmyAbhi-stathAso vyAnaze dishH| yathA durdinnavannAtra, vastuvyaktirna lakSitA // 6 // rAjJI pradakSiNIkartuM, citAM pravavRte tataH / pRSTavartI viSAdAtaH, sacivagrAmaNIrapi // 65 // ito vatsezvaro'pyetya, jinaM samyak praNamya ca / khedAdvivarNavadana-mabhyadhatta vasaMtakaM // 66 // sakhe puraH 044000066 2000@OOOK // 149 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI || sakhedo'pi, citAmAracayocitAM / yena pradyotajAkoDe, krIDAmanubhavAmyahaM // 67 // vasaMtako'vadaddeva, citAM kartuM na vedamyahaM / utsavaikasahAyo'smi, mA me kameMdamAdiza // 68 // nRpatistadvacaH zrutvA, // 150 // | matvA durlabhamIpsitaM / dikSu vyApArayaMzcakSuH, puraH pAvakamaikSata // 69 // tatsamIpamupAgatya, dhUmAMdha| tamasAvRtaH / rabhasena samArebhe, bhUpatistriHpradakSiNAM // 70 // Atmano'gresaraM dRSTvA, viSTapeMdraM nRpA- 12 tmajA / tadA sakopakAM vAca-muvAca sacivAgrimaM // 71 // puruSAkRtirAryAya, ko'pyasAvagrato naraH || || citAyAM matpuro vegA-dvivikSuriva dRzyate // 72 // tadasau pravizaMstasyAM, jhagityeva nivAryatAM || / bhaviSyatyasya saMparkA-tpAvako'yamapAvakaH // 73 // ityuktaH sa tayA maMtrI, nRpaM vokSyopalakSya ca | | jagAda jagatInAtha, kathA mama nizamyatAM // 74 // pariNeturviyogena, duHkhiteyaM mama vasA / ahnA| yAsmin citAvahnau, prANamokSaM cikIrSati // 75 // tadanyatra dharitrIza, gatvA'bhipretamAcara / saMto | | jAtu parArthasya, nahi pratyUhahetavaH // 76 // teneti vyAhatotsAho, vatsaprabhuraciMtayat / nAdyApi | bhAgadheyAni, vidheyAni bhavaMti me // 77 // yatsamIhA mamehApi, nApUryata kathaMcana / prapadya tagireH JOOOOOOO // 15 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI // 151 // zRMgA-prANAnnirvAsayAmyahaM // 78 // viciMtyetyacalatkiMci-drAjA yAvajavAttataH / smitvA tAva- | jagAdainaM, bAhau dhRtvA vasaMtakaH // 79 // bhUmidevamimaM deva, svAnugaM verisa ko'styasau / na jAnA| mIti rAjJokte, punarUce vasaMtakaH // 8 // tavArthe prArthitaklezaH, so'yaM yogaMdharAyaNaH / yena cedaM nRpA nIkaM, samAnAyya rumaNvatA // 81 // svayaM cAvaMtIbhUbhartuH, sainyamAdAya durdharaM / adhisaMgrAmamutthAya, | | hataH pAMcAlabhUpatiH // 8 // yugmaM // tataH pratyabhijijJAsu-rbhuvo bharttA dvijottamaM / sarvAMgINaM tamAliMga-daMbhojasadRzA dRzA // 82 // abhitaH pratyabhijJAya, nijaM taM sacivottamaM / jagAda rAjA dRSTo'si, diSTyAmAtyaziromaNe // 83 // sAdhvamAtya tvayA cakre, yatprANAH parirakSitAH / idaM bhUyo'pi me rAjyaM, tvayi jIvati jIvitaM // 84 // ityAlApollasatprIti-bASpAyitavilocanaH / papAta / | pAdayorvatsa-bhUpatemaMtripuMgavaH // 85 // tadA vijJAtavRttAMtA, priyasyAnupadaM javAt / AgAtpadmAvatI | tatra, yatra pradyotanaMdinI // 86 // citAzuzukSaNestAM ca, vIkSyArabdhapradakSiNAM / iyaM priyasakhI sA | | me, kathamatretyaciMtayat // 88 // iti ciMtAparAmetA-mUce'vaMtonRpAtmajA / padmAvati patiM tya BiOO@@@ // 151 // - Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 152 // mRgAvatI : ktvA, kathamatra tvamAgamaH // 89 // padmAvatI tato'vAdot, sakhi satyaM nizamyatAM / priyA vAsava- caritram dattAsya, yA dagdhA prAkpradIpane // 90 / manasyasti priyA saiva, vAci tannAma kevalaM / tasya citreSu tadrUpa-likhanaM kAyikI kriyA // 91 // nimaMtritaH sa mitreNa, kauzAMbIrAjyabhuktaye / kiMtu tasyA viyogena, khinnastannAnvamanyata // 92 // priyAM pratyuta tAmeva, pretyApi prAptumutsukaH / tIrthe'smin prANamokSArtha-mAgato'styagrato mama // 93 // ahamapyadhunA tasya, paMthAnamanuvartituM / AyAtAsmi / kulInA hi, vanitAH pativama'gAH // 94 // ityAkhyAte tayA dadhyo, pradyotaduhitA hRdi / adyApyanupamaprIti-rAryaputro mayi dhruvaM // 95 // padmAvatI ca rAjyaM ca, sa hi saMtyajya saMprati / matkRte vihitAyAsaH, prANAnapi jihAsati // 26 // yazca pradakSiNokataM, prAvarttata citAmimAM / mamaiva sa priyaH zaMke, dhUmena tu na lakSitaH // 97 // mayA nirAkRto'tyaMtaM, mRtyave'pyutsukastadA / asau yadi nivarteta, tataH syAnmama vAMchitaM // 98 // 152 // itazcotthAya taM zliSya-nmaMtriNaM maMtrivallabhaH / rAjA jagAda keyaM te, svasA'mAtya mumUrSati // 99 // RI 04Oke Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naa153|| 20000 mRgAvatI/sacivo vyAharadeva, tvatkRtAdapamAnataH / devI vAsavadatteyaM, citAvahau vipadyate // 100 // abhASata | sasaMraMbha, bhUpazcitramaho mahat / kathaM pUrva vipannApi, punardevI vipadyate // 1 // drutametya svayaM devIM, dRSTvA kuru yathocitaM / ityukto maMtriNA bhUpaH, pratyAvRttazcitAMtike // 2 // tatra pratyakSamadrAkSonnRpaH pradyotajAM svayaM / ciMtayaMtI kimapyaMtaH, padmAvatyA samanvitAM // 3 // iyaM vAsavadatteti, nRpatinizcikAya tAM / pratyakSAddhi paraM nAsti, saMdehAnAmapohakaM // 4 // athAlalApa bhUpAlaH, preyasI tAM priyoktibhiH / dRzaM pradyotaje devi, dehi dehyAkule mayi // 5 // kazcidyazcApamAnaste, mayA devi pradarzitaH / so'pi vallAbhalobhena, priye na punaranyathA // 6 // nimeSamapi vAmAkSi, mama cedasi vismRtA / etAstadA sadAkSiNye, sAkSiNyaH kuladevatAH // 7 // tatprasIda priye mAM, ciMtayA | kRtametayA / satyo'stu gomukho yakSa-stapo'pyastu phalegrahi // 8 // ityuktvA virate rAjJi, dhUmormoM | ca bhidelime / pratyabhijJAkRte patyu-devo vyApArayad dRzaM // 9 // dRSTirvAsavadattAyAH, protyA pratya- 10 // 153 // | bhijAnatI / ramaNasyAMgaraMgAMtaH, khelatisma yadRcchayA // 10 // nirNIya pariNetAraM, smRtvA padmAvatI- JAI" Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | vacaH / visasarjAzrurUpeNa, sApamAnaM svamAnasAt // 11 // apmaanjvraaveg-vythaavypgmstdaa| caritram 1153 avedi svedaniHsyadA-daMgestasyA vizAradaiH // 12 // priyAlApairghanarasaiH, sikto'syAH premapAdapaH To1 / / romAMcanicayavyAjA-damuMcadiva korakAn // 13 // patilAvaNyapIyUSa-pAnapInavapustataH / sA | jagAda galabASpa-biMdurbaddhaziroMjaliH // 14 // dezatyAgastapaHklezaH, kAMtArakramaNaklamaH / Aryaputra | | mayA tubhya-mupaninye pade pade // 15 // uttamaNoM'si nAtha