Book Title: Agam Jyot 1972 Varsh 07
Author(s): Agmoddharak Jain Granthmala
Publisher: Agmoddharak Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/540007/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BULHorain paramAtmAnuM AlaMbana kema ? bhavyAH mokSapadaM prayAnti nijagAmazritya bhavyAtmatAm, yadyapyatra tathA'pi nirmalatamA jIvAH paraM hetavaH / kASTe'gnirbhavati svabhAvajanito nAnyaM paraM varjitum , tadvanmuktimitAn vidhAya zaraNaM bhavyA labhante zivam // bhAvArtha je ke bhavya prANIo potAnI yogyatAne lIdhe mokSapadane pAme che, chatAM lAkaDAmAM agni svabhAvathI ja hovA chatAM gharSaNAdi bAhya-nimitta vinA prakaTa thato nathI, tema mokSamAM gayelA vizuddha svarUpavALA paramAtmAnuM zaraNarUpa nimittAnA puSTa AlaMbanathI ja bhavya AtmAo mokSane | meLavI zake che. -pU. Agame, racita tIrtha paMcAzikA breka varSa vIra ni.. 2498-99 vi. saM. S 2028-29 pustaka 1 thI 4 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI vardhamAnasvAmine namaH // paramapUjya gacchAdhipati pU A. zrI. mANikayasAgarasUrIzvarajI bhagavaMtanI maMgaLa-preraNAthI dhyAnastha sva. pU. AgamAdvAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI bhagavaMtanA tAttvika vyAkhyAnAdi sAhitya pIrasatuM zrI AgamAdvAraka graMthamALAnuM mANuvAna prakAzana. kattha amhArisA pANI, dUsamAdosadUsiyA / hA ! aNAhA ! kahaM huMtA, jaI Na hUMto jiNAgabho ? // prakAzitaM jinAnAM yai - mataM sarvanayAzritam / citte pariNataM cedaM yeSAM tebhyo namonamaH 2 // gItArthAya - jagajjantu -- paramAnaMdadAyine / gurave bhagavadvarma -- dezakAya namonamaH // prAkRta-gubharAtI - marAThI-saMskRta-hiMdI-aMgrela-bhASAbhAM kAM pU. zrI. AgameddAraka AcAryadevanI stuti siddhau bhANudaMge varasuyabhavaNA zaikSatAbhrAgabhAnA sthApyA jainAgamAcA niravadhi prasarAsAThI kele suyatnA / pakSaM padma yA ye hitatanumamatA AkharIkAlameM bhI, aise zrIsAgarAnaMda munipati jinheM MOST GAIN ACCLOMATION samyak tatvopadeSTAraM, zAstredamparyabodhakam / kAntaM dAntaM sadA zAntaM gacchezaM praNamAmyaham || jinAjJA paramo dharmaH Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI varSAnArAma nAma 8 tatvaci jijJAsuo mATe che. 8 aneka tAtvika vigatothI bharapUra che. & Agama-jayota (sAtamuM varSa) parama pUjya AgamanA talasparzI vyAkhyAtA, AgamamarmajJa AgamoddhAraka pU. pA. zrI A dasAgarasUrIzvarajI mahArAja (sAgarajI mahArAja)nA tAtvika vyAkhyAne apUrva saMgraha mAgabhacakSuH sarvabhAvAvabhAsakam vIra ni. saM. nA, AgamahArake 2498-99 saM. 22-23 vi. saM. 2028-29 I. sa. 1972-73 mulya cha...rU.pI. A (paTeja judu) (sthAyI grAhaka na hoya temanA mATe ) mAre to suSamAthI duHSama avasara puNya nidhAnajI ! 8 khImA vibhya jina vIra sadA gama, pAmya siddhi vidhAna che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : ramaNalAla jecaMdabhAI kAryavAhaka : zrI ArAmoddhAraka graMthamALAnI kApaDa bajAra mu.kapaDavaMja (ji. kheDA) pustaka prAptisthAna : kI Agamata kAryAlaya vyavasthApakaH kIrtikumAra kuharSada paTavA dilIpa TI sTora mumahesANA (u. gu.) na pra. ni....da. na kara AgamaLeta prativarSa Aso suda pUNi khAo (cAre eka bhegA) pustaka pe prakaTa tha che. : vArSika lavAjama yojanA baMdha kara pu. sAdhu-sAdhvIjI ma ane jJAna : kAraka tathA tavaci gRharathone bheTa apa che. sthAyI kepanI vyAjanA zarU karI che. jemAM emAM ochA rU. 10) levAya che. T: chUTaka bheTa janAmAM pAMca 30 ke tethe vadhu game te rakama svIkArAya che, mudraka : ThAkara popaTalAla gokaLadAsa zrI zakti prinTarI ghIkAMTA roDa, amadAvAda-1. TAITala prinTIMga : dIpaka prinTarI rAyapura daravAjA bahAra aAvAda, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Messaan jeoe 75 varSanI vRddhavaye kaIpaNa jAtanA TekA vinA rogagrasta dazAmAM paNa chellA 15 divasa ardhapadmAsane kAusagga mudrA e rahI pUvakAlIna anazana samAdhi maraNanI jhAMkhI karAvI. ke ke jad a ' ke " * +--- THEY Brity eka WE REFER 11 * * * * Fi[thiE- * * * 3 + + hArTa 3 - na ma kaka . $ See AgamasamrA Agamajyotirdhara bahuzruta sUripuraMdara gItArtha sArvabhauma dhyAnastha svargata pU. A. zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja descerecesereserecesi Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prakAza kI ya nivedana ) deva-guru kRpAe nAnakaDA jharaNA rUpe pragaTa thayela amArI saMsthAnA vizALa vyApaka svarUpanI pratIti karAve tevuM mahattvapUrNa tAvika viSayathI bharapUra pU. Agama dvArakazrInA aprakAzita vyAkhyAnanA saMgraharUpa Agama-jeta" prakAzana yojanAnuM sAtamuM pustaka caturvidha zrI saMgha samakSa rajU karatAM ane atyaMta AnaMda anubhavIe chIe. vi. saMvata 2010 mAM pU.gacchAdhipatizrI AcAryadevazrImANijyasAgara sUrIzvarabhagavaMtanI nizrAmAM pU. AgamoddhAraka AcArya bhagavaMtanA lADIlA laghuziSya virya gaNapU. muniratna zrI sUryodayasAgarajI ma. nI preraNAthI pU. Agama ddhAraka AcArya bhagavaMte samayanA sadupayogarUpe racela, apramattadazAnI pratItirUpa aneka nAnAvidha nAnA-moTA graMthanuM vyavasthita saMpAdana karI pragaTa karavA mATe amArI graMthamALAne janma thayo. pariNAme pU. gacchAdhipatizrInI dekharekhamAM 45 graMtha prakaTa thayA. chevaTe sarvanI upara zikhara caDhAvavAnI jema pU. AgadhAraka AcArya bhagavaMtanA gujarAtI aprakAzita vyAkhyAnonA thokaDe thekaDA vIMTaLA vALIne paDI rahelA-te badhAnuM vyavasthita pratilekhana karI tAvika sAmagrI vyavasthita karI zrI saMgha samakSa rajU karavAnI vAta upasthita thaI pU. gacchAdhipatizrInI varada chatrachAyAmAM pU. upAdhyAya dharmasAgarajI ma.nA ziSya pU. munizrI abhayasAgarajI ma.gaNie saMpAdananI javAbadArI svIkArI khUba ja khaMtathI mahenata karI pU. gaNivaryazrIe prativarSa "Agama Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta"nuM prakAzana amArI saMsthA mAraphata karAvyuM che. jemAM A pustaka sAtamuM che. amArA A punita kAryamAM pU. gacchAdhipatizrInI asIma karuNA ane maMgaLa AziSanA vadhu ne vadhu kRtajJa chIe. te vinA A kArya pAMgarI zake tema hatuM nahIM ane e paNa nahi. A uparAMta paNa aneka pUjya muni bhagavaMta-sAdhvI bhagavaMto tathA udAracarita gRhasthane hArdika dharmapremapUrNa sahakAra maLe che te badhAnA ame cira aNu chIe. temAM paNa khAsa karIne pU.A. zrI hemasAgarasUrIzvarajI ma, pU. A0 zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. sva. pU.gaNI zrI labdhasAgarajI. ma, pU. gaNIzrI kaMcanasAgarajI ma, pU. gaNIzrI yazobhadrasAgarajI tathA Arthika sahayoga mATe preraNA ApanAra caturvidha zrIsaMghanA dharma nehabharyA sahakAranI khUba khUba natamastake anumodanA karIe chIe. Agama ta"nuM AgaLanAM pAnAM be kalaramAM ane prathama dvitIya, tRtIya ane caturtha pustakanuM kalAtmaka suMdara chApakAma karavAmAM pUratI kALajI rAkhIne chApakAma karavA badala zrI zakti prinTarInA mAlika Thakkara pipaTalAlokaLadAsanA temaja TAITala peja 1-4 chApI denAra dIpaka prinTarInA kAryakartAonA hArdika dharmanehabharyA sahakAranI khUba khUba anumodanA karIe chIe. Agamata aMge DijhAIna, bleka, kAgaLanI kharIdI Adi uparAMta pU mahArAjazrInI sUcanAnusAra rAta-divasa niHsvArthabhAve mUka sevA ApanAra dharmapremI zeTha zrI bAbulAla kezavalAla zAha cANasmAvALA (11-nagarazeTha mArkeTa ratanapoLa, amadAvAda) nA dharmapremanuM khUba khUba hArdika anumodana karIe chIe. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI "AgamajyAta" nuM vyavasthA ta Mtra (saranAmAnI cAkkasa noMdha rAkhavI, darekane barAbara pAsTathI mAkalavA Adi) jALavavAmAM pUratA samaya-zrama ane buddhinA khaMtapUrvaka sadupayeAga karanAra, Agamajyeta kAryAlaya-mahesANAnA saMcAlaka kIrtikumAra phulacaMda paTavA, ( dilIpa nevelTI sTAravALA), tathA sevaMtIlAla zAntilAla zAha mevALAnA dha premanuM khUba khUba hArdika abhivAdana karIe chIe. AgamajyeAtanuM prakAzana chellA traNa varSathI samayasara eTale ke Ase| suda pUname athavA jJAnapaMcamIe prakaTa karavA mATe mathAmaNu karavA chatAM avyavasthA thai hatI, paraMtu cAlu varSe A prakAzana samayasara thayela che. chevaTe mudraNadoSa AdithI rahI gayela kSatio badala hArdika mithyAduSkRta mAMgI AgamabhaktinA maLela aNumAla lahAvA badala amArI jAtane dhanya mAnI viramIe chIe vIra ni. saM. 2498 vi.saM. 2028 bhAdaravA vada 2 kApaDa bajAra, mu. kapaDavaMja, ( ji. kheDA ) Atma kalyANa kayAre ? - bIjAnA dveSa jone AMkha mIcAI jAya tyAre ! achatA paNa peAtAnA doSAne hasate mukhe svIkArAya tyAre ! utkRSTa paudgagalika sukhA paNa haLAhaLa jhera jevA lAge tyAre ! vItarAga prabhunI AjJA pAchaLa marIphITavAnuM game tyAre ! . & nivedaka ramaNalAla jethabhAI kAryavAhaka AgamAhAraka graMthamALA ' Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevA jo meM ..... parama tAraka sarvahitakara zrI vItarAga paramAtmAnA zAsana-gagananA advitIya tejasvI sUrya samA, samartha vAdavijetA, AgamonI vAcanA Adi dvArA zramaNa saMghamAM Agamika jJAnanI apUrva bharatI lAvanAra Agama dvArakanA sAhajika upanAmathI oLakhAtA sva. nAmadhanya pU. AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvara bhagavaMtanAM mArmika, sacoTa, tAttvikavyAkhyAnanA saMkalana rU5 AgamotanuM sAtamuM purataka caturvidha zrI saMdhanI samakSa upasthita karatAM atyaMta harSa thAya che. jagatanA bhAvanI oLakhANa gurugamathI meLavAtI tAtvika daSTi vinA yathArtha rIte thatI nathI; temaja te vinA saMvega-vairAgyanI prApti thatI nathI. tethI dareka mumukSu ArAdhaka puNyAtmAe ArAdhanAne saphaLa banAvavA tAtvika dRSTinA ghaDatara mATe samucita prayatna karavo joIe. cAra anuyogamAM sarvazreSTha ane bAkInA traNe anuyoganA paryavasAna rU5 zrI caraNakaraNAnuga prApti mATe tattvadRSTine sauthI vadhu prAdhAnya jJAnIoe ApyuM che. tenI keLavaNI mATe gItArtha bhagavaMtanA caraNomAM besI tAttvika padArthonuM adhyayana karavuM jarUrI che. vIsamI sadInA pUrvArdhamAM kALabaLe Agamika graMthanA adhyayanAdinI viralatA thavAthI zramaNasaMdhanI pratibhAsika nistejanAne dUra karavA je mahApuruSe prabhuzAsananI niSThA ane sudaDha AtmavizvAsabharyA satapuruSArthathI AkhuM jIvana AgamonA gahana ciMtanamAM parovI AgamonA tAtvika vivecane ane UMDA ciMtanabhaya vyAkhyAne hajAranI saMkhyAmAM AvyA, ane Agama, tAttvikagraMtha vagerenI vyavasthita vAcanAdi dvArA Agamika adhyayanAdine bahoLA pramANamAM phelAvo karyo. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pUjya AddhArakazrIne gujarAtI vyAkhyAne pustakAkAre ghaNA prakAzita thayA che, chatAM gacchAdhipati dvArA vi. saM. 2021nA kapaDavaMjanA cAturmAsamAM maLI Avela aprakAzita 500 vyAkhyAnanA saMgrahane taravaruci puNyavAnanA hitArthe kramika prakAzana karavAnA IrAdAthI "Agamota trimAsikanI lejanA vicArAI. be varSa sudhI trimAsika rUpe varSamAM cAra aMke prakaTa karavAnA prayatna pachI anubhavathI cAre aMke saLaMga pustakAkAre bAMdhIne varSamAM ekavAra ja zramaNasaMdhanI sevAmAM rajU karavA vadhu ucita lAgavAthI chellAM cAra varSathI te rIte tattvonI sevAmAM Agamika rahasyAthI taraboLa A prakAzana upasthita thAya che. Aje paramavaMdanIya sAdhu-saMsthAmAM paNa kALabaLe zrutajJAnanI paThana-pAThanAdi pravRttimAM punaH oTa AvavA mAMDI che ane kAmacalAu upalakiyA jJAna dvArA gADuM gabaDAvavAnI laukika nItine praveza pAchalA dvArathI paNa zramaNasaMsthAmAM thaI rahyo che. te khUba ja anicchanIya che. tevA TANe pU. AgamoddhAraka zrI AcArya bhagavaMtanA TaMkazAlI Agamika rahasyathI bharapUra gujarAtI vyAkhyAnanA AvA pustakanuM prakAzana zramaNa-saMsthAmAM Agamika vAMcananI abhiruci jagAvanArUM thAya, pariNAme zramaNa-saMsthA Agamika padArthonA uhApohanA viziSTa divya tejathI aMgArA upara vaLI gayela bhasmanA AvaraNanI jema vartamAnakALe kALabale AvelA jhAMkhapane dUra karAvavA saphaLa thAya e maMgaLa kAmanAthI anekavidha muzkelIo vacce paNa A saMpAdananuM puNya kArya dhapAvyuM che. sahu koI jijJAsu yogya jJAnI gurunA caraNomAM besI amArA Azayane bara lAvavA "AgAma-jota" nA saMpAdanane saphaLa banAve e zubhakAmanA asthAne na gaNAya. A saMpAdanamAM jeTaluM sAruM che, te badhuM aneka mahAnubhAvonI niSkAraNa karuNAnuM phaLa che. je kaMI khAmIo che, te mArA prayatnanI khAmI, asAvadhAnI jene dUra karavA satata prayatna chatAM chAsthatAnA kAraNe thavA pAmI che, tene AbhArI che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' sujJa vivekI AgamatatvanI jijJAsAvALA puNyazALI mahAnubhAvo haMsa-kSIra nyAye AmAMthI sAruM je che tene svIkAra karI zrutabhaktinA hArdika utsAhapUrvakanA bhArA bhAvane saphaLa kare ane je kaMI khalanAotruTio rahI javA pAmI hoya tenuM sUcana mArA jIvanamAM ajANatAM paNa zratajJAnanI AzAtanAne bhAra na vadhI jAya, te aMge bhAvadayAnuM valaNa dAkhavI hArdika vAtsalyano paricaya Ape, tevI namra prArthanA che. prastuta saMpAdana kAryamAM khAsa karIne hArdika mamattva dAkhavI dareka rIte apUrva sahakAra ApanArA nIcenA mahApuruSa che. zAsana prabhAvaka pU. A zrIhemasAgarasUrIzvarajI ma. pU. AgamoddhArakazrInA parama vinaya zrI siddhacakrArAdhana-tIrthoddhAraka zrI vardhamAna tapa pracAraka-AgamonA prauDha vyAkhyAtA tapomUrti sva. pU. A. zrI caMdrasAgarasUrIzvarajInA paTTavineya zAMtamUrti vyAkhyAna vAcaspati zAsanaprabhAvaka pU. A. zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. pU. AgamoddhArakazrInA sarva prathama ziSya pU. paM. zrI vijayasAgarajI ma, nA ziSyaratna prauDha puNyapratApI zAsanaprabhAvaka sva pU. gaNI zrI labdhisAgarajI ma. (jeoe Arthika sahayoga mATe saMpUrNa kALajI rAkhI ane saMpUrNa rIte nizciMta banAvela jeo cAlu varSanA aSADa sudI 7 nI rAtre nazvara dehane tyAga karI svarge sidhAvI gayA, tene kAramo ghA saMpAdakanA haiyAmAM haju sudhI tAjo ja che.) pU. Agama dvArakazrInI nizrAmAM rahI aneka Agamika padArthonI jANakArI meLavavA sAthe pAlitANA, suratanA AgamamaMdiranI bhavyatAnA sarjaka pU. AgamoddhArakazrInA upasaMpadA prApta aMtevAsI pU. dharmasnehI gaNazrI kaMcanasAgarajI ma. pU. karmagraMthAdivicAra catura dhamasnehI gaNe zrI sUryodayasAgarajI ma. jeoe AgamatanA saMpAdananI saghaLI javAbadArI uThAvI vyavasthita rIte adA karavAnI sAthe aneka bAbatomAM mArI binaAvaDatane paNa mUMgA bhAve sahana karI salukAIthI dUra karavAnI jahemata lenAra, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI saghaLI pravRttionA prANabhUta heI sAthe sAthe heIe tyAre divasamAM anekavAra mIThA-madhurA zabdothI... dUra heie tyAre dara aThavADiye bethI traNa TapAlathI hArdika nikhAlasa sUcano karI mArA jIvanamAM vyavasthA, kAryapaddhatinI suMdaratA, vyavahAradakSatA AdinI pratiSThA karanAra) parama pUjya guNagariSTha sevAbhAvI sahRdayI dharmasanehI munirAja zrI guNasAgarajI ma. jeoe khuba ja mamatAbharI huMpha ApI pU. Agama dvArakazrInA aneka mahattvanA lakhANe ekalI sAmagrInI samRddhatA karavAmAM amUlya phALo Ape che. temaja saMpAdana-saMzodhananA nAnA-moTA kAryomAM sagI thanAra - dharmaranehI munizrI azokasAgarajI ma., munizrI nirUpamasAgarajI bha, munizrI ravIndrasAgarajI ma., bAlamunizrI hemacaMdrasAgarajI ma. - jeoe gurUAzA mujaba vividha kAryo (presa kopI karavI, nakala karavI, Adi kAryo) mAM khUba maneyogapUrvaka sahayoga Ape che. Adi-Adi aneka mahAnubhAvonA pavitra yoga ghanathI A kArya suMdara rUpe rajU thayuM che. chevaTe A saMpAdanamAM zakya jAgRti rAkhavA chatAM matimaMdatA ke kSayopazamanI vicitratAthI rahI gayela kSatio badala caturvidha zrI saMdha samakSa hArdika mizcAduSkata mAMgu chuM. AvA atyaMta gaMbhIra tAttvika ciMtanapUrNa Agamika padArthonI gaMbhIra vicAraNAnA padArthovALA mArmika vyAkhyAnanuM vAMcana, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manana, gurugamathI yogya jJAnInA caraNomAM besI karIne mumukSu cha zruta bhaktinI keLavaNuM karI karmanAM baMdhanathI mukta thAo e maMgala abhilASA. vIra ni. saM. 2498 vi. saM. 2028 bhAdaravA vada 8 zanivAra zrI tapAgaccha jaina upAzraya mAMDavI coka, derA zerI rAjakoTa (saurASTra) zrI maNa dhasevaka zAsana sukha , tapasvI gudevazrI upAdhyAya zrI dharmasAgara copAsaka muni azvasAgara Agama eTale ? ? ? 4 - AtmAnA vizuddha svarUne jovA-jANavA mATenI bhavya ) ArAsa ! - saMsAranA trividha tA thI vyAkuLa thayela sArI chevone sthAyI zAMti ApanAra adabhuta jIvana sAthe ! - saMsArasamudramAM meha-mAyAnA tAkAne barAbe caTala jIvananAvane nirAbAdharIte muktirUpa 5 - sukhada sthAne pahoMcADanAra kuzaLa sukAnI ! Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? A -ta zrI ga.......... varSa - 7 pustaka 1-2-3-4 che ya da vi za na 2-3 prakAzaka taraphathI saMpAdakIya anukramaNikA pustaka 4-5 6 thI 16 pRSTha 1 thI 64 1 thI 64 1 thI 64 1 thI 44 5) 3. 4 che prathama pustaka pR, 1 thI 64 mumukSunuM dhyeya pR0 1 thI 7 - dharmAtmA zuM che ? 1 | 0 samyaphattvanI mahattA 0 siddhapaNAnA dhyeyanI mahattA 2 | 9 siddhipaNuM mATenA beyanuM mahatva. 5 - vijayAdimAM be bhava kathI apekSAe 2 3 0 matAntare vijyAdimAM bethI | i siddhi padanI tamannAnI mahattA. 5 vadhu bhavanuM rahasya. 2 * apratipatita samyaphavALAnI | * siddhipadanI tamannAne bhavyatva apekSAe vicAraNA. 3 | sAthe saMbaMdha. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che A...ga...ma...2...ha... pR0 8 - 64 * bhUmikA 8 | - kSatriyanA ugranAmanI 0 prathama utpanna thayela 9 | peTA jAtinuM nAma paNa kSatriya jAtinI mahattA lethI ja. 21 0 vairAgyavAna puruSone paNa 0 ugrajAtinA ArakSakapaNa rAjya vyavasthAnI jarUra. aMge jarUrI khulAso. 21 - kSatriyane ugra nAmane pahele 0 kSatriyamAM rAjanya keNa ane peTabheda kema ? 12 zAthI ? 25 0 gunahAnI utpattine AdhAra 0 brAhmaNa ane zanI utpatti 26 - vartamAna paristhitimAM * anItinuM kAraNa. 28 unmAdanI pradhAnatA. 14 * prajAnA hitArthe zilpa 0 sudhAraka yuvakenI Adi zI rIte ? 28 mane dazAnuM citra 16 0 zilpAdinI upayogitA 30 0 ajJAnIonA vAnaraveDA 1 ! 0 ugrajAtinI 0 varNanI utpatti. 31 sthApanAnuM rahasya. 18 | zaka zabdane artha 32 0 anyAyane rokavAnI ! brAhmaNa varganI utpatti kare jarUra kema? 18 0 AtmadaSTinI mahattA 33 0 kSatriya e nAma lokoe ! ApeluM ke svayaM lIdheluM ? 20 | 0 dharmanuM mahattva 34 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 . . O O jitezvara bhagavAnanA anupakRtapaNAnA khulAsA 35 avadhijJAnI dezavirati le ke? 37 dezavarati vagara sarvavirati hAya kema ? . 1 0 kharataranA mate sathA ane AgamIyAnA mate keTalIka zrAvaka pratimAnA vyucchedanI mAnyatA 39 savirati levA pahelAM pratimA vahevI joie ke ? 39 41 dIkSApUrve pratimA vahevAne ke dezaviratine aniyama. 43 bhagavAnanuM AdyarAjApaNu kema ? * 0 bhagavAnanI rAjya sAhethI 44 43 13 O * bhagavAna RSabhadevajInA sAdhupaNAnI viziSTatA IndramahArAjAnI dIkSA vidhithI ajANa hatA ke zuM ? . tyAgI purUSAnA paNa dAdA bhagavAna RSabhadevajI * jJAna karatAM tapanI alavattaratA kema ? * bhagavAnanA jJAnanI dazA . 