Book Title: Hansa tu Zil Maitri Sarovar Ma
Author(s): Abhayshekharsuri
Publisher: Bhuvane Dharmjaykar Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005653/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA ! tuM jhIla maitrI zovarazno A.abhayazekharasUri For Personal & Private Use Only www.jainelibrafo Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH mana mATeno pharsTa eiDa boksa...) haMsA...! 29 tuMjhIla metrIsarovaramAM : lekhakaH vardhamAna taponidhi sva. pU. A. zrI bhuvanabhAnu sU.ma.sA.nA paTTAlaMkAra sahajAnaMdI sva. pU. A. zrI dharmajitu sU.ma.sA.nA ziSyaratna zrIsUrima-ArAdhaka pU. A. zrI jayazekharasu.ma.nA ziSya AcArya vijayaabhayazekharasUri prathama AvRtti 1989 nakala: pa000 | | navamI AvRtti mUlya rUA. 3pa.00|| tA. 1-4-2008 : prakAzaka: bhuvane dharmajayakara prakAzana Cl0. girIzabhAI je. vaDecA 101, sametazikhara epArTamenTa, kAjInuM medAna, gopIpurA, surata-395001. phona naM. 2599387 For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priya vAMcako... A pustaka mAtra vAMcavA mATe nathI... paNa jIvanamAM utAravA mATe che. e mATe vAMcatI vakhate pensIla sAthe ) rAkhavI. je paNa suvarNasUtra jevI vAta upayogI lAge aMDaralAIna karo.. bIjI-trIjI vAra vAMcatI vakhate enAthI ghaNI suvidhA raheze. A suvarNasUtrone yAda rAkhavAno prayAsa karo... jIvanamAM lAgu pADavAno saMkalpa karo... jyAre koIpaNa sahana karavAno prasaMga Ave tyAre anAdikAlIna saMskAronA kAraNe manamAM roSa-rIsa-badalo levAnI vRtti jAgavA mAMDe che. evA avasare A suvarNasUtrone manamAM mamaLAvo... ene AdhAre vicAradhArAo ghaDavAno prayAsa karo. eka apUrva anubhava thaze. dilamAM eka zAMtinI lahera AkAra letI jaNAze... Avo anubhava e A pustakanI saphaLatA che... ene vAraMvAra doharAvavAnA manoratha ane puruSArtha karo... jainadharmanA ajANa vAMcakone. kadAca, prAraMbhanA prapTomAM keTalAka pAribhASika zabdothI kaThinAI lAge... to paNa pustaka vAMcavAnI ne jIvana badalavAnI maLelI sonerI takane choDI | dezo nahIM. 16mA pRSThathI vAMcavAnuM cAlu karo, Akhu pustaka vAMco. ne pachI 1 thI 15 pRSTha vAMco.. A pustaka tamArA rojiMdA jIvana mATe paNa eTaluM ja upayogI che. Printed by: SHRI PARSHVA COMPUTERS, 58, Patel Soci., Jawahar Chowk, Maninagar, Ahmedabad-380008. Tel.25460295 For Personal & Private Use Only www.jallery Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: prAkakathana | mAnasarovara to enuM e ja. paNa haMsa mATe e motIno khajAno che, jyAre bagalA mATe mAchalIno... e ja rIte A jaivika vizva hiMsadRSTivALA jIvo mATe e maitrInuM sarovara che. jyAre bagalAnI daSTivALA jIvo mATe zatrutAnuM sarovara che...candramAmAM saumyatAnuM sAgaramAM gaMbhIratAnuM ane gulAbamAM saundaryanuM darzana karavuM e haMsadaSTi che. jyAre A ja traNamAM kramazaH kalaMkanuM, khArAzanuM ne kAMTAnuM darzana karavuM e bagadaSTi che. gulAbamAM je kAMTAnuM ja darzana kare che e kharekhara svayaM kamabhAgI che, kAraNa ke e gulAbanI suMdaratA ne sugaMdha pAmI zakato nathI. gulAbane to enAthI eka ratibhAra paNa nukazAna nathI.. e ja rIte jIvone je zatru mAne che, nukzAna ene ja che... eTale ja jJAnIo kahe che- jaDano rAga toDo ane tamAma jIvo sAthe maitrI joDo.. pachI juo... du:khanAza keTalo saraLa banI jAya che... sukhaprApti keTalI sahaja banI jAya che. jIvo sAthenI zatrutAne kApI maitrI jamAvI Ape evI aneka vicAradhArAo ane AcArapaddhationo A nibaMdhamAM kaMIka mahattvapUrNa vistAra karavAmAM Avyo vAMcakane kSaNika ne tuccha AnaMda maLato rahe evA zudra AzayathI lakhAyelI A koI rocaka navalakathA nathI ke e.ke.47 rAIphalothI ane .007nI sTenaganothI gAjatI DiTekTIva thrIlara nathI.. A to che cirakAlIna (yAvat zAzvata) ane sAttvika AnaMda maLI rahe e mATe lakhAyelI ciMtanadhArA.. eTale naoNvelanI jema one sittingmAM pUruM karIne kabATane havAle karI devuM e A manovijJAnapradhAna pustakane nyAya Apelo nahIM kahevAya. bIjIvAra.. trIjIvAra ane vAraMvAra A pustakane vAMcIne, emAM kahelI vAtone jo dilamAM... dimAgamAM ane jIvanamAM utAravAmAM Ave to lekhakane AzA ja nahIM. paNa sabaLa vizvAsa che ke vAcakanA jIvananI kAyApalaTa thaI jaze. enuM mAnasaparivartana thaI jaze. e avazya potAne sAttvika AnaMdanA laherAtA samudramAM magna anubhavaze.. paristhitine majabUra thaIne je vAMcaka AkhuM pustaka vAMcI na zake ene paNa bhalAmaNa che ke e roja potAnI anukULatA mujaba eka-eka prakaraNa dhyAnathI vAMce. jIvonI sAthe duzmanAvaTa... A vizvayuddhomAM ja phelAtI vAta nathI. paNa anAdikALathI vaLagelo roga che. e roganI parAkASThA ja yuddhamAM bhISaNa mAnavasaMhAranuM rUpa le che. Ayurvedano niyama che ke jUno haThIlo roga eka ja vAra bhAre Dojha levAthI dUra thaI jato nathI. paNa roja thoDI thoDI mAtrAmAM dIrdhakALa sudhI davA levAmAM Ave tyAre mAMDa enA page DhIlA thavA mAMDe che, Aii ; For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enAM UMDAM gayelAM mULa halavA mAMDe che. ekIsAthe paDatuM hajAro gaeNlana pANI pattharane ghasIne je amITa rekhA nathI pADI zakatuM... te bhagIratha kAma niraMtara dhIre dhIre paDatI pANInI eka pAtaLI dhAra karI batAve che. haMsA !... tuM jhIla maitrI sarovaramAM prastuta pustakane paNa e ja rIte jo thoDuM thoDuM dhyAnapUrvaka-ciMtanapUrvaka vAMcIne potAnA viparIta saMskAro para hemaTiMga karyA karAya... to svapnamAM paNa kalpanA na hoya evo lAbha avazya thaze. evI mane pUrNa zraddhA che... A pustaka mAtra vAMcavAnuM nathI, paNa vAMcIne cAvavAnuM che... phakta cAvavAnuM nathI paNa cAvIne pacAvavAnuM che... jIvanamAM utAravAnuM che. eka eka prakaraNone. enAM eka eka vAkyone... enA eka eka zabdone jeTalA cAvavAmAM Avaze, manamAM mamaLAvavAmAM Avaze.. eTalI vadhu ne vadhu enI madhuratAnA AsvAda sAthe eno rasa jIvanamAM UtaravA mAMDaze. je jIvanane kalpanAtIta svAsthya bakSaze. acAnaka kAMI IjA vagere thaI jAya to turaMta prAthamika sAravAra maLI jAya ne kAMIka rAhata anubhavAya. takalIpha vadhI na jAya... e mATe loko pharsTa eIDa baoNksa rAkhatA hoya che; paNa e zarIra mATe hoya che. A pustaka paNa eka pharsTa eIDa baoNksa che; paNa mana mATe... zArIrika, Arthika, kauTuMbika, sAmAjika koIpaNa evo akalpya prasaMga banI jAya ane manane ghero AghAta lAge... atyaMta kleza saMkleza manano kabajo laI le... manamAM khUba tophAno cAle... mUMjhavaNo ne mathAmaNo... na kahevAya... na sahevAya. AtmahatyA ke anyanI hatyA karavA sudhInA vicAro AvI jAya... evI sakhata taMga mana:sthiti sarjAya... A pustaka tUrta hAthamAM lyo... enAM 5-7-10 pRSTho dhyAnathI vAMcI jAva... manamAM cAlI rahelA bhAre tophAnanA kAraNe citta emAM coMTatuM na lAge. to 5-10 pRSThonI korA kAgaLa para kaoNpI karI jAva. lakhI nAkho. mane dRDha vizvAsa che ke mAnasika AghAtamAM chevaTe 50% rilIpha to thaI ja jaze. tame taMga-sakhata lAgaNIonA sthAne rileksa anubhavazo... tamAre ATaluM ja karavAnI jarUra che... pustaka vAMcyA bAda jyAM tyAM na mUkI do. joIe tyAre tarata hAthamAM AvI zake evI rIte rAkho. ne kAMI paNa AghAta-pratyAghAta Ave tyAre acUka hAthamAM levAnuM-vAMcavAnuM yAda rAkho.... bAkInuM kAma A pustaka karI Apaze... A ghaNA ja ghaNA vAcakonI anubhavasiddha vAta che. A pustakanI Aja sudhImAM gujarAtImAM pAMca AvRttimAM 13000 nakala ane hindImAM be AvRttimAM 4000 nakalo bahAra paDI cUkI che. keTalAya vAMcakoe 25-50-100-200 nakalo laI potAnA snehI-svajana-mitravartuLamAM A pustakane vaMcAtuM karyuM che. seMkaDo ajainoe paNa A pustaka vAMcyuM che ne vakhANyuM che... kAraNa ke zarUAtanAM ekAda-be prakaraNamAM jainadharma saMbaMdhI thoDI vAto Ave che... pachI to koIpaNa mAnava samajI zake evI potAnA rojiMdA 4 For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkakathana jIvananI ghaTanAo jevI vAto hovAthI darekane upakAraka nIvaDavAnI zakyatA che. koIne paNa vizeSataH paraNI rahelA yugalane paNa) seMkaDo hajAro rUpiyAnI apAtI gIphaTa karatAM A pustaka rUpI gIphaTa vadhu upayogI ne upakArI banI raheze. A vAta lagabhaga dareka vAcakane svayaM pratIta thaze... A chaThThI AvRtti thoDA sudhArA-vadhArA sAthe prakAzita thaI rahI che. A pustakamAM lakhelI keTalIka vAto pUjyapAda gurudevo pAse sAMbhaLelI che. keTalIka kyAMkathI vAMcI-noMdhI che. to keTalIka svakIya anubhava para UbhI thayelI vicAradhArAo rUpa che. pUjyapAda sva. dAdA gurudeva A. bhagavaMta zrImadvijaya dharmajita sU.ma.sA.nA sAnnidhyamAM rahevA daramyAna teozrInI salAha mujaba te te prasaMgomAM vartana karavAthI je lAbha anubhavagamya banyo, tathA teozrInI je vicAradhArAo jANavA maLI eno paNa A vicAradhArAmAM sAro hisso che. A hIrAnI kAcI rapha che' evuM jANanAro jhaverI, e raphamAM tyAre koI camaka nathI. balka keTalAya DAghA-dhabbA ne kharabaciyApaNuM che, chatAM ene paganA Thebe caDAvato nathI. jema-tema henDala karato nathI. kAraNa ke e vakhate paNa emAM ene camakato hIro dekhAto hoya che. ema koI paNa jIvamAM Aje kevalajJAnAdinI camaka bhale na paNa hoya, uparathI krodhAdi keTalAya doSI hoya, chatAM e paNa Akhare siddhAtmA to che ja.. to pachI enA para dveSa ke tiraskAra kema karI zakAya ? eTale, ApaNe ApaNA AtamahaMsane kahevuM joIe haMsA ! tuM jhIla maitrIsarovaramAM.... suvizuddha brahmacArI karmasAhityaniSNAta siddhAnta mahodadhi sva. pU. A. bhaga. zrImadvijaya premasUrIzvarajI ma.sA. vardhamAnataponidhi nyAyavizArada sakalasaMghahitaiSI sva. pU.A.bhaga zrImadvijaya bhavanubhAnuM sUrIzvarajI ma.sA. adhyAtmarasika karmasAhityamarmajJa sva. pU.A.bhaga. zrImadvijaya dharmajita sUrIzvarajI ma.sA. - ' zrI sUrima-paMcaprasthAnArAdhaka prabhubhaktirasika pU. gurudeva A.bhaga. zrImadvijaya jayazekharasUrIzvarajI ma.sA. A suvihita guruparaMparA mane prApta thaI che e mAruM parama saubhAgya che. siddhAntadivAkara gacchAdhipati pUjyapAda A.bhaga zrImadvijaya jayaghoSa su.ma.sAhebe A nibandhane sAdyanta tapAsI Apyo che. A badhA upakArIo pratye kRtajJabhAva vyakta karavApUrvaka, sahu koIne "A nibandhane khUba ja cintana-mananapUrvaka vAMcazo" evI vinaMtI sAthe viramuM chuM. - muni abhayazekhara vi. gaNI For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pustaka aMge be zabda... tamArI buka vAMcI- haMsA ! tuM jhIla maitrI sarovaramAM... maitrIbhAva aMge suMdara lakhANa thayuM che. emAM te te sthaLe mukAyela yogya dRSTAnta pratipAdya viSayanI suMdara puSTi kare che. jelamAMno kedI korTe pharamAvela mAra khAya tyAM jelara para gusse nathI thato.. ema karmasattAnI korTe pharamAvela sajA aMge ApaNane pratikULa vartanAra para gusso na karAya.. vagere kalpanA suMdara ane kansTrakTIva che, amalamAM utArI zakAya evI che. pustakanA vAMcakane sAro lAbha karaze. tamArI mahenata saphaLa thaze. AjanA paDatA kALe hInasattva jIvomAM jyAre vairabhAva-virodha-asahiSNutA vadhI gayAM che evA samaye tamAruM A pustaka samayasaranuM che. e khUba pracAra pAmo. ane jIvo jIvanane maitrIbhAvathI suvAsita karo evI prabhune prArthanA - sva. pUjyapAda gurudeva A. bhagavaMta zrImadvijaya bhuvanabhAnusu.ma.sA. sAce ja suMdara lakhANa tame karyuM che. dharmano je pAyo che maityAdi bhAvo- tene tame majabUta karavAnI saphaLa koziza karI che. koI samartha mAnasazAstrInI jema tame mAnavamananA drohAdi padArthonuM vistRtIkaraNa karIne tenuM umUlana karavA mATe suMdara dRSTAnto ApIne saphaLa yata karyo che... - prakhara zAsanaprabhAvaka pUjyapAda paMnyAsa pravarazrI candrazekharavijaya gaNivara. For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ahaM namaH zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH zrI mahAvIrasvAmine namaH zrI prema-bhuvanabhAnu-dharmajit jayazekharasUrIzvarebhyo namaH haMsA ! tuM jhIla maitrI sarovaramAM... 1. dharmakriyAnuM Tonika eka sagRhasthe svaputrane gaNitamAM nabaLo jANI TyUzana rakhAvyuM. zikSaka roja ghare bhaNAvavA AvatA. be mahinA thayA. pitAne vicAra Avyo ke lAva, jouM to kharo ke zikSaka kevuM bhaNAve che ? putra gaNitamAM keTalo hoMziyAra thayo ? TIcaranI sAme ja cinTu beTho hato ane pitAjI AvI caDyA... 'bola cinTu ! 6+6 keTalA thAya ?' 'verI verI IjhI, pitAjI, 6+s = Tena !' A sAMbhaLyuM zuM ? ne pitAjInuM boIlara phATyuM, TIcara para tUTI ja paDyA... 'mAstara sAheba ! A zuM zIkhavyuM tame ?' 'ATalA AkaLA na thAva.' zikSake zAMtithI kahyuM, 'tamAro putra pragatinA mArge ja che.' 'zuM rAkha ne dhULa pragatinA mArge che ?' 'nA nA, sAce ja pragatinA mArge che. be mahinA pahelAM tamAro prinsa 6+6=8 kaheto hato, have 10 kahe che, haju be mahinA javA do, bAra kaheto thaI jaze.' kahevAnI jarUra nathI ke e zikSakane pANIcuM maLI gayuM. vidyArthInI jJAnazakti roja-baroja vadhavI joIe. je bhaNatara ajJAnano nAza karatuM na hoya-jJAnanI vRddhi karatuM na hoya tenA seMkaDo kalAkonI paNa koI kiMmata nathI. A mAtra bhaNataranI ja vAta nathI. duniyAnA koI paNa kSetramAM najara nAkho, A ja jovA maLaze. mANasa vepAramAM mAtra Tarna ovarane nathI joto, kintu enAthI dAritryanAza keTalo thayo ? napho keTalo thayo ? beMka belensa keTalI vadhI ? ene ja prAdhAnya Ape che. rogIne saMtoSa khAdhelI TebleTsanI saMkhyA para nathI hoto, paNa roganAza-ArogyavRddhi para ja hoya che. A be jo na thayA hoya to, khAlI sTrIpsathI UbharAI gayela vesTa baoNkasa ciMtAno For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM viSaya banI jAya che. pratyeka kSetramAM A gaNitane seMTa paraseMTa eplAya karanArI buddhino betAja bAdazAha mAnavI mAtra eka ja kSetramAM AMkha mIMcIne haMkAre rAkhe che. emAM to mAtra kalAko, Tarnaovara ke sTrIpsanA DhagalAne joIne ja e harakhAI jAya che, pAgala thaIne nAcavA lAge che ne Dhola pITIne potAnI ajoDa siddhionAM gANAM gAvA mAMDe che. A kSetra che dharmanuM !!! " - bilIva ITa ora naoNTa, paNa A nagna satya che. hajAro ane lAkho rUpiyAnuM kareluM dAna, seMkaDonI saMkhyAmAM karelA sAmAyika ane pratikramaNa, oLI, aThThAI ane mAsakSamaNa jevI jaMgI tapazcaryAo, aMjanazalAkA-pratiSThA saMgha ane upadhAnanAM vividha anuSThAno, lAkhonI virATa saMkhyAmAM karelA navakAramaMtranA jApa........ A badhuM joIne saMtoSa mAnanAro mAnava A to vicArato'ya nathI ke "A badhA anuSThAnothI mAro pApanAza keTalo thaI rahyo che ? puNyabaMdha keTalo vadhI rahyo che ? paramAtmAe batAveluM eka eka anuSThAna lAkhanI kiMmatanuM che. huM lAkha mATe prayAsa karuM chuM ke mAtra pAMcathI saMtoSa mAnI lauM chuM ?' badhA pAMcathI ja saMtoSa mAnI lenArA dharma mATe zaMkA thaI jAya che ke e vaNikabuddhi ane vaNikavRtti dharAve che ke nahIM? vaNikabuddhi to kevI hoya ? zAstromAMya enAM vakhANa karyA che. jyAM koIne kAMI lAbha dekhAto na hoya tyAMthI paNa lAbha khATI jAya evI vaNikabuddhi hoya che. amerikAmAM bAvaLanA kAMTAne Natural PinsnuM sohAmaNuM nAma ApIne lAkho raLI khAnAro vANiyo ja che ne ! devAdhiSThita parvata para eka maMdira hatuM. parvatanAM pUrAM so pagathiyAM hatAM. nIce taLATImAM maMdiranI peDhI hatI. temAM eka eka rUpiyAnI 100-100 noTonA baMDala rahetAM. upara janAro bhAvika svakIya dhana potAnI pAse rAkhI zakato nahIM, paNa peDhImAMthI eNe jeTalAM baMDala levA hoya eTalAM laI zakato. mAtra niyama eTalo hato ke upara jatI vakhate dareka pagathie, pAse jeTalAM baMDala hoya eTalA rUpiyA mUkatA javAnuM. parvata devAdhikti hovAthI AmAM koI garabaDa karI zakatuM nahIM. eTale sAmAnya rIte be-traNa-cAra game teTalAM baMDala lIdhAM hoya, paNa maMdire pahoMcatAM pahoMcatAM badhA rUpiyA khalAsa thaI jAya. ekavAra eka For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakriyAnuM Tonika DaoNkTara, eka ejIniyara ane eka vANiyo ema traNa mitro tyAM AvyA. zarata jANI traNee babbe baMDala uThAvyAM. paNa jayAre upara pahoMcyAM tyAre paNa vANiyA pAse thoDA rUpiyA bacyA hatA. DaoNkTara ane ejInIyara to Azcaryamugdha thaI gayA. vANiyAe bannene pUchayuM "bolo, niyamapAlanamAM meM koI garabaDa karI nathI to A paisA kaI rIte bacAvyA, kahezo ?" DaoNkTara ane enjaniyara to mAthuM khaMjavALatA rahyA....mAluM AmAM to koI rIte paisA bacAvI lAbha khATI zakAya evuM lAgatuM nathI, to ANe zI rIte bacAvyA ?" "bhaIlA ! te zI rIte bacAvyA ? e tuM ja batAva ?" bannee vANiyAne pUchayuM. are ! AmAM zuM che ? niyama zuM che ? pAse jeTalAM baMDala hoya eTalA eTalA rUpiyA mUkatA javAnuM. jeTalAM baMDala lIdhAM hoya eTalA eTalA nahIM. mArI pAse pahelAM be baMDala hatAM. eTale mAre babbe rUpiyA mUkavAnA hatA. meM eka ja baMDalamAMthI babbe rUpiyA mUkavA mAMDyA. eTale pacAsame pagathiye so rUpiyA mUkAI gayA. pachI mArI pAse eka ja baMDala rahyuM. eTale meM bIjA pacAsa pagathiye eka eka rUpiyo mUkyo. tethI mArI pAse pacAsa rUpiyA bacI gayA !" vANiyAe potAnI caturAI prakaTa karI. A vaNikabuddhi che. ema vaNikavRtti paNa kevI ? 95 mArkasa sAthe gaNitamAM prathama Avelo chokaro InAmanI icchAthI pitAne pariNAma dekhADavA Avyo. rijhalTa pitAnA hAthamAM mUkI AzAbharI najare pitAnI sAme jovA lAgyo. paNa jevuM te joyuM ke tarata e vaNikapitAe putrane eka lApho lagAvI dIdho. - "alyA mUrakha ! paMcANuM ja ?' are pitAjI ! AkhA vargamAM mane hAIesTa che. juo to kharA, somAMthI paMcANuM." 'te tuM vANiyAno dIkaro che ke koNa che ? vANiyAno dIkaro to sonA ekaso pAMca kare ke paMcANuM ?" hA, A vaNikavRtti che. e sarvatra sonA ekaso pAMca karavA icche. tethI dharmAnuSThAnomAM lAkhanA pAMcamAM saMtoSa mAnanArA ApaNI vaNikabuddhi ane vaNikavRtti kyAM cAlI jAya che ? e prazna Ubho * 2 1lAgyA. For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM thAya che. mAnave potAnA dharmAnuSThAnone lagabhaga mAyakAMgalAM banAvI dIdhA che. ekamAtra navakAramaMtrano vicAra karo. eno jeTalo ane jevo lAbha zAstrakAroe sAmAnyathI paNa batAvyo che evo ane eTalo lAbha ene maLI rahyo che ? enAM te te dareka anuSThAno zaktisaMpanna bane, samartha bane, nAnuM paNa anuSThAna ghaNo lAbha karI Ape evuM kaI rIte saMbhave ? e mATe zuM karavuM joIe ? ApaNuM zarIra nabaLuM paDe che.... malTIviTAmInsa taiyAra che. ApaNuM mana nirbaLa thAya che, jAtajAtanA harbala TaoNnika upalabdha che.. paNa ApaNA anuSThAna nabaLAM che, enI zakti vadhAranAra TaoNnika kayuM che ? evuM kayuM rasAyaNa che jenAthI ApaNAM anuSThAno prANavAna bane ? A mATe eka zAstravacana AvuM sUcana kare che maitrIpramodakAruNyamAdhyasthyAni niyojayet / dharmadhyAnamupaskartuM taddhi tasya rasAyanam // dharmadhyAnane susaMskRta = puSTa karavA jo iccho cho, to ahIMtahIM bhaTakavAnuM choDI amArI pAse Avo. bahu ja suMdara phaoNrmyulA ame batAvIzuM. maitrI+pramodakAraNya+mAdhyacya=dharmadhyAnane taMdurastI bakSanAra B complex malTI viTAmIna davA. manane maitrI vagere bhAvanAothI bhAvita karo ane pachI juo camatkAra. dilamAM maitrI vagere bhAvonuM jharaNuM khaLakhaLa vahetuM hoya ane je anuSThAna thAya temaja e sUkAI gayuM hoya ane je anuSThAna thAya... phaLazrutimAM AsamAna-jamInano phera paDI jAya che. eka mANasanA hAthamAM (.35 calibre) rivolvaranI buleTa che. enI sAme be phUTa ja dUra UbhelA mANasanI chAtImAM e buleTano e hAthathI ghA kare che. pariNAma kazuM nahIM Ave... zatru mUchane maraDato hasyA karaze. enA zarIrane goLI ArapAra vIMdhI nahIM zake. have e mANasa e ja buleTane rivolvaramAM bhare che, ghoDo dabAve che ane joI lyo... zatru lohIluhANa thaIne bhoMyabhego thaI jAya che. goLI e ja, aMtara e ja ane zatru paNa dha sema mena, chatAM ATalo phera kema paDI gayo ? rivolvaranI aMdara eka spriMga hoya che je buleTane evo joradAra puza Ape che ke jethI buleTano vega vadhavAthI vedhakatA vadhI jAya che. maitrI vagere bhAvo A For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakriyAnuM Tonika rivolvaramAM rahelI spriMga jevA che. eka eka anuSThAnone jo A bhAvono puza maLe to e anuSThAno nibiDa evA paNa karmazarIrane vIMdhI nAkhavA samartha banI jAya che. jo e puza nathI maLato to e anuSThAno paNa eTalA vedhaka banatA nathI. 70-75 varSa pUrve bihAramAM banelo eka prasaMga....... mahAtmA rastethI vihAra karI rahyA hatA. e ja raste e ja gAme eka miyo jaI rahyo hato. mahAtmAne joI e paNa emanI sAthe cAlavA lAgyo. mahAtman ! mAre lAyaka kaMIka upadeza hoya to kaho... mahAtmAe yogyatA dekhI dharmano thoDo upadeza Apyo. e pachI navakAra ApavAno vicAra karyo. "jo bhAI ! duniyAno A sarvazreSTha maMtra che. koI kArya evuM nathI ke je AnAthI siddha na thaI zake." vagere rUpe eno mahimA darzAvI navakAramaMtra Apyo. e ja gAmamAM mahAtmAno rAtrImukAma thayo. be aDhI kalAka e miyAe dharmanI vAto sAMbhaLI. bIje divase savAre vaLAvavA hAjara thaI gayo. tyAre chelle chelle mahAtmAe A vAta para khAsa bhAra mUkIne sUcana karyuM ke, "A maMtranA niraMtara japa sAthe jagatanA sarva jIvo para maitrI hovI atyaMta Avazyaka che. koI vyakti game tevuM vartana kare to paNa enA para zatrutAno bhAva na Avavo joIe. zakya hoya to eka mitra tarIke enuM kAma karI ApavA tatpara banAya evuM dila banAvavuM joIe. Avo maitrIbhAva keLavAze to A mahAmaMtra camatkArika prabhAva dekhADaze." rasUla miyAMne A vAta barAbara besI gaI. pachI to ene navakAramaMtranI dhUna lAgI gaI. raste jatAM-AvatAM.. ghare ke dukAne. jayAre jyAre avakAza maLe tyAre hoTha cAluM. mahAtmAe chelle chelle karelA sUcanane paNa e vAraMvAra yAda karato... rastethI ekavAra maMtra gaNato gaNato jaI rahyo hato ane sAmethI maLyo eka paricita miyo. salAma gAjoma ! klema sattAma.. are rasUlamiyAM yaha kyA gunagunA kara rahe ho ? mAphagAna ! maiM to yuvA che nAma te rahA hUM !" phaurana yaha baMda kara do, bevakta khudA kA nAma liyA jAtA hai kyAM ? 2-4 divasa bAda pharIthI gaNagaNATa karatAM dekhI gayo. * For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM are kAphara ho gayA hai kyA ? manA karane para bhI yaha cAlu ravA hai ? are bhaiyA, maiM khudA kA nAma le rahA hUM ise tuma niSedha kyoM kara rahe ho ? khudA kA nAma to namAja ke vakta liyA jAtA hai, aise jahA~tahA~ nahIM / ataH yaha baMda kara do, varanA, hameM kucha karanA hogA / betraNa vAra dhamakI ApavAchatAM rasUlamiyAne navakAra gaNato joI kaDaka cetavaNI ApI. AdamI badhuM sahana karI zake che paNa apamAna nahIM. huM kahuM chuM ane nathI karato ? basa.. enI AMkho aMgArA varasAvavA mAMDI. e eno zatru banI gayo. chatAM Ane enA para lezamAtra zatrutAno bhAva nahoto. e to ene mitra tarIke ja joto hato. vepArI majJAna hai, gvA 3 mI saddhi se.' A enI bhAvanA hatI. ane tethI e nirbhaya hato. game tevo kaTTara zatru hoya ane jhanUna caDhI jAya to paNa e vadhumAM vadhu nukazAna zuM karI zake ? eka vAra jAnathI mArI nAkhaze. pachI tame ene zatru mAnatA ho ke mitra ! paNa zatru mAnavAmAM haMmezAM bhaya che. bhayanAM vAdaLa haMmezAM mastaka para ghumarAyA kare che. nirbhaya mAnavI ko'ka eka paLe ja mare che, jayAre bhayabhIta harapaLa marato hoya che. mAtra enI smazAnayAtrA moDI nIkaLe che. sAmAne zatru mAnavAmAM sadA enAthI bhayabhIta rahevuM paDe che. A sArvadika bhayanI lAgaNI enA pAcanataMtrane khorave che. enA zvasanataMtrane asara kare che. raktabhramaNane vikSipta kare che... yAvat sAte dhAtumAM slo poIjhana phelAvyA kare che. zatru pratye UThatI durbhAva ane saMklezanI kALAza enA antastalane haMmezAM kALuM karatI rahe che. kadAca sAvadhAna rahIne zatrunA AkramaNathI e bacI zake che, paNa.... paLa-paLa mRtyuno bhaya ene satAvyA kare che. e bhayathI e chUTI zakato nathI. ane A ja to mota che, paLapaLanuM mota !! - jyAre ene mitra banAvavAmAM ghaNo lAbha che. mana haLavuM phoruM rahe che. enI prasannatAne koI ja AMca AvatI nathI. eTale zarIranI taMdurastI paNa jokhamAtI nathI. "mArI AsapAsa mArA zatruo che' A vicAra ja khataranAka che, bhayaprada che. jyAre mArI AsapAsa mitro ja mitro che' A vicAra ja atyaMta For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakriyAnuM Tonika AphlAdaka che,nirbhaya banAvanAra che. A vAta anubhavasiddha che. jemake - kAryavazAt bhISaNa jaMgalamAMthI pasAra thavAnuM che. ne koIke tamane gabharAvI dIdhA ke jaMgalamAM khUMkhAra lUMTAruo che, cabarAka che, koI paNa cAlabAjIthI musApharane pakaDI le che, lUMTI le che ane paLa be paLamAM hato na hato karI de che... have vicAro ke tamArI hAlata zuM thaze ? jo jaMgalamAMthI javAnuM TALI zakAya, to tame TALI ja dezo. paNa, na TALI zakAya to jazo jarUra, paNa eka eka pagaluM zI rIte mUkazo ? phUMkI-phUMkIne, bahu ja socI-samajIne.. bahu ja saMbhALI saMbhALIne. havAnI eka lahara Ave che, jhADImAM khaDakhaDATa thAya che ane dilanI dhaDakana vadhI jAya che, nasomAM lohInI spIDa suparasonikane pAchaLa rAkhI de che, hArTa eTeka AvI jAya.... koI Azcarya nahIM, kAraNa ke tame bhayabhIta cho.... eTale badhuM ja saMbhavI zake che. paNa jo koI kahI de ke- jaMgalamAM bahu ja mAyALu loko che, musApharonuM sAruM Atithya kare che, jarUra paDe to bhomiyA tarIke mArga paNa batAve che.... A sAMbhaLyuM nathI ne tame ekadama khIlI UThazo..... nizcita banI jazo... bephikarA thaIne cAlavA lAgazo. hoTho para che madhura smita, jIbha para che koI phevarITa gIta..ane koI allaDa mastIthI tame jaMgala pasAra karI dezo...... khera ! AvyuM to pahelAM paNa koI nahotuM mAravA ke DarAvavA... paNa tame pratikSaNa DarI rahyA hatA kazAka ajJAtathI jenuM koI ja astitva A duniyAmAM nahotuM. bahu ja rasaprada ane manovaijJAnika sUtra che A sukha ane zAMti jo cAho cho to koIne zatru na mAno....badhAne mitra ja mitra mAno. che. sarva jIvone mitra lekhavAno A paNa eka apUrva lAbha che. kaDaka cetavaNI ApavA chatAM jApa aTakyo nahI tyAre pelA miyAe krUra nirNaya karI lIdho. saMdhyAkALe jyAre rasUlamiyAM bahAra gayo hato tyAre jaMgalamAMthI kyAMkathI eka bhayaMkara sarpa lAvI enA khATalA nIce karaMDiyAmAM evI rIte mUkI dIdho ke jethI jevo e sUe ke tarata ja karaMDiyo kaMika dabAvAthI sApa chaMcheDAIne bahAra Ave ane daMza daI de. rasulamiyAM to rAtre AvIne navakAra gaNIne nirbhayapaNe sUI gayA. poNo kalAka-kalAka thayo ne pelo miyo cillAto Avyo. rasUlamiyAMne uThADyA. For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !... tuM BIla maitrI sarovaramAM "mujhe mApha kara do, mujhe mApha kara do rasUlamiyAM ! khudA ke baMde ! mujhe mApha kara do !" 'are bhaiyA kyA bAta hai? kyoM itanA ghabarA gaye ho ?' 'maiMne bhayaMkara galatI kI hai bhaiyA, mujhe mApha kara do / ' 'galatI ? kAhekI galatI ? tumane to kucha kiyA nahIM hai, nAhaka kyoM cintA se parezAna ho rahe ho ?' rasUlamiyAne kAMI ja khabara nahotI, koI zaMkA paNa na paDI. nahIM.....nahIM maine tumheM mArane ke liye bhayaMkara sarpa isake aMdara rakhA thA... ema kahIne pelA miyAMe karaMDiyo kheMcI batAvyo. rasUlamiyAMe e joyo ane pachI zAMtithI kahyuM : 'ThIka hai, tumane sAMpa ko isa meM rakhA thA, phira bhI dekha mujhe kucha huA nahIM hai, maiM bilakula svastha hUM..... aba jAo, merI tanika bhI ciMtA na karo, aura zAMti se so jAo / ' rasulamiyAnI sahajatA hRdayasparzI hatI. "nahIM bhaiyA! tumhe bhI mere sAtha AnA hogA !" "itanI dera gaye rAta meM ?" 'hA, cUMki maiMne jo bhayaMkara sarpa rakhA thA usane mere putra ko kATa diyA hai, tuma Akara use bacA lo !' "are, mere pAsa aisI koI auSadha nahIM, maiM Akara kyA karUMgA ?" 'tumhAre pAsa jo maMtra hai na ? usane tumhe bacAyA, to mere putra ko vaha kyoM nahIM bacAyegA ? calo, abhI calo, aura mere putra ko bacA lo, maiM tumhAre pA~va giratA e miyAne paNa have navakAra para pUrI zraddhA thaI gaI hatI. __ 'bhaiyA, pA~va meM girane kI koI bAta nahIM, calo, maiM abhI AtA AtmabhUmimAM khaLakhaLa vahI rahelA maitrIbhAvanA jharaNAe karuNAnA aMkuro prakaTa karyA. banne jaNA gayA. Acho dIvo baLato hato. chokaro nizcata jevo paDyo hato. zarIramAM lIlAza phelAvAnI zaruAta thavA mAMDI hatI. rasUle hathelImAM pANI lIdhuM. navakAra maMtra pratye atUTa zraddhA, mahAtmA pratye akhUTa sadbhAva ane sarva jIvo pratye vizeSa karIne e miyo For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakriyAnuM Tonika ane tenA putra pratye) UchaLatA maitrI-karuNAbhAva sAthe traNa navakAra gaNyA. pANI chAMTyuM ane apUrva camatkAra thayo. Azcarya ! Azcarya ! zraddhA phaLI... bApa miyAMnA prANamAM prANa AvavAnI sAthe chokarAnA dehamAM prANa AvyA. ApaNe janmathI navakAramaMtra sAMbhaLatA ane gaNatA AvyA chIe. mRtyu sudhI sAMbhaLazuM ane gaNazuM. A sivAya paNa ApaNA jIvanamAM prabhupUjA, sAdhubhakti, dAna, sAmAyika, pratikramaNa,abhakSyatyAga vagere ghaNuM ghaNuM raheluM che, navakAramAM jemane namaskAra che e pAMceya parameSThIonuM ApaNA haiye bhAre bahumAna che. ApaNe navakAra gaNIe ane viSa UtarI jAya ? zuM evI zraddhA ApaNAmAM nathI ? nA, ApattikALe to ApaNe paNa nAbhimAMthI atUTa zraddhA sAthe gaNIe chIe, paNa eka mukhya khAmI che maitrI vagere bhAvonI. varSothI vaMdana pUjana karanArA ane sAMvatsarika pratikramaNa karanArA ApaNe vIraprabhunA tapa, tyAgane, apramatta ArAdhanAne dhyAnamAM laIe chIe ane tethI e badhuM karavAno manoratha ane yathAzakya prayatna paNa karIe chIe. paNa duHkha ane dardanI vAta e che ke vIraprabhunA eka apUrva AyAmathI ApaNe bilakula aparicita rahyA chIe. "game tevA ghora parISaho ane upasargonI jhaDI varasAvanArA ane bhayaMkara trAsa ApanArA jIvane paNa prabhu vIre zatru tarIke nathI joyo. mitra tarIke ja lekhyo che. avasare enI pratye karuNAnAM AMsu vahAvyAM che." A mahattvanI vAta para ApaNe lagabhaga najara nAMkhatA nathI ane tethI, ApaNane nathI e Avazyaka lAgatI, nathI eno manoratha jAgato ke nathI e mATe prayatnazIla banAtuM. paryuSaNA ane saMvatsarI pasAra thaI jAya che. tijorImAMthI kothaLInI gAMTha choDI thoDI udAratA thaI jAya che. paNa hAya ! dilamAMthI vairanI gAMTha choDIne sAmAnA aparAdhane mApha karI devAnI udAratA thatI nathI ! maitrI vagere bhAvono puza na maLavAthI ArAdhanAnAM anuSThAno vedhaka banatAM nathI. . davA anupAna sAthe levAya ane vagara levAya emAM phera paDI javAno ja... maitrI vagere bhAvo dharmaArAdhanAnA anupAna jevA che. e ja bhUmi, e ja biyAraNa, e ja kheDUta ane e ja jaLasiMcana hovA chatAM khAtara nAkhyuM hoya ane je pAka taiyAra thAya e khAtara For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM nAkhyA vinA taiyAra thato nathI. maitrI vagere bhAvo khAtara jevA che. smiga, anupAna ke khAtara jevA A maitrI vagere bhAvone 1444 granthonA sarjaka sUripuraMdara zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe dharmanI ekadama prAthamika bhUmikAmAM anivArya jaNAvyA che. je pravRtti mokSane najIka karI Ape tene yoga kahevAya che. mAtra dharmakriyA karI levI e "yoga' rUpa banatI nathI; kintu je dharmakriyAmAM praNidhAna, pravRtti, vidvajaya, siddhi ane viniyoga A pAMca zubhAzayo bhaLelA hoya che te ja "yoga' rUpa bane che. A pAMca zubha AzayomAMnA prathama praNidhAnamAM paNa paropakAranI vAsanA-hanaguNI para dveSano abhAve-karuNAvAsita citta vagereno samAveza che. vaLI yoganA adhyAtma, bhAvanA, AdhyAna, samatA ane vRttisaMkSaya e rIte je pAMca uttarottara UMcA UMcA bhedo batAvyA che temAMnA sau prathama adhyAtma yogamAM paNa maitrI vagere bhAvone eka Avazyaka aMgarUpe kahyA che. Ama yAkinI mahattarAsunuM zrIharibhadrasUri mahArAjAe AtmahitanI prAptinA pAyAthI ja A bhAvonI je AvazyakatA dekhADI che e jaNAve che ke e jo na hoya to haju ApaNe adhyAtmanA mArge caDyA nathI. ApaNI lAkha mUlyavALI kriyAo pAMcanuM paNa phaLa ApatI haze ke kema ? e vicAraNIya che. - AvA atiAvazyaka maitrI, pramoda, karuNA ane mAdhyacya e cAre bhAvomAMthI maitrIbhAvano ahIM kaMIka vicAra karavo che, kemake e Ave to pachInA traNa keLavavA sAhajika jevuM banI jAya che, ane maitrIbhAvamAM jo khAmI rahe, to pachInA traNa paNa kaThina banI jAya che. jagatanA sarva jIvonuM hita ja icchavuM e maitrIbhAva che. potAnAthI AgaLa vadhelA jIvone joIne IrSyA na karatA AnaMda anubhavavo e pramodabhAva che. potAnAthI pachAta rahelA jIvo pratye tiraskAra na karatAM karuNA vahAvavI e karuNAbhAva che. potAnAthI nIce rahelA jIvone UMce AvavAnI zakyatA hovA chatAM ke UbhI karavA chatAM e jIvo potAnA ajJAnAdinA kAraNe nIce ne nIce ja rahe to teo para gusso na karatAM upekSA karavI e mAdhyathya-upekSA bhAvanA che. For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | mittI me savva bhUesa / maitrIbhAvanA vagerenI vyAkhyA jotAM e jaNAya che ke maitrI bhAvanA sauthI vyApaka che. jagatanA saghaLA jIvo eno viSaya che. potAnAthI UMce rahelA jIvo pramodabhAvanAno viSaya che. jIvo be apekSAe UMce ke nIce rahelA hoya che. AdhyAtmika apekSAe ke bhautika apekSAe. jeo AdhyAtmika apekSAe UMce rahelA hoya, teo pratye IrSyA na thavI joIe. paNa uparathI AnaMdanI anubhUti thavI joIe ane anumodanA thavI joIe. jeo bhautika dRSTie UMce rahelA che teo pratye IrSyAnI baLatarA na thavA mAMDe eTalA pUrato AnaMdano anubhava ThIka che, bAkI enI anumodanA Avazyaka nathI. AdhyAtmika dRSTie potAnAthI nIce rahelA jIvo bhAvakaruNAno viSaya che. bhautika dRSTie nIce rahelA jIvo dravyakaruNAno viSaya che. upekSAbhAvanAno viSaya paNa potAnAthI nIce rahelA jIvo ja che. je jIvo vartamAnamAM UMce AvavA zakya ja nathI teo mATe prayAsa ja na karavo e rIte teo upekSA bhAvanAno viSaya che. je jIvo potAnI meLe thoDI sAvadhAnI-udyamazIlatA vagere ke anyanA prayAsathI UMce AvavA zakya hovA chatAM potAnA ajJAna-pramAda-avaLacaMDAI vagerenA kAraNe UMce AvatA nathI teo pratye ApaNA dilamAM tiraskAra na thavA devo e rIte teo upekSA bhAvanAno viSaya che. jeone UMce lAvavA mATeno potAno adhikAra-javAbadArI samajIne UMce lAvavA prayatna karavA chatAM uparokta ajJAna vagerenA kAraNe e jIvo UMce na ja Ave to teo pratyenI karuNA sUkAIne dveSa Ubho thaI jAya evuM na thavA devA rUpe teo upekSA bhAvanAnA viSayabhUta che. sarvajIvo maitrIbhAvanAnA viSaya che. eTale ke ApaNane anukULa vartanArA svajana-snehI vagere to kharA ja... ApaNA saMparkamAM ja nahIM AvanArA trAhita jIvoya kharA, paNa ApaNI sAthe pratikULa vartana karanArA jIvo paNa maitrIbhAvanAno viSaya che. eka paNa jIvanI AmAMthI bAdabAkI na thavI joIe. "zivamastu sarvajagatano nAro to ApaNe jorazorathI lagAvIe chIe. "AkhA jagatanuM kalyANa thAo, paNa mArA pADozInuM nahIM ItyAdi rUpe koInI bAdabAkI to nathI thatI ne ? e tapAsavuM For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM joIe. vyakta rIte kadAca ApaNe koInI A rIte bAdabAkI na karatA hoIe topaNa garbhita rIte koInI paNa bAdabAkI thaI jatI nathI ne ? e tapAsavuM joIe. kaI rIte e tapAsI zakAya ? A rahI enI phormyulA jenA pratye dilamAM zatrutA rahI hoya enI hAni joIne AnaMda thAya che Avo eka sAmAnya niyama che. bilakula sAInTIphika ane bilakula sAIkolojikala. cAlo, ApaNe ApaNI jAtane DhaMDhoLIe, praznonA mAdhyamathI... ApaNA sarkalanI kaI kaI vyaktinI hAni joIne manane TADhaka vaLe che ? konuM nukzAna joIne huM AnaMda anubhavuM chuM ? jeThANIno chokaro parIkSAmAM pheIla thayo ane pote khuzAlI mAnI, lAITa cAlI javAthI pADozI herAna herAna thaI gayo ane potAne majhA paDI. bhAIno vepAra phalopa thaI gayo ane pote UMDe UMDe paNa malakAyA.. bahArathI zoka dekhADAto hovA chatAM jene dilamAM AvuM anubhavAtuM hoya teNe samajavuM joIe ke te te vyakti pratye dilamAM maitrI nathI, kintu zatrutA che; te te jIvonI zivamastu...nI bhAvanAmAMthI bAdabAkI che. mahAmaMtrI pethaDazAnA putraratna jhAMjhaNazA saMgha laIne jaI rahyA hatA. eka nagaranI bahAra temano paDAva hato. nagaranA rAjAe saMghapatine AmaMtraNa mokalyuM ke, "tamArA saMghanA sArA sArA yAtriko sAthe ahIM rAjamahelamAM padhArIne amane bhaktino lAbha Apo." tyAre saMghapatie javAba pAThavyo ke, "mArA saMghanA dareka yAtriko sArA ja che. eTale jo badhAne AmaMtraNa hoya to ja huM AvI zakuM. mAro eka paNa yAtrika jo AmaMtraNa vagarano che to huM paNa rAjamahelamAM AvI zakuM nahIM." zrAvakanI bhUmikAmAM rahelA jhAMjhaNazA paNa jo Ama kahetA hoya ke tamArA "rAjamaMdiramAM mArA eka paNa yAtrikane jo praveza nathI to huM paNa praveza na karuM." to e sahaja che ke sarvotkRSTa bhUmikAmAM rahelA paramAtmA paNa ApaNane AvuM ja kahe che ke, "A vizvanA tamAma jIvonA hitanI meM bhAvanA karI che ke, "savi jIva karuM zAsanarasI eTale badhA jIvono huM hitaciMtaka pitA thayo. badhA mArA putratulya thayA. tethI tArA manamaMdiramAM jo ekAda jIvano paNa praveza nathI, tArA dilanA daravAjA jo eka jIva mATe paNa baMdha che, to samajI For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mittI me savva bhUesu rAkha ke huM paNa emAM praveza nahIM karI zakuM. teM amuka cokkasa jIva mATe 'NO Admission' nuM je borDa mAryuM che tene pahelAM to huM ja vAMcavAno chuM, kemake huM badhAno nAyaka hoI sahuthI AgaLa chuM. e vAMcIne pahelA naMbaramAM huM ja pAcho pharI jaIza." vAta sAcI che. gharanAM bArIbAraNAM khullAM hoya to ja pavananI lahero ane sUryano prakAza gharamAM Ave che. bhale ne kacaro aMdara na Ave e mATe daravAjA baMdha rAkhyA hoya, topaNa pavananI lahera ane sUryano prakAza paNa daravAjAne athaDAIne pAchA ja pharI jAya che. gRhamaMdiramAM pravezatA nathI. dilano daravAjo bhale ne pratikULa vartanAra mATe baMdha rAkhyo hoya, paramAtmA paNa manamaMdiramAM pravezaze nahIM. paramAtmAne manamaMdiramAM padharAvavA che ? to pahelA naMbare dilanA daravAjA badhA mATe khullA mUkI do. svajano ane mitronI jema zatrane mATe paNa 'velakama'nuM borDa mUko. e mATe zatrunA paNa hitane ciMtavo. 'zivamastu....'nI bhAvanAmAMthI koInI bAdabAkI na karo. e mATe zuM karavuM ? eno javAba A che ApaNA saMparkamAM AvatI aneka vyaktiomAMthI evI vyaktionuM eka lisTa taiyAra karavuM joIe ke je je vyaktionI nAnImoTI ApattiomAM ApaNane UMDe UMDe paNa harakha anubhavAto hoya. A badhI vyaktio sAthe ApaNane zatrutA che. ApaNA dilanA daravAjA emanA mATe baMdha che evo ApaNe nirNaya karI zakIe chIe. ApaNA dilamAM paDelI kensaranI gAMThane ApaNe oLakhI lIdhI... have enuM oNparezana karIe... A lisTa banAvyA pachI roja zakya hoya to traNavAra ane e zakya na hoya to ekavAra paNa e lIsTamAM rahelI dareka vyaktine kramazaH mAnasapaTa para UbharavA do. spaSTa citra Upase eTale, "bhagavAna emanuM bhaluM karo, emanuM paNa hita thAo." evI dilathI bhAvanA bhAvo. kadAca koI vyakti tamane niSkAraNa paNa khUba trAsa Ape che, tame herAna herAna thaI gayA cho... tame pitA cho, putranI jAtajAtanI dikkatathI trAsI gayA cho... tame pati cho patnIe jiMdagI harAma karI nAkhI che. tame nokara cho, zeTha dareka vAtamAM tamane anyAya karI rahyA che. TUMkamAM tame cAreya bAjuthI parezAna thaI gayA cho. tamane lAge che ke For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 haMsA !... tuM jhIla maitrIsarovaramAM A badhA IDiyaTsamane niSkAraNa herAna karI rahyA che. ane tame A trAsamAMthI chUTakAro iccho cho. to 'bhagavAna emane buddhi Apo" A raTaNa cAlu karI do. eka divasa jarUra camatkAra thaze. - sAmAnya melAM thayelAM kapaDAMne sAmAnya rIte dhovAmAM Ave che, paNa je kaoNlara vagere bhAga vadhu melA thayA hoya tene vizeSa sAbu lagADavo ja paDe, ane vadhAre ghasavA ja paDe. ema jagatanA moTA bhAganA jIvo mATe "zivamastu' dvArA sAmAnya rIte maitrI bhAvanA bhAvita karAya, paNa jenA mATe dilamAM kaTutAnA DAgha paDyA che, tenI maitrI mATe tenA vyaktigata smaraNapUrvaka vizeSa prakAre maitrIbhAva bhAvavo paDe, to ja e kaTutAnA DAgha dUra thAya. "ApaNe game eTalI mitratA bhAvIe, e kAMI thoDo zatrutA choDI devAno che ? ane e zatrutA na choDe, to eNe ApelA trAsathI trAsIne ApaNA dilamAM paNa pAchI zatrutA AvavAnI ja ne !" AvI zaMkA karIne nirAza thavAnI jarUra nathI, ApaNA dilanA bhAvonI asara sAmA para paNa paDe che. pelI vAta Ave che ne ! eka prauDha strI potAnI yuvAna kanyA sAthe eka gAmathI bIje gAma jaI rahI hatI. eka UMTasavArane paNa e ja dizAmAM jato joIne strIne vicAra Avyo ke A mArI kanyA sukumArakAyAvALI che, e cAlavA mATe TevAyelI nathI." eTale e prauDhAe UMTasavArane vinaMti karI ke A mArI putrIne paNa UMTa para laI lyo ne ! tame e ja dizAmAM jaI rahyA cho to ATalI sahAya karo." UMTavALAe vicAryuM ke- "mAre enI sAthe koI levA devA nathI to phogaTa mArA UMTane zA mATe vadhu takalIpha ApuM ?" eTale eNe nA pADI. thoDuM AgaLa gayo ne enA manamAM zetAna peTho. ene thayuM keAvI rUDI rUpALI navayauvanAno sahavAsa maLe che, to mAre zA mATe gumAvavo ? A bAju pelI mahilAne paNa vicAra Avyo ke mane A zuM sUchyuM ? sAruM thayuM eNe nA pADI. nahIMtara mArI kanyAne kaMIka karI nAkhata to ? For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 mittI me savva bhUesu UMTasavAre UbhA rahIne e prauDhAne kahyuM ke sAruM, tamArI kanyAne UMTa para besADI dyo. huM yogya sthAne utArI daIza." paNa e mahilAe nA pADI. nA, have e cAlIne mArI sAthe ja Avaze." have kema nA pADo cho ?' rAinA bhAva rAte gayA. tamAro vicAra badalAyo enI sAthe mAro vicAra paNa badalAI gayo." ApaNA zubha-azubha, vicAronI asara sAmI vyakti para paNa paDe che. are ! vyakti zuM, vanaspati paNa ApaNA enI pratyenA zubhaazubha bhAvone jhIlIne e mujaba vikase che ke murajhAya che. amerikAmAM vanaspatio aMge aneka prayogo ane abhyAsa karanAra vaijJAnika vekasTanane aneka prayogothI mAluma paDyuM che ke jo vanaspati sAthe lAIDiTekTara mazIna joDavAmAM Ave, ane pachI enI pratye snehanI ke dhikkAranI lAgaNI varasAvavAmAM Ave to e mujaba e mazInanA grAphamAM paNa vividha pheraphAro jovA maLe che. ApaNane je herAna karI rahyo che enuM paNa bhaluM thavAnI prabhu pratye ApaNI niraMtara prArthanA ane dilano bhAva jarUra enA dilamAM paNa ApaNA pratye mitratAno bhAva pedA karaze. yogavAsikyamAM paNa kahyuM che ke amRtatvaM viSaM yAti sadaivAmRtavedanAt / / zarmitratvamAyAti mitrasaMvittivedanAt // artha : viSa aMge paNa jo satata ciMtana karavAmAM Ave ke A amRta che.. A amRta che. to e kharekhara amRta banI jAya che. ema zatru vize paNa "A mitra che' "A mitra che' evI saMvedanA haMmezAM karavAmAM Ave to e kharekhara mitra banI jAya che. zatru maTI jAya che. vaLI jagatanA saghaLA jIvo pratyeno sadbhAva ane hitanI ciMtA e eka viziSTa prakAranuM puNya baMdhAve che. vizvanuM sarvazreSTha kakSAnA ApaNo siddhAMta e nathI ke garIbInI nAbakI mATe garIbone ja nAbAra karI devA... paNa e che ke guNone bhaNavAvA rAtA ja miTAvavI.. For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 . haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM puNyasvarUpa jinanAmakarma ane tenI sAthe prakRSTa kakSAnA saubhAgyanAmakarma, AdeyanAmakarma, yazanAmakarma vagere puNyo upArjita thavAmAM mukhya bhAga e jIvono- "savijIva karuM zAsanarasI' jagatanA jIvo saMsAramAM bhayaMkara vedanAone veThe che, temAMthI teono kevI rIte chUTakAro thAya ? -AvA prakArano sadbhAva ja bhajave che ne ! A sadbhAvanA prabhAve saubhAgya vagere kevA prakRSTa kakSAnA baMdhAya che ke haju to paramAtmA mAtAnI kukSimAM padhAre che ane indronAM siMhAsano DolavA mAMDe che. indro tyArathI ja paramAtmAnI bhakti zarU karI de che. janma thayo ne pa6 dikyumArikAo AvIne rAsa-garabA le che. prabhune potAnA hAthamAM ane khoLAmAM levA paDApaDI kare che. emAM potAno naMbara lAge eTale kyAreya na anubhavI hoya evI dhanyatA anubhave che. A pa6 dikyumArikAo koI sAmAnya devIo nathI. paNa hajAro devonI sAmrAjJI hoya che. AvuM to aneka prakAranuM saubhAgya paramAtmAne prApta thayuM hoya che. paNa e badhAnuM mULa koNa ? to ke sarva jIvo pratyenA sabhAvanI parAkASThA. thoDAM varSa pUrve gujarAtanA eka agresara vartamAnapatramAM amerikAno eka prasaMga vAMcavA maLelo. nyuyorkamAM sarakArI sTeTabeMkanI brAnca che, jeno duniyAnI lagabhaga badhI mukhya beMko sAthe vyavahAra che. jemAMthI rojanI lAkho-karoDonI heraphera thAya che. A beMkamAM paisA ApavAnA 6 kAunTara che ane paisA levAnA 6 kAunTara che. paisA ApavAnA cha kAunTaromAMthI ekamAM jahona pITara nAmano kalArka bese. bAkInI pAMca bArIo karatAM enI bArI para bhIDa vadhu jAmelI hoya, te tyAM sudhI ke anya keziyaro beThA beThA mAkhI UDADatA hoya topaNa AnA kAunTara para bhIDa hoya. khAtedAro paNa kadAca aDadhI kalAka pratIkSA karavI paDe ema hoya, anya kAunTara parathI turaMta cekanuM klIyarIMga saMbhavita hoya, topaNa pratIkSAnI taiyArI sAthe A jahona pITara pAse ja potAnA ceka jAya evo Agraha rAkhatA. A badhuM jANIne beMkanA menejarane zaMkA paDI. eTale Avo Agraha rAkhanArA pAMca sAta ekAunTa holDarone judA judA samaye eNe pUchaparacha karI. judA judA khAtedAre AvA prakAranA svAnubhAvo jaNAvyA. eke kahyuM, enI pAsethI lIdhelA paisAmAM barakata sArI Ave che. bIjAe jaNAvyuM ke kudaratI enI pAsethI ja paisA levAnuM mana For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mittI me savva bhUesu thAya che. trIjAe potAno anubhava pragaTa karyo ke, enI pAsethI paisA lIdhA hoya to kAmo saraLa banI jAya che. cothAe potAnA AgrahanuM kAraNa evuM batAvyuM ke, enI pAsethI lIlA paisAthI bharelI aTecI be vAra khovAyA pachI pAchI maLI gaI che. eka rUpiyo paNa AghopAcho thayo nathI. pAMcamAM khAtedArane jayAre pUchavAmAM AvyuM tyAre eNe kahyuM, "menejara sA'ba ! mI. pITara jo mArA jIvanamAM pravezyA na hota to huM kyAMyano na rahyo hota. tamArI pAse samaya hoya to mArI rAmakahAnI saMbhaLAvuM." menejaranI utsukatA vadhI gaI. ene lAgavA mAMDyuM hatuM ke pITara koI devadUta lAge che. eNe grInasIgnala ApyuM. o.ke. go ona....... bhInI bhInI AMkho sAthe potAnA bhUtakALamAM khovAI jatA e yuvAne kahyuM, ""sara ! Aje to huM svargamAM chuM... pratApa pITara mahAzayano che. paNa bhUtakALamAM huM khoTA ravADe caDI gayo hato. vezyAnI pAchaLa zarIra barabAda karI rahyo hato. mana sattvahIna banI gayuM hatuM. mIsisa jANatI hatI ane mane samajAvavAnI koziSa paNa ghaNI karatI hatI. paNa huM Tharyo pazuM...vivekahIna jAnavara ! mArA para suzIla patnInI sonerI vAtonI koI asara thatI nahotI. patthara para pANImane vezyAnA sahavAsamAM svarga (!) jevA sukha ane premano bhAsa thato hato....koNa jANe keTaluM dhana e paisAnI sagI strI pAchaLa lUMTAvI cUkyo hato." - eka vAra beMkamAMthI paisA upADI sIdho enI pAse ja javAno hato. ane kudaratI mAro ceka klIyaransa mATe mI. pITara pAse Avyo. enI pAsethI paisA mArA hAthamAM AvyA, ane haju to huM benkamAMthI bahAra nIkaLuM chuM ne mArA manamAM vicAra Avyo ke, "oha ! Aja sudhImAM vezyA pAchaLa meM keTaluM dhana veDaphI nAkhyuM ? enI khAtara premALa patnIne paNa meM keTalI herAna karI ? dhikkAra che mane pApIne !" tyAMne tyAM meM saMkalpa karyo ke have marI javuM kabUla paNa vezyA pAse javuM nahIM. huM benkamAMthI sIdho carcamAM gayo. prabhuno upakAra mAnyo ke, "kharekhara ! prabhu teM keTalo upakAra karyo... mane sAro vicAra ApI mAruM jIvana-dhana bacAvI lIdhAM' e ja rAtre mane svapna AvyuM ane emAM evuM pratIta thayuM ke bhagavAna jANe ke mane kahI rahyA che, e vicAra ame tane nathI Apyo, paNa pelA keziyare Apyo che." bIje For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM divase beMkamAM Avyo tyAre rimArka karyuM ke, "e keziyara pAse ja roja bhIDa jAmelI rahe che. eTale jarUra enI pAse koI camatkAra hovo joIe. TarniMga poInTa opha lAIphano camatkAra eno ja prabhAva che. basa tyArathI meM nirNaya karyo ke havethI paisA enI pAsethI ja levA." menejare je chaThThA khAtedArane AgrahanuM kAraNa pUchyuM, te eka mahilA hatI. jImI vartha enuM nAma. potAnI oTo bAyogrAphI jaNAvatAM te sannArIe kahyuM ke "mArA patinuM nAma robarTa vartha che. amArA bannenuM joInTa ekAunTa A tamArI brAncamAM che. bannenI sahIthI paisA upADI zakAya che. huM je ophisamAM sarvisa karuM chuM, tyAM ja sarvisa karatA eka yuvAnane dila daI beThI. paNa amArI mojamajAhamAM pati vinnurUpa hatA. eTale mArA premIe prastAva mUkyo ke, "tArI paNa sahI to cAle che. beMkamAMthI badhA paisA upADI le. ane ApaNe kyAMka dUranA pradezamAM jaIne sthira thaI jaIza, ane sukhacenamAM jIvana vItAvIzuM." huM enA premamAM AMdhaLI banI gaI hatI. mane paNa e AIDiyA gamI gayo. eTale cekamAM bahu moTI rakama bharI sahI karI. kudaratI mAro ceka mI. pITara jahona pAse gayo. eNe paisA ApyA ane mArA manamAM vicAronAM cakra gatimAna thayAM. 