tva-madhamarNAsmyahaM punaH / tatkiM 10 | bravImi sarva me, kSetavyaM vipriyaM tvayA // 16 // iti vijJapya sA patyuH, pAdo kezairamArjayat / vinayaH kulanArINAM, kAMte naisargiko yataH | A // 16 // yugaMdharasuto'pyUce, bhaktyA tau daMpatIprati | yuvAM duHkhe mayA kSiptau, pAMcAlocchedamicchanA | // 17 // tadyuvAmaparAdhaM me, sarva marSitumarhathaH / naiva kupyaMti vidvAMso, vaidyAya kaTudAyine // 18 // daMpatI bahumenAte, tattadA maMtriNo vacaH / maMtuM nAMtargataM dhatte, kRtajJo hitakAriNAM // 20 // Uce // 154 // caMpakamAlAtha, padmAvatyA savismayaM / sakhi priyasakhIyuktA, yA pUrva brAhmaNo mayA // 21 // sA'bhU Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI caritram cAra | dvAsavadatteva, dRzyatAmaMga kautukaM / varSIyAn sa ca vipro'pi, jAto yaugaMdharAyaNaH // 22 // tAmityuktvA puro gatvA, natvA pradyotanaMdinIM / avocadAyeM yA'vajJA, cakre sA mayi mRSyatAM // 23 // tataH pradyotajA prAha, snehAt padmAvatIM prati / sevAsmi mAsmabhUH khinnA, nAvAjJAtAsmi yattvayA // 24 // jAmAtuzca sutAyAzca, pravRttiM jJAtavAnatha / saMbhrAMtamAnasastatra, mahAbAhurupAyayo // 25 // pituH padmAvatI tatra, vRttamAkhyattadAtanaM / azaMsacca namasyaMtI, prItyA pradyotajAM puraH // 26 // tAta praNauti | | vinayA-jjyAyasI te tanUruhA / dRSTayaiva jIvayAmAsa, yAsau jAmAtaraM tava // 27 // yugmaM // cira- | | kAlamavaidhavyaM, vatse dhatsveti cedipaH / tAmabhyanaMdadAzIrbhi-mAlavezvarasaMbhavAM // 28 // ___atrAMtare girau tatra, bRMhitairatha heSitaiH / niHkhAnaniHsvanaizcApi, zabdAdvaitamajAyata // 29 // | atha vatsezvarastAraM, taM nizamya savismayaH / dhIrAM vyApArayAmAsa, dRzaM zabdAnusAriNIM // 30 // | nagarasyopatyakopAMte, tato'nekAnanekapAn / aikSiSTa sa puro lakSAM-stuMgAMzcaiva turaMgamAn // 31 // vismayAtpazyatastasya, bhaTakoTimayI mahIM / vegAdetya pumAnekaH, pAdayorapatattadA // 32 // tamutthApya | 155 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI || viditvAtha, rumaNvAnayamityamuM / AliMgyAgamane hetuM, papraccha pRthivIpatiH // 33 // rumaNvAnapya bhASiSTa, devasyAhvAnahetave / AyAto'smi niSevaMtAM, cirAdvatsA mahotsavaM // 34 // atha prasIda // 156 // taddeva, drutaM pAdau ca dhAryatAM / bhAlavinyastahastA hi, mArgamAlokate prajA // 35 // tato nAbheyamabhyarcya, praNipatyAtha gomukhaM / sapatnIko mahAnIkaH, kauzAMbImacalannRpaH // 36 // sahAyAMtaM mahAbAhUM, visRjya vinayAttataH / vatsAn vatsezvaraH prApya, pitevAnaMdabhAsadat // 37 // kAliMdIkUla| dezeSu, paMcAlocchedasAkSiSu / senAM nivezayAmAsa, drutametya kSitIzvaraH // 38 // tattIre saha patnI-10 bhyAM, viharataM mahIpatiM / rumaNvAnabhyadhAdevaM, paMcAlasyAjibhUriyaM // 39 // atra gopAlapAlAbhyAM, paMcAlaMprati tatkRtaM / bhImArjunAbhyAM kopena, kauravAnprati yatpurA // 40 // sudarzanakumAro'tra, tathA te paripaMthini / darzayAmAsa zauMDorya, yathA kariNi kesarI / / 41 // atra tu prauDhamitreNa, sacivAgresareNa te / acchedi