0 tapasyA e aMtarAyane udaya gaNAya ? dvitIya pustaka 501 thI 64 vinaya-ziSyanI pAramArthika vyAkhyA. 45 viziSTa cAritranI prApti chatAM tIthaMkarA tapa kare che 50 pu. 4 0 tapasvInI viziSTatA * tapasyAne aMge jarUrI tarkonAM spaSTa samAdhAne. 53 1-4 46 48 49 51 pa Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 che pU. Agama dvArakazrI che !! vyAkhyAna saMgraha pa thI 61 che * bhUmikA. 0 vyAkhyAna-18 34-430 * vyAkhyAna-15 6-16 | 0 , 19 4-53 16-24 0 , 20 54-61 0 , 17 25-33 | 0 sArvabhauma-sarvajJa mahArAjAnA zAsanamaMdiranuM svarUpa, 62-64 0 0. tRtIya pustaka pR0 1- 64 dharma eTale zuM ? ane tenI lakattaratA pR. 1 - 8: te dIvAdAMDInAM ajavALAM che. pa0 0 bhUmikA 9 0 dharmanuM maulika svarUpa 10- 20 0 mUlyavAna cIjanI nakala | 0 jevuM kula te gunha 15. thAya che? 10 | * phaLane kerI khAnAra kIDA | jaina rAjAonA rAjya dharma jevAonA mithyA prayatno. 12 ! pAlanathI vadhyAM ke ghaTayAM ? 16 * meMDhA kayuM malina ? 12 0 yuddha dharmanuM hoI zake ? 14 | 0 rAjya tathA tyAgAdi dharmane | saMbaMdha ja nathI. 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 cAritra dharmanI mahattA pR. 21-37 0 sAcI svAdhInatAnuM rahasya 21 | 0 zarIranuM sAphalya 0 tavadaSTi 22 | 0 zarIrano sadupayoga - sAmAyikano marma 24 | 0 saMyamAtmA * kartavya pravRtti ke aicchika 0 mohanIya karma pravRtti 0 chAra upara lIMpaNa 27 | 0 pUrNa AtmasvarUpa 0 jIvananI jAgRti pR0 38 - 48 0 zuM bina jarUrI cIja ja | kayAMthI AvyA ne kayAM dharma ? 38 jaze ? ' kara 0 zaMkA samAdhAyaka daSTAnta | 0 padArthanI prItinI durlabhatA 44 ane samajaNa. 39 | 0 padArtha prItinA traNa pAyAnI 0 mAnavajIvanamAM viSayanI jema dharmanItinA cAra meMdhavArI. 40 * magadhAdhipati zreNika mahArAjanI prabhu paSTa. mahAvIra bhagavaMta upara ajoDa bhaktinuM rahasya 49 - 55 0 paramArtha dRSTie Astika eTale jaina koNa? 56 - 64 pAyA. caturtha pustaka pR01 - 44 0 zAsanasevA sarvopari che. 1 - 7 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavana. haiyAno jhaMkAra pR.8 thI-17 - bhUmikA 8 | 0 zrI tAraMgA ajintanAtha -0 maMgaLa bhAvanA 13 10 zrI siddhacakra yatrastuti 10 1 0 zrI abhinaMdana jina stavana 14 0 zrI siddhacakra mahimA 10 - divya jainatva 10 | 0 zrI sumatinAtha jina stavana 15 10 jaya zatruMjaya 1 zrI siddhAcala stavana 6 .0 zrI AdIzvara bhagavAnanuM stavana. 12 '0 mananIya subhASito guru caraNamAMthI maLeluM pU. ra1 thI 37 sb ` 0 bhUmikA 0 tava kyAre samajAya? , 22 0 tArivaza praznotarAuna 23 graMtha gujarAtI anuvAda cAlu 0 samyagurzananI zuddhine 28 lagatA jarUrI praznottare. sthAyI koSa ane bheTa ApanArA mahAnubhAvonI nAmAvalI pR. 38 thI - 4ra kSamApanA pR. 43 subhASita pR. 44. . Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BEEN - - 1 Agama saM. 22 viraniyaM. 408 vi. saM. 2028 varSa 7 mAha sijjhai bujjhai muccai pariNinnAi sabaduvakha..maMtaM karei mumukSunuM dhyeya pustaka 2 8 che. 1 dhamAtmA zuM che? dharmAtmA mumukSu vairAgyavAna ane samaSTi tarIke je jIve hoya che, agara je ja pitAnA AtmAne dharmAtmAdarUpe pariNamAvA mAgatA hoya che, te sarvajInuM ekaja eya heya che ke huM siddhaH buddha, mukata, parinivRta ane sarvadubene nAza karanAra thAuM! A siddhapaNuM AdinA dhyeyanI eTalI badhI prabalatA ane uttamatA che ke e siddhapaNAnA dhyeya sivAyanA tyAgane paNa zAstrakAro atyAga mAne che, ane e siddhapaNAnA dhyeyavAlAne atyAra heya te paNa tyAgavALa kathaMcit mAne che. A kAraNathI paramarSio je jIvo siddhapaNA AdinA dhyeya zivAya vairAgya Adine Adare che, tenA mATe siddhapaNA AdinA prazno thavAno niyama kahetA nathI. paNa jeo vairAgyAdivALA na Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - Agamata ho chatAM cihapahAAdinA dhyeyavALA thAya che, temane eka be ke bhAvamAM sihaavasthA prApta thavAnuM jaNAve che. chevaTe sAtaA ve te jarUra siddhapadane meLave ema jaNAve che. sidhayANAnA dhyeyanI mahattA koIpaNa jIva siddhapaNuAdi dhyeyamAM avicalapaNe rahe te zAsakAra mahArAjAe cokkhA zabdamAM pharamAve che ke te sAta A bhavamAM mokSa pAmyA zivAya eTale siddhapaNA Adine meLavyAM zivAya rahetA ja nathI. eTalA mATe samyaktva ke je sAyikarUpe kadAca na paNa hoya, paNa kSapazamarUpe hoya te tenI paNa sthiti chAsaTha sAgaropama jaNAvI manuSyanA bhAvanI mAtra aNikatA jaNAvI che. eTale vijaya Adi cAra anuttaravimAnamAM utpanna thanArA ane viNa bhava manuSyanA ane vacamAM bebhAva devanA, ema pAMca ja bhava thAya. vijayAdimAM be bhava kayI apekSAe? * A darathI vinAzi vinA ema zrItatvArtha vageremAM spada zabdamAM jaNAvela che, tyAM jaNAya che ke bIjI vakhata viyAdi cAra anuttaravimAnamAM eTale vacamAM ekaja manuSyane bhava karI bIjI vakhata vijayAdimAM utpanna thanAro jIva jarUra AgalA manuSya bhavamAM mokSa meLave ja che. arthAt e zItavAnuM kathana apatipAlI samyakatvALAne aMgeja vadhAre gaNAya. pahelI vakhata paNa manuSyabhavathI ja vijayAda anuttaramAM jaI zake ane mokSanI prApti paNa manuSyamAMja thAya mATe vijayArdidvArA mokSe janArAne manuSyanA bhAva traNa ane devanA bhava be, ema ekaMdara pAMcaja jaya thAya, matAMtara vijayAdimAM vadhu bhavanuM rahasya . AvI rIte apratipAtI samyakatvanI apekSAe vijyAdikamAM e vakhatanI utpatti levAthI karmagraMthanI aMdara vijayaAdi cAra ' ' A. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-3' anuttaramAM aneka vakhata kahetI utpatti athavA cAra cAra vakhata vijayAdimAM utpatti agara vijayAdi cAramAM utpatti e vakhata thaI gayA pachI pazu acyutAhikamAM kahelI utpattine matAMtara samajI zakAze, kemake pratipAtI evA samyakatvanI ape kSAeja e jaNAvela che. vaLI zrI prajJApana sUtramAM vijayaAdi anuttaravimAnAnA devatAonI bhaviSyamAM ane atItakAlamAM vijayAdi anuttara vaimAnikapaNe sakhyAtI iMdriyA thaelI ane thavAnI gaNAvI che, te paNa apatitasamyaktvanI apekSAe vizeSavALI gaNAya, paNa pratipAtI samyaktvanI apekSAe paNa te iMdriyAnA sa MkhyAtApaNAneA vAMdhA raheze nahiM. AvI rIte vintyAdika anukrame apratipatita samyaktvavALAne pAMca bhaveja mukti javAnuM bane. apratipatitasamyakRtvavALAnI apekSAe vicArA yAda rAkhavAnI jarUra che ke ekalA sAdhumahAtmA ja siddhi AdinA A hAya ane apratipatitasamyakatvavALA paNa te ja DhAya evA niyama nathI, paNa saCviratinI abhilASAvAlA chatAM paNa jema khasane duHkharUpa ane rAgasvarUpa samajavAvALA ane te khasane dUra karavA mathana karatA pazu khasavALe jema ceLanA jore khaNavAvALA heAya che, tevI rIte dezaviratine AdarI hAya agara koipaNa prakAranI viratine na paNa AdarI hAya, evA dezavirati ke avirativALA zrAvaka pazu apratipatita samyakatvavALA na hAya tema nathI. Tezivarita ke aviratavALA zrAvakane azruta nAmanA bAramA devaleAkathI AgalanA devale kAmAM gati na heAvAthI traiveyakamAM paNa jai zake nahiM, te pachI vijayAda anuttare je cAra che temAM te teone javAnuM ja kayAMthIja haiAya ? eTalA mATe ane vintyAdi cAra anuttara vimAnAmAM utpanna thavAnI apekSAe thatA pAMcabhavanA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata vikalpanI mAphakaja bIjo vikalpa paNa zAstrakAro apratipAtIsagyakutva vALAnI apekSAe jaNAve che ke kAM te be vAra vijayAdi cAra anuttaramAM upajIne arthAt traNa vakhata manuSya bhavamAM ane be vakhata devamAM upajIne pAMca bhave mokSe ja jAya ane ema na bane te traNa vakhata ayyata devalokamAM utpanna thavAthI kaMIka adhika chAsaTha sAgaropama sudhI apratipatita evA samyakatvane dhAraNa karatA rokAya arthAt jyAre amyuta develekanA traNa bhava levA paDe, kemake acutadevalokamAM devatAonI sthiti adhikamAM adhika bAvIsa sAgaropamanI AyuSya sthiti che. tethI traNa vakhate te azruta devalekamAM utpatti thavAthI chAsaTha sAgaropama devalokanA thAya. tyAre manuSyanA cAra bhava levA ja paDe. samyakatvanI yAda rAkhavAnI jarUra che ke paMcendriya tiryaMce ane nArakIo zandriya ti paNa samyaktvane dhAraNa karanAra hoya che, te samyaphavanI dhAraNAne e asAdhAraNa prabhAva che ke samyaktvane dhAraNa karavAnuM naraka ane tiryaMcanA AyuSyamAM bane, paNa samyakatvane dhAraNa karatI vakhata naraka ane tiryaMcanA AyuSyane baMdha te kaI paNa kAle keIpaNa jIva kareja nahiM. arthAt je audyArika zarIra ke je mAtra manuSya ane tiryaMcane ja hoya che. te dArika zarIrane dhAraNa karanAre jIva je samyaktva dhAraNa karanAra chate AyuSya bAMdhe te te kevala vaimAnikanuM AyuSya bAMdhe, ane vaikriyazarIra ke je Ajanma sudhI nArakI ane devatAne ja heya che, teo je samyakatvane dhAraNa karatA chatAM AgalA bhavanuM AyuSya bAMdhe te kevala manuSyabhavanuM ja badhe. - A uparathI spaSTa samajAze ke aprapatisamyaktvanI bhavAtaragatimAM naraka ke tiryaMcagatinA bhavene te avakAza hoya nahiM. eTale spaSTa thayuM ke apratipatitasamyakatvavALA sAdhunI apekSAe jema vijayAdicAra anuttaranA be ane manuSyanA traNa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM bhava maLI pAMca bhava thAya tevI rIte apratipAtI samyakatvane dhAraNa karanAra avirati ane dezavirativALAnI apekSAe azrutapaNAnA traNa bhava ane manuSyanA cAra bhAva maLI apratipatitasamyaktvavALA sAta bhava thaI zake. siddhipaNu mATenA dhyeyanuM mahatva upara jaNAvela hakIkatathI siddha buddha mukta parinita ane sarvaduHkhaMtakRtapaNuMnI vAsanA avicchinnapaNe