'tuM A zuM karI rahI che eno vicAra kara, utAvaLI na thA." huM beMkamAM ja eka khurazI para besI vicAravA lAgI. "carcamAM jaIne prabhunI sAkSIe jeno te hAtha pakaDyo che te tArA patino tuM vizvAsaghAta karI rahI che, paNa eTaluM to vicAra ke A paisA khalAsa thaI gayA pachI zuM ? zAMtithI vicAryA bAda pagaluM bhara." meM tarata ja slIpabukamAM e rakama noMdhI pAchI beMkamAM bharI dIdhI. pachI dhIme dhIme meM mArA manane sthira karI patine vaphAdAra rahevAno nirNaya karI lIdho. huM eka bevaphA strI hatI, paNa mI. pITara pAsethI maLelA paisAe kamAla karI ane mane sAro vicAra Avyo. eTale tyArathI huM enI pAse ja ceka vaTAvavAno Agraha rAkhuM chuM." judI judI vyaktionA AvA anubhavonuM rahasya to menejarane na maLyuM paNa ene thaI gayuM ke jarUra A keziyara pAse koI maMtrazakti ke divya sahAya haze, nahIMtara ghaNAne AvA suMdara anubhavo kema thAya ? eTale eka vAra rahasyano paDado haTAvavA menejare e keziyarane rajAnA divase potAne tyAM nimaMcyo. ucita sarabharA karIne vAto karavA beThA. emAM menejare khAtedAronA anubhavo saMbhaLAvI aMte pUchyuM ke, For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 mittI me savva bhUesu 'mi. pITara ! mane sAcuM kaho, tamArI pAse koI divya sahAya che ? yA to koIka camatkArika maMtra che ? tyAre e keziyare kahyuM ke - "...juo menejara sAheba ! koI devatA mArI sahAyamAM Ubho nathI ke koI camatkArika maMtrano huM jApa karato nathI. paNa mArA pitA pAdarI hatA, mA saMskArI hatI. e bannenuM jIvana pavitra hatuM. bacapaNathI mane paNa mArA pitA devaLamAM prArthanA karavA laI jatA. mArI mAe nAnapaNathI mane e ghUMTAvyuM hatuM ke ApaNA saMparkamAM je Ave enuM dilathI bhaluM icchavuM. mArI mAtAnI A sonerI salAhane meM jIvanamAM utArI che. tethI je koIno paNa ceka mArI pAse klIyaransa mATe Ave tyAre huM manamAM ja sAcA dilathI " MAY GOD BLESS YOU" -70 "prabhu tamane AzIrvAda Ape, tamAruM bhaluM kare," evI traNa vAra prArthanA karuM chuM. eka to e Tokana Ape tyAre, huM paisA gaNuM tyAre ane enA hAthamAM paisA ApuM tyAre. tamAre maMtrajApa mAnavo hoya to ene maMtrajApa mAno ane divyasahAya gaNavI hoya to ene divyasahAya gaNo, je hoya te A che. potAnA saMparkamAM AvanAra mATe sadbhAvanA bhAvanAra eka keziyaranA paNa saubhAgya, Adeya, yaza vagere ATalA badhA vadhI jatA hoya ke jethI badhAne pratIkSA karIne paNa eno saMsarga game, enA hAthamAMthI paisA maLavA mAtrathI sadbuddhi jAge, to jagatanA sarvajIvo mATenI sadbhAvanA bhAvanArA tribhuvananAtha zrI arihaMta paramAtmAnA saubhAgya vagere Toca kakSAnA banI jAya ane indro paNa emanI pAchaLa gAMDAghelA thaIne pharyA kare emAM zuM navAI che ? - ' ApaNe to ahIM e vicAravAnuM che ke jenI sAthe ApaNane zatrutA UbhI thaI che, ane tethI ekabIjAne maLavAnI paNa taiyArI nathI, evI vyakti mATe paNa jo sAcA dilathI zubhabhAva bhAvavAmAM Ave to ApaNe paNa evuM saubhAgya vagere UbhuM thaI zake che ke jethI e vyaktinA manano palTo thAya ane ApaNI joDe sArA saMbaMdho joDavA e svayaM taiyAra thAya. bAkI vaira kyAreya vairathI dUra thatuM nathI, are uparathI vadhe che. kahyuM che ne, "vairathI vaira zame nahIM jagamAM vairathI vaira vadhe jIvanamAM." Aga olavavI che, peTrola nahIM, pANI ja chAMTavuM paDe... zatrutA For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM mITAvavI che, zatrutA nahIM, maitrI ja vahAvavI paDe....mATe. * lAkha mUlyavALI dharmakriyAonuM lAkha mUlya zuM prApta karavuM che? saghaLA jIvo pratyenI maitrIthI cittane vAsita karavuM che? 0 paramAtmAne dilamAM padharAvavA che? * koInA paNa pratye dilamAM pedA thayelI kaDavAzane dUra karavI che? badhAne dilanA daravAje susvAgatam kahevuM che ? to, jenI paNa zArIrika, kauTuMbika, sAmAjika, Arthika vagere ApattimAM dilamAM UMDe UMDe paNa khuzI Upaje che te te vyaktionuM eka lisTa hAla ja taiyAra karI daIe, ane pachI roja te te vyaktine smRtimAM lAvI enA pratye zubhabhAvo dilamAM pedA karIe, roja traNavAra, na bane to ekavAra to kharuM ja. Just try... prayatna karavAmAM zuM vAMdho che? kaTutA rAkhIne ghaNo saMkaleza karyo, have thoDI mIThAza anubhavIe. dilathI zubhabhAva bhAvavAmAM ApaNe kAMI nAnA bApanA nathI thaI javAnA. paNa dilathI e bhAvanA ja thatI nathI evI phariyAda jo UThatI hoya, to A rahyuM enuM samAdhAna-dilathI na thavA chatAM parANe paNa karo, bhale uparachallI thAya. sAthe paramAtmAne aMtarathI prArthanA karo prabhu ! mArA dilamAMthI kaTutA ochI thAya ane enA pratyenI A sadbhAvanA sAcI thAya evI kRpA kara' ene paNa sabuddhi maLe ane enuM paNa bhaluM thAya evuM kara." AvuM vAraMvAra karavAthI pachI e bhAvanA sAhajika thaze. je bhAvathI je kriyA karavAmAM Ave che te bhAvanI te kriyA vRddhi kare che. jabbhAveNa kayA puNa kiriyA tabbhAvavuDDikarI / evo sAco bhAva pedA na thayo hovA chatAM e bhAva pedA thAya ane pachI e bhAvathI kriyA thAya evI aMtaranI icchAthI e kriyA karavAmAM Ave to e kriyA jarUra e bhAvane pedA kare che. lagabhaga badhAno A jAtaanubhava che ke, barAbara dhoyelA be kapaDAmAM ekane IstrI karI che, bIjAne nathI karI, to benI ronakamAM phera paDI ja javAno, IstrI kareluM vastra vadhu suMdara dekhAya che. AnuM kAraNa zuM ? IstrI nahIM karelA vastrane sAbu-pANI vagere samAna maLyAM hovA chatAM aneka saLa paDelA rahI gayA hoya che. jyAre IstrI karela kapaDAmAMthI e saLa-karacalIo nIkaLI gaI hoya che. mATe e vadhu For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mittI me savva bhUesu zobhe che. ema ApaNe pUjA karIe chIe. sAmAyika karIe chIe. anya paNa sArAM anuSThAno karIe chIe. paNa dilamAM jo koI ekAda vyakti pratye paDI gayelA saLa-vaLa dUra thatA nathI, to AtmAnuM sauMdarya eTaluM vikasatuM nathI... apUrva teja vistaratuM nathI. anya pratyenA dilamAM paDI gayelA A vaLane dUra karavAno A eka saraLa ane sacoTa upAya che ke e vyaktinuM paNa vAraMvAra mitra tarIke ciMtavana karavuM. e vyaktinA hitanI vAraMvAra zubhabhAvanA karavI. muThThI vALI rAkhIne pharanAro kyAreya hAthane chuTTA karI zakato nathI. ane tethI nathI e koIne namaskAra karI zakato ke nathI e koInI sAthe zekahenDa karI zakato. to e anyone mitra zI rIte banAvI zakaze ? zI rIte e banelA mitrone TakAvI zakaze ? ema je vyakti dilamAM gAMThavALIne phare che e dilane khulluM karI zakato nathI. to e zI rIte bIjAne dilamAM samAvI zakaze ? ane zI rIte mitratA jamAvI zakaze ? potAnAmAM pANIne praveza na ApanAra pittaLano ghaDo pANIne paNa ThArato nathI ke svayaM paNa Tharato nathI. (uparathI emAM ThaMDuM pANI nAkhyuM hoya to e paNa garama thaI jAya che.) jyAre chidrALu hovAthI potAnAmAM pANIne pravezavA denAra mATIno ghaDo pANIne ThAre che ane svayaM paNa Thare che. tame tamArA dilamAM zatrune paNa praveza Apo, pachI juo, e paNa Tharaze, tame paNa Tharazo, kleza-saMklezano tApa dUra thaze. AnAthI vadhAre camatkAra bIjo kayo hoI zake ? jagatAthI bacavA mATe racAto-pekSAo jaNAvo apekSAo jeTalI vadhu coTalsa zaNAvAnA cAnsIsa dAhoda kAraNake patnI-putra-miga-nokara vagoTe pArothI rAkhelI apekSAnI ApanA zarIra sAthe ke bALavi rola karIne tamArA zarIrane paNI lAve che For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI..... eka zrotAne potAnAM misIsa para eTalo badho rAga hato ke vyAkhyAnamAM paNa vAre vAre enI sAme rAgabharI najarathI joI leto. pravacanakAranI najaramAM A AvI gayuM. eTale ene tIvrarAganA pApamAMthI bacAvavA mATe vyAkhyAna bAda 'sahu sagAM svArthanAM che, svArtha mITyA bAda badhA zatru banI jAya che. mATe snehanA baMdhanane kApatAM javuM.' vagere samajAvavA mAMDyA. eTale tarata e zrotA UchaLI paDyo, 'are mahArAja ! A zuM kaho cho ? cAra divasa pahelAM to tame maitrIbhAvanAmAM ema kahetA hatA ke badhA jIvo ApaNA mitra che, koI zatru nathI. badhA joDe snehapariNAma rAkhavo joIe....vagere..... ane Aje sAva viparIta kaho cho. mArI patnIne huM cAhuM chuM...enI pratye mane kudaratI sneha che. ene kApavAnuM kaho cho ?' eTale mahAtmAe kahyuM, 'juo bhAgyazAlin ! jema maitrI vagere cAra zubhabhAvanAo bhAvavAnI che, ema anitya vagere bAra zubhabhAvanAo paNa bhAvavAnI jJAnIoe batAvI che. emAM azaraNabhAvanAmAM 'A snehI svajana vagere paNa koI zaraNabhUta nathI. roga, mRtyu ke durgatithI koI mane bacAvavAnuM nathI.' evuM bhAvavAnuM che. saMsAra bhAvanAmAM saMsAramAM prApta thayelA A snehIo sagAMvhAlAMo badhAM svArthanAM sagAM che. svArtha chUTve zatru banI janArAM che... ityAdi vicAravAnuM che. ekatvabhAvanAmAM 'huM ekalo janmyo chuM... ekalo karma bAMdhuM chuM... mAre ekalAe e karmo bhogavavAnAM che, koI emAM bhAga paDAvavAnuM nathI, mAre ekalAe ja rogAdi du:kho sahavAnAM che, ekalAe ahIMthI paralokamAM javAnuM che, ityAdi rIte AtmAne bhAvita karavAno che. anyatvabhAvanAmAM ciMtavavAnuM che ke-zarIra, dhana, kuTuMba, parivAra vagere badhuM mArA mATe pArakuM che. koI ja mAruM nathI, mAruM hoya to mArA jJAna vagere AtmaguNo ja che. avadhUtayogI zrI AnaMdaghanajI kahe che ke, 'tuM nahIM terA koI nahIM terA kyA kare merA merA......terA hai so terI pAse avara saba hai anerA..' pelA zrotAe kahyuM ke, '"mahArAja sAheba ! Ano artha to e 3. For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI... thayo ke te te vyaktio sAtheno ApaNo je saMbaMdha prasthApita thayelo che tene kApI nAkhavAno che. dilamAM eka prakAranI lAgaNI je UbhI thayelI che ene toDI nAkhavAnI che. jyAre maitrIbhAvanAmAM jagatanA jIvo sAthe mIThI lAgaNI joDavAnI che. "koI ja mAro zatru nathI, badhA mArA mitro che." ema bhAvI bhAvIne, jenI sAthe zatrutAnA kAraNe saMbaMdha tUTI gayo che enI sAthe paNa punaH saMbaMdha prasthApita karavAno che. to zuM AmAM paraspara virodha nathI ?' AmAM uparachallo virodha ApaNane paNa bhAse che ne ? paNa sarvajJa bhagavaMtonAM vacanomAM pUrvApara virodha hoya ja nahIM evI zraddhA sAthe thoDo sUkSmatAthI vicAra karavAmAM Ave to "AmAM koI virodha nathI." evuM to pratIta thAya ja, paNa sAthe sAthe AvI bhAvanAo batAvavAmAM je eka mahattvanuM rahasya chupAyeluM che, te paNa pragaTa thAya che. te rahasya A che - avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI. anAdi kALathI A AtamarAma ajJAnathI gherAyelo che, rAgadveSane paravaza banelo che. ane karmano nacAvyo nAcyA kare che. A ajJAna vagerenA kAraNe ja moharAjA ke je eno bhayaMkaramAM bhayaMkara zatru che ene e potAno hitecchu mAnI rahyo che. ane tethI eNe potAnA hRdayasiMhAsana para moharAjAne adhiSThita karyA che. moharAjA je koI AjJA kare ene A jIvaDo zirasA vaMdya kare che, enuM akSarazaH pAlana kare che, paNa moharAjA vastutaH to AtmAno zatru ja che. eTale e ene sAcI ane sArI. AjJAo kyAre ya karato nathI. jo ema kare to to AtmAnuM hita thavAthI AtmA mokSamAM cAlyo javAthI moharAjAno potAno eka gulAma ocho thaI jAya. tethI moharAjA sAcI AjJAne badale, madhubindu jevA viSayasukhono caLakATa dekhADIne viparIta ahitakara AjJA karyA kare che. bicAro viSayelAlacu banelo ajJAnajIva ! e AjJAone hitakara mAnIne uThAvyA kare che ane potAnI jAte potAnI pAyamAlI sajaryA kare che. jemake vijJAnanA caLakATamAM aMjAyelo bicAro ajJAna mUrkha bhAratIya ! potAnI je saMskRti ane jIvananI raheNIkaraNI para pote For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 : haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM hajAro varSa sudhI vizvamAM samRddhinA zikhare rahyo hato tene tilAMjali deto jAya che, ane aMgrejonI=pazcimanI eka eka salAhane hoMze hoMze apanAvato jAya che. pariNAme svayaM eka ekathI vadhe evI pAyamAlIone noMtarato jAya che. ene bicArAne koNa samajAve ke, "bhaIlA ! pazcima tarapha zuM joyA kare che ? pUrva tarapha jo. pazcimamAM joyA karavAthI asta ja jovA maLe, udaya nahIM, tAre abhudaya jovo che ? to pUrva tarapha tAruM moM rAkha." bicAro ajJAna jIva paNa Avo ja che. eNe moharAjInI AjJAonuM pAMca-paccIsa vAra nahIM, lAkho-karoDo vAra nahIM paNa anaMtavAra hoMze hoMze evuM pAlana karyuM che, ke kyAreya nanuM na ca karyuM nathI. eTale e AjJAo enA mATe jANe ke sAhajika banI gaI che. Ane jJAnIo "anAdinI cAla' kahe che. A pravRttio eTalI badhI abhyasta thaI gaI che ke jIvaDo ene saraLatAthI sahajabhAve karI zake che, emAM ene kAMI ja navuM ke vicitra nathI lAgatuM. jayAre kharekhara enuM hita karanAra pravRttio ane navI ane vicitra lAge che. emAM e enjasTa jaI zakto nathI. paNa bicAro jIva.... ajJAna che ne ! potAnA anubhavo parathI paNa ATaluM jANI zakato nathI ke, "eka pachI eka AvI anAdinI cAlane huM cAlyA ja karuM chuM ane duHkhonI paraMparA paNa uttarottara cAlyA ja kare che. huM sukhanI pAchaLa doDuM chuM, ne duHkha tUTI paDyA vinA rahetuM nathI. to kharekhara ! mArI A cAlanA kAraNe ja du:khono anavarata pravAha cAle che. pachI bhale ne kadAca e cAla cAlyo ane tarata ja duHkha AvyuM evuM nA paNa banatuM hoya. aDadho-poNo kilo khamaNa-DhokaLAM jhApaTI gayA pachI kAMI tarata DabalAM bharavAnuM cAluM thaI jatuM nathI, dasa-bAra kalAka pachI ja thAya che. eTale jo duHkhonI paraMparAno aMta lAvavo hoya to A anAdinI dareka cAlane tajavI ja paDaze." jIvarAmanI buddhi mithyAtvathI haNAyelI che. eTale e svayaM ATaluM samajI zakato nathI, paNa jo ene koI sadguruno yoga lAdhI jAya to sadguru ene A samajAve che. e samajavAthI e jijJAsu bane che ke to have mAre zuM karavuM ? eTale karuNAsAgara sadguru ene samajAve che ke "jo bhAI ! tuM jene tAro hitecchu mitra mAne che e moharAjA For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI.... 2 5 kharekhara to tAro duzmana che. mATe sauprathama tArA hRdayasiMhAsana parathI ene padabhraSTa kara. ane vizvavatsala parahitasvI dharmarAjA zrI arihaMta paramAtmAno e siMhAsana para abhiSeka kara. pachI e tAraka bhagavAna je kAMI AjJA kare tenuM pAlana karavA kaTibaddha thA.....! paNa gurudeva ! te te prasaMge bhagavAnanI zI zI AjJA che e mane zI rIte khabara paDe ? kemake moharAjAnI AjJA mAre jANavI paDatI nathI, kintu sahaja rIte ja e mujaba vartana thaI jAya che. bhagavAnanI AjJA mATe to AvuM nathI." evI jijJAsunI mUMjhavaNa joIne saguru saMkSepamAM A AjJA samajAve che ke - "avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI." sAdhanA na karI hovA chatAM mana-vacana-kAyAnI je pravRtti sahaja rIte thaI jAya e anAdinI cAla che, e moharAjAnI AjJA che, eno tyAga karavo. ane yathAsaMbhava enAthI viparIta AcaraNa karavuM e zrIjinezvaradevanI AjJA che, e ja jIvanuM hita karanAra che, sukhazAMti ane samAdhi ApanAra che. khA-khA karavuM e sahaja rIte thAya che ane tapazcaryA karavI e navI vAta lAge che, emAM manane mAravuM paDe che. mATe khA-khA karavuM e mohanI pravRtti che ane tapazcaryA e prabhunI AjJA che. - svaguNo ane anyanA doSo sIdhA dekhAyA kare che, jayAre svadoSo ane anyanA guNo saraLatAthI dekhAtA nathI. mATe svaguNa ane paradoSa joyA karavA e ahitakara vAta che, jyAre svadoSa ane paraguNa jovA e hitakara vAta che. potAnI moTI bhUlane paNa nAnI mAnI "AvI bhUla to thaI jAya, mAnavamAtra bhUlane pAtra, AvI bhUlane to mApha karI devI joIe.' evI mAnyatAo saheje dilamAM ramatI dekhAya che. anyanI nAnI paNa bhUlane moTI mAnIne "AvuM te kema calAvI levAya ? AnI sajA karavI ja joIe, e vagara bhUla sudhare ja nahIM' evA bhAvo dilamAM sahaja rIte sthAna levA mAMDe che. AnAthI viparIta bhAvo UbhA karavA mATe ghaNI kaThinatA anubhavavI paDe che. mATe nirNaya thaI zake che ke A bhAvo jIvane saMkleza vagere karAvanArA che jyAre enAthI viparIta bhAvo jIvane samAdhimAM laI janArA che.' For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM AvuM sarvatra bAbatomAM samAna che, mATe jJAnIo kahe che ke"avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI.' have prastutamAM vicArIe.... svajano pratye mamatvano bhAva sahaja rIte evo joradAra thato hoya che, ke jenA kAraNe jIva aneka prakAranAM pApo AcaravA paNa taiyAra thaI jAya che. AnI sAme je jIva aMge vyaktine zaMkAmAtra paDI jAya che ke, e mane herAna karavAnI peravImAM che to enA pratye zatrutAno bhAva pedA thavA mAMDe che, je dhIme dhIme evo kaTTara banavA mAMDe che ke pachI ene herAna karavA mATe game tevuM akArya karavA e tatpara banI jAya che. A banne vAto jANe ke kudaratI rIte ja thaI jatI hoya evuM darekane anubhavasiddha che. mATe A banne moTAjJA che, ane jIvanuM ahita karanAra che. tethI e banne tyAjaya che. e bemAMthI prathamanI anAdinI cAlanA tyAga mATe anitya, azaraNa vagere bhAvanAo che. je vairAgyabhAvane Ubho kare che. jyAre bIjI anAdinI cAlanA tyAga mATe maitrI vagere bhAvanAo che, je vAtsalyabhAvane Ubho kare che. AtmA e eka ratha che, jene mokSanA lakSya sAthe sAdhanApatha para gamana karavAnuM che. vijJAne ghaNIghaNI zodho karI. Tu vhIlara, thrI vhIlara, phora vhIlara, sIksa vhIlara vAhano zodhAyAM che. paNa evuM koI vAhana jovA nathI maLatuM je eka paiDAvALuM hoya ! Atmarathane paNa sAdhanAmArga para gati karavA mATe be cakro Avazyaka che. vairAgyabhAva ane vAtsalyabhAva A be cakro jevA che. AmAMnuM eka paNa avidyamAna hoya to ratha AgaLa cAlI zakto nathI. eTale anityAdi bhAvanAo paNa bhAvavI Avazyaka che ane maityAdi bhAvanAo bhAvavI. paNa Avazyaka che. mATe eka bAju patnI vagere parano rAga ghaTADavA anityAdi bhAvanAono upadeza Apavo ane bIjI bAju zatrutA vagere ghaTADavA maitrI vagara bhAvanAono upadeza Apavo emAM koI virodhanuM kAraNa nathI. tethI ja granthakAro proDaruM patni ne zro........ ItyAdi..kahIne ja aTakI nathI gayA, sarve te priyavasthivA: ityAdi paNa kahyuM che. je davAthI roga maTIne ArogyanI prApti thAya te davA levAnI vaida salAha Ape. zaradI thaI hoya to suMTha phAkavAnuM kahe, pachI bhale ne e garama hoya. garamI thaI hoya, to gulakaMda khAvAnuM kahe, pachI For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI... bhale ne e ThaMDuM hoya. AmAM jema virodha nathI... ema je engalathI vicAravAmAM AtmAno roga nAbUda thaI ArogyanI prApti thatI hoya, te engalathI vicAravAnuM jJAnIo kahe che. patnI vagere paranI rAgadRSTi ane zatru paranI draSadaSTi e roga pedA karanAra engala che. ene nAbUda karavA mATe enAthI viparIta engalo-bhAvanAo che. prazna : sAhajika rIte je dRSTikoNathI jovAya che e badhA zuM rogarUpa ja hoya che ? kharAba ja hoya che ? ke jethI ene choDavA ja paDe ? uttara : hA, jene utpanna karavA mATe koI vizeSa prayAsa karavo na paDe, paNa sAhajika rIte ja je pedA thaI jAya, pedA thaI gayA pachI paNa je sahaja bhAve ja, mAtra TakI ja nA rahe, paNa viparIta paristhiti UbhI na thAya to vadhato ja rahe, e ukaraDo ja hoI zake, bagIco nahIM. bagIco-to utpanna thavA mATe ghaNA prayAsonI apekSA rAkhe che. e mATe jamInane samalevala karavI paDe, kheDavI paDe, bIjAropaNa karavuM paDe, yathAyogya khAtara nAkhavuM paDe, pANI pAvuM paDe. gArDaniMga sAyansane anusarIne keTakeTalIya kALajI karavAmAM Ave tyAre bagIco Ubho thAya ane e Ubho thayA pachI paNa choDavAnI AjubAju kacaro bhego na thAya, ghAsa vadhI na jAya, kharelAM pAMdaDAM vagere jamA na thAya, thayAM hoya to vINI vINIne dUra karavAM. A badhI kALajI rAkhavI paDe che. to ja bagIco bagIcA rUpe TakI zake ane vRddhi pAmI zake. A kALajI rAkhavAmAM na Ave to, e bagIcA rUpe to na rahe, paNa dhIme dhIme ukaraDo ja banI jAya.. sArAMza, je sahajabhAve pedA thAya, Take, vadhe e ukaraDo ja hoya, bagIco nahi. . athavA. pANInI je gati bAhya koIpaNa prayatna vinA thatI hoya te adhogati hoya, Urdhvagati nahIM. Urdhvagati mATe to paMpa vagere mUkIne vizeSa prayAsa Avazyaka hoya che. e rIte je eMgala koIpaNa jAtanI sAdhanA vinA sahaja rUpe svIkArAya che te ukaraDo ja hoya che. bagIco nahIM. e durgadha ja phelAvI zake, sugaMdha nahIM. e eMgala AtmajaLane adhogati karAve, Urdhvagati nahIM. mATe e kharAba hoya che, choDavA ja paDe. mATe ja e moharAjAnI AjJArUpa hoya che. moharAjAno mukhya For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA! tuM jhIla maitrIsarovaramAM aMza ke je "mithyAtva' kahevAya che, tenA nAmano vicAra karavAmAM Ave to jaNAya che ke enA prabhAve je thatuM hoya te badhuM mithyA=asatya ja hoya. kAza ! anAdinI cAla ekAda paNa samyak hota - hitAvaha hota ! paNa na bhUto na bhaviSyati vALI A vAta che. jo emAM hitakAritA hota to e bhagavAnanI AjJArUpa ja hovAthI evuM mAnavuM paDe ke bhagavAna paNa anAdikAlathI siMhAsana para adhiSThita che ja. ne ema jo hoya to na jIvano saMsAra Take ke na duHkhonI anavarata paraMparA cAlu rahepaNa e cAluM to che ja. mATe jaNAya che ke bhagavAna hRdayamAM birAjamAna nathI. ane tethI aMdarathI UThatI koIpaNa anAdinI cAla mohAjJA ja hovAthI kharAba ja che, tyAjya ja che. ahIM evo prazna UThavo asthAne nathI ke patnI vagere aMge A sahu sagAM svArthanAM sagAM che...' ityAdi bhAvanA vAraMvAra bhAvavAmAM Ave to patnI vagere zatrurUpe dekhAvA nahIM mAMDe ? ane to pachI sarvajIvone mitra mAnavAnI maitrIbhAvanA chUmaMtara nahIM thaI jAya ? paNa AvA praznanoya lAjavAba javAba che. je sTIla raoNDa DAbI bAju kaMIka vaLI gayo che ene sIdho karavo ja abhipreta hoya to ene jamaNI bAju vALavAmAM Ave che. e sIdho thAya eTaluM ja jora karI eTalo ja ene vALavAmAM Ave evuM nathI, jamaNI bAju e vaLelo rahe evuM iSTa na hovA chatAM ene kaMIka jamaNI tarapha vaLe eTaluM jora karIne vALavAmAM Ave che. DAbI tarapha vaLelo rahevAthI DAbI tarapha DhaLatA rahevAnA je saMskAro emAM UbhA thAya che, te have ene jamaNI tarapha vaLelo rAkhavAthI jamaNI tarapha DhaLavAnA je saMskAro , UbhA thAya che tenAthI nyuTrala thaI jAya che. tethI pachI e saLiyo sIdho rahI zake che. AvuM ja prastutamAM che. saghaLA jIvo pratyenI maitrI abhipreta che. paNa A jIvaDo keTalAka jIvo pratye rAga tarapha DhaLelo che, keTalAka jIvo pratye dveSa tarapha vaLelo che. A bannene nAbUda karavAnA che. eTale jenA pratye rAga Ubho thayo che, tenA pratye kaMIka Sa Ubho thato dekhAya evA prayAsa rUpe anitya vagere vairAgyanI bhAvanAo bhAvavAnI che. jenA pratye dveSanuM valaNa UbhuM thayuM che teo pratye sneha Ubho thato dekhAya evA prayAsarUpe maitrI bhAvanA che. Ama thavAthI rAga-dveSanA saMskAro paraspara nyuTrala thaI jAya che. For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI.. 29 athavA eka bAju rAgapariNAma che, bIjI bAju dveSano pariNAma che. madhyamAM vItarAgatA che. ghaDiyALanuM lolaka jyAM sudhI DAbI-jamaNI bAju hAlyA kare che, tyAM sudhI ghaDiyALamAM nAnAmoTA kAMTAnuM bhramaNa cAlu rahe che. ane loka DAbe-jamaNe javAnuM baMdha karI madhyamAM sthira thaI jAya che, to kAMTAnuM bhramaNa baMdha thaI jAya che. ema jyAM sudhI mana rAga-dveSanI vacce jholAM khAyA kare che, tyAM sudhI jIvanuM saMsAramAM paribhramaNa cAlu rahe che. jyAre e rAgadveSa tarapha jatuM aTakI madhyamAM sthira thaI jAya che tyArathI jIvanuM bhramaNa aTakI jAya che. paraspara viparIta jaNAtI A bhAvanAo A madhyasthatAnI prApti mATe che. - rAga ane maitrImAM zuM phera che ? sthaladaSTie kahIe to je AkarSaNa svArthaghaTita che te rAga che, ane je AkarSaNa svArthaghaTita nathI te maitrI che. paudgalika lAbhapadgalika sukha meLavavAnI icchA e ahIM svArtha che. tAtparya e che ke eka jIvanuM anya koIpaNa jIva pratyenuM AkarSaNa jo mukhyatayA e jIvanA rUpa-svara-dhana-sthAna-pratiSThA vagere kAraNe hoya to te rAga che, kAraNake A rUpa vagere pugalanA guNo hovAthI anyajIva pratyenuM e AkarSaNa vAstavamAM jIvanI pradhAnatAnA kAraNe thayeluM AkarSaNa nathI, paNa pudgalanI pradhAnatAnA kAraNe thayeluM AkarSaNa che. eTale ja pudgala parivartanazIla hovAthI jyAre e manapasaMda rUpa-svara vagere cAlyA jAya che tyAre sAthe sAthe e jIva paranuM AkarSaNa paNa cAlyuM jAya che. je AkarSaNamAM te anya jIvanA rUpa vageree mukhya bhAga bhajavyo | hoto nathI, e AkarSaNa maitrI che. A AkarSaNamAM kAM to vyaktapaNe e anya vyaktinA kSamA, namratA, saMyama vagere AtmaguNo bhAga bhajavatA hoya che ne kAM to sIdhuM e jIvadravya paranuM AkarSaNa hoya che. paNa AmAM vyaktinA paudgalika vyaktitvanI mukhyatA hotI nathI, eTale jyAre e vyaktinA paugalika vyaktitvamAM dharakhama pheraphAra thaI jAya tyAre paNa enA pratyenuM A AkarSaNa haTatuM nathI. varSo pahelAMnI A vAta che ke jyAre AjanA jevI vimAnI sevA upalabdha nahotI. eka khojA kuTuMba ke je vyavasAya arthe AphrikAmAM sthira thayeluM, te potAnI janmabhUmimAM javA mATe sTImara dvArA muMbaI AvyuM. muMbaImAM potAnA eka paricita yajamAnane tyAM 3-4 divasa | SAvA, For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 : haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM rokAI pachI dezamAM javAnuM hatuM. Aje duniyAnA dezo najIka AvyA che (tethI pha daIne vArevAre pravAsa thAya che.) jyAre mANasonAM dila dUra thaI gayAM che. e jamAnAmAM dezonuM aMtara ghaNuM hatuM. paNa mAnavonA aMtaranuM aMtara ochuM hatuM. tethI najIkanA svajana nahIM, chatAM yajamAne AgrahathI 7 divasa rokI sArI sarabharA karI. muMbaInAM vividha sthaLoe pharavA javAno bhego kAryakrama goThavyo. emAM eka divasa 5-6 kalAkano progrAma hato, tyAre yajamAnanI yuvAna kanyAne zarIre svasthatA na hovAthI e, e progrAmamAM sAmela na thaI. kudaratI e ja divase mahemAna kuTuMbanA yuvAnane paNa jarAka tAva jevuM AvI gayeluM. eTale eNe paNa bahAra javAnuM mAMDI vALyuM. zeSa banne kuTuMbo potAnA progrAma mATe nIkaLI gayAM. e mahemAna yuvaka divAnakhAnAnA koca para paDyo paDyo koka pustaka vAMcI rahyo hato. yajamAna yuvatI aMdaranA rUmamAM hatI. ekadoDha kalAka mAMDa thayo haze. e yuvatI ekAMtathI kaMTALI gaI. e rUpavatI kanyA bahAranA rUmamAM AvI. yuvaka palaMgamAM saphALo beTho thaI gayo. e yuvatI paNa kocanA bIjA cheDe besI gaI. paNa yuvaka to pAcho pustaka vAMcavAmAM mazagula thaI gayo. daseka minITa thavA chatAM jyAre e kAMI na bolyo tyAre kanyAe pUchayuM, "tamane kaMTALo nathI Avato ?" "nA." paNa huM to kaMTALI gaI chuM, cAlo ne ApaNe thoDI vAto karI samaya pasAra karIe." mAro samaya A pustakathI pasAra thaI rahyo che." pAchI nirava zAMti phelAI. "paNa mArI sAthe thoDI vAto karo ne ! to mAro paNa samaya pasAra thAya. mArAthI A ekalatA sahevAtI nathI." nA, bahena, tame yuvAna cho, huM yuvAna chuM, ApaNA mATe e yogya na kahevAya." "paNa thoDI hasIkhIlIne vAto karIe emAM zuM bagaDI javAnuM che ?" juo bahena ! jyAre tamArA mAtA-pitA vagere mArA para bharoso mUkIne gayA hoya ke amArI koI cIja sAthe ayogya vartAva nahIM For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI.. kare, tyAre mAre tamArI sAthe hasIkhIlIne vAto karavI e keTalI yogya gaNAya ?' yuvaka to pAcho vAMcavAmAM lIna thaI gayo. e kanyA to ene nIrakhI ja rahI. ekAMta vAtAvaraNa, sAme rUpALI yuvatI, chatA koI ja utkaMThA nahIM, nakharA nahIM ke kaTAkSa nahIM- kanyA sAmethI vAto karavAnI mAgaNI kare che to paNa koI ja galIpacI nahIM. enA indriyo paranA ane mana paranA kAbU para kanyA ovArI gaI. enA saMyama pratye kanyAne behada mAna UpajayuM. "vAha re sattvazIla vAha !" enuM mana rahI rahIne pokAravA lAgyuM....A bhUmitalano A InsAna nathI...A to sAkSAt devAtmA che.AnuM zarIra koI judI ja mATInuM baneluM che......" e vadhu Avarjita thaI, e vadhu AkarSita thaI. eNe manomana nakkI karI lIdhuM ke paraNavuM to A guNiyalane ja. eTale e UThIne sIdhI enI bAjumAM besI gaI. temaja eno hAtha pakaDI lIdho. | 'are ! A zuM karI rahyAM cho ? AnAthI to tamAre tamArA pitAjI kahe e puruSano hAtha pakaDavAno che, mAro hAtha na pakaDAya." kanyAnA duHsAhasathI yuvaka gabharAI gayo...e potAno hAtha choDAvavA kheMcavA lAgyo..kanyAe kahyuM, "jI hA ! tame kahyuM te ja huM karI rahI chuM. meM tamAro hAtha pakaDyo che te samajIne ja pakaDyo che. mAro nirNaya che ke pakaDIza to A hAthane ja, anya hAthane nahIM." kanyAe potAno aphara nirNaya jaNAvavA chatAM yuvakanA manamAM kaMIka aDapaluM karI levAnI ke evI bIjI koI ja vRtti na jAgI tyAre kanyAne thayelA guNAnurAgamAM ora vadhAro ja thayo. sAta divasa bAda e kuTuMba to dezamAM ravAnA thaI gayuM. paNa pachI jyAre kanyAnI zAdI mATe vAta cAlavA mAMDI, eTale e kanyAe potAno aphara nirNaya pitAne jaNAvI dIdho. pitAe kahyuM, "tane AnA karatAMya vadhu rUpALo ane zrImaMta yuvaka maLI zakaze, tuM zA mATe AvA madhyamavargIne tyAM jAya ?' paNa kanyAno nirNaya nizcala hato, ene mana rUpa ane dhana karatAM guNanI garimA adhika hatI. eTale enA pitAe e pramANe e yuvakanA pitAne kAgaLa lakhyo. paNa tyAMthI javAba Avyo ke yuvakane potAne TI.bI. lAgu paDyo che, eTale tamArI kanyAnuM jIvana bagADavAno eno vicAra nathI. anya yuvaka sAthe paraNIne e sukhI jIvana jIve emAM ja e khuza che." AvA javAba para kanyAnuM For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra : haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM AkarSaNa ora vadhyuM. enA pitAe nirNaya badalavA ene ghaNI samajAvI. paNa kanyAe yuvakane ApeluM vacana pattharamAM kotarAyelA zilAlekha jevuM hatuM. "huM e guNanidhine ja paraNIza, sArAmAM sArI sarabharA karIne emane nirogI banAvIza, ane sukhI thaIza." Akhare e yuvaka sAthe ja zAdI thaI. chaeka mahinAnA alpakALamAM ja TI.bI.e yuvakano bhoga laI lIdho. pitAe upAlaMbha jevA be zabdo jyAre kahyA, tyAre e yuvatIno A javAba hato ke, "mAre emanA mATInA dehano paricaya nahoto keLavavo, kintu guNamaya dehano paricaya keLavavo hato. ane e to A cha mahinAmAM ghaNI ja sArI rIte thaI gayo che. guNarUpI dehe to teo haju mArI pAse ja che. pitAjI, tame mArI koI ciMtA na karo, ke duHkhI na thAo, huM have niraMtara emanA guNonuM smaraNa karI emano saMparka sAdhI sukhI thatI rahIza ane samAjasevAnAM kAryo karIza.' A AkarSaNamAM paugalika icchAonuM jora jaNAtuM nathI, e svArthaghaTita nathI, e rAga nathI, A to che jIvanA guNo pratyenuM AkarSaNa....A che jIvavizeSa pratyeno nirbheLa prema. hA, maitrI to sarva jIvo pratye keLavavAnI che. paNa koI eka jIva pratye paNa keLavAyelo Avo prema prAthamika bhUmikAmAM bAdhaka nathI, heya nathI, balka upAdeya che, evuM mane lAge che. jemAM mukhyatayA paugalika AkarSaNa che nahIM evo koI jIva sAthe baMdhAyelo saMbaMdha kadAca jo bhavAMtaramAM AgaLa vadhe, topaNa e bAdhaka banato nathI*, kintu bannene sAdhanAmArgamAM AgaLa vadhArI pragati karAvanAro bane che evuM lagabhaga dareka zAstrIya dRSTAntomAM jovA maLe che. joI lyoH zrI RSabhadeva bhagavAna ane zreyAMsakumAra, zrI neminAtha bhagavAna ane rAjImatI, pRthvIcaMdra ane guNasAgara. koI zAstrIya dRSTAnta evuM jovA maLyuM nathI jemAM be jIvono bhavaparaMparAmAM AgaLa cAlelo snehasaMbaMdha e bannene saMsAramAM bhaTakAvanAra ane durgatiomAM phulAvanAra banyo hoya. enuM kAraNa spaSTa ja che ke je saMbaMdha paugalika svArthaghaTita hoya che e takalAdI hoya che, e vAstavika hoto nathI, ke daDha hoto nathI. eTale e bhavAMtaramAM sAthe cAlato nathI. bhautika unnatio taDakA-chAMyAnI * hA e upalI bhUmikAmAM bAdhaka bane kharo. jema ke zrI gautamasvAmIne prabhu vIra paranuM AkarSaNa kevalajJAnanI prAptimAM bAdhaka banyuM. AvuM mane lAge che. For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI... jema jotajotAmAM ja paDakhuM pheravI le che. kadAca jiMdagIbhara TakI rahe to paNa zuM? yamarAjA kyAM choDavAnA che ? ene enI bhautika unnatithI eka jhATake e bhraSTa karI nAkhe che. eTale bhautika unnatinA AkarSaNathI jAmelo saMbaMdha AgaLa zI rIte cAle ? je bhavAMtaramAM AgaLa cAle che, emAM paudgalika svArthane koI sthAna hotuM nathI. eTalesto taraMgavatI banelI cakravAkIe saMkalpa karI lIdho ke pUrvabhavano priyatama cakravAka pati tarIke maLe to ja paraNavuM, anyathA nahIM. "pote to apsarAsadaza rUpavALI che, e cakravAka kadAca kadarUpaziromaNi haze to ? pote to zrImaMta pitAnI bhAgyazALI putrI che, e koI daridranArAyaNano nirbhAgyazekhara putra haze to ?' kyAM sonuM ne kyAM loDhuM ? kyAM hIro ne kyAM patthara ? paNa nA, Avo koI ja vicAra taraMgavatIne A saMkalpa karatAM aTakAvI zakyo nahIM. Avo prema hovA chatAM taraMgavatIno jIva rakhaDyo nathI, e eka hakIkata che. jyAre svakIya dhana vagere paranI mUrchAne paralokamAM bhegI laI janArA jIvo durgatimAM athaDAyA che evAM DhagalAbaMdha dRSTAnto zAstromAM noMdhAyAM che. mATe ema lAge che ke prAthamika bhUmikAmAM paugalika AkarSaNa vagarano vyaktigata jIvaprema paNa AtmasAdhanAmAM bAdhaka nahIM, paNa sahAyaka bane che. eTale ja mane evuM paNa lAge che ke abhavyonuM ke acaramAvartavartI jIvonuM anya jIvo para je AkarSaNa jyAre kyAre paNa jAmyuM hoya te badhuM pudgalanA AkarSaNanI pradhAnatAvALuM ja hoya, pudgalanA AkarSaNa vinAno zuddha jIvaprema ke jIvanA guNono sAco AnaMda teone kyAreya thAya nahIM. zAstramAM teone pudgalAnaMdI je kahyA che te paNa A kAraNe ja haze ne ! anAdikALano ApaNo abhyAsa evo thaI gayo che ke svajano sAthenA saMbaMdhamAM paugalika svArtha bhaLe nahIM evuM ApaNe mATe lagabhaga zakya nathI. vaLI A moharAjA evo mutsadI che ane ApaNuM mana evuM lakhyuM che ke jethI paudgalika svArtha aMdara bhaLelo hovA chatAM ApaNane evuM mAnavA prere e zakya che ke "nA, bAbA ! AmAM mAro koI paudgalika svArtha bhaLelo nathI. mAro A prema to zuddha jIvaprema che." ane pachI zuddha premanA mithyA abhiyAnamAM rAcatA jIvane mutsadI moharAjA punaH potAne paravaza banAvI de che. eTale "mane to svajano pratye zuddha prema che.' evo cALo to karavA jevo nathI ke e hitAvaha to nathI, paNa uparathI "A badhA svArthanA ja sagA For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM che....' ityAdi bhAvanAothI bhAvita banI mamatAnAM baMdhano toDatAM rahevuM e ja hitAvaha che. sAmAnyathI to svajano parano prema paNa keTalo badho svArthaghaTita hoya che ? eka mahilAnAM maeNreja thayA bAda traNeka mahine enI sakhI maLI. mahilAnA kapAlamAM pUnamanA cAMda jevuM moTuM saubhAgyatilaka joI e sakhI bolI... "oho ATalo moTo cAMdalo !" "AvA rUDArUpALA pati maLyA che pachI Avo cAMllo zA mATe na hoya ?" mahilAe gauravabhera javAba Apyo, beeka mahinA bAda punaH e sakhIno jyAre bheTo thayo, tyAre eNe mArka karyuM ke cAMllo nAno thaI gayo hato. kema, have cAMllo nAno thaI gayo ?" enAthI sahasA pUchAI gayuM. "zuM karuM ? badhA mojazokha baMdha paDI gayA che. e bImAra rahyA kare che, emanI sarabharAmAMthI ja UMcI nathI AvatI." duHkhapUrNa svare javAba maLyo. mahinA bAda jyAre punarmilana thayuM, tyAre jovA maLyuM ke cAMllo bhUMsAI gayo che, javAba maLI gayo, "e gayA." cAra mahinA bAdanI mulAkAtamAM sakhInI najare pharIthI pUnamIyA cAMda jevo camakato cAMllo caDyo. e to kAMI na pUchI zakI, paNa sAmethI naphaphaTAIthI javAba maLI gayo. "alI ! mArA kapALa sAme zuM vAre vAre joyA kare che. have bIjA karI lIdhA che." hA, ApaNA saMbaMdho lagabhaga AvA che. mojamajAha ane svArtha vadhavA sAthe e vadhe che. ane e ghaTavA sAthe saMbaMdha paNa ghaTato jAya che. mATe vairAgyanI bhAvanAothI AtmAne vAraMvAra bhAvita karavo e paNa eTalo ja Avazyaka che. tAtparya evuM lAge che ke kSamAdiguNonI ane jIvadravyanI mukhyatAvALuM AkarSaNa ke je vAtsalya che, prema-maitrI che, e jIvo pratyenA anAdikAlIna sAhajika rIte pravartelA SasaMskArone toDanAruM hovAthI hitAvaha che. jaDapugalo pratyenuM ane tenA rUpa vagere guNonI mukhyatAvALuM jIvo pratyenuM anAdikALathI je sAhajika AkarSaNa rahyA kare che ke je "rAga" che tene toDanAra hovAthI vairAgyanI bhAvanAo hitAvaha bane che. ama paraspara viparIta jevI bhAsatI maitrI vagere bhAvanAo ane vairAgyanI bhAvanAo vAstavika rIte viparIta nathI, kemake ekano viSaya jIvo-jIvaguNo che, ane bIjIno viSaya pudgala-pudgalaguNo che. tethI e banne samAna rIte Avazyaka che, temaja A rahasyanuM sUcana karanAra che ke "avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI." For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 4. sarve te priyabAndhavA na ripuriha koDapi.... . eka nagaramAM rAmalIlA bhajavAI rahI hatI. ene bhajavanArA kalAkAro abhinayamAM eTalA badhA kuzaLa hatA ke jonArane AbehUba rAma ane rAvaNa ja lAgI jAya. rAmalIlA pUrNa thayA bAda pharatAM pharatAM be mitro sTejanI pAchaLa jaI pahoMcyA. je be jaNA sTeja para rAma-rAvaNa banI khUMkhAra yuddha karI rahyA hatA te be jaNAne sAthe besIne cA-nAsto karI rahelA ane gappAM hAMkI rahelA joIne eka mitra bolI UDyo, "A te kevuM Azcarya ! hamaNAM to A be jaNA paraspara bhayaMkara zatru na hoya tema ekabIjAne mArI nAkhavAno prayAsa karatA hatA ane have sAthe besIne hasIkhIlIne vAto kare che. to A be kharekhara zatru che ke mitra ?" "tuM ya kevo buddha che yAra ! ATaluMya samajI zakato nathI, e beno paraspara zatrutAno je vyavahAra jovA maLyo te to vacalA 3 kalAka pUrato, bAkI AgaLapAchaLanA 21 kalAka to e banneno mitratAno vyavahAra ja che. 21 kalAka to e banne sAthe ja harephare che. khAyapIe che ane mojamajAka kare che. vaLI A 3 kalAka paNa teonuM je zatrutAnuM vartana jovA maLe che te mAtra dekhAva che. teone rAmalIlAnATakamaMDaLInA menejare tevuM tevuM pAtra bhajavavA ApyuM mATe evI ekTIMga kare che. kharekhara to teo banne mitra ja che, zatru nahIM e vAta nizcita jANa, AmAM zaMkAne sthAna nathI,' bIjA mitre ene samajAvyuM. e bhoLA mitrane to A vAta samajAI gaI. paNa 6 abaja manuSyonI vacamAM rahelA InsAnane A samajAtuM nathI..kimAzcaryamataH param... hA, A vAstavikatA che.. vacalA alpakALa mATe zatrutAnuM vAtAvaraNa jovA maLatuM hovA chatAM AgaLapAchaLanA dIrdhakALa mATe jo mitratA jovA maLatI hoya to mitratA ja vAstavika hoya che. zatrutA te tevA koI prayojane ja AcarAyelI hoya che. jagatanA sarva jIvo sAthe ApaNe bhUtakALamAM anaMta pudgalaparAvarta sudhI nigodamAM eka ja zarIramAM rahyA chIe, ekasAthe je AhAra bIjAe karyo e ja ApaNe karyo che, ekasAthe zvAsocchavAsa lIdhA For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM che, eka sAthe uchera thayo che, badhI ja kriyAo ekasAthe karI che. bhaviSyamAM siddha gatimAM anaMta pudgalaparAvarta mATe ApaNe te te jIvo sAthe eka ja sthAnamAM rahevAnA chIe, ekasarakhuM jJAna karavAnA chIe, ekasarakhuM sukha bhogavavAnA chIe, Ama AgaLapAchaLanA anaMtAnaMta pudgalaparAvarta jeTalo virATa dIrghakALa ApaNo dareka jIva sAthe mitratAno vyavahAra che, to kadAca vacalA alpakALa mATe koI jIvanuM zatAnuM vartana jovA maLe eTalA mAtrathI ene zatru zI rIte mAnI zakAya ? mATe zrI tIrthaMkara paramAtmAo ekIavAje ApaNane kahe che sarve te priyabAndhavA na ripuriha koDapi" he puNyAtman ! A jagatanA badhA jIvo tArA priyebAMdhava che, koI ja zatru nathI." vaLI AgaLapAchaLano A nigodAvasthA ane siddhAvasthAno virATa kALa ja nahIM, vacalo paNa je vyavahArarAzino kALa che, emAM paNa te te jIva sAthe ApaNe anaMtIvAra snehasaMbaMdha joDelo che. je Aje bhayaMkara zatru lAgI rahyo che te ja pUrvamAM ApaNo kyAreka dilojAna mitra hato, kyAreka vAtsalyapUrNa pitA hato, kyAreka mamatALu mA hato, kyAreka snehALa bhAI hato, kyAreka premALa bhaginI hato, kyAreka prANapyArI patnI hato to kyAreka vinIta putra hato. koI saMbaMdha evo nathI ke je ApaNo enI sAthe pravatyuM na hoya. te ApaNA kAkAkAkI, mAmA-mAmI, mAsA-mAsI, phoI-phuA, bhatrIjo, bhANeja, bhAgIdAra AvA AvA badhA saMbaMdho rUpe rahI cUkyo che. are, kozamAM saMbaMdhavAcaka evo koI zabda nahIM maLe jenAthI na ApaNe ene bolAvyA hoya ke na eNe ApaNane bolAvyo hoya. , je vyakti Aje mArgamAM kAMTA veratI dekhAya che eNe ja pUrve phUlo pAtharelAM che. je mAnavane joIne ApaNA aMge aMgamAM lhAyo UThe che eNe ja ApaNane caMdananAM vilepana karI ThaMDaka ApI che. je AdamI Aje ApaNI AMkhamAM kAMTAnI jema khUMcI rahyo che eNe ja ApaNI AMkhamAM amRtanuM aMjana AMkyuM che. For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarve te priyabAMdhavA = ripuriha koDapi... 37 je.vAghaNa sukozalamuninuM lohI gaTaka-gaTaka karIne pI rahI che eNe ja zuM potAnuM amRtatulya dUdha sukozalane nahotuM pAyuM? je vAghaNa sukozalanA zarIrane baTaka-baTaka karIne khAI rahI che, eNe ja e zarIrane potAnA khoLAmAM atyaMta vhAlathI zuM nahotuM ramADyuM? je vAghaNa sukozalanA prANa harI rahI che, eNe ja zuM ene janma nathI Apyo? jo lohI pInAra paNa dUdha pAnAra saMbhave che, jo zarIrane khAnAra paNa ene phularAvanAra saMbhave che, jo prANa lenAra paNa prANa denAra saMbhave che. to A badhuM ja saMbhave che A duniyAmAM Aje jUtiyAM mArIne mAro bhayaMkara tiraskAra karanAre gaIkAle phUlahAra karIne mAro bhavya satkAra karyo hato. Aje haDahaDatuM apamAna karanArAe gaIkAle mAruM jAjvalyamAna sanmAna karyuM hatuM. Aje mane badamAza kahenArAe gaIkAle mane jenTalamena kahyo hato. Aje mane prahAra karanArAe gaIkAle mane gaLe lagADIne pyAra karyo hato. Aje snehIo sAthenA mArA saMbaMdhane toDavAno prayAsa karanAre pUrvamAM evA saMbaMdho joDI ApyA hatA. Aje mArA dhaMdhAmAM phAcara mAranAre gaIkAle dhaMdhAnI sonerI tako pUrI pADI hatI. Aje lAkhonuM dhana haranAro gaIkAle lAkhonuM dhana ApanAro dhanadAtA kubera hato. Aje mAro jaza jhUMTavI lenAre gaIkAle mane jaza apAvyo hato. eTale to kahuM chuM ke, everything is possible ! jhera pAIne gaLuM ghoMTI denAra sUryakAntA rANI jo ekavAranI pradezI rAjAnI pAchaLa prANa pAtharI denAra premaghelI rANI hatI to - AvuM badhuM hovAmAM koI ja zaMkA karavA jevI nathI. - ' A eka bahuAyAmI ciMtana che. sAmI vyakti Aje jevI che evI ja jIvanabhara raheze evuM ApaNe vicAravA mAMDIe chIe. ahIM ja ApaNe bhUlIe chIe. A mithyA mAnyatAe ApaNI dRSTine dhUMdhaLI ane saMkucita karI dIdhI che. ApaNe nArAja chIe enI AjathI. ApaNane phariyAda che enI Aja sAme...to enuM gaIkAlanuM svarUpa zA mATe najara sAme na lAvI devuM ? dRSTinuM ghaDatara karavuM jarUrI che...vicAradhArAmAM satyanuM siMcana karavuM Avazyaka che. kone patthara mAruM ? ahIM koNa pArakuM For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM che ? arIsAbhuvanamAM rahenAro dareka cahero potAno lAge che...kharI vAstavikatA ApaNI najara sAme che. je Aje zatru che e na to atItamAM evo hato ke na to bhaviSyamAM evo raheze. TUMkamAM vicAradhArAne nIlagagananI asImatA pradAna karo..A zatru che, A mitra che...AvI rekhA doravI e ja potAnApaNAnI asImatAnuM kalaMka che, jenI vicAradhArA sImita che..saMkIrNa che. te kSudra che. jeNe mamatAne asImatA ApI che te mahAna che. mAM niga: po veti maNanA taputAm | ' ' udAracaritAnAM tu vasudhaiva kuTumbakam // jo vAstavikatA A ja che, to koIne paNa zatru zI rIte mAnI zakAya ? "atyAre to mane herAna kare che ne !" ema vicArIne ene tarachoDI kema zakAya ? janma ApIne pAlana-poSaNa-saMskaraNa karanArA mAtApitA kadAca vRddhAvasthAmAM lakavA jevI bimArImAM sapaDAI gayA hoya, emane khavaDAvavA-pIvaDAvavAnI paNa muzkelI paDatI hoya, vAre vAre saMDAsa karIne kapaDAM bagADI nAkhatA hoya, svabhAva cIDiyo thaI gayo hovAthI vAre vAre taDakAvI nAkhatA hoya, topaNa suputra to e ja kahevAya che je mAtA-pitAnA atyAranA vartanane gauNa karI pUrve karelA upakArone ja yAda kare. emane upakArI mAnI emanI yogya sevA-bhakti karyA ja kare. je mAtra vartamAnane joI mAtApitAne tiraskAra che e to kaputa ja kahevAya che. ema vartamAnamAM herAna karanAranA paNa pUrvakRta upakArone yAda rAkhIne je enI sAthe saujanyapUrNa vyavahAra rAkhe che e ja sajjana kahevAya che, mAtra vartamAnane joIne zatrutAno vyavahAra karanAro nahIM. gulAbano choDa joyo che ? enI aneka DALomAMthI dareka DALa para gulAba nathI UgyAM hatAM, jyAre kAMTA to lagabhaga dareka DALa para UgyA hoya che. je DALa para gulAba AvyuM hoya che te paNa ekAda hoya che jyAre kAMTA aneka hoya che. gulAbanuM astitva choDavA para alpakALa rahe che jyAre kAMTAnuM dIrdhakALa rahe che. tema chatAM enA gulAbane ja najaramAM laIne e "gulAbano choDa' kahevAya che, kAMTAno nahI. A ja rIte sAme zatru beTho che. enI sAthenA vyavahAramAM upakAranA gulAba ane apakAranA kAMTA UgyA che. chatAM emAMthI enA upakArane For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarve te priyabAndhavA na ripuriha koDapi.. 