kadalIccheda, paMcAlanRpateH ziraH // 42 // itthaM kathayatastasya, rajaHsaMcayasUcitAH / pratyAjagmustamurvIzaM, rAjaputrAstrayo'pi te // 43' // tAnaucityena saMbhAvya, bhUpaH zibira // 156 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 157 | metya ca / upavAhyAM samAruhya, divyAM pratyacalatpurIM // 44 // saudhamAruhya pazyaMtya-staM pravezaM mahI- caritram | pateH / caritArthAni cazUSi, cakruH purapuraMdhrayaH // 45 // vinyastasvastikazreNiM, vaijayaMtItaraMgitAM / / uttoraNAM purIM pazyan, mumude medinIpatiH // 46 // abhito vipaNizreNi-madhirUDhAstamAdarAt / / avAkiran prajA lAjAn-rAjamArgamupAgataM // 47 // so'modata na vArastrI-calitaizcAmaraistathA / / yathA pauravadhUghUto-ttarIyasicayAMcalaiH // 48 // muktamuktAmayoccUla-caMdrodayakRtodayaM / unmI- | | lanmaMgalodgAraM, saudhamabhyAsadannRpaH // 49 // gajaiH ke'pi hayeMH ke'pi, ratnaiH ke'pi mahIbhujaH / tadA | taM bhUrisaMbhAraiH, prAbhRtairupatasthire // 50 // gopAlapAlau bhUpAlaH, kumAraM ca sudarzanaM / sa satkRtya | | yathaucityaM, visasarja sagauravaM // 51 // nirasya vyasanaM sarva, sarvasahatayA tayA / sa prajAH pAlayAmAsa, purA dAzarathiryathA / / 52 // niHsImaiH premasaMskArai-stiraskAraH purAtanaH / tena vAsavadattAyAH, samUlamudamUlyata // 53 // padmAvatyAmapi prema, tasya pallavitaM tathA / amanyata tapaHklezaM, sA | 3 // 157 // kRtArthaM yathAtmanaH // 54 // sarvAdhikAriNaM cakre, rAjA yaugaMdharAyaNaM / sarvamedhAzuciM vAca-spati || Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI | vAstoSpatiryathA // 55 // tasyAritimirastomaM, tejaHpratyUhakAraNaM / taraNeraruNeneva, vyanIyata ruma- caritram | NvatA // 56 // vividhopAsanAcAru-guNAkRSTahRdaM tadA / AtmAMtevAsinaM cakre, vIzAmIzo vasaMtakaM | // 57 // dharmamAdriyamANasya, dInAnuddharato'pi ca / nityaM tasya mano mAtR-vaMdanAyodakaMThata // 58 // tasyAkUtamatho jJAtvA, jJAnena jJAtanaMdanaH / pAvayAmAsa kauzAMbI, nijaizcaraNareNubhiH // 59 // mRgAvatyapi tatrAgA-samaM cNdnvaalyaa| vAMchitArthaH samasto'pi, sukRtairupaDhaukyate // 60 // vyAkhyA | parvajinezasya, prAkAratrayazAlinI ! suraiH parisarArAme, ramaNIyA vinirmame // 61 // tadviditvA | kSaNAt kSoNI-pAlenodyAnapAlakAt / sAMtaHpuraparIvAre-NAgAmi svAminoMtike // 62 // tatra pradakSiNIkRtya, bhagavaMtaM bhuvaH prabhuH / jAnuspRSTamahopRSTaH, sAnaMdamiti tuSTuve // 63 // jaya tvaM sarvasiddhArtha-siddhArthanRpanaMdana | jagatsaMkalpakalpadro, guNamANikyarohaNa // 64 // itthaM kRtastutirniyadAnaMdAzrukaNAvaliH / nanAma namrapaMcAMgaH, kauzAMbIzo jinezvaraM // 65 // tataH samucitaM deza-madhyA- IN // 15 // sIne mahIpatau / vardhamAnajinAdhIzaH, zuddhaM dharmamupAdizat // 66 // saMsArasAgarasyAMtaH, prANibhirvya Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI vahAribhiH / ratnatrayamupAdeyaM, heyAstu viSayopalAH // 67 // sukhaM viSayasevAyA - matyalpaM sarSapAdapi / duHkhaM tu dehinaH prAjyaM, madhubiMdrAdipuMsavat // 68 // // 159 // tathAhi puruSaH ko'pi, dezAddezaM paribhraman, sArthenA'vikSavIM, caurayAdomahAnadIM // 69 // taM sArthaM luMTituM tatra, coravyAghrA dadhAvire / mRgavaccApalAyaMta, sarve sArthanivAsinaH // 70 // sArthAddhInaH sa tu pumAn, praviveza mahATavIM / AkaMThamAgataiH prANairabhyudyatkUpavArivat // 71 // uccaistaro giririva, prakSaranmadanirjharaH / udastahasto'bhrANIva, prabhraMzayitumaMbarAt // 72 // nyaMcayan kSmAmaMhipAtai-raM| taH suSiriNImiva / AdhmAtatAmratAmrAsyo, ghanazyAmogradehabhRt // 73 // sAkSAdyama iva krodhAd, durdharo vanakuMjaraH / varAkaM kAMdizIkaM taM puruSaM pratyadhAvata // 74 // tribhirvizeSakaM || mArayiSyAmyahaM yAhi, | yAhIti prerayanniva / jaghAna taM muhuH pRSTe, vAraNaH karazIkaraiH // 75 // sa pumAn kuMduka iva, nipatannutpatan bhayAt / prAptaprAyo dvipenApa, tRNacchannamathAvaraM // 76 // gajo'vazyaM jIvitahRt, kUpe jIvAmi jAtucit / iti so'dAttatra jhaMpAM jIvitAzA hi dustyajA // 77 || vaTo'vaTataTe cAbhR-ta caritram // 159 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI 160 // / tpAdazcaika AyataH / laMbamAno'bhavatkUpa-madhye bhujaMgabhogavat // 78 // sa pumAnipatan kUpe, prApa ? | tatpAdamaMtarA / AlaMbyalaMbamAno'sthA-drajjubaddhaghaTInibhaH / / 79 ||krN prakSipya kUpAMtaH, karI pasparza tacchiraH / nAzakattu tamAdAtuM, maMdabhAgya ivoSadhIM // 80 // dattadRSTiradhobhAge, bhAgadheyavivarjitaH / / kUpasyAMtarajagaraM, garoyAMsaM dadarza saH // 81 // patatkavalabudhdhyA taM, nirIkSyAjagaro'pi saH / kUpAM-R taraparaM kUpa-miva vaktraM vyakAzayat // 82 // catulapi hi pakSeSu, caturo'hIn dadarza saH / kAliMdIsodarasyeva, bANAn prANApahAriNaH // 83 // utphaNAH phaNinaste tu, taM daSTuM dussttcetsH| phUtkArapavanAnAsyai-ramuMcan dhamanInibhaiH // 83 // vaTaprarohaM taM chettuM, mUSako dvau sitaasito| caTaccaTiti | cakrAte, daMtakrakacagocaraM // 84 // anApnuvan pumAMsaM taM, so'pi mattau mataMgajaH / jaghAna vaTazAkhAM | tAM, vaTamutpATayanniva // 85 // vaTasyAMdolyamAnena, pAdena sa pumAn dRDhaM / pANyahibaMdhaM tanvAno, IN | niyuddhamiva nirmame // 86 // gajenAhanyamAnAyAH, zAkhAyA madhumakSikAH / madhumaMDapamutssRjyo-16 // 160 // | DiDire tomarAnanAH / 87 / / makSikAstA dadaMzustaM, lohasaMdaMzasannibhaiH / tuMDairbhayaMkaraistIkSNe-jI POOOOOO. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 161 // vAkRSTiparairiva // 88 // utpakSamakSikAruddha sarvAMgaH sa pustidA / kRtapakSa ivAlakSi, kUpAnnirga- caritra tumutsukaH // 89 // vaTasthamadhukozAcca, mdhubiNdurmuhurmuhuH| lalATe nyapatattasya, vArdhanyA vAribiMduvat // 9 // madhubiMdustasya bhAlA-lluThitvA prAvizanmukhe / sa tadAkhAdamAsAdya, sukhaM mahadamanyata // 91 // | zrUyatAM nRpate'muSya, dRSTAMtasya ca bhAvanA | yaH pumAn sa hi saMsArI, yA'TavI sA tu saMmRtiH // 92 // | | yo gajaH sa punarmRtyu-ryaH kUpo martyajanma tat / yo'jagaraH sa narako, ye'hayaste krudhAdayaH // 13 // | vaTapAdo