rahe te pAMca ke sAta ATha bhavathI bha vadhAre karavAnA hotA nathI. A vAta apratipAtI eTale nahiM paDavAvALA samyakatvanA eTale siddha paNa AdinA tanmayapaNAnA prabhAvathI bane che. eTaluM ja nahi, paNa eka vakhata paNa je mahApurUSane te siddha buddha mukta pari. nivRta ane sarva duHkhAMtakRtvanI dazAnI ramaNatA thaI jAya tevA mahApurUSane paNa te samyakatva pitAne prabhAva dekhADayA vinA rahetuM nathI. mukhya rItie te te tevA samyakatvane eka vakhata paNa dhAraNa karI gayelA jIva patita thaI jAya te paNa saMkhyAta ane asaMkhyAta avasarpiNue paNa jarUra mekSa pAmeja che. jo ke siddhi padanI tamannAvALA evA keTalAka hoya che jeone anaMta utsarpiNa avasarpiNa sudhI rakhaDavAnuM paNa thAya che, paNa te jIve ghaNAja ochA hoya che, siddhipadanI tamannAnI mahattA jeo siddhipadavInI tamannAvALA thaIne pite siddhine raste cAlavuM te dUra rahyuM, paNa te siddhinI tamannA rAkhI siddhi padane raste cAlatA hoya tevAone paNa siddhi padanI tamannAthI cukave athavA siddhipadavInA rastAthI gruta kare to tenuM pariNAma e Ave ke jevI rIte siddhi padavInA rastAthI gruta karanArane anantautsapiNI sudhI siddhipadanI tamannA thayA pachI rakhaDavuM paDe che, tevI rIte ja siddhinI tamannA rAkhavAvALA ane Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata siddhine mArge pravartelA mahAnubhAva purUSanI pratikULatA karavAthI paNa siddhipadanI prAptinuM AMtarUM ananta utsarpiNa thaI jAya che, paNa AvA ja ghaNAja alpa hoya che, zAsakArA paNa pharamAve che ke apratipAtIsamyakatvavALA saMkhyAtakAla-pratipAtI samyakatvavALA ane asaMkhyAtakAlapratipAtI samyaktvavALA jInI gaNatarInI apekSAe ananta kAla sudhI samyakatva pAmIne paNa rakhaDavAvALA ja ghaNAja apa che. eTaluM chatAM e te cokkasa che ke eka vakhata eka kSaNa paNa je siddhipadanI tamannA thaI ane siddhipada zivAya anya koI paNa sAdhya che ja nahiM, enizcaya je jIvane thaI gaye te te jarUra siddhipadane meLavavA vALa ja thAya, arthAt ema kahIe te cAle ke duniyAmAM manathI motInA ceka pUrAya tenI kismata nathI, paNa bhagavAna jinezvara mahArAjanA A zAsanamAM te mananA paNa metIe pUrelA cAka sAcA Thare che. ane Ama hovAthI to zAstrakAre paNa spaSTa zabdomAM pharamAve che ke koI paNa kAle muktine nahiM pAmanArA evA abhavyajIne kaI divasa paNa siddhipadanI tamannA te zuM? paNa siddhipadanI mAnyatA paNa thAya nahi. siddhipadanI tamannAne bhavyatva sAthe saMbaMdha A jage para eka vastu barobara samajavA jevI che, ane te e ke siddhipadane na mAnanAra agara britipadanI tamannA nahi rAkhanAra abhavyaja hoya e niyama nahiM, paNa siddhipadane mAnanAra athavA tenI tamanA rAkhanAra jIva te bhavyaja hoya e cokkasa che. arthAt dhUmADo hoya tyAM agni hoya e cokkasa kharuM. paNa tethI dhUmADe na hoya tyAM agni na hoya e niyama nahi. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM evI rIte sidvipadanI tamannAnA prabhAve pAMca bhave sAta bhave cAvat saMkhyAta asaMkhyAta ke anaMtabhave siddhi maLavAne nizcaya che, paNa jeo siddhipadanI mAnyatAvALA ane tamannAvALA nathI teo kaIka devendra narendrapaNAnI IcchA athavA A bhavanA mAnapAnanAvRddhi ke padavI prApta karavAnA ja dhyeyathI je jJAna ane kriyA e banemAM sahAya teTalA uMcA paNa vadhe, te paNa teo te jJAna ke kiyAnA prabhAve te siddhipadavI meLavI zake ja nahiM. A vastu vicArIne bhavyajIvoe siha buddha mukta parinirvata ane sarvadukhAMtakRvanI tamannAvALA thavuM hitAvaha che.. . " mArmika vyAkhyA rAgatyAgI bhaveda devaH, saMgatyAgI gurubhavet / saktityAgI ca samyaktvI, dehatyAgyavyaye pade // bhAvArtha-rAgane tyAga jemAM te devI che saMga-parigrahane tyAga jemAM te gurU! che 8 kandrita-mamatAne tyAga jemAM te saphavI che che zarIrane tyAga jemAM te zAzvata pada-sthAnA che - pU. Agama dvArakaAcArya zrI viracita che . zrI tinaparA harI . 06 . asada Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $\\ gAgama ( varSa 6 : pustaka-1 . 88 pachI cAlu) " [ parama pUjya, AgamAnA talaspazI jJAtA, AAgamAnI talaspazI . prauDha pratibhApUNa vyAkhyA karavAmAM aneDa, pravara dezanAzakti sapanna, AgamAhAraka dhyAnastha svagata pU. mA. zrI Ana dasAgarasUrIzvarajI e zAkhA jIvana daramyAna viziSTa rIte karela AgamA saMbadhI UMDA ciMtanamaLe tAravela aneka sUkSma tAttvika Agamika padArthAnA bALajIvAne paNa beSa thAya te zubha AzayathI ghaNA jijJAsuonA AgrahathI Agama rahasya' nAme moTA niSadha vi. sa. 1990nA mAgazara suda 15 tA. 1-12-33 zukravArathI zrIsiddhacakra (varSoM-2, 4-5)mAM agralekha rUpe lakhavA zarU karela, je varSo sudhI cAlyA, temAM ghaNA mahattvanA mAgamika padArthA, adbhuta Agamika tarko, viziSTa zAstrIya dalIle| ane adbhuta mAmika khAkhatA AvatI hatI, jenAthI ghaNA mumukSu-jijJAsu khALajIvAnA tAttvika jJAnamAM vadhArA thayelA, "Agama yAtanA mAdhyamathI tattvarUcinuM pASaNa karavA prayatnazIla puNyavAneAnAhitAce"Agama jyAta"nA prAra'bha ja ( prathama varSanA prathama pustakathI ja) A baMdha dvArA karela, je Aja sudhI dara varSanA prathama pustakamAM niyamita cAlu che. meLavI A nibaMdhane sujJa vivekI vAcakAe cAgya gurUgama samajavA prayatna karavA. ] Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajI che pU. AgamAddhAraka AcAryadevazrIe Alekhela 45-AganA dehanarUpa mArmika mahAnibaMdha A.....................ha....ca..... prathama utpanna thayela kSatriya jAtinI mahattA. lokonA samudAyane anItithI nivartAvIne nItine raste laI javA athavA nItivALA vartAvane rAkhavAvALA lekane anIti karanArAo taraphathI upadrava thAya tene bacAva karavA mATe bhagavAna zrI haSabhadevajIne rAjyagAdI aMgIkAra karavAne lIdhe baMdobasta karavAnI pharaja AvI paDI hatI. jagatamAM nItipravartanavALA manuSyo sAhasika na hoya ane sAhasike nItine raste cAlI zake nahi. kemake asaduvanamAM pravartelA tathA TevAI gayelAne sadasane vicAra karavAno vakhata AvatA ja nathI. A kAraNathI cekakesa samajI zakAze ke nItithI pravartana karavAvALAono bacAva svata: heya ja nahIM ane hete paNa nathI, paraMtu te nItivALAne anIti karavAvALA julamagArethI bacAva nItinI uttamatAne prabhAve ja kaI nItipradhAna sattA dharAvavAvALA taraphathI thAya che. AgaLa joI paNa gayA chIe ke jyAre nItithI vata vAvALAone zikSA karAvavA mATe ja prabhune prArthanA karI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata hatI, eTale sAmAnya rIte anItivALAethI bacavA mATe sattAnI sthApanA vyAjabI gaNAI che. vaLI nItithI vartavAvALAone anya paNa kAryo kettara mArganI apekSAe svAdhyAya, tapasya, devagurunI sevA Adi karavAnA hoya ane temAMthI anIti karanArAonI khoLa (zodha) karavAne vakhata dareka nItimAM pravRtti karanAre karI zake nahIM, temaja laukika mArganI apekSAe paNa khetI, Dhera pALavAM, vyApAra Adi kAryo nItithI pravartavAvALAne hoya ja ane tethI paNa anIti karavA - vALAne khALavAmAM vadhAre vakhata kahADI zake nahiM, je te lAke ttara mArgavALA ke laukikamAgavALA pitAnA svAdhyAya ane khetI Adi kAne cheDIne anIti karanArAonI kheLamAM vakhata kahADe te te prathama nItithI pravartAvAvALAone ja pitAnA mAgane lepa thavAthI anItinA raste pravatIne ja jIvana nirvAha karavAno ke jIvananirgamana karavAno vakhata Ave. tethI nItivALAene potAnA nItimaya mArganA rakSaNa mATe paNa anIti karanArAone kheLavA ane zikSita karavA mATe eka evA vargane niyamita karavAnI jarUra che ke je vargane svAdhyAyAdi ke kRSi AdimAM mukhyatAo pravartavAnuM na hoya, paNa anIti karanArAene kheLavAnuM tathA te anIti karanArAone zikSita karavAnuM ja mukhya kArya heya. eTale ema kahIete kheTuM nathI ke je AvI rIte anItine kheALanAra ane anIti karanArane zikSita karanAro varga na hoya te kaI paNa lekottara ke laukika mArga e be mAMthI eka mArganI pravRtti thaI zake ja nahIM. vairAgyavAna puruSone paNa rAjya-vyavasthAnI jarUra. A vastu vicAravAthI spaSTa mAluma paDaze ke jeo saMsAra ane tenA kAraNabhUta AraMbha parigrahathI viramavA taiyAra thayelA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM heya che ane mAtra AtmAnA kalyANane mATe kaTibaddha thayelA hoya che. tevA mahApuruSoe pitAnA kuTuMbanI vyavasthA karavAnI darakAra na hoya ane nathI rahetI, te paNa pitAnA putrane athavA te -bhANeja Adine paNa rAjagAdI soMpavAnI vyavasthA te kare ja che ane tethI bhagavAna zrIharibhadrasUrijI paNa spaSTapaNe jaNAve che ke - zizo jai vALa tArAmAvate sanADA vinazyantyadhikaM tasmA t tatpradAna guNAvaem // pIhari. aSTaka zloka. bhAvArtha - viSama kALAnA prabhAvathI leke saMcAlakanA abhAve paraspara vira-virodhAdithI vadhu anarthanA bhAgI thAya, tethI tIrthakaMra deva bhagavaMta vagere dIkSA vakhate rAjyanI vyavasthA kare che te saMgata che. keTalAka tarka karanArAo ahIM evI rajuAta kare che- trilekanAtha tIrthakara bhagavAna zrIhaSabhadevajI (upalakSaNathI bIjA paNa tIrthakara bhagavAne ane saMsArane tyAga karavA taiyAra thayelA mahAnubhAva rAjAo) AraMbha parigrahamaya, ane viSaya kaSAyanI khANa e saMsAra jANyA ane rAjya paNa tevuM ja che, e pramANe jANuM aniSTa tarIke saMsAra ane rAjya banene cheDe che, te pachI evA anarthamaya ane narakaAdi durgatine ApanAra evA rAjyane anya putra ke bhANejane ApI zA mATe teone narakagatino abhiSeka kare che? AvA kutarkanA samAdhAnamAM bhagavAna zrIharibhadrasUrijIe spaSTa paNe jaNAvyuM ke-- rAjyane tyAga