39 ja najaramAM laIne eno "upakArI" tarIke ullekha karavo e ja nyAyayukta che, "apakArI' tarIke nahIM. choDa parathI gulAba cUMTanAro enI sugaMdha ane suMdaratA mANI zake che, kAMTA bhegA karanArAe to AMgaLI ane hathelImAMthI lohI nIkaLavAnI vedanA ja anubhavavAnI rahe che. ema te te jIva sAthenA vyavahAramAMthI upakArone ja manamAM apanAvanAro mitratAnI sugaMdha pAmI zake che, apakArone dilamAM ghAlanAranA nasIbamAM to zatAnA seMkaDo kAMTA cUMbhavAnuM ja lakhAyeluM rahe che. Ama apakAra karIne kavacita upakAra karanArAne paNa upakArI lekhavAno che to AgaLa pAchaLa aneka vAra upakAra karanArA ane vacagALAmAM kavacit apakAra karanArA jIvonI to vAta ja zI karavI ? vaLI ApaNe joI gayA ke je engalathI jovAthI lAbha thAya te eMgalathI prasaMgane nihALavo joIe. zatrutAnA vyavahArane najaramAM levAthI dilamAM zatrutAno bhAva-dveSa tiraskAra UbhA thAya che, vairanI gAMTha baMdhAya che, badalo levAnuM mana thAya che, emAM aneka prakAranA tIvra saMklezo ane pApo karavo paDe che, je dusaha duHkhonI paraMparA jhIMkI de che. peDhInI peDhIo sApha thaI jAya che. kuTuMbanAM kuTuMbo pratizodhanI AgamAM baLIne khAkha thaI jAya che. caMbalanA DAkuo vairabhAvanAnI ja kaTu phaLazruti che. jyAre mitratAnA vyavahArane najaramAM levAthI dilamAM kaTutA nathI AvatI, dila phoruM rahe che, aneka prakAranA saMklezo ane pApothI bacI javAthI duHkho to AvatAM nathI, paNa manamAM zubhabhAvo AvavAthI puNyabaMdha thAya che ane AtmAnI mokSamArga para pragati thAya che. mATe ja jo svajana-parivAra para gADha mamatA thatI hoya to ene ghaTADavA mATe sukozala mahAmunino prasaMga AvA eMgalathI jovo joIe ke "mAre svajano para mamatA zI karavI ? sagI mA paNa vAghaNa banIne jIvatAM phADI khAya evuM A saMsAramAM saMbhave che.." "paNa koI trAsa ApanAra vyakti pratye dilamAM zatrutA pedA thatI hoya to A prasaMgane AvA dRSTikoNathI jovo joIe ke "jIvatA phADI khAnAra vAghaNa paNa jo atyaMta upakArI mAtA hovI saMbhave che to zuM enA para vairabhAva dhAravo ?" je dRSTikoNa moharAjAnI AjJArUpa che ene choDIne enAthI viparIta jinAjJArUpa dRSTikoNa apanAvavo For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM e tAtparya che. enAthI ja zAMti-svasthatA-samAdhi jaLavAI rahe che. pelI vAta Ave che ne ? eka RSinA Azramane koka bhaktajana eka gAya bheTa ApI gayo. ziSyoe AnaMda vyakta karatAM karatAM A samAcAra RSine ApyA. eTale RSi kahyuM ke, "sAruM thayuM, tamAre dUdhanI bhikSA mATe pharavuM nahIM paDe, tethI eTalo samaya vadhu jJAna-dhyAna thaze." cAra divasa bAda koka cora e gAya corI gayo. duHkhI dile ziSyoe A samAcAra gurune ApyA, enA para guruno A pratibhAva maLyo "A paNa bahu sAruM thayuM. have tamAre tene carAvavAno-chANa upADavAno vagere samaya bacI javAthI jJAna-dhyAna vadhu thaze." vaLI rAmalIlA aMge mitre ApeluM samAdhAna ghaNuM upayogI che... raMgamaMDapamAM traNa kalAka mATe zatAnuM vAtAvaraNa jovA maLe che, kAraNake enA sUtradhAre tevo rola bhajavavA Apyo che. amitAbha ane amajada philmamAM DhizUma DhizUma kare che, kAraNa ke DAyarekTare emane hIro-vIlanano rola Apyo che. vAstavika jIvanamAM nathI teo ekabIjA sAme ghUrakatA ke nathI teo kutte-kamIne kahIne ekabIjAnuM gaLuM pakaDatA.. A tathyane ApaNe ApaNA jIvanamAM apanAvavAnuM che. A vizva eka raMgamaMDapa che jemAM saghaLA jIvo potapotAnuM pAtra bhajavIne nATaka karI rahyA che. A nATakano sUtradhAra che karmasattA. e koIne hIrono pArTa Ape che koIne vIlanano...enA ja oNrDarathI.. koI ApaNane gALa Ape che to koI ApaNane goLI mAre che.... koI ApaNo upahAsa kare che to koI ApaNane trAsa Ape che... koI ApaNI cIja bagADe che to koI ApaNane raMjADe che. are koI to ApaNA lohIno pyAso paNa bane che... karmasattA AvA eka nahIM..aneka zoTa le che. jAtajAtanAM dazyo khaDAM karAve che, manamojI che ne ! enI rIti-nItinuM paNa koI ThekANuM nathI. kyAreka hIrono pArTa pakaDAvI de che to kyAreka vIlanano.... je hoya te... sRSTinAM badhAM prANIo enA IzAre nAcI rahyAM zekapoTAre eka sAneTamAM ja che. valarDa ijha dha meja zAka mA...... vI Ara elaTI ... For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarve te priyabAdhavA na ripuriha koDapi.... che. vividha abhinaya karI rahyA che. eTale anya jIvanuM ayogya vartana joIne jo, A to, philmano DAyarekTara-nATakamaMDaLIno sUtradhAra, jenuM nAma che sarvazrI karmasattA, teNe Avo rola bhajavavA Apyo che, mATe AvuM vartana kare che, jyAM sudhI e "ka" nahIM kahe tyAM sudhI e jIva A rola adA karato ja raheze. bAkI vAstavika rIte to ame anAdikALathI mitro ja chIe. tethI enA vartamAna vartanane mAre mahattva ApavuM nahIM. anya vicAradhArAomAM phasAyA vinA jo A vicAradhArA apanAvavAmAM Ave to AnaMda ja AnaMda che. sAmI vyakti para nathI krodha ke nathI vaira.. nathI saMklezanI paraMparA ke nathI pApanI paraMparA... kAraNake manane ApaNe samajAvI dIdhuM che- dhIsa ijha e DrAmA vaLI A rIte dunyavI prasaMgone nATakarUpe lekhavAmAM Ave eTale prasaMgonuM eTaluM duHkha paNa rahetuM nathI. nATakamAM jeNe gALa khAvAnI hoya che, apamAna veThavAnuM hoya che, trAsa sahevAno hoya che ene paNa "A to nATaka ! AmAM duHkha zuM lagADavAnuM ? A badhuM duHkhI thayA vagara sahuM chuM mATe to sAro pagAra meLavI sukhI thAuM chuM." A vicAra hovAthI majethI gALa vagerene sAMbhaLI zake che. ema kharekhara koka apamAnAdi karatuM hoya tyAre paNa "A to duniyAnuM eka nATaka ! AmAM duHkha zuM lagADavAnuM ? duHkhI thayA vagara A badhuM sahana karIza to apUrva nirjarA thaze, aDhaLaka puNyabaMdha thaze ane sadgatinI paraMparA dvArA zAzvata sukhane bheTIza." Avo vicAra karavAmAM Ave to jarUra e apamAnAdi majethI veThI zakAya. mahAtmAoe prANAMta kaSTo majethI vekyAM hatAM ne ! - tame sahasA bolI UThazo..jahannamamAM jAya AvI zatrutA jeNe mArAM amanacena jhUMTavI lIdhAM....jeNe mArA manane kaluSita karI nAkhyuM... jeNe mArI sadgatinI paraMparAmAM Aga cAMpI. have to zatrutA karavI haze to zatru para nahIM....zatrutA para ja karIza.... zatru para to mitratA ja relAvIza. have tamArA dimAgamAM paNa guMjArava thaI ja rahyo haze ke- sarve * te priyabAndhavA na ripuriha koDapi. For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 5 saMpa tyAM jaMpa..... ghaNA lokono eka sAmAnya anubhava che ke - be bhAIone kadAca paraspara thoDo aNabanAva paNa hoya, kyAreka bolAcAlI ke jhagaDo paNa thaI jatA hoya, chatAM jyAre pADozI sAthe jhagaDo thAya, tyAre e banne bhAIo parasparano aNabanAva-jhagaDo bhUlI jaIne eka thaI pADozIne bhegI phAITa Ape che, kemake jANe che ke pADozI e moTo zatru che. enA para vijaya meLavavo hoya to parasparanA jhagaDA bhUlIne eka thavuM ja paDe. muMbaInI cAlI sisTamavALA "sI'vaoNrDanAM makAnomAM jagyA ane pANI mATe vAraMvAra jhagaDanArA pADozIo paNa jyAre bIjA makAnavALA joDe pataMga toDavA vagerenA kAraNe patharAbAjI thAya che, tyAre parasparanA jhagaDA bhUlI eka thaI bIjA makAnavALAne mahAta karavA kamara kase A rIte jhagaDanArA anyAnya makAnanA rahIzo, jyAre bIjI zerI sAthe jhagaDo thAya tyAre eka thaI jAya che. A rIte takarAramAM UtaratA judI judI zerInA rahevAsIo paNa jyAre potAnA zaherane anya zahera sAthe koI Tasala UbhI thAya tyAre eka thaI potAnA zaherane lAbha thAya e rIte varte che. paraspara salamAM UtaratAM zahero paNa jayAre anya rAjaya sAthe sImAjhagaDo ke naheranA pANI vagere aMge vivAda Ubho thAya che tyAre eka banI potAnuM rAjya vadhu lAbha khATI jAya e mATenA sahiyArA prayAso kare che. sImA prazna jhagaDanArAM mahArASTra-karNATaka jevAM rAjayo paNa pAkistAna vagere anya deza sAthe yuddha thAya, tyAre parasparanA vivAdone bhUlI raNamorace bhegA thaIne vaoNra khele che. ekabIjA sAme jaMgI zastrapuravaTho khaDakI denArA amerikA ane raziyA jevA kaTTara pratispardhIo paNa jayAre mAnavajAta sAme bhayAnaka zastrasaraMjAmono ke eisa jevA bhayaMkara rogono khataranAka khataro Ubho thaI jAya che tyAre sAthe besIne khatarAne khALavAnA upAyo ajamAvavA prayAso kare che. A badhA rojiMdA anubhava parathI tAraNa nIkaLe che ke jyAre eka kaoNmana moTA zatru sAme laDavAnuM hoya tyAre aMdaraaMdaranA nAnA For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 saMpa tyAM jaMpa.... nAnA zatruo sAthenI zatrutA bhUlI jaIne eka banavuM ja joIe, paraspara mitratA keLavavI ja joIe. to ja teo moTA zatru sAme vijaya meLavI zake. "zatruno zatru e ApaNo mitra evI cANakyanItine e vakhate apanAvavI ja joIe, jo moTA zatru para vijaya meLavavo hoya. have A ja anubhavane AgaLa dhapAvIe. saMpUrNa mAnavajAta sAme khataro Ubho karanAra eIsa jevA rogonA jaMtuono pratikAra karavA mAnavajAta paraspara verajhera bhUlI eka Tebala para bhegI thAya che, paraspara sahAyaka mitra banI jAya che, ema sakala jIvasRSTino eka kaoNmana zatru jaDasRSTi-karmasattA che. dareka jIvone janmajarA-mRtyu-roga-zoka-aniSTa saMyoga-ISTa viyoga vagerenAM bhayAnaka duHkho ApanAra jo koI hoya to e A karmasattA ja che. A karmasattA jIvonI kevI hArAkIrI kare che..... nizALamAM zikSakane koI vidyArthI para khAra thaI gayo hoya to vidyArthIne kevo herAna kare ! e jarAka moDo paDe, thoDuMka tophAna kare, homavarka karI na Ave, koI praznano javAba barAbara na Ape. basa AvuM koI ne koI nimitta ja zodhatAM hoya, ane nimita maLatAM ja enI para tUTI paDe. bIjA vidyArthIne evA ja gunA para kAMI sajA na karatA hoya topaNa jenA para khAra hoya tene kaDakamAM kaDaka sajA kare ja. A karmasattA paNa jagatanA badhA jIvo para bhayaMkara khAra rAkhe che. jIva nAnI paNa bhUla kare che ane karmasattA enA para tUTI paDe pelo bicAro vidhavA putra ! majUrIethI AvyA pachI roTalA taiyAra na dekhyA. sudhApIDita teNe bahArathI mA AvavA para gussAthI kahyuM ke, "kyAM zULIe caDavA gaI'tI ? A tAro sagalo bhUkhyo thayo che." basa, ATalI ja gaphalata ane karmasattAe rajano gaja karI ene bIjA bhavamAM vagara aparAdhe zULI para caDAvI dIdho. gusse thaIne mAre bolI ke, "tArAM kAMDAM kapAI gayAMtAM ? A zIkA parathI letAM zuM) thatuM hatuM ?" enA para ene bicArIne bhavAMtaramAM kAMDAM kapAvAnI sajA bhogavavI paDI. pelo purohitaputra ! cAritrapAlana to suMdara karyuM, paNa evuM vicAryuM For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44. haMsA !.. tuM jhIla maitrIsarovaramAM ke, "gurue cAritra to bahu suMdara ApyuM, paNa parANe ApyuM e sAruM na karyuM." basa ATalo ja guru pratye durbhAva, ane metArajanA bhavamAM durlabhabodhi banavAnI sajA karmasattAe phaTakArI dIdhI. bicArI pelI mahilA ! derANInuM jhaverAta corI lIdhuM. corI pakaDAI nahIM eTale duniyAnI adAlatathI to e bacI gaI. paNa A anyAyane karmanI adAlata zI rIte calAvI le ? karmasattAe to duniyAnI koI korTe koIpaNa corane na phaTakArI hoya evI krUra sajA phaTakArI dIdhI ke traNa bhuvanamAM anupama, amUlya ane adbhutaratna zrI mahAvIra prabhunuM enI pAsethI garbhaharaNa thaI gayuM. bicAro taMduliyo matsya ! hoM phADIne jaDanI jema beselA virATakAya matsyanA mukhamAM pANInA mojAMnI sAthe hajAro mAchalIone pesIne pachI mojAM sAthe ja hemakhema bahAra AvI gayelA joIne vicAre che ke, "A kevo mUrakha ! AnI jagyAe huM houM to eka nA choDuM." ane karmasattA ene bhayaMkara yAtanAothI bharelI sAtamI narakano mahemAna banAvI de che. Dagale ne pagale jIvonI AvI bhayaMkara karthanA ane krura mazkarI karanArI karmasattA zuM bhayaMkara zatru nathI ? mATe dareka jIvono bhayaMkaramAM bhayaMkara moTAmAM moTo koI eka kaoNmana zatru hoya to e A karmasattA che. jo saghaLAM duHkhothI mukta thavuM hoya to A karmasattA para vijaya meLavavo joIe. enA para jo vijaya meLavavo hoya to e karmasattA jeono zatru che te badhA jIvo sAthenI zatrutAne daphanAvI daI maitrI keLavavI paDe, cANakyanItine apanAvavI paDe. vaLI jema be zerInA jhagaDA vakhate eka zerInA loko ToLe vaLIne hAthamAM je Ave te lAkaDIo, patharA, iTa, soDAvaoNTaranI bATalIo vagere laIne laDavA jatA hoya.... haIso haIso karatAM doDatA jatA hoya... emAM aMdara aMdara koIno paNa paga potAnA paga para paDI jAya... koInA hAthamAM ugAmelI lAkaDI potAnA mAthA para vAgI jAya. AvuM kAMI paNa thAya to e sahana karanAra vyakti enI sAthe jhagaDo nathI karatI, kintu ema vicAre che ke "hoya bhAI ! ApaNI pArTIno ja mANasa che ne ! sAmI pArTI sAthe jhagaDavAmAM kyAreka ajANapaNe paga para paga paDI paNa jAya. emAM enI sAthe jhagaDo karavA besI na For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpa tyAM jaMpa.... 45 javAya, e to sahI levuM joIe. nahIMtara aMdaraaMdara jhagaDavAmAM jo vyasta thaI javAya, to amArI pArTI nabaLI paDI jAya. ane sAmI pArTIvALAne phAvaTa AvI jAya." A pramANe manane manAvI levAmAM Ave che, hasate moDhe sahI levAmAM Ave che, kAraNa ke potApaNuM pratIta thatuM hoya che. basa, potApaNAnA A camatkArane jIvanamAM joDavAno che. jagatamAM be mukhya pArTIo che. eka che samasta jIvonI pArTI, ane bIjI jaDa pudgalonI (karmasattAnI) pArTI. koIpaNa jIva jaDane vaLagavA jAya che to jaDa enAthI dUra bhAge che. koIpaNa paudgalika vaibhavanI Asakti karanAro - e vaibhavane dilamAM ghAlanAro jIva, enA khAtara kadAca prANa sudhdhAMno tyAga karI de, toya parabhave e paudgalika vaibhava to pAmato nathI, paNa uparathI e Asakti ene aneka rIte khuvAra kare che. mATe jaNAya che ke jaDavastuo e sarva jIvonI zatrupArTI che. kemake je peTamAM pesI paga pahoLA kare, jene potAnAmAM praveza ApavAthI potAnI khuvArI thAya e "zatru hoya che. jene A jaDapudgalonIkarmasattA svarUpa sAmI pArTI para vijaya meLavavo che, ane je e mATe prayatnazIla che, tenI jyAre kyAreka anya jIva taraphathI apamAna thavuM vagere rUpa herAnagati thAya che tyAre herAna thanArI e vyakti jo AvuM vicAre ke "hoya ! A paNa mArI ja pArTInA membara che. bicAro ajJAna che mATe AvuM vartana kare che. bAkI jANakAra hoya to AvuM kare nahIM. vaLI enuM AvuM vartana to peluM ekano bIjA para paga paDI javA barAbara che. eTalAmAtrathI huM ene zatru mAnavA mAMDIza ane enI sAthe jhagaDavA mAMDIza to karmasattAnI sAme vijaya meLavavAnuM mAruM kArya bAju para rahI jaze. temaja amArI pArTImAM phATaphUTa paDavAthI sAmI pArTI-karmasattAne phAvaTa AvI jaze." jo AvuM vicAravAmAM Ave to jarUra zatrutAnA kaluSita bhAvothI bacI zakAya che. mULamAM "jagatamAM saghaLA jIvo mArI pArTInA sabhyo che." e vAtane dRDhapaNe nizcita karavI joIe. "karmasattA ja badhAno prakhara zatru che." e vAta jo barAbara bhAvita karavAmAM Ave to A vAta sahelAIthI nizcita thaI zake che. vaLI, je karmasattAnI sAme yuddha caDyo che e sAdhakane mATe KrDa che. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM to A rIte paNa badhA ja jIvo mitrarUpa che. jeo potAne anukuLa varte che teo to mitra che ja. vaLI jeo bAhya dRSTie pratikULa varte che teo paNa karmano nAza karavAnuM sAdhakanuM potAnuM je kArya che, emAM sahAyaka hovAthI mitra ja che. nAno moTo pariSaha-upasarga karanArA te te jIve jo tevo upasarga na karyo hota to, tenAthI khapanAra azubha karmo zI rIte khapata ? mATe svakAryamAM sahAyaka hovAthI e jIva paNa avazya mitra ja che. A ja vicAradhArA para khaMdhakaRSie keLavajJAna prApta karyuM. "huM mArI meLe jevAM ghora karmone khapAvI na zakata evA ghora karma A cAmaDI utAranArAo khapAvI Ape che. eTale teo jo mArA kAryamAM mane sahAya kare che to mAre paNa teone temanA kAryamAM sahAya karavI joIe." AvI ko'ka bhavya vicArasaraNI para A maharSie mArAone 'bhAI'nuM priya saMbodhana karI kahyuM ke, 'bhAIo ! tamAruM kArya karavAmAM tamane kaI rIte anukULatA raheze te kaho, eTale huM e rIte Ubho rahuM." dunyavI vyavahAramAM ja rAcanArI ane tattva nahIM pAmelI vyaktine bhale potAnA 25-50 snehIo ja potAnA lAge, e sivAyanI vyaktione e bhale parAyI mAne....paNa je tattvajJa banyo che, je ka sattAthI trAsI gayo che, dharmasattAnI otha laI je karmasattAnI sAme raNe caDyo che teNe to saghaLA jIvone potAnA mAnavA joIe, koIne paNa parAyo mAnavo na joIe. yudhiSThiranuM peluM gaNita eNe paNa apanAvavuM joIe. duryodhananI patnI bhAnumatI yudhiSThira pAse svapati vagerene choDAvavA mATe sahAyanI yAcanA karatI AvI che. tyAre bhIma ane arjuna to sahAya karavA aMge nArAjI dekhADe che. "duryodhana ApaNo zatru che, bhale herAna thato !' Avo bhAva dekhADe che. tyAre yudhiSThira kahe che, "aMgata rIte ApaNe bhale paraspara zatru rahyA, paNa jyAre bahArathI bIjo zatru Ubho thayo che tyAre ApaNe pAMca ja nahIM ekaso pAMca chIe, duryodhana vagere paNa ApaNA ja bhAIo che.' zrImatI indirAgAMdhI bhAratanA vaDApradhAnapade lagabhaga 18 varSa rahyAM. emAM vacamAM aDhI varSa zrI morArajIdesAInA netRtvavALI janatAsarakAra rAja karI gaI. e janatA sarakAra cUMTAIne AvI e pUrvenA indirAjInA zAsanamAM kaTokaTI, moMghavArI vagerenA kAraNe prajA khUba trAsI gayelI. tethI prajAe navI cUMTaNImAM indirAjIne phagAvI dIdhAM ane janatA sarakArane For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpa tyAM jaMpa.... 47 siMhAsana para besADI. emAM soMghavArI thaI, 6 thI 7 sudhI pahoMcI gayelA sAkaranA bhAva ghaTIne rA rUpiyA sudhI AvI gayA. bIjI paNa aneka hADamArIo ghaTI gaI. tema chatAM e janatA sarakAra potAno pAMca varSano pIriyaDa to pUro na karI zakI, madhyasatra cUMTaNIo karavI paDI ane emAM koMgInA hAthe ghora parAjaya veThavo paDyo. AvuM zA mATe thayuM ? aMdaraaMdara kusaMpa thaI gayo. caudharI caraNasiMha kahe ke mAre vaDApradhAna banavuM che, ane jagubAbu kahe ke, "vaDApradhAna to huM ja banuM !" morArajI desAI to vaDApradhAna hatA ja. rAjanArAyaNa paNa evA ja koI svapnamAM rAcatA hatA. A vAta teo bhUlI gayA ke.ApaNo moTo harIpha indirA gAMdhI che-koMgI che. laDavAnuM to enI sAthe hatuM. paNa laDavA lAgyA paraspara.. ekabIjAnI TAMga kheMcavAno silasilo cAlu thayo. ghara phaMkIne tamAzo karyo... ane kyAMyanA kyAMya pheMkAI gayA. khajuriyA kalcare gujarAtamAM bhAjapane pArAvAra nukazAna ja karyuM ne ? ane pariNAma zuM AvyuM ? 1991nA nirvAcanamAM lAkho mate jItI janArA khajuriyA netAoe 1996nI cUMTaNImAM ghora parAjaya cAkhavo paDyo.. mAro mukhya harIpha karmasattA che, anyAnya jIvo nahIM." A vAtane jo koI sAdhaka bhUlI jAya che to e prApta thayelA mAnavabhavathI ane sAdhanAthI dUra sudUra pheMkAI jAya che. paga nIce deDakI kacarAI javAthI baMdhAyeluM karma ja mane herAna karanAra che, ene vAraMvAra yAda karAvanAra bALamuni nahIM. daMDo lagAvavo hoya to e karmane ja prAyazcitta dvArA lagAvavA jevo che, bALa munine nahIM, AvuM bhUlI janArA mahAtmA kyAM sudhI pheMkAI gayA e to suprasiddha ja che. AtmAne coMTelAM karmo . AtmA para thayeluM bhayaMkara trAsa ApanAra gumaDuM che. ghANImAM pIlI nAkhanAro pAlaka to e gumaDuM dUra karavA mATe nastara mUkanAra eka sarjana DaoNkTara che. mATe e mahAupakArI che, AvuM vicAranArA 5OO ziSyo karmasattA para saMpUrNa vijaya meLavI saMsAramukta thaI gayA. jyAre pAlakane zatru tarIke jovA mAMDelA khaMdhakasUrie kSamA gumAvI, cAritra gumAvyuM, zivagati temaja sadgati gumAvI ane saMsAramAM rulavAnuM UbhuM rAkhyuM e zAstrasiddha vAta che. AjakAla krikeTano vAyaro che. emAM paNa A jovA maLe che. cAnsalesa bhavya inIMgsa khelanAra dhuMAdhAra beTsameno hoya, kAtila For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 . haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM spela dharAvanAra khataranAka baoNlaro hoya ane TAITa philDIMga karanArA suMdara philDaro hoya topaNa e TImamAM jo TImavarka na hoya, khelADIo ekabIjAne aMdaraaMdara kApanArA hoya to e TIma vijaya meLavI zakatI nathI. jayAre evA joradAra rekosa noMdhAvanArA khelADIo kadAca na hoya topaNa jo pArTIspIrITa joradAra hoya, to e TIma jItI zake che. A ja rIte tapa, tyAga, svAdhyAya vagere joradAra hovA chatAM potAnI TImarUpa sarvajIvo pratye maitrI nathI ne ekabIjAne kApavAnuM che, to karmasattA sAthe saMgharSa khelavo kaThina banI jaze... jayazrInI varamALA to dUra rahI.. parAjayanAM jutAMonI mALA taiyAra che. mATe sarvajIvone potAnI pArTI mAnavI Avazyaka che. anAdikALathI to moharAjAe jIvanI evI hAlata karI nAkhI che ke na pUcho vAta.. e jaDane potAnI pArTI mAne che, ane jIvane zatru pArTI, eTale jaDa taraphathI koIpaNa jAtanI pratikULatA UbhI thAya, to paNa e jaDathI udvigna thato nathI. kintu e pratikULatA UbhI karanAra tarIke koI ne koI jIvane javAbadAra kalpI-doSita TheravI enA pratye ja TheSa kare che. raste jatAM pattharanI Thokara vAge topaNa mANasanA mukhamAMthI loko kevA che ? rastAmAM jyAMtyAM patharA nAkhI de che." ema jIvone gALa detA zabda sarI paDe che. lakSmI cAlI jAya, ane karoDapatimAMthI roDapati banI jAya, to e "lakSmI caMcaLa che, e game tyAre cAlI javAnA svabhAvavALI ja che." evuM na vicAratAM evuM vicAre che ke phalANA bhAgIdAre vizvAsaghAta karyo, mATe AvuM thayuM. pelo dhaMdhAmAM vAMko paDyo mATe dhaMdho tUTI gayo. dareka pratikULatAomAM koka ne koka jIvane javAbadAra mAnI enI sAthe vairabhAva Ubho karanAra vyakti e vakhate ATaluM vicArI zakatI nathI ke, "kadAca kharekhara eNe mane pratikULa vartavA mATe prayAsa karyo hoya, topaNa mArA moTA zatru karmasattAno e paNa zatru che, eTale mAre to "zatruno zatru e mAro mitra' e gaNita rAkhIne ene mitra ja mAnavo bhalo che. nahIMtara karmasattA mArA para vadhu jorathI tUTI paDaze. koIe gALa ApI, koIe vastu bagADI nAkhI, koI jaza jhUMTavI gayuM. AvuM badhuM to mArI ja pArTInA sabhyano mArA para paga paDI javA samAna che, emAM aMdaraaMdara jhagaDI paDavAmAM mane ja nukazAna che.' athavA to jIvaDo AvuM vicArI zakato nathI ke A to karmasattAe For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 saMpa tyAM jaMpa raceluM nATaka che. emAM ene Avo rola bhajavavA maLyo che, mATe e A rIte varte che. koI jaDa cIja mATe e haju kadAca AvuM vicArI zake che. zarIra bImAra rahyA karatuM hoya ane pratidina aneka prakAranI herAnagatio karyA karatuM hoya to, je sAdhaka thoDI bhUmikA AgaLa vadhelo che, te A vicAre che ke, "mAruM bhAgye ja evuM che ke zarIra sAruM na maLyuM ane badhI vAte herAne karyo kare che." paNa A ja bhUmikAvALo jIva potAnA bhAI ke patnI ke evA koI anya svajana taraphathI vAraMvAra herAnagati thatI hoya tyAre AvuM vicArI zakato nathI ke mArA karmo phaTelAM che tethI AvI karkazA patnI maLI ! jaDa taraphathI AvatI pratikULatA mATe samAdhAna karI levuM haju saraLa che, paNa jIva taraphathI AvatI pratikULatA mATe samAdhAna karI levuM eTaluM saraLa nathI. utAvaLe hAMphaLophAMphaLo thaIne jato mANasa rastAmAM paDelI lAkaDI ke saLiyAmAM paga AvavAthI paDe to "huM barAbara joine na cAlyo tethI paDyo evuM samAdhAna karI zake che, paNa paga lAMbA karIne beselA koI mANasanA pagamAM paga AvI javAthI paDe to AvuM samAdhAna karI zakato nathI, paNa uparathI "rastAmAM A rIte paga lAMbA karIne besAtuM haze ? loko AvatAjatA hoya ?' ityAdi zabdothI e vyaktine jhATakI nAkhe che. A vAta paNa zuM e bAbatanuM sUcana nathI karatI ke, "ApaNo jhoka jaDa tarapha vadhu che ane jIva tarapha ocho che yA che ja nahIM." A ja eka mahattvanuM kAraNa che ke jenA kAraNe lagabhaga badhAnI AvI eka sarvasAmAnya sAyakolaoNjika iphekaTa ghaDAyelI hoya che ke jaDanI anukuLatA pAmIne e jeTalo dilathI harakhaghelo thaI jAya che eTalo harSAnvita jIvanI anukULatA pAmIne thaI zakato nathI. bhojanamAM caTaNIno eka lasarako jIbha para mUke ne je harakha thAya che e vakhate tevo harakha patnIe AvI suMdara caTaNI banAvI ema patnInI mahattA lAge e rIte zuM dilathI anubhavAya che ? jyAre jyAre paNa pugalanI anukULatA maLe tyAre tyAre aMdarathI AnaMdanuM philIMga thAya che paNa tyAre tyAre e anukuLatA UbhI karI ApanAra vyaktine dilathI abhinaMdavAnuM thatuM nathI. AnAthI ja viparIta, ekAda vAra paNa jo caTaNI bagaDI gaI to patnI para tUTI paDyA vagara dAMta vacce jIbha kacarAI jAya to paMtane hathoDI mArIne toDI to MAya, kemake jIbha ane dAMta... badhuM ja ApaNe chIe. ramaNamaharSi For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 haMsA !.. tuM jhIla maitrIsarovaramAM mANasa rahI zakato nathI. roja vyavasthita kAma karanAro nokara ekAda divasa paNa kaMIka kAma bagADI nAkhe to enA para gusse thaI janAro mANasa roja ne roja vAMkA paDIne kAma bagADanAra zarIra para gusse thato nathI. varSo sudhI icchA mujaba vartelI patnI jo ekAdavAra paNa icchAviruddha varte, are ! varte zuM ? "e mArI icchAviruddha vartI rahI che' evI kalpanAmAtra paNa Ave to mANasanA dilamAM jAtajAtanI kalpanAo UbhI thavA mAMDe che je zarIra-vepAra mATe thatI nathI. zarIra icchA viruddha varta-eTale ke rogI banavA mAMDe ke vepAra icchA viruddha jAya eTale ke khoTa karAve to enI vadhu kALajI karanAro mANasa koI svajana icchA viruddha vartavA mAMDe to enA pratye prema vadhAravAne badale ghaTADavA kema mAMDato haze ? "mAruM kahyuM karato nathI evuM je divasathI lAgavA mAMDe e divasathI putra pratyenA vAtsalyamAM oTa AvavA mAMDe che e zuM sarvasAmAnya pratIti nathI ? putra sukhI bane e mATe pahelAM je prayAso cAlu hatA te have DhIlA paDavA mAMDe che e zuM anubhavasiddha nathI ?' A ane AvAM bIjAM badhAM ApaNAM valaNo e ja sUra kADhe che ke, "jaDa sAtheno ApaNo saMbaMdha gADha thayelo che, enuM ja ApaNane - AkarSaNa vadhu che, enA para ApaNo vadhu bharoso che, ene ja ApaNe potAnI pArTI mAnIe chIe. AnI sAme jIvasamUhane ApaNe oNpojha pArTI mAnIe chIe, enI sAthe sAco saMbaMdha thayelo nathI. enuM ke enA guNonuM ApaNane vAstavika AkarSaNa nathI. je koka jIvanuM AkarSaNa hovuM jaNAya che e paNa enI paugalika samRddhinA kAraNe ja." A aMge vadhu vicAraNA mATe vAMco : haiyuM mAruM nRtya kare....... pudgala ane jIva pratyenA ApaNA valaNamAM A je taphAvata che tenA kAraNe magajamAM eka ajaba gaNita sthAna le che. A eka evuM gaNita che jeno AviSkAraka koNa che ? kyAre e astitvamAM AvyuM ? kema AvyuM ? kazI khabara nathI. koI TIcara-bIcara vargamAM ke Tyuzana klAsamAM bhaNAve che e sAMbhaLyuM nathI... enI koI TesTabukarepharansabuka ke gAIDabUka pabliza thaI hoya evuM jovA maLyuM nathI.. chatAM eka vAta nizcita che. bALaka jyAre A duniyAmAM sau prathamavAra AMkha khole che tyArathI A sUtra zIkhyuM ja hoya che ke.... potAnApaNuM jeTaluM gADha. bhUla eTalI kSamya... eka aMgrejI kahevata A ja vAta jaNAve che For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpa tyAM jaMpa.. 'When the love is thick, fault is thin. When the love is thin fault is thick.' jayAre prema gADha hoya che tyAre bhUla nAnI lAge che, ane jyAre prema pAtaLo hoya che tyAre bhUla moTI lAge che. A che premanuM ajaba gaNita..... atyaMta priya kAcanuM jhummara nokarathI tUTI jAya to mANasa zuM daMDa karaze ? vinIta putrathI tUTI jAya to zuM sajA pharamAvaze ? premALa patnIthI tUTI jAya to zuM zikSA karaze ? ane potAnAthI ja tUTI jAya to zuM sajA phaTakAraze ? nukzAna samAna hovA chatAM A sajAmAM kema phera paDe che ? javAba spaSTa che ke nokaranI bhUla jeTalI akSamyA lAge che eTalI putranI lAgatI nathI. patranI lAge che eTalI patnInI nathI lAgatI. ne patnInI lAge che eTalI potAnI kudaratI rIte ja lAgatI nathI. te tyAM sudhI ke potAnAthI tUTI gayuM hoya tyAre dilamAM du:kha bhale kadAca thAya, paNa sajA karavA jevuM to lAgatuM ja nathI. A ja bAbata prastutamAM paNa kAma karI rahI che. pudgala parano rAga eTalo badho gADha che ke pratikULatAmAM paNa enI bhUla dekhAtI nathI, enA para vaiSa-gusso nathI Avato. jIva para Aja sudhI vAstavika prema-maitrI jAmI nathI, mATe enI koI bhUlane sAMkhI levA jIva taiyAra nathI, enA para turaMta eno dveSa pravartavA mAMDe che. 1444 granthonA mahAna sarjaka zrIharibhadrasUri mahArAjAe aSTaprakaraNamAM pratipAdana karyuM che ke, "rAga jIva ane pudgala banne pratye hoya che jayAre dveSa jIvo para hoya che, pudgala para hoto nathI.' emAM paNa jIvo para rAga hovo je kahyo che, te paugalika rAgane kAraNe kahyo che evuM lAge che. eTale mukhyatayA jaDa para rAga ane jIvo para dveSa A ja jIvanI anAdikAlIna paristhiti che. tethI AgaLanA prakaraNamAM joyuM tema anAdinI cAlane tyajIne have gaNita badalavAnuM che. pudgala pratye dveSa = vairAgya ane jIva pratye rAga = maitrI keLavatA javAnuM che. sarva jIvo pratye maitrI-prIti keLavavA mATe AvI vicAraNA paNa upayogI banI zake che. ApaNane bIjA pratye jayAre jyAre paNa je AdaraprIti jAge che te tenAmAM dAna-zIla vagere AdhyAtmika ke rUpa-saMpatti vagere bhautika cIja joIne lAge che. to jJAnIo kahe che ke A dAna-zIla-rUpasaMpatti vagere badhA karatAM bezaka, caitanya vadhAre mUlyavAnuM che, adhika mahattvanuM che... atyaMta AdaraNIya che. mATe ja jJAnIo kahe che ke vidvattArUpa..saMpatti vagere kazuM jovAnI jarUra nathI. caitanya che ne ? vAta pUrI thaI gaI...bheTI For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM ja paDo.cAhavA mATenI zarata paripUrNa thaI gayelI ja che. eTale koI paNa mAnava..pazu..paMkhI....vanaspati....vagere jyAM jyAM caitanya jovA maLe....maitrI vahAvavI cAlu karI devI joIe.....Ane ja revAnsa phora lAIpha kahe che ne! bIjI rIte vicArIe to, ApaNane koInA pratye je dveSa-durbhAva jAge che e, te vyaktinA tevA vicAro-abhiprAyo, vacano ke vartaNuMkanA kAraNe bahudhA jAgato hoya che. paNa A badhuM to vastutaH e AtmAnuM paNa potAnuM nathI, upAdhi rUpa che. enA potAnA svarUpano-zuddha Atmatattvano vicAra karavAmAM Ave to emAM kazuM ja vaira-virodha karavA jevuM lAgaze ja nahIM. prabhu vIra jevo ja eno paNa zuddha AtmA dekhAvAthI prIti ja vahAvavAnuM mana thaze. mULamAM ratna pANIdAra-lakSaNavaMtuM che, pachI enA para thoDo mela jAmI gayo hoya ene mahattva ApIne eno tiraskAra karavAno ke aMdaranA guNo pArakhI eno satkAra karavAno? sAmI vyaktinI kevalajJAnAdimaya cetanAnI sAme enI ApaNane nApasaMda mana-vacana-kAyAnI pravRtti zI visAtamAM che ke jethI ene lakSamAM laI zatrutA vahAvavI ? ne enI sAthe maitrIsaMbaMdha na joDavo ? bAkI jeno svabhAva ja sAva viparIta che, evA jaDa pugalo sAthe saMbaMdha TakavAno paNa keTalo ? eka bhAI dAnavIra hoya, bIjo kRpaNano kAko hoya, eka dareka bAbatamAM udAra valaNa rAkhavAvALo hoya, bIjo nAnI nAnI vAtane paNa coLIne cIkaNI karanAro hoya, eka dharmanI tIvra rucivALo hoya, ane bIjo dharmanA tIvra draSavALo hoya...AvA sAva viparIta svabhAvavALA be bhAIo bhegA rahetA hoya, topaNa teo keTaluM bheguM rahevAnA ? eka divasa teono saMbaMdha tUTavAno ja. ema jIva ane jaDa e banne sAva viparIta svabhAvavALA che. jIva rUpa, rasa, gaMdha ane sparza vagarano che, amUrta che, jyAre jaDa dravya rUpa-rasa-gaMdha ane sparzavALuM che, mUrta che. jIva jJAnasvabhAvavALo che, pudgala jJAnazUnya sAva jaDa che. jIva nitya che, pugala anitya che. Ama sAva viparIta svabhAvavALA pudgala sAthe jIvano meLa keTalo jAmavAno? e ene jeTalo vaLagavA jaze eTalo ja zuM herAna thayA vagara raheze ? paraspara viparIta siddhAMto ne vicAradhArA dharAvanAra bhAjapa ane mAyAvatIkAzIrAmanuM joDANa uttarapradezamAM kyAM lAMbuM TakyuM ? ne jyAM sudhI e TakyuMbhAjapa mAyAvatIne vaLagato rahyo tyAM sudhI Dagale ne pagale ene mAnabhaMga vagere veThavAM paDyAM ne ? mATe jJAnIo kahe che ke have sAva viparIta svabhAvavALA evA pudgala pratyenuM AkarSaNa toDo ane atyaMta eka svabhAvavALA evA jIvo sAthe maitrIbhAva joDo. have pudgalane pojha pArTI mAno ane jIvone potAnI pArTI mAno. koI paNa jIva taraphathI pratikULa vartana For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpa tyAM jaMpa.... thAyato, "A to mArI pArTInA mANasano mArA paga para paga paDyo.'ityAdi vicArI gama khAI jAva, na enI sAthe jhagaDavA beso ke na enI sAthe zatrutA UbhI karo. pelI kahevata che ne - se l'United we stand, Divided we fall.' - L"saMpa tyAM jaMpa", "saMhatiH kAryasAdhikA'- jJAnIo A kahe che. jIvo sAthe tamAro saMpa haze to kamasattAne mahAta karI zakaze, jIvo sAthe jo kusaMpa haze, to tame tUTI paDazo. eka vArtA Ave che. maraNapathArIe paDelA pitAnA prANa paraloka prati prayANa karatA nahotA. te joIne putroe puchyuM, "pitAjI ! tamAre kaMI kahevuM che... tamArI koI icchA bAkI rahI jAya che ?" tyAre pitAe cAreya putrone bolAvIne kahyuM ke, "pelI rUmamAM bAMdhelo bhAro che. e laI Avo ne ene toDo." e bhArAnA be TukaDA karavA mATe putroe potAnI saghaLI tAkAta ajamAvI joI, paNa e na tUTyo. tyAre pitAe kahyuM, "have e bhArAne choDI nAMkho ane eka eka lAkaDIne toDo." putroe e mujaba karyuM, ane saraLatAthI badhI lAkaDIo tUTI gaI. pitAe aMtima salAha ApI - 'jayAM sudhI tame bhegA rahezo tyAM sudhI koI tamane herAna nahIM karI zake, je divase tame judA paDyA e divasathI tamArI herAnagati cAlu thavAnI che, e AnA parathI samajI lyo." jIva jo maitrIbhAvanA saMbaMdhathI sarva jIvo sAthe joDAyelo che. to karmasattAnI tAkAta nathI ke e jIvane herAna karI zake, ane jIva jo zatrutAnI divAla UbhI karIne anya jIvothI vikhUTo paDI gayo to vizvamAM evI koI hastI nathI je ene badhI rIte herAna karatI karmasattAne rokI zake. prema megIne TekSavavA mATe manamAM cAlatI kalpanAo para kerola lAvo. jarAka aNagamatuM varNana jovA maLe te mANasa jAtajAtanI zaMkAokAnAomAM taNAvA mAMDe che. je tvanAo, moTe bhAge. samI hite vadhu bagaDI gayelI, ApaNAthI vadhu phranTa thaI gayelI jaNAvavA dvArA enI sAthenA saMvAdomAM saraga cApa che. vAratavikatA eTalI bagaDelI nathI hotI jeTalI kalyanA ene cItare che. For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIVIDE AND RULE 6. 'bhAgalA pADo ane rAja karo' -karmasattAnI kAtila kuTilanIti hindustAnanA rAjAo kamajora na hatA, baLavAna hatA. kAyara nahotA, khumArIvALA hatA. nabaLA nAnA sainyavALA na hatA, khamIravaMtA sainyo dharAvanArA hatA. emano zastrabhaMDAra khUTI gayo nahoto, chalakAto hato. yuddhakauzalanI khAmI nahotI, paNa pravINatA hatI. tema chatAM hajAro kilomITara dUrathI AvelA jUja saMkhyAnA aMgrejo zI rIte vijaya pAmI zakyA ? zenA para dezane gulAma banAvI zakyA ? Avela sainya ane tenA zastrapuravaThAno jo vicAra karIe to hAthInI sAme kIDI jevA paNa nahotA... eTale sAmAnyataH to teo jIte evA cAnsa 10% paNa nahotA. chatAM teo jItyA e Fact che. Akhare kyA baLa para teo jItyA ? to ke Divide and Rule : paraspara bheda karo. eTale teo paraspara jhagaDavA mAMDe pachI teone harAvI zAsana karo. A kAtila bhedanItinA jora para kamajora aMgrejoe paNa hindustAnanA jorAvara zahenazAhone jhukAvI dIdhA ane hindustAnane dareka rIte cUsI lIdho. jJAnIo kahe che ke karmasattA baLavAna nathI. karmanI zakti karatAM kaMIka gaNI vadhu che jIvanI zakti.. karmasattA potAnI zakya tamAma tAkAtathI koI jIva para tUTI paDe, ane e jIvane sUkSmanigodanA aparyApta bhavamAM dhakelI de, topaNa enA mULabhUta jJAnaguNano sarvathA nAza karI zakatI nathI. akSaranA anaMtamA bhAga jeTaluM jJAna to dareka jIvane vidyamAna rahe ja che. jyAre jIva potAno prakRSTa puruSArtha phorave che ane tamAma tAkAtathI karmasattA para tUTI paDe che tyAre kSapakazreNimAM, zAstrakAro kahe che ke, zukladhyAnano evo pracaMDa agni pragaTAve che, ke jemAM enA potAnA ja nahIM, paNa jo anaMtAnaMta sarvajIvonAM karma saMkrAnta thaI jAya, to e badhA bhasmIbhUta thaI jAya. e to anyanAM karma anyamAM saMkrAnta thatAM nathI, mATe mAtra te ja jIvanAM karmono nAza thAya che. For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgalA pADo ane rAja karo' -karmasattAnI kAtila kuTilanIti 55 Ama jIvanI tAkAta karmasattA karatAM ghaNI vadhAre che, ane tema chatAM jyAM sudhI jIva, caramAvarnamAM yogya bhUmikA prApta karato nathI, tyAM sudhI to saMpUrNapaNe karmasattA ja enA para rAja kare che. gaLiyA baLada jevA jIvane to e karmasattA jevA nAca nacAve tevA nAca ja nAcavAnA hoya che. caramAvartamAM paNa jAgRti ane ArAdhanAnA eka anaMtamA bhAga jeTalA kALane choDIne zeSakALamAM, koI ne koI chidra zodhI e jIva para tUTI paDe che, ane jIvane bUrI rIte herAna kare che. jIva para enuM A je rAja cAle che emAM eka evuM paNa mahattvanuM sUtra A che : Divide and Rule jIvomAM paraspara maitrI-ekatA na thAya e mATe zatrutAnI-bhAgalAnI eka bhayaMkara divAla UbhI kare che A karmasattA.. ane pachI majethI teo para rAja kare che. jema aMgrejoe hindustAnanA rAjAone koI ne koI nAnImoTI lAlaca batAvI sahAya karavAnI taiyArI dekhADI ane paraspara laDAvI nabaLA pADI nAkhyA. pachI temanuM kAma AsAna hatuM. isTa inDiyA kaMpanIe chUTA paDI gayelA ekalA-aTUlA rAjAone jotajotAmAM ja masaLI nAkhyA. karmasattA paNa pAraMgata che A vidyAmAM. eNe bhAratIyone to phasAvyA aMgrejone paNa phasAvyA. na eNe hAthIghoDAne choDyA ke na deva-dAnavone. jIvamAtra para potAno jhaMDo laherAvI dIdho... A mATe e A ja kuTilanIti apanAve che. thoDI lAlaca ApI ane jIva AvI gayo muThThImAM.. lAlaca paNa aneka prakAranI e Ape che. koIne dhananI.... koIne sattAnI... koIne mAnasanmAnanI... koIne samAjamAM sthAna-pratiSThA tathA mobhAnI... koIne yazakIrtinI AvI badhI aneka prakAranI lAlaca dekhADe che. "lAlaca bUrI balAya...' jIva enI lAlacamAM phasAI jAya che. "jo phalANAne tuM zIzAmAM utAraze to tane A maLaze, e mATe joItI buddhi baLa vagerenI sAmagrI huM tane pUrI pADIza" AvI preraNA kare che ane mUDha jIva ! enI lobhAmaNI vAtomAM levAI jAya che. e mujaba vartavAno saMkalpa kare che, ane potAnI pArTInA ja sabhyo evA anya jIvone e dhana, viSaya vagerenA sukhonI prAptimAM vijJabhUta dekhI enI sAthe zatrutAnA bhAvo keLavavA mAMDe che. ane karmasattAne ghI-keLAM thaI jAya che. paraspara zatrutAnI divAlathI DivAIDa thayelA jIvo para e AsAnIthI potAnI hakUmata calAvavA mAMDe che. For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !... tuM jhIla maitrIsarovaramAM moharAjAnI kevI mutsadI ! e jIvane kevo mahAmUrkha banAve che ? je vastu potAnI che nahIM ne potAnI thavAnI nathI enI khAtara paraspara khAnAkharAbI noMtare che. relavemAM bhayaMkara bhIDamAM musApharI karanAro musAphara anya pesenjaronA kAraNe svakuTuMbIo sAthe jhagaDavA mAMDe to kevo mUrkha gaNAya ? koIpaNa jIva sAthe anya jIvane je zatrutA UbhI thAya che, e dhana-sattA-mAna-apamAna-rUpa-rasa vagere viSayonA kAraNe thAya che. kyAreya koI jIvane jJAna-darzana-cAritra vagere AtmaguNonA kAraNe zatrutA UbhI thatI nathI. rUpa-rasa vagere pudgalanA guNo che. enA kAraNe potAnA svajana samAna anya jIva sAthe jhagaDavA besavuM e zuM mahAmUrkhatA nathI ? ochuMvattuM ke sAruM-narasuM ApavuM e paNa karmasattAe jIvomAM bhAgalA pADavA mATe ajamAveluM eka kAtila zastra che. kacchanA ujjavaLa itihAsamAM bhaduA ane bhAdrAma nAmanA be bhAIonA nAma para be vaMza cAlyA. e be vaMzanA vaMzajo anukrame AjI ane punarAjI sarakAchAmAM salAhasaMpathI rAjaya karatA hatA. teo atyaMta tejasvI ane bahAdura hatA. jarakAchAmAM dukALa paDavAthI potAnuM sarvasva evuM vipula saMkhyAnuM pazudhana laIne paMjAba tarapha cAlavA mAMDyA. aneka ThekANe aneka parAkramo karIne ziyALakoTa sudhI pahoMcyA. tyAMno rAjA sorasIpIo ke jenuM baLa ane sainya A AjI ane punarAjI karatAM ghaNuM vadhAre hatuM tene paNa harAvIne ziyALakoTamAM rAjya karavA mAMDyA. A sorasIpIo kAbulanA pAdazAhano khaMDiyo hato. eTale pAdazAhane jyAre A vAtanI khabara paDI tyAre teNe kaheNa mokalyuM ke, "tame ziyALakoTano tyAga karI jAva athavA zAhI sainyano sAmano karavA taiyAra thaI jAva." AthI AjI-punarAjI gabharAyA. pAdazAha sAme Takkara jhIlavAnI hAla teonI koI hesiyata nahotI. tethI potAnA bApadAdAno mulaka jarakAcho paNa gumAvavo paDe evI temanI icchA nahotI, vaLI have jarakAchAmAM dukALa osarI gayo hato, tyAMnA loko paNa A bene yAda karatA hatA. ziyALakoTane pakaDI rAkhavAmAM to "lene gaI pUta ora kho AI khasama' jevuM banavAno saMbhava hato. eTale have zuM karavuM enA vicAramAM paDyA. chevaTe bannee nirNaya karyo ke AjIe pAMcaso UMcI jAtanAM vAcharaDAM laIne kAbulanA pAdazAha pAse For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bhAgalA pADo ane rAja karo' -karmasattAnI kAtila kuTilanIti 57 najarANA rUpe mUkavA ane pachI pAdazAhanI AjJAne anusaravuM. tethI AjI bhaduA 500 vacherA laI kAbula pahoMcyo. najarANuM joI pAdazAha paNa khUba khUba prasanna thayo. 'tamArI zI icchA che ?" e pAdazAhe pUchayuM. eTale AjIe potAnI icchA jaNAvI. pAdazAhe paNa e vAtane svIkArI. paNa pAdazAhe pUrve paNa AjI-punarAjInAM parAkramo sAMbhaLyAM hatAM. baLavAna sorasIpIAne harAvyo jANIne paNa teonA baLanI kalpanA karI hatI. vaLI Aje AjInI mulAkAtamAM paNa enI tejasvitAne pichANI. eTale pAdazAhane e vAtanI spaSTa pratIti thaI ke, "A loko kyAreka mane paNa vinarUpa bane ema che." eTale TADhe pANIe khasa jAya evA koI upAyane ciMtavavAmAM e paDyo. cheTe teNe eka yukti khoLI kADhI. eNe nakkI karyuM ke A be bhAIo vacce kasaMpa thAya to pachI aMdaraaMdara zaMkAmAM zekAine ane vairanI AgamAM baLIne teo kamajora thaI jAya ke nAza pAmI jAya. ane mAruM vighna dUra thAya. paNa paraspara atyaMta vizvAsu ane suleha-saMpavALA A bemAM kusaMpa kaI rIte Ubho karavo ? e paNa eka prazna hato. eno paNa eNe javAba vicArI lIdho. eNe banne mATe uttama prakAranI paherAmaNIo taiyAra karAvI. paNa teNe vicAryuM ke banne ekasarakhA baLavAna che temaja bannenI pAse ekasarakhA mANaso ane pazudhana che. bannene ekasarakhI paherAmaNI jo ApIza, to mAro irAdo bara nahIM Ave. paNa jo ochIvattI paherAmaNIo haze, to jarUra emanAmAM phATaphUTa paDaze. eTale AjI mATenI paherAmaNI ghaNI bhAre kiMmatanI taiyAra karAvI ane punarAjI mATenI ochI kiMmatanI taiyAra karAvI. e paherAmaNIo laIne AjI pAcho pharyo. ziyALakoTa pahoMcIne eNe paherAmaNIo punarAjIne batAvI. pAdazAhanI bAjI saphaLa thaI. pozAko joIne punarAjIne AjI pratye zaMkA utpanna thaI. teNe AjIne pUchayuM ke, "ApaNe banne sarakhA chIe. bemAMthI koIe vadhu parAkrama nathI karyuM, to pachI pAdazAhanI paherAmaNImAM Avo phera kema ?" AjIe nikhAlasabhAve kahyuM ke, "pAdazAhe Ama kema karyuM tenuM kAraNa huM pote paNa samajI zakato nathI. huM to emaNe je ApyuM te laIne ahIM Avyo." paNa AjInA A khulAsAthI punarAjInA mananuM samAdhAna thayuM nahIM. A mATe enA manamAM zaMkAno evo For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM kIDo saLavaLavA lAgyo ke, "pAdazAha pAse AjIe mane jarUra halako pADyo haze ane potAnI jAtane parAkramI cItarI haze tenuM ja A pariNAma che. e vakhate to e kAMI bolyo nahIM, paNa aMTasano kAMTo pesI gayo. kacchano itihAsa sAkSI pUre che ke pachI e banne vacce bhayaMkara vera thayAM, rAjaya judAM thayAM, banne pakSe ghaNI khAnAkharAbI ane jAnahAni thaI. AjInuM-punarAjI sAthenA yuddhamAM mRtyu thayuM, ane teonI vaMzaparaMparAmAM paNa vaira AgaLa cAlyuM. paudgalika cIjo ochIvattI ApavI e eka kAtila bhedanIti che, je vairanI bhayaMkara paraMparA UbhI kare che. "sItA rAmacaMdrajIne maLe ane mane (rAvaNane) kema nahIM ?" enA para ja rAmAyaNa sarjAI - che ne ! "secanaka hAthI ane divyakuMDalo hallavihalla pAse ja zA mATe rahe ? huM rAjA chuM, e mArI pAse hovAM joIe." strIhaThaprayukta AvI haThanA kAraNe ja koNike potAnA sagA bhAIone zatru banAvyA ne ! karoDo mAnavIono saMhAra karanAra rathamUsaLa ane kaMTakazilA yuddhano bhaDako A viSamatAmAMthI ja thayo hato ne ! are ! gRhasthonI zI vAta karavI ? A viSamatA eTalI kAtila che ke sAdhutAnA unnata zikhare pahoMcelA sAdhakonA jIvanamAM paNa uthalapAthala macAvI de che. siMhanI guphAnI AgaLa cAra mahinA nirjaLa upavAsa karI comAsuM karanArA ane gurue mAtra "duSkarakAraka' kahyuM ane vezyAne tyAM parasa bhojana karI cAturmAsa karanArA dhUlibhadrane duSkaraduSkarakAraka' kahyuM. ATalI ja vAta para siMhaguphAvAsI muni sthUlibhadrajInA harIpha banI gayA hatA ne ! vartamAnamAM paNa najara nAkho ne ! bApanA vArasAnI vaheMcaNI karavAmAM amuka cIja to huM ja rAkhuM' evA Agrahane vaza banI be bhAIo paraspara bolatAM baMdha thaI jAya che, ekabIjAnA vyavahAramAM AvatA jatA aTakI jAya che, jhagaDe che, korTe caDe che, yAvat sarvathA phanAphAtiyA thaI jAya tyAM sudhI ekabIjAnI Takkara jhIle che. A cIjane e kema le ?" ATalI ja vAta para Ubho thayelo leSabhAva eTalI parAkASThAe pahoMce che ke je bhAInI sAthe moTA thayA, khAdhuMpIdhuM, ramyA ne bhaNyA, jenI khAtara kyAreka pote bhoga Apelo, kyAreka eNe potAnI khAtara bhoga Apelo, avasara AvyuM paraspara prANa pAtharI For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bhAgalA pADo ane rAja karo' -karmasattAnI kAtila kuTilanIti 59 devA sudhInI vAto karI hatI te ja bhAI have AMkhamAM kAMTAnI jema kheMce che. duniyAnA badhA mANaso sArA lAge che ane e ja kharAbamAM kharAba lAge che. bIjAne kyAreka kadAca sahAya karavAnuM thAya che, bhAIne game tevI paristhitimAM paNa sahAya karavA jevI lAgatI nathI. uparathI e to e ja lAgano che' evuM lAge che. AhAhAhA ! eka ja mA-bApanA sagA be bhAIo vacce paNa eka paudgalika vinazvara cIja mATe kevuM verajhera ! ane pachI ? pachI eka parAyI cIja mATe sagA bhAI sAthe abolA ane tIvra verajhera rAkhanArane bUrAmAM bUrI rIte herAna karavAnI karmasattAne phAvaTa AvI jAya che. AjakAla gharomAM rAmAyaNa-mahAbhAratanI sIriyala cAlatI ja rahetI hoya che, jenA nirdezaka na rAmAnaMda sAgara hoya che ke na bI.Ara. coparA..ane vagara nirdezane paNa nAyaka ane khalanAyakanI bhUmikA barAbara adA thAya che. eka bAju hoya che derANI ane bIjI bAju jeThANI...pachI joI lyo de dhanAdhana.....jeThANI phAyarIMgano pahelo rAunDa choDe che....derANIne pelI kiMmatI sADI kema ApI ? derANI paNa kAMI kAcI mATInI nathI hotI.... jeThANIne pelo dAgIno kema Apyo ? bicArA sAsu-sasarAne jeTha-diyaranI hAlata to jovA jevI thaI jAya che. kahe che ne ke be pADA laDe ne jhADano kho nIkaLI jAya.. derANI - jeThANInA jhagaDAmAM kuTuMba pIsAya jAya che. A yuddhamAM vaividhya paNa hoya che. "badhA derANIne premathI bolAve che, mane nahIM, enAM pIyariyAMnI vadhAre sarabharA kare che, mArAM pIyariyAMnI nahIM. eNe koka kAma sAruM karyuM hoya to badhA peTabharIne prazaMsA kare che, ane meM kaMIka sAruM karyuM hoya to badhA prazaMsA karavAmAM kaMjusa banI jAya che." AvA badhA kAraNIe ke kyAreka, "bhAI peDhImAMthI vadhu paisA upADe che, ne huM ochA. mahattvanI bAbatomAM ene badhA pUche che, enI salAha le che huM to jANe chuM ja nahIM ema mane to koI pUchatuM ja nathI, e dukAne moDo Ave to cAle ne mAre to vahelA ja javAnuM ! AvAM badhAM kAraNoe kuTuMbonA vibhAjana thAya che ane aneka prakAranI hADamArIo UbhI thAya che. pahelAM paraspara haLImaLIne rahelAM je kuTuMbo Aje vibhakta thaI gayAM hoya ane have to ekabIjAne kApavAmAM ke ekabIjAnI herAnagati jovAmAM AnaMda mAnanArA banI gayA hoya evA najare For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 - haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM caDatA dareka kuTuMbanuM sarvekSaNa jo koI prAjJa puruSa kare to e vibhAjananA mULa tarIke AvI ja koI "cIjanI Apa-le, mAna-sanmAna, dhana" vagerenI viSamatA jovA maLe. mAtra kuTuMbomAM ja nahIM, samAjamAM-dezamAM ane duniyAmAM paNa A ja jovA maLaze. eka megejhinamAM eka kisso vAMcavA maLelo. IlAhAbAdanI hAikorTa ke je eka aitihAsika korTa che. tyAM junA jUnA ghaNA mahattvanA aitihAsika keso ane cukAdAo noMdhAyelA che. enI jUnI imAratamAM korTanA haoNlanI bahAra daravAjAnI be bAju para be jamInadAronAM sTeTu goThavavAmAM AvyAM che. enI nIce e banneno itihAsa lakhavAmAM Avyo che. e bane mitro hatA ane bAjubAjumAM ja bannenI jamIno hatI. emAM jamInanA amuka bhAga mATe banne vacce ekavAra vivAda thayo. banne jaNa enA para potapotAnI mAlikI jamAvavAno prayAsa karavA mAMDyA. mAmalo A hAIkorTamAM Avyo. have vaTano prazna thaI gayo hato. ane verano badalo levAnI bhAvanA jAgI hatI. emAM baMne tyAM sudhI khuvAra thaI gayA ke badhI saMpatti ane A vivAdAspada jamIna sivAyanI tamAma jAgIra khalAsa thaI gaI. jyAre hAIkorTe cukAdo Apyo tyAre mAtra vivAdAspada jamInano TUkaDo ke jenA para korTano sTe hovAthI emAMthI koI vecI zakyuM nahotuM te ja vijetA jamInadAra pAse rahelI mUDI hatI, jyAre parAjita jamInadAra pAse koI mUDI rahevA pAmI nahotI. A itihAsa lakhIne nIce lakhyuM che ke, "A vAta barAbara samajI lyo, ne pachI korTamAM AvavuM hoya to Avo." jyAre jyAre ilekzana Ave tyAre koMgIne parAjita karavA keTalAya virodha pakSo bhegA thaIne eka moraco banAvavA prayAsa kare che. badhA pakSo jANe che ke, "ApaNe judA hoIzuM to ApaNA mata vibhAjita thaI jaze ane emAM koMgI phAvI jaze. A ja kAraNa che ke amAro pakSa ekalo sarakAra racI zake eTalI bahumatI to nahIM paNa sabaLa virodha pakSa banI zake eTalI beThako paNa meLavI zake ema nathI. mATe badhA virodhapakSoe eka banavuM Avazyaka che." vaLI jyAre sarvodayanetA jayaprakAza nArAyaNa vagerenA prayAsathI virodhapakSo kharekhara eka thayA tyAre teo koMgIne parAjita karI sarakAra racI zakyA, temaja je je For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bhAgalA pADo ane rAja karo' -karmasattAnI kAtila kuTilanIti 61 cUMTaNImAM teo paraspara samajUtI sAdhI na zakyA ane judA judA ja cUMTaNI laDyA te darekamAM lagabhaga nAlezIbharyo parAjaya pAmyA che. e parAjayanuM vizleSaNa karatI vakhate pAchuM teo badhA eka sUre bole che ke ApaNA mato vibhAjita thaI gayA ane koMgI jItI gaI. AvuM badhuM jANatA hovA chatAM ane punaHsaMgaThita thavAnA prayAso karavA chatAM lagabhaga samajUtI thaI javA AvI hoya, tyAre cUMTaNI TANe ja jayAre beThakonI phALavaNI karavAmAM Ave che te vakhate virodhapakSonI e ekatA paDI bhAMge che. "amuka beThaka to amArA pakSane ja maLavI joIe, amAre ATalI beThako to joIe ja A eka ja bAbata para vipakSInetAo pAchA judA paDe che, ekabIjA sAme potapotAnA umedavAro UbhA rAkhe che, paraspara harIpha banI ekabIjAnI viruddha pracAra kare che, cUMTaNImAM hAre che, koI koI to DipojhITa paNa gumAve che, ane pachI cUMTaNI laDavA chatAM e beThakane gumAvelI jANIne "ararara ! A beThaka mATe Agraha na rAkhyo hota ane ekatA sAdhI lIdhI hota to anya to sArI saMkhyAmAM beThako pAmata." Avo pazcAttApa kare che. "have punaHcUMTaNI Ave tyAre to mana moTAM karI ekatA karavI ja.' evA manoratho manamAM doDavA mAMDe che. paNa punaH jyAre ekatA sAdhI beThakonI phALavaNIno avasara Ave che tyAre "A beThaka to bIjAne na ja ApuM." e mudA para pharI A ja vAtonuM punarAvartana thAya che. jayAre kayA pakSane beThaka maLe ? eno prazna na hoya tyAre paNa "pakSanI TikITa kone maLe ? mane ja maLavI joIe, anyane nahIM' enA para asaMtuSTo pedA thAya che ane pakSanA sattAvAra umedavAra sAme UbhA rahI pakSanI tAkAta ghaTADI nAkhe che ne ! rAvanA netRtvavALI koMgresanI 1996nI cUMTaNImAM zuM hAlata thaI ? - basa paulika cIjonI viSamatA A ja eka lagabhaga badhe jovA maLatuM vibhAjaka paribaLa che. AnAthI bhAgalA paDe che, harIphAI jAme che ane pariNAme vinAza thAya che. jIvomAM bhAgalA pADI teone kamajora banAvI potAnuM Adhipatya jamAvavA ane TakAvavA mATe karmasattA paNa A vibhAjaka paribaLano upayoga kare che. e kokane vadhu mAnasanmAna apAve che, kokane ochuM. kokane sAruM saubhAgya apAve che kokane daurbhAgya, kokane sArI vastu apAve che, kokane narasI, koIne For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM jaza apAve che- vAha vAha karAve che, ane koIne apajaza apAve che-niMdA karAve che, kokane adhika sattA Ape che ko'kane ochI. tethI je vyaktine "ahIM mane mAna ochuM maLe che, mAro to bhAveya pUchAto nathI, mane ochI ke narasI vastu ApI ane bIjAne vadhu ke sArI vastu ApI, mane jaza ApatA nathI bIjAne Ape che." AvAM badhAM kAraNoe anyathI judA paDI javAno vicAra Ave, tyAre "A to karmasattAnI Divide and Rule nIti che; huM eno bhoga banI svajana vagereno tyAga karI harIpha banIza to paraspara spardhA thaze, zatru banIzuM, karmasattAne phAvaTa AvI jaze ane huM bhayaMkara rIte pAyamAla thaI jaIza.' ityAdi vicArIne temaja "mAruM evuM puNya nathI, enuM evuM puNya che, mATe A viSamatA UbhI thAya che." ityAdi vicArIne jo e chUTA paDavAnA vicArane phagAvI devAmAM Ave to vibhAjanathI bacI zakAya che, paraspara IrSyA-dveSa-saMkleza-vaira vagerethI bacI zakAya che, maitrI TakI rahe che ane svasthatA-zAMti-samAdhi jaLavAI rahe che. mATe jyAre Avo koIpaNa prasaMga Ubho thAya ane manamAM vibhAjita thavAnA vicAro UThavA mAMDe tyAre karmasattAnI A kAtila kuTilanItimAM phasAI na javAya e mATe sAvadhAna banI javuM hitAvaha che. "ahIM mArI prazaMsA ochI thAya che athavA thatI ja nathI' AvuM anubhavavA para jenA manamAM saMklezo UThavA mAMDe che ane jenuM mana ko'ka prakArano baLavo-krAMti karavA pokAra kare che, te vyakti siMhaguphAvAsI