yastadAyu-maSako ca sitaasitau| to zuklakRSNau dvau pakSA-vAyuzchedaparAyaNau // 94 // | yA makSikA vyAdhayaste, madhuviMdustu yo mukhe / taddhi sukhaM vaiSayikaM, tatra rajyeta kaH sudhIH // 95 // caturbhiH kalApakaM / / devo vidyAdharo vApi, yadi kUpAttamuddharet / tatkimicchedathavA na, sa pumAn / | devadUSitaH // 96 // evaM duHkhamayaM tucchaM, matvA vaiSayikaM sukhaM / sudhIrdharmAya jAgaryA-dadvaitasukha/ dAyine // 97 // devaH samyagjino yatra, gururyatra caritravAn / yatra jIvAdayastatvaM, tatra dhameM matiM |16 kuru // 98 // tasya cetasi jaineNdr-vcHsvaatyNbusektH| zuktau muktAphaleneva, dharmeNa padamAdadhe |RI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 99 // zrAddhadharmamupAditsu-vatsarAjo jinezvaraM / mAtuH samakSamutthAya, namramauli~jijJapat / / 100|| caritram prapadye proSitA'vadyaM, zrAvakaravaM tvadaMtike / bhUrbhuvaHsvastrayIrakSA-baddhakakSa prasIda me // 1 // iti / vijJApito yAme, carame caramo jinaH / zrAvakatvaM nareMdrAya, tasmai dAtuM pracakrame // 2 // maulaM vimAH | namAruhya, sUryacaMdramasau svayaM / tadA ca trijagannAtha-mupAsitumupeyatuH // 3 // sUryedukAMtavapuSoH, - zropuSostadvimAnayoH / jyotirujjAgaraM dadhe, jagadozayazaHzriyaH // 4 // tadudyotastamaHstomaM, nija| grAha bahistanaM / prabhustvaMtargataM zreyA-naho lokastadAtanaH // 5 // atha citte mRgAvatyAH, prAdurbhu-10 tamidaM tadA / vatsarAja mahArAja, manye dhanyaziromaNiM // 6 // timirocchedanistaMdrau, caMdramaHkarmasAkSiNau / sAkSiNau ca vratAdAne, vatsezasya babhUvatuH // 7 // tajjAnAmi nimittena, zlAghyenAnena | A nizcitaM / uditvaramasau dharma, bhUpAlaH pAlayiSyati // 8 // atha trailokyanAthena, zrAddhadharmAdhiro- 18 paNAt / zirasi nyastahastena, vatsarAjo'nvagRhyata // 9 // vidazAnAmadhIzena, zazinA tapanena ca / sAdhu sAdharmikatvena, sa tadA pratyapadyata // 10 // tadA caMdanabAlAtha, vijJAya samayaM svayaM / jina 90000- 000 // 162 / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI / nAthamanujJApya, svIyAzrayamazizriyat // 11 // dRSTAlokena lokena, doSAyAM dinamAninA | AnaM- caritram daniHsyaMdajuSA, tathaivAvasthitaM punaH // 12 // mRgAvatyapi harSeNa, pAravazyamupeyuSI / saMdhyAM na svayamAjJAsI-nna cAjJApyata kenacit // 13 // bhagavaMtamabhiSTutya, tathA svamadhiruhya ca ! vimAnaM yulatApuSpaM, puSpadaMto sma gacchataH // 14 // tayoH svasthAnagamanA-daMdhakAro nirargalaH / prasasAra jalAdhAraH, / pAlivyapagamAdiva // 15 // nirnAmanaSTamAzAbhi-stamo rAjye vijUMbhite / nimnAnAmunnatAnAM ca, IN vibhAgo na vyabhAvyata // 16 // dhvAMtakacchatramAlokya, kSobhAdadhyau mRgaavtii| kasmAdakasmAdeveya-ma-10 | bhUbhImatamA tamI // 17 // saMbhrAMtamAnasA yAva-danviyeSa pravartinIM / pradeze tatra tAvattA-mI-IA kSatesma na sA kvacit // 18 // labdhonmAdaH pramAdo me, yatsaMdhyAsamayo myaa| caMdrasUryavimAnAMzu-pra. bhAvAnna vibhAvitaH // 19 // tato'nvazocadAtmAnaM, nitarAM sA viSAdinI / nijAparAdhe