karatI vakhate putra ke bhANeja vagerene rAjya ApavuM e lokone vadhu anarthathI bacAvavA mATe phAyadAkAraka che." A uparathI e nakkI thayuM ke avasthAnA vizeSathI rAjya je ke tyajavA lAyaka che, paNa te rAjya nAyakathI zUnya rahe che te paNa Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 AgamajjAta saMgata nathI, kAraNake kAlanI duSTatAne lIdhe leAkeA anItinA kAyathI peAtAnI meLe khacI zake nahi eTaluM ja nahi, paNa jo nAyaka na hAya tA nAyakadvArA anItithI khacavAnuM na thAya ane tethI te leAkeA je rAjyakAlamAM niyamita rIte laukika ane leAkettara mAnI ArAdhanAne karatA hatA, te badhI khaMdha thaI jAya mATe leAkeAnA phAyadA mATe vairAgyavAn mahAtmAe paNu rAjyanI vyavasthA karavI saMgata jAya che. kSatriyanA ugranAmanA pahelA peTAbheda kema ? A rIte nItine mAge cAlanArAone anauti karanArAethI acAvavA mATe ja kSatriya jAtinI sthApanA athavA geDaThavaNu ane anIti karanArAone zikSita karavA mATe ja te vaga UbhA karavAmAM AvelA che, ema nakkI thAya che. A hakIkta dhyAnamAM levAthI kSatriyAmAM paNa mukhya ugrajAtanA prathama kema udbhava thayeA ? ke prathama kema sthapAyeA ? te vAta sheje samajAi jaze, kAraNake anIti karanArA je mAtra koIka vakhata kAIka sa'ceAgavaza anItinA mAge caDhI gayA haiAya che. teo te anItinA dhadhAmAM na vaLagI jAya, paNa nItinA mArge pAchA AvI jAya, enI vadhAre jarUra hAya che, ane koI vakhata mAtra sogane age anItimAM pravarte leA manuSya jyAre praca'Da bhaya ke nukazAna dekhe, tyAre te khIjI vakhate anItine raste javAnuM pasaMda kare nahi. te anIti karanAra manuSya keTalIka vakhata te evA ajJAnI ane mUDha hoya che. ke tene durgati ke AvatA bhaya sakha'dhanA vicAra ja hAtA nathI, eTaluM ja nahi paNa te AvatI jIMdagIne ghaNe bhAge gaNatA ke mAnatA ja nathI hAtA. have jyAre AvatI jI MdagI ane du`tine mAnanArA vargane paNa te bhaviSyanA bhaya karatAM vamAna janmanA anane mhATu rUpa Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-9 13 ApavAnuM thAya che ane AvatI jIMdagImAM herAna karanArA kAryothI khacavAmAM jeTalI taparatA nathI hAtI, teTalI tatparatA sAmAnyathI A jIMdagImAM nukazAnakAraka lAgatA kAryathI bacavA mATe rahe che. te pachI jee AvatI jIMdagI ke bhaviSyanI durgAMtine nahi mAnanArA athavA nahi jANanArA hAya tevAone te anItinA kAryAMthI dUra rAkhavA mATe A leka sabaMdhI nukazAnanA bhaya hAveA anivAya ja che. arthAt leAkeAttara ane laukika banne mAganI apekSAe anIti karanArA mATe kreDanA bhayanI jarUra che. evA bhaya ane zikSAnA kAryo ugra svabhAvavALA sivAya bIjAothI thai zake nahI. gunhAnI utpattine AdhAra A sthAne A vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che ke ghaNebhAge gunhA enI utpattinA AdhAra te gunhA karanAranI jAtIya ke dhArmika mAnyatA upara ja rahe che. ApaNe jagatamAM pratyakSa anubhavIe chIe ke uMcI jAtimAM rahenArA manuSye vadhAremAM vadhAre krodhamAM Ave tyAre chevaTamAM chevaTa khAsaDu mAravAnI vAta kare ane te mhATAmAM mhATI takarAra kare tyAre mAtra khAsaDAthI laDAi kare che. kAipaNa uMcI jJAtimAM charA uDavonA prasaMge jevAmAM, anubhavavAmAM ke sAMbhaLavAmAM AvatA nathI. tyAre adhama jAti ke jeemAM mAMsa ane dArUnA upayega karavAmAM Ave che, tenA Adha paNa gaNAtA nathI, eTaluM ja nahi paNa te dArU ane mAMsanA upayeAga pharajIyAta ke uttama manAelA che, tevI adhama jJAtiemAM sagA ane saMbaMdhIe!nI saheja takarArAmAM charA uDelA sAMbhaLIe chIe. vAtavAtamAM paNa te mArI nAkhIza, kApI nAkhIza, khAi tane kakaDA karIza evA krUra zabdonA ja vyavahAra kare che. ema kahIe te cAle ke tevI jAtA magajanA kAmu kheAI beThelI hAya che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata. A prAsaMgika jaNAvelI hakIkata vicAravAvALe manuSya samajI zakaze ke AvI adhama jAtiothI dUra rahevAmAM pUrva purUe. pitAnA AvA vaMzanuM rakSaNa kareluM che. evI rIte gunhAmAM TevAI gayelI ane Amuzcika gatinA vicAre svapna paNa nahi dharAvanArI jAtio sAthe bheLaseLa uttama jAtione nukasAna kare che. vartamAnamAM paNa UMcI uMcI jAtinA saddagRhastho kevA kevA adhama vicAra ane AcAravALA thaI divasanuM divasa uttama jJAtinA dhArAdheraNathI ane ucca dharmanA AcArAthI patita thAya che, te A dazakAnI sarva uttama ane adhama jAtinI pravRtta bheLaseLa thaIne karelA dekhAtA pariNAmathI siddha thaI jAya tema che. te bheLaseLa pravRtti karanAra manuSya hAya tevA svArthathI ke kAraNathI tevI pravRtti karavA ane karAvavA prere che. paNa jeo bhaviSyanA vicArane nathI joI zakatA, tevA tenA adhama vicA ne jhaDapathI vaLagI jAya che. ane tenA pariNAma tarIke AjakAlA manuSyo ucI jJAtimAMthI rAjInAmA ApavAmAM bahAdurI gaNavA lAgyA che. zrI saMghathI judA paDavAmAM ke vyavahArathI dUra thavAmAM zebhA gaNavA lAgyA che. sagA-sagAmAM sagAI karelI ane mAmA-mAsInI kanyAone corIchupIthI upADI javAmAM sArA sArA kulavALA zobhA gaNavA ke tene sAruM gaNavA lAgyA che. skUla ane kelejanA mAstara ane khAnagI zikSake TapoTapa pitAnI vidyArthIonI sAthe varavA lAgyA che. vartamAna paristhitimAM unmAdatI pradhAnatA AjathI * dazakA pahelAMne ItihAsa jonAre spaSTa joI zake che ke A daza varSanA zaMbhumeLAe A uttamajJAti vyavahAranI A nibaMdha pU. yAnaratha rava. AmoddhArakazrIe 1991mAM lakhela che, tethI ahIM "dazakA" zabdano prayoga che, e keyAnamAM rAkhavuM. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM ane dharmanI zI sthiti karI che? AvI rIte zaMbhumeLAnA aniSTa pariNAmane pratyakSa nihAlanA keIpaNa manuSya adhama jAtithI dUra rahevAnI pUrvajoe AdarelI pravRttine Uttamottama mAnavA ane tene anusaravA mATe taiyAra thayA sivAya raheze nahIM. je ke selabhelIyAone jamAnAnuM jhera caDheluM hovAthI athavA juvAnInA madamAM masta thayela hovAthI pitAnI pravRttio keTalI badhI dezanI apekSAe paNa nukazAna karanArI thaI che ? te temane sUjhayuM nathI ane sujhavAne saMbhava paNa nathI. je teone sAru AMkhe dekhavuM hoya to teo dekhI zake ema che ke teoe dUraMdezI vAparyA sivAya skUla ane kelene bahiSkAra karyo. paNa ane maheTA moTA berIsTara ane vakIlene pitAnI presTija Ine nIce nAke pAcha keTane Azare levuM ja paDe. teoe vAnarasenA ubhI karIne te bIjA pitAne vAMdarA kahe tenI pahelAM vAMdarA banyA ane temAM vaLI zobhA mAnI? prabhAtapherInA nAme te je anAcAra pravaryo ane pravartAvyo tenI te sImA rahI nahotI. teonA AzramamAM zI zI hIlacAle thaI? te teonA netAonA ekarAra jANavAvALAne jAhera ja che. A uparathI yuvakee samajavuM joIe ke pArakA chidro jevAM ThIka nathI, ke jeone mATe potAnI mAnyatA nahi, rAkhavI paNa nathI te pachI tenA sudhArA paratve bolavAno paNa haka zI rIte hoya? te karatAM jemAM teo pitAnuM kartavya tathA sarvasva samaje che, te jAhera thayelA ane jAhera nahIM thayelA saDA samaje ane te kAraNane nAbuda kare che temAM teo zobhA pAmI zakaze. yuvake e yAda rAkhavuM joIe ke trikAlAbAdhita siddhAMtadezaka sarvajJa bhagavAne batAvelI ane dareka mekSAthIne AcaravA lAyaka samajAvelI maryAdAmAM rahevAvALA mahApurumAM jyAre saDAne sarvathA abhAva na hoya, te pachI jeo anAcAranA daravAje ja besI rahe Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata ane uchuMkhalatAnA khALamAM maheDuM nAkhyA kare, teonI zI dazA thAya? e samajavuM muzkela nathI. sudhAraka yuvakenI manedazAnuM citra samajue samajI zake che ke juvAniyAoe karelI heLImAM dezanuM karoDonuM dhana hemAI gayuM. heLInA gherAIAnI mAphaka lAkaDAnI jaga para kApaDanI ja nahi paNa pAghaDIonI paNa heLI karanAo ItihAsanI apekSAe kevA cItarAya? te samajavuM ghaNuM ja heluM che. . juvAnIyAo! yAda kare ke tame eka dhArAsabhAne bahiSkAra pikA ane pAchA have dhArAsabhAmAM dAkhala thavA paDApaDI karavA lAgyA che. vaLI yuvako bhUlI jAya che ke teoe mIThAne maphatIyuM banAvavA hIlacAla upADI lAkhe ne bhAga ane seMkaDonAM balidAna ApyA chatAM mIThuM maphatIyuM na banyuM paNa pariNAme moMghuM banyuM. vaLI A juvAnIyAonA pIkeTIMge te hiMduonA hAthamAMthI hiMdustAnanA vyApAranI lagAma ja sarakAvI nAkhI, kemake A juvAnIyA "nabaLe mATI rAMDa para zUnI kahevata mAphaka mAtra hiMduonI dukAna para ja guMDAzAhI calAvI pIkeTIMga karI zakyA hatA, paNa temanA bIjA bhAIonA vilAyatI dhaMdhA upara najara nAkhI zakyA nahotA, eTale cekakhuM ja hatuM ke pekeTIMganI cakkImAM hiMduo ja pisAI cUrAI gayA. vaLI A juvAnIyAoe hiMduone maLelA matanI saMkhyA upara pANI pheravI Itara vargane ja rAjI karyo che. A yuvaka tarIke jAhera thayelA vargamAM ja dezanA uddhAra mATe jAhera thayelA netAnA nAme thayelA phaMDamAM kroDa karatAM adhika rUpiyAnI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM 17 hada bahAranI rakama cavAI gaI ane tene baLApe teonI jAhera miTIMgamAM thaI gaye hevAthI ajANa rahyo nathI. game teTalI vAto thaI lekha lakhAyA ane paMcAta thaI, chatAM te rakamanI uDAu, gIrI te thaI ja gaI. ajJAnIonA vAnaraveDA yuvako pitAnA pakSanI ja A vagere bAbate je vicArI zake te teone pitAnI pravRttio kevI duradezI vagaranI che ? te heje samajAze. paNa vAnarasenAnA uparI banelA hovAthI mAtra kudAkuda ja karavI hoya ane gAmegAma vagara samaye hukAhaka ja karavI hoya te te tenI ADA te manuSyothI nahi avAya e judI vAta che, paNa manuSyanI je saMkhyA mANasAIthI rahevA mAgatI haze, te AvI vAnarasenAnI AgevAnI dharAvavAvALAne pitAnAthI dUra rAkhavA mATe te jarUra kaTibaddha