muninI zI hAlata thaI ? ene jo najaramAM lAve, "phalANo dAgIno mane kema na maLyo, derANIne kema Apyo ?" e vicArane ghUMTI-ghUMTIne asahya pIDArUpa banAvI vibhAjita thavA taiyAra thayelI sannArI jo rathamuzaLa ane kaMTakazilA yuddhane mAnasapaTa para aMkita karyA kare, to svaparanA ghora ahitamAMthI bacI jAya emAM zuM zaMkAne koI sthAna che ? To en la human to forgive is divine. Good to forglve, Best to forget For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '7. kamasattA : kudarate sthApelI koTI cAlI sisTamamAM rahetA eka sajjanane eno paDozI vAraMvAra aneka prakAranI kanaDagata karato hato. potAno kacaro AnA AMgaNAmAM nAkhe, cAlInA kaoNmana naLa parathI pANI bharavAmAM haMmezAM jhagaDA kare, rAtre sarakhesarakhA juvAniyA bhegA thaI bAra-eka vAgyA sudhI hohA karyA kare, moTe moTethI TI.vI., reDiyo vagADe ane AnI UMghamAM khalela pADe. A zAMti rAkhavAnI vinaMtI kare to paNa enuM apamAna kare ane jorazorathI jhagaDo karI nAkhe, kyAreka kyAreka to AnI yuvAna putrInI mazkarI paNa kare. AvI badhI aneka prakAranI herAnagatithI e sajjana trasta to hatA ja. emAM vaLI eka divasa AvA ja koka kAraNe bolAcAlI thaI gaI. pelo paDozI ekadama gusse bharAyo. "Ane eka vakhata methIpAka cakhADIza to cUpa thaI jaze." ema vicArI e lAkaDI laIne Avyo. A joIne e sajjana paNa roSe bharAyo. potAnuM rakSaNa karavAnI ane e bhaviSyamAM herAna karavAnI kho bhUlI jAya e gaNatarIthI e paNa prahAra karavA taiyAra thaI gayA. jhapAjhapImAM e sajjanathI evo prahAra thaI gayo ke jethI e paDozInuM mRtyu nIpajyuM. polIsa AvI, khUnakesa thayo, pelA sajjanane korTamAM AropInA pIMjarAmAM UbhA rahevuM paDyuM. maranAra taraphathI potAne thayelI aneka viTaMbanAonuM eNe sAkSI pUrvaka bayAna karyuM. chelle e paNa kahyuM ke e mane mAravA Avyo hato, emAM svarakSaNa karatAM huM uzkerAyo ane Avo prahAra thaI gayo. nyAyAdhIze cukAdo ApatAM kahyuM ke AropI sajjane maranAra taraphathI potAne thayelI aneka prakAranI kanaDagationuM je varNana karyuM che tene korTa mAnya kare che. AvI paristhitimAM gusso AvI javo e mAnavasahaja che, tema chatAM korTa emane nirdoSa choDI zakatI nathI, kAraNa ke teoe kAnUnane potAnA hAthamAM lIdho che. caMbalanI khINamAM rahenArAo AvI paristhitine AgaLa karIne ja lohI vahAve che. phUlana AvAM ja kAraNone vicArIne "benDITakvIna" banI gaI hatI. zuM A badhA nirdoSa che ? dezamAM kAyado ane vyavasthA jALavavo ane enuM pAlana karAvavuM e korTanuM kAma che. koIpaNa nAgarikane For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 - haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM anya koIpaNa vyakti taraphathI koIpaNa prakAranI herAnagati hoya, to eNe korTane-sarakArane phariyAda karavI joIe. enA para korTa e gunegAra vyaktine enA gunnAnI yogya sajA kare ane phariyAda karanAra nAgarikanA jAnamAlanuM rakSaNa kare. paNa herAna thayela nAgarikane e gunegArane svayaM sajA karI devAno adhikAra nathI, kemake A rIte nAgarika jo ene daMDa karavA besI jAya to eno artha e thAya ke kAyado ane vyavasthA eNe potAnA hAthamAM laI lIdhAM. A pramANe dareka nAgarika jo kAyado ane vyavasthAne potAnA hAthamAM levA mAMDe to dezamAM aMdhAdhUMdhI phelAI jAya, pachI sarakAra paNa zI rIte zAsana calAve ? mATe gunegAra to gunegAra che ja, ane korTa tene to sajA karaze ja, paNa je nAgarika korTano-sarakArano adhikAra jhUMTavI laI kAyado ane vyavasthA potAnA hAthamAM laI lya, gunegArane svayaM sajA karavA besI jAya, te nAgarika paNa korTanI dRSTie gunegAra che, sajAne pAtra che. mATe A sajjanane paNa korTa yogya sajA pharamAve che. korTa ke sarakAra potAnuM je mukhya kArya che emAM jo koI nAgarika dakhala kare, to ene e sahana karI letI nathI. e nAgarikane paNa e daMDa kare che. A vizvanuM taMtra paNa kudaratanI sarakAra calAve che. tamAma jIvo A rAjayanA prajAjana che. emAMthI koI paNa jIva koIpaNa prakAranuM ayogya vartana kare ke anya jIvone koIpaNa prakAranI herAnagati kare to tene yogya sajA karavA mATe kudaratanI sarakAre karmasattA nAmanI korTa sthApelI che. eTale koIpaNa jIva jo mithyAtvanuM Asevana vagere rUpa ayogya vartana kare che, yA to anya jIvane gALa ApavI, apamAna karavuM, enI vastu corI levI, mAra mAravo vagere rUpe herAnagati kare che to A karmasattA nAmanI korTa e jIvane aparAdhI TheravI enI sajA kare che, ane e rIte kAyado ane vyavasthAnI jALavaNI kare che. paNa jo koI jIva potAne bIjA taraphathI thatI herAnagati joIne ene zikSA karavA maMDI paDe che to enI A pravRttine karmasattAnI korTa, e pIDita jIve kAyado ane vyavasthA potAnA hAthamAM levA rUpe potAnI (korTanI) sattAmAM mAthuM mA-dakhala karI evuM gaNIne e jIvane paNa gunegAra Therave che. kyAreka to A hastakSepane bahu ja moTo akSamya aparAdha gaNAvI karmasattAnI korTa ene bhayaMkara sajA phaTakArI de che. For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasattA : kudarate sthApelI korTa 65. A eka narI vAstaviktA che. jeNe bhayaMkara sajAo mAthe vahoravI nathI eNe Ano svIkAra karyA vagara chUTako nathI. tethI koI vyakti gALa Ape, cAranI vacamAM halko cItare, ko'ka vastune bagADI nAkhe, mitro-svajano sAthenA saMbaMdhamAM tirADa pADavA ekabIjAnI kAnAphUsI kare, mazkarI kare, Akroza kare, mAra mAre ityAdi eka ke aneka rIte satAmaNI kare tyAre tuM mane gALa Ape che ? mArI jIbha paNa kAMI lulI nathI thaI gaI. huMya tane gALa ApIza." ityAdi vicArIne enA aparAdhanI svayaM sajA karavA besI javA karatAM e bicAro ajJAna che mATe guno Acare che, mAre kAMI e gunAnI sajA karavA besavuM nathI, nahIMtara kAyado-vyavasthA hAthamAM levA rUpe huMya gunegAra banIza, mAreya bhayaMkara sajA bhogavavI paDaze." ItyAdi vicArIne sahana karI levuM emAM ja zreya che. herAnagati karanArane mAravo vagere e kAyAthI karelI sajA che, gALo ApavI, Akroza karavo vagere e vacanathI karelI sajA che ane enI pratye zatrutAnI vicAraNA karavI e manathI karelI sajA che. svahitakAMkSIe A traNamAMthI ekeya prakAranI sajA anyane karavI na joIe. eTale manathI paNa zatA UbhI na karavI e svahitane mATe ati Avazyaka che. eTalI paNa zatrutAne karmasattA potAnA kAryamAM thayelI dakhalagIrI samajI jIvane bhayaMkara duHkhapUrNa saMsArabhramaNanI sajA phaTakArI de che. eTale jo e duHkhaparaMparAthI bacavuM hoya to koI paNa jIva pratye dilamAM paNa zatrutA UbhI na karavI, babbe mitratA ja vahAvatAM rahevuM e icchanIya che. emAM ja svanuM ne sarvanuM hita samAyeluM che. bAkI nAnI ke moTI, eka vAra ke anekavAra, sahya ke asahya, sakAraNa ke niSkAraNa karavAmAM AvelI kanaDagatane je samabhAve sahana karato nathI ane jANe ke pote ja suprImakorTano cIpha jasTIsa na hoya ema hukamanuM pAnuM potAnA hAthamAM laIne aparAdhIne sajA karavA besI jAya che e jIva kadAca bIjI rIte ghaNo UMco ArAdhaka hoya, sAdhutAnuM suMdara pAlana karavA rUpa UMcI bhUmikAe kadAca pahoMcelo hoya topaNa karmasattA ene mAphI bakSatI nathI. kintu potAno gunegAra mAnIne ene paNa kaDakamAM kaDaka sajA phaTakArI de che. pelA be bhrAtRmunirAjo kaTa ane utkarTa nAmanA be bhAIo saMsArathI udvigna banI Forgiveness to the noblest revermeer For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM pravrajita thayA. ghora tapazcaryA sAthe cAritradharmanI suMdara ArAdhanA kare che. saMyama ane tapanI A joradAra sAdhanA para aneka labdhio prApta thaI. vihArakrame vicaratAM vicaratAM A banne munipuMgavo kuNAlAmAM AvyA, cAturmAsa rahyA. paNa megharAjA risAyA che. lokoe ema mAnyuM ke A be mahArAjoe varasAdane bAMdhyo che. tethI loko teo benI anekavidha kArthanA karavA lAgyA. gALAgALI, apamAna ane AkrozanAM vacano kahevA lAgyA. ko'ka ko'ka to patthara ane lAkaDInA prahAra paNa karavA lAgyA. pote kAMI na karyuM hovA chatAM loko je viDaMbanAo karavA lAgyA tenAthI A be vAja AvI gayA. apamAna ane AkrozanA vacano to sahana karyA, paNa jyAre prahAra paNa thavA lAgyo, tyAre ema ? amArI tapa kRza kAyA joIne ame kAMI karI zakIe ema nathI, ema samajIne niraparAdhI amane ATalA herAna karI rahyA cho ne have joI lyo ame zuM karI zakIe chIe, tamAre varasAda joIe che ne ?' ema manomana vicArI eka bhAI gussAthI bolyo, 'varSa deva kuNAlAyAM' "he megharAjA kuNAlAmAM varaso' enA para bIjo bhAI bolyo, "dinAni daza paMca ca" "mAtra ekAda be vAra nahIM, pUrA paMdara divasa varaso." pAcho prathama bhAI trIjuM caraNa bolyo, "yathA dine tathA rAtrau" "te paNa mAtra divase ja nahIM, niraMtara dinarAta varaso." chevaTe e zloka pUro karatAM bIjo bhAI bolyo ke, "musaladhAropamena ce' "A niraMtara paMdara dina vRSTi paNa jharamara nahIM muzaLadhAra thAo." - Rain. cats and dogs.... banne labdhiprApta mahAtmAo hatA. emanuM vacana niSphaLa jAya ema hatuM nahIM. paMdara divasa sAMbelAdhAra varasAda thayo. jemAM e Akho mulaka tArAja thaI gayo. be bhAIo marIne sAtamI narakanA raurava duHkhonA mahemAna banI gayA. kaThora sAdhanAnA jora para aneka labdhio pAmI gayelA mahAtmAone paNa jANe ke karmasattAe cukAdo ApI dIdho ke, 'tame niraparAdhI hatA e vAta sAcI, lokoe asahya lAge evI kadarthanAo karI hatI e vAta paNa sAcI, to paNa kAyado ane vyavasthA hAthamAM laIne zikSA karavAno tamane adhikAra nathI. adhikAra bahAranI A pravRtti karI eTale tame paNa gunegAra banyA, tamArA gunAnI sajA bhogavavA mATe pahoMcI jAva sAtamI narakamAM.' For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasattA : kudarate sthApelI korTa mATe jJAnIo kahe che ke, "sahana karo...je Ave ane jeTaluM Ave e badhuM ja sahana karo. iTano javAba na iTathI ApI...na pattharathI je evuM karavA gayo ene karmasattAe kaDaka sajA karI ja che. teo bicArA Aje paNa narakamAM trAhimAm trAhimAm pokArI rahyA che. mATe kyAMya prahAra karavAnuM nAma nahIM. je prahAra karavA gayo te pheMkAI gayo samajo. prahAra karanArA hathoDA alpakALamAM ja bhaMgAramAM pheMkAI jAya che, sahana karanAra eraNa varSo sudhI sthAyI rahe che. prahAra karanAro asthira che. sahana karanAro sthira rahe che. khAMDaNI sthira rahe che, dastAe TheTha uparathI nIce sudhI vAraMvAra pachaDAvuM paDe che. ghA karanArI talavAra bukI thAya che ne badalavI paDe che, DhAla nahIM. ghANImAM pIlAvA chatAM khaMdhakasUrinA 500 ziSyoe e vedanAne samabhAve sahI lIdhI. na cUM ke cAM karI ke na pAlakane sajA karI... to kSapakazreNi mAMDI kevalajJAna prApta karyuM, mokSa meLavI lIdho. aMdhakasUrie pAlaka pratye koIpaNa jAtanA dveSa, tiraskAra ke krodha vinA ke koI jAtanI bacAvanI dalIla ke pratikriyA vinA potAnA prANapyArA 499 ziSyone bhayaMkara rIte yaMtramAM pIlAtA ne maratA joyA, bhalabhalAne bhayaMkara krodha karAvI de evA A haDahaDatA anyAyane emaNe sahana karyo. ziSyone nirdhAmaNA karAvavAmAM ja tatpara rahyA. jyAre chellA bALamuni bAkI rahyA, tyAre vinaMtI karI ke "jo bhAI ame koI dalIla ke icchA vyakta karI nathI. paNa have mArI A eka vinaMtIne tuM mAna. A bALamunine pIlAtA huM nahIM joI zakuM, eTale pahelAM mane pIla, pachI ene.' pAlakane to sUrine vadhumAM vadhu trAsa Apavo hato. eTale javAba Apyo ke, "ema che ? to to huM pahelAM bALamunine ja pIlIza." e ja pramANe eNe karyuM. enI A cheka chellI pATalInI nAlAyakI ane anyAya joIne khaMdhakasUrino krodha jhAlyo na rahyo. emaNe svayaM nyAyAdhIza banI sajA phaTakAravAno saMkalpa karyo. A anyAyI rAjA ane maMtrInA A duSkAryano pratikAra karyA vinA mUMge moDhe joyA karanAra A prajA sahita rAjA ane maMtrIno huM nAza karanAro banuM." ane karmasattAe ene kahyuM, "500 ziSyonI jema tamAre paNa pIlAvAnuM to kharuM ja, duHkha to evuM ja sahavAnuM, 'paNa tame sajA karavA besyA to tamane siddhigatinI bakSisa to nahIM, kintu saMsArabhramaNanI sajA ja maLaze." For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68. haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM potAnA jAjavalyamAna kevalajJAnamAM A vAstavikatAne jotA hovAthI jJAnIo ApaNane upadeza che ke, "je kAMI Ave te badhuM ja saho, kyAMya paNa sajA karavA besI na jAva. nahIMtara bhayaMkara karma bAMdhI lezo..jeno daMDa tamAre ja bhogavavo paDaze.." are ! karmasattA to evI vyApaka korTa che ke tamAre phariyAda sudhdhAM karavAnI jarUra nathI. tame phariyAda karI karIne paNa keTalI karavAnA ? koI zarIrathI ke vacanathI tamane tamArI jANamAM herAna kare tenI phariyAda karI zakavAnA. tamArI jANa bahAra tamane je herAnagati thaI rahI che tenI ke manathI tamArA mATe durbhAva vagere karavA rUpa je herAnagati thaI rahI che tenI tame kyAM phariyAda karI zakavAnA cho ? zuM enI sajA nahIM thAya ? nA, karmasattA to AvA AvA gunAnI paNa noMdha laI sajA phaTakArI ja de che. koIe gupta rIte tamArI niMdA karI, tamArA mATe kharAba vicAro karyA. ene azubha karmo baMdhAI ja gayAM, pachI tamAre phariyAda karavAnI jarUra ja zI che ? mATe ja, je kAMI paNa Ave teno saharSa svIkAra karI lyo, koI vairabhAva ke gusso to nahIM ja, 'hAya hAya ! mAre AvuM sahevAnuM? AvuM to zI rIte sahevAya ?' ityAdi rUpe hAya vaoNya ke AjaMdana paNa nahIM, kemake e phariyAda karavA rUpa che ane AvI phariyAdane paNa karmasattA sAMkhI letI nathI. e jANe ke ema kahe che ke "tane khabara na hoya tevA paNa, tArA pratye anya AcarelA aparAdhanI tArI vagara phariyAda paNa noMdha laIne ene sajA karI dauM chuM. koIe paNa Acarelo aparAdha AmAMthI bAkAta raheto nathI. mAruM taMtra eTaluM badhuM cokkasa che ke AmAM kyAreya gaphalata thatI nathI. tema chatAM tuM phariyAda kare che eno artha tuM mArA para avizvAsa kare che. mATe tuMya gunegAra che. le, sajA leto jA." puruSAdAnIya pArzvaprabhuno jIva marubhUti ! kevuM anupama ArAdhaka zrAvaka jIvana hatuM. kamaTha to potAnI avaLacaMDAInA kAraNe dezanikAlanI sajA pAmelo. tema chatAM, "meM rAjAne vAta karI e enA du:khamAM nimitta banI ne ! mATe jyAM sudhI ene khamAvuM nahIM tyAM sudhI mane cena nahIM paDe." AvA khamAvavAnA bhAvathI bhAInA pagamAM mAthuM namAvyuM. tyAM kamaThe mastaka para moTI zilA jhIMkI dIdhI. aNadhArI vedanAthI asAvadha banI gayelA marubhUtie "hAya ! huM khamAvavA Avyo ne mAre vedanA For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasattA : kudarate sthApelI korTa sahavAnI AvI !" AvI phariyAda karI dIdhI. karmasattAe kahI dIdhuM, mAre koI phariyAda na joIe. tuM game teTalo ArAdhaka bhale ne hoya eka vAra to pazuyonimAM cAlyo jA, hAthI banI jA." mATe jJAnIo kahe che koI pratikAra nahIM. pratikAranI bhAvanA nahIM, "e herAna kare che' evI noMdha paNa nahIM, yAvat "huM herAna thaI gayo' evI phariyAda paNa nahIM. AmAMnuM kAMI ja na karo. je Ave tene sahana karo, sahana ja nahIM, svIkArapUrvaka sahana karo, mAtra svIkArapUrvaka ja nahIM, saharSa svIkArapUrvaka sahana karo, pachI joI lyo, koI sajA to nahIM, paNa umadAmAM umadA bakSisa. bhautika ane AdhyAtmika... banne samRddhionuM joradAra InAma. . hA, duniyAmAM paNa tamane A ja satya soLe kalAe khIleluM jovA maLaze. je kerI garamI sahana kare che te majenI sugaMdha ane adbhuta svAda svarUpa samRddhi pAme che. je sonuM agnimAM tape che. e ja caLake che. je hIro esIDamAM UkaLIne sarANa para ghasAya che, e ja camake che. je patthara TAMkaNAnA ghA sahe che e ja pratimA banIne pUjAya che. jaDanI samRddhi enA UMcA prakAranA rUpa-rasa-gaMdha-sparza vagere che. e ene sahana karavAthI ja UMcA UMcA prakAranA prApta thAya che. sAva karkaza sparzavALo patthara paNa jema jema ghasAya che tema tema kevo lIso banato jAya che ! A ja vAta jIvane lAgu paDe che. je sahana kare che te UMcI UMcI bhUmikA pAmavA rUpa samRddhi meLavato jAya che. kudarate A niyama apanAvyo che. Pay the price and gain it - zreSTha samRddhi joIe che ? to, mUlya cUkavo ane meLavo. kudarata pAsethI na to koI cIja bhIkha mAMgIne meLavI zakAtI ke na to jhUMTavIne laI zakAtI.. enuM mUlya cUkavIne ja cIja meLavI zakAya che. e mUlya che "sahana karavuM." sahana karavArUpa pemenTa karatA raho ane kudarata tamane samRddha karatI jaze. TheTha nigodamAMthI pRthvIkAyAdi ke beindriyAdi janmo ke jyAM dharma-adharmano koI viveka nahoto te janmo dvArA TheTha paMcendriyapaNuM ane mAnavabhava sudhInI bhUmikAe akAma nirjarAthI je pahoMcAya che te paNa duHkho sahana karavAno ja prabhAva hoya che ne "sahana karavuM e to jIvano anAdikALathI sukhadAyaka mitra che. saMsAramAM TheTha nigodAvasthAthI laIne TocakakSAnAM ochAvattAM paNa sukho temaja aMte No pain, no gains. For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM thAvat mokSanuM sukha ApanAra jo koI hoya to A mitra che. sahana karavAnuM mUlya cUkavyuM eTale kaMIka ne kaMIka anukuLa iSTa cIja maLI ja samajo. kudarata khUba prAmANika che. tame kiMmata cUkavI eTale e homaDilIvarIthI mAla pahoMcADaze ja. jyAre hakIkata A che, tyAre koInA paNa taraphathI koIpaNa prakAranI takalIpha Ave to ene sahana zA mATe na karavI ? prahAra zA mATe karavo ? prabhu mahAvIra deve paNa keTaluM sahyuM ? raste hAlatAM cAlatAM hAlImavAlIe herAna karyA, to enuM paNa sahana karyuM, govALIAe kAnamAM khIlA ThokavA sudhIno bhayaMkara trAsa Apyo, e paNa sahana karyo, kavira vaca ? janmatAMnI sAthe merune kaMpAyamAna karI devAnI tAkAta dharAvanAra prabhue kadAca kAnanI bUTI be AMgaLIthI dabAvI hota to e govALIo rADa pADI jAta, khIlA ThokavAnI kho bhUlI jAta. AvuM to kAMI nA karyuM, paNa uparathI, e khIlo ThokI zake e mATe mastakane thAMbhalAnI jema sthira karI ene sahAya karI. "karmo khapAvavAnA mArA mukhya jIvanadhyeyane hAMsala karavAmAM A mane sahAya karI rahyo che, to mAre paNa ene sahAya karavI joIe." evI udAtta maitrIbhAvanApUrvaka sahana karyuM. potAnA zAsanamAM rahevA icchatA bhavyone paNa paramAtmAe A ja sUtra ApyuM che-"sahana karo, pratikAra nahIM, prahAra nahIM." paramAtmA krara nahotA. svaAzrita bhavyajIvo duHkhI thAyaherAna thAya, evI kAMI prabhunI icchA nahotI. paNa jhaLahaLatA kevalajJAnamAM A ja jovA maLyuM ke sahana karavAthI ja AtmAnI unnati che. prahAra karavAmAM to avanati ja che. sahana karavAmAM ja jIvonuM hita raheluM che. prahAra karavAmAM to ahitanI paraMparA ja che. mATe ja sAdhuone prabhue kahyuM, "dIkSA levA mAtrathI sahana karavuM e jIvanamaMtra banI javo joIe. vihAra karo, loca karo, tapazcaryA karo, jinAjJA mujabanuM kaSTamaya jIvana jIvo, bAvIsa parISado ane upasargo saho." g siss zuicy, 241512 Agreed, no argue. Agreement joIe, argument nahIM. je saharSa svIkAre che e zAsanamAM TakI zake che, pragati sAdhe che ane krame karIne saMsArasAgara tarI jAya che. je saMgharSa karavA taiyAra thaI jAya che e DUbe che. jIvato mANasa samudranI sAme pratikAra kare che-saMgharSa kare che, mATe DUbe che. maDaduM koI ja pratikAra For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasattA : kudarate sthApelI korTa nathI karatuM, moja-pravAha dvArA samudra ane jyAM laI jAya tyAM enI sAthe taNAvA taiyAra hoya che. mATe e samudranI madhyamAM paNa kema nA hoya ? e samudramAM tare che ane kinAro pAmI jAya che. jIve paNa jo saMsAra samudrane taravo che, to koI ja prahAra ke pratikAra karavAnuM baMdha karavuM paDaze. bAkI je prahAra karavA gayo te zAsanamAMthI pheMkAI gayo samajo ane saMsAramAM Dravyo samajo. - pelA devanA sAnnidhyavALA mahArAja. nadIkinArethI pasAra thaI rahyA hatA ne gaphalatathI, ko'ka dhobIe retI para sUkavelAM kapaDAM para, paga paDI gayo. dhobI gusse thaIne elaphela bolavA lAgyo. mAMthI gALa bolato jAya ne hAthathI mArato jAya.... mahArAja paNa gusse thaIne sAme mAravA lAgyA. ghaNuM dhIMgANuM thayA bAda be judA paDyA. sAdhune sArI peThe mAra paDelo. deva hAjara thayo eTale sAdhue phariyAda karI, "atyAra sudhI kyAM gayA tA ? kharI jarUra hatI tyAre ja tame sahAya na karI. meM tamane keTalA yAda karyA !" eTale deve kahyuM ke huM to tUrta ja AvI gayo 'to, paNa krodhacaMDAlathI sparzAvelA tame bane mane ekasarakhA dekhAyA. dhobI koNa ane sAdhu koNa eno huM nirNaya ja karI na zakyo, madada kone karuM ? ( hindu paraMparAmAM eka suMdara vAta Ave che. zrI kRSNa bhojana mATe beselA. rukmiNI paMkho nAMkhe che ane acAnaka zrIkRSNa UbhA thaI gayA. DelI sudhI gayA. pAchA pharIne jamavAnuM pUruM karyuM. rukmiNI zrIkRSNane pUche che-kema adhavacce UThI gayelA ne pharI pAchA AvI gayA. zuM banyuM ? tyAre zrIkRSNa kahe che-meM joyuM ke pRthvI para mAro eka bhakta nirAdhAra banI gayo che. bahu UMcI koTino saMta hato. paNa lokone e pAgala jevo lAgato hato. na enAM kapaDAMnAM ThekANAM, na bIjuM kAMI ThekANuM. chokarAo enI pAchaLa paDelA. pAgala-pAgala kahIne paththara mAratA hatA. meM joyuM ane mane thayuM ke A mANasa bilakula pratikAra karato nathI. to pachI mAre dhyAna rAkhavuM joIe. eTale huM daravAje gayo. paNa e vakhate joyuM ke eNe paNa pelA chokarAone mAravA mATe patthara upADyo. eTale tyAM mArI jarUra nathI ema mAnIne huM pAcho pharI gayo. prakArano prayAsa thayo ane devanuM ke zrIkRSNanuM sAnnidhya-rakSaNa For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 haMsA ! tuM jhIla maitrIsarovaramAM na maLyuM, to zAsananuM paNa zI rIte maLaze ? e chUTI nahIM jAya ? jenI sahana karavAnI taiyArI ja nathI ene zAsanamAM naMbara nathI maLato, praveza nathI maLato, prabhu darabAranI bahAra ja rahevuM paDa che. eka kAlpanika kathA : eka zrAvakabhAI derAsaramAM praveza karavA jAya che ne pAchaLathI avAja Avyo. "UbhA raho'- joyuM pAchaLa, paNa koI nA dekhAyuM, pAchA pesavA gayA, tyAM punaH avAja Avyo. 'UbhA raho, mArI phariyAda sAMbhaLo." jarA dhArIne jovA chatAM koI na dekhAvAthI pAcho praveza mATe paga upADayo. tyAM pharIthI avAja Avyo. are ! UbhA raho, mArI pratye thatA ghora anyAyane aTakAvo. have bArIkAIthI joyuM to khyAla Avyo ke pote bahAra utArelAM jUtAM ja bolI rahyAM hatAM. "bola bhAI ! tane zuM anyAya thaI rahyo che ?" "tame mane bahAra utArI do cho, prabhunA darabAramAM laI jatA nathI. ane cAmaDAmAMthI ja banelA Dhola-nagArAM-khaMjarI jevA amArA jAtabhAIone aMdara sthAna Apo cho, A ghora anyAya nathI ?" kSaNabhara vicAra karIne zrAvake joDAne kahyuM, "cAlo, huM tamane aMdara laI jAuM. paNa e pahelAM daravAje UbhA rahIne aMdara najara nAkhI tame nirNaya karo ke kharekhara tamAre aMdara AvavuM che ke nahIM ?" kudaratI e ja vakhate derAsaramAM AratI UtarI rahI hatI. eTale jevI joDAMoe aMdara najara nAMkhI ke turaMta nirNaya karI dIdho ke, "nA bhAI nA ! amAre kAMI aMdara AvavuM nathI." "kema ?" "A juo ne amArA jAtabhAIone kevo mAra paDe che ? A nagArAM para lAkaDIthI prahAra thaI rahyA che. A Dholaka para hathelIthI mAra paDI rahyo che, khaMjarIne paNa thapATo paDI rahI che. amAre kAMI AvuM sahana karavuM nathI." sahana karavA taiyAra na hovAthI joDAone prabhunA darabAramAM praveza na maLyo. prabhunA darabAramAM pravezavuM che ? TakavuM che ? TakIne AgaLa vadhavuM che ? jayAre, jayAM jenA taraphathI jeTaluM ne jevuM sahana karavAnuM Ave e badhuM ja sahana karo. kyAMya akaLAmaNa nahIM, krodha nahIM ke prahAra nahIM. e be badAmano paNa AdamI nahIM ne huM enuM sahana karuM ? AvuM ja manamAM AvatuM hoya, to prabhu mahAvIra devane najaramAM lAvo, prabhue kevA kevAnuM kevuM kevuM sahana karyuM ? e ja prabhunA zAsanamAM For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasattA : kudarate sthApelI korTa rahevA mATe prabhue ApeluM sUtra apanAvavuM ja paDaze. aNusoo saMsAro, paDisoo tassa uttAro... badhuM ja anukULa joIe. kAMI ja pratikULa na joIe, kAMI ja sahana na karavuM paDe AvI manaHsthiti e saMsAra che. AnAthI viparIta... eTale ke je kAMI pratikULa AvI zake-Ave, AvavA do. umaLakAbhera eno svIkAra karIza' AvI manaHsthiti e, saMsArasamudramAMthI pAra utAranAra upAya che. e zAsana che. A sahana karavuM saraLa bane, e mATenuM sattva dhagaza ane dhairya Ave, emAM akaLAIne kyAreka paNa prahAra karI besavAnuM pApa na thaI jAya, e mATe AvI badhI vicAradhArAo e eka khUba ja sacoTa upAya che. 'hu prahAra karavA besIza, e A karmasattAnI korTanA kAryamAM dakhala karI kahevAze. ane tethI huM ya gunegAra TharIza, mAre paNa bhayaMkara sajA bhogavavI paDaze." sajA najaramAM Ave eTale pApathI aTakavAnuM saraLa bane ja. kahyuM che ne ke "AyaMkadaMsI na kareI pAve." (je AtaMkaneapAyane jue che te pApa karato nathI. vAta paNa sAcI che... jyAM AtaMkavAdIonI baMdUka-sTenagana-rivolvara takAyelI rahe che. henDagreneDanA dhrujAvI mUke evA dhaDAkAo pratipaLa saMbhaLAI rahyA che. AvA samAcAra... sAcA ke khoTA.. koI paNa maLe topaNa mAnavI tyAM paga mUkavAnI hiMmata nahIM kare. AtaMka-apAya najara sAme ghUme che ne ! doratovasIe tenA parataka DAyarI opha rAITara mAM rAkhavuM che ke bhaviSya zunya ke aMdhakAramaya dekhAvAno anubhava ghaNo ja apamAnajanaka hoya che. je kudarate mArI AvI lohAlI ane vijJAnya dazA karI che e kudaratane ja huM sA karavA mAguM chuM. paraMtu kudaratano vinAza karavo mArAthI zakya nathI. tethI huM mAro nAza kare che, - jemane karNavijJAna ke "bAra je koI bagaDyuM che te mArAM ja pUrvakRtyonuM phaLa che, emAM bIja koIno (kudaratano ke Izvano paNa) hAtha nathI' AvuM tattvajJAna nathI maLyuM teone kvA asala saMklezano bhoga banavuM paDatuM hoya che ! 9 che . For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '8. kharo zaba : karma | pazusRSTinuM nirIkSaNa karIe to siMha ane kUtarA vacce eka noMdhapAtra vilakSaNatA najare paDe che. kUtarAne koI patthara mAre to e mAranAra tarapha karaDI najara karato nathI paNa pattharane karaDavA mAMDe che. jayAre siMhane koI tIra mAre to siMha e tIrane kAMI karato nathI paNa tIra kyAMthI AvyuM? e mULasthAnanI tapAsa kare che. tethI tIrathI vadhu bhoMkAvAnuM duHkha ene rahetuM nathI. jayAre kUtarAne to pattharane karaDavAthI potAnuM ja lohI nIkaLe che, ane vadhu duHkha sahevuM paDe che. siMha vicakSaNa che. e samaje che ke tIra to bicAruM mArI vedanAmAM eka hAtho mAtra banyuM, vedanA ApanAra kharo aparAdhI to judo ja che. temaja tIrane karaDavAmAM ke nakhorIyAM mAravAmAM svayaM duHkhI thavAnuM che. kUtaro ATalo vicakSaNa nathI. mATe e hAthAne ja aparAdhI mAnIne svayaM herAna thAya che. A jIvasRSTimAM paNa kharekhara vicakSaNa e che je potAne thatI koIpaNa herAnagatimAM mULa kAraNane zodhe, tiraskAra karavo hoya to eno kare, paNa vacce je nimitta banyo hoya teno nahIM. koIe gALa ApI, koIe mAnabhaMga karyo, koIe vastu corI lIdhI... ityAdi dareka prakAranA trAsamAM, A trAsa ApanAro to bicAro hAtho mAtra banyo hoya che, mULa trAsa ApanAra to karma ja che. vRkSane chedavAmAM kASThadaMDa. to mAtra hAtho banyo che, kharo chedaka to lokhaMDanuM tIkSya pAnuM ja che. je jIva vicakSaNa banIne A mULa tarapha-karma tarapha karaDI najara kare che, e mULa kAraNane dUra karI trAsamukta thaI zake che. je jIva mUDha banIne zvAnavRtti apanAve che-eTale ke gALa ApanAra vyakti vagerene karaDI najare jovA mAMDe che. ene ja pIDA karanAra mAnI sAmI gALa ApavI vagere rUpe karaDavA bese che e, e trAsane to dUra karI zakato nathI, paNa uparathI, e vyakti pratyenA dveSa-saMkaleza vagerenA kAraNe aneka prakArano anya trAsa paNa veThavAno Ubho kare che. siMhavRttine varanAro A saMkalezAdinA trAsamAMthI bacIne svastha rahI zake che. rAmacandrajInI AjJAthI senApati kRtAMtavadana mahAsatI sItAjIne garbhavatI avasthAmAM yAtrA karAvavAnA bahAne jaMgalamAM laI gayo. siMhanI garjanAo.... trasta haraNonI bhAgaMbhAga... kuMDaLuM vaLIne beselA jherIlA For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharo zatru : karma sarpo. bahAdura mANasonA paNa hAMjA gagaDI jAya evA bhISaNa jaMgalamAM sItAjIne ekaloaTUlAM choDI detAM senApatinI AMkhamAM paNa AMsu AvyAM, eno jIva cAlato nathI. tyAre paNa sItAjI keTalAM svastha che ! kahe che, "bhAI ! tuM zA mATe duHkhI thAya che ? tuM kAMI mane jaMgalamAM rakhaDAvato nathI. tuM to ciThThIno cAkara. tAro AmAM koI vAMka nathI. tAre to svAmInI AjJA bajAvavAnI. to svAmInoya emAM zuM vAMka che ? emaNe loka para rAjya karavAnuM che, mATe lokane saMtoSa Apavo ja joIe. to lokonoya bicArAno zo vAMka ? mArAM ja evAM pUrvakRta pApakarmo che jeNe mArI A viDaMbaNA UbhI karI." Get the real culprit... sAcA gunegArane pakaDavAnI A keTalI uttama vicAradhArA che ! jIvananA prAraMbhakALamAM meLavelA tattvajJAnathI sItAjI vicakSaNa banelAM hatAM. mULa sudhI najara doDAvI to AvI kaparI sthiti aNadhArI rIte AvI paDavA chatAM svastha rahI zakyAM che. senApati para koI ja gusso nathI, mATe uparathI ene AzvAsana ApI rahyAM che. rAmacandrajI para koI roSa ke rIsa caDyAM nathI, mATe emanA para paNa kevo zubha saMdezo mokale che ke, "svAmin ! lokanA kahevAthI mAro bhale tyAga karyo. mArA karatAM savAyI strI tamane maLI zakaze. mAro tyAga karavAthI tamAruM Atmahita aTakavAno koI niyama nathI. paNa eka namra vinaMtI ke A to loka che. kAle UThIne jaina dharmanI paNa niMdA karaze, to eno tyAga na karazo, kemake enAthI savAyo to zuM, enI samakakSa paNa koI bIjo dharma tamane jagatamAM maLaze nahIM. vaLI enA tyAgathI tamAruM Atmahita avazyameva aTakI jaze." "A te kevo nyAya ? mAtra eka pakSanI ja vAta sAMbhaLIne sajA phaTakArI devAnI ! mane ya pUchavuM joItuM'tuM. mArI vAta sAMbhaLavI hatI. vaLI eka sAmAnya gRhastha paNa A rIte garbhavatI strIne choDe nahIM. kadAca choDe toya enA pIyaramAM mUkI Ave, bharajaMgalamAM na mUke. paNa tame to moTA rAjA rahyA ne ! eTale game te karI zako." Avo koI Thapako to nahIM, kaTu-kaTAkSa-bharyA veNa paNa nahIM. ne uparathI zubha saMdeza. ATaluM badhuM saujanya ane ucca manobhUmikA sItAjI zenA para jALavI zakyAM ? anyAyanI kalpanAmAtra AvavA para akaLAI javAnA abhyAsavALo jIva ATaluM sattva zenA para phoravI zakato For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 . haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM haze ? konA jora para dveSa ane durbhAvathI bacI zakAtuM haze ? mULane jovA para A badhuM zakya bane.. "mAtra senApati ke rAmacandrajI ja nahIM, paNa loka paNa A duHkhano eka hAtho ja che, mULa to mArAM karma ja che'. A vicAradhArA para dveSanA saMkalezathI sItAjI bacI zakyAM. je mane aparAdhI dekhAI rahyo che te to A karmasattAnI korTe je je sajA pharamAvI che ene bajAvanAra adhikArI mAtra che ! - bhuTToe eka kapa kaoNphI pIne jelarane kahyuM hatuM Finish it..... ilekaTrIka cera para rAkhanA DhagalAmAM parivartita thaI gayelA pAkistAnanA e saramukhatyAranA manamAM roSa hato to jhiyA para. nahIM ke baTana dabAvavAvALA e jelara para..... aparAdha karanAra nAgarikane korTe je sajA pharamAvI hoya tene jelanA jelara, sipAI vagere potAnI pharaja mAnI bajAve che. kedIne jelamAM pUre che, enI sajA pramANe enI pAse sakhata majUrI karAve che, koraDAnA 50-100 phaTakA paNa vIMjhe che, yAvat phAMsIe paNa caDAvI de che. e vakhate kedI kAMI ema vicArato nathI ke "A sipAInuM meM kAMI bagADyuM nathI to e mane kema phaTakA mAre che ? huM eno mAra nahIM khAuM. e mane mAraze to huMya sAmo ene mArIza." kedIne e sipAI vairI eTalA mATe nathI dekhAto ke e jANe che ke A to korTe nImelo adhikArI, korTanI ciThThIno cAkara, korTe ene AjJA karI ke A kedIne sakhata majUrI karAvo to e sakhata majUrI karAve. Ane 50 phaTakA mAro.." to e hAthamAM haMTara upADe che. emAM mAre enI sAthe zuM zatratA karavI ?" mAMDalapaMcanA ahevAlane anusarIne ArakSaNa para sahI karavAvALA vI.pI. siMhane jeTalo Dara hato motano eTalo lAThIcArja karI rahelA e milITrImenone nahoto... vidyArthI yuvakono jeTalo Akroza emane sahevo paDelo eno aMzamAtra paNa azruvAyu ke phAyariMga karI rahelA polIsamenone sahevo nahoto paDelo... kAraNa ? dareka vyakti polIsane mAtra daMDavAhaka mAne che... e ja rIte koI paNa mANasa ApaNane herAna kare.... game tevI pIDA pahoMcADe... topaNa ApaNo vicAra A ja DhAMcAmAM DhaLelo hovo joIe. Catch the real one... sAcA gunegArane pakaDo.. A For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharo zatru : karma 77 duniyAnA prANI cAhe vAgha hoya-siMha hoya ke sApa hoya ke enAthI paNa khataranAka insAna hoya. derANI hoya ke jeThANI hoya. sAsu hoya ke sasarA hoya bhAI hoya ke bhAbhI hoya.. putra hoya ke putravadhU hoya bhAgIdAra hoya ke bhatrIjo hoya... badhA ja karmasattAnA pagAradAra nokara che. karmacArI che. adhikArI che... karmarUpI korTe sajA mATenAM jevAM jevAM pharamAno bahAra pADaDyAM hoya te mujaba A jIva e sajA mane kare che. ko'ka adhikArIne (jIvana) kahyuM ke, "tuM gALa ApavAnI sajA bajAvaje" eTale e AvIne gALa ApI jAya che. ko'kane kahyuM ke, "tuM eno jaza jhUMTavI levAnI sajA bajAvaje'. eTale e mane maLato jaza jhUMTavI jAya che. ko'kane kahyuM ke "enI niMdA karavAnI sajA bajAvaje eTale eNe mArI niMdA karI, kokane kahyuM, "enA para khoTuM ALa mUkavAnI sajA karaje." eTale eNe mArA para corIno Aropa mUkyo. ko'kane A hAIkamAnDa hukama kare che ke "ene lAkaDIno prahAra karavAnI sajA bajAva' Order is order.. e jIva AvIne mane lAkaDI phaTakArI jAya che. A ja rIte dhana corI javuM kAma bagADI nAkhavuM. dhaMdhAmAM vizvAsaghAta karavo, IrSyA karavI vagere vagere rUpe je je herAnagatio thAya che e badhI ja karmasattAe phaTakArelI sajAo che. devAvALo to mAtra mAdhyama che. eka niyama ApaNA dila ane dimAganI DAyarImAM lakhI levA jevo che. karmasattAe je pharamAvelI na hoya evI koI ja sajA duniyAno game tevo zaktizALI ane samartha mANasa paNa ApaNane karI zakato nathI. jAnathI mArI nAkhavo vagere rUpa moTI moTI sajA ja nahIM. eka gALa jevI nAnI sajA paNa jo karmasattAe phaTakArelI na hoya te koI AdamI potAnI meLe bajAvI zakato nathI ane karmasattAe jo e sajA phaTakArelI hoya, to enAthI bhAgavAnA-bacavAnA game eTalA upAyo ajamAvo, e sajA bhogavyA vagara chUTako nathI. janakaputrInA kAraNe dazarathanaMdananA hAthe rAvaNanuM mRtyu thaze evI bhaviSyavANI sAMbhaLI brAtRpremathI krodhAtura banelo vibhISaNa janaka ane dazarathano nAza karI nAkhavAnA saMkalpa sAthe bahAra paDyo. trikhaMDAdhipati prativAsudeva rAvaNanA pIThabaLavALA vibhISaNano pratikAra karavAnI dazaratha ke janaka bannemAMthI ekeyanI hesiyata nahotI. tema chatAM, vibhISaNa For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 - haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM teone mArI zakyo nahIM, kemake karmasattAe evI sajA phaTakArI nahotI. granthomAM AvA to DhagalAbaMdha dAkhalAo maLaze. "lANo bALaka mane mAranAro che yA to mArA pachI mArI rAjagAdIe AvanAro che." evuM jANIne rAjA jevo rAjA bALakano nAza karavA aneka kAvatarAM ghaDe to paNa, sAva apratikArya avasthAmAM rahela e bALaka paNa bacI jAya. are ! jeNe 100-200 krUra hatyA karI nAkhI hoya evA nirdaya jallAdane sArAmAM sAro puraskAra ApavA sAthe e bALakane patAvI devA mATe soMpavAmAM Avyo hoya to ya bhale rAjAe ene mArI nAkhavAnI sajA phaTakArelI hoya, paNa karmasattAe jo e sajA phaTakArelI na hoya to, jenA dilamAM koIne pratye karuNA UpajI nathI evA jallAdanA dilamAMya eka karuNAnI rekhA aMkita thaI jAya ane e bhakSaka ja, jarUra paDye potAnA jAnanuM jokhama kheDIne paNa, rakSaka banI jAya che. AnI sAme jo karmasattAe evI sajA phaTakArI dIdhI hoya, to rakSaka paNa bhakSaka banIne e sajA bajAve ja che. indirA gAMdhInI hatyA potAnA ja gharamAM potAnA ja aMgarakSakathI thaI ne ! jyAre rAjIva gAMdhI rAjaghATa jevA jAhera sthaLamAM hajAro AdamIonI vacce, sAta divasathI chupAyelA trAsavAdIe ghaNI goLIo choDavA chatAM AbAda bacI gayA ne ! kema ? kemake rAjIva gAMdhIne tyAM mAravA e trAsavAdI Icchato hato, karmasattA nahIM. karma senTa to duniyA rujha....karma tuSTa to duniyA tuSTa... arthAt karma vAMkAM na hoya to koInIya tAkAta nathI ke mAthAno vALa paNa vAMko karI zake ane karma jo rahyAM hoya to koInI tAkAta nathI ke rakSaNa ApI zake. karmasattA jevA jevA orDara choDe che. tevuM ja vartana te te jIvarUpI adhikArI kare che. eTale korTe pharamAvelI sajAne anusAra jelara kedIne phaTakA mAre tyAre jo e kedI "e ya ! tuM mane mAre che, huMya tane mArIza' ityAdi kahIne sAmo prahAra kare che to e jema enuM ayogya vartana lekhAya che, temaja enI sajAne jema kaoNrTa vadhu kaDaka banAve che-vadhAre che, tema karmasattAnI korTa paNa, ko'ka jIvarUpI potAnA ejanTane AjJA kare che ke phalANA jIvane gALa ApI Ava. eTale e jIva A phalANAne gALa Ape che tyAre A (phalANo) jIva aya ! tuM mane gALa Ape che ? huM ya tane For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharo zatru : karma 79 gALa ApIza. ema jANe ke ene kahI ene gALa Ape che, to karmasattAnI korTa e (phalANA) jIvanI sajA vadhArI de che. AnI sAme korTanA oNrDara mujaba jelara kedIne je kAMI sajA kare te badhAne jo kedI koI ja prakAranA pratikAra vinA sahato rahe, to e enI eka suMdara vartaNuMka tarIke lekhAya che. ane tethI korTa enI sajA ghaTADI Ape che. aneka gunAonI karelI aneka sajAomAMthI keTalIka nAbuda paNa karI Ape che. A ja rIte karmasattAnI korTanA Adeza mujaba jIvane gALa khAvI vagere je kAMI sajA thAya che, ane jo e koI paNa prakAranA pratikAra vinA sahana karI le che to karmasattA ane eka sArI vartaNuMka tarIke lekhIne enA anya aneka gunAonI sajA mApha karI de che eTale ke bIjAM aneka karmone e vagara sajAe radabAtala karI nAMkhe che. eka kedInI je samaja hoya che e jo eka sAdhakanA manamAM ramavA lAge, to maitrI sAhajika banI javAthI sAdhana saraLa banI jAya. koraDo vIMjhanAra jelara para kedI aMgArA varasAvato nathI. kAraNake e jANe che. A to korTano ejanTaobey to order karavAvALo be rUpiyAno nakara... A koI mAro zatru nathI.. samAcAra du:khada AvyA to TapAlIne gALa ApavAno zo matalaba ? ApaNe duHkhI thaI gayA eno artha evo thoDo che ke ApaNe posTamenane ja zatru mAnI laIe ! TI.vI.mAM joyuM ke rAvaNanA zaktiprahAre lakSmaNane mUcchita karI dIdhA. pAgala AdamI T.V.ne phoDI nAkhe che. buddhimAna T.V. nA badale rAvaNane tiraskAre che. TV. to mAtra eka parado che, mAdhyama che. e na to potAnI icchAnusAra sAruM batAve che ke na narasuM... je jevuM rIle thAya evuM ja e darzAve che. bhAratIya krikeTa TIma hArI gaI to skrIna para e ja dRzya philmAze; jItI gaI to emAM dRzya jItavAnuM ja Avaze... mAdhyamane mAtra mAdhyama mAnavuM joIe... mUla nahIM.. duHkha devAvALo pratyeka mAnavI mAtra mAdhyama che. mUla nahIM, mUla che karmasattA. apamAna karanAra karmasattAno hukama pALyo ane mane taMga karI nAkhyo. emAM mAre ene zatru na mAnI levAya ke Tit for tat.. enuM paNa apamAna karI badalo levAnI gaNatarI na karAya. to ja sajAonI -duHkhonI aneka paraMparAomAMthI bacI zakAya, nahIMtara to e paraMparAo For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ co haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM uttarottara vadhatI rahevAnI che, jemake Aja sudhI vadhatI rahI che. bAya dha ve jo korTe jelarane ema pharamAvyuM hoya ke kedIne roja 50 phaTakA mAravA, lohInI Tazaro phUTI hoya-ghA paDyA hoya, emAM kSAra nAkhavo... to kedIe rojanI A bhayaMkara yAtanAo veThavI ja paDe che. A ja rIte ko'ka jIva ApaNane roja-baroja nAnImoTI aneka herAnagatio karyA karato hoya, trAsa ApavAmAM kAMI ja bAkI rAkhato na hoya, topaNa e badhuM ja vinA pratikAra samabhAve sahana karyuM ja javAnuM. keTaluM sahavAnuM ? ene koI limiTa ja nahIM. jeTaluM Ave eTaluM badhuM sahana karavAnuM ja. "keTaluM sahana karavAnuM ? sahana karavAnI paNa koI hada hoya ne ? Ama ne Ama to e ApaNane khalAsa karI nAkhaze, atyAra sudhI to kAMI bolyA nahIM, "heya bhAI ! sahI lyo' ema vicArIne sahI lIdhuM, paNa have to ghaNuM thaI gayuM. ApaNe kAMI karatA nathI mATe e vadhu ne vadhu ullaMTha banato jAya che, mAthe caDato jAya che. jANe ke ApaNAmAM koI pratikArazakti ja nathI, jANe ke ApaNe to namAlA chIe. have A nahIM cAle. have to batAvI ja devuM joIe. to ja e aTakaze." Avo koI ja vicAra ke tadanurUpa pravRtti nahIM karavAnI, koI ekanI eka vyakti taraphathI vAre vAre anekavidha kanaDagata thavA mAMDe, "ApaNe kAMI karatA nathI mATe e nirbhaya banIne-naphikaro banIne vadhu ne vadhu herAna karI rahyo che, mATe have to prahAra karIne ene zAMta karI ja devo joIe.' evuM lAgavA mAMDe, tyAre agnizarmAne yAda karo. ene yAda karIne e prahAra karavA gayo, to kevA anartho UbhA thaI gayA e najara sAme lAvI prahAra karavAno nirNaya kensala karo to sAdhanAmArge pragati che, anyathA adhogati. bicAro agnizarmA ! bacapaNamAM rAjakumAra guNasena enA atyaMta beDoLa zarIranA kAraNe aneka rIte jAheramAM mazkarI karyA karato. enAthI trAsIne eNe duHkhagarbhita vairAgya pAmI tApasa dIkSA lIdhI. 'pUrvamAM tapa nathI karyo ane pAparAzi pracaMDa saMcita thayelI che. mATe A viTaMbaNAo thAya che, evI samajaNa maLavAthI mAsakSamaNanA pAraNe mAsakSamaNa karavAnI ghora tapazcaryA AdarI. dIrdhAyunA e kALamAM lAkho mAsakSamaNano samRddha vaibhava upArjita karyo. rAjA banelo guNasena AkRSTa thaIne vaMdanArthe Avelo che. ekabIjAne nahIM oLakhI zakavAthI guNasene agnizarmAne For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharo zatru : karma pUchayuM, "AvI pracaMDa sAdhanAmAM preraka koNa ?" paNa agnizarmA "rAjakumAra guNasane AvI bhayaMkara mazkarI karI hatI." e kahevA taiyAra nathI. kahevA ja nahIM, have mAnavA taiyAra nathI. tethI ema kahe che 'rAjan ! upakArI prerako aneka prakAranI preraNAo kare che. emAMthI eka prakAranI preraNA mane paNa maLI." rAjAe jyAre ghaNo ja Agraha karyo tyAre preraka tarIke rAjakumAra guNasenanuM nAma ApyuM. rAjAne potAnuM bALapaNa yAda AvI gayuM. agnizarmAne pichANI lIdho. guNasena bolyo ke, "mahAtman ! AvI ghora yAtanAo ApanAra huM guNasena nahIM, paNa mahAaguNasena chuM' tyAre paNa agnizarmAnA mukhamAMthI kevAM umadA vacano sarI paDe che ! "nA bhAI nA, tuM aguNasena zAno ! tuM to kharekhara mahAguNasena ke jeNe mane Avo tapano unnata vaibhava kamAvI Apyo." agnizarmAnI evI manobhUmikA racAvA mAMDI hatI ke jethI e tapane samRddhi mAnanAro banyo hato. mATe emAM nimitta bananArA guNasenane apakArI nahIM, upakArI mAnato hato. kevI bhavya vicAradhArAone agnizarmA pAmyo hato. enI A bAhya ane atyaMtara sAdhanA atyaMta unnatakakSAnI lAgavAthI guNasena rAjA paNa khUba prabhAvita ane Avarjita thayo. mAsakSamaNanuM pAraNuM potAne tyAM karavAnuM AgrahapUrvaka AmaMtraNa ApyuM. agnizarmAe e svIkAryuM ane niyata divase pahoMcI gayo. paNa bhavitavyatA kAMka judI hatI. rAjAne UpaDelI asahya zirovedanAmAM vyathita thayela rAjakula agnizarmAne bhUlI gayuM. 'prathama je ghare jAya. tyAM je maLe tenAthI ja pAraNuM karavuM. kadAca kAMI ja na maLe to vagara pAraNe bIjuM mAsakhamaNa lagAvI devuM, paNa anyanA ghare javuM nahIM.' Avo kaDaka teno abhigraha hato. eTale e to pAcho pharyo. pAraNuM thAya ne zarIramAM je zaktisaMcAra thAya te najare caDato nahoto, pagamAM je skUrti Ave te dekhAtI nahotI. eTale AzramanA kulapati sahita anya. tApaso samajI gayA ke pAraNuM thayuM nathI. badhAne ghaNuM duHkha thayuM. keTalAka tApasone to gusso paNa Avyo haze ke lyo ! moTe upADe khUba Agraha karIne AmaMtraNa ApI gayo hato ne ATalo khyAla paNa na rAkhyo ?' paNa agnizarmAnI vicArazreNI umadA hatI. enA manamAM pAraNuM na thayAno lezamAtra raMja nahoto For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 - haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM ke guNasena pratye gussAno aMza nahoto. enA dilamAM 'hAya nahIM paNa "hoya" hatuM. "hAya hAya ! guNasane mAruM pAraNuM cUkavyuM. have vagara pAraNe mAre bIjuM mAkhamaNa karavAnuM ?" evo saMkleza enA dilamAM nahoto. 