sAdhUnAM, ceto daMdahyate'dhikaM // 20 // mayA nA'jJAyi gacchaMtI, pravarttinyapi zUnyayA / kathaM saMprati gaMtAsmi, DIA // 163 // bhvAMte'smiMstatpadAMtikaM // 21 // IryApathaH kathaM cAya-mitthaM tamasi zudhdhyati / evamekapade prAptAM, Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // mRgAvatI | dhigmamaitAM pramAditAM // 22 // ityatIvAnuzocaMtI, siMcaMtI mArgamazrubhiH / pade pade skhalaMtI ca, sA caladdharmanizcalA // 23 // AgAcca vratinIvAta-svAdhyAyadhvanibaMdhuraM / gatAticAracAritra-pAtrasaMzrayamAzrayaM // 24 // AvazyakAMte vizrAMtAM, saMstArakatale tadA / mRgAvatI zanairetya, tatrAvaMdata | | caMdanAM // 25 // vinayena namasyaMtI-mavagamya mRgaavtiiN| upAlabdha vacobhistAM, caMdanA caMdanA pamaiH // 26 // naktamekAkinI vatse, jinAsthAne sthitAsi kiM / nizAmapyasamaprajJa, na hi jJAtavatI / | kathaM // 27 // itarApi tamakhinyAM, saMcaraMtI kulAMganA / anyathA zaMkyate lokaiH, kiM punarna tapo-10 dhanA // 28 // ceTakasya vizAM patyu-rabhavastvaM tanUruhA / zatAnIkamahobhartu-rabhRzca sahacAriNI // 29 // prabhAvatIprabhRtaya-stava yAzca shodraaH| tAsAM kalyANi nAmnApi, jano'yaM virajIbhavet | // 30 // AyuSmati pramAdo'yaM, tatte naabhuutkulocitH| upAttamunivRttAnA-masau hi paramo ripuH | // 31 // pazya pratyarthinAnena, hanyate saMyamaH satAM / hate tasmin hatAste'pi, mudhA teSAM hi jIvitaM // 14 // 32|| acakSurviSaye'muSmin, pathi saMcaraNena te / SaTkAyotmAthanAdvatse, hataM saMyamajIvitaM // 33 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI ityupalabhamAnAyA - caMdanAyA mRgAvatIM / nimIlannayanadvaMdva - nidrA mAnasamAnaze // 34 // | tUSNIjuSi pravarttinyA - maMhisaMvAhana kriyAM / kurvatI sarvataH zAzru - pUritAkSItyaciMtayat // 35 // AryikA // 165 // OM janamaryAdA - viparyAsa vidhAyinIM / dhigmAM gurujanodvega - nirmANakaluSIkRtAM // 36 // saMyamaikasamInaH, sarvo'pi zramaNIjanaH / so'tiprazasyo yatrAsti, nAticAraH kvacidyate // 37 // ataMdradharmanirmANa - kSapitAkhilakalmaSAH / dhanyAH prAcInamunayo, muktimArgamupasthitAH // 38 // evamadhyavasAyena, kuMdeMdu kumudatviSA / sA hatvA ghAtikarmANi, kalayAmAsa kevalaM // 39 // tataH sA hastavinyasta - vyaktamukta kaNopama / lokamAlokayAMcakre, dravyaparyAyabhedataH // 40 // timiraM medurokurvanaMgazyAmatayA tayA / saMcariSNustadA tena, duSTo dRSTaH phaNI tayA // 41 // mRgAvatyA tamAlokya, nikaTATanalaMpaTaM / nyastaH saMstArake bAhuH, pravarttinyAH kSitestalAt // 42 // tasyAstena jajAgAra, prayatnena pravarttinI / manasA ca prasannena, nijagAda mRgAvatIM // 43 // vatse'dyApi tathaivAsi, mama saMvAhanAMparA / dhigmadIyo'parAdho'yaM, yadvisRSTAsi no mayA // 44 // caritram // 165 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 166 // kathamutsArito vatse, mama bAhurmahItalAt / tayA paryanuyukteti, zaMsatisma mRgAvatI // 45 // ayaM caritram vastUrNamabhyaNaM, bhomo'bhyeti bhujNgmH|maa'sau dazasviti nyasto, hastaH