thaze. " jo ke vAnarone hAMkavAmAM Ave che tyAre teo dAMtIyAM kare che, ane cIcIyArIo kare ja che, paNa tevA dAMtIyAM ane cIcIyArIthI manuSyane DayuM te pAlavatuM ja nathI. AzcaryanI vAta to e che ke A vAnarasenAnA AgevAnone vANI ane vicAra svAtaMtryane nAme bIjAnA ane pitAnA deva, guru ane dharmiSTho tathA dharmanA anuSThAne bhAMDavA che, tenI tarapha tiraskAra upajAvanArI dareka pravRtti karavI che, ane te ja vicAra ane vANInA svAtaMtryanA adhikAra anvaye bIjA dharmivarganA koI manuSya potAnA vicAra jAhera karatAM jyAre A vAnarasenAnA sAthIo mATe kaMI kahe tyAre bhagavAna mahAvIranA nAmathI pavitra gaNAtI saMsthAne apavitra karavA ane vidyAthIjevI pavitra dazAne paNa patita banAvavA sthAne sthAne TharAva karavA taiyAra thavAya che. Aja vAnarasenAnA sAthIo eka vakhata jAhera kare che ke koIpaNa vyaktinA bahiSkAramAM hamArI mAnyatA nathI ane bIjI Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 Agamata vakhata te ja yUtha pitAnA balanuM sthAna jyAre maLI jAya te parama pUjya ane zAstrane anusaranArI vyaktione bahiSkRta karavAmAM AMcakA khAtI nathI ke zaramAtI nathI. ApaNe joyuM che ke te lekee uparI ahiMsAnA nAme Akhe. jaMga jamAvyuM jema ke anAjanA rakSaNane nAme vAMdarAone mAravAne, bhaTakatA kutarAone gaLIthI marAvavAne, rabAtA vAcharaDAne jherathI mAravAne mAga sAre gaNAvIne lIdhe, Adi. A badhuM lakhANa paNa jANuM chuM ke te vAnarasenAne kudAkuda karAvanAra, dAMtIyA karAvanAra ane cIcIyArI karAvanAra thaze, paNa ApaNe Azaya te mAtra bhagavAna zrI kaSabhadevajI mahArAjanI vakhate kSatrinI utpatti karatAM temAM ubrajAtinA ugrasvabhAvavALAnI kema sthApanA karI? tene khulAse karavA pUrato ja che. ugrajAtinI sthApanAnuM rahasya dhyAnamAM rAkhavuM jarUrI che ke anItinA raste cAlanArA phicchakhala ane anyAyI he krUra svabhAvavALA ja hoya che ane tevAone pakaDavAvALA athavA tevAone pakaDIne nyAya karanArA pAse pakaDI lAvanArA ane rAjyagAdI, zobhAvanAre paNa leka rakSaNane mATe nyAyathI paNa sajA anyAyIne karavI paDe. ane te sajAne bhogavaTe karI zake nahi ane teo zAMta rahI paNa zake nahi, mATe bhagavAne ugrajAti ane ugra svabhAvavALAne ArakSakapaNe nImI kSatriyanI jAti utpanna karatAM pahelAM ugra nAmane peTabheda utpanna karavo paDayo. AvI rIte ugra jAtine utpanna karyA pachI bhagavAna zrISabhadevajIne kSatritha jAtimAM ja bhega, rAjanya ane sAmAnya kSatriya jAti kema utpanna karavI paDI? te have joIe. anyAyane rokavAnI jarUra kema? bhagavAna zrI kaSabhadevajIe rAjyAbhiSeka dvArA rAjyagAdI aMgIkAra karI tethI teone zira prajAnA nyAyamArganI pravRtti. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM saMbaMdhI ane anyAyI leke taraphathI anyAyanA kSatethI bacAva karanArI pravRtti saMbaMdhamAM pharaja bajAvavAnI jarUra ubhI thaI temAM hajI kalikAlanI mAphaka avasarpiNInA prabhAvanI zarUAta jevuM hovAthI lekone nyAyamA svayaMsiddha hato, ema mAnavuM khoTuM nathI, athavA anyAyanI pravRttine je nAza karavAmAM Ave te nyAya pravRtti ApoApa siddha rahe che. arthAta te vakhatanI apekSAe anyAyane raSa e ja nyAyane mArga ema kahIe te te khoTuM nathI. ke anyAya ane nyAya ane mArga eka bIjAthI judA ja che. jagatamAM sukha ane duHkha baMne judAM che, tema anyAya ane nyAya ane svataMtra rIte judAM ja che. jema sukha e duHkhanA abhAvarUpa nathI ane duHkha e paramasukhanA abhAvarUpa nathI. jaDa. padArthomAM dukha nathI, tethI sukha che, ema nathI, tema sukha nathI. eTale duHkha, ema paNa nathI. tenuM kAraNa e ja ke te sukha ane duHkha baMne svataMtra padArtho che, tevI rIte nyAyano abhAva te nyAya. nathI tema anyAyane abhAva te nyAya paNa nathI. kAraNa ke anyAyamAM dayA dAna prAmANikatA Adi guNene kevala abhAva hoya che, tema nahi paNa hiMsakatA. lobha, Aveza Adi vikRti kAraNa bane che, ema chatAM paNa jema regI manuSya regonA duHkha na thAya. arthAt zamI jAya tyAre sukha mAne che ane ArogyavALe manuSya Arogyane aMze abhAva thavAvI duHkha mAne che. tevI rIte pUrvakAlathI svAbhAvika rIte jIvanI uttamatA. lIdhe nyAyanI prakRti cAlatI hatI, temAM anyAyI lekamAM adhama vartanathI anyAyano hAhAkAra thaI gayo. ane tethI jemAM jagatamAM Arogya sAcavavAnA sAdhane sarakAra ke rAjA taraphathI pUrA pADavAmAM na Ave te paNa roganI jaDa nAbudI karavAne kaTibaddha thavAmAM Ave che. tevI rIte bhagavAna zrI rASabhadevajIne nyAyanA sAdhane Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 AgamajyAta nyAyanI sthiratA karAvavAvALA AjIvikAnA sAdhanA pUrA pADavA anyAyane rAkvAnA jeTalI jarUra gaNAya ke jAya tenA karatAM sAdhanenI vadhAre jarUra rahe te svAbhAvika che. ane eTalA mATe rAjAene bhUpAla, mahipAla, nRpa, nRpati, vagere upanAmA apAya che. arthAt prajAnu' anyAya karanArAothI bacAvavuM e ja rAjAnI mukhya javAbadArI che. ane tethI temaja te vakhatanI prajA pazu peAtAnA nirvAhanI sAdhanasAmagrI mAgavAvALA nhotA, para`tu kevala te anyAya karanArAothI trAsa pAmI gayelA hatA ane anyAya karanArAo taraphathI thatI pravRtti prajAjanAne kAramA ghA jevI lAgatI hatI. arthAt tene tee ghA (kSama) jevI gaNAtA * hatA ane tethI tevI ghA eTale kSata jevI lAgatI anyAyIonI pravRttiothI bacAvanAra vargane prajAjanAe ja kSatriyanuM upanAma Apyu. kSatriya e nAma leAkAe Apelu ke svayaM lIdheluM ? jagatamAM nAmanI prasiddhi ne ke svayaM ane parathI thatI hAvAthI e prakAre thAya paNa mukhyatAe jagatamAM vadhAre pravRtti leAkeAe ApelA nAmathI thAya che. jo nAma guNusa'panna hAya tA peAte te nAmanuM uccAraNa peAtAnA mATe sajjanatAnA hisAbe uccAraNa karI zake nahi, bhagavAn tItha kara mahArAjanI tIthakara paNe prasiddhi paNa svapna pAkiAnA taraphathI ja thAya che ane nAbhi mahArAjanA vakhatanI mAphaka jyAre svapnapAThakA nathI hAtA tyAre iMdra mahArAjA svapnAnA phaLA kahe che ane tethI bhagavAnanI jinezvara tarIke prasiddhi thAya che. cakravatI, vAsudeva ane khaladevanI vakhate te svapnapAThaka hAya che ane cakravati paNA AdinA abhiSeka di vakhate athavA prativAsudevane Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM 21 jItavA AdinI vakhate devatA Adi taraphathI te cakavatI Adi nAmo raju thAya che. arthAt bhagavAna zrI RSabhadevajIe kaMI kSatriya sivAyanA lekone kSatavALA ane asamartha jaNAvyA ane kSatriyone rakSaka tarIke jaNAvyA hoya ema nathI tethI ja cUrNi kAra bhagavAne je rAjAne Azrita hatA te kSatriye thayA, ema jaNAvyuM, arthAt rakSaka evI kSatriya prajAne kSatriya tarIke lekoe ja svIkArelI che. kSatriyanA ugra nAmanI peTA jAtanuM nAma paNa lethI ja upara jaNAvyuM te pramANe kSatriya evuM nAma jema lokothI thayuM tevI ja rIte te kSatriya jAtine Adya peTabheda je ugra nAmane thaye tenuM ugra evuM nAma paNa bhagavAna zrI kaSabhadevajIe sthApana karyuM nathI, paNa leke e te jAtinA prajAnA rakSaNanuM ugra kArya dekhIne tathA anyAya karanArAone karAtI sajAnA tIvrapaNAne lIdhe ugra nAma ApyuM, bhagavAna zrI RSabhadevajIe teone ArakSakapaNe sthApyA hatA. arthAt bhagavAna zrI kaSabhadevajIe ArakSakapaNe sthApelA lokone prajA lekee ugra kArya karanAra hevAthI ke ugra daMDa karavAthI unAme belAvyA, tethI te rakSAnA kAryane karanArA lekenI khyAti ugrapaNe thaI tethI ja zAstrakAre vyAkhyA karatAM spaSTapaNe lakhe che ke "jeoe bhagavAna yugadideve ArakSakapaNe sthApana karelA teo ugra kahevAya." uprajAtinA ArakSakapaNune aMge jarUrI khulAse - bhagavAna Adideve je prajAjanenA rakSaNane mATe varga niyata karyo hate te ugra kahevAya. e uparathI saheje samajAya tema che. ke bhagavAna Adideve te ArakSakane ugra daMDa karavA ke ugrazikSA karavA preryA hetA, paNa te kAryanA prasaMge te rakSakone ugra thavAnI jarUra paDI. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamayAta jagatamAM paNa anubhavIe chIe ke manuSya prathama sAmAnya pravRttimAM DAya che, ane pachI je je manuSya kArya karavA tarapha Dhasaya che, te te manuSyanI te te kAya'nI anukUlatAvALI prakRti thai jAya che. kasAI vagere leAkeA janmathI tenI ghAtaka prakRtinA hAtA nathI jyAre te jAnavaravadha AdinA kAryoMmAM DhArAyA rahe che, tyAre tene ghAtaka prakRti eTalI badhI vadhI jAya che ke jAnavaranA ghAtanI Tevane lIdhe manuSya upara paNa ghAtakI prahAra karI nAMkhe che. 21 jagatanA itihAsa spaSTapaNe sAkSI pUraze ke je janasamavAyamAM jAnavarane paNa mAravAnA pracAra che, te janasamavAyamAM manucaiAnAM khUna paNa sheje thAya che, evI ja rIte te ja samAjamAM mAMsa jevA alakSya padArthane khAvAnA rivAja hAya che, te janasamAjamAM paNa manuSyanA khunanA kesa ghaNe bhAge thAya che, ane je janasamAjamAM nathI teA janAvaranA upara ghAtakapaNuM, ane nathI to mAMsanA AhAra, taiveA janasamavAya jAnavara ke manuSya ekakenA ghAtakI kAya tarapha dvArAtA ja nathI, ane kadAca kAI temAMnA tevA karmo taraphadAravAya, te paNa te pA jaldI sudhAMrA upara AvI zake che. A upara jaNAvela vastune jonArA manuSya saheje samajI zakaze ke ArakSakanA kAryamAM joDAyalA vaga anukrameM kAyanA pari cayane lIdhe ugra svabhAvane dhAraNa kare ane ugrakAryuM karanArA thAya. e asa'bhavita nathI. AvI rIte ja jeenA nhAnA nhAnA prAMtA rakSaNuM karavAne soMpAyA te tyAM rahenArA ke niyata thayelA'ugnanAmathI prasiddha thayelA. ArakSakAnA uparIpaNe rahe ane te AkhA' prAntAnI rakSAmAM niyata thayelA hAya tene bhAMgajAtanA kSatriya tarIke kA oLakhavA lAgyA. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM 23 AjakAla prasiddha karelA ane pracAramAM cAlatA zAstromAM paNa keTalAka gAmanA mAlikone legika zabdathI samajAvAya che ane strIne paNa jogikI zabdathI jaNAvavAmAM Ave che. keTalIka jagyAe bhegikanI jagA para bhajika ane legikInI jago para bhejika zabda paNa zAstromAM pracalita che. arthAta dezanA nhAnA nhAnA bhAgo pADI tenI rakSA mATe niyata thayele varga bhega kSatriya tarIke gaNAya, te bhajika ke gika lekone mitra tarIke rAkhavAmAM AvatA hatA. arthAt jema bhagavAna Adideve samagra prajAnI rakSAne bhAra upADa, tema A jogikene zira paNa te te prAMta ke dezanA bhAganI rakSAne bhAra hovAthI temane mitranI kaTimAM gaNyA, tethI ja TIkAkAre lakhe che ke "te lake bhegakulanA gaNAya ke jeene bhagavAna yugAdideve mitrapaNe sthApana karelA hatA." jo ke keTalAka TIkAkAro ema paNa spaSTa zabdomAM jaNAve che ke kSatriye te kahevAya ke jeone bhagavAna Adideve prajApaNe sthApelA hatA, paNa mAtra rAjyAbhiSekanI najIkanA vakhata mATe hevAnI apekSAe ja hoI zake. bAkI karma ane zipanI utpattithI lekIne te te zilpa ane karmo karavAnuM bhagavAnanA rAjyakAlamAM ja niyata thayeluM che ane tenuM adhipatipaNuM bhagavAna zrI gaSabhadevajInuM hatuM, eTale vaizya vigere ke bhagavAnanI prajA tarIke hatA ema nathI. vaLI ema paNa che ke sAmAnya rIte lekemAM manuSyanA rAjA ane prajA evA be bhAge belAya che, tethI bhagavAna gaDhaSabhadevajI rAjyabhiSekathI rAjA thayA, eTale zeSa rahela badhe varga prajAva tarIke ja kahevAya, tethI prajA tarIke rahelA vargane kSatriya tarIke gaNAvyo temAM Azcarya nahi. AthI niyuktikAra mahArAja Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata bhagavAnanA rAjyAbhiSekathI be varga thayA ema jaNAve che. arthAta bhagavAnane rAjyAbhiSeka thaye tyAre rAjA ane prajAvarga thaye; tethI prajApaNe sthApelA lekane kSatriya kahevA evuM TIkAkAroe jaNAvyuM. A hisAbe sAmAnyapaNe sAmAnya vargane kSatriya tarIke gaNave paDe. ane vaizya vibhAge pachI thaye. arthAt A hisAbe agninI utpatti ane vaizyajAtinI sthApanA bhagavAnanA rAjyAbhiSeka pachI thaI. A kalpanAmAM e aDacaNa mukhya che ke rAjyAbhiSekanI sAthe zrI vinItAne niveza thayela che ane bajAra vagerenI racanA thavAthI vyApAra vagerenI vyavasthA thaI che, te agninI utpatti zivAya banI zake nahi. vaLI Avazyaka bhASyakAra Adi mahApuruSoe AhAravyavasthA ane agninI utpatti pachI rAjyAbhiSeka Adi lIdhA che tathA rAjyane nahi paNa rAjA zrI rASabhadevajIne Azrita rahenArAe ne ja kSatriya jaNAvyA che. arthAt sAmAnya prajA mAtra kSatriya hatI. ema mAnavA jaI zakIye nahi. vaLI sAmAnya prajAvarga je kSatriya manAya te pachI anyAyanA ghA eTale kSatathI bacAvanAra te kSatriya kahevAya e vyutpatti keI paNa prakAre sAmAnya prajAvargane kSatriya mAnIye te ghaTI zake nahi. vinI sthitivALA leke hoya, paNa te te varNa tarIke athavA vibhAga tarIke rAjyAbhiSeka pachI judA thayA hoya te vaizyAnI hayAtI paNa manAya ane rAjyAbhiSekathI rAjA ane prajA eTale kSatriya e mukhyatAnI apekSAe bhAga manAya. vAstavika rIte te razya pachI rakSakanI utpatti mAnavI vyAjabI gaNAya te kSatriyanI utpatti thavA pahelAM ja rakSaNIya evA vaunI utpatti mAnavI e cogya lAgaze. TuMkANamAM kSatrinI utpatti thatA temAM vyavasthAnI sugamatAne mATe bhagavAna zrI kaSabhadevajIne ugra Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra karAya. pustaka 1-luM 25. ane bhoga e be jAtinI vyavasthA karavI ja paDe ane te pramANe kSatriya jAtimAM paNa ugra ane bhega nAmanI jAtinI kema vyavasthA karI zakAI ane te zI rIte karI? e ApaNe joI gayA paNuM te kSatrimAM rAjanya nAmanA trIjA bhedanI vyavasthA zA. mATe karavI paDI ? agara kema karI ? e vicAravAnuM have asthAne nathI mATe tene vicAra karIye. kSatriyamAM rAja keNu ane zAthI? vAcakoe dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che ke rAjanya zabda rAja zabdathI apatya eTale putranA arthamAM taddhitane ya pratyaya lAvIne banAvavAmAM AvyuM che. ahiM paNa e vicAravA lAyaka che ke jema rAjAne putrane janma ApavAno hote nathI, arthAt rAjAnA zarIrathI koI putra AdinI utpatti thatI ja nathI, paNa rAjAnA vaMzamAM janme teTalA mAtrathI rAjanya kahevAya che. A uparathI manuSya zabdane dekhIne jeo manuthI utpanna thayelA eTale mana mAtAthI vagara bApe thayelA evA manuSya mAne che, teoe samajavAnI jarUra che ke keIpaNa manu nAmanI vyakti puruSarUpe ke strIrUpe hoya ane tenAthI A badhA manuSyanI utpatti thaI nathI. paNa manavALA evA manunI jAti e ja manu che. A rIte rAjAnI vaMza paraMparAvALA te ja rAjanya gaNAya, arthAta ugra ane bhega kulavALAo jeo ugra daMDa karanAra ane prAMtene saMbhALanAra thayA temanI vyavasthA karanAra ane samagranA adhipati tarIke je rAjyAbhiSekavALA ane rAjyagAdI upara ArUDha thayela bhagavAna zrI kaSabhadevajI rAjA tarIke thayA temanI paraMparAmAM je thayA athavA jeo te bhagavAnanA kuTuMbI tarIke hatA teonA vaMza ane paraMparAvALA rAjanya gaNAyA ane gaNAya temAM navAI nathI. A. 2 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhamarAta eTale bhagavAna zrI gaNadevajIne parivAra ane te pAinI paraMparA rAjanya tarIke oLakhAya emAM navAI ja nahi. A uparathI have e savAla nahi rahe ke bhagavAna zrI gaSabhadevajInI vakhata je cAra jAtio kSatriyanI sthApana karatAM ugAdi traNa piTA jAtio vizeSapaNe sthApana karI, temAM pite te jema trilekanAtha tIrthakara bhagavAne tIrthane karanArA hoya che. paNa pite tIrtha je dvAdazAMgInA AdhAra rUpa caturvidha saMgha che, temAM nathI gaNAtA, evI rIte ugAdi jAtimAM kadAca sthApana karanAra hovAthI na gaNAya, paNa te bhagavAnanI paraMparA ugrAdi traNa jAtimAMthI kaI jAtamAM gaNavI? ema zaMkA thAya che A uparanA vivecanathI spaSTa thaze bhagavAna zrI haSabhadevajI rAjA tarIke ane temanA vaMzajo rAjanya tarIke gaNAya. kAzyapa, IkvAku, jJAta vagere bhede A kSatriyanA peTA bhedarUpa rAjanya nAmanI jAtinA che. ema A uparathI jANI zakAya. AvI rIte ugrAdi paTAbheda sahita kSatriya jAtanI utpattine vicAra karyA pachI have aizya, brAhmaNa ane zudronI utpatti kema? ane kyAre thaI ? tene vicAra karIye. dhyAna rAkhavAnuM jarUrI che ke trASabhadevajIe A ugrAdika ke kSatriyAdi jAtinI vyavasthA je karI che mAtra parahitamAM raktapaNane lIdhe ja kahelI che. brAhmaNa ane zUdanI utpatti bhagavAna zrI kaSabhadevajI mahArAjane iMdra mahArAja ane te vakhatanI yugalIyArUpa samasta prajAe rAjyAbhiSeka karI rAjyagAdI upara ArUDha karyA ane tethI bhagavAna zrI kaSabhadevajIne kSatriyonI jAti ane temAM paNa ugra, bhoga, ane rAjanya e nAmanI jAtionA vibhAga kema karyA? ane te karavAnI keTalI badhI jarUra Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "pustaka 1-4 hatI? temaja tevI rIte vibhAga karavAmAM bhagavAnanuM parahitapaNuM keTaluM hatuM? te upara jaNAvAI gayuM. A upara jaNAvela vibhAga bhagavAna zrI rASabhadevajInI dIkSA pahelAM thaI gayeluM hovAthI ja bhagavAne dIkSA grahaNa karI te vakhate je cAra hajAra manuSyae bhagavAnanI sAthe dIkSA lIdhI che vakhate ema ja jaNAvavAmAM AvyuM ke ugra bega rAjanya ane kSatriya jAtinA cAra hajAra manuSya sAthe bhamavAnuM zISabhadevajIe dIkSA grahaNa karelI che. jevI rIte bhagavAna zrI RSabhadevajInI dIkSAne aMge ugra Adi jAtine ullekha che tevI ja rIte zrI bhagavatIjI, rAyaparANajI ane uvavAI sUtra sarakhA bhagavAna mahAvIra mahArAja AdinA samavasaraNanA ulekhavALA zAstromAM paNa 3ri samjttA mojA puttA Adi ulalekhe spaSTa paNe che temaja zrI paryuSaka 5 sarakhA parvAdhirAja pavitra divasanA pavitra vAcanavALA zAstronA paNa ugra Adi kune uttama kula tarIke spaSTapaNe jaNAvela che. te uparathI spaSTa thAya che ke te ugrAdiku ane tenI uttamatA bhagavAn sAhAvIra mahArAjanA vakhata sudhI cAlelI ja che. " bhagavAna zrI RSabhadevajIe rAjyakAlamAM nItinA rakSaNa ane anItinA bacAva mATe jema ugra-bhega Adi jAtionI sthApanA karI tevI ja rIte teoe ja pitAnA rAjyakAlamAM ja prajAnA hitane mATe se zilapena ane karmone upadeza karelo che ane zrI jaMbadvIpaprajJapti, paryuSaNakapa ane zrI samavAyAMgajI vagere sUtre spaSTapaNe jaNAve che, arthAt bhagavAna zrI SabhadevajIe jema ugrAdi kSatriya jAtinI sthApanA karI temaja zilpa ane karmathI AjIvikA karanArAonI jAti paNa sthApana karelI che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 Agamata: kArIgarIthI udaranirvAha karanArAonI sthApanA prajAnA hita mATe ja karelI che, ema sUtrakAro spaSTa zabdomAM jaNAve che. anItinuM kAraNa te vicAravAna manuSya saheja samajI zake tema che ke jene mAthe prajAne nItine mAge vartAvavAnI javAbadArI AvI paDe tene manuSyo. nItimAM zI rIte varte? tenA kAraNe tapAsI tenA rastAo zodhavA ja paDe. Arthika ane sAMgika mahattAnI IcchAo je ke manuSyone nItinA kAraNathI dUra kare che. paNa te mahattAnI IcchAvALe varga sAmAnya prajAnI saMkhyAnI apekSAe hisAbamAM ghaNe ja e cho hoya che. ane temAM paNa nItine mArga ulaMdhIne paNa mahattAnI IcchAo pUrI karavI ja joIe evI dhAraNAvALe zrImaMtavarga ghaNeja ocho hoya, e na samajI zakAya tema nathI. prajAnA hitArthe zilpa Adi zI rIte? AthI bhagavAn rASabhadevajIe trAddhimattAnI apekSAe Ibhya, zreNI ke nagarazeTha jevI kaI jAti nirmANa karI nathI ane vicAra vALA manuSyane tenI jarUra paNa nathI, ema spaSTapaNe