'hoya bhAI ! saMsArI mANasa che, aneka upAdhiothI gherAyelo hoya. enA kAraNe, icchA hovA chatAMya kALajI rAkhI na paNa zake." AvI unnata manobhUmikA hatI. mATe to svastha thayA bAda hakIkata jANavAthI bhAre vyathita thayelA guNasenane jyAre kulapatie ApelA AzvAsanathI paNa samAdhAna na thayuM, tyAre agnizarmAe ene potAnuM duHkha choDI devA samajAvyo. jANe ke kAMI ja banyuM nathI eTalI sahajatAthI vAto karI pAraNuM cUkavyAno koI ja raMja guNasenanA dilamAM na rahe ane e saMpUrNa svastha banI jAya e mATe havenuM pAraNuM paNa ene tyAM karavAnuM svIkArI lIdhuM. paNa kudaratane kaMIka juduM ja mAnya hatuM. yuddhanI taiyArImAM DUbelA rAjAe bIjI vAra agnizarmAnuM pAraNuM cUkAvyuM. vagara pAraNe te pAcho pharyo, lAgaTa trIjuM mAkhamaNa cAluM thaI gayuM. tapanI sAthe samatAmAM paNa e AgaLa vadhyo. e guNasenane aparAdhI tarIke joto nahoto ke mAnato nahoto. guNasenanI bhUla na joI eTale enA pratyenA dveSatiraskAra, vairabhAva vagerenA saMklezothI e bacI zakyo. eTaluM ja nahIM, ucca prakAranI samatAne e keLavI paNa zakyo. guNasenane punaH jyAre potAnI kSatino khyAla Avyo tyAre to jANe ke enA para vajaghAta thayo. have to moM paNa zI rIte dekhADavuM ? enI mUMjhavaNamAM e paDyo. pArAvAra pazcAtApanI AgamAM zekAto e mAMDa mAMDa hiMmata ekaThI karI Azrame Avyo. paNa tyAM jANe ke enA para amRtadhArAnI vRSTi thaI. mAtra kulapatie ja nahIM, khuda agnizarmAe paNa ene pUrA premathI samajAvyuM ke, "A bAbatanuM jarAya duHkha manamAM na rAkhavuM, ke koI ciMtA karavI nahIM." paNa to ya guNasenanA dilamAM DaMkha hato. eTale e paNa na rahe e mATe agnizarmAe sAmethI kahyuM ke, "rAjanuM ! ame to tApasa chIe. tapano ghaNo abhyAsa thaI gayo che. mahino to A pUro thaI jaze. tame koI prakArano dilamAM raMja na rAkho. A vakhate paNa huM tamane kahuM chuM ke pAraNuM tamAre tyAM karavA AvIza." tApasanA dilamAM pAraNuM cUkAvAno koI aphasosa nathI ke mArA pratye For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharo zatru : karma koI dveSa nathI e jANIne ane potAne haju paNa lAbha maLaze e vicArI rAjAno kheda dUra thayo. prasanna thayelo rAjA rAjamahele pAcho pharyo. kintu karmasattAne agnizarmAnuM pAraNuM maMjUra nahotuM. rAjaputranA janmanI khuzAlImAM masta banelo rAjA ane rAjaparivAra agnizarmAnuM pAraNuM bhUlI gayA. trIjIvAra paNa pAraNAnA divase rAjA taraphathI pAraNAnI koI ja taiyArI ke rAjamahelanA daravAje pahoMcavA chatAM mAna na maLyuM tyAre agnizarmAne enI pUrvAvasthA yAda AvI gaI. enA mAnasaskrIna para, guNasene karelI viDaMbaNAonI vIDIyokeseTa paDavA lAgI. have e guNasenane aparAdhI mAnavA lAgyo. "A guNasena mAro niSkAraNa vairI che. pahelAM ya aneka prakAranI mazkarI karato hato, haju paNa kare che.' anya vyaktinI bhUla joI-aparAdha joyo, eTale enA para 'vaiSAdinA saMkleza cAlu thayA ja samajo, 'e AvuM kare che ? huM paNa kema nA karuM ? AvA vicAro sAthe vairabhAva paNa Ubho thavAno. agnizarmAnA dilamAM badalo levAnI vRtti jAgavA mAMDI, vairanI tIvra gAMTha bAMdhIne eNe niyANuM karyuM ke, "e rAjA che, huM tApasa chuM. eTale e zuM ema samaje che ke, huM nirbaLa chuM, kAMI karI zakuM ema nathI ? to huM paNa daDha saMkalpa karuM chuM, ke mArA A jaMgI tapanuM jo koI phaLa hoya to huM ene bhavobhava mAranAro thAuM." kulapati vageree ene ghaNuM samajAvyo, paNa eNe vairanI gAMTha zithila na karI, majabUta ja karI ane karmasattAnI adAlate agnizarmAne AropInA piMjarAmAM Ubho karI dIdho... adala insApha saMbhaLAvI dIdho... agnizarmA ! kAna kholIne sAMbhaLI le... guNasena paNa mAro jelara che. eNe pAraNuM na karAvyuM e paNa mArI AjJA hatI. guNasena mArI ciThThIno cAkara che, jevuM meM kahyuM tevuM eNe karyuM. ane tuM be badAmano AdamI thaIne mArA cukAdAne celenja kare che ? pharaja bajAvanAra jelaranI sAmo thAya che ? mArA nyAyamAM dakhala karIne... kAnUnane potAnA hAthamAM levAnI murkhatA kare che ? to le, tuM paNa leto jA. anaMtakALa sudhI saMsAramAM bhaTakaje. durgatiomAM saDaje. narakanI bhayaMkara yAtanAo saheje.. eka taTasthaSTie vicArIe to, guNasena taraphathI agnizarmAne je herAnagati thaI che, je sahavuM paDyuM che, te jANe ke herAnagatinI For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 - haMsA !.. tuM jhIla mitrIsarovaramAM parAkASThA che. tamArI je, jevI ane jeTalI herAnagati para tamane paNa jyAre evuM lAgavA mAMDe ke, have to hada thaI gaI, mAre paNa kaMIka karavuM joIe, tyAre tamAre tamArI e herAnagatine agnizarmAnI herAnagati sAthe sarakhAvavI joIe. mane lAge che ke agnizarmAnI herAnagati karatAM e ghaNI ochI ja hoya che. merunI AgaLa rAI... eTale, trAsa ATalo bhayaMkara hovA chatAM, ane ATaATaluM to sahana karI lIdhuM hovA chatAM, jo pachI agnizarmAe prahAra karavAno nirNaya karyo to enI A dazA thaI, chatAM jo karmasattA svakAryamAM enI dakhalagIrI calAvI levA taiyAra nathI, ne ene gunugAra TheravI sajA kare che, chatAM jo karmasattA enA A vartanane kedInI geravartaNuka rUpa samajI enI sajA vadhArI de che, to jene thayelo trAsa eTalo bhayaMkara nathI evA tame jo kAyado ane vyavasthA potAnA hAthamAM laI trAsadAyaka vyaktine (adhikArIne) sajA rUpe prahAra karavA besI jAva to karmasattAnI korTa e dakhalagIrIne ke e geravartaNUkane calAvI leze evuM mAnavuM e bhrAnta mAnyatA ja rahe che. game tevI hada AvI gaI hoya, koIpaNa prahAra kare to karmasattA ane kyAreya sAMkhI letI nathI. tethI. koIpaNa vyaktinI vAraMvAranI kanaDagatathI vAja AvI gayA hoIe ane tethI ene paNa kaMIka dekhADI ApavAno vicAra mAtra paNa manamAM AkAra levA mAMDe to sujJa sAdhake agnizarmAne najaramAM lAvavo, khaMdhakasUrine mAnasapaTa para upasthita karavA ke kuTa-utkaTa munione smRtipathamAM lAvavA joIe. traNa-traNavAra pAraNuM cUkavIne bUrI rIte herAna karanAra guNasena Akhare to karmasattAe ciMdhelI pharaja bajAvanAra adhikArI ja che. A vAta bhUlI janAra agnizarmAnI kevI hAlata karmasattAe karI tene najara sAme lAvIne ApaNA manamAM sAkAra thayela prahAra karavAnA vicArane mAMDI vALavo e ja hitAvaha bane che. pote pharamAvelI sajAno amala karavA mATe nImela jelara vagerene je kedI herAna karavA mAMDe tenI sajA korTe vadhArI de che to karmasattAnI korTa paNa zA mATe e vadhArI na de ? bAkI dunyavI korTamAM to haju, kyAreka nirdoSa doSita TharI jAya ane tene sajA bhogavavI paDe. temaja kyAreka doSita paNa nirdoSa chUTI jAya, AvuM bane. jodhapuramAM memasAba AvyA. emanI ratnajaDita vIMTI khovAI For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 kharo zatru : kama gaI. hAhAkAra macI gayo. memasA'ba khaphA thaI gayAM. polIsanI Abaruno savAla hato. AkAza-pAtALa eka karI dIdhAM. paNa vIMTIno koI aNasAra sudhdhAM na maLyo. inspekTara hoziyAra hato. eNe DuplIkeTa vIMTI banAvI dIdhI. jelanA eka kedIne pakaDyo. DhoramAra mArIne enI pAse kabUla karAvyuM - "vITI meM corI hatI.' marato mAnavI zuM na kare ? sAva nirdoSa paNa doSita siddha thaI gayo. divALImAM sApha-saphAI karatAM asalI vIMTI maLI AvI... inspekTara to kApo to lohI na nIkaLe..... doSita paNa nirdoSa siddha thaI jAya che A duniyAmAM.. perImesana berisTaranI pAse eka marDara kesa Avyo. eNe korTamAM A siddha karI batAvyuM ke mArA asIla para je khUnano Aropa mUkAyo che te nirAdhAra che. eNe goLI mArI hatI e svIkAruM chuM. paNa maranAra goLIthI maryo e vAtamAM koI sAbitI nathI maranAra vyakti hArTaeTekano pezanTa hato. be eTeka AvI cUkyA hatA. trIjo eTeka prANaghAtaka haze evI AgAhI svayaM DaoNkTare karI hatI. pistola joIne ja trIjo eTeka AvI gayo ne e marI gayo. goLI to mAtra maDadAne lAgI che. sajA aparAdhAnusAra thavI joIe. karmasattA- a paraphekTa kaoNpyuTara-nI kaoNrTamAM zeraloka homsa ke perImesana -rAma jeThamalANI ke koI paNa buddhino kherakhAM.. koInuM kazuM cAlatuM nathI. na to nirdoSa pakaDAI jAya che ke na to doSita enA vikarALa paMjAmAMthI chUTI zake che. karmasattAnI koTe paraphekTa kaoNpyuTarAIjhaDa che epala ke AI.bI.ema.... badhA ja komyuTara ke supara komyuTara. koI ja saMpUrNatayA paraphekTa nathI. anaMtAnaMta kALa pasAra thaI gayo. eka sama khAvA pUratoya evo kisso nahIM maLe ke jemAM doSita nirdoSa chUTI gayo hoya ane nirdoSa piTAI gayo hoya. potAnI A saMpUrNa kSatirahita ane atyaMta paMcuala kArakirdI para karmasattAnI keTe atyaMta magarUra che. mATe ja e dareka jIvone jANe ke kahe che ke "meM tane gALa khAvAnI, apamAna veThavAnI vagere koIpaNa sajA pharamAvI, eTale samajI rAkha ke evI sajAne pAtra ko'ka ne ko'ka guno tuM pUrvamAM AcarI ja Avyo che. jo tuM gunegAra na hoya to meM tane sajA karI na ja hoya." karmasattAnI AvI magarUrI ja eka jANe ke evuM kAraNa che ke jyAre koI jIva e sajA svIkAravA AnAkAnI kare, enAthI bhAgI chUTavA ke prahAra karavA prayAsa kare tyAre e jIvano e prayAsa For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM karmasattAne potAnA bhayaMkara apamAna jevo lAge che. ane tethI e jIvanI sajA ora vadhArI de che. karmasattA to anADI korTa jevI che. anADI korTanA nyAyAsana para oNnarebala jaja beThA che. polIsa aparAdhIne laIne Ave che. jhaTapaTa kesa dAkhala thaI jAya che ane jaja : nAma ? aparAdhI : gopIcaMda zeTha ! jaja : aparAdha ? polIsa : no pArkiMganA borDa nIce mAruti vana thAusenDa UbhI rAkhI hatI. jaja : gopIcaMda zeTha ! aparAdhanA daMDa tarIke 50 rU. bharI aparAdhI : paNa meM...... jaja : 1OO rUA. bharI do... aparAdhI : sAheba ! meM guno ja karyo nathI. jaja : basso rUpiyA bharI do... anADI korTamAM dalIlane koI avakAza hato nathI. guno karyo che ke nahIM ? e sAbita karavAnI jhaMjhaTane tyAM calAvI levAtI nathI. tame saphAI peza karatA jAo ne daMDa vadhato jAya.. eTale AvI korTamAM kyAreya paNa javuM paDe to DahApaNa emAM che ke jeTalo daMDa phaTakArAyo hoya eTalo koIpaNa jAtanI cUM ke cA karyA vinA mUMge moDhe bharI devo. A ja hitAvaha che. ema A karmanI korTa taraphathI je je sajA pharamAvavAmAM AvI hoya, je je sajA te te vyakti dvArA Ave... te badhI ja koI paNa jAtanI dalIla vagara mUMge moDhe sahI levI e ja hitAvaha banI rahe che. "ene kAMI nathI karyuM, ne e mane ATalo badho herAnaparezAna karyA kare ? meM enA para ATalo ATalo upakAra karyo-enI pAchaLa ATalo badho bhoga Apyo-jIvana phanA karI dIdhuM, ne eno mane A badalo ? nahIM, AvuM huM zI rIte sahI zakuM ?' AvI koI paNa jAtanI phariyAda karavA gayA eTale A anADI korTa sajA vadhAratI ja jAya che. marubhUtine pazuyonimAM janma levAnI sajA ThokI dIdhI ne ! For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '9.1 na jovAnI cIja : anyanI bhUla vargamAM roja moDA AvanAra vidyArthInA vAlI para vargazikSakanI ciThThI gaI. pitAe putrane dhamakAvIne pUchayuM, "alyA ! kema roja nizALe moDo paDe che ?" "nA pitAjI ! huM moDo nathI paDato' 'te tArA TIcara lakhe che ne ke roja bela paDyA pachI pAMca miniTe klAsamAM Ave che tenuM zuM ? "pitAjI ! emAM mAro vAMka nathI." "to kono vAMka che ?" "khunano, e roja huM nizALe pahoMce enI pAMca miniTa pahelAM ja bela vagADI de che." putre ThAvakAIthI kahyuM. jagatanA lagabhaga tamAma jIvono A eka sAmAnya svabhAva che ke bhUlo karatA javuM ne eno svIkAra na karavo, balka bacAva karavo. A sAmAnya svabhAva e eka mahattvanuM kAraNa banI rahe che ke jyAre eka vyakti anya vyaktine bhUla karanAra aparAdhI tarIke jue che ane tethI pachI enI bhUlanI kabulAta karAvavA prayAsa kare che. jema jema A prayAsa AgaLa vadhe che tema tema maitrInA bhavya mahelanI kAMkarIo kharavA mAMDe che ane vairabhAvanAM bIja naMkhAtAM jAya che. eTale maitrIbhAvane akhaMDita rAkhavA mATe AgaLa je vicAradhArAo batAvI ke "badhA jIvo sAthe bhUta-bhaviSyano anaMtakALa maitrIsaMbaMdha che, vacalA alpakALa mATe kadAca zatrutAnuM vartana dekhAya topaNa e to eka nATaka jevuM che. mATe badhA ja mArA mitro che." "saghaLA jIvo e mArI pArTI che, ane karmasattA ja amAro badhAno eka komana mukhya harIpha che. tethI enA para vijaya meLavavA mATe aMdaraaMdaranA jhagaDA bhUlavA ja joIe." "karmasattAe 'Divide and RulenI nIti apanAvI jIvo para zAsana karavAnuM munAsiba mAnyuM che. tethI ochuMvatte maLeluM joIne mAre koI jIvane zatru banAvI nabaLA paDavuM ane karmasattAne zAsana karavA mATe anukULatA karI ApavI e hitAvaha nathI." "karmasattA e kudarate sthApelI korTa che. gunegAra vyaktine huM pote sajA karavA besI jaIza to e A korTanA adhikAramAM hastakSepa karyo gaNAze. ane tethI e korTa mane moTI sajA karaze." "gALa ApanAra vagere koI mArA zatru nathI, teo to karmasattAnA hAthA mAtra che. karmasattAe pharamAvelI sajAno amala For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 - haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM karanArA adhikArI mAtra che. enI sAme huM pratikAra karavA besIza to mArI sajA vadhArI devAmAM Avaze. enA badale jo ene majethI svIkArI laIza to mArA keTalAya anya aparAdhonI paNa sajA ghaTADI nAkhavAmAM Avaze." AvI badhI vicAraNAo sAthe A paNa maitrIbhAvanAne akhaMDita rAkhanAra-puSTa karanAra eka mahattvano upAya che, ke game tevo prasaMga Avyo hoya. anyane aparAdhI tarIke jovo nahIM. A eka khUba kaThina vAta che e sAcuM, kemake sAmAnyathI to jIvono evo ja abhyAsa hoya che ke potAnI parvata jevaDI moTI bhUla paNa potAne dekhAtI nathI ane sAmAnI rAI jevaDI bhUla paNa dekhAyA vagara rahetI nathI. svanI bhUlo jovA mATe jANe ke AMkhe pATo lAgI jAya che ane anyanI bhUlo jovA mATe mAIkroskopa lAgI jAya che. AgaLa pratipAdana thaI gayuM che ke "avara anAdinI cAla nitya nitya tajIejI." potAnI bhUlo dekhAtI nathI, ane bIjAnI dekhAyA vagara rahetI nathI.' A anAdinI cAla che, mATe ene choDavI ja paDaze, jo Atmahita sAdhavuM che to. - anyanI bhUlo jovI e eka sAhajika vAta banI gaI che emAM to koI bemata na ja hoI zake. eka kathA prasiddha che. eka niHspRha saMnyAsI pAse eka yuvaka Avyo ane sevAmAM lAgI gayo. saMnyAsI kAMI bolatA nathI, potAnAmAM masta rahe che. sAthe rahetAM rahetA yuvakane jANavA maLyuM ke saMnyAsI pAse eka jAduI lAkaDI che. jenA tarapha e tAkIne nirIkSaNa karavAmAM Ave tenA mananA bhAvo-pariNAmo vagere joI zakAya. e yuvake nakkI karyuM ke A lAkaDI meLavavI. mahinAo sudhI pote kAMI ja na bolavA chatAM A yuvake celo banI sevA karI eTale saMnyAsI prasanna thayA. bola vatsa ! tAre zuM joIe ?' evuM pUchavA para yuvake dilanI vAta kahI dIdhI. saMnyAsIe kahyuM, "mAre ApI devAmAM vAMdho nathI, paNa enAthI tAruM hita nahIM thAya, ahita thaze. mATe bIjuM kAMI mAga' paNa yuvake haTha pakaDI. 'tamAre vacana pALavuM hoya to e ja Apo.' chevaTe, svavacana pAlana mATe saMnyAsIe e lAkaDI celAne soMpI. pote to pAchA samAdhimAM besI gayA. ziSya e lAkaDIno upayoga turaMta saMnyAsInuM dila jovA mATe karyo. emAM eka khuNe krodhano agni dhIme For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jovAnI cIja : anyanI bhUla 89 dhIme prajavalI rahyo che. eka bAju mAnanI nAnIzI TekarI che. vacamAM thoDI mAyAnI AMTIghUMTIo che. bIjI bAju eka lobhano-manorathano nAno sarakho khADo che. AvuM badhuM joI ziSyane thayuM ke, "are ! A gurujInA dilamAM to hajuya kaSAyo saLavaLe che to mAro emanAthI zuM uddhAra thaze ?" tethI e to kAMI paNa kahyA vinA tyAMthI cAlI nIkaLyo... gaMgAjIne kinAre AvI vasyo. lokonA mananA bhAvo kahI kahIne phaMDa ekaThuM karavA lAgyo, lokone bhakta banAvavA mAMDayo. jotajotAmAM eka Azrama sthApI dIdho. ghaNA vakhata bAda pelA saMnyAsI yAtrA karatAM karatAM tyAM AvyA. lokamukhe jAduI lAkaDInI vAta sAMbhaLI AzramamAM AvyA. bannee ekabIjAne oLakhyA. gurue pUchyuM "zuM kare che ?" ziSya badhI vAta karI. tyAre gurujIe kahyuM ke, "badhAnuM dila to tuM jue che paNa tAruM potAnuM dila kyAreya tapAsyuM ? emAM rahelA doSo kyAreya joyA ke nahIM ?" ziSya javAba Apyo ke, "nA, e prayoga to meM karyo nathI." "to have kara." ne ziSya potAnuM dila jovA lAkaDIno upayoga karyo. "krodhAgninI jvALAo AkAzane AMbavA mathI rahI hatI. mAnaparvata eTalo uttuMga hato ke enuM zikhara najare caDatuM nahotuM. mAyAnI bhayaMkara vaMzajALa gUMthAyelI hatI. lobhasamudra ghughavATA mArato hato." AvuM badhuM joIne ziSya sIdho gurunA pagamAM paDI gayo. "gurudeva ! mane mApha karajo, meM mArA ja doSo joyA nahIM." - A eka vAstavikatA che. mANasa potAnA chatAM doSone paNa joI zakato nathI, ane anyanA achatAM doSone paNa kalpI zake che. potAnAmAM rahelI rajakaNane AMkha joI zakatI nathI, bIjAnI AMkhamAM rahelIne saraLatAthI joI zake che. A anAdinI cAlane have choDavI che, kemake bIjAnA doSo jovAmAM bhUlo jovAmAM moTe bhAge saMkleza che. bIjAno vAMka joyo ne manamAM enA pratye durbhAva-tiraskAra jAgyo samajo. "mane e herAna kare che' AvI buddhi AvI, eTale krodhane AvavA mATe nezanala hAIve taiyAra thaI ja gayo samajo. emAMthI "e Ama kare che, to huM ya kyAM kAco chuM ? huM paNa ene batAvI daIza." e rIte badalo levAnI bhAvanA jAgavA mAMDaze, je vAraMvAra ghUMTAvAthI vairanI gAMTha banI jAya che. pelo rAjagRhIno bhikhArI-traNa traNa divasathI bhIkha mATe AkhI For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM nagarImAM bhaTake che. paNa lAbhAMtarAyano evo tIvra udaya che ke AvI samRddha ane dharmazraddhAsaMpanna nagarImAMya annano eka dANoya pAmI zakato nathI. evAmAM koI mahotsava Avyo. nagaranI bahAra parvatanI taLeTImAM AvelA udyAnamAM ekaThA thaI nagaravAsIo mahotsava manAvI rahyA che. "AvA avasare to mane kAMka maLaze ja." evI AzAthI e tyAM pahoMcyo. paNa aMtarAya joradAra hatA, kAMI maLyuM nahIM. eTale nAgariko para ene bhayaMkara gusso Avyo. "A badhA mIThAI ane pharasANa UDAve che ne mane eka roTalAno TukaDoya ApatA nathI. ThIka che, have huM emane batAvI daIza." bhayaMkara roSe bharAyelo e parvata para caDyo. eka virATa zilAne joI ene vicAra Avyo ke A zilA nIce gabaDAvuM ne nagaravAsIone kacaDI nAkhuM. krodhAndha banelo e bhikhArI ATaluM vicArI zakato nathI ke ""AvI virATazilAne huM TasanI masa paNa karI zakuM ema nathI, to gabaDAvI to zI rIte zakIza ?" e to zilAnI bIjI bAju jaI jorathI dhakko mAravA lAgyo. traNa divasano bhukhyo to hato ja, belensa gumAvyuM, paga lapasyo ne zilAne badale pote ja gabaDI paDyo khINamAM. lokone kacaDI nAkhavAnA bhayaMkara radradhyAnamAM to hato ja, mAtra khINamAM ja nahIM, TheTha sAtamI narakamAM gabaDI paDyo." loko luccAM che, kapaNa che, pote badhuM jhApaTe che e mane kAMI parakhAvatA nathI, nirdaya ane niSkapa che' ityAdi rIte lokonI bhUla e bhikhArIe joI ane enA pariNAme loko para durbhAva, dveSa, krodha ane sAtamI narakanAM raurava duHkho-A pariNAma AvyuM. AnI ja sAme DhaMDhaNaRSine vicAro. - yadukuLanA panotA rAjakumAra DhaMDhaNakumAre trilokanAtha zrIneminAtha bhagavAnanI divyadezanAthI pratibodha pAmI dIkSA lIdhI. ekadA abhigraha karyo ke mArI potAnI labdhithI je bhikSA maLe tene ja mAre ArogavI. dharmazraddhAthI bharapura ane dhanadhAnyathI samRddha dvArikA nagarImAM roja bhikSAe jAya. eka divasa thayo. svalabdhithI bhikSA na maLI. bIjo divasa thayo, na maLI, trIjo divasa.. na maLI..ema cha mahinA thayA, svalibdhithI bhikSA maLatI nathI. upavAsa para upavAsa thaye jAya che. cha-cha mahinAnA upavAsa thayA, paNa nagaravAsIo para koI doSAropaNa karavAnuM nahIM. potAno ja doSa vicAre che. loko to ghaNA ja bhAvika che, dAnazrAddha For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 na jovAnI cIja : anyanI bhUla che. mAro tIvralAbhAMtarAyano udaya che jenA kAraNe mane bhikSA maLatI nathI. bIjAnI bhUla na jotAM potAnI bhUla joI, eTale dveSa asamAdhisaMkleza-krodha vagerethI to bacyA ja... paNa evI svasthatA ane parama samAdhimAM caDyA ke kSapakazreNi mAMDI, mAtra lAbhAAMtarAya ja nahIM, mAtra aMtarAyakarma ja nahIM, cAreya ghAtI karmono bhukko bolAvI kevalalakSmI varyA. - anyane gunegAra jovAmAM ATaluM bhayaMkara nukazAna che, ane jAtane gunegAra jovAmAM ATalo pracaMDa lAbha che, e jANIne prAjJa puruSe yogya rasto apanAvavo joIe. A mAtra AdhyAtmika dRSTie ja vAta nathI. bhautika dRSTie paNa A ja hakIkata che. je anyanI bhUla jue che e zArIrika, mAnasika, kauTuMbika, Arthika, sAmAjika vagere aneka nukzAnomAM Utare che. AnuM mahattvanuM eka kAraNa e che ke jyAre mANasa anyanI bhUla jue che tyAre, thayelA nukzAnano AghAta tIvra lAge che. jayAre potAnI bhUla jue che tyAre, samAna nukzAna thayuM hoya, topaNa eTalo AghAta lAgato nathI, balka ocho ja lAge che. AvuM kema thAya che ? to AnuM paNa manovaijJAnika kAraNa che... anyanI bhUla jovAmAM Ave tyAre sAmAnyathI AvI vicArasaraNI manamAM sthAna levA mAMDe che ke, "kAMI dhyAna ja rAkhato nathI, sAva bedarakAra thaI gayo che. ene to ThapakAravo ja joIe. nahIMtara, Aje A bhUla karI, kAle bIjI karaze, parame vaLI trIjI...Ama to nukazAnonI paraMparA cAle. ekavAra khakhaDAvIne kahyuM hoya, to bIjIvAra sAcavIne kAma kare." Ane badale jo potAnI bhUla jovAmAM Ave, to, "hoya bhAI ! mANasamAtra bhUlane pAtra, bhUla to thaI jAya. Ameya badhI cIjo vinazvara che, mana kyAM bagADavuM ? ItyAdi vicArasaraNI AkAra le che. DrAIvara kAraDrAIvIMga karato hoya... Takkara lAge ane kArane nukzAna thAya. svayaM kAraDrAIvIMga karatA hoIe. Takkara lAge ane kArane nukzAna thAya. A be prasaMge vicAradhArAmAM phera paDe che ne ? potAnI gerahAjarImAM bhAgIdAre koka sodo karyo ne lAkha rU. nI khoTa gaI, to zA vicAro Ave ? "A rIte vepAra thato haze ? mane pUchatAM zuM thatuM'tuM ? huM nahoto, to 4 divasa thobhavAmAM zuM bagaDI javAnuM hatuM ? A rIte khoTa thAya e kAMI calAvI levAya ? kAle UThIne For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92. - haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM devALuM ja phUMkavuM paDe ne !" Ane badale, bhAgIdAranI gerahAjarImAM pote sodo karyo hoya ne lAkha rU.nuM nukzAna thayuM to kevA vicAro Ave ? "dhaMdho che, kyAreka khoTa paNa jAya ! enA para rovA na besI javAya. rovAnA badale bIjA sodA para dhyAna ApIe to khoTa rIkavara paNa thaI jAya." Ama anyanI bhUla jovAmAM mana nukazAnane anukULa thaIne bhaLavAthI e nukzAna ghaNuM AkaruM lAge che, jayAre svanI bhUla jovAmAM, mana nukzAnane pratikULa rahevAthI e nukzAna haLavuM lAge che. e to spaSTa ja che ke mana jemAM bhaLe enI tAkAta vadhI jAya. nukzAna vadhu varatAvAthI AghAta Akaro lAge che je Avezane kheMcI lAve che. Aveza AvavAthI viveka cakSu bIDAI jAya che. eTale, "eka nukzAna to thayuM. e kAMI Aveza karavAthI bharapAI thaI javAnuM nathI, paNa lAva have vadhu nukzAnamAM na utarAya enI kALajI karuM." e vAta bhUlAI jAya che. vaLI, AvezanA kAraNe jhagaDo Ubho thAya che je zArIrika mAnasika-Arthika vagere aneka nukzAnomAM mANasane utAre che. kahe che ke mAnavazarIramAM rahelA hRdayanuM vajana to 200 thI 300 grAma jeTaluM ja hoya che. paNa e potAnAmAMthI 7 thI 8 kilo jeTaluM lohI kADhIne zarIranA pratyeka khUNe-khAMcare pheravIne pAchuM zuddha karavA mATe mAtra be miniTamAM kheMcI le che. A nAnosarakho avayava 24 kalAkamAM eTalo badho zrama kare che ke jenA vaDe 1000 kilo vajanano patthara lagabhaga 124 phUTa UMco caDhAvI zakAya. eka hRSTa puSTa mANasa sakhata majUrI karavA pAchaLa eka divasamAM jeTalI zaktino vyaya kare che tenA trIjA bhAga jeTalI ja zakti, vizvanuM sauthI saMpUrNa A eMjIna kharce che. A hRdaya jo potAnI samagra tAkAta jAtane UMce caDhAvavAmAM lagAve to eka kalAkamAM 20,000 phUTa UMce pahoMcI jAya. eTale ke AbunA pahADa karatAM lagabhaga pAMca gaNI UMcAIe pahoMcI jAya. janmathI laIne mRtyu sudhInA saMpUrNa jIvanakALa daramyAna e potAnuM kArya karyA ja kare che. tame kadAca sUI jazo.. e nahIM sUe.... tame cAlo cho. beso cho... khAva cho. pIo cho... o cho. dhuo cho.... kAMI paNa karo cho ke kAMI paNa nathI karatA... enuM kAma to Day & Night cAlu ja che. e nathI kejhayuala lIva For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jevAnI cIja : anyanI bhUla letuM ke nathI sIkalIva letuM, nathI haDatALa pADatuM ke nathI enaDAuna sTrAIka para UtaratuM. koI ja rajA ke haDatAla pADyA vagara potAnI khuzIthI ATaluM badhuM kAma A nAjuka avayava eka vaphAdAra nokaranI jema karyA kare che. paNa mANasa jyAre krodha vagerenA AvegamAM Ave che, tyAre enA dhabakArA vadhI jAya che, je enA taraphaDIyAne sUcave che. A zuM che ? enA parano jorajulama ja ne ? AvezathI mAtra hRdayane ja nukazAna thAya che, evuM nathI. lohI garama thaI jAya che... sAte dhAo tapI jAya che, viSama bane che. AjanuM vijJAna kahe che ke AvezathI zarIranI AkhI kemisTrI badalAI jAya che. zarIra kaMpe che. Ane kAraNe zarIramAM eka prakAranuM jhera pedA thAya che. eka zaheramAM banelo sAMbhaLavA maLelo kisso : cAlI sisTamamAM rahenAra be paDozaNono pANInA kAraNe jhagaDo thayo. ekabIjAnA coTalA kheMcavA lAgI ne kapaDAM phADavA lAgI tyAM sudhI mAmalo pahoMcI gayo. bhayaMkara gussAthI atyaMta kaMpatI ane bAthaMbathI karatI A be paDozaNone anya bhADutoe mAMDamAMDa chUTI pADI. AvezamAM ne AvezamAM jema tema bolatI eka bAMI potAnA gharamAM gaI. e vakhate enuM bALaka bhUkhyuM thayuM hovAthI rotuM hatuM. ene sIdhuM upADI e bAI dhavaDAvavA beThI. paNa haju Aveza to evo ja uchALA mArato hato. haju paNa tIvra gussAnA zabdono pravAha anavarata cAlu hato. bALakane stanapAna karAvI sUvaDAvyo. paNa... paNa 4 kalAka bAda joyuM to zarIra lIluM paDI gayuM hatuM. bALaka mRtyune varyuM hatuM. DaoNkTaroe jAhera karyuM ke jhera nA kAraNe mRtyu pAmyuM. 'jhera AvyuM kyAMthI ?" e badhAne prazna hato, kAraNake stanapAna sivAya bIjo eno koI khorAka nahoto. DaoNkTare badhI tapAsa karatAM mAlUma paDyuM ke AvA bhayaMkara gussAnA kAraNe stanamAM rahelA amRtatulya dUdhamAM jhera pedA thaI gayuM hatuM, je bALakanuM mRtyu karavA mATe paryApta hatuM. AjanuM manovijJAna kahe che mAnavI jyAre krodhAdi AvezathI uttejita thaI jAya che tyAre sAmAnya ke sakhata siradarda-sardI-phaluM vagere rogonA eNTekanI zakyatA kaMIka gaNI vadhI jAya che. pakSaghAta-hArTaeTeka jevA rogonA sIniyara eNTeka paNa AvI zake che. A zArIrika-kauTuMbika nukazAnanI jema AvezanA kAraNe Arthika For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 - haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM vagere nukazAno paNa UbhAM thAya che. mATe Avezane rokavo joIe. e mATe, game tevo prasaMga banyo hoya, sAmAnI bhUla na jovI, potAnI bhUla jovI. sAmAnI bhUla joI eTale UkaLATa thayo samajo, potAnI bhUla joI eTale svasthatA TakI samajo. granthomAM bharavADa-bharavADaNanAM be yugalonI vAta Ave che - prathama yugala : gAmaDAmAM Dhoro ucheravAno dhaMdho. enA dUdhamAMthI ghI banAve. ghaNuM bheguM thAya eTale gADavAmAM bharIne gAmanA anya bharavADa yugalo sAthe badhAM zaheramAM bhegAM veMcavAM jAya. ekadA zaheramAM meLo bharAyo hato, tyAre ghI veMcavAM gayAM. tyAM pahoMcIne gADuM UbhuM rAkhyuM. bharavADaNa uparathI eka pachI eka ghaDo nIce bharavADane ApatI ne ema mAla nIce Utarato. emAM ekavAra jarA gaphalata thaI gaI ane dhaDADaDaDam.... ghaDo nIce paDyo, phUTyo, ghI DhoLAyuM, eTale tarata ja bharavADa ane bharavADaNa ekabIjA para doSano Topalo DhAMkavA prayAsa karavA lAgyAM. "mArA royA ! ahIM rUpALI strIone jovAmAM AvyuM bhamAvyA kare che te ghaDo pakaDavAmAM dhyAna na rAkhyuM ne ghaDo paDyo." bharavADaNe AkSepa karyo. bharavADe eno javAba vALatAM kahyuM ke, "alI rAMDa ! tuM ja ahIM phaTaDA juvAnIyAone joyA kare che ne meM haju ghaDo pakaDyo nahoto e pahelAM teM choDI dIdho te paDyo.' basa gALAgALI cAlu thaI gaI. have e mAnano prazna banI gayo. ekabIjAne gunegAra TheravavA mATe badhI tAkAta kAme lagADI. jhagaDavAMmAM ne jhagaDavAmAM saMdhyA thaI gaI. aMdhAruM thavA lAgyuM eTale banne coMkyAM, kaMIka sAvadha thayA ne joyuM to e ghaDAnuM DhoLAyeluM ghI kUtarAo cATI gayA hatA. bIjA badhA bharavADo to aMdhArA pahelAM gAme pahoMcI javA mATe kyAranA nIkaLI cUkyA hatA. bajAra paNa pUro thaI gayo hato. eTale vecelA ghInA paisA bhegA karIne ane bAkInA ghaDAone pAchA gADAmAM goThavIne gAma bhaNI cAlavA lAgyA. paNa have to rAta thaI gaI hatI ane ekalAM hatAM. raste coro bheTyA, badhA paisA ane ghI UThAvI lIdhA. khAlI hAthe ghare pahoMcyA. bIjuM yugala : badhuM upara pramANe paNa jevo ghIno ghaDo paDyo ne phUTyo ke tarata bharavADaNe eno doSa potAnA mAthe letAM kahyuM ke, phodha karavo ane rAtrinathI baLavuM eTale mAnyatA aparAdhanI ja potAnI jAtane karavI For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jovAnI cIja : anyanI bhUla are ! mArI jarA bhUla thaI. hajI tame barAbara pakaDyo nahoto ne meM choDI dIdho." eTale bharavADe paNa jAtane gunegAra TheravatAM kahyuM, "nA nA, tArI koI bhUla nathI, bhUla mArI che. teM to barAbara rIte mane Apyo hato, paNa meM pakaDavAmAM garabaDa karI." bannee ekabIjAne gunegAra jAhera karavAno prayAsa na karatAM potAnI bhUla koI svIkAravAno prayAsa karyo. eTale na koI saMkleza, na koI mAnano prazna, na koI rakajhaka. tarata svastha thaIne bharavADaNa nIce UtarI.... upara uparathI ghI bharI lIdhuM. bAkInuM paNa badhuM ghI vecIne samayasara bIjA gADAvALAo sAthe svagAma pahoMcI gayAM. game tevo prasaMga bane, svabhUla juo eTale samAdhi ne svasthatA svAdhIna banyA vagara rahe nahIM. bhayaMkara akaLAmaNa thAya, sAmI vyaktine zuM nuM zuM karI nAkhavAnuM mana thAya, kadAca kaMI ja karI zakAya ema na hoya to ya tIkhAmAM tIkho upAlaMbha ApatA kaTAkSabharyA vacano mukhamAMthI nIkaLI paDe, AvI paristhitimAM paNa potAnI ja bhUla jonAro adbhuta samAdhi jALavI zake che. bilakula zAMta rahI zake che. ane sAmo aparAdhI paNa atyaMta saMbhAva-ahobhAvavALo thaI jAya evA mIThAM vacano bolI zake che. garbhavatI avasthAmAM yAtrAnA bahAne bhayaMkara jaMgalamAM ekalAM ne aTUlAM mUkAI rahyAM che evA avasare paNa sItAjI keTalAM svastha hatAM rAmacandrajIne saMdezo paNa kevo bhavya pAThavyo ! e pachI paNa jyAre emano ayodhyAmAM puna:praveza karAvavAno hato. ane satItvanI parIkSArUpe thayelA agninA divyadvArA so TacanA sonA jevAM zuddha jAhera thayA, loko "jagadaMbe ! mahAsatI !' vagere zabdo dvArA jayajayakAra karI rahyA che, rAmacandrajI zaramiMdA banIne mAphI mAgI rahyA che, tyAre paNa sItAjInA mukhamAM kevA bhavya zabdo goThavAyA hatA. na koI "mAtra eka pakSanI vAta sAMbhaLIne mane bhayaMkara aTavImAM tarachoDI dIdhI. mane paNa sAMbhaLavI hatI.' ityAdi upAlaMbha ke na koI, 'chatAM ya mArI vAtothI khAtarI na thAya ne satItvanI parIkSA ja karavI hatI, to e vakhate'kyAM niSedha karavAnI hatI ? bAkI to, AvA raurava jaMgalamAM pUrA dahADA bharAyA hatA evI avasthAmAM paNa huM jIvatI rahI, hemakhema rahI ane AvA parAkramI putrone keLavyA e ja zuM mArA satItvano prabhAva nathI ke jethI divya karavuM Avazyaka rahe ?' ityAdi kaTAkSa. uparathI rAmacandrajI mAphI mAgavA mATe pagamAM paDavA gayA to emane aTakAvIne evI suMdara vAta karI ke, svAminAtha ! A zuM karo ? AmAM tamAro ke prajAjanono koI aparAdha For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM nathI. aparAdha hoya to mArAM pUrvakarmono che. mArAM pUrvaduSkatono che. UlaTuM, tamAro to upakAra thayo ke tamArA prabhAve huM A parIkSAmAM pAsa thaI. tamane mArA dilamAM rAkhyA to A agnie mane jIvatI rAkhI. tamArA badale jo bIjA koIne dilamAM ghAlyo hota, to A agnie mane bALIne sApha karI nAkhI hota, to tamane sItA nahIM, sItAnI rAkha hAthamAM Avata." kevA bhavya bola ! koI ja ukaLATa nahIM. kevI dhIratA, gaMbhIratA ne svasthatA ! jarAka be zabdo saMbhaLAvI devAno koI saLavaLATa nahIM? sItAjI A badhuM zenA para jALavI zakyAM ? bacapaNathI tattvajJAna meLavyuM hatuM. mArA karmo vAMkAM na hoya to indranIya tAkAta nathI ke mArA mAthAnA vALa vAMko karI zake. ne mArA karmo jo rukyAM hoya to indranIya tAkAta nathI ke mAruM rakSaNa karI zake. nAnuM ke moTuM koIpaNa aniSTa thAya che e darekanA mULamAM ApaNI ja koI bhUla rahelI hoya che. ApaNe ja koI duSkRta evuM karyuM hoya che jenA kAraNe baMdhAyeluM pApakarma ApaNane gALa khavaDAvavA vagere rUpa aniSTa karAve che. jo evA duSkata dvArA pUrve pApakarma bAMdhyuM na hoya, to koI game eTalI mahenata kare, ApaNuM kAMI bagADI zakato nathI. ekavAra humAyughoDA para savAra thaIne bhAgI rahyo hato. bALa akabarane pITha para eka kapaDAmAM bAMdhelo hato. pAchaLa duzmanano senApati pIcho karI rahyo hato. aMtara kaMIka ochuM thayuM eTale eNe tIrono mAro paNa cAlu karyo. potAnA surakSita killAmAM pahoMcI javA mATe humAyue ghoDAno vega vadhAryo. koIpaNa rIte pahoMcI jAuM! basa eka ja lagana. mAMDa mAMDa killAmAM surakSita sthAne pahoMcyo. potAne hAthamAM ane pITha para koka koka bANa vAgelAM. paNa sauprathama eNe bALa akabarane joyo, ene kAMI thayuM to nathI ne ? eNe joyuM to khabara paDI ke akabara AbAda bacI gayo hato, eka nAnIsarakhI IjA paNa ene thaI nahotI. * phrAnsanA senApati janarala dagolane ekatrIzavAra mAravAno prayAsa thayelo...paNa e bacI gayo. * keneDIe surakSAnI saghana vyavasthA karelI... chatAM enuM marDara thayuM There is no rose without thorn. evuM ekeya gulAba nathI je kAMTA vinAnuM hoya A rose without thorn is friendship. - kAMTA vinAnuM koI gulAba hoya toe maLI che. For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jovAnI cIja : anyanI bhUla mArA karmo vAMkAM na hoya to koI mAruM aniSTa karI zake nahIM. eTale ke mane nApasaMda je kAMI vartana anya vyaktio kare che emAM mukhya kAraNa mArAM pUrvakRta karmo che." Avo nirNaya thaI javo joIe. e je vyaktine thaI jAya te, game tevA prasaMgamAM zatrutAthI bacI zake che. maitrIbhAvane akhaMDita rAkhI zake che. mahAsatI aMjanAsuMdarI ! pati pavanaMjaye paraNavA mAtrathI tarachoDI mUkI hatI. bAvIza bAvIza varSa sudhI enuM mukha sudhdhAM joyuM na hatuM. yuddhaprayANa vakhate aMjanAsuMdarI maMgalakAmanA vyakta karavA AvI to bhayaMkara tiraskAra karyo. ATaluM thavA chatAM aMjanAsuMdarInA dilamAM pavanaMjaya pratye na koI roSa hato na koI rIsa. evo ja ahobhAva akabaMdha hato. "e mane keTalo trAsa ApI rahyA che." evo vicAra sarakho nahoto, kAraNake emAM pavanaMjayanI nahIM, potAnAM ja karmonI vakratA e jotI hatI. "pote ja pUrvamAM koI evI bhUla karI AvelI che, jenI sajA bhogavavI paDe che. meM bhUla karI na hoya to mane sajA thAya ja nahIM." evo nirNaya enA dilamAM daDha hato. A vAta ApaNane paNa anubhavasiddha che......... hAIve parathI tame TahelatA TahelatA jaI rahyA cho. ne sAmethI DhorAM carAvanArI potAnAM 50 Dhorane laIne AvI rahyo che.. badhAM Dhora vyavasthita sahajatAthI cAlI rahyAM che. paNa eka DhoranA gaLAmAM lAkaDuM bAMdhyuM che je vAraMvAra enA ja pagamAM athaDAyA kare che ane tethI e Dhora herAna thayA kare che. A pazune mATe zuM vicAra Avaze ? e ja ke A pazu tophAnI haze... sakhaNuM cAlatuM nahIM hoya mATe enA gaLe A lAkaDuM bajhADyuM che... acAnaka koI paricita sajjana jelamAM jovA maLI jAya to Azcarya thaI jAya che... are ! tame jelamAM ? gunA vagara jelanI sajA hoya nahIM. tethI Azcarya thAya che. ravivArano divasa che. divAnakhAnAmAM sophAseTa para besI tame ArAmathI chApuM vAMcI rahyA cho....ane dha..dhar bApujI ! bApujI ! mane mAro nahIM paDozamAMthI avAja AvI rahyo che. bApa dIkarAne mArI rahyo che ne dIkarI ne mAravAnI AjIjI karI rahyo che.. enI rokakaLa ne cIsAcIsa tamane zrutigocara thAya che... dIkarAe zuM karyuM che ne zuM nathI karyuM enI kazI khabara nathI, chatAM, tamArAM manamAM dIkarA mATe sIdhI zuM kalpanA Avaze ? e ja ke dIkaro parIkSAmAM pheIla thayo haze. koI cIja toDIphoDI nAkhI haze. mA-bApanI sAme For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 haMsA ! tuM jhIla mitrIsarovaramAM bolato haze. TUMkamAM, dIkarAe kaMIka tophAna-koIka guno-aparAdha karyo haze ne bApa enI sajA karI rahyo che.. tophAna karyuM na hoya to pitA sajA kare nahIM. AnAthI viparIta dRzya jovA maLe ke pitA putranI pITha thAbaDI rahyA che. prazaMsA karI rahyA che... kaMIka bakSisa ApI rahyA che.... to zuM kalpanA Avaze ? A ja ke "tre kaMIka sAruM kArya karyuM che jenI bakSisa ApavA dvArA pitA kadara karI rahyA che..." A badhA anubhavonAM tAraNa tarIke be sUtro ApaNane maLe che jene dareka sukhecchae gokhI levA joIe. te be sUtro A che S aparAdha vinA sajA nahIM... ? satkArya vinA bakSisa nahIM.... ApaNe ApaNA jIvanane tapAsavuM joIe. zarIra, saMpatti, patnI, putra, parivAra, rUpa, svara, samAjamAM mAna-sthAna ne pratiSThA, ADozapaDoza, mitro-snehI-svajana vagerenuM sarkala, deva, guru-dharma- saMgha vagerenI prApti.. jIvananAM A badhAM aMgomAMthI je je aMge ApaNe sukhI chIe.. arthAt sArI cIja pAmyA chIe e ApaNane ApaNe ja pUrvamAM AcarI AvelAM satkAryonI kadararUpe prakRti taraphathI maLelI bakSisa che... ne jIvananA zarIra vagere je je aMgomAM narasI-aNagamatI paristhiti nirmANa thaI che e ApaNe ja pUrvamAM kaMIka ne kaMIka aparAdha sevI AvelA chIe enI prakRti taraphathI thaI rahelI sajA che..... nahIMtara AvuM zA mATe ? ke bIjAne taMdurasta nirogI zarIra ne mane rogiSTha ? bIjAne saMpattinAM zikharo ne mane daridratAnI raudra khAI ? bIjAne surUpa-suzIla-premALa patnI ne mane kajiyAkhora kulaTA ? mArA ja gaLe A lAkaDuM kema bAjhayuM ? yAda rAkhavuM joIe... kudaratanA zAsanamAM dera che, aMdhera nahIM. prakRti khUba ja nyAyI che.. prAmANika che.. vagara gunAe e sajA kare nahIM ne vagara sakate e bakSisa Ape nahIM. jo prakRtinA zAsanamAM niraparAdhI daMDAI javo ne satkArya nahIM karanArane paNa bakSisa maLI javI. AvI golamAlagarabaDa cAlatI hoya to e zAsana lAMbuM TakI zake nahIM. anyAyIApakhudI zAsana kyAreya lAMbuM TakatuM nathI.. ko'ka ne ko'ka mADIjAyo to evo pAke ja che... ko'ka ne ko'ka paribaLo to evAM UbhA thAya ja che ke je anyAyI zAsanane uthalAvI pADe. prakRtinuM zAsana to For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jovAnI cIja : anyanI bhUla A vizva para so-basso varSathI nahIM. be-pAMca hajAra varSathI nahIM... anAdikALathI cAlatuM AvyuM che. tAraka tIrthakaro ne guNiyala gaNadharo..vaibhava samRddha surendro ne asurendro...camarabaMdhI cakravartIo ke moTA moTA samrATo..koI ja A zAsanamAM (uthalAvavAnI vAta to bAju para) pheraphAra paNa karI zakatuM nathI ke koI ja emAM pheraphAra karavAnuM sUcavatuM paNa nathI....eTale je je aMzamAM mane pratikULatA che ke je bAbatamAM mAre phariyAda che e badhI ja prakRtie mane karelI sajA che. ane prakRtie jo sajA karI che to jarUra huM evI evI sajAne pAtra guno AcarIne ja Avyo chuM.. pUrve aparAdha karyo na hoya to prakRtie AvI sajA karI na ja hoya... A vicAradhArA atyanta Avazyaka che..... aMjanAsuMdarI prakRtinA A zAsanane samajelI hatI... mATe e bhavamAM potAno koI ja doSa na hovA chatAM pavanaMjaya taraphathI thayelA ghora tiraskAre paNa enA dilamAM pavanaMjaya pratye koI ja roSa pedA na karyo. jeNe prathama bhUla karI e gunegAra, pachI bhale ne e bhUla nAnI kema na hoya ? vargamAM eka vidyArthI zAMta beselA anya vidyArthIne niSkAraNa be lAMphA lagAvI de, ne enA para gusse thaI e vidyArthI A prathama vidyArthIne 4 lAphA lagAvI de, topaNa prathama be lAphA mAranAra vidyArthI gunegAra Thare che ne sajA pAme che. paNa meM to be ja lAphA mAryA 'tA, eNe cAra kema mAryA ?" evI enI dalIla ene bacAvI zakatI nathI. aMjanAsuMdarInA dilamAM AvI vAta barAbara cUMTAyelI haze, eTale bhayaMkara trAsa chatAM pavanaMjaya pratye enA dilamAM durbhAvano chAMToya sthAna pAmI na zakyo. basa, A vAta jo tamArA dilamAM aMkAI gaI, to tamane kadAca, . bedarakAra nokare prANapriya bahu kiMmatI koI cIja toDI nAkhI, karkazA patnI roja vAtavAtamAM jhagaDe che ne na saMbhaLAvavAnAM kaTuveNa saMbhaLAve che, uddhata putra lokonI vacamAM haDahaDatuM apamAna karI nAkhe che. bhAgIdAra vizvAsaghAta karI lAkhonI uThAMtarI karI gayo. AvuM AvuM kAMI paNa bane topaNa mArAM karmono doSa che ke vastu lAMbI TakI nahIM, AvAM karkaza vacano sAMbhaLavAM paDe che. ityAdi samAdhAna najara samakSa rahevAthI dilamAM koI ja jAtanI uthalapAthala nahIM mace, te te vyakti zatru nahIM lAge, te te vyaktinI khabara laI nAkhavAnuM mana nahIM thAya. tame tamArI jAtane tanAvamukta-Avezamukta anubhavazo..ekadama For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 haMsA ! tuM jhIla mitrIsarovaramAM rileksa thaI jazo. arthAt snAyutaMtra DhIluM paDI jaze. hRdayanA dhabakArA, vadhaze nahIM. bI.pI.nI. (Abnormality) dUra thaI jaze. zvAsaprakriyA naoNrmala thaI jaze. mana zAMta thaI jaze. dilamAM zatrutA ne saMkleza pedA na thavA devA e jIvananI eka bahu moTI upalabdhi che. A mahattvanI upalabdhi jeoe nathI meLavI teo bIjI rIte ghaNI samRddhimAM ALoTatA hoya topaNa khUba ja vicitra paristhitimAMthI pasAra thaI rahyA hoya che. hamaNAM ja amerikana samAja keTalo rumsa banI rahyo che eno aNasAra ApatI keTalIka vAto tA. 2-4-96nA gujarAta samAcAra'mAM vAMcavA maLelI. emAM jaNAveluM ke..... dareka amerikana potAnA duHkha mATe bIjAne javAbadAra gaNe che ke potAnI takalIpha mATe sarakArane javAbadAra gaNe che. AnuM pariNAma khUba vicitra AvyuM che. badhA badalo ne nukazAnI levAnI bhASAmAM ja bolavA lAgyA che... amerikAnAM bALako navI ebIsIDI zIkhI gayAM che. e phora epala nahIM, paNa e phaoNra eTarnI (vakIla), bI phaoNra belipha (kaoNrTano kArakuna), ane sI phora kaoNnsTITyuzanala rAITsa ! bosTanamAM pevaneva nAmanI 3 varSanI chokarIe potAnI bahenapaNI iMgIne ramatAM ramatAM lAta mArI, jhagaDo thayo, kaoNrTamAM kesa thayo ne korTe banne bALakone ekabIjA sAthe ramavA sAme ijekzana (manAI hukama) Apyo che. jahonI lukhkholI nAmanA 9 varSanA chokarAe bejhabolanI prekaTIsa karavA pheMkelo daDo kerola lIjhA nAmanI strIne vAgyo. e strIe e chokarA sAme kesa karyo che. bhAratamAM sosAyaTImAM krikeTa ramatAM bALako dvArA keTalIya kAkI-mAsInA gharanA kAca tUTI jAya che. koIe kesa karyAnuM jANyuM ?) are ! bIjA para kesa karavAnI zuM vAta ? kAra eksiDanTamAM bALakane IjA thAya ne e vakhate kAra calAvanAra jo enA pitA hoya to e bALaka sagA bApa sAme paNa vaLatarano kesa kare che. hAlamAM bI.bI.sI. upara progrAma ApatAM sanDe TAImsanA taMtrI enDranIla kahe che ke amerikA Arthika rIte samRddha banyuM che, paNa teno samagra samAja bimAra thato jAya che. eka sIka sosAyaTI UbhI thaI rahI che. amerikana haoNspiTalomAM jeTalI pathArIo che emAMnI lagabhaga For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na jovAnI cIja : anyanI bhUla 101 aDadhI pathArIo mAnasika bImArIo mATe che e vAta to prasiddha che ja.. amerikAmAM A dAyakAnuM besTa selara pustaka rahyuM che- dha phAInala ekjhITa... zenuM varNana che A pustakamAM ? AtmahatyAnA vividha mArgonuM... AtmahatyAnuM mArgadarzana meLavavA jhaMkhatA mAnavonuM mAnasa kevuM haze ? e zuM kalpI zakAtuM nathI ? mATe jJAnIo kahe che ke - jo saMkleza nathI joIto.. svasthatA joIe che, to bIjAone gunegAra jovAnuM choDI dyo... jAtanI ja bhUla joI sahana karatAM zIkho. agnizarmAe be vAra pAraNuM cukAvyuM emAM guNasenanI bhUla na joI eTale zatrutA na AvI, bhalabhalAne enA pratye sadbhAvanI saraNI vahevA mAMDe evI AtmabhUmikA racAI, paNa trIjI vAra pAraNuM cUkavAmAM guNasenanI bhUla joI eTale zatrutAe dilano kabajo laI lIdho. ane pariNAme sadgatinAM dvAra para enA mATe No EntrynuM borDa lAgI che gayuM.... AryA caMdanabALAe Thapako ApavA para sAdhvI mRgAvatIe "huM to dezanA zravaNamAM lIna banI gaI hatI, eTale mane khyAla na Avyo, paNa tame jayAre cAlavA mAMDyuM tyAre svayaM ke anya dvArA jarA izAro karAvavo hato ne ! gura cho to tamArI eTalI pharaja nahIM ? Avo koI Thapako to na Apyo, paNa Avo koI vicAreya na karyo, kemake emAM guruno doSa jovAnuM thatuM hatuM. guraNIno doSa na joyo to AtmabhAvamAM lIna banI kevalajJAna prApta karyuM, ne caMdanabALAne paNa enI bheTa dharI. zrAvakamitra, aparamAnA trAsathI trAselA kizorane eno potAno doSa dekhADyo paNa aparamAno na dekhADyo, to e kizora nAgaketu banIne mokSe sidhAvI gayo. dayugIna mAnasacikitsakonuM kahevuM che ke, oveyour enemiesbAIbalanuM A sUtra mAtra gharmasUtra nathI, kintu A yuganI dhyA che..hArTaeTeka, bI.pI. vagere rogo para enI samArika asaro jovA maLI che. saunTamimIbahene A stra mATe | kahevuM che ke, bA to Beautyformula che. teo sagayA che ke kova, vera, ISya vagerenI karkaza lagaNIothI caherA para tema rekhAo aMkita thAya che je caherAnI komalatAno nAza karI nAMkhe che. * For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10. bhUla : bhUlI javA yogya hoya che.... | zAstramAM eka kathAnaka Ave che. eka yuvakanAM nAnI uMmaramAM anya gAmanI koI kanyA sAthe lagna thayelAM. aDhAreka varSa jeTalI uMmara thavA AvI, eTale mAbApe ene potAnI paraNetarane teDI lAvavA mATe mokalyo. e zvasuragRhe pahoMcyo. pelI kanyAnA manamAM ciMtA peThI, hAya ! atyArathI sAsarAmAM goMdhAI javAnuM ! sAsunAM kaDavAM veNa sAMbhaLavAnAM, naNaMdonAM meNAM-ToNAM khAvAnAM !" pIyaramAM maLatI svataMtratA, sakhIo sAthenI mojamajA vagere atyArathI gumAvI devAnuM enuM mana nahotuM. eTale sAsare na javuM evo eNe nirNaya karI dIdho. paNa nA pADyuM cAle ema nahotuM. eTale patinI sAthe vidAya to thavuM paDyuM. vacce jaMgala AvyuM. emAM eka kUvo joI A navavadhUe patine vinaMtI karI : "mane khuba tarasa lAgI che, A kUvAmAM tapAsa karo ne ! pANI maLI jAya to tRSA chIe." eTale patie kUvA pAse jaI pALI upara moTuM karI jarA UMcA thaI pANI jovA prayAsa karyo. e ja vakhate enI patnIe pAchaLathI be paga UMcA karI patine kUvAmAM dhakelI dIdho. basa ! have sAsare javAnI jhaMjhaTa nahIM. ema vicArI e to potAnA pIyara tarapha pAchI vaLI. putrIne ekalI pAchI AvelI joI mA-bApe kAraNa pUchyuM. eNe javAba Apyo ke ame gAma bahAra gayAM ne eka pachI eka apazukano thavA mAMDyAM. zarUAtamAM to AgaLa dhapavAnuM cAlu rAkhyuM, paNa ghaNAM apazukano thayAM eTale emaNe kahyuM, "atyAre sAruM muhUrta lAgatuM nathI. mATe tuM tArA pIyara pAchI jA, pachIthI huM pharIthI sArA muhUrta tane teDavA AvIza." putrIe pApa chUpAvavA mATe juThANuM goThavI kADhyuM. A bAju yuvaka kUvAmAM paDyo. paNa enuM AyuSya baLavAna hatuM, puNya pahoMcatuM hatuM, te kUvAmAM bahu UMDe nahIM evo eka thoDo samabhAga hato tyAM paDyo. khAsa koI IjA paNa na thaI, ne e sthAna para Ubho Ubho navakAra gaNavA mAMDyo. kudaratI bIje divase koI musAphara tarasa lAgavAthI pANInI tapAsa karavA Avyo. teNe ene bahAra kADhyo. kevI rIte paDyA ? e pUchavA para patnInI koI vAta karato nathI. "pANInI tapAsa karavA gayo ne paga khasI gayA-gabaDI paDyo" eTalI For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla : bhUlI javA yogya hoya te..... 103 ja vAta. e paNa svagRhe pahoMcyo. mAtA-pitAe putrane ekalo Avelo jANI kAraNa pUchayuM. A yuvaka to khUba ja gaMbhIra dilavALo ane karmasattAne daDha rIte mAnanAro hato. nAhaka patnInA bhayaMkara kAvatarAne prakaTa karI patnIne halakI cItaravAnI ke e dvArA mAtApitAne vyathita karavAnI enI icchA nahotI. potAne patnI para durbhAva thAya e jema ene mAnya nahotuM tema mAtA-pitAne putravadhU para tiraskAra chUTe e paNa ene mAnya na hatuM. mAruM ko'ka pUrvakarma evuM haze jeNe, potAne kavAmAM dhakelI devAnI patnIne preraNA karI. A enI mAnyatA hatI. eTale eNe paNa patnInI halakAI na thAya e mATe eno doSa chAvaravA javAba kalpI kADhyo ke, "mArAM sAsu-sasarAe amane bannene vidAya to ghaNI sArI rIte ApI, paNa gAma bahAra nIkaLyA ne eka pachI eka apazukano thavA mAMDyAM. eTale meM ene pAchI mokalI dIdhI, ne kahyuM ke bIjA koI vadhu sArA muhUrta teDavA AvIza." patnI ane pati bannee ekasarakho javAba kalpI kADhelo che. chatAM eke potAnI bhUlanA bacAva mATe jyAre anya, bIjAnI bhUlanA bacAva mATe evI javAba kalyo che. mAtApitAne saMtoSa thaI gayo, ne kahyuM ke "sAruM beTA ! cAra mahinA pachI pharIthI sArA divase jaje.' paNa yuvakanA dilamAM thaI gayuM che, "game te kAraNa hoya, e mArI sAthe AvavA rAjI nathI to mAre paNa zA mATe ene parANe lAvavI joIe ?" eTale jyAre jyAre enA mAtApitA vahune teDI lAvavA mATe kahe che tyAre tyAre e kAMI ne kAMI bahAnuM UbhuM karI vAta TALyA kare che. paNa kyAreya patnInA kAryanI koIne zaMkA paDe evIya vAta karato nathI. ema ne ema lagabhaga be varSa nIkaLI gayAM. pharI mAtAe vahune teDI lAvavA mATe kahyuM. yuvake punaH e vAtane uDAvI devA mATe prayAsa karyo. eTale mAtAe Agraha karyo, "game tevuM kAraNa hoya, paNa tuM hajuya teDavA nahIM jAya to vahu ne vevAIne kevuM lAge ? vahu paNa bicArI tArI rAha jotI jotI keTalI duHkhI thaI rahI haze ? mATe have to tuM jA ja." mAtAe khUba Agraha sevyo ne vAta mUkavA taiyAra ja na thaI tyAre paNa samudra jevA gaMbhIra peTavALo A yuvaka vahunI bAbatamAM ekeya zabda na bolyo. vItelAM be varSamAM paNa jyAre jyAre vahunI vAta nIkaLatI tyAre tyAre ANe evI kALajI For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 haMsA ! tuM jhIla maitrI sarovaramAM rAkhelI ke koIne gaMdha sudhdhAM na Ave. mAtAno atIva Agraha thayo eTale ene teDavA javA mATenI pharaja paDI. game te thAya, patnInA e kAryane e koInIya samakSa kahevA taiyAra nahoto. e zvasuragRhe pahoMcyo. patnIe ene joyo ne DaghAI ja gaI. hAya ! A to jIvato che. kaI rIte jIvato rahyo haze ? mArA A kRtyanA kAraNe ja pachI teDavA Avyo nahIM hoya ? have gharamAM sAcI vAta kaheze to mAruM zuM thaze ?" AvI AvI anekavidha zaMkAkuzaMkAothI e gherAI gaI. have zuM thaze ? potAno bhAMDo phUTI jaze. mAtApitA ane Akho samAja kevo dhikkAra ane tiraskAra varasAvaze.. e kaMpI UThI, e gabharAI gaI. e diMgamUDha banI gaI ne satkAra karavAnuM ya bhUlI gaI. paNa sAsu-sasarAe sAro satkAra karyo. pachI sAsu bolyAM "e divase ghaNAM apazukano thayAM ne vahune pAchI mokalI dIdhI....paNa pachI ame to roja rAha joIe chIe ke Aje Avaze ne kAle Avaze....." vahunA dilamAM to dhrAsko paDyo. hamaNAM A dhaDAko karaze ke "kayAM apazukano ne zenI vAta ? meM kyAM vahune pAchI mokalI hatI ? A tamArI dIkarIe zuM parAkrama karyuM hatuM e ene ja pUcho...." kApo to lohI na nIkaLe evI hAlata enI thaI gaI. paNa A to dariyAva dilano cakora yuvaka che. sAsunA bola parathI ja e paristhiti pAmI gayo ke vahue paNa mArA jevI ja koka vAta upajAvI kADhI che. eTale e vAta to huM ane e be ja jaNa jANIe chIe, e samajatAM ene vAra na lAgI. to zA mATe have mAre vahune kaphoDI hAlatamAM mUkavI ? jo atyAre sAcI vAta kahI devAya to vahunI zI hAlata thAya e vAta e barAbara samajato hato. te mane kUvAmAM dhakelI dIdho ! tArI to AvI ja nahIM, AnAthI ya badatara hAlata thavI joIe." AvI koI ja bhAvanA enA dilamAM nahotI. enI jagyAe huM houM ne mArI jagyAe e hoya to mArI enA taraphathI zI apekSA rahe ?' e paNa e vicArI zakato hato. e vyaktie mArI pratye AvuM vartana karyuM to huMya enI pratye evuM vartana karuM." AvI gaNatarIne e "eya kUtarA ! tuM mArI sAme bhasyo, to huMya tArI sAme bhasuM ne kUtaro banuM." "evI athavA "eya gadheDA ! teM mane lAta mArI, to huM ya gadheDo banIne tane lAta mAruM," yA For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 bhUla bhUlI javA yogya hoya te.... to "e patharA !" tuM athaDAyo to huMya, tane jorathI athaDAuM, AvI gaNatarI karavA barAbara samajato hato. ane tethI, kUtaro, gadheDo ke patthara jevA banavAnI potAnI koI ja taiyArI na hovAthI e gaNatarI ene koI ja rIte maMjUra nahotI. enI patnIno jIva addhara thaI gayo hato, pati zuM bole che ? paNa A Tharela prauDhayuvAne Azcaryana ane ahobhAvanA aphATa sAgaramAM patnI garakAva thaI jAya evA ja zabdo uccAryA. eNe potAnI sAsune udezIne kahyuM ke, "tamArI vAta sAcI che, apazukanonA kAraNe mAre ene pAchI mokalavI paDI. pachI ene punaH teDavA AvavA mATe gharamAM ghaNI vAra vAto thaI hatI. paNa kAMI ne kAMI evuM kAraNa AvI jatuM ke AvI zakAyuM nahIM." "tamArI dIkarIe mane kUvAmAM dhakelI dIdho hatoA vAtano eka IzAro'ya na thavA dIdho. enI patnI ke jene Aja sudhI A pati para kyAreya prema jAgyo na hato enA dilamAM A sAMbhaLIne kevI zAMti thaI haze ? kevI TADhaka ne ThaMDaka thaI haze ? ahobhAva, sadbhAva lAgaNI ane premanA have kevA phuvArA UDyA haze enA dilamAM ? e kalamane mATe AuTa opha rIca che, e vAta badhA samajI zake ema che. patnInA dilamAM pati pratye bhAre AdaranI sAthe potAnA pratye pArAvAra pazcAttApa pravAhita thayo . "arere....! meM pAgale A pavitra patine pahecAnyA nahIM. AvA umadA dilavALA patine mArI nAkhavAno meM prayAsa karyo ? huM keTalI adhama kakSAe ane e keTalI ucca kakSAe ?" e pachI to patinuM tyAM 4-5 divasa jeTaluM rokANa thayuM, paNa kyAreya paNa patie e vAtano ullekha na karyo. patnInA manamAM ema hatuM ke kyAreka ekAMtamAM to jarUra mane Thapako Apaze. pUchaze ke "teM A zuM karyuM ? AvuM zobhe ? zA mATe AvuM karyuM ? ema kAraNa pUchaze to huM zo javAba ApIza ? eve vakhate, bhale ne bIjuM koI na hoya to paNa emane huM zuM javAba ApIza ? e vicArathI ene tIvra kSobha ane zaramanI lAgaNI thaI AvatI hatI. paNa meLavelA tattvajJAnanA AdhAre eno A guNiyala pati vicArI