saMstArake mayA // 46 // kutrAya-10 miti pRcchaMtI, punarUce mRgAvatI |ahiH sannihito yAti, bhavatInAmayaM purH||47|| ityAkhyAte'pi sA || prAha, nAhaM pazyAmi kiMcana / tvamIkSase kimakSNaiva, kiM vA jJAnena kenacit // 48 // iti pRSTA pravarttinyA, sA jJAnenetyavocata / kimu saMpratipAtena, kimutA'pratipAtinA // 49 // iti praznaparAM pUjyAM, vyA- 131 jahAra mRgAvatI / imaM jJAnena pazyAmi, sarpamapratipAtinA // 50 // itthaM caMdanavAlAApa, zrutvA | vimitamAnasA / aciMtayacciraM citte, aho dhanyA mRgAvatI // 51 // yA prapaMcena paMcApi, viSayAn | bhuktapUrviNI / pazcAdAttavratA'pyAsIt, sarveSAmagrataH sarI // 52 // dhanyAhamapi yasyA me, guruH siddhA| rthanaMdanaH / spRhaNoyaguNagrAmA, ziSyA ceyaM mRgAvato // 53 // ____ itthamutthASNusaMvegA-dgurANyakhilAnyapi / kRtvA ghAtIni karmANi, prapede sApi kevlN||54|| 16 // | gurubhyo lamyate'vazyaM, padamuttaramuttaraM / mRgAvatyA tvanIyaMta, guruvo'pi paraM padaM // 55 // zAkhAH Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgAvatI // 167 // khaMti mUlebhyaH, kramo'yaM sarvazAkhinAM / mUlodayastu zAkhAbhyo, yeSAmalpe hi teMhipAH // 56 // | vijahAra mahIhAra-bhRtaH sthAnAMtare prabhuH / caMdanApi mRgAvatyA, samaM svAminamanvagAt // 57 // divaM diviSadAM varga, jagmuSi protamAnase / vatsarAjo'pi kozAMbI, sapatnIkaH samAyayo // 58 // prItyAtha pAlayAmAsa, prajAmiva nijAM prajA / sa vijigye'riSaDvarga, nyAyamArgamamArgayat // 59 // sa triSvapi pumArtheSu, samatAM darzayannapi / mAnasenA'nurAgeNa, dharmameva nyaSevata // 60 // jovaMtasvAmino biMba-sanAthaM pRthivIpatiH / prAsAdaM kArayAmAsa, svarNaratnamayaM puri // 61 // so'mAriM gho-10 SayAmAsa, rathayAtrAmavIvRtat / avIvRdhacca dAnena, dInAnAthamanorathAn // 62 // atha kevaliparyAya-manubhUya mRgAvatI / karma nirmUlya nirvANaM, lebhe'naMtasukhodayaM // 63 ||shiilN zaraccaMdramarIci- | nirmalaM, gurau ca gurvI bahumAnasaMpadaM / dvayaM dadhAnedamazeSayoSitAM, nidarzanIbhAvamagAnmRgAvatI // 4 // mRgAvatyAH satyAzcaritamidamuddAmamahima-prarohaM saMrohatpulakamukule karNakuhare / samAnItaM noti // 17 // janayati kumArga zamayati, zriyaH sUte sphItAH paramapi padaM tatprathayati // 65 // budhabhramaracuMbitaM RI DN0002040% Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritram mRgAvatI sakalamAgamArAmato, vicitya kusumojjvalaM sarasamarthajAtaM mayA / idaM kila mRgAvatIcaritapuSpa- 1 dAmAdRtaM, dizatkimapi saurabhaM suciramastu kaMThe satAM // 66 // iti maladhArizrIdevaprabhasUriviracite zrImRgAvatIcaritre dharmasAracUDAmaNau paMcamo vizrAmaH samAptaH // // iti zrImRgAvatIcaritraM samAptaM // // shriirstu|| A graMtha jAmanagaravAlA vIThalajI hIrAlAla lAlane potAnA sUryodaya prinTiMga presamAM khaparanA zreya mATe chApI prasiddha kayoM che. // 168 / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34-4547647679643336433 363790253364367636. ls fa sftpora atafi farq - ***CHOSEMA SCHUHSHSHS436486444 XHOSA88437