zakato hato ke, "ekAMtamAM paNa huM A aMge ene koIpaNa vAta karIza yA pUchIza to ene keTalo mAnasika trAsa thaze ?" For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM anya vyaktinI bhUla kahevA mATe, yAda karAvavA mATe, enI pAse enI kabUlAta karAvavA mATe sAmAnyathI dareka mANasa keTalo Atura hoya che ? kevo talapApaDa hoya che ? "lANAe bhUla karI che" ATalI khabara ja paDavI joIe, eTale mANasanI eka evI TenDansI thaI jAya che ke "cAnsa maLe ne enI bhUla ene saMbhaLAvuM, enI pAse kabUla karAvuM, bhale ene mAre koI sajA karavI nathI, paNa eka vAra eTalI kabUlAta to karAvuM ja.' AvI je khaNaja UThe che ene mANasa rokI zakato nathI. cAmaDInA aneka prakAranA rogomAM khaNaja UThe che ne ! jyAM sudhI khaNe nahIM tyAM sudhI cena ja na paDe. khaNe tyAre ja ene zAMti thAya ane sAruM lAge. tethI e khaNyA vagara rahI ja zakato nathI. paNa pariNAme eno roga ja vadhu ne vadhu ne vadhu khaNajo ja UbhI thatI jAya, jenA pariNAme e ora-vadhu duHkhI thAya. enI bhUla enI pAse kabUlAvyA vagara na rahuM AvI je khaNaja che e bAbatamAM paNa A samAna che. game tevI khaNaja UpaDe, huM nahIM ja khaNuM, to ja A roga maTaze ne bhayaMkara duHkhomAMthI bacIza." Avo jeNe nirNaya karyo hoya, daDha saMkalpa karyo hoya ane e mATe je mahAsattva phorave e ja khaNavAnuM rokI zake. bAkI je A jANato nathI ke evo sattvazALI nathI e to khaNyA vagara rahI zakato nathI. e to te bhUla karI che tethI tuM nIco ne huM UMco. AvA abhimAna poSavAnA eka tuccha sukha khAtara sAmI vyaktine zaramamAM nAkhavA, kSobha pamADavA mATe taiyAra thaI ja jAya che. potAnI bhUla pAMca varSeya koI yAda karAve, potAnI AgaLa bole to potAnA dilamAM kevo ghA lAge che ene vAraMvAra anubhavanAro mANasa, ane tethI ja potAnI bhUlane kyAreya koI yAda na kare, kyAreya potAnI ke anyanI AgaLa na kahe, kyAreya potAnI pAse enI kabUlAta na karAve, evI apekSA rAkhanAro mANasa, bIjAnI bhUla vakhate A badhuM moTe bhAge bhUlI ja jAya che. zuM A enI nabaLAI nathI ? zuM A enI moharAjA nacAve ema nAcavuM evI vRtti nathI ? svaahaMkArane poSavAnA tuccha sukha khAtara bIjAne hINapatano anubhava karAvavA taiyAra thaI gayela vyaktine e khabara nathI hotI ke "moTe bhAge AkhuM jagata A je nabaLI kaDIno bhoga banI jAya For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla : bhUlI javA yogya hoya te... 107 che ne bIjAnI bhUlanI yAda devaDAvavAmAM AnaMda mAnatuM hoya che tene huM, manane thoDuM makkama karIne, sattvane thoDuM vikasAvIne, jo rokIza, to sAmI vyaktine svabhUla sAMbhaLavA vagerenA trAsamAMthI mukta thavAnA je AnaMdano anubhava thaze, ane enA para ene mArA pratye je sadbhAva prema ane AdaranI lAgaNIo UbhI thaze, ane enA kAraNe mane je AnaMdano anubhava thaze, e pelA ahaMkAranA tuccha AnaMda karatAM kaMIka gaNo adhika haze. vaLI e tuccha nahIM, paNa sAttvika AnaMda haze. AnA badale jo huM bhUlanI kabUlAta karAvavA mathIza to e vyakti mArAthI gabharAtI pharaze. mArA para durbhAvavALI banaze. mArI najaramAM na AvI javAya e mATe prayatnazIla banaze, mArI sAthe (ke pAse) kAma na karavuM paDe emAM rAjIpo anubhavaze, kadAca mAre panAre enuM kAMI kAma paDaze to'ya "kAma pUratuM ja kAma, kema jaldI ahIMthI chUTuM' evI lAgaNIvALI thaze, temaja e kAma aMgenA alpakAlIna saMparkamAM paNa eka jAtanI bhayanI ne zaMkAnI lAgaNIthI ja vartaze. e mArI sAthe haLI-maLI nahIM zake, eka nahIM thaI zake. e vyakti, mArA aMgata svajana saMbaMdhavALI haze, toya mArI AgaLa e potAnuM dila kholIne vAta nahIM karI zake. mAre badale dUranA koI sabaMdhI, paNa AvI nabaLI kaDInA bhoga nahIM banela udAra mANasa pAse e potAnA dilanI badhI vAto karaze. te tyAM sudhI ke amArA be vaccenI aMgata bAbato aMgenI koI mUMjhavaNo paNa e mArI pAse rajU nahIM karatAM bIjA pAse karaze. potAnI aMgata vyaktine choDIne bIjA AgaLa A badhI vAto karavAmAM enuM paNa dila khaTakatuM to hoya che, potAnI aMdaranI vAto bahAra bIjA pAse zA mATe khullI pADavI ? evuM e paNa jANatI hoya che, ane tethI ja anyane kahevA karatAM potAnI e aMgata vyaktine ja A muMjhavaNa jaNAvuM. evuM e paNa vicAratI hoya che. paNa ApaNe enI pAse enI bhUlanI vAraMvAra karAvelI yAda, enI bhUlanI kabUlAta karAvavA mATe karelA prayAsa vagereno enA dilamAM je ghA lAgyo hoya che, e ene e mATe prayAsa karatAM aTakAve che. kyAreka mana makkama karIne e ghAne avagaNavAno prayAsa karIne e aMgata vyakti ApaNI pAse Ave cheya kharI, ane tema chatAM, ApaNI pAse dila kholavAnI hiMmata karI zakatI nathI, dilamAM ghaNuM For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 haMsA !.. tuM jhIla mitrIsarovaramAM jhajhUmavA chatAM, mana sAthe ghaNI mathAmaNa karavA chatAM enI jIbha e mUMjhavaNone vAcA ApI zakatI nathI, ane tethI ADI-avaLI bIjI vAto karIne-e vAtano harapha sudhdhAM uccAryA vinA e ApaNI pAsethI vidAya thAya che. kyAreka ghaNI mathAmaNa bAda thoDIghaNI hiMmata keLavAya che, ne ekAda-be vAkyo e bole paNa che, paNa enA para ApaNe ApaNA svabhAva mujaba je ekAda-be vAkyo bolI nAkhIe chIe, ke prazno pUchI nAkhIe chIe enA para pAchI enI hiMmata tUTI paDe che. "A vAta nakAmI upADI' evuM e anubhave che ne vadhu duHkhI thaIne pAchI phare che. vaLI e mUMjhavaNono mUMjhAro to asahya banyo ja hoya che eTale ene haLavo karavA, chevaTe, jenA para vizvAsa bese, jenI pAsethI sahAnubhUti maLavAnI AzA jAge enI pAse jaIne e potAnA dilanI mUMjhavaNo vyakta kare che, ene e potAnA hitecchu mAnI enI salAha le che. vAraMvAra enI bhUlone yAda karanAro, ghaMTanAro ne saMbhaLAvanAro e aMgata saMbaMdhI jyAre A jANe che tyAre ene pArAvAra duHkha thAya che. e enI A eka navI bhUla samaje che. Aja sudhI enI koI paNa bhUla pratye udAratA na dAkhavanAra e manamAM evuM vicAre che ke, "eNe bIjAne vAta karavAnI zI jarUra hatI ? mane kahevuM joIe ne ene bahu mUMjhavaNa ne parezAnI hota to zuM huM kaMIka mArga na kADhata ?" paNa e A vicArI zakato nathI ke, Aja sudhI vAraMvAra bhUla saMbhaLAvI-saMbhaLAvIne enA dilane Thesa ja pahoMcADI che. mArA pratye enA dilamAM sadbhAva Ubho rahe evuM meM vartana ja kyAM karyuM che ? e dila kholI zake e mATenI Avazyaka vAtAvaraNano meM ja nAza karyo che ne ! mATe AmAM mAro ja vAMka che. AvuM badhuM vicArI zakato na hovAthI e, potAnA e aMgata saMbaMdhInI A eka bIjI akSamya bhUla mAnI enA para tiraskAra vagere ja vadhAre che, jenA pariNAme kyAreka saMbaMdha tUTavAno avasara Ave che. kadAca samAja vagerenA bhaye na tUTe topaNa, mAtra kahevAno ja saMbaMdha rahe che. emAM koI ja AnaMda raheto nathI, paNa uparathI saMkleza ja rahe che. tattvajJAna nahIM pAmela vyaktinI A vAta karI, anyanI bhUlane bhUlI javAnI udAratA nahIM keLavelA dilanI A hAlata batAvI, For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla : bhUlI javA yogya hoya te.... 109 maitrIbhAvanAthI pavitra nahIM thayela aMtaHkaraNanI A dazA jaNAvI. paNa A yuvaka to tattvajJAna pAmelo che, udAra dilavALo che, maitrIthI pavitra cittavALo che. eTale patnIe potAne kUvAmAM dhakelI dIdho hato e bAbatamAM ekeya zabda enA mukhamAMthI nIkaLyo nahIM. patnIno prema to A jANIne vadhato ja gayo. vidAya laIne svagAme pAchA pharatAM punaH pelo kUvo Avyo. e sthAna najIka AvavA mAMDyuM ne patnInI dhaDakana pAchI vadhavA lAgI. "khalAsa ! have e prasaMga yAda Avaze ne pati kaMIka pUchaze to ? jaldI A sthAna pasAra thaI jAya to sAruM." AvA vicArothI enA pagamAM tejI AvI. pati paNa patnInA dilanI mUMjhavaNo samajI zakato hato. "kema, pANI pIvuM che ?" eTaluM pUchavA dvArA ke pote zI rIte bahAra Avyo e jaNAvavA dvArA te zuM karyuM hatuM ? enI yAda devaDAvI dauM evI koI vRtti enI nahotI. jANe ke A sthAne pahelI ja vAra Avato na hoya e rIte e (aitihAsika !) sthAna eNe pasAra karI dIdhuM. pachI rastAmAM premanI ghaNI vAto karI, paNa Ano koI izAro karyo nahIM. sAsaruM najIka AvavA mAMDayuM ne patnInI becenI pAchI vadhavA mAMDI. potAnAM mAtA-pitAne to jarUra patie vAta karI haze ne ! mArAM sAsu-sasarA mane kevo Thapako Apaze ? sAsu kevAM maheNAM vAraMvAra mAryA karaze ? emanA dilamAM mArA pratye kevo tiraskAra Ubho thaI gayo haze ? sAsarAmAM jIvana kaI rIte vyatIta thaze ? AvA badhA vicAroe e dhrUjI UThatI hatI. paNa jevI e sAsare pahoMcI. oha..! ahIM to vAtAvaraNa ja alaga che. badhA khUba ja AnaMda sAthe satkArI rahyA che.... padhAro padhAro kulalakSmI.... ene khyAla AvI gayo ke meM mArA doSone chAvaravA jevI kalpanA upajAvI kADhI hatI, evI ja mArA patie paNa upajAvI kADhI hatI ne ahIM paNa A vAta koIne ja karI nathI, tyAre ene pati pratye anahada AdarabhAva jAgyo. "A mArA pati, e mAtra pati nathI, paNa eka deva che.' evI vasaMta lAgaNI enA dilamAM aMkAI gaI. eno pArAvAra prema ane potAnA mATe prANa pAtharI devA sudhInI lAgaNIo joIne e prauDhayuvakane paNa khUba AnaMda thayo. eNe jIvanamAM sukhazAMti mATenAM A be sUtro banAvI kADhyAM... pUchavA karatAM na For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11O haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM pUchavuM sAruM, ne bolavA karatAM na bolavuM sAruM. jIvanamAM jANe ke evo kaMI prasaMga ja nathI banyo, e rIte bannenuM lagnajIvana vyatIta thavA mAMDyuM. varSonAM varSo vItI gayAM. saMtAnoya thayAM. paNa kyAreya A bAbatano harapha paNa uccAryo nahIM ne patnIno prema dinapratidina vRddhigata banato ja rahyo. A prauDha-Tharela-gaMbhIra sajjananI salAha levA aneka loko AvatA. uparanAM jIvanasUtro e darekane kaheto, eTale eno jayeSTha putra ghaNI vAra potAnA pitAne A be sUtronuM rahasya pUchato, tyAre meM tane kahyuM ne pUchavA karatAM na pUchavuM sAruM ? basa tAre kyAreya mane pUchavuM nahIM." A rIte A vAtane uDAvI deto. paNa putranI jijJAsA jora pakaDatI gaI. e vAraMvAra Agraha karavA lAgyo. chatAM gaMbhIra pitAe koI macaka ApI nahIM. eka divasa pitA-putra sAthe jamavA beselA. lagabhaga peTa bharAvA AvyuM, topaNa patnI premathI atyaMta Agraha karI rahI hatI. enA para Ane pelo prasaMga yAda AvI gayo. "A saMsAra kevo che ! je eka divasa mane mArI nAkhavA taiyAra thaI gayelI e Aje aDhaLaka premathI Agraha karI rahI che." ene jarA hasavuM AvI gayuM. enuM A hasavuM putranI najaramAM AvI gayuM. eNe vicAryuM ke mArA pitAjI atyaMta gaMbhIra ane Tharela che, vagara prayojana hase nahIM. to Aje kema hasyA ? bhojana bAda eNe hasavAnuM kAraNa pUchayuM. pitA pAse javAba taiyAra hato. beTA ! pUchavA karatAM na pUchavuM sAruM. paNa Aje putra choDe ema nahoto. jayAM sudhI mane AnuM rahasya nahIM kaho tyAM sudhI huM ahIMthI UThIza nahIM, evI haTha pakaDI lIdhI. pitA samajato hato ke badhAnAM dila gaMbhIra hotAM nathI. putra A vAtane peTamAM TakAvI nahi zake. eTale eNe spaSTa inkAra karyo. chatAM jyAre putra chellI kakSAnI jIde caDyo tyAre pitA thApa khAI gayA. "jo beTA, Aja sudhI A vAta meM koIne karI nathI. mAre taneya karavI nathI. paNa tuM Aje jIde caDyo che. eTale nAIlAja tane karavI paDe che. paNa tuM mane vacana Apa ke koInI paNa AgaLa A vAta tuM kyAreya nahIM kare.' putre promIsa ApyuM. ne pitAe badhI vAta karI dIdhI. putra kAMI pitA jevA UMDA peTavALo nahoto ke enA peTamAM A vAta dharabAyelI rahe. eka vAra mAnI sAthe kaMIka bolAcAlI thaI ne enA For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 bhUla bhUlI javA yogya hoya te... moMmAthI zabda nIkaLI gayA ke, "besa besa have, tuM kevI che te huM jANuM chuM. teM to mArA pitAne mArI nAkhavA mATe kuvAmAM dhakelI dIdhA hatA." "ararara ! A to mArA dIkarAneya khabara paDI gaI ne eNeya mane saMbhaLAvyuM. have to badhAne khabara paDI jaze ne badhA Dagale ne pagale mane saMbhaLAvyA karaze.." putranA zabdoe mAtAnA dila para vaja jevo prahAra karyo. A vajAghAtane e jIravI na zakI. Heart attack and instant death..... e motanA mukhamAM dhakelAI gaI... pitAnA dilane pArAvAra duHkha thayuM. jIvanabhara jALaveluM sUtra- "bolavA karatAM na bolavuM sAruM eka vAra gumAvyuM ne bhayaMkara pariNAma AvyuM. AgaLanA prakaraNamAM kahI gayo ke koInI bhUla juo nahIM. have mAre A kahevuM che ke, kadAca koIe ApaNI najara sAme ja koka bhUla karI ane ApaNI najaramAM AvI ja gaI che, to have ene bhUlI jAva. bhUla nAma ja enuM je bhUlI javA yogya hoya. ene bhUlI javAmAM Ave to jIvanamAM zAMti-samAdhi Ave che, ne sAmAnA dilamAM ApaNA pratyenI premasabhAvanI lAgaNIo uchALA mAravA mAMDe che. paNa ene yAda karI eTale samajI rAkho ke herAnagatio cAluM thaI. e prauDha yuvakane bhojana vakhate patnInI bhUla yAda AvI to hasavAmAMthI khasavuM thayuM ne ! yAda ja na AvI hota to ? kyAreya patnInI bhUlane, khuda patnInI AgaLa paNa e bolyo nahoto to enA jIvanamAM kevo prema ane AnaMdano udadhi hiloLA leto hato. mATe kahuM chuM.... jIvanane prasanna banAvavuM che ? Forget the past.... daTAI gayelAM maDadAMone ukheDavAnI bAliza ceSTA choDI dyo...... jIvananI kaTutA ghaNe aMze dUra thaI jaze... paNa jIvanA jIvanamAM AnaMda relAya e moharAjAne pasaMda nathI. eTale eNe A jIvaDAne anAdinI UMdhI cAla pakaDAvelI che. potAnI bhUlane koI game eTalI yAda karAve topaNa yAda ja na Ave eTalI hade bhUlI janAro mANasa sAmAnI bhUlane koI rIte bhUlI zakato nathI. sAmAnI bhUla to enA dilamAM zilAlekhanI jema kotarAI jAya che. najara sAme prasaMgo to ghaNA bane che enuM pratibiMba paNa dilamAM paDe che. pratibiMbane darpaNa paNa jhIle che ne phoToprInTa paNa jhIle che. For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 - haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM paNa e bemAM keTalo badho phera hoya che ? darpaNa to jevo e prasaMga khasyo ke tarata pAchuM jevuM hatuM tevuM Neat and Clean, prasaMganI koI ja noMdha-koI ja asara nahIM, ane tethI jyAre bIjo prasaMga Ave, tyAre enuM pratibiMba jhIlavA mATeya e taiyAra hoya che, e yathArtha pratibiMba jhIlI zake che. jyAre phoTo prInTa to prasaMganI evI noMdha le che-prasaMganI evI asara jhIlI le che ke kAyama mATe e ja enA para aMkAI jAya che. ane tethI bIjA koI ja pratibiMbane e jhIlI zakatuM nathI. najare caDatI anyanI bhUlane jenuM dila darpaNanI jema jhIle che, enuM dila pAchuM turaMta svaccha thaI jAya che. A svaccha thayelA dilamAM pachI, bIjIvAra jyAre e vyakti koI sAruM kArya kare che tyAre enA e sArA kAryanuM paNa pratibiMba paDI zake che. paNa jenuM dila anyanI bhUlone phoTo prInTanI jema jhIle che, enA dilamAMthI e dazya khasatuM ja nathI. ane tethI jyAre bIjI vakhata e anya vyakti sAruM kArya karI rahI hoya, topaNa enuM pratibiMba paDatuM nathI. moTe bhAge mAnavInuM dila anya vyaktinI bhUla pratye phoToprInTanI jema varte che. eTale ekavAra A bhUlanuM dazya jhIlI lIdhA pachI, anya game eTalA dazyo Ave ne ! phoToprInTanI jema e ene jhIlatuM ja nathI. InakAra ja kare che. mATe to kahyuM che ne ke, 'First Impression is the last impression.' pahelI chApa paDI gaI e ja chevaTa sudhI UbhI rahe che. X-Y-2 vyakti sAme AvI.. koIe kahI dIdhuM ke, A cora che. basa, pachI to tame enI dareka hilacAla para sUkSma najara rAkhazo. e hajAra sArAM kAma karato haze... paNa tame ene zaMkAthI ja jozo... kAraNa ? e ja ke tamArA dilamAM enI prathama imezana cora tarIkenI UbhI thaI che.... bIjA paNa eka ciMtake kahyuM che ke, "mANasa mANasane pahelI vAra ja maLe che, e pachI to jyAre jyAre e mANasanI mulAkAta thAya tyAre tyAre enI Imejane ja maLe che." eTale ke e vyaktinI potAnA dilamAM evI kalpanA UbhI thaI ke, "A mANasa bahArathI sAruM sAruM bole che. jANe ke mAruM bhaluM karavA icchato na hoya evI vAto kare che, paNa aMdarathI mane kApe che, mAruM bUruM karavA icche che.' For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla bhUlI javA yogya hoya te.... 113 ekavAra AvI kalpanA Fix depositmAM mUkI dIdhI... eTale pachI vyAja cAlu... jayAre jyAre e vyakti maLaze, tyAre tyAre AnA manamAM sIdhI A ja chApa AgaLa dhasI Avaze. "joje bhAI ! AnI sAthe vAto karavAmAM ne kAma levAmAM saMbhALaje.. game eTaluM mIThuM bole, phasAI na jato." basa pachI A ja gaNatarI mujaba e enI sAthe vAto karaze, vartaze, jANe ke potAnA manamAM rahelI enI e imeja sAthe ja vAta karato nA hoya ! pachI bhale ne pelo kharekhara AnA hitanI be sArI vAto kema karato na hoya ! vaLI moharAjAnI mutsadI to juo. mAnavInuM mana phoToprInTanI jema je pratibiMba jhIle che te sAmAnI bhUlanuM ja. enA dimAgamAM pahelI iprezana je paDI jAya che te moTe bhAge sAmAnA aparAdhanI ja. dilamAM imeja je UbhI thAya che te sAmAnA koka narasA vartAvanI ja. sAmAnAM sArAM kAryonuM phoToprInTa jevuM pratibiMba mAnavamana lagabhaga jhIlatuM nathI, dimAgamAM moTe bhAge enI Imezana evI dRDha thatI nathI, dilamAM enI evI joradAra imeja UbhI thatI nathI. sArAM kAryo mATe to mAnavamana darpaNa jevuM ja banI jAya che. e prasaMga pasAra thayo ne bhUlAI gayo, koI ja asara nahIM. jAtaanubhava ja tapAso ne ! kokane tyAM jamaNavAramAM jamavA gayA. eka pachI eka TesTaphula vAnagIono AsvAda levAI rahyo che. emAM caTaNI AvI. bhUlamAM emAM mIThuM Dabala paDI gayuM che. moM khAruM khAruM thaI gayuM, sAthe dila paNa. pachIya bIjI sArI sArI vAnagIo ArogI. jamaNavAra pUro thayo. pachI kaI vastu yAda Avaze ? pAMca-paccIza divasa pachIya jyAre vAta nIkaLe tyAre dilamAMthI kaI phoToprInTa bahAra paDaze ? sattara sArI vAnagIonI ke khArI caTaNInI ? bhaluM haze to, bIjI kaI kaI vAnagIo hatI e paNa bhUlAI jaze, paNa A khArI caTaNI nahIM ! koI vyakti ApaNI prazaMsA-sanmAnanAM so vAkyo bole ane niMdA-apamAnanAM be vAkyo bole to kayAM vAkyo yAda rahI jAya ? zeno pratyuttara vALavAnuM mana thAya ? savAre eka kalAka sudhI mAthuM dhuNAvI dhuNAvIne gokhelI gAthA sAMja paDe ne bhUlAI jAya che, ne koke ApelI gALa, vagara prayAse varasonAM varaso sudhI yAda rahe che ! moharAjAe karelI A kevI viDaMbanA ! AvuM badhuM ja yAda rAkhI For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM rAkhIne saMkalezo ja UbhA karavAnA che ne ke bIjuM kAMI ? A to duHkhI thavAnA ja dhaMdhA che ke anya kAMI ? jyAM sudhI moharAjAnI AjJA A jIva uThAvato rahevAno che, tyAM sudhI moharAjA jIva pAse AvI ja cAla calAvavAno che. AvI anAdinI cAla cAlIne jIva jAte duHkhI thavAno che. kevI avaLI cAlo moharAjAe zIkhavADI che ! ko'kane mATe ko'ka kalpanAthI eka vAra narasI chApa UbhI thaI gaI, to pachI enuM game eTaluM sAruM vartana jovA chatAM, eNe mAruM A A sAruM kAma karyuM, evuM svayaM anubhavavA chatAM, e pUrvanI UpasI gayelI chApane jaldIthI bhUsavA mAnavA taiyAra thato nathI. jyAre ko'kanA vAraMvAranA sArA vartanathI kadAca kyAreka koka sArI chApa UbhI thayelI hoya che ene jIva, enuM eka ja vAranuM narasuM vartana joIne (are, joIne zuM ? mAtra enI kalpanA karIne) bhUMsI nAkhavA taiyAra thaI jAya che. magadhasamrATa zreNika ane mahArANI cellaNA vizvavatsala zrImahAvIradevane vaMdanAdi karIne saMdhyAkALe pAchA pharI rahyAM hatAM. nagarabahAra nadIkinArA jevA sthAnamAM, nadI karatAMya zItaLa ane pavitra eka mahAtmAne kAussagga dhyAnamAM joyA. banne bhAvavibhora banIne vaMdana karyuM. rAjamahela pahoMcIne saMdhyAkAryathI paravAryA. rAtrInuM Agamana thayuM. ThaMDI kahe mAruM kAma ! evI kAtila ThaMDI paDI ke madharAte jayAre celaNAno eka hAtha rajAImAMthI bahAra nIkaLI gayo, to eka bhayaMkara dhrujArI enA zarIramAMthI pasAra thaI gaI. celaNA mahArANInI nidrA UDI gaI. rAjamahelamAM hovA chatAM potAnA hAthanI A hAlata jANIne rANIne, mahAtmA yAda AvI gayA, ne sahasA mukhamAMthI zabdo sarI paDyA "emanuM zuM thatuM haze ?' A zabdo zreNikarAjAnA kAnamAM paDyA ne manamAM huM jene satI mAnuM chuM e paNa koI anya puruSanA vicAramAM rame che." AvI kalpanAe sthAna jamAvyuM. "mahArANI cellaNA pativratA strI che." evI varasonA anubhavathI UpaselI chApa A eka ja prasaMga para thayelI kalpanAnA kAraNe bhUMsAI gaI. viparIta chApa UbhI thaI gaI ne yAvat aMtaHpurane jalAvI devAnuM pharamAna paNa chUTI gayuM. jyAre mahAvIradevanA zrImukhe potAnI zaMkAnuM nivAraNa thayuM tyAre potAnA avicArI pharamAna para bhayaMkara becenI anubhavavAno avasara Avyo. basa ! moharAjAnuM A eka ja lakSya che ke dareka rIte jIvane trAsa For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla : bhUlI javA yogya hoya te... Apavo. UMdhI UMdhI salAho ApavI, e mujaba UMdhAM kAryoM karAvavAM ne pariNAme herAna karavo. enI eka eka salAha UMdhI ja hoya che. eka vyaktithI koka bhUla thaI gaI. enI e bhUlano jANakAra ke ajANa vyakti koka sabhAmAM ke cAranI vacamAM janaralI ja e bhUlanuM varNana karatAM bole che.. ke, "Aje duniyAya kevI thaI gaI che, keTalAya loko evA hoya che ke jeo AvI AvI bhUlo kare che.'' basa, A bhUla karanAra vyakti ema ja mAnI leze ke, "eNe mane saMbhaLAvyuM. mArI bhUlanI TIkA karI.'' AvuM mAnIne e duHkhI thaze, manamAM udvegane dhAraNa karaze. e ja vyaktie koka sAruM kAma karyuM, jenuM kAma karyuM hatuM, e ja vyakti koka sabhAmAM ke cAranI vacamAM janaralI ja Ama bole che ke 'Ajeya duniyAmAM sArA sArA paropakArI jIvo vase che jeo AvuM AvuM koInuM sAruM kAma karI Ape che.'' A sAMbhaLIne zuM 'mArI prazaMsA karI' evuM mAnIne e prasanna thaze kharo ? ene saMtoSa thaI jaze kharo ? nA, tyAM to e ema ja vicAraze '"sArA kAmanI vAta karI, paNa e kAma meM karyuM che evuM mArA nAma sAthe kyAM kahyuM ? lokone zI rIte khabara paDe ke e kAma meM karyuM che ne A mArI prazaMsA thaI rahI che ?'' che ne mohe karelI jIvanI vicitratA ! kharAba kAmanI koI vagara nAme janaralI vAta kare che to mAthe TopI paherIne duHkhI thaI javA taiyAra ne sArA kAmanI e rIte vagara nAme janaralI vAta kare che to khuza thavA taiyAra nathI ! kharAba kAma aMge 'loko nAma sAthe jANe to ja mArI TIkA thaI kahevAya.' evuM nahIM ! ne sArA kAma aMge 'loko nAma sAthe jANe to ja mArI prazaMsA thaI kahevAya.' evo Agraha ! AvI vicitratA zuM herAna thavAnI ja eka rIta nathI ? zuM A paNa jIvane duHkhI karavAnI moharAjAnI eka cAlabAjI nathI ?' 115 AvI ja mohanI eka cAlabAjI che, jeno ApaNe prastutamAM vicAra karI rahyA chIe, moharAjA A jIva pAse 'mArI bhUla koI uccAre nahIM, koI yAda karAve nahIM evI apekSA baMdhAve che. ane tethI ja potAnA ja jevA svabhAvavALo bIjo jIva jyAre e bhUlane uccAre che, yAda karAve che, kabUla karAvavA prayAsa kare che tyAre A jIva enI sAthe zatrutA UbhI karavA mAMDe che. e jIva game tevo For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM priya hoya topaNa dhIme dhIme kaDavo lAgavA mAMDe che, potAnI bhUla mATe AvI apekSA laIne pharanAro A ja jIva, jayAre bIjAnI bhUla dekhe che tyAre to enI e bhUla saMbhaLAvavA-kabUla karAvavA tatpara ja rahyA kare e paNa moharAjAe nAkhelo eka pAso che. A mATe tatpara rahIne paNa jIva bIjAo sAthe zatrutA ja UbhI kare che, mIThA saMbaMdhone toDato ja jAya che. potAnI priyatAne ghaTADato ja jAya che ne eka divasa sAva apriya thaI paDe che.....' Return to Religion 11441 42sHi zAS UPE2il 2114Siciozl eka kisso lakhyo che - pote mAnasacikitsaka ne aneka prakAranA keso enI pAse Ave. mAnavamanano ghaNo abhyAsa thaI gayelo eTale sAyakeTerisTonI TrAIsAIklika ke TrAkvilAIjhara laI laIne thAkI gayelA rogIne paNa evI evI salAho Suggestion Ape ke Diprezana-saprezana-menika vagere rogo paNa kaMTrolamAM AvI jAya ne lagabhaga kesa sAro thaI jAya. eka vAra eka mahilA rUmsa para AvI. Talk therapy, daramyAna mahilAe phariyAda batAvI, "pote badhI rIte patinI sevA karatI hovA chatAM, ane pati sivAya anya koI puruSane cAhatI na hovA chatAM temaja sArI evI rUpALI hovA chatAM enA patine e vahAlI nahotI. eno pati ene premathI bolAvato nahoto. rajAnA divase ghera rahI ke bahAra sAthe pharavA laI jaI premagoSThI karato nahoto, ekalo ja bahAra pharavA jato raheto." A to rahyo mAnasacikitsaka. e strInA manano UMDANathI abhyAsa karavA eNe aneka prakAranA jhINavaTabharyA prazno pUchayA, savAre tame pahelAM UTho cho ke pati ? cA-nAsto tame taiyAra karo cho ke patie karavA paDe che ? rasoI patine manapasaMda banAvo cho ke tamAre manapasaMda ? ophise javAnA samaye taiyAra thavAmAM patine sahAya karo cho ke nahIM ? enA ophisakAryamAM tame dakhala karo cho ke nahIM ? traNa kalAka sudhI aneka prakAranI IkvAyarI karI. emAM eka evI tAravaNI para e Avyo ke jyAre patie kAMI bhUla karI hoya tyAre evuM saMbhaLAvavAnI Ane Teva hatI ke, "A to huM chuM te badhuM nabhAvI lauM chuM, bIjI koka hota to, to kyAranI ya bhAgI gaI hota." basa, For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla bhUlI javA yogya hoya te.... 117 DaoNkTare nADI pArakhI lIdhI. davA priskrAIba karI ke, "juo bahena ! tamArA rUpa ke patinI sevA aMge tamAre koI ciMtA karavAnI jarUra nathI. e mATe have koI navo vizeSa prayAsa Avazyaka nathI. paNa tame ATaluM kAma karo, patinI bhUla vakhate tame AvuM je saMbhaLAvo cho te baMdha karI, have jyAre tamArI koI bhUla thaI hoya, tyAre tamAre AvuM kahevuM ke, "A to tame cho to mArI AvI bhUlone sAMkhI lyo cho, bIjo ko'ka pati maLyo hota, to kyAranIya mane tageDI mUkI hota !" basa, tame ATaluM karo ne mahinA pachI mane maLo. e mahilAne to game te bhoge patino prema saMpAdana karavo hato. eNe A salAhane svIkArI lIdhI. pachI to mahinAnIya kyAM jarUra hatI ? paMdareka divasa thayA haze ne e sannArI harakhAtI harakhAtI DaoNkTarane Congratulations ApavA AvI. . "DaoNkTara sAheba ! abhinaMdana ! abhinaMdana ! tamArI sonerI salAha phaLI. have to mArA patideva mane eTalA badhA cAhe che ke ophisethI sIdhA ghare ja AvI jAya che. rajAnA divase yA to ghare rahe che, yA to bahAra maneya sAthe laI jAya che.' lokomAM priya banavuM che? sahapAThI, sahavAsI ane sahapravAsIono prema saMpAdana karavo che? to A suvarNasUtra DAyarImAM TapakAvI rAkho"potAnI bhUlane koI ja jAtanA bacAva vagara svIkArI lyo. anyanI bhUlane kyAre ya yAda na karo, saMbhaLAvo nahi ke kabUla karAvavA prayAsa na karo." bezaka, A ghaNuM kaThina kArya che, kemake ApaNI sAhajika pravRtti AnAthI viparIta che. koInI paNa bhUla jovA maLI to ApaNA magajamAM enI naeNgeTIva taiyAra thaI jAya che ne prasaMge prasaMge emAMthI paoNjhITIva nIkaLyA ja kare che. ema koInI paNa bhUla sAMbhaLavA maLI to e magajamAM TeparekorDa thaI jAya che. jyAre jyAre rekorDapleyara para goThavAya tyAre tyAre vAgavA mAMDe. koInA paNa narasA vartanane bhUlI javAnuM che, enA badale ene vAraMvAra yAda karavAmAM Ave, kahyA karavAmAM Ave to enAthI vairanI gAMTha baMdhAya che. zarIramAM lohI vahetuM ja rahevuM joIe, to ja svAthya jaLavAya. jo e vahetuM aTakI jAya ne eka sthAne jamA thavA mAMDe to emAMthI gAMTha bane che (lohI gaMThAya che) je aneka prakAranuM asvAthya UbhuM kare che. ema anya vyaktionI For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM bhUlonA prasaMgo to banyA ja karavAnA che. e vahetA rahevA joIe, to ja svastha rahevAya. enA badale jo koI paNa prasaMga vahyo nahIM ane dilamAM jamA thaI gayo to e vAraMvAra yAda Avaze. anyanI bhUlanI vAraMvAra yAda e vairanI gAMTharUpa banI jAya che, je AtmAmAM aneka prakAranI asvasthatAone pedA kare che. A asvasthatAothI bacavuM hoya ane AdarapAtra banavuM hoya to A sAhajika vRttine tilAMjali ApavI paDaze, A vRtti jo na chUTI to Ubho thayela premasaMbaMdha paNa tUTI jaI zatrutA pedA thavAnI zakyatA UbhI thAya che ne A vRtti jo chUTI gaI to tUTI gayelo saMbaMdha paNa joDAtAM vAra lAgatI nathI. duniyAmAM jovA maLe che ke je yuvaka-yuvatInA vivAha thaI gayA hoya paNa haju lagna thayAM na hoya tyAre keTalo badho prema hoya che ? kalAkonA kalAko sudhI maLe, harephare, premathI vAto kare, vacce lAMbo virahakALa paDI jAya to ekabIjAnI yAda AvyA kare, viraha vedanA anubhavAya. kyAreka sAcA dilathI evI lAgaNI anubhavAya ke jarUra paDye ekabIjA khAtara prANa pAtharI daIzuM. paNa A ja yugala jyAre lagnagraMthithI joDAI jAya che, dAMpatyajIvana zarU thAya che, ne pachI cAracha mahinA pasAra thayA na thayA tyAM premamAM oTa AvavA mAMDe che. ekabIjAno sneha UtaravA mAMDe che, pahelAM jevI lAgaNIo anubhavAtI nathI. moTAbhAganAM daMpatIomAM AvuM zA mATe jovA maLatuM haze ? lagna pahelAM to ekabIjAne mAtra maLavAnuM hatuM, haravApharavAnuM ne premagoSThIo karavAnuM hatuM, paNa bIjI koI rIte ekabIjAne upayogI banavAnuM nahotuM, jyAre lagna pachI to pati sArI evI rakama kharcAna patnIne sArI sArI cIjo lAvI Ape che, enA badhA Arthika prazno potAnA mAthe laI lya che, bIjI bAju patnI paNa suMdara suMdara vAnagIo banAvI patine prasanna kare che, gharanI badhI javAdArIo saMbhALI le che. vaLI ekabIjAne dehasukha Ape che te to juduM. lagna bAda Ama paraspara aneka rIte upayogI bane che to parasparano prema vadhavo joIe ke ghaTavo ? moTe bhAge premamAM bharatInA badale oTa AvatI jovA maLe che. AnuM eka bahu ja mahattvanuM kAraNa e che ke sAmAnI bhUlo joyA karavI, jovA maLI toya gaLI javAnI vAta nahIM, game te rIte For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla bhUlI javA yogya hoya te. 119 ene saMbhaLAvavAnI peravImAM rahevuM. jayAM sudhI lagna nahotAM thayAM, mAtra vivAha thayA hatA tyAM sudhI eTalA najIka AvavAnuM nahotuM thayuM, je milana thatuM, e paNa 2-4 kalAka mATenuM ja, emAMya ekabIjAnuM koI kAma to khAsa karavAnuM rahetuM ja nahIM, mAtra mastInI vAto karavAnI rahetI. eTale ekabIjAnI bhUlo thatI nahIM ke dekhAtI nahIM. paNa lagna bAda to ekadama najIka AvI gayAM. covIseya kalAka bhegA rahevAnuM thayuM ane ekabIjAnuM kAma karI ApavAno vyavahAra cAlu thayo. DuMgara dUrathI raLiyAmaNA" parvatane dUrathI juo, e raLiyAmaNo ja lAgaze, taLATI parathI zikhara suMdara ja dekhAya. paNa jevA upara pahoMcIe ke pachI suMdaratA to na dekhAya, paNa kAMTA ne kAMkarA najare caDhavA mAMDe. taLATI paNa zikharethI ramaNIya lAge che. zatruMjayanI yAtrAe jaIe tyAre DuMgara parathI nIcenAM khetaro ane rastAo kevA manamohaka lAge che ! ne kharekhara nIce AvI jaIe tyAre ? lagna pahelAM eTalA badhAM najIka nahotAM, dUra hatAM, mATe ekabIjAnA guNo ane suMdaratA ja dekhAtI hatI. paNa lagna bAda najIka AvI gayAM, have doSonuM kharabacaDApaNuM paNa najare caDavAnuM ja. vAsaNo bhegAM thAya eTale khakhaDATa to thavAno ja. muMDe muMDe matirbhinnA. bannenI buddhi, vicAro, abhiprAyo ane pasaMdagIomAM bheda to rahevAno ja. emAMthI ekanA vicAro, ane icchAone ghA paNa pahoMcavAno. jenA vicArone Thesa pahoMce che e sabhya anya sabhyane e mATe javAbadAra lekhavI "A enI bhUla che' ema joto thAya che. ema to enA ghaNA vicArone ane icchAone e anya sabhya potAnI IcchA vagerene kacarIne mAna ApyuM ja hoya che, paNa e najare caDatuM nathI. AgaLa kahI gayo chuM ke eka evo jIvasvabhAva thaI gayo che ke dasa sArI vAtonI e noMdha laI zakato nathI ne narasI ekapaNa vAtane e choDI zakato nathI. dAMta to mukhamAM batrIza hoya che. paNa je dAMtamAM kaMIka bharAyuM hoya kaMIka garabaDa hoya enA para ja jIbha vArevAre jAya che, ne A dAMtamAM kaMIka bharAyuM che evuM saMvedana karyA kare che. zeSadAMtanA to astitvamAtranIya koI noMdha jIbha letI nathI. zarIranAM aneka aMgomAMthI bagaDeluM aMga ja vArevAre yAda AvyA For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120. la maitrIsarovaramAM kare che ne ! A ja anAdinI cAlane paravaza banelo jIva svajIvanamAM paNa apanAve che. patnI sArI sArI rasoI khavaDAve che, gharane svaccha rAkhe che. mahemAnonI sarabharA kare che, potAne jIgarathI cAhe che, AvI DhagalAbaMdha vAtonI pati noMdha laI zakato nathI, ne potAnA vacana ke vicAra viruddha patnIe kAMI paNa karyuM hoya, to joI lyo, naigeTIva UtarI ja gaI, e prasaMganI TeparekorDa thaI ja gaI. jema jema divaso ne mahinAo vItavA mAMDe che tema tema AmAM eka pachI eka pRSTho umerAtAM jAya che ne jANe ke patnInI bhUlono eka enasAIklopIDiyA taiyAra thAya che. suvarNa akSare lakhavAnA lagabhaga koI ja prasaMgo lakhAtA nathI ne kALA akSare lakhavAno lagabhaga koI ja prasaMga bAkI raheto nathI. jANe ke suvarNa bahu moghuM che ne kolasA sastA che e ja kAraNa AmAM bhAga bhajavatuM na hoya ! ane pachI to ! grAmophonanI rekarDane pIna maLavI joIe, eka pachI eka gIta cAlu, ema A mAnavIne koI prasaMga banavo joIe. eTale rekarDa thayelI A bhUlo saMbhaLAvavAnI cAlu. pelo bakanaLIno siddhAMta Ave che ne, pANI vahevAnuM cAlu thayuM eTale badhuM khAlI thaIne ja aTake. ema bhUlo saMbhaLAvavAnuM cAlu karyuM, eTale jeTalI yAda Ave e badhI bahAra nIkaLavI ja joIe. AvuM mAtra patinA pakSe ja nathI hotuM, patnInA pakSe paNa hoya ja che. pati taraphathI maLatA aneka prakAranA sahakArane patnI magajanI DAyarImAM TapakAvatI nathI ne nAnAmoTA koIpaNa asahakArane TapakAvavAnuM cUkatI nathI. vAraMvAra thatI AvI noMdho enI yAdo ane ene saMbhaLAvavAnI pravRttio cUMTAI ghaMTAIne evI ghaTTa banI jAya che ke je pati-patnI vacce eka divAlanuM kAma karatI thaI jAya che. pachI eka ja kamarAmAM rahenAra pati-patnI dilathI ghaNAM dUra thaI gayAM hoya che. ekabIjAnI bhUlo vAraMvAra cUMTAIne divAlarUpa banI na jAya, enA kAraNe pati-patnInA jIvanamAM eka prakAranuM jhera phelAI na jAya, ne enA pariNAme eka prakAranuM sAmAjika pradUSaNa UbhuM na thaI jAya, e mATe bhAratadezanI eka sAmAjika saMskRti AvI hatI ke paraNyA pachI patnI suvAvaDanA nAme ke pIyaramAM AvelA prasaMganA nAme lagabhaga dara varSe be-traNa mahinA pIyaramAM rahI AvatI. DuMgarathI dUra gayA, For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla bhUlI javA yogya hoya te..... 121 eTale khADA-TekarA dekhAtA baMdha thavAnA ja. ne ramaNIyatA dekhAvAno prAraMbha thavAno ja, patnIno niraMtara sahavAsa hoya to, bhUla jovAnI ane noMdhavAnI cAlu thayelI pravRtti cAlu ja rahevAnI, te eka jAtanI Teva banI javAnI. AvI Teva paDI jAya ane bhUlo ghUMTAI ghUMTAIne ghaTTa asahya jevI banI jAya, e pahelAM ja patnI A rIte be-traNa mahinA mATe dUra thaI jAya. to enI bhUlo dekhAtI baMdha thavAthI enA guNo jovAnuM cAlu thAya, jayAre vastu ke vyaktino abhAva thAya che tyAre ja mANasane enI upayogitAno khyAla Ave che. eka zAyare kahyuM che - maheMdI raMga lAtI hai, sUkhane ke bAda, dostI yAda AtI hai bichUDane ke bAda ! patnI pIyara jAya tyAre, patine, e gharanAM keTakeTalAM kAmo karatI hatI, potAnuM keTaluM keTaluM saMbhALatI hatI, potAne kevI kevI sagavaDo pUrI pADatI hatI, ityAdi khyAla Ave che. ApaNI najIkamAM rahela koI vyakti evI nathI hotI, je ApaNA jIvanamAM bhAga bhajavIne koI upakAra na karatI hoya. ghaDiyALano nAnAmAM nAno avayava paNa ene cAlu rAkhavAmAM potAno bhAga bhajavato ja hoya che. parvatathI dUra thayA eTale e upakAronI suMdaratA dekhAvAnI cAluM thaI ja samajo. jema jema A khyAlo AvatA jAya che tema tema tenA pratye pAchI premanI-AdaranI lAgaNIo UbhI thavA mAMDe che. ghUMTAyelI bhUlanA kAraNe AvezamAM AvIne 'have to mane sAva parezAna ja kare che, mAre AnI koI jarUra nathI." evuM paNa sahavAsa daramyAna vicArI cUkelo pati nahi, A patnInI mAre paNa jarUra che. ATaATalI bAbatomAM e mAre khUba Avazyaka che, enA vagara mArAM ATalAM kAmo bagaDI jAya ke aTakI jAya." e vAtane dilathI svIkArato thaI jAya che. A rIte upakArane jANavAthI ne AvazyaktAne nihALavAthI e vicAra karato thaI jAya che ke to pachI Aja sudhI huM ene sAva nakAmI vyakti ja samajato hato te khoTuM hatuM. haMmezAM enI bhUlo ja joyA karIne kyAreka AvezamAM AvIne ene kADhI mUkI hota to ? have punaH Ave tyAre, kadAca kaMIka bhUla jovA maLe to paNa Avezane paravaza banI kaMIka ayogya pagaluM na bharAI jAya eno mAre khyAla rAkhavo paDaze, e mATe mAre manane thoDuM udAra banAvavuM paDaze. For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 - haMsA !... tuM jhIla maitrIsarovaramAM AvI badhI vicArasaraNIthI enI sahanazIlatA vadhatI hovAthI temaja patnI pratye punaH sadbhAva thayo hovAthI have punaHsahavAsa daramyAna patnIthI evI bhUlo thatI rahe topaNa patinA dilamAM e bhUlo pahelAMnI jema kotarAtI nathI, ghaTTa banatI nathI. joke pati paNa svasvabhAva para kaMI ekadama kaMTrola karI zakato nathI, eTale pAchuM ochevatte aMze pUrvanI bhUlonI yAdI vagerenuM punarAvartana thatuM to rahe che, paNa e asahya banI jAya eTalI kakSAe pahoMcavAmAM have ghaNo kALa Avazyaka hoya che, ne eTalo kALa satata e bAbatonuM punarAvartana thAya e pUrve ja patnIne pAchuM pIyara rahevAnuM bane eTale patinA dilane je ghA lAgyA hoya ene malamapaTTA thaI jAya temaja rujhAvAno avasara maLI jAya. A ja rIte patnIne paNa patithI dUra thavAthI patinA prema-guNo vagere jovAno cAnsa maLe che ne enA dilane paNa malamapaTTA thaI jAya che. A ja pramANe sAsu-derANI-jeThANI vagere dareka sabhyonA dilamAM pedA thayelI kaDavAza ochevatte aMze ochI thAya che ane tethI e patnIne svamAnabhera jIvana jIvI zakavAnI zakyatA UbhI thAya che.. Life is worth livingnI bhAvanA enA dilamAM jAge che je enA jIvananI koI saMbhavita durghaTanAne aTakAvI de che. vaLI A rIte patnIno viraha thavAthI parANe paNa betraNa mahinA brahmacaryanuM pAlana thAya che temaja zarIra paNa svasthatA prApta kare che... Aje A sAmAjika saMskRti lagabhaga bhUMsAI gaI. eTale bhUlone joI joIne saMbhaLAvavAnuM eka vAra zarU thayA pachI niraMtara kaTutA To no end... vadhatI ja jAya che. ekasAthe be-traNa mahinA viraha paDe evuM lagabhaga hotuM nathI. eTale enA guNo vagere jovAno cAnsa maLato nathI, kemake jyAM sudhI vastu-vyakti najara sAme hoya che tyAM sudhI enA guNo-enAM kAryo-enI AvazyakatAne lagabhaga koI vyakti ke koI samAja pichANI zakato nathI. mATe to moTebhAge mANasa maryA bAda enAM guNagAna thAya che, lokone enI mahattA jaNAya che. cazmAM AMkha para na hoya tyAre enI AvazyakatAno khyAla Ave che. AMkha para hoya tyAre to enA astitvanuM paNa saMvedana thatuM nathI. mATe to eka ciMtake nokariyAtone salAha ApI che ke "tamAre varSamAM 810 rajA to pADavI ja, jethI kaMpanIne tamArI keTalI jarUra che eno For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla bhUlI javA yogya hoya te... 123 zeThane khyAla Avato rahe." pati-patnI vaccenI lAgaNIo punaHprasthApita thavAnI A zakyatA Aje dUra thaI gaI hovAthI kaTutA niraMtara vadhatI jAya che, ne be-cAra varSamAM eTalI badhI vadhI jAya che, ke jenA kAraNe sAthe rahevA chatAM ekabIjAne kaTTara zatrunI jema jotAM thAya che, yA to koI na kalpelI honArata sarjAI jAya che. eTale, prasthApita thayelA saMbaMdhamAM have gAbaDuM paDavA mAMDyuM che, evuM bhAsavA mAMDe to e saMbaMdha vaNasIne vairabhAva Ubho na thaI jAya e mATe bahetara che ke e vyaktithI thoDA kALa mATe chUTA paDI dilanA ghA rujhAya e mATe avakAza Ubho karavo. "e vyaktinI sAthe ja rahuM paNa vadhu prema-vAtsalya dekhADIne temaja samajAvaTa karIne saMbaMdhane sudhArI laIza." evI gaNatarI kUvacita ja sAcI paDe che. moTe bhAge to A eka bhayaMkara jokhamI jugAra thaI paDe che ne pariNAme saMbaMdho tUTIne ja rahe che. bahudhA saphaLa thanAro sAro upAya viraha Ubho karavo e ja che. jo chUTA paDavAnI zakyatA na hoya to sAmAne samajAvavA karatAM sau prathama potAnA dilamAM ja "e vyakti keTalI mahattvanI che ?" ene vAraMvAra cUMTavAmAM Ave to lAbha thaI zake. je bAbatamAM enI khAmIo hoya e bAbatane AgaLa karI enI bhUlo gAyA karavA karatAM ane enA parathI manane utArI nAkhavA karatAM, anya je bAbatamAM enI khubIo hoya te bAbatane AgaLa karI enI prazaMsA karatAM rahevuM, enA para paNa sadbhAva dhArI rAkhavo ne kAma calAvavuM, e ja hitAvaha banI rahe che. eka akhabArI lekhamAM abrAhama liMkanano jIvanaprasaMga vAMcavA maLelo. abrAhama liMkana eka garIba vakIla hatA. madhyamavarganA lokonA e kesa laDatA, khoTo kesa laDatA nahIM. vakIlAta e ja emanI eka mAtra AjIvikA hovA chatAM, eka mAnavI tarIke moTA dilanA hovAthI virodhIo vacce samAdhAna potAnAthI ja thaI javuM zakya lAge to e bannene samAdhAna karAvI ApatA ane kesa laDatAM aTakAvatA. pachI bhale ne potAne e kesa laDavAnI kamANI jatI karavI paDe. emaNe eka ghoDo rAkhelo. enA para pustako lAdI eka gAmathI bIje gAma jatA. e ghoDo paNa sAmAnya jAtino hato, thoDo haThIloya kharo. kyAreka naTI paNa jato. chatAM emanuM kAma nabhatuM. eka vAra rastAmAM eka For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM kheDUta maLyo. liMkane enuM abhivAdana karyuM. "hallo aMkala TomI ! AnaMdamAM cho ne !" "are, abrAhama tArI pAse ja AvavA icchato hato." "kema mAruM zuM kAma paDyuM ?" "jo ne bhAI, korTamAM eka kesa karavo che. mArA khetaranI bAjumAM je khetara che ne, teno kheDUta hamaNAM hamaNAM khUba herAna kare che. meM nakkI karyuM che ke game te kharca thAya, enI sAthe laDI levuM.' kheDate haiyAvarALa kADhI. liMkana kahe, "DIyara aMkala ! Aja sudhI tamAre kyAreya jhagaDo nathI thayo, barAbara ?" 'hA,' 'to e dRSTie to e sAro paDozI kahevAya. kema kharuM - ne ?" "sAro to nahIM, paNa ThIka,' "chatAM varSothI tame ekabIjAnA pADozI tarIke rahyA cho, e vAta to sAcI ne ?" "hA, lagabhaga paMdara varSa to thayAM." "e paMdara varSamAM ghaNA sArA-mAThA prasaMgo banyA haze ?" "e to bhAI ! saMsAra che, cAlyA kare." emAM tame ekabIjAne madadarUpa paNa banyA hazo ?" "liMkana ! e to paDozInI pharaja kahevAya ne !" to juo ne aMkala ! A mAro ghoDo kAMI bahu sArI jAtino nathI, thoDo jIdI paNa che. AnA karatAM sAro ghoDo kadAca huM laI paNa zakuM. paNa AnI khAsiyato huM jANuM chuM. enI khAmIothI huM paricita chuM ane TevAyelo chuM. enAthI kaI rIte kAma calAvavuM e paNa mane AvaDI gayuM che, eTale mAruM kAma paNa aTakatuM nathI. bIjo ghoDo lauM to kadAca e sAro paNa hoya, tenAmAM vaLI koka bIjI khAmIo paNa hoya, kAraNake dareka ghoDAmAM kaMI ne kaMI khAmIo to hoya ja che. mAre vaLI e anya ghoDAnI khAmIo jANavI paDe, enAthI kAma nabhAvatAM zIkhavuM paDe. eTale mane to ema lAge che ke Old. is gold. je che te savAvIsa. A ghoDA sAthe ja mAre kAma nabhAvI levuM emAM ja mAruM ane ghoDAnuM bannenuM bhaluM che' kheDUta samajI gayo ke e paDozI sAthe nabhAvI levuM emAM ja enuM ne mAruM hita che, emAM ja zAMti ane samAdhi che. patnInI bhUlo jovAnuM cAlu karyuMhave to e AphatanI balA ja lAge che. paNa eTalA mAtrathI, have ene chUTI karI dyo ne bIjI patnI karI lyo.... A sukhI thavAno upAya nathI.. eTale ja maryAdApradhAna bhAratIya saMskRtimAM chUTAcheDAne lagabhaga sthAna nathI.. 431 Cacelui c He for the fourth time and she for the For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla : bhUlI javA yogya hoya te.... 125 third.. A sahaja vAta che. nAnI nAnI vAtamAM chUTAcheDA laI levAvALAnI tyAM kamI nathI. carcamAM maeNreja karIne tarata ja DAyavorsa mATe korTa tarapha jaI rahelA yugalane pUchavA para khabara paDI ke "patnIe pati karatAM moTI sahI karI. mATe chUTAcheDA joIe." paradezanI eka abhinetrIe koNa jANe keTalI vAra lagna karyA ne keTalI vAra DAyavaoNrsa lIdhA.... paNa AzcaryanI vAta e hatI ke eNe eka ja puruSa sAthe pAMca-pAMca vAra lagna karyA, kAraNa ke darekamAM kaMIka ne kaMIka bhUla e jotI ane pachI ene thatuM ke AnA karatAM to pelo ThIka hato. to cAlo pelAne pharIthI paraNI jAuM... pAchI bhUla jovAnI. pAchA chUTAcheDA... punaH punaH e ja cakkara.... pharI lagna-pharI chUTAcheDA... Akhare e eDrese AtmahatyA karI lIdhI.. kAraNa ke ene evo koI AdamI na maLyo jemAM koI ja khAmI na hoya.. ane ene khAmI-bhUla jovAnI eTalI Adata paDI gaI hatI tathA e eTalI asahiSNu banI gaI hatI ke e tarata ja tallAka laI letI. AvI rIta apanAvavAthI ene zAMti ne badale azAMti ja maLI... sukhanA badale duHkhanI asahya aganajavALAo ja maLI.. kAza ! e thoDI sahiSNu banI hota ! bIjAonI bhUlone khamI khAvAnI udAratA keLavI zakI hota ! eTale, sAthIdAranI bhUlone gaLI javI, gama khAvI....sahiSNutA keLavavI. paNa chUTAcheDAnuM to nAma ja na levuM...AvI bhAratIya saMskRti ja vastutaH hitAvaha che. e sahu koI samajI zake evI vAta che.... mATe, - jenI sAthe saMbaMdha baMdhAyAne ThIka ThIka kALa pasAra thaI gayo che ane e saMbaMdhanA kAraNe ApaNane ghaNo AnaMda paNa prApta thayo che... paNa have enI sAthe koI vAtamAM vAMkuM paDyuM ne ApaNe enI bhUlo jotA thaI gayA. je vyakti atyAra sudhI khubIothI bharelI lAgatI hatI te have khAmIothI ja bharelI dekhAvA mAMDI che. mane paNa kamAla che ne ! je atyAra sudhI khuzabUdAra lAgatI hatI te have badabUdAra lAge che..... e vyakti have mAtra khAmI bharelI lAge che ane tethI ApaNe enI sAtheno saMbaMdha pUro karavA taiyAra thaI jaIe chIe. paNa sabUra ! utAvaLa na karavI. cittane thoDuM sthira karavuM joIe. For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126. haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM kadAca ApaNI kalpanAo sAcI hoya ane tenAmAM amuka amuka khAmIo rahelI paNa hoya, topaNa eTalA mAtrathI enI sAme phariyAdo ja UbhI karyA karavI, bhAgI javAno ja prayAsa karavo e koI zAMtiprAptino kharo upAya nathI. jema enI khAmInA kAraNe ApaNane kaMI ne kaMI veThavuM paDatuM hoya che tema enI khubInA kAraNe ApaNane kaMI ne kaMI phAyado paNa thato ja hoya che. amuka rIte e nukzAnakartA che to amuka rIte e lAbhakartA paNa che ja. paNa eka vAra manamAM eka Agraha baMdhAI gayA pachI ApaNe e vyaktino game eTalo vicAra karIe, ApaNo vicAra e pUrvagrahanI lAIna para ja cAle che. TAIlsa para eka vAra pANI DhoLAya ne je relo cAle, e relo sUkAyA pachI paNa TAIlsa para eka evI asara mUkI gayo hoya che ke bIjI vAra pANI DhoLAya to tyAre e relAnI jhAMkhI rekhA para ja pANIno pravAha cAle che. ema eka vAra baMdhAI gayelo pUrvagraha manamAM eka evI saMskArarekhA aMkita kare che ke jethI pachI e vyakti aMgenI vicArasaraNI e ja rekhA para doDyA kare che. jamIna para relave Treka naMkhAI javI joIe. pachI seMkaDo kilomITara kema pasAra na thaI jAya, Trena eka IMca jeTalI paNa e TrekathI AdhIpAchI thatI nathI. ema eka vAra manobhUmi para pUrvagrahanI Treka kaMDArAI javI joIe, pachI kalAkonA kalAko vicAra karavAmAM kema pasAra na thaI jAya, vicAradhArA e pUrvagrahanI rekhAne eka tasu jeTalI paNa ullaMghI zakatI nathI. A ekataraphI vicAradhArAne rokIne jo thoDAghaNA paNa madhyastha banAya. to te vyakti eTalI khAmIvALI na lAge ke ekalI khAmIvALI na lAge, tenAmAM paNa kaMI ne kaMI khUbI jovA maLe. khubIo jovAnuM thAya to khAmIo jovAnuM TaLe, khAmIo jovAnuM TaLe to sthapAyelA prema-vAtsalyanA saMbaMdho jaLavAI rahe. nahIMtara to e saMbaMdho tUTIne zatrutA UbhI thaI jAya che. ane to pachI sarva jIvo sAthe maitrIsaMbaMdha to keTalo duSkara thaI jAya ? maitrIbhAvanAne akhaMDita rAkhavA mATe bIjAonI bhUlone bhUlavI ja paDaze. e mATe For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla : bhUlI javA yogya hoya te... 127 sattva vikasAvavuM ja paDaze, kAraNa ke anyanI bhUla e bhUlI javA yogya cIja hovA chatAM ene bhUlavI e ghaNuM ja kaThina kArya che. senTa helInA TApumAM keda karAyelI zahenazAha nepoliyana, chellA divasomAM jyAre paramAtmAne prArthanA karI rahyo hato tyAre, enA sAgarIte kahyuM ke "jyAM sudhI tuM nelsanane zatru mAnI rahyo che, jyAM sudhI tuM ene mAphI Apato nathI, tyAM sudhI tArI prArthanAmAM dama AvavAno nathI. tuM ene mApha karI de, tuM ene bhUlI jA, ane pachI jo kevI prArthanA thAya che !" enA para nepoliyane kahyuM hatuM ke, "I can forgive him, but I can't forget him." "huM ene mApha karI zakuM chuM." paNa huM ene bhUlI zakato nathI, jenI DikSanerImAM Impossible zabda na hato, e nepoliyana mATe paNa sAmAnI bhUlane bhUlI javI e eka azakya binA hatI. mATe parAkrama to joIze ja. ghaNuM ja joIze, paNa to ja AnaMdanA aphATa samudramAM majA mANavAnI mastI maLaze. jAjavalyamAna bhavya InAmo kAMI parAkrama vinA prApta thatAM nathI. samudramaMthana pharavA jyAre amRta ane jhera banne bahAra AvyA. | tyAre zaMkarajIe kahyuM- duniyAne amRta Apo ane mane mera.. huM merane pacAvI Iza, je svayaM jhera pIne daniyAne gamata Ape e zaMkara bhagavAna banI jAya che, saMgamanA ghora pisagane sahana karIne paDyA prabha vIre to saMgamane karuNA ja ApI hatI ne ! mane kSamA, premI, pramoda, karuNAnuM amRta joIe. paNa huM to lokone vera, IrSyA vagerenuM jhara ja ApIza... AvuM karanAro zaMkara nathI hoto, paNa sApa ja hoya che, je dUdha pIne paNa zera visAve che, yAda rAkhavuM joIe : zaMkarajIne ja duniyAnA prema ane pUjA maLe che, sApane to virarakAra ane keDA ja taka karo For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '11. phaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI | nizALamAM inspekazana cAlI rahyuM hatuM. InspekaTara sAheba gujarAtI vyAkaraNa aMgenA prazno pUchI rahyA hatA. eka vidyArthIne Ubho karIne temaNe pUchayuM ke "bola, kartari prayoga kone kahevAya ? ane karmaNi prayoga kone kahevAya ?' catura ane vAcALa vidyArthIe turata javAba ApatAM jaNAvyuM ke "sara ! jenAthI potAne kaMIka jaza maLaze, vAdvAha maLaze evuM lAgatuM hoya tevA sArA kAmanuM nivedana karavA mATe mANasa moTe bhAge je sAhajika vAkyaprayoga kare che te kartari prayoga hoya che, ane enAthI viparIta koI gunArUpa kArya karyuM hoya to tenA nivedana mATe je sAhajika prayoga ghaNuMkharuM thaI jAya te karmaNi prayoga hoya che." vidyArthIe mAnavamananI kevI sacoTa rajUAta karI ! "A vastra meM sIvyuM che." "A citra meM doryuM che." "hA, tamArI e prazaMsA meM karI hatI' ityAdi bAbatomAM sahaja rIte kartari prayoga karI nAkhanAro mANasa "A kapaDuM meM phADI nAkhyuM "A citra meM bagADI nAkhyuM "hA tamArI e niMdA meM karI hatI ityAdi kartari prayogo, potAnA e gunAnI kabUlAta karatI vakhate ya sahaja rIte bolI zakato nathI. pote kaMIka bhUla karI che ke have eno ekarAra karavAno che evA avasare moTe bhAge karmaNiprayoga ja thaI jAya che. "A vastra mArAthI phATI gayuM." "A citra mArAthI bagaDI gayuM." "hA, kadAca mArAthI niMdA thaI gaI haze" evo ja vacanaprayoga jIbha para Ave che. pote sAva bedarakArI rAkhIne kapa phoDI nAkhyo hoya, to paNa "mArAthI kapa phUTI gayo' evuM e bole che, "meM kapa phoDI nAkhyo' evuM vacana uccAravA mATe jANe ke jIbha taiyAra ja thatI nathI. hA, thoDI naphaphaTAI ke bephikarAI AvI hoya, ne ethI emAM ene kaMI bhUla jevuM ja na lAgatuM hoya, uparathI moTI dhADa mArI na hoya evuM lAgatuM hoya, to "hA, tamArI e niMdA meM karI hatI. (zuM karI levAnA cho ?'' ityAdi kartari prayoga haju thaI zake che, paNa jyAM pote kaMIka khoTuM karyuM che, evo bhAsa thAya che ne e aMge kaMIka phikara thAya che, evA sthAne moTe bhAge karmaNiprayoga ja thAya che. For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI 129 AnuM kAraNa spaSTa che ke meM kapa phoDI nAkhyo' evuM bolavAmAM potAnI bhUla moTI hovI pratIta thAya che, jyAre "mArAthI kapa phUTI gayo' evuM bolavAmAM potAnI bhUla kaMIka nAnI-kSantavya hovAnI pratIti thAya che. emAM kaMIka rAhata anubhavAya che. bhUlano svIkAra karI levAnI hiMmata keLavanAranI paNa potAnI bhUla moTI hatI' evI pratIti mATe taiyArI hotI nathI. potAnI bhUla moTI che. evuM mANasa bahudhA mahasUsa ja karI zakato nathI. potAnI bhUla potAne nAnI ja lAge che. mitrane jela thayelI jANIne bIjo mitra jelamAM mulAkAte Avyo. kema dosta ! tane kAMI jelanI sajA thaI ?" "are yAra ! zuM kahuM ? eka nAnI-zI bhUla thaI gaI ne sarakAre jelanI sajA ThokI dIdhI." "nAnI-zI bhUlamAM ?" "hAsto, nAnI ja bhUlamAM ne !" "zuM nAnI bhUla thaI hatI ? "jo ne yAra, beMkamAMthI oNphisanA lAkha rUpiyA upADelA te oNphisamAM laI javAne badale bAjumAM ja AvelA mArA ghare laI gayo, eTalAmAM to sarakAre keda phaTakArI dIdhI." hA, A paNa eka anAdinI cAla che, ke jIvane potAnI pahADa jevI bhUla paNa rAInA dANA jevI nAnI lAge che ne bIjAnI rAInA dANA jevI nAnI bhUla paNa pahADa jevI moTI lAge che. (tethI bIjAnI bhUla para, teM kapa phoDI nAMkhyo ema kartari prayoga kare che, paNa "tArAthI kapa phUTI gayo' ema karmaNiprayoga lagabhaga nahIM.) A ja kAraNa che ke jethI potAnI bhUla ene nIglekTa karavA jevI lAge che jayAre sAmAnI bhUla evI lAgatI nathI. eTale potAnI bhUla vakhate mAnava bacAva karavAno prayAsa kare che ne anyanI bhUla vakhate kabulAta levAno prayAsa kare che. e vakhate ATalo vicAra Avato nathI ke jema mane mArI bhUla neglIjIbala lAge che ema enI bhUla neglIjIbala lAge che. eka garIka philosophare katva che ke jo koI tamane kapako Ape to tarata vIkArI lyo ane ene kaho ke haja to tame mane paheparo oLakhata nathI. jo tame mane vadhAre oLakhazo to tamane AnA ka2tAM mAM paNa vadhAre chako ApavA jevuM lAgaze... For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 - haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM mATe mAre enI bhUlanI kabulAta karAvavA prayAsa karavo na joIe. nahIMtara huM kabulAta karAvavA prayAsa karIza ne e bacAva karavA prayAsa karaze. emAMthI saMgharSa, saMklezo ne zatrutA pedA thaze. zatrutAthI bacavA mATe A anAdinI cAlane tilAMjali ApavI paDaze. potAnI bhUlane nAnI nahIM paNa moTI mAnavI, neglIjIbala nahIM paNa rimArkebala mAnavI, sAmAnI bhUla mATe AnAthI viparIta mAnyatAvALA thavuM e saMkleza rokavA mATe ghaNuM Avazyaka che. eTale ja potAnI bhUlano bacAva na karavo paNa kabulAta karI levI ane sAmAnI bhUlanI kabulAta na karAvavI e zatrutAne phelAtI aTakAvI mIThA saMbaMdho vadhAravAnI asarakAraka cAvI che. A duSkara nahIM, atiduSkara che, kemake potAnI bhUlano svIkAra karavAmAM ahaMkArane toDavo paDe che. kAyAne toDI nAkhavI haju sahelI che, paNa ahaMkArane toDavo sahelo nathI. eka vAra judI judI bhASAonA sAkSaro carcAvicAraNA mATe bhegA thayA hatA. emAM vAta nIkaLI ke dareka bhASAmAM kaThinamAM kaThina vAkya kayuM che ? eTale tarata eka sanmAnanIya bujharga vidvAne kahyuM ke, "mANasane koIpaNa bhASAmAM bolavuM je ati kaThina lAge che te vAkya A che ke mArI bhUla thaI. dareka bhASAmAM sauthI ocho prayoga A vAkyano thAya che. enA parathI jaNAya che ke e ja kaThinatama vAkya che." Ama potAnI bhUlano svIkAra karI levo e duSkara kArya che. mATe ja potAnI bhUlane je svIkArI le che e mahAna bane che. mATe ja enI pratye anya jIvone eka prakAranuM AkarSaNa ane sadbhAvanI lAgaNI UbhI thAya che. AnA kAraNe virodhI vyakti paNa potAnI banI jAya che. kyAMka vAMcavA maLelo eka kisso yAda Ave che. eka zaheranI bahAra eka bahu vizALa ramaNIya udyAna hatuM. tyAMnuM vAtAvaraNa ghaNuM ja khuzanumA hatuM. loko sAMjanA samaye pharavA Ave ne tAjagI anubhave. bAkInA samaye eTalI avarajavara na rahetI. eka mahAzaya potAnA nAnA zikArI kUtarAne laIne roja monIMgavaoNka mATe Ave. baMdhana koIne gamatuM nathI. eTale e kUtaro sAMkaLanA baMdhanane icchato nahIM. tethI, bAMdhyA vagara kUtarAne laI javAno niSedha hovA chatAM e mahAzaya kUtarAne bAMdhyA vagara laI jatA, kemake savAre lokonI For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI. 131 khAsa heraphera rahetI nahotI. eka vAra eka polIsamena temane joI gayo. "kema misTara ! sAMkaLa bAMdhyA vinA kUtarAne pharavA lAvIne tame zuM vicAryuM che ? A kAyadAnuM ullaMghana che te tame jANo cho ? polIse sattAvAhI sUre bolavAnI khaNajane saMtoSI. "hA, huM jANuM chuM, paNa mAro kUtaro koIne herAna kare evuM huM mAnato nathI." e sajjane svabacAva karyo. "tame zuM mAno cho ne zuM nathI mAnatA enI sAthe kAyadAne koI nisbata nathI. rakhe ne koI bALakane karaDI jaze te ? A vakhate javA dauM chuM, paNa bIjI vAra jo tamane joIza to korTamAM hAjara thavuM paDaze." thoDA divasa to e sajjane polIsanI vAtano amala karyo. paNa kUtarAne paTTo gamato nahoto. e paTTo nAkhavA devA mATe ghaNI AnAkAnI karato. eTale thoDA divaso bAda e bhAI kUtarAne vagara baMdhane laIne pharavA lAgyA. punaH eka divasa polIsanI najare caDyA. paNa e sajjanamAM be paisAnI akkala hatI... samajadAra hatA e.. eTale, dUrathI ja polIsanI najara paDI ke tarata bhAgavAno ke chUpAI javAno prayAsa na karatA sIdhA ja polIsa pAse pahoMcI gayA. polIsa ene khakhaDAvI nAkhe e pahelAM ja potAnA gunAno ekarAra karatAM bolyA ke, "huM aparAdhI chuM. thoDAka divaso pUrve ja tame mane cetavaNI ApI hatI. chatAM huM Aje reDahenDeDa pakaDAI gayo chuM. mArI pAse koI bacAva nathI. huM mArA gunAne svIkAruM chuM." polIse A jevuM sAMbhaLyuM ke e acaMbo ja pAmI gayo. have to Ane pakaDI lauM, bhAgavA prayAsa kare to ya na chaTakavA dauM, gunAnI kabulAta paNa karAvuM ja..... Avo badho manamAM je jusso Avelo te zAMta paDI gayo. gunAnI kabulAta mATe eNe je kAMI vicArI rAkheluM hatuM te to have bolavAnuM rahyuM ja nahIM. uparathI eNe to kahyuM "ThIka che, AjubAju koI na hoya tyAre AvI lAlaca thaI jAya e huM samajuM chuM." "sAcI vAta che, mane paNa AvI lAlaca thaI AvI. paNa emAM kAyadAno to bhaMga ja che." mahAzayanA A kathana para vadhu sahAnubhUtivALA thaIne polIse kahyuM ke "paNa Avo nAno kUtaro koIne IjA karavAno nathI." "chatAM saMbhave che. e kyAreka koIne karaDI paNa le...." "tame ciMtA na karo, juo, evI jagAe pheravajo ke mArI najara na paDe." ema uparathI rajA ApIne sipAIe For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 . haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM vidAya lIdhI. jyAre eka vyakti koI bhUla kare che tyAre sAhajika rIte e bhUlano bacAva karavo, inakAra karavo' e, e vyaktino pakSa banI jAya che. ane "e bhUlanI kabulAta karAvavI" e sAmI vyaktino pakSa banI jAya che. sAmAnyathI banne vyakti potapotAnA pakSanA vijaya mATe prayAsa kare che. jenA kAraNe saMgharSa pedA thAya che. banne pakSe jIbhaDInuM jo jora hoya, ane viveka jo kamajora hoya to sAmAnya bhUlamAMthI paDelA A be pakSa kyAM jaIne aTake e kalpI zakAtuM nathI. AnA badale bhUla karanAra vyakti jo pahelethI ja svabhUlano svIkAra karI le che, to eno artha e thAya ke e vyakti sAmAnA pakSamAM besI gaI. "e vyakti mArA pakSanI banI gaI." evI pratIti thavAthI sAmI vyaktine enA para lAgaNI thAya che. temaja moTo bhAga svabhUlano svIkAra nathI karato evI je vAstavikatA che enA kAraNe, A jayAre svabhUlano svIkAra karI le che tyAre "A moTAbhAganA jIvo karatAM viziSTa che." evo eka sadbhAva sAmI vyaktinA dilamAM Ubho thAya che. vaLI potAnA pakSanuM je kArya hatuM ke, "sAmAnI bhUlano ekarAra karAvavo' e to thaI gayuM. eTale have e sAmI vyaktine potAnuM koI kArya na rahevAthI bhUla karanAranuM kArya e karavA mAMDe che. Ameya bhUla karanAra vyakti potAnA pakSamAM bhaLI gaI eTale enA pakSamAM bhaLavAnuM eka aMdarathI kheMcANa to UbhuM thayuM hoya che ja. eTale bhUla karanAro jema jema potAnI bhUlano svIkAra karato jAya che tema tema A sAmI vyakti enI bhUlano bacAva karatI jAya che. tethI koI ja bolAcAlI ke saMgharSa to nathI thatAM, paNa uparathI prema, saMbhAva ne Adara vadhe che, jenA kAraNe bhaviSyamAM evI bhUla na thAya enI kALajI rakhAya che. A ja rIte ekanI bhUla para jyAre sAmI vyakti gam khAI jAya che, enI bhUlane jANavA chatAM eno svIkAra karAvavA koI ja 'prayatna nathI karatI, eTaluM ja nahIM e aMgenI koI jijJAsA ke AturatAya nathI dekhADatI, jANe ke koI bhUla ja nathI thaI, e rIte varte che tyAre bhUla karanAra vyaktinA dilamAM paNa A sAmI vyakti para eka UMDo ahobhAva pragaTe che. sAsunA dekhatAM vahuthI jyAre bhUla thaI jAya For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 kaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI. che tyAre vahunA dilamAM paNa thaDakAro pesI jAya che. 'hamaNAM sAsu khIjAze to huM zuM bacAva karIza ?" enI peravImAM e paDe che. e vakhate jANavA chatAM jo sAsu khAmoza rahe che tyAre vahunA dilamAM avanavA bhAvo sthAna le che. 'hamaNAM taDukaze' 'hamaNAM kaMIka saMbhaLAvaze' evI vicAraNA ane bhayanI kalpanAmAM rahelI vahunI dhAraNA jyAre vAstavikatA nathI banatI tyAre nirbhayatA AvavAthI temaja "mArAM sAsu gaMbhIra che, udAramanA che, ema kAMI taDakAvI nAkhe evAM nathI.' evo sadbhAva vahunA dilamAM Ubho thayo hovAthI vahu svayaM sAsunA pagamAM paDIne potAnI bhUlano svIkAra karI le che. ApaNI AsapAsa rahelAM jIvo kAMI sAva nAlAyaka ke lAgaNIzUnya hotAM nathI. 'sAmAnI bhUla thaI, eTale enI kabUlAta karAvavI ja' evI mAnavasahaja lAgaNIne ApaNe rokI, to, bhUlano svIkAra na karavo evI mAnavasahaja lAgaNIne sAmI vyakti paNa dabAvaze. tethI sApa mare nahIM ne lAkaDI bhAMge nahIM... bhUlanA svIkAra rUpa kArya thaI javA chatAM koI kaDavAza ke aMtara UbhAM nahIM thAya. Ama svabhUlano svIkAra karI levAthI je paraspara AdarabhAvanI vRddhi vagere zubha pariNAma Ave che te sAmAnI bhUlane gaLI javAthI paNa Ave che. AnAthI viparIta svabhUlano svIkAra na karavAthI ane sAmAnI bhUlano svIkAra karavAno prayAsa karavAthI saMgharSo UbhA thAya che, sAmasAmI dalIlo ne tarko cAle che. emAMthI sAcA-khoTA AkSeponI zarUAta thAya che, yAvat kyAM sudhInuM bhayaMkara svarUpa dhAraNa thAya te kahI zakAtuM nathI. mATe jeNe saMgharSothI bacavuM hoya, kleza ane kajiyAthI chUTavuM hoya, paraspara sneha ane AdarathI jIvavuM hoya teNe A sUtra apanAvavuM joIe ke svabhUlano turaMta svIkAra karavo ane sAmAnI bhUlano svIkAra karAvavA koI prayAsa na Adaravo. navasArInA eka DosAno khyAla che. ene niyama che ke bhANe je pIrase ne jevuM pIrase te khAI levAnuM. bhojana karatI vakhate ke pachI paNa kAMI ja kahevAnuM nahIM. eka vAra jamavA beselA. putravadhUe eka roTalI pIrasI ne kaMIka bIjA kAmamAM parovAI gaI. e pachI sIdhA bhAta pIrasI dIdhA. sasarA to khAIne UbhA thaI gayA. pAchaLathI vahune khyAla Avyo. 'bApA ! mApha karajo, Aja bhUla thaI gaI.' For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134, haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM "nA, nA beTA ! emAM zuM bhUla ? e to kaMIka kAma AvyuM haze. tethI thaI jAya." "paNa tamAre bhUkhyA rahevuM paDayuM ne !" "enI koI ciMtA na karazo, sAMja kyAM nathI paDavAnI ?" sasarA dilamAM kevA vasI jAya ? devanI jema pUjAvuM che ? cA moLI AvI, dALamAM mIThuM Dabala paDI gayuM che, kAMI ja nA bolo. mANasane AdarapAtra banavuM che, sahavartIomAM priya banavuM che ne e mATenA koI upAyone ajamAvavA nathI, thoDo paNa bhoga Apavo. nathI..... A te kevI vicitratA ? TI.vI. bagADI nAkhanArA putrane dhamakAvI dhamakAvI rovaDAvavAthI kAMI TI.vI. sudharI javAno nathI, evuM jANavA chatAM pitA pittAne phATatAM aTakAvI zakato na hoya, nokarathI tUTI gayeluM ghaDiyALa, na saMbhaLAvavAnAM kaTu veNa saMbhaLAvavAthI kAMI kAryAnvita thavAnuM nathI evuM jANavA chatAM zeTha jIbhane kAbUmAM rAkhI zakato na hoya, to e pitA ke zeTha atyaMta AdarapAtra banavAnI apekSA zI rIte rAkhI zake ? mANasa A nathI jANato ke sAmAnya paristhitimAM anyanI sAthe karelAM mIThAzabharyA vartanothI je lAgaNI UbhI thAya che enA karatAMya AvA prasaMgoe khAmoza rahI javAthI je lAgaNI UbhI thAya che te vadhu gherI hoya che ne vadhu ciraMjIvI hoya che. muMbaInA parAmAM rahetA madhyama varganA eka saMyukata kuTuMbanI A vAta che. vidhavA mA, cAra saMtAno ne temano parivAra. kula sattara sabhyonuM kuTuMba, nAnA nAnA traNa rUma kIcananA blokamAM rahe. membaro ghaNA, jagyA TUMkI, bhIMsa ghaNI paDe. paNa nirUpAya hatA, bIjI jagyA levAnI sagavaDa nahotI. cAra bhAIomAMthI trIjo bhAI ejInIyara hato ne eka moTI kaMpanImAM sarvisa karato hato, emAM enI nokarInI greDa vadhatAM kaMpanI taraphathI eka rUma, kIcananA selpha kanTeinDa blokanI sagavaDa upalabdha thaI. eTale eNe patnIne vAta karI ke have ApaNe tyAM rahevA jaIe. tyAre patnIe ghasIne nA pADI dIdhI. "paNa A gharamAM keTalI bhIDa che, muzkelIo che. ApaNe tyAM jaIe eTale ApaNane paNa mokaLAza ne bhAIone paNa mokaLAza." grejyueTa patnInA niSedhathI Azcarya pAmelA patie kahyuM. paNa patnIe potAno abhiprAya jaNAvyo ke, "tamArI vAta sAcI che. bhIDa ane muzkelIo ahIM ghaNI ja che. For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI. 135 badhuM ja covIseya kalAka jANe ke chAtI ne chAtI para rahe che. paNa toya mArI judA rahevA javAnI icchA nathI." gharamAM nidrA sivAyanA alpakAlIna avasthAnamAM paNa pote keTalo trAsI jAya che enA varNana sAthe patie jyAre khuba Agraha karyo, tyAre patnIe ghaTasphoTa karyo ke "jo bA sAthe rahevA AvatAM hoya to huM taiyAra chuM. bA na Ave to huMya na AvuM." cAreya vahuone sAsu pratye sAro Adara-bahumAnabhAva che e to patio jANatA hatA, ane sArA saMskAravALI patnIo ApaNane maLI ema mAnIne jAtane bhAgyazALI mAnatA hatA. paNa vahuone bA pratye ATaluM badhuM AkarSaNa che e jANIne to e ejInIyara atyaMta tAjuba thaI gayo. AvA tIvra AkarSaNanuM kAraNa pUchavAmAM Avo javAba maLyo ke, "juo, amane cAre vahuone bAnuM khUba AkarSaNa kema che ? e kAMI spaSTa samajAtuM nathI, tema chatAM kyAreka huMya vicAramAM paDI jAuM chuM tyAre evuM lAge che ke A gharamAM mane AvyAne lagabhaga 10 varSa thavA AvyAM, paNa kyAreya bAe mane meNuM mAryuM hoya, mArAM pIyarIyAM para kaTAkSa karyo hoya ke koI bhUla para cAranI vacamAM dhamakAvI nAkhI hoya evuM mane khyAlamAM nathI. uparathI kharekhara mArAthI bhUla thaI gaI hoya ane tethI derANI-jeThANI kaMI kaMI bolavA lAgI hoya to bA, e bhUlane potAnA mAthe laI le che ane je kAMI kahevuM hoya te mane kaho ema kahI mane e bAbatamAMthI mukta karI de che. AvuM ja dareka vahuo mATe che. koIpaNa vahunI bhUla kema na hoya, jo koIpaNa rakajhaka zarU thAya to e bhUlane game te rIte potAne mAthe laI levAnI bAnI A je kalA che, eNe ja amArA dilane paNa laI lIdhAM lAge che." traNa putrone choDIne anyatra javA bA taiyAra nahotAM, kharekhara, bhayaMkara hADamArIo veThIne paNa e ejInIyaranI patnIe e sAMkaDA gharamAM ja rahevAnuM pasaMda karyuM. paraspara mela hai to jIvana eka khela hai, magara... paraspara jo mela nahIM, to jIvana eka jela hai / badhAnuM dila jItavuM...paNa koInuM dila na toDavuM e mahattvanuM che. eka zAyare kahyuM che.. mandira toDo masjida toDo, toDo makhamala kA dhAgA, magara kisIkA dila na toDo, yaha hai ghara khudA kA / For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM joke ahIM mandira-masjida toDavAnI vAta nathI, paNa koInuM dila toDavuM e koIpaNa hAlatamAM ucita nathI e vAta para jora ApyuM putre TI.vI. bagADI nAkhyo, nokare ghaDiyALa toDI nAkhyuM, vahue ghI DhoLI nAkhyuM, AvA AvA banAvomAM TI.vI. bagaDI javo vagere je nukazAna hoya che enA karatAya trAdinuM dila bagaDI jaze-svapratyeno sadbhAva ghaTI jaze e nukazAna ghaNuM bhayaMkara hoya che. mATe putrAdine khakhaDAvyA karavuM e eka, putrAdinI bhUla karatAM ya vadhu moTI bhUla che. pitA, zeTha sAsu AvI bhUla vAraMvAra kare che ne pachI phariyAda karatAM phare che ke chokaro mAruM kahyuM mAnato nathI." "nokarane mArA pratye koI vaphAdArI ke kRtajJatA nathI." "vahune mArA pratye koI bhakti ke Adara nathI." potAnAthI ghInI pADIne paganI Thesa lAgI gaI hoya ane ghI DhoLAI gayuM hoya tyAre, "are ! vahu ! A ghInI pATuDI Ama rastAmAM jyAMtyAM mUkAtI haze ? juo, A pagamAM AvI ne ghI DhoLAyuM." AvuM bolanArI sAsu jyAre ghInI pATuDI potAnAthI vacamAM rahI gaI hoya ane vahunA pagathI kesa lAgIne ghI DhoLAI jAya tyAre ema saMbhaLAve ke "tamArA pIyarIyAe ATaluM paNa zIkhavADyuM nathI ke gharamAM nIce joIne cAlavuM joIe. rasoDAmAM to be vastu ahIM paDI hoya ne be ahIM.." to e sAsue A samajI rAkhavuM joIe ke potAnI sattAno durupayoga karIne potAnuM abhimAna poSavAno bhale tAtkAlika zudra lAbha maLI gayo, paNa vahunA dilamAMthI potAnuM sthAna gumAvI devAnuM ane bhaviSyamAM putra judo rahevA jAya enuM bIja nAkhavAnuM mahAnukzAna paNa sAthe ja thaI rahyuM che. enA badale AvA prasaMgomAM AnAthI viparIta valaNa rAkhanAra sAsune bhale tatkALa pUratuM potAnuM abhimAna poSavAnuM sukha nA maLe, potAnI bhUla che ema kadAca thoDA nIcA dekhAvAnuM nukzAna paNa bhAse, toya vahunA dilamAM bahu ja UMcuM sthAna prApta karavAnuM saubhAgya ane prApta thAya che ane putra-parivAra judo thavAnA duHkhanI nobata kyAreya nathI AvatI.... A sukha zuM ochuM che ? saMgharSothI bacavuM che ? kaDavAza ane apamAnathI rahevAnuM TALavuM che? paraspara prema ane sadbhAvathI rahevuM che? ekabIjAnuM dila ekabIjA For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 kaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI. pAse koI ja prakAranA bhedabhAva, kapaTa ke zaMkA vinA kholI zakAya evI paristhiti nirmANa karavI che ? manane phoruM rAkhIne jIvavuM che ? A ane AvI anya icchAo jene hoya teNe AvuM badhuM karavuM Avazyaka che ke "sAmAnI bhUla jovI nahIM, jovAI gaI hoya to yAda karavI nahIM, saMbhaLAvavI nahIM ke eno svIkAra karAvavA prayAsa karavo nahIM. potAnI bhUlano tarata svIkAra karI levo, bacAva na karavo." sAmAnI bhUla joyA karavI vagere dareka pravRttio saMklezanuM mULa che. tethI enA para Full stop mUkazo eTale saMklezo ane saMgharSo para ApoApa Full stop lAgI ja jAya.. mAratI hoya ke marsIDIjha... jyAM sudhI tame eksIleTara dabAvyA karazo.... gIyara badalatA rahezo... gADI saDasaDATa doDatI ja raheze.. ane jevI tame breka lagAvo cho.... gADI svayaM aTakI jaze..... have, A ja vicAraNAmAM AnAthI paNa AgaLa vadhIe. potAnI bhUla hoya topaNa bIjA para DhoLI devI e mAnavasahaja pravRtti che, anAdinI cAla che. Ane TopalA mahotsava kahe che. IndirAjI kahetAMmAro koI vAMka nathI. janatA pArTIe cAlabAjI karI.. morArajI kahe che-caraNasiMhanI gadArIe mArI khurazI halAvI..... rAjIva kahe chevI.pI.e. bophorsanA nAma para mArI khurazI jhUMTavI lIdhI. vI.pI. kahe che-bhAjape garabaDa karI...mulAyama kahe che-huM to mulAyama hato. tibeTanI polIsa miliTrIe kArasevakonI krUra hatyA karI. huM bilakula nirdoSa chuM. DAyamaMDavALA kahe che-amerikAnI pArTIo pANImAM besI gaI. cInavALAe bajAra DAuna karI nAkhyo, guno amAro nathI. doSano Topalo bIjA para DhoLI devo... A TopalA mahotsavanI sarvatra bolabAlA che, kAraNa ke e jIvanI anAdinI cAla che. anAdinI dareka cAla jIvo sAthenI zatrutAne ane jaDa sAthenA rAgane vadhAranAra che ane e rIte jIvone duHkhI karanAra che. eTale enAthI viparIta pravRtti jIvo sAthenI zatrutAne kApI maitrI vadhAranAra che ane jaDa paranA rAgane ghaTADanAra che. tethI potAnI bhUlane bIjA para DhoLavAnI kAyaratA AcaravA karatAM bIjAnI bhUlane paNa avasare potAnA para laI levAnI - bahAdurI keLavavI joIe. bIjA seMkaDo prayAsothI paNa eka vyaktinA dilamAM ApaNA pratye je prema ane sadbhAva UbhA thaI zakatA nathI, For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM te prema ane sadabhAva A pravRttithI UbhA thaI jAya che. batrIsa varSanI uMmaranA eka zrImaMta sarjananI patnI marI gaI. mitro ane svajanoe bIjI patnI karI levA salAha ApI, Agraha karyo. paNa sAvakI mA gharamAM Ave to bicArA pAMca varSanA putranuM zuM thAya ? potAnA sukha khAtara putrane duHkhI karavA e icchato nahoto. eTale eNe bIjIvAranA lagnanI vAtano inakAra karI dIdho. e pote ja pUrI kALajIthI chokarAno vikAsa karavA lAgyo. ema be varSa vItI gayAM. paNa e sajjanane lAgyuM ke vepAra vagere kAraNe huM putra pAchaLa dhyAna ApI zakato nathI. vaLI game tema hoya eka mAtRhRdayA strI bALakanuM jevuM saMskaraNa kare evuM huM karI zakato nathI. tethI putranA yogya uchera mATe paNa mAre paraNavuM joIe. eTale punaHlagna karavAno nirNaya karI eNe chApAmAM jAherakhabara ApI. emAM ja bhegI noMdha ApI ke, "pUrva patnInA putrane svaputravat gaNIne mAtRprema je ApI zake evI strIe ja A lagna mATe prayAsa karavo." eka madhyamavarganI yuvatI A jAherakhabara vAMcI emanI pAse AvI. A sajjane mukhya vAta A ja karI ke huM mArA sukha mATe nathI paraNato, paNa A putranA bhaviSya mATe paraNuM chuM e vAta tamAre barAbara khyAlamAM rAkhavI paDaze. tyAre e yuvatIe bAMhedharI ApI ke tamAre e bAbatanI koI phikara na karavI. mArA sagA putra karatAMya savAyA vahAlathI ene rAkhIza. lagna nakkI thaI gayAM. ADozI-pADozIe e sAta varSanA bALakane Ama samajAvyuM ke "jo bhAI ! have tArA gharamAM tArI aparamAM Avaze, e tane kadAca bahArathI ghaNo prema dekhADaze, ghaNuM heta UbharAvaze, paNa e tArI sAcI mA nahIM, e to sAvakI mA ja, eno prema sAco na hoI zake." aneka ADozI-pADozIoe potapotAnI rIte karelI vAta e patranA manamAM barAbara ThasI gaI. enA mananA AkAzamAM eka pUrvagraha nAmano graha cakarAvA mAMDyo. lagna thaI gayAM. patnI ane mAtA banIne yuvatI gharamAM AvI gaI. e potAnA vacanane pALavA kaTibaddha hatI. putrane sagI mA maLavAnI pratIti thAya, evuM game te bhoge karavAnI enI icchA hatI. eTale e ja rIte eNe prathama divasathI ja putra para prema ane vAtsalyano dhodha vahAvavA mAMDayo. eka sagI mAnI jema potAnA mojazokha, icchA ane aMgata svArthane gauNa karIne e bALakanuM dhyAna rAkhavA lAgI. paNa sAmethI evo pratisAda na maLyo. e bALaka A yuvatIne 'mA' kahevA taiyAra nahoto. "enI pAchaLano mAro bhoga For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI. 139 haju ocho haze, eka sagI mA jevo nahIM hoya ema samajIne e yuvatIe vadhu ne vadhu bhoga enI pAchaLa ApavA mAMDyo. paNa e jema jema bALakanI vadhu kALajI levA mAMDI, tema tema bALakanA manamAM viparIta ja asara thavA lAgI. pILiyo thayo hoya ene badhuM pILuM ja dekhAya. bALakanI buddhine pUrvagrahano evo pILiyo lAgu paDyo hato ke yuvatIno vadhu prema joIne e pADozIonA zabdone yAda karato. "e badhA kahetA'tA e sAcuM hatuM. sAcI mA nathI to ya premano kevo dekhADo kare che. paNa huM kAMI ema phasAI jAuM evo nathI. ene sagI mA mAnI lauM evo bhoTa huM nathI." potAnI A vicArasaraNInA kAraNe e to yuvatIthI dUra ja raheto. putra jevI lAgaNIo e dekhADato nahIM. AthI e yuvatIne ghaNuM duHkha rahetuM. eNe vadhu kamara kasI. paNa e badhuM pUrvagrahanA patthara para pANI reDavA samAna hatuM. zarIranuM game eTaluM lAlana-pAlana karAya, e kyAreya jIvanuM thatuM nathI ema e putra e mAtAno thayo nahIM. kyAreka jyAre putra AnaMdamAM hoya tyAre e vahAlasoyI mAtA premasabhara mIThI mIThI vAto karatI ane kahetI "paNa beTA ! tuM mane "mA" to kahe, huM tArI "mA" ja chuM ne !" tyAre tiraskAra karatAM e putra kaheto ke, "chas tame mArI mA zAnAM ? kAMI tamArA peTe thoDo jabhyo chuM ?" ne koDabharelI e mAtAnI AMkhamAMthI amRdhodha manorathonAM mahelanI sAthe jamInadosta thato, dilane eka jabaradasta AghAta lAgI jato. mAnavI upagraha choDI zake che, paNa pUrvagraha choDI zakato nathI ! kintu e kartavyaniSTha nArI hatI. eNe kyAreya putra para tiraskAra na karyo ke putranI upekSA na karI. ekAMtamAM vahI jatA AMsuonA dhodha karatAMye vAtsalyanA dhodhane eNe vadhu teja banAvyo. ema ne ema cAra varSa nIkaLI gayAM. paNa e mAtAnI je harahaMmeza khvAhiza rahyA karatI ke eno putra ene "mA" kahIne bolAve, te daridra mANasanI IcchAnI jema pUrNa na thaI. eka divasanI vAta che. DroiMga rUmanA Tebala para rahetuM phalAvara paoNTa chokarAthI kaMIka tophAna karatAM nIce paDI gayuM ne phUTI gayuM. e ekadama bhayabhIta banI gayo. e jANato hato ke atyaMta jhINI jhINI suMdara nakasIovALI ane pUrvajothI cAlI AvelI e phUladAnI enA pitAne prANasamI pyArI hatI. pitAjI gusse bharAya tyAre zuM nuM zuM karI nAkhe che eno paNa ene barAbara khyAla hato. eTale sAMje jayAre pitAjI ghare Avaze ne meM phUladAnI toDI nAkhI che e jANaze tyAre For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 haMsA !... tuM jhIla maitrIsarovaramAM kevo dhIbeDI nAkhaze enI kalpanAmAtrathI e tharatharavA lAgyo. eka bahu ja UMDI bhayanI rekhA mukha para taravaravA lAgI. vacalo eka kalAka jAtajAtanI kalpanAomAM ne trAsamAM eNe pasAra karyo. eno phaphaDATa enI mAtAe joyo hato temaja patinA gussAne jIravavA mATe chokaro samartha nathI e paNa e mAtA bahu sArI rIte samajatI hatI. pitA AvyA ne e putrano phaphaDATa parAkASThAe pahoMcyo. e to kabATanI pAchaLa lapAI gayo. haju to chatrI hAthamAMthI mUkI nathI ne najara Tebala para gaI. phUladAnI na dekhI, ne garajayA- phUladAnI kyAM gaI ? patramAM eno javAba ApavAnI koI hiMmata na hatI, thoDIvAra sannATo chavAyo. pitAe punaH rADa pADI kema phUladAnI tUTI gaI ? koNe toDI nAkhI ?" pitA gussAthI kaMpI rahyA hatA ane putra bhayathI. hamaNAM A sAvakI mA mAruM nAma daI deze ane pitAjI mane kabATanI pAchaLathI bahAra kheMcI kADhaze ane pachI... pachI zuM thaze ? e krUjI UThyo. bAju para UbhelI e yuvatI patino gusso ne putranI dhaDakana bane jotI hatI. ne enuM mAtRtva UbharAI AvyuM. e to huM phUladAnI jarA sApha karI rahI hatI ne mArA hAthamAMthI paDI gaI, phUTI gaI." patinA gussAe mAjhA mUkI. arjunanA dhanuSyamAMthI tIranI peThe enA hAthamAMthI chatrI chUTIne patnInA kapAlamAM jorathI vAgI, pati to dhamadhamATa karato bAjunA kamarAmAM cAlI gayo. patnIne kapALamAM UMDo ghA thaI gayo. lohIno phuvAro UDyo, ghA para hAtha dabAvIne e jamIna para besI gaI. putre kabATa pAchaLathI A badhuM joyuM hatuM. e doDI Avyo. sahasA enA mukhamAMthI zabdo sarI paDyA. mA ! mA ! te mAre mATe keTaluM badhuM sahana karyuM ? jo ne.. A keTaluM badhuM lohI vahI jAya che. tuM keTalI du:khI thaI." "mArA lAla ! huM du:khI nathI thaI, huM to mahAsukhI thaI. teM Aje mane 'mA' kahIne bolAvI enI sAme A lohI vahI gayuM enI zuM kiMmata ? beTA ! Aje to mAre putraprAptino mahAna utsava thayo." avarNanIya AnaMdanA aphATa sAgaramAM DUbelI mAe putrane chAtIsaraso cAMpIne kahyuM. e yuvatInI cAra cAra varSanI tanatoDa ne manamoDa mahenatathI je pariNAma sarjAyuM nahIM te pariNAma bALakanI bhUla potAnA zire laIne bALakane bhayamukta karyo enAthI prApta thaI gayuM. potAnI bhUlane paNa jayAre moTo bhAga svIkAravA taiyAra nathI to je For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThinatama vAkya : mArI bhUla thaI. vyakti avasare anyanI bhUlane paNa potAnA mAthe laI le che e jarUra moTA bhAga karatAM judI viziSTa tarI AvavAnI ane AdarapAtra banavAnI. bIjAnI bhUla potAne zire AvI paDe toya kharekhara bhUla karanAranuM nAma na kahetAM je pote apamAna veThI le che, Thapako sahI le che, anyano Akroza jhIlI le che, avasare mAra khAI le che e vyakti, bhUla karanAra vyakti ane e bAbatane jANanAra anya vyaktionA dilamAM eka UMDI asara pADe che. aneka suMdara kAryo karavA chatAM je gaharI chApa UbhI thatI nathI, evI gaharI chApa AnAthI UbhI thAya che, kAraNake bAhya tapazcaryA, sAmAyika, pratikramaNa, ke dAna vagerenuM sukRtya haju saheluM che, paNa anyanI bhUlane jANavA chatAM ke enA kAraNe svayaM kaMIka ochuM-vattuM sahevA chatAM, jAhera na karavI e eTaluM saraLa kArya nathI.'' A vAta lagabhaga badhAne svAnubhavasiddha che. bhavodadhitA2ka paramArAdhyapAda gurudeva AcArya bhagavaMta zrI bhuvanabhAnu sUrIzvarajI mahArAjanI tAraka nizrAmAM navasArInA cAturmAsa bAda khAnadezamAM vicaravAnuM thayuM. pUjyapAda gurudevanA pAvana pagalAthI pavitra thatI dharatIomAM kramazaH mAlegAMvanagarano naMbara Avyo. tyAM eka divasa vizALa saMkhyAmAM sAdhuonI bhojanamAMDalI beThI hatI. temAM gocarI khUTI. eTale eka mahAtmA punaH bhikSArthe gayA. gocarI laIne pAchA pharyA ne pUjyapAda gurudevane bhikSA dekhADI. roTalIdALa-bhAtanI sAthe thoDuM phrUTa paNa joyuM. eTale gurudeva kaDaka thaI gayA. pote mahAna tyAgI to kharA ja, paNa Azrito paNa tyAgI banI rahe, najara sAme tyAgano Adarza taravarato rAkhe e mATe sadA jAgRteya kharA. eTale gusso dekhADIne kahyuM ke, ''je maLyuM te vahorI lAvo cho ? vadhaghaTamAM to roTalI-dALabhAta ja lAvavAM joIe ne, ke jeTaluM maLyuM eTaluM laI levuM ? AvuM nahIM cAle. vastuo to ghaNI maLe, kaMI nA kahevAnI ja nahIM ? ApaNe te tyAgI chIe ke bhogI ?'' gurumahArAje to ghaNA kaDaka zabdo kahyA, paNa e mahAtmAno javAba ATalo ja hato. 'sAhebajI ! mArI bhUla thaI gaI, micchAmi dukkaDam.' huM to emano A javAba sAMbhaLI tAjjuba thaI gayo. kAraNa mArI bAjumAM ja je mahAtmA beselA emane masAnI takalIpha hovAthI DaoNkTaranI salAha mujaba emaNe ja phrUTa maLe to lAvavAnuM kahyuM hatuM, tethI e kanAnusAra ja e mahAtmA lAvyA hatA. eTale, bahArathI garamImAMthI bhikSA laIne AvyA hoIe, ApaNo 141 For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM vAMka na hoya, enA para gurudeva 40-50 sAdhuonI vacamAM khakhaDAvI nAkhe, to mArA jevAne turaMta bacAva karavAnuM mana thaI jAya, sAcI vAta jaNAvavAnuM mana thaI jAya. "sAcI vAta nahi jaNAvuM to gradevanA ane anya mahAtmAonA dilamAM mAre mATe khoTI kalpanA UbhI thaI jaze." AvA vicArathI paNa e kahevAnuM mana thaI jAya. "are ! AvuM vicAravAnoya avakAza na rahe, jevuM gurudeva bole ke tarata momAMthI zabdo sarI ja paDe ke sAhebajI ! phalANAe maMgAvyuM che, mATe huM to lAvyo chuM...' paNa e to adbhuta mahAtmA hatA. emaNe jANe ke AvuM vicAryuM... "mAre svayaM khAvuM nathI, huM to khAlI anya mATe lAvyo chuM. toya gurudeva jo ATalA kaDaka zabdo kahe che to phalANAe maMgAvyuM che, evuM jANIne to kone khabara kevA khakhaDAvI nAkhe ? eTale bahetara che ke huM ja gurudevano Akroza sahI lauM." bIjAnI bhUla jaNAvI dauM evA koI ja saLavaLATa ke khaNajane AdhIna thayA vinA svasthapaNe badhuM sAMbhaLI lIdhuM. thoDIvAra bAda bIjA mahAtmAe khulAso karyo ke sAheba ! phalANAe maMgAvyuM hatuM mATe e mahAtmA lAvyA hatA. ane emaNe to DaoNkTare khAsa kahyuM che mATe maMgAvyuM hatuM, pachI gurudeve paNa e mahAtmAne kahyuM ke, e ja vakhate A kahI devuM hatuM ne, to ThapakAravA na paData.' e mahAtmAe thoDI vAra Thapako khamI lIdho, paNa pUjyapAda gurudevanA, e maMgAvanAra mahAtmAnA ane anya badhA mahAtmAonAM dilamAM gherI chApa UbhI thaI gaI. varSo bAda Aje paNa avasare avasare e prasaMga yAda Ave che ne ahobhAvathI e mahAtmA pratye dila jhUkI jAya che. mane je vyakti maryakara doSo ane aparAdhothI bharelI lAge che mane paNa huM 'jamo bhANa' bolavA hAma namaskAra che vaLI che pachAtAne paNa nakArI zakAtI nathI ke e mArA karatAMya paTela khAmonati sAdhI siddha thaI jAya, to enA pratye premabhAva che kAle 1 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. anyanI bhalanI kuratI - grISmaRtunA dhomadhakhatA tApamAM eka pathika paMtha kApI rahyo hato. garamI ane zramathI khinna thayelI kAyA chAyA jhaMkhatI hatI. pUrvamAM kaMIka sukRta karIne puNyanuM bIja nAkhyuM haze te gheghura vaDalA rUpe sAme AvyuM. turaMta thoDo ArAma karavAno nirNaya karI vaDalA nIce jhukAvyuM. bAjumAM khaLakhaLa vahI jatA eka jharaNAnI najIkamAM vela para moTuM tarabUca joyuM. pAchI najara upara gaI tyAM vaDanA TeTA jovA maLyA. ne e birAdarane IzvaranI paNa bhUla dekhAI..... "A Izvare ya kevI bhUlo kare che. A bicArI sukomala velaDI para AvuM totIMga kaliMgara ugADe che jenA bhArathI namelI velaDI bicArI UMcI ya thaI zakatI nathI. ne A vizALa vaDalA para sAva nAnA nAnA TeTA ugADe che. mArI salAha mAMge to huM to bannene TrAnsaphara karavAnuM kahI dauM." Ama IzvaranI bhUla vicAre che tyAM ja eka TeTo barAbara enA nAka para paDyo. eka kSaNa to AMkha mIMcAI gaI, paNa pachI TeTo jo ne pAcho vicAra Avyo "nA, nA, khudAe bhUla nathI karI, nahIMtara jo vaDalA para tarabUca hota ne mArA para paData to?" keTalAka mANasono evo svabhAva thaI gayo hoya che ke darekanI bhUla joyA karavI. dUdhamAMthI ya porA kADhavAno eTalo badho abhyAsa ene thaI jAya che ke pachI game eTalI pUjanIya, upakArI, sanmAnanIya ne AdarapAtra vyakti kema na hoya, ene paNa e choDI zakato nathI. enA kAryamAM paNa ene kaMIka ne kaMIka ajugatuM bhAsyA kare che. darekanI pravRtti para cekIMga rAkhavA mATe jANe ke ene InspekTara tarIke nImavAmAM Avyo na hoya ema e darekanI kriyAonuM posTamorTama karato ja rahe che. DuMgara khodIne chevaTe uMdara to kADhe ja che. ane huM kevuM darekanA kAryanuM nirIkSaNa karI zakuM chuM !' evA mithyAgarvathI phulAyA kare che. anyanI pravRttionuM posTamorTama karavAmAM e eTalo badho vyasta raheto hoya che ke ene potAnI pravRttionuM Inspekazana karavAno samaya ja maLato nathI. are ! anyanI pravRttionuM cekIMga karyA karavAnI potAnI A pravRtti yogya che ke nahIM ? eTaluMya e bicAro kyAreya ceka karato nathI. bIjAnI bhUlo joyA karavAnI AvI Teva jAtanA joradAra For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM ahaMkAramAMthI pedA thayelI hoya che. huM kyAreya koI bhUla karato nathI ne bIjAo bhUla sivAya kAMI karatA nathI." A eka pracaMDa abhimAna sivAya bIjuM zuM che ? jyAre amuka DhIlI pravRtti pote karI hoya tyAre enA vicAro AvA hoya che ke "bhAI ! e to paristhiti ja evI nirmANa thayelI ke huM ja nahIM, anya koIpaNa hoya toya AvuM ja kare. AnAthI vadhAre sArI pravRttinI e vakhate apekSA ja na rAkhI zakAya. eTale meM je karyuM che te ekadama barAbara che. emAM kAMI ja khoTuM nathI." e ja pravRtti jyAre anya vyaktie karI hoya te che tyAre e mANasano ahaMkAra enA dimAgamAM AvA vicArone janmAve che ke, "ema paristhitine ja haMmezAM AgaLa karyA karIe to AgaLa ja na vadhAya. thoDA sahanazIla banavuM joIe, manane thoDuM makkama karavuM joIe. paNa AvuM to na karavuM joIe. A eNe bahu khoTuM karyuM." ne ghaNI vAra to eno ahaMkAra ane paristhitino vicAra ja Apato nathI. AvA mANasone "bIjAnI bhUla jovI nahIM, yAda karavI nahIM, kahevI nahIM' AvI AvI vAto pasaMda na paDe e svAbhAvika che. teo to jANe ke AkhI duniyAne sudhAravAno Theko laIne beThA na hoya evuM mAnatA hoya che, pote bIjAonI bhUla kADhavAnuM ne kahevAnuM choDI de to AkhI duniyA vadhu ne vadhu bhUlo karavA mAMDe ne bagaDI jAya evo teono abhiprAya hoya che. pote je anyanI bhUlo joyA kare che, ne jaNAvyA kare che enAthI ja badhA kSatirahita banI zakaze. evo teono daDha vizvAsa hoya che. AvAne bicArAne koNa samajAvI zake ke bhaIlA ! A tAruM mithyA abhimAna che. bIjA-trIjAo je bhUlo kare che ane enA kAraNe je nukazAna vahorI le che enA karatAM tArI A anyanI bhUlone joyA-gAyA karavAnI pravRtti anekagaNI moTI bhUla che ne enAthI tane ghaNuM ja bhayaMkara nukazAna thavAnuM che. badhA jIvo para dveSa, tiraskAra ne zatrutA UbhI thavI ane jAtanuM pracaMDa abhimAna e ja zuM eka moTuM nukazAna nathI ? eka vAra mAnave candrane kahyuM ke, tArI saumyatA ne zItaLatA ghaNI ja suMdara che, paNa A kALo DAgha e eka moTuM kalaMka che. nadIne kahyuM ke tArI nirmaLatA ne pavitratA prazaMsanIya che, paNa tuM vIphare che For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 14pa tyAre gAmonAM gAmo tArAja karI nAkhe che e tArI moTI bleka sAIDa che. sAgarane kahyuM ke, tArI gaMbhIratA ne vizALatAno vizvamAM joTo jaDe ema nathI. paNa tuM khAro che e bahu moTo doSa che. gulAbane kahyuM ke, tArI nokhI suMdaratA ane anokhI sugaMdha kharekhara manahara che, paNa tArI AsapAsa rahelA A kAMTA badhI majhA bagADI nAkhe che. mAnavanI A vAta sAMbhaLIne cAreya bhegA bolI UThyA ke, "he mAnava ! tArI buddhi ane zakti to kharekhara advitIya che. paNa tArI A doSadaSTi e A duniyAnI sauthI kharAbamAM kharAba hakIkata che.' doSadRSTA UMTane vIMjhAyelA cAbukanA A zabdo ene koNa saMbhaLAve ? : "sAMbhaLI ziyALa bolyuM dAkhe dalapatarAma, anyanuM to eka vAMkuM ApanAM aDhAra che...' je koI saMparkamAM Avyo tenuM udhAra pAse joyA karavuM ne ene devAdAra tarIke jAhera karyA karavo enA jevo bhayaMkara doSa bIjo kayo hoI zake ?" hA, kyAreka evI paristhiti hoya che ke nokaranI bhUlane zeThe, putranI bhUlane pitAe, vidyArthInI bhUlane zikSake jovI ne kahevI Avazyaka hoya che. ene ja najaramAM levAmAM ne lAvavAmAM na Ave to e zeTha vagerene ke khuda nokara vagerene ghaNuM nukasAna thavAno saMbhava hoya che. putra vagerenI evI bhUlonI upekSA karavAmAM e bhUlo phUle-phAle che. tethI putra vagereno vikAsa to aTakI jAya, paNa vinAza thaI jAya evuM jokhama raheluM hoya che. eTale putra vagerenI koInI paNa bhUla jovI ja nahIM ke kahevI ja nahIM evo ekAMta pakaDI zakAto nathI. paNa e bhUla jovAne koNa adhikArI che ? kahevAne koNa adhikArI che ? kyAre kahevI ? kaI rIte kahevI ? A badhuMya vicAraNIya che. game te vyakti, game tyAre, game te rIte, ADedhaDa jovA ne kahevA mAMDe to e putra vagerenI bhUla nivArAtI nathI, vikAsa thato nathI ke vinAza aTakato nathI. paNa uparathI draSa-tiraskAra-durbhAva ne zatrutA pAMgaravAthI svaparane mahAnuzAna thAya che. jenA para potAno adhikAra hoya, jenA vikAsa vagerenI potAnA para javAbadArI hoya tevI vyaktinI bhaviSyamAM moTuM nukazAna kare evI bhUlone jarUra joI zakAya ane kahI zakAya, kyAre kahevI ? e praznano For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM javAba ApaNI potAnI manovRtti parathI meLavI zakAya che. ApaNI kaMIka bhUla thaI hoya ne koI tarata ThapakAre to ApaNe khamI zakatA nathI. ApaNI najara sAme koIe bhUla karI, e aMge kaMIka kahevuM Avazyaka lAge che, e vagara sudhAro azakya lAge che, toya On the spot e bhUla kahevA besI javAnI bhUla ApaNA taraphathI na thavI joIe. koI vyakti bhUla kare che enA para kaoNrTa paNa kAMI turata cukAdo ApI sajA phaTakArI detI nathI ke karma paNa turaMta enA azubha vipAko dekhADavA mAMDatuM nathI. to koIe bhUla karI ne vaLatI paLe ja ene ThapakAnI sajA karI devAnI rajA ApaNane zI rIte maLI jAya ? oNna dha spaoNTa bhUlane ThapakAryA karanAro sAmAnI ekeya kSatine santavya gaNI zakato nathI ke udAratAthI khamI zakato nathI. dareka vakhate TokyA karavuM, e sAmAnI vAraMvAranI bhUla karatAMya ghaNI vAra potAnI ja moTI bhUla banI jAya che. eka ceinasmokarane phemilI DaoNkTare gaMbhIra cetavaNI ApI dIdhelI ke have jo e sigAreTa phUMkavAnuM baMdha nahIM kare to enuM Arogya paNa phUMkAI jaze, e koI bhayaMkara rogano bhoga banI jaze. paNa ema koInI cetavaNIne svIkArI le to sigArazokhIna zAno ? ema to sigAreTanI dareka jAherAto ne dareka pAkITa para paNa cetavaNI zuM nathI hotI ke, "sigAreTa pIvI e Arogyane nukazAnakartA che." anaMtAnaMta tIrthaMkara paramAtmAoe pAMceya indriyanA dareka viSaya para lebala mAryuM che ke "viSayo bhogavavA e AtmAnA svAthyane bhayaMkara nukzAna karanAruM che. sukha viSayanuM alpa, apAya anaMta." tema chatAM saMsAranA rasiyA jIvo viSayo bhogavavAnuM jema choDatA nathI, ema dhumrapAnanA rasiyA jIvo sigAreTa choDatA nathI. varSonA A ceInasmokare DaoNkTaranI cetavaNIne sAMbhaLI-na sAMbhaLI karI nAkhI. paNa enI patnIne phaphaDATa pesI gayo. chellAM traNeka varSathI sigAreTanA kAraNe Ane kaMI ne kaMI thayA karatuM. tyArathI enI patnI ene sigAreTa baMdha karavAnuM kahe kahe karatI hatI. paNa A to- dhUmapAnuM mAnuM choTe moTe bhAnam evuM mAnanAro hato. DaoNkTare ApelI A chellI gaMbhIra cetavaNI sAMbhaLIne enI patnIe nirdhAra karyo hato ke have game te rIte sigAreTa baMdha karAvavI. e mATe eNe ghaNA prayAso karyA, paNa patthara para pANI. e arasAmAM For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 147 ene samAcAra maLyA ke nagaramAM eka bahu ja prabhAvazALI vyaktitva dharAvatA saMta padhAryA che. eTale saMta dvArA sigAreTa baMdha karAvavAnI ene AzA jAgI. saMta pAse jaIne eNe dilanI mUMjhavaNa prakaTa karI. saMte kahyuM, "juo bahena ! huM tamArA patinI sigAreTa baMdha karAvI dauM. paNa e pahelAM tame eka kAma karo. tame dareka vakhate ene sigAreTa baMdha karavAnuM je kahe kahe karo cho te baMdha karI dyo. A TokaToka karavAnuM baMdha karyA bAda paMdara divase mane maLo." e mahilAe saMtanI vAta svIkArI lIdhI. jo potAnA patinI sigAreTa chUTI jatI hoya to pachI potAne kyAM kaMI kahevAnuM rahetuM hatuM ? ema vicArIne eNe saMtanI vAta svIkArI lIdhI. paNa traNa divasa thayA na thayA ane cothe divase e bAI pAchI saMta pAse AvI, ane saMta pAse potAnI nAdArI noMdhAvI ke, "mahArAja ! tame mane bIjuM kAMI batAvo. A mArAthI thaI zake ema nathI. e mArI sAme sigAreTa pIe ne huM kahyA vagara rahuM, e zakya nathI. na TokavAno game eTalo prayAsa karuM topaNa mArAthI TokAI jAya che. tame kaho to mIThAInI bAdhA laI lauM, tame jaNAvo to huM phUTanI pratijJA karI lauM, tame pharamAvo to huM cA baMdha karI dauM, paNa A TokavAnuM mArAthI baMdha thAya ema nathI." saMte smita karatAM kahyuM ke "bahena ! mAtra traNa varSathI paDelI Toka Toka karavAnI kuTeva tame choDI zakatAM nathI, to varSothI paDelI sigAreTa pIvAnI kuTeva pati choDI de evI apekSA tame zI rIte rAkhI zako ?" bedarakArIthI vArevAre vastu bagADI nAkhavAnI ke evI anya koI, nokara vagerenI kuTeva karatAMya ene dareka vAra Toka Toka karyA karavAnI kuTeva vadhu bhayaMkara che. emAM eka kAraNa to e paNa kharuM ke, "A Toka Toka karyA karavuM e mArI eka bhayaMkara bhUla che, kAtila kuTeva che, enAthI sva-parane moTuM nukazAna thavAnuM che." evuM to lagabhaga khyAlamAM nathI AvatuM, paNa uparathI "A to karuNAbuddhithI sAmAnuM hita karavA thayelI potAnI eka sArI pravRtti che." evuM mithyA abhimAna manamAM ramyA kare che. vAraMvAra TokavuM e TakaTakarUpa bane che, Takora rUpa nathI banatuM, ane tethI e sAmAne sudhAravA mATe samartha nathI hotuM. TakaTaka karyA karavI ane Takora karavI emAM meru-sarSapa jeTalo phera che. For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM TakaTaka tiraskAra bhAvathI thAya che, jayAre Takora karuNAbuddhithI thAya che. TakaTaka lAMbIlacaka hoya che, jayAre Takora TUMkI ne Taca Short & Sweet hoya che. TakaTaka ADedhaDa thayA kare che, jyAre Takora avasara joIne karAya che. TakaTakathI sAmI vyakti takarAra kare che jyAre TakorathI sAmI vyakti (svabhUlano) ekarAra kare che. jema ghaDiyALa niraMtara TakaTaka karyA kare che ne TakorA to kyAreka ja paDe che ema TakaTaka Dagale ne pagale thayA kare che jyAre Takora to kayAreka ja thAya che. vaLI vAraMvAra thayA kare che mATe ja ghaDiyALanI TakaTakanI jema A TakaTakanI paNa koI noMdha levAtI nathI. (kaMsArAnA kabUtara, game eTalI TakaTaka thAya, UDe nahIM) jyAre kyAreka paDatA TakorAnI jema kyAreka thatI TakoranI noMdha levAya che. ane tethI jU TakaTaka mANasane naThora banAve che jyAre Takora mANasane cakora banAve che. TakaTakamAM vANIno atireka hoya che jayAre TakoramAM vANIno viveka hoya che. TakaTakamAM kaThoratA hoya che TakoramAM komaLatA hoya che. TakaTaka hoThathI thAya che jyAre Takora haiyAthI thAya koIe bhUla karI eTalI ja vAra, jo mukharUpI reDiyAnuM barADavAnuM cAlu thaI jAya to samajavuM joIe ke ApaNe je bolI rahyA chIe e Takora nathI paNa TakaTaka che, emAM karuNAbuddhi nathI rahelI paNa tiraskAra bharelo che. enAthI sAmAne paNa ghaNuMkharuM tiraskAra ja thavAno che, je kAlAntare phAlIphUlIne vairanuM moTuM vaTavRkSa banI zake che. mATe sAmAe bhUla karI ne tarata e bhUlanuM pradarzana karavuM AvI kuTevamAMthI dareka sva-para hitecchue bacavuM joIe. koke bhUla karI, e aMge kaMIka salAha-sUcana ApavAnI AvazyakatA bhAsI, toya tarata kAMI nA bolo, be-cAra kalAka javA do, be-cAra divasa pasAra thavA do, be-cAra mahinA vahI javA do, jevI bhUla ne jevo avasara. jo tarata bolI nAkhavAnI bhUla tame sudhArI zakatA nathI, to sAmI vyakti paNa potAnI bhUla zI rIte sudhArI zakaze ? kAlavikSepa karIne pachI bhUla jaNAvavI e moTe bhAge bhUlarUpa nathI banatuM, ane tarata ja e bhUla jaNAvavI e moTe bhAge bhUlarUpa banyA vagara rahetuM nathI. enuM kAraNa e che ke. e bemAM paristhiti vagere badalAI gayAM hovAthI bolAtA zabdo tenI asaro vageremAM khUba aMtara hoya che. For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 149 ravivArano divasa che. akhabAro ne maeNgejhinono pathAro pAtharIne tame divAnakhAnAmAM besIne samaya pAsa karI rahyA cho, nokara sAphasaphAI karI rahyo che. emAM enAthI kaMIka gaphalata thaIne tamane priya kAcanuM jhummara jamIna para paTakAyuM, tUTyuM. divAnakhAnAmAM cAre bAju kAcanI karaco UchaLI ne tamArA dilamAM krodhanI karaco UchaLI. nokara paNa eka mANasa che. e sAva naphaphaTa nathI hoto. ene paNa dila hoya che. e dilamAM paNa hAya ! mArI bhUla thaI gaI, jhummara tUTI gayuM. eno AghAta lAgyo hoya che. e paNa gabharAI gayo hoya che. e vakhate tame tUTI paDo eTale eno ghA vadhu Akaro bane che. sAmI vyaktithI AvI koI paNa bhUla thaI hoya tyAre ApaNI ane enI manaHsthiti kevI hoya che e jo zAMticitte vicAravAmAM Ave to jarUra ema lAgyA vinA na rahe ke e vakhate oNna dha spoTa to kAMI kahevuM na joIe. sAmAnI bhUlathI ApaNane amuka nukzAna thayuM, AvI pratIti thaI hovAthI e vakhate ApaNane AghAta vadhu lAgyo hoya che, ApaNe kaMIka AvezamAM AvyA hoIe chIe. tethI zuM kahevuM ? kayA zabdomAM kahevuM ? kevI rIte kahevuM ? kevI bhUmikA racIne kahevuM ? A kaMI ja vicAravAno avakAza hoto nathI. tethI e vakhate ApaNI aDhI icanI jIbha para ApaNo koI kaMTrola hoto nathI, eTale Words are mightier than swords and pen is mightier than gun e bhUlI javAya che. tethI taDuM ne phaDuM.....je zabdo mukhamAM Ave tene ApaNe bolI nAkhIe chIe. moTebhAge e zabdo sAmAnA dilanA TukaDA karI nAkhe, marmamAM ghA karI de, evA hoya che, kAraNake Avezano prabhAva ja evo hoya che. sAmI vyaktine paNa potAnAthI bhUla thaI javAno-vastu bagaDI javAno je AghAta lAgyo hoya che emAM A vadhAro thAya che, eTale e chaMcheDAya che. bhUlanA kAraNe thayelA AghAtano to koi pratikAra zakya na hovAthI, ApaNA krodhapUrNa marmaghAtaka zabdonA AghAtano pratikAra karavA, ane e rIte AghAtamAM kaMIka rAhata maLaze evI gaNatarIthI, e prerAya che. AmAM mArI bhUla nathI" ema sAbita thAya to ja A AkrozamAMthI bacI zakAya. AvI pratIti thavAthI e bhUlano koIpaNa rIte bacAva karavo evo e nirNaya kare che. enI For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 haMsA !... tuM jhIla maMtrI sarovaramAM sAme ApaNo enI bhUla che ja ema siddha karavAno prayAsa hoya che. eTale takarAra UbhI thAya che. emAM pAchaLathI to vaTano prazna AvI javAthI, kadAca, potAno prayAsa khoTo che evuM pratIta thAya to paNa e chUTI zakato nathI. AnI sAme, jo bhUla thaI e vakhate, "hoya bhAI ! A saMsAramAM je kAMI cIjo maLe che e badhIya vinazvara che, kyAreka to eno nAza thavAno ja hato. eTale bahu ciMtA nA karato.' AvA zabdo kahevAmAM Ave, evuM kahevA jeTalI svasthatA na hoya to, kazuM ja kahevAmAM na Ave, to enA dilamAM, avazya saMbhavita krodhapUrNa ThapakAnA zabdonA AghAtamAMthI bacI gayAnI pratIti thavAthI, ApaNA pratye sadbhAva Ubho thAya che. "mArI bhUla jovA chatAM mane ThapakAryo nahIM, ne mArI bhUlane ' maunapaNe sAMkhI lIdhI.' evI thatI pratIti "kharekhara teo mahAna che, udAradilavALA che, mArA pratye snehavALA che, mATe mane kAMI na kahyuM" evA AdarabhAvane Ubho karavAnuM eka mahattvanuM kAraNa che. A Ubho thayelo AdarabhAva, 4-6 kalAka pachI avasara joIne ApaNe e aMge kahevA jevuM kaMIka kahIe tyAre, e potAnI bhUlano bacAva na karatAM svIkAra karI le evI bhUmikA racI Ape che. vaLI koIpaNa banAvano ghA, kALa pasAra thavA sAthe ghasAto hoya che. eTale 4-6 kalAka vItI gayA bAda ApaNe AvezamAMthI mukta thayA hoIe chIe. tethI marmaghAtaka zabdo na AvI jAya, enI kALajI zakya banI hoya che. vaLI, pasAra thayelA kALamAM avasara maLavAthI, kevA zabdomAM kevI rIte kahevAthI enA dilane AghAta na lAge ane kahevAnuM kahevAI jAya e vicArI zakavAthI evA zabdo dvArA kArya sAdhI zakAya che. sAme pakSe, bhUla jovA chatAM mane taDakAvyo nahIM evA thayelA anubhave, ApaNA pratyenA enA bhayane ocho karyo hoya che. kALavilaMba thavAthI, potAnAthI bhUla thaI javAno je AghAta lAgyo hato temAM paNa kaMI kaLa vaLI hovAthI e paNa kaMIka svastha banyo hoya che. vaLI ApaNA pratye ene vizvAsa bahumAnano bhAva to pedA thayo hoya ja che. A badhAM paribaLo enAmAM svabhUlano svIkAra karI levAnI naitika hiMmata pedA kare che temaja e bhUlane sudhAravA mATe thanArA sUcanane jANavAnI jijJAsA ane ene amalamAM utAravAnI AturatA pedA kare che. jethI koI ja takarAra, For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151. anyanI bhUlanI durastI vaiSa ke saMkleza thatA nathI, paNa paraspara premabhAva vadhavA sAthe badhuM ja thALe paDI jAya che. sAmAnI bhUla amuka rIte kahevAmAM Ave to eno svIkAra ane sudhAra zakya bane che. bhUla eTale mana, vacana ke kAyAnI pravRttino eka prakArano bagADo che. emAMya mukhyatayA manano. e dUra karavAnA upAyo ADedhaDa ajamAvavAthI e dUra thaI zakato nathI. kaI rIte ene dUra karI zakAya ? e mATe, zarIramAM thayelA saDAne dUra karavA DaoNkTara zuM kare che ? e tapAsIe. DaoNkTara oNparezana karI e saDo dUra kare che. A oNparezana DaoNkTara kyAreya khullAmAM karatA nathI, kintu oNparezana thiyeTaramAM laI jaIne kare che. ema koInI bhUlarUpa bagADo dUra karavo hoya to ene yathAyogya salAha ApavI, jarUra paDye cAra kaDaka zabdo paNa kahevA ke kyAreka AvazyatA anusAra be lAphI paNa mAravA, A badhuM eka prakAranuM oparezana karavA tulya che. e jAheramAM na karI zakAya. game tyAM na karI zakAya, ekAMtamAM karavuM joIe. sAmI vyaktinI bhUla kAMI ekAMtamAM ja thAya che, evuM nathI hotuM. eTale tarata saMbhaLAvavAnI TevavALo A zaratane pALI zakato nathI. ane tethI, cAranI vacamAM mane khakhaDAvyo evuM apamAna lAgavuM vagere rUpa jarmsa bIjA aneka prakAranA bagADA UbhA kare che. " vaLI oNparezana karanAra sarjana jeTalI atyaMta AvazyakatA hoya eTalo ja cIro mUke che, eTalI ja kApakUpa kare che, eka tasu jeTaloya vadhAre cIro mUkato nathI. ema bhUla sudhAravA mATe kaDaka zabdo kahevA ke be lAphA mAravA vagere rUpa je kApakUpa karavAnI hoya che, te paNa jeTalI atyaMta Avazyaka hoya eTalI ja thavI joIe. jarAya vadhu nahIM. bhUlane tarata ThapakAranAro AvezamAM hovAthI potAnA para kaMTrola dharAvato hoto nathI. temaja keTalo cIro Avazyaka che e vicAravAno e vakhate ene avakAza hoto nathI. eTale A bAbatamAM paNa e vadhAre cIro mUkIne bhUla karanAra dardIne vadhu nukasAna kare che. oNparezana karavA mATe cIro mUkavAno adhikAra ene ja hoya che jene bagADo dUra karyA pachI TAMkA laI sAMdhatAM AvaDatuM hoya. e ja kharekhara sarjana DaoNkTara kahevAya che. je zarIra para cheda karIne ene sAMdhato nathI, paNa lohI nIgaLatI avasthAmAM mANasane choDI jAya For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM che e DaoNkTara to nathI kahevAto, paNa khUnI kahevAya che. ema tIkhAkaDaka zabdo kahIne cheda mUkI-doSa dUra karI premanA madhura zabdothI je pAcho chedane sAMdhI zake che, te ja kharekhara A bhUlono bagADo dUra karanAra sarjana DaoNkTara che. khAlI vedhaka zabdothI vIMdhIne e vIMdhAyelI hAlatamAM ja choDI janAro to khUnI che. ona dha spoTa bhUlane TokavA mathanAro to, svayaM AvezamAM hoI, temaja sAmo mANasa bhUlano bacAva karato hoI, lagabhaga evI vicAradhArAmAM ramato hoya che, ke "AvAone to khakhaDAvavA ja joIe, to ja sIdhA thAya, nahIMtara to mAthe caDI bese." eTale ene to. pAchaLathI madhura zabdothI mAre TAMkA levA joIe evI koI AvazyakatA bhAsatI hotI nathI. vaLI oparezana pUrve DaoNkTara marIjane klorophorma sUMghADe che, behoza karI nAkhe che jethI dardI DaoNkTara para pUrNa vizvAsa mUkIne potAnuM zarIra saMpUrNapaNe DaoNkTarane soMpI de che. Ama thavAthI. pachI DaoNkTara game tevI kApakUpa kare toya e pezanTa koI ja prakArano pratikAra karato nathI, zarIrane halAvato nathI ke aMgone pAchAM kheMcI leto nathI. tethI DaoNkTare je kAMI zastrakyiA karavI hoya te zAMtithI thaI zake che. jo bImAra vyaktine kalorophormathI behoza karyA vagara oparezana karavAmAM Ave to, kadAca enI icchA na hoya topaNa enAthI pratikAra thaI jAya, hAtha-paga hAlI jAya, ane to pachI lAbhane badale mahAnukzAna thaI jAya. e rIte jayAre koInA mananuM oNparezana karavAnuM hoya che tyAre sahu prathama e saMpUrNa vizvAsa mUkIne potAnuM mana pUrNapaNe soMpI de, e rIte ene klorophorma sUMghADI behoza karavo joIe. jethI game tevA kaDaka zabdo saMbhaLAvavAmAM Ave ke lApho mAravAmAM Ave to paNa enuM mana ene svIkArI ja le. enA manamAM khoTo bhAva pedA thavo vagere rUpa eno koI pratikAra na thAya. vizvavikhyAta zilpI mAIkala enjalonI eka vAta Ave che. eka pAnanA gallAvALo vAraMvAranA paricayathI eno mitra thayelo. enA gallA pAse rastAmAM eka moTo patharo paDI rahelo, jene pAnazokhInoe thuMkadAnI samajIne lAla lAlIthI maDhI dIdho hato. enA kAraNe tyAM ghaNI mAkhIo baNabaNa karyA karatI. eTale enA trAsathI trAsIne e pAnavALAe Ane kahyuM ke, "yAra ! A patharo ahIM paDyo paDyo For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 153 muzkelIo sarje che, tuM uThAvI jA ne, tane kaMIka kAmamAM Avaze." enjaloe mitranI oNphara svIkArI lIdhI ne potAnI zilpakaLAthI emAM prANa reDyA. thoDA ja vakhatamAM eka atibhavya nayanaramya pratimAjI taiyAra thaI gayAM. seMkaDo ne hajAro bhAviko pratimAnAM darzana-vaMdana mATe AvavA lAgyA. eka divasa e pAnavALo paNa Avyo. manohara pratimAe enuM mana harI lIdhuM. pratimAnI eNe bhArobhAra prazaMsA karI, tyAre zilpIe ghaTasphoTa karyo ke, "alyA dosta ! A e ja patharo che, je tArA gallA pAse gaMdakI karato hato ane jene tuM tiraskArato hato...." "zuM tuM sAcuM kahe che ?" mitranA vacanamAM bhAre Azcaryano raNakAra hato. "lle ! mArA para paNa vizvAsa nathI. e ja pattharamAMthI A pratimAjI nirmANa thayAM che." mAIkale ene samajAvyo, "dosta, tArI A kalA kharekhara adbhuta che. lokamukhethI pAnanI picakArIo pAmanAro patthara Aje stutio pAmI rahyo che. pattharane teM paramAtmA banAvI dIdhA. tane jeTalA dhanyavAda ApIe eTalA ochA che." zilpInA zilpane biradAvyA vagara e na rahI zakyo. enA para zilpIe potAnI laghutA dekhADatAM kaMhyuM ke, "vhAlA ! AmAM mArI koI kalA nathI. meM to khAlI e pattharanA vyartha bhAgo kADhI nAkhyA, eTale paramAtmA to ApoApa aMdarathI UpasI AvyA." pattharamAM paramAtmA chUpAyelA hoya che. mATe vyartha bhAgo nIkaLI jatAM e paramAtmA banI jAya che. A ja rIte mAnavamAM paNa sajjanatA, saMtapaNuM ane yAvat paramAtmatva dharabAIne raheluM che. jarUra che enI kuTevo, doSo, kusaMskAro vagere vyartha bhAgo dUra thavAnI. patthara koIpaNa jAtanA pratikAra vagara, zilpI je rIte TAMkaNI mAre e rIte apanAvI le che. mATe enA vyartha bhAgo dUra thaI paramAtmatva pragaTa thAya che. mAnava moTe bhAge, TAMkaNAM paDe tyAre pratikAra karyA vagara rahI zakato nathI. eTale paramAtmapaNuM to nahIM, ke saMtapaNuM ya nahIM, kintu enuM sajjanapaNuM paNa pragaTa thaI zakatuM nathI, kemake enA dvArA thato eno pratikAra enA vyartha bhAgone dUra thavA deto nathI. mATe bhUlo vagere dUra karI mANasane sudhAravA mATe oNparezana karavAnuM hoya tyAre, e pratikAra na kare evI paristhiti UbhI karavI joIe. sAmI vyaktinAM satkAryonI dilathI prazaMsA, haiyAthI guNonAM For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 haMsA !.. tuM jhIla maitrIsarovaramAM guNagAna, enI AvazyakatAno hArdika svIkAra, mIThA madha jevA zabdo.... A badhuM klorophorma che. AnAthI enuM mana eTaluM badhuM Avarjita thaI jAya che, ke e pachI e game tevA kaDaka zabdo paNa vinA pratikAra sAMbhaLI zake che. mananI AvI AvarjitatA e ja enI behozI che. tethI enA oNparezana pUrve A badhuM atiAvazyaka che. are ! vicAra to e Ave che ke "jenI kaDavAza jIbha para rahe topaNa be cAra kSaNa, e pachI nahIM, evI kaDavI goLIne paNa sugarakoTiMga caDAvavAmAM Ave che, to jenI kaDavAza manamAM mAtra bepAMca kSaNa ja nahIM, paNa be-pAMca kalAka, be-pAMca divasa, yA be-pAMca varasa paNa rahI zake che, evA zabdone sugarakoTeDa karavAnI zuM koI jarUra nahIM ? sugarakoTIMga vinAnI davAne svIkAravA jIbha to haju taiyAra thaI jaze, paNa sugarakoTIMga vinAnA zabdone svIkAravA mAnavamana lagabhaga taiyAra thatuM nathI. bhUlane te ja kSaNe sudhArI nAkhavAnA mithyAbhimAnamAM rAcanAro to sIdhI ja bhUlanI zastrakriyA zarU karI de che. vAtsalyabharapUra dile karAtI premapUrNa vAtonuM klorophorma sUMghADavAno ke svavacanone mIThAzavALAM karavAno ene avasara ja kyAM hoya che ? eTale behoza na thayeluM mana, enI vAto sAme baLavo pokAre che, je mahAnukzAnane kheMcI lAve che. keTalAka mANaso niMdA karavAmAM khUba kuzaLa hoya che. kaMIka vAta cAlatI hoya ne evI siphatathI kokanI vahI vAMcavAnI cAlu karI de, ke sAMbhaLanAraneya eka kSaNa to khyAla na Ave, ne eya emAM taNAI jAya. niMdAporanI A kalAno jo abhyAsa karavAmAM Ave to jaNAya che ke e niMdAnI sIdhesIdhI zarUAta lagabhaga nathI karI deto. kAraNa, e jANato hoya che ke anyanI halakI vAto sAMbhaLavA mATe sAmo mANasa lagabhaga taiyAra hoto nathI. eTale pahelAM, jenI niMdA karavI hoya tenI sArI vAto kahevAno prAraMbha kare che. "tame phalANAne jANo cho ? eNe hamaNAM dharmazALA mATe 25000nuM dAna ApyuM. be mahinA pUrve phalANI pAMjarApoLaneya eNe 10,000nuM dAna Apela. kharekhara kahevuM paDe ! jabarI udAratA che." AvI becAra sArI vAto kahe, eTale zrotA enI vAtone vinA pratikAra rasathI sAMbhaLavA mATe taiyAra thaI jAya che. bAkI jo e AvI vAtothI prAraMbha karyA vinA ja enI For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 155 halakI vAto karavA besI jAya ke "phalANAne oLakho cho ? paisA mATe AvA AvA dhaMdhA kare che...." to zrotA enI vAto sAMbhaLavA Ubho to na rahe, paNa uparathI "kAMI kAmadhaMdho che ke nahIM ? AvI AvI vAto karyA kare cho !" vagere kahI enI bobaDI baMdha karI de. mATe niMdaka prathama sArI sArI vAto kare che. ane pachI jyAre ene pratIti thaI jAya ke zrotA mArI vAto sAMbhaLavA mATe barAbara prIpera thaI gayo che, tyAre te "paNa" zabda bolIne guMlATa mAre che. hA ! dAna to e Ape che. paNa tamane khabara che ? e mAlamAM kevI bheLaseLa kare che ? gharAkone kevA cIre che ? nokaronuM kevuM lohI cUse che ?..." A paNa' e Diversion ja nathI, kintu U Turn. che. gADI sIdhI viparIta dizAmAM ja doDavA mAMDe che. prazaMsAthI zarU thayeluM bhASaNa niMdAnI galIca vAto pIrasavA mAMDe che, ane zrotA paNa e sAMbhaLavA mAMDe che. niMdakonI A kalAne lekhakoe AvI rIte biradAvI che ke niMdAno prAraMbha saMgItathI hoya che." A niMdA eTale zuM che ? eka trAhita vyaktinI vAstavika ke avAstavika bhUlone enA chatA ke achatA doSone tharDa parsana AgaLa gAvA te. kokanI bhUla tharDa parsanane kahevI hoya, to ya jo sArA zabdothI prAraMbha karavo Avazyaka banI rahe che, to jayAre jenI bhUla che e sekanDa parsanane ja e kahevAnI hoya to saMgItathI prAraMbha karavAnI AvazyakatA keTalI hoya e zuM nahIM samajAya evI vAta che ? sAmAnI bhUlo sudhAravA mAMganAre to sAmAnA dilamAM pravezavuM paDe, enA dilamAM sthAna jamAvavuM paDe. sAmAnA dilanA divAnakhAnAmAM pesavA mATe guNo bArIbAraNAM samAna che jyAre doSo to divAla jevA che. guNo dvArA pesI zakAze, doSo dvArA pesavA gayA, to mAthuM phUTyA vinA nahIM rahe. mATe anyanI bhUla sudhAravA icchanAre prathama enA guNonI prazaMsA karavI Avazyaka che. enAthI e sAmI vyaktine priya bane che. sAmI vyaktinA dilamAM enA mATe cAhanA UbhI thAya che jenA kAraNe e pachI sAmI vyakti pAsethI je rIte kAma kaDhAvavuM hoya e rIte kaDhAvI zake che. amerikAno eka vakhatano prathama paMkitano malTI mIlIyonera enDrajhA For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 haMsA !.. tuM jhIla maitrIsarovaramAM kArnegI, e jamAnAmAM, cArlsa zlebane varSe 10 lAkha Dolara pagAra Apato hato. enAmAM mANaso pAsethI kAma levAnI je kuzaLatA hatI, ane mANasomAM utsAha jagADavAnI je zakti hatI, e ja enI A jaMgI pagAra mATenI moTI lAyakAta hatI. enI A kuzaLatA ane zaktinuM varNana karatAM e kaheto ke, potAnA baoNsanI vAraMvAranI TIkAthI mANasano utsAha jeTalo bhAgI jAya che eTalo anya kazAthI bhAMgI jato nathI. eTale e bane tyAM sudhI koInI khAmI dekhADato nahIM, paNa jeTalI khubI hoya, enI dilathI sarAhanA karato. ApaNI pravRtti AnAthI viparIta hoya che. khubInI prazaMsA lagabhaga nahIM, ane khAmInI TIkA na karavI" evuMya lagabhaga nahIM. roja gharane vALIjhUDIne barAbara sApha rAkhanArI kAmavALInI ApaNe prazaMsA nathI karatA, ane eka divasa paNa jarA kacaro rahI gayo hoya, to kahyA vagara rahI nathI zakatA ! jyAM sudhI ApaNe sAmI vyaktine priya na banIe-enA manane Avarjita karI vizvAsanuM saMpAdana na karIe-tyAM sudhI e ApaNI vAta svIkArI le, ane e pramANe sudharavA mATe prayAso kare, e vAtamAM khAMDa khAvAnI che. evI AzA rAkhavI e jhAMjhavAnA jaLa jevI che. anyane priya banavA mATe enI vizeSatAone vakhANavI Avazyaka che. ane e mATe "bhUla thaI ne saMbhaLAvavI" e vRtti choDavI Avazyaka che. vaLI ghaNIvAra to ApaNane anya vyaktinI je bhUla lAge che, e ApaNI tevI kalpanAnA kAraNe ja lAgatI hoya che. sAmI vyaktinA amuka AcaraNane ApaNe bhUla tarIke kalpI laIe chIe, paNa jo evI paristhitimAM ApaNe mUkAyA hoIe, to Most probably ApaNe paNa evuM ja AcaraNa karatA hoIe, ane ene bhUlarUpe nahIM, paNa yogya ja mAnatA hoIe, evuM bane che. kAraNake ApaNane paristhiti paNa dekhAtI hoya che. sAmI vyaktie jyAre evuM AcaraNa karyuM hoya che, tyAre ApaNane enuM AcaraNa mAtra dekhAya che, paristhiti nahIM, tethI ApaNe ene bhUla tarIke kalpI laIe chIe. ghATInA zarIramAM Aje kaLatara che, tAva AvavAnI taiyArI che. nukazAnakatAM para krodha karavo che to krodha para ja karo ne ! For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 anyanI bhUlanI durastI ane tethI sustI che. A ApaNe jANatA to nathI. paNa AvI kaMIka paristhiti haze mATe Aje e be-traNavAra kAma cIMdhavA chatAM jaldI kAma karato nathI. aDadhuM karIne pAcho besI jAya che. A rIte vicAratA paNa nathI ane tethI paristhiti para doSAropaNa karavAnA badale enA para doSAropaNa karIe chIe ke ALasuno pIra thaI gayo che ! kAma kazuM karavuM nathI... ne harAmano pagAra khAvo che. sAmAnyathI kAmagaro pratIta thayelA nokaranA paNa eka divasanA badalAyelA vartana parathI ApaNe ene "nAlAyaka' jevA mAnavA mAMDIe chIe, enuM kAraNa e che ke anyanI pravRtti aMge ApaNe moTe bhAge zaMkA ane avizvAsathI ja vicAravAnuM zarU karatA hoIe chIe. pUrve kahI gayo chuM tema jIvo pratye ApaNo anAdikALathI dveSa che, mATe ene koIpaNa jAtanI zokojha noTisa ApyA vinA ja e doSita che, nAlAyaka che, kAmacora che.... vagere nirNaya ApaNe laI laIe chIe, ne pachI enA pratye durbhAva vaheDAvavA mAMgIe chIe ane gussAthI khakhaDAvI nAkhavo vagere sajA phaTakArI daIe chIe.... game tevA bhayaMkara gunAnA Aropa heThaLa pakaDAyelA ne lokadRSTie gunegAra tarIke sAbita paNa thaI cUkelA evA paNa gunegArane nyAyAdhIza sIdhesIdho gunegAra TheravI sajA phaTakArI detA nathI- paNa ene paNa potAno bacAva karavAnI taka ApavAmAM Ave che, ane je kAMI kahevuM hoya te zAMtithI sAMbhaLavAmAM Ave che ne gaMbhIratAthI vicAravAmAM Ave che. are ! kyAreka to A mATe e svayaM samartha na hoya to sAmethI ene vakIla paNa pUro pADavAmAM Ave che. A badhI kAravAhI ne sunAvaNI pUrI thAya pachI ja nyAyAdhIza badho vicAra karIne cukAdo Ape che. jo A badhI prakriyA karavAmAM na Ave to nyAya toLyo na kahevAya... eka IzAro karavA mAtrathI svayaM kAma karI lenAro tuM Aje kema vAre vAre kahevA chatAM kAma karavAno ullAsa dekhADato nathI ? tane koI takalIpha che ? AvuM kaMIka pUchIne enI paristhiti vagere kAraNo jANavAnI darakAra rAkhyA vinA sIdho ja "tuM ALasuno pIra che" vagere rUpe ene gunegAra jAhera karI devo ne ene khakhaDAvI nAkhavo vagere rUpa sajA phaTakArI devI e, e vyaktine karelo anyAya nathI ? potAnI zeThAI-zrImaMtAI... adhikAra vagerenI rUe ghATIne anyAya For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 . haMsA !... tuM jhIla maitrIsarovaramAM karanArA ApaNane prakRti zuM kazuM nahIM kare ? vyakti para doSAropaNa karavAnA badale paristhiti para doSAropaNa karavAmAM Ave to vartamAnamAM te te vyakti pratyenA durbhAva-saMkleza} vaira vagerethI bacI zakAya che ne bhaviSyamAM prakRti taraphathI thanAra sajAmAMthI 'bacI javAya che. eTale, cIM....I che ..... mAMDa mAMDa eksIDeTa thatA rahI gayo. vaLAMka AgaLa kAra jhADa sAthe TakarAtAM sTejamAM rahI gaI... ApaNane khyAla AvI gayo ke DrAIvara Aje UMghamAM che, rapha DrAIvIMga karI rahyo che... paNa eTalA mAtrathI ene uMghaNazI-bedarakAra vagere IlkAba ApI devAnI zI jarUra che ? banI zake che. rAtre lAITa cAlI javAthI paMkho calAvI zakAyo nahIM ne tethI kALajhALa garamImAM ujAgaro thayo hovAthI hAla ene jhokAM AvI rahyAM hoya ? klArkane sUcanA ApI kaMIka ne eNe patramAM lakhyuM kaMIka... je phAila lAvavAnI kahI enA badale bIjI koIka phAIla laI Avyo... "tamArAmAM kazI akkala nathI. tamAruM kAma sAva garabaDIyuM che tamane nokarImAMthI DIsamIsa karavA paDaze..." vagere vagere saroSa saMbhaLAvavAnA badale Aje kema Ama thaI rahyuM che? enI paristhitino kyAsa kADhavAno prayAsa karo ne ! evuM kema na hoI zake ke Aje savAre klArkane enI patnI sAthe najIvI vAtamAM moTo jhagaDo thaI gayo hoya ne tethI enI udvignatAnA kAraNe enuM citta kAmamAM parovAtuM na hoya ! paNa, ApaNI anAdinI cAla, paristhitine jovA-vicAravA detI nathI, sAmo ayogya che evuM ja vicArAve che. ghaNIvAra to ApaNI bhUla hoya toya ApaNo ahaMkAra ApaNane ApaNI bhUla nathI dekhADato paNa sAmAnI bhUla ja dekhADe che. itaronA mahAbhAratamAM pelo prasaMga Ave che ne. draupadIe ekadA zrIkRSNane phariyAda karI ke "prabho ! tame to bhaktajanavatsala cho ! anaMta zaktisaMpanna cho ! vizvavyApI cho ! aMtaryAmI cho ! chatAM e divase bharacaka bharelI rAjasabhAmAM duSTa duryodhananI durAjJAthI duHzAsana mArAM cIvara kheMcI rahyo hato, tyAre prathamathI ja AvIne mArI AbarUnI rakSA na karI, ane cheka chellI ghaDIe tame sahAyamAM AvyA. A tamArI gaMbhIra bhUla nahotI zuM ? For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 159 tyAre madhura smita veratA zrIkRSNa mIThA zabdo veryA ke, "he pAMcAlI ! emAM bhUla mArI hatI ke tArI ? e tuM ja vicAra. jyAre evI viSama paristhiti UbhI thaI, tyAre te prathama pAMDavone yAda karyA ane svalAjanA rakSaNa mATe emanuM zaraNa lIdhuM, emane prArthanA karI. pachI kramazaH bhISma pitAmaha vagerene yAda karyA. jyAre badhAthI tane niSphaLatA sAMpaDI tyAre cheka chelle teM mane yAda karyo. ane mane to teM jevo yAda karyo, ke turaMta huM tArI rakSA mATe prayatnazIla banyo. huM cheka chelle sahAyArtha Avyo, emAM bola tArI bhUla hatI ke mArI ?" hA, ApaNI bhUla hoya toya sAmAnI bhUla dekhavI evI ApaNI eka sAyakolaoNjI che. tethI sAmAnI paristhiti joI-jANI na hoya tyAre enA vartanane bhUla tarIke kalpI levuM e ghaNuM ja saMbhavita che. bhUla joI ne khakhaDAvavuM evA svabhAvavALo AvA avasare paNa kaTu zabda saMbhaLAvyA vinA rahI zakato nathI. e vakhate sAmI vyakti potAnI paristhiti. majaburI vagere samajAvavA prayAsa kare. to Aveza vagerenA kAraNe ene samarjavAnI taiyArI hotI nathI, enI dalIlono svIkAra to nathI thaI zakato paNa sAmI dalIlo karIne toDI nAkhavAnA prayAso thAya che. ane tethI "basa ! tane bacAva karavAnI ja Teva paDI che ! eka to bhUla karavI ane pachI eno svIkAra ja na karavo" ityAdi vadhu kaThora zabdo mukhamAMthI nIkaLe che, temaja tenA pratyeno durbhAva vadhu ghaTTa thAya che. ema sAmI vyaktine paNa ApaNA pratye durbhAva ane dveSa vadhyA vagara rahetAM nathI. "kahuM chuM te sAMbhaLavuM nathI, paristhiti samajavI nathI, ne jema phAve tema bolyA karavuM che." takarAra ane jhaghaDo vadhI jAya che, dila ghavAI jAya che, ekabIjA pratyenI lAgaNImAM kuThArA-ghA lAgI jAya che ane pachI be-cAra kalAka bAda jyAre svayaM ke anyanA kahevAthI sAcI paristhiti pamAya che tyAre pastAvAno pAra raheto nathI. "meM khakhaDAvavAmAM utAvaLa karI nAkhI, na bolyo hota to zuM vAMdho AvavAno hato ? nAhakanuM enuM dila toDI nAMkhyuM !pachI tUTelA e dilane sAMdhavA mATenA, paramukha thayelA e dilane sanmukha karavAnA prayAso cAlu thAya che. paNa have moDuM thaI cUkayuM hoya che. kadAca dila saMdhAya to paNa sAMdho to rahI ja jAya For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM che. kalApInuM peluM kAvya... te paMkhInI upara patharo pheMkatAM pheMkI dIdho, chUTyo tene arararapaDI phALa haiyA mahIM to; re re ! lAgyo dila para ane zvAsa rUMdhAI jAtAM, nIce AvyuM taru uparathI pAMkha DhIlI thatAMmAM. re re ! kintu pharI kadI have pAsa mhArI na Ave, Ave hoye DarI DarI ane icchatuM UDavAne; re re zraddhA gata thaI pachI koI kALe na Ave, lAgyA ghAne visarI zakavA kAMI sAmarthya nA che. paMkhInI upara patharo pheMkI dIdho, eTale Aja sudhI enA dilamAM ApaNA pratye je prema-sneha ne vizvAsa UbhAM thayA hatA, emAM tirADa paDI ja samajo. pachI e prema vagere punaH UbhA karavA mATe game eTalA prayAso thAya, pUrvanA jevo vizvAsa Ubho thaI zakato nathI. eka paMkhInA dilamAMya paththaranA ghAnoya amuka DaMkha to rahI ja jAya che. e have, kyAreya muktamane pAse AvatuM nathI. to pachI mAnavanA dilamAM kaTuveNanA ghAnuM to pUchavuM ja zuM? zastranA ghA karatAMya vacanano ghA ghaNo UMDo hoya che. jaMgalanI borDara para rahelA bhIlane roja jaMgalamAM javAnuM thAya. eka vAgha paNa tyAM roja Avato, dhIme dhIme benI mitratA jAmI. pachI to roja e mitra sAthe ghaNI citravicitra vAto thatI. rAtre e badhI vAto e potAnI bhIlaDIne karato, eTale bhIlaDIne paNa potAnA patinA A vilakSaNa mitra mATe kutuhala jAgyuM. ekavAra to tamArA A mitrane ghare laI Avo to mAre paNa enI mulAkAta thAya." AvI patnInI icchAne bhIla vAraMvAra vAgha pAse doharAvato. paNa vAgha InakAra karato. kintu enA vAraMvAranA Agrahane vaza thaI, eka divasa e bhIlanI jhuMpaDIe Avyo. kudaratI e divase e koka saDeluM maDadu khAIne Avyo hato. enA mukhamAMthI bhayaMkara durgadha AvatI hatI. bhIlaDI e durgadhathI trAsI gaI. eNe moM macakoDyuM ane sahasA bolI UThI, chaTuM Avo tamAro mitra ! enA moMmAMthI to kevI bhayaMkara vAsa Ave che !' vAghe A sAMbhaLyuM, ane enA marmamAM ghA lAgI gayo. e cUpacApa For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 anyanI bhUlanI durastI cAlyo gayo. paNa pachI eNe bhIlane maLavAnuM choDI dIdhuM, maitrI toDI nAkhI. eka divasa, zodhatAM zodhatAM bhIle vAghane khoLI kADhyo, "are mitra ! kema have tuM dekhAto nathI ?" bhIlanA praznano vAghe javAba Apyo ke, "have ApaNe mitra nathI. tArI patnInA e zabdono joradAra ghA lAgI gayo che." ""are yAra ! e zabdone ATaluM badhuM mahattva zuM Ape che ? emAM zuM ATalo ghA lagADavAno ?' "dosta ! tane bhale ema lAge. mane kevo ghA lAgyo che e tuM nahIM samajI zake. ema kara, tArA hAthamAM A je tIra che e mArA pagamAM mAra." "huM kAMI mitrane mArato hoIza ?" bhIle nA pADI. paNa vAghe Agraha karyo eTale dubhAtA dile ene tIra mAryuM, pachI kADhI lIdhuM. traNa divasa bAda vAgha pAcho bhIlane maLyo. eNe paga batAvIne kahyuM ke, "jo, tArA tIrano ghA rujhAI gayo, paNa tArI patnInA e zabdono ghA haju rujhAyo nathI." zabdono ghA vadhu UMDo hoya che. mATe ja zabdayuddhamAMthI zastrayuddha sarjAyAM che, paNa zastrayuddhamAMthI zabdayuddha lagabhaga sarjAtuM nathI. "AMdhaLAnA dIkarAya AMdhaLA ja hoya" evA zabdoe mahAbhAratanuM yuddha UbhuM karyuM hatuM ne ! kokanI bhUla kalpIne khakhaDAvI nAkhavAmAM Ave tyAre je ghA lAgI jAya che, te pachI game teTaluM sAruM vartana karavA chatAM ane ene samajAvavA chatAM, saMpUrNatayA to rujhAto nathI ja, sAMdho to rahI ja jAya che. "bhUla dekhavA maLI ne bolI UThyA" AvI vRttivALo sAmAnA dilane vAraMvAra toDato ja rahe che. pachI kadAca samajAvaTa kare toya vAraMvAranA sAMdhA to rahI ja jAya che. A vAraMvAranA sAMdhAo bhegA thaI eka gAMThanuM svarUpa pakaDI le che, je e vyaktine haMmeza mATe enAthI dUra karI de che. AnI sAme jeNe, "koInI paNa bhUla jovA maLe, tarata to kAMI kahevuM ja nahIM' evI Teva pADI che, tene A rIte pastAvAno avasara Avato nathI. e je 4-6 kalAka vItavA de che, emAM eno Aveza vagere dUra thavAthI dareka pAsAne vicAravAnI taka maLe che. enA kAraNe svayaM ke anya dvArA paNa sAcI paristhiti pAmI zakavAthI e bAbatamAM kAMI kahevAnuM rahetuM nathI. A vAta darekane svAnubhavasiddha che ke 'tarata kAMI na kahevuM' evI potAnI suTevanA kAraNe ke anya koIpaNa kAraNe bhUlanA avasare kAMI kahyuM na hoya, paNa pachI For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM avasare kahIza ema vicArI rAkhyuM hoya, to ghaNI vAra pAchaLathI potAne evI pratIti thAya che ke "AmAM kahevA jevuM zuM che? AvI paristhitimAM to koIpaNa mANasa AvuM ja kare." kadAca AvI pratIti na thAya ane 4-6 kalAka bAda pote ekAMtamAM e vyaktine kAMI kahe, tyAre e vyakti je khulAsA kare, potAnI paristhiti jaNAve, pote je abhiprAyathI e kArya karyuM hoya, tene vyakta kare to enAthI paNa enuM e vartana koI gaMbhIra bhUlarUpa nahotuM ema pratIta thaI zake che, kemake enA khulAsAne svIkAravA na denAra Aveza have rahyo hoto nathI: eTale evA vartana aMge kAMI kahevAnuM ja na rahevA rUpe lAbha thAya che. jeTalA oNparezana TALI zakAya eTalo dardIne vadhu ne vadhu lAbha ja hoya che. kadAca enuM vartana hajuya bhUlarUpa ja lAge toya je oparezana thAya e oNparezananA niyamone cAtarI jaIne karavAnuM jarUra TALI zakAya che, jenA kAraNe bIjuM koI gaMbhIra nukazAna thatuM nathI. ona dha spoTa bhUla aMgenuM bhASaNa zarU karI denAre rAte pathArImAM paDyA paDyA zAMtacitta-svastha mane divasabharanuM saravaiyuM kADhavuM joIe. AkhA divasa daramiyAna nokara, cAkara, mahetA, patnI, putra vagere keTakeTalAne keTakeTalIvAra kaI kaI bhUla mATe Thapako Apyo ke kaTuveNa kahyAM eno jo e saravALo mAMDe ane te te dareka prasaMge te te vyaktinuM vartana zuM kharekhara ThapakApAtra hatuM ke emAMthI keTalIya bhUlo neglIjIbala hatI' eno jo svasthacitte vicAra kare to, mane lAge che ke, divasa daramyAna dasa vAra Thapako ApavAnA banelA prasaMgomAMthI ochAmAM ochA pAMca prasaMgo to evA jarUra bhAse ke jemAM kAMI ja Thapako ApavA jevuM na hoya, "AvI nAnI nAnI bhUlo to thayA kare, emAM ThapakAravAnuM zuM ? evI bhUlo to mArAthIya thayA kare che.' ema lAgyA vinA na rahe. eTale ja jarmana lazkarano eka kAyado hato ke koipaNa soljaranI bIjA soljarane bhUla lAgI ane phariyAda karavA jevuM lAgyuM hoya to paNa turaMta phariyAda na karavI. kintu bhojana thaI jAya, eka rAta pasAra thaIne potAne manamAM zAMti ane svasthatA thaI jAya e pachI phariyAda karavA jevuM lAge to phariyAda karI zake. e pahelAM jo phariyAda karavAmAM Ave to e phariyAda karanArane sajA thatI. For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 163 oNna dha spoTa bhUla kahevA besI janAro to nagaNya bhUlomAMya sAmAne ThapakArI deto hoya che, ne enAthI sAmAnA dilanA TukaDA paNa thatA ja rahetA hoya che. "Amane to bola bola karavAnI Teva paDI gaI che' ema vicArI e sAmo mANasa evo naThora banI jAya che ke pachI moTI bhUla aMgenI mahattvanI salAhane paNa e dhyAnamAM leto nathI. "vAgha Avyo re vAgha Avyo, dhAjo re dhAjo" ema samajIne ene avagaNI nAkhe che. ema kahe ke moTo aparAdha karyo. evo moTo ke joradAra badalo levAnuM tarata mana thaI jAya. chatAM zAntinA icchuke kALavikSepa karavo joIe. (vaMkacUle hatyA karI nAkhavAnI bAbatamAM 7 DagalAM pAchaLa khasavA jeTalo kALavikSepa karyo to kevI bhayaMkara honAratamAMthI bacI gayo !) jo kALavikSepa karavAmAM na Ave, to e vakhate AvezanA kAraNe e svayaM vicArI zakato nathI, ke e aparAdha potAne jevo lAge che, kharekhara evo bhayaMkara che ? pote enA jevo jalada badalo levA mAge che evo Avazyaka che ? evo jalada badalo levA jatAM sAmo vIpharaze te kevI muzkelImAM mUkI deze ? enI tAkAta keTalI che ne mArI keTalI che ? A badhuM na vicArI zakavAthI jalada pagaluM levAI jAya che ane pachI cirakALa sudhI enAM mAThAM pariNAmo bhogavavAM paDe che. jyAre kALavilaMba karavAmAM Ave to jema jema kALa pasAra thato jAya che tema tema e aparAdha nAno lAgato jAya che, tethI badalAnI mAtrA ghaTatI jAya che je saMbhavita jokhamamAMthI ugArI le abrAhama liMkananI pAse ekavAra eka klAyaMTa Avyo. enA jUnA bhAgIdAra sAthe ene veravirodha thaI gayelo. bhAgIdArI to choDI nAkhelI. tema chatAM dveSanI javALAo haju bannenA dilamAM prajavalatI hatI. e asIle be patro liMkana pAse rajU karyA. "juo vakIla sAheba, A eno 20 pAnAno gALAgALI karato patra Avyo che. jUnI jUnI ghaNI vAtone vikRta karIne eNe mArA para bhayaMkara khoTI ALa mUkI che. eTale e samaje che zuM ? ene ja lakhatAM AvaDe che, ane mane krodhano prAraMbha thAya chekhetANI ane aMta thAya che pazvAttApathI... For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 haMsA !.. tuM jhIla metrIsarovaramAM nathI AvaDatuM ? eno pratikAra karavAnI mArAmAM jANe ke koI tAkAta ja nathI, te enI badhI kanaDagata huM sAMkhI laIza ? enI AvI badhI bhrAntio hoya to have e dUra karavI paDaze. eNe 20 pAnAM bharyA che, meM 40 pAnAM bharIne saNasaNato patra lakhIne taiyAra karyo che. lyo, kAyadAnI dRSTie huM emAM kyAMya phasAI jato to nathI ne ? eTaluM jarA joI Apo ne." sakhata badalo levAnI bhAvanAmAM rAcatA e bhAgIdAre liMkanane banne patro ApyA. eno dhamadhamATa joIne liMkane kALavikSepa karavAnuM munAsiba mAnyuM. eTale cAlAkIthI potAnA e klAyanTane kahyuM ke "tamArI vAta barAbara che, ATaluM badhuM saNasaNatuM eNe lakhyuM hoya to e koNa sahana karI zake ? paNa juone, hAla to huM ekadama bIjhI chuM. tame ema karo, e banne patro ahIM mUkI jAva. huM avasara maLe eTale ene joI laIza ne vicArI laIza. tame eka aThavADiyA pachI mane maLo.' aThavADiyA pachI e potAnA patranI ugharANI karato pAcho Avyo. roSamAM ane badalo levAnI bhAvanAmAM noMdhapAtra ghaTADo thayo che, e liMkanane pratIta thayA vinA rahyuM nahIM. "pote sAva bhUlI ja gayo na hoya' evo DoLa karatAM eNe kahyuM ke, "are ! mane mApha karajo. A tamArA patro to sAva vIsarAI ja gayA. tamane joyA ne tamArA patro yAda AvyA. have tame ema karo ne, sAta divasa pachI Avo. vidhAuTa pheIla, huM joI rAkhIza." thoDAka dhamapachADA karato bhAgIdAra vIle moDhe pAcho pharyo. leNadAra jema devAdAra pAse, mudata pAke ne ugharANIe pahoMcI jAya ema aThavADiyuM thayuM, eTale e punaH hAjara thaI gayo. e vakhate eno ja patra hAthamAM laIne enA para vicAra karI rahyo na hoya tevo dekhAva liMkane karyo hato. "oho ! tame AvI gayA, juo, A tamAro ja patra hAthamAM lIdho che....." "hA, e bahu sAruM karyuM. kema lAge che ? vakIla sAheba !" "tame bahu cokasAIpUrvaka patra lakhyo che hoM ! kahevuM paDe. kyAMya tamAre phasAvAnuM thAya evuM emAM nathI." liMkane thoDI prazaMsA karI. "to lAvo patra, Aje ja huM enA para ravAnA karI dauM. eya beTAne khabara to paDaze ke duniyAmAM zerane mAthe savAzera hoya che." eNe potAnI adhIrAI pragaTa karI. "hA, tamArI vAta sAcI che. jo e dhyAnapUrvaka A patra vAMcaze to For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 anyanI bhUlanI durastI enA rUMvADe rUMvADAmAM aganajavALAo caMpAze. paNa mane vicAra e Ave che ke ATalA lAMbA patrane e dhyAnathI vAMcaze kharo ? tame jANo cho ke e potAnAM kAryomAM keTalo badho racyopacyo rahe che. jo ATalAM pAnAM joIne ja e ene vesTabokSamAM nAkhI deze to ? tamArI dhAraNA saphaLa na thAya evuM ApaNe karavuM nathI. eTale zuM tamane ema lAgatuM nathI ke A patrane thoDo TuMkAvI devo joIe ?" liMkane potAnI mutsadI dAkhavI. "sAru, vakIla sAheba ! to huM ene TuMkAvI dauM" traNa-cAra divasamAM e patrane TuMkAvI lAvyo. patranI lenthamAM 50% ghaTADo jANI liMkanane AnaMda thayo. "sarasa, ghaNuM sarasa ! tame bahu ja suMdara kArya karyuM. A juo ne, pelAM 40 pAnAM karatAMya A 20 pAnAMmAM patra bhale TuMkAI gayo, paNa zabdo kevA asarakAraka ne vadhu coTa lagADe evA banI gayA che. mane lAge che ke haju jo zabda ochA karI nAkhavAmAM Ave to e vadhu asarakAraka banaze. lAMbA patra karatAMya TUMko TeligrAma kevI asara UbhI kare che !" liMkane navo pAso pheMkyo. dinapratidina asIlano jusso ne gusso to ghaTI ja rahyA hatA. eNe liMkananI vAta svIkArI lIdhI. cArapAMca divasanI mathAmaNa karIne eNe vajana ora aDadhuM karI nAkhyuM. daza pAnAMno patra laIne e liMkana pAse pahoMcI gayo. "nAIsa, verI nAIsa !" liMkana jANe ke khurazImAMthI UchaLI paDyo. eNe asIlanI hoMziyArInAM bhArobhAra vakhANa karyA. phulaNazI phulAI gayA. "to A patra have mokalI ApuM ne ? enA dilamAM jabbara coTa lagADaze, kema kharuM ne vakIla sAheba !" liMkana to pUrA khelADI hatA. zataraMjanA pyAdAne kaI vakhate kaI cAla ApavI emAM pUrA hoziyAra. eNe vAtano DhaMga badalIne kahyuM : "tamArA para eNe je patra lakhyo hato tenA para kaI tArIkha che ? juo ne !" pelAe tArIkha joIne kahyuM. eTale chellI bAjI ajamAvatAM liMkane kahyuM ke, "juone mahAzaya ! eNe to patra lakhyAne mahinA upara kALa pasAra thaI gayo. tamArA uttaranI zarU zarUmAM pa-7 divasa eNe rAha joI haze. paNa tyAM sudhImAM javAba na maLavAthI dhIme dhIme enoya dhamadhamATa ocho thaI gayo haze, ane have to e potAnA patrane bhUlI paNa gayo haze. have eka mahinA bAda tamArA patranI eka para zI For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 haMsA !... tuM jhIla metrIsarovaramAM asara thaze ?" "to zuM A patranI asara nahIM thAya ?' asIle dInavadane kahyuM. "hA, mane ema lAge che ke have enI dhArI asara nahIM thAya. eTale have ene mokalavAthIya zo lAbha ?" "to. have enuM zuM karuM ?" "mArI to salAha che ke have e patrane phADI nAkho ane tameya manamAMthI enA patranI vAta kADhI nAkho. mAno ke e patra tamane maLyo ja nathI. (kleza-saMkleza ane durbhAvamAMthI bacavAno A eka bahu sAro upAya che. koIe tamane jAtajAtanA Aropa lagAvato gaMdI-galIca bhASAmAM posTakArDa lakhyo... tame vicArI lyo ke tamane pI.sI. maLyo ja nathI. sArA sArA.... ne mahattvanA patrone paNa bhAratIya poSTa hajama karI jAya che to eka posTakArDa kaI vADIno mULo ? tame nizcita thaI jazo... lakhanAro bicAro vicAryA karaze ke javAba kema na Avyo ? mAro pI.sI. ene maLyo haze ke kema ? tamAro saMkleza tyAM TrAnsaphara thaI jaze ne enA badale tame jo e pI.sI. ne mahattva ApyuM... to saMkleza tamAre ja vahoravo paDaze... koI phona para jAtajAtanA AkSepa karI rahyuM che. roga naMbara kahI dyo. eTale vAta pUrI thaI jaze...) nahIMtara tame lakhazo eTale pAcho e lakhaze... e lakhaze eTale pAchuM tame lakhazo. AvuM cAlyA ja karaze. tamAro kAmadhaMdhoya aTakI paDaze ne tamArI badhI zakti AmAM ja kharcAI jaze. Simply waste of time and energy.... pariNAme to niraMtara manamAM azAMti, ukaLATa ane baLatarAo ja raheze. lAvo, tamAro jIva na cAlato hoya to huM e banne patra phADI nAkhuM." Ameya mahino vItI javAthI Ano ghaNo AghAta ocho thaI gayo hato, rIsa ane roSa osarI gayAM hatAM. Avezano Avega maMda paDI gayo hato. emAM AvI salAha maLI... eTale thoDA kacavAtA dile paNa eNe banne patro liMkananA hAthamAM mUkI dIdhA. jANe vairanI paraMparAne phADI nAkhatA na hoya ema liMkane e banne patro phADI nAkhyA. liMkana kahetA hatA ke, koInA para bahu gusso Avyo hoya to enA para patra lakho, badho gusso | emAM ThAlavI dyo, paNa enA para eDresa nahIM karo. * koInA paNa aparAdhathI thayela nukazAnano dilamAM lAgelo AghAta kALavilaMbe ghaTavA mAMDe che, e vAta duHkhanuM osaDa dahADAnI lokokti parathI paNa jANI zakAya che. eTale kALa vyatIta thayA bAda ApaNI For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 167 svasthatA pedA thAya che. jethI ApaNe sArA zabdomAM samajAvI zakIe chIe. vaLI bhUlanA avasare ApaNe kAMI bolyA nahIM. e jANIne bhUla karanArane ApaNA pratye ahobhAva jAgyo hoya che. tethI pahelAM paNa gusso karyo na hato, pachI paNa koI kaTAkSa ke kaTuveNa nathI kahyAM enI pratIti thavAthI e nirbhaya paNa bane che. A kAraNe e enI bhUlano svIkAra karI le che. koI takarAra thatI nathI, dilanA TukaDA thatA nathI, sAMdhA karavAnI jarUra rahetI nathI, gAMTha UbhI thatI nathI ane vairabhAvathI bacI zakAya che. koIe bhUla karI ne eno svIkAra karAvavA prayAsa karavo." e jema eka anAdinI cAla che, ema ApaNe bhUla karI hoya to svIkAra na karavo e paNa eka anAdinI cAla che. mATe koI paNa vyakti ApaNI bhUla kADhatI Ave to kyAreya bacAva na karavo, paNa svIkAra ja karI levo, e hitAvaha che. ema karavAthI eno gusso ocho thaI jAya che, ApaNane paNa saMkleza raheto nathI. nahIMtara bhUlono svIkAra karAvavA jAtajAtanI dalIlo e karaze ane ApaNe eno bacAva karavA mATe enI sAme jaDabAtoDa tarko karIzuM. emAM AgaLapAchaLano ekabIjAno itihAsa joDIzuM. bhUlAyelI ekabIjAnI bhUlo pAchI yAda karIne enA rujhAyelA ghAne punaH tAjA karIzuM. emAMthI evI takarAra janma le che je vairabhAvarUpe vRddhi pAme che ne pachI bannenA dilamAM vairanI bhayaMkara Aga bhaDake baLe che. A bhayaMkara AganuM nimitta to ghaNIvAra kokanI nAnI bhUla ane teno asvIkAra ja hoya che. je AganA kAraNe eka lAkha loko beghara thayA e zikAgonI bhayaMkara Aga paNa eka mANasanI eka nAnakaDI bhUla ja hatI ne ? saLagAveluM phAnasa bedarakArIthI game tyAM mUkI e mANasa alpakALa mATe AghopAcho thayo, gAyanI aDapheTamAM e phAnasa AvyuM, Aga lAgI ane comera phelAI... * mATe vairanI aganajhALathI bacavA icchanAre jema oNna dha spoTa kyAreya bIjAnI bhUla kahevI nahIM. ema, oNna dha spoTa kyAreya svabhUlano bacAva karavo nahIM, paNa svIkAra ja karI levo e hitAvaha che. tame pUchazo svIkAranI paNa koI hada ? javAba che : To no limit. tamArI bilakula bhUla na hoya, spaSTa rIte tamArI jAta tamane nirdoSa bhAsatI hoya ane sAmI vyakti bhAre gerasamajanA kAraNe ja tamArA para doSAropaNa karI rahI hoya, topaNa e vakhate to svIkAra ja karI levo. "mArI bhUla thaI gaI, micchAmi dukkaDam" koI ja bacAva nahIM. pachI 4-6 kalAka javA dyo. avasara pAmIne ekAMtamAM For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 haMsA ! tuM jhIla metrIsarovaramAM khulAso karavAmAM vadhu lAbha che. e ja vakhate khulAso karavAno prayAsa karavAmAM kalaha Ubho thavAnI zakyatA che, kemake e vakhate e AvezamAM to hoya ja che. vaLI "meM tArI bhUla kADhI emAM tuM mane khoTo TheravavA mAMge che ?" evuM enA manamAM AvavAthI eno potAno ahaMbhAva paNa UchaLyo hoya che. tethI e moTe bhAge to tamArI vAtane samajI zakato nathI. kadAca samajI jAya to paNa misTara ahaMkAra vacamAM potAnI TAMga nAkhaze....eTale e icchaze to paNa "sAruM, tyAre tArI koI bhUla nathI' evuM kahI nahIM zake. eTale e tamArI game tevI yuktisaMgata vAtone e vakhatanI jAherasthitimAM svIkAravA lagabhaga taiyAra thato nathI. pote je doSAropaNa karyuM che e barAbara ja che enI ja siddhi karavA jhajhUme che. emAM bannanI zaktio veDaphAya che, samAdhAna thatuM nathI ane uparathI joza vadhe che. enA badale e vakhate koI ja dalIla karyA vinA sIdho ja svIkAra karI levAmAM Ave to enA mana para paNa asara thAya che- tamArI bhUla che ja, e vAtanI siddhi karavA eNe vizeSa koI dalIla karavI paDI na hovAthI ke zodhavI paDI na hovAthI e vAta enA manamAM eTalI cUMTAyelI hotI nathI. temaja e vyakti paNa vicArazIla to hoya ja che. tethI vicAra karatAM kyAreka ene ja evI pratIti thaI zake che ke, emAM tamArI koI bhUla nahotI. athavA tamArI paristhiti ja evI hatI ke e sivAya bIjuM kAMI thavuM emAM zakya nahotuM, athavA svayaM evI pratIti na thAya to anya dvArA paNa evI pratIti thaI zake che. ane e thAya che tyAre, ene, pote Thapako ApavA badala potAnI jAtano pazcAttApa thAya che. vaLI tame vinA dalIle e guno svIkArI lIdhelo e kAraNe tamArA para ahobhAvanI eka UMDI lAgaNI UbhI thAya che. kadAca A rIte ene pratIti na thaI hoya to paNa tame svayaM jyAre samajAvazo tyAre samajI zakavAnI bhUmikA to UbhI thayelI ja hoya che. mATe vinA takarAre tamArI nirdoSatAne e svIkArI zake che. tethI svabhUlano bacAva na karatAM "ona dha spoTa' ekavAra to svIkAra karI ja levo e pedA thanArI kaTutAne vAre che... UbhI thanArI zatrutAne nivAre che. ghaNI ghaNI vicAraNAo thaI gaI. TUMkamAM kahuM to, "bhUlano svIkAra karI levo joIe' ityAdi valaNa ane "bhUlano bacAva karavo joIe vagere valaNa, A banne prakAranA valaNa ApaNe judI judI avasthAmAM dAkhavIe ja chIe. tema chatAM jIvanamAM azAMti vadhatI rahe che, saMbaMdho For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyanI bhUlanI durastI 169 ghasAtA jAya che, kaTutA vadhatI jAya che. AvuM badhuM lagabhaga badhAne pratIta che. eTale have ApaNe e banne valaNone je rIte eplAya karatA AvyA chIe e rIta badalavI Avazyaka che. svabhUla vakhate ApaNuM je valaNa hoya che ane have sAmAnI bhUla vakhate apanAvavAnuM che, ane sAmAnI bhUla vakhate ApaNe je valaNa hoya che ane svabhUla vakhate dAkhavavAnuM che. basa ATalo ja pheraphAra, ane pachI joI lyo. azAMti zAMtimAM pheravAze, asamAdhinuM sthAna samAdhi leze, asvasthatA ghaTI svasthatA vadhaze, tiraskAranA sthAne satkAra maLaze, apamAnanA sthAne sanmAna thaze, apriya maTIne priya banAze, jutiyAMnA badale jaza maLaze, daurbhAgyanA sthAne saubhAgya anubhavAze, zatrutA haTI mitratA jAmaze. je karavuM paDe, karIe, paNa mitratA jAmavI ja joIe, zatA kapAvI ja joIe. vairanI gAMTha dilamAM rahI gaI, micchAmi dukkaDam thayA nahIM, to zAstrakAro kahe che ke dharmanI kriyAo thaze, paNa dharma nahIM thAya, ArAdhanA nahIM thAya... jo uvasamaI tassa asthi ArANA, jo na uvasamaI tassa sandhi ArANA.. je upazAMta thAya che, je kaSAyonI pakaDa choDIne verajherane bhUle che, enI ArAdhanA thAya che. eTale ke e AtmAnuM svAcya pAme che. je upazAMta thato nathI-verajherathI mukta banato nathI enI ArAdhanA thatI nathI, enI dharmakriyAothI e AtmA svAcya pAmato nathI. mAtra pasAra thaI gayelA eka varSamAM vadhelA karmarogane ja nahIM, mAtra pasAra thaI rahelI vartamAna eka jiMdagImAM vadhelA karmarogane ja nahIM, kintu saMpUrNa atIta kALamAM jeTalo A roga vadhelo che e saghaLAno nAza karI saMpUrNa Arogya bakSavAnI tAkAta sAMvatsarika pratikramaNarUpa davAmAM che. varSovarSa saMvatsarI Ave che, ApaNe paNa pratikramaNa karIe chIe, ApaNo roga nAbUda thaI rahyo che ? ArogyaprAptimAM ApaNe pragati karI rahyA chIe ? eka gAmaDiyAnA zaherI mitrane tyAM koI prasaMga Avyo. svajano, snehIo ane mitrone AmaMtraNa pAThavI eka bhojana samAraMbhanuM eNe Ayojana karyuM. A bALagoThiyA gAmaDiyA mitrane paNa nimaMtyo. niyata divase e paNa pahoMcI gayo. seMkaDo Amannito e yajamAnanA nAmane mAna ApavA mATe AvelA. Tebala-khurazI para thALIo maMDAI gaI, vAnagIo pIrasAI gaI ane mahemAnoe vAnagIone nyAya paNa ApI dIdho. bhojanAne A gAmaDiAe thALImAM ja camacI dhoIne khIsAmAM seravI dIdhI. enI bAjumAM beselA sajajane e joyuM. emane For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 haMsA ! tuM jhIla maitrIsarovaramAM bhAre Azcarya thayuM. kAraNake A gAmaDIyAnA mukha para corInA koI ja bhAvo DokAtA na hatA. eTale e sajjane AjubAju e vAtane na phelAvatAM sIdhuM e gAmaDiyAne ja pUchayuM "are ! bhAI tame A 9karyuM ?" "kema, A zuM karyuM eTale zuM ? meM eka camacI lIdhI." gAmaDiyAnA peTamAM koI pApa nahotuM ke je ene chUpAvavuM paDe. "tame A yogya na karyu" sajjane salAha ApI. "nahIM, meM karyuM che te barAbara che." "zI rIte barAbara che ?" sajjane pUchayuM. "evuM che ne ke gaIkAle mArA peTamAM duHkhatuM hatuM. eTale Aje ahIM AvatAM pahelAM DokTarane batAvavA gayo hato. eNe zarIra tapAsIne eka kAgaLamAM aMgrejImAM kaMIka lakhI ApyuM. mane aMgrejI to vAMcatAM AvaDe nahIM. paNa enI nIce gujarAtImAM e lakheluM ke roja jamyA pachI eka camacI leva. eTale meM A eka camacI laI lIdhI." bicAro gAmaDiyo! eTale na samajI zakyo ke, eka camacI eTale eka sTIlanI camacI levAnI nathI, paNa aMgrejImAM je prIskrIpazana lakheluM, te davA kemisTane tyAMthI lAvI eka camacI levAnI che. eTale davA to kemisTane tyAM ja rahI gaI ane A bhAIsAbe camacIne jhabbe karI dIdhI. A rIte camacI levAthI eno roganAza keTalo thavAno ? mane lAge che ke ApaNe ghaNuMkharuM A gAmaDiyA jevA chIe. sAMvatsarika pratikramaNa karIe chIe. paNa e pratikramaNa kharekhara davA levA rUpa karIe chIe ke mAtra camacI levArUpa ? verajhera miTAvI devA, dilanI DAyarImAM koInI kALI noMdha na rAkhavI, thaI gayelAM pAponI AlocanA-zuddhi karavI, A badhuM davA levA rUpa che.. ane e karyA vagara mAtra upAzraye jaI traNa kalAka kaTAsaNA para besI AvavuM, 40 logassano kAusagna karI levo, muhapatti-vAMdaNAnI kriyA karI levI... e to mAtra camacI levA jevuM thAya. enAthI karmarogano nAza zI rIte zakya bane ? eTale sAMvatsarika pratikramaNanuM paNa kharuM hArda je che ke "zatAnA bhAvone daphanAvI daI, maitrIbhAvane vikasAvavo" ene ApaNe jIvanamAM apanAvI zIdhrAtizIdhra bhAvaArogya pAmI jaIe e ja zubhecchA. paramapavitra zrIjinAjJAnI viruddha je kAMI lakhAyuM hoya tenuM micchAmi dukkaDam ! zubha bhavatu zrI zramaNasaMghasya.." samApta For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Hva pAva) - A pustaka vAMcatI vakhate, "mananA phleza, saMkaleza ane kaTutAne kaMIka dhakko pahoMcyo, mana kaMIka svastha ane phoruM banyuM." evI zuM pratIti thaI ? kaMIka jANavA maLyuM ane kaMIka pAmanA maLyuM evI zuM lAgaNI thaI? jo hA, to snehI, svajana, mitra vagerene A pustaka vAMcavA mATe preraNA karo e apekSita che. paNa sabUra ! potAnI A ja nakalane ApavAnuM na vicAravuM, kema ke enuM svayaM vAraMvAra vAMcana-ciMtana karavAthI ja viziSTa lAbha thavo saraLa-zakya banaze. tethI anya nakala mATe preraNA karo yA tame anya nakala emane bheTa Apo. yAda rAkho ke "bIjAo mananI zAMti ane svasthatA pAme, ane emAM tame nimitta banazo to tamArA mananI zAMti ane svasthatA paNa sahaja sudaDha banaze." ane hA,! tamane paNa, A pustaka vAraMvAra vAMcavAnI mArI AgrahapUrNapreraNA to che ja. For Personal & Private Use Only