mAluma paDaze. paNa prajAne madhyama varga je lagabhaga cauda AnI eTale hoya che, te badhA varga mahattAnI IcchAvALo eTale badhA nathI hote. paNa te vaga mukhyatAe jIvana nirvAha ane kauTuMbika nirvAhanI sAthe Abarune jALavavA mATe ja mathanAre hoya che, A madhyama varga je cauda AnI jeTaluM hoya te je koI paNa prakAre mahenata karavAthI jIvana nirvAha, kauTuMbika nirvAha ane yazane lAbha thato hoya te te vaga mahenata karIne ja te lAbha meLavavA mAge che, tethI te vargane mahenata dvArA te lAbha maLatuM hoya te nItimAM ja vartavAnuM pasaMda karI anItine dhikkAravALe rahe che, paNa nItimAM rahIne anItine dhikkAravALe te ja varga jyAre jIvana nirvAha Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM kauTuMbika nirvAha ke kAtilAbhanI prApti nItine mAge nathI dekhAte ke nathI pAmate, tyAre tene kamane paNa nItine mArga choDa paDe che. eTale nItine mArga pravartAvavAvALA agresarAe tevA madhyama vargane jIvana nirvAhanA sAdhana vigerene baMdebasta kare te sau prathama jarUrI che. emAM keIthI paNa nA pADI zakAya ja nahi. vartamAnamAM paNa dekhIe chIe ke dareka dezanA AgevAne pitAnA dezamAM rahelA madhyama vargane dhaMdhA rojagAramAM piSaNa ApavA dvArA dezanI unnati ane nItinA pAyAnI majabutI kare che. A uparathI e paNa samajI zakAya tema che ke prajAne jIvana ane kuTuMba nirvAhanA sAdhano purA pADavA dvArA nItimAM protsAhana karavAmAM na Ave ane kevaLa anIti vartanArAone zikSA ja karavAmAM Ave che te zikSaNa na to lAMbI mudata cAlI zake ane tevI anItinI zikSA hoya te paNa te aMdhAdhuMdhIne netaruM devAvALI ja thAya. zrImaMta ane madhyama vargane choDI daIe te jaghanya varga evI sthitimAM hoya che ke teone pratidina mahenata karIne paNa eTale maitaruM karIne paNa piSaNa karavAnuM maLe te te svAbhAvika rIte ke AbarUnI hAninA bhayathI nahi, paNa zikSAnA DarathI anItine mArge na jatAM pratidina mahenata majurI karIne pitAne nirvAha nItisara kare. paNa te jaghanya vargane prAtadina mahenata karatAM chatAM paNa pratidina jeTaluM na maLe te te jaghanya varga unmatta thaelA hAthI jema aMkuza ke bhAlAnA ghAne gaNakAre nahi, tema te anItine badale karAtI sakhatamAM sakhata sajAne paNa gaNakArato nathI. vartamAnamAM paNa A vAta spaSTa che ke jeo dhaMdhA rojagAra vagara ke AjIvikAnA sAdhana vinAnA hoya che. teo kedanI zikSAthI DaratA nathI eTaluM ja nahi paNa kedamAM javAthI jIvana nirvAha te Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bogamAyA jarUra thaze, ema dhArI aneka prakAranA gunahAe IrAdApUrvaka ja karI che ane tevA gunhegArone eka kaDA jeTalI paNa zikSAnI bhIti hetI nathI. zilpAdinI upayogitA A badhI hakIkata samajavAvALe manuSya saheje samajI zakaze ke bhagavAna zrI RSabhadevajIe nItinuM pAlana karAvI anItine vArIne je rAjya calAvavuM hoya te teone addhinI vRddhi tarapha lakSya na devAya te paNa prajAnA nirvAha tarapha te sau prathama dhyAna ApavuM ja paDe, A muddAthI bhagavAna rASabhadevajIe rAjyagAdIne svIkAra karatAMnI sAthe prajAne seMkaDe kArIgarIo ane kAma batAvI dIdhA. je ke A kArIgarIo ane kAme niravadya eTale niSpA5 ja che, ema kahI zakIe nahi, paNa jema vivAha rAjya dharmAdikamAM pite calAvelA rAjyanA so bhAgo karI so putrone rAjyagAdI para besADayA e badhuM jema kathacit pApavALuM chatAM paNa prajAnA hitane mATe karavuM jarUrI hoIne karavuM paDayuM. ane te dvArA aciMtya puNyanuM phaLa bhegavI lIdhuM, tevI rIte A kArIgIrIo ane hunara paNa prajAne batAvIne prajAnuM hita kareluM hatuM. ane tethI ja zAstrakAra se putrane so rAjya upara abhiSeka ane hunaranuM dekhADavuM ane pravartAvavuM, e paNa prajAnA hitane mATe ja hatuM, ema spaSTa zabdomAM jaNAve che. A badhI hakIkata vicAranAre manuSya saheje samajI zakaze ke anItimAM pravartavAvALAne sajA karavA mATe ugra, lega vigere kSatriyanI peTAjAtinI sthApanA sAthe jema judI kSatriya jAti sthApana karavI paDI. tevI ja rIte nItinI pravRtti thavA mATe ane tenI majabUtI mATe aneka paTAdavALI vaizya jatine thApana Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavI paDatI hoya ane tevI vyavasthA paropakArane mATe ja karavI paDI hoya temAM kAMIpaNa Azcarya nathI. arthAt sanAtanavAdIonA kathana pramANe anItithI bacavA mATe kSatriya jAtinI ane nItinA pAlana mATe athavA anIti thatI rokavA mATe vaizyajAtinI sthApanA bhagavAnane karavI ja paDI. eTale pahele jAtibheda kSatriyathI thaye ane bIje jAtibheda vaizyathI paDyo. - have trIje jAtibheda zudrane kema thayo? ane brAhmaNa jAtinI kayA rUpe? ane kema utpatti thaI? te sanAtanavAdIonA apekSAe vicArIe !!! zuddhavarNanI utpatti prathama joI gayA chIe ke kSatriya jAtinI utpatti prathama thaI ane pachI vazya jAtinI utpatti thaI. paNa te baMne jAtiomAM anukrame zaurya ane utsAhano prasaMga hato e nirvivAda che. je ke bhagavAna RSabhadevajI mahArAje lokonA nirvAha mATe zilpa ane karma vagere batAvyAM hatAM. te paNa jema anItine pracAra rokavA mATe daMDa, zikSA, keda vagere sajAo niyamita thaelI hatI, tevI rIte te te lokonA nirvAhAthe udhoga samajAvyA ane batAvyA chatAM paNa je te udyoga kare nahiM teone zikSA karavAnuM hatuM nahi. sarva kAle ItihAsa tapAsIe te mAlama paDaze ke anItinA vartananI ja sajAe niyamita thaelI che, paNa udyoga na karavAnI sajA koI paNa deze ke rAjya niyamita karI nathI. eTale bhagavAna gaSabhadevajInA vakhate paNa nirudyamIpaNAnI sajA niyamita na thaI hoya ane tethI nirudyamavarga paNa keTaleka rahyo hoya te asaMbhavita nathI. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamayAta 3ra zUdra zabdanA artha te nirudyamIpaNAne aMge ALasu cheka jema pATha na karatAM ramatagamatamAM vakhata kADhI nAkhe che, paNa jyAre te ALasu che.karA kalAsamAM bese che ane khIjA chekarAonA abhyAsa dekhe che tyAre te nAma nIce utaravAnA bhayathI ke mAstaranI zikSAnA trAsathI peAtAnA ramatagamatamAM gayelA vakhatane aMge ane abhyAsa na karelAne aMge pazcAttApa thAya che. tevI ja rIte te udyogamAM nahi caDhelA manuSyAne vaga kSatriya ane vaizyAnA zauya ane utsAhane aMge thatI vRddhi joI ne peAtAnA nirudyogIpaNAne aMge aksAsa karavA lAgyA. eTaluM ja nahi paNa te nirudyogIvagane peAtAnA nirvAhanI muzkelI lAgavAthI rAIrAIne vakhata kADhavA paDayA ane tethI zAcana (aseAsa), rAdana (rAvuM te) ubhaya dhama vALI hAvAthI te zUdronI jAti tarIke gaNAyA. sAmAnya rIte eka tItIgheADe! AkhI pAyagAne naDe che. tevI rIte zauya ane udyoga vinAnA manuSye zauya ane udyogavALA vane naDanArA ja thAya e asabhavita nathI. teTalA mATe te nirudyogI vane zauya ane udyogavALA varganuM rakSaNa karavA mATe te nirudyogI vane judI jAtimAM gAThavavAnI jarUra paDe te svAbhAvika ja che. tethI zAstrakAro paNa kSatriyAnI utpatti vakhate zUdronI utpatti nahi kahetAM vaizyeAnI utpatti vakhate zUdronI utpatti thaelI jaNAve che. jeke nirudyogI varga udyogavALA na banI zake ke na bane ema kahI zakAya nahi, paNa ghaNuM! bhAga ane paraparAnA saMskArA jyAre tevI sthitimAM ja hAya tyAre tene te vaga mAM gaNavA paDe. brAhmaNavaganI utpatti jo ke anya matavALAe brAhmaDu vaNa'nI utpatti sava varNamAM pahelI mAne che, paNa sanAtanavAdIoe rAjya taraphathI vadhunI vyavasthA thaelI gaNIne ane brahmAe karelI vyavasthAne asaMbhavita jANIne upara jaNAvyA pramANe kSatriyathI vadhu vyavasthA zarU karI. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-3 33 anItikArAnI zikSA mATe kSatriya, jIvananirvAhanA udyoge * karavA mATe vaizyA tathA nirudyamIpaNAne lIdhe thaelI zUdronI utpatti pachI edha devAnA prasaMgane pAchaLathI banavAvALeA gaNIne zauya vALA, udyogavALA ke aksAsa karavAvALA e sarvAMne AgAmI bhavane mATe tatpara thavA ane A bhavanI mAyAne ja jALa tarIke gaNavA mATe edha ApavAvALA varganI pachI utpatti thaI ema mAne che. sanAtanavAdIe ema mAne che ke brahmAe ja jo jagata banAvyuM hAya ane brahmAe ja jo cAre vaNunI judI judI jAtA manAvI hAta tA jema pazu ane paMkhImAM judI judI jAtinA judA judA AkAra che, tevI rIte A kSatriya, vaizya, zudra ane brAhmaNa jAtinA paNa janmathI judA judA AkArA haiAta; paNa jyAre kSatriya Adi jAtine aMge koI paNa AkRtinA bheda nathI, teA pachI ema kahevuM ja joI e ke brahmAe mULathI te kSatriya Adi jAtienA bhede banAvelA nathI. pazu upara jaNAvyuM, tevI rIte kAlakrame judA judA saMcAge judI judI jAtionI utpatti thaI ane tenA rakSaNa Aphri guNA pramANe te te jAtie!nAM nAme leAkeAmAM jAhera thayAM ane paraMparAe cAlyA. A sthitine lIdhe brAhmaNa varganI utpatti pAchaLathI thaI, paNa te zI rIte thai? tenA vicAra karIe. AtmadRSTinI mahattA sa jAtimAM dareka sunna manuSya samajI zake tema che ke AhAra, zarIra, iMdriya, viSayA ane tenA sAdhanA tarapha ja lakSya rahelu hAya che, tema ja te AhAra Adikane prApta karavA mATe ja ekedriyathI mAMDIne paMcendriya sudhInA sava jIvA tema ja Aya ke anAya kAipaNa jAtimAM gaNAtA manuSye! te AhAra AdikanI prAptine ja ISTa gaNanArA hoya che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArAmAta. TUMkAmAM kahIe te viSaye ane tenAM sAdhana meLavavA ke vadhAravAmAM ja jagatanA sarva prANIonI ISTatA gaNelI hoya che. AvI svAbhAvika sthiti hevAthI temaja AtmA haMmezA cakSunI ! mAphaka bAhya dRSTivALe hevAthI viSaye ane tenA sAdhane tarapha ja jhukI rahelo hoya che. e vAta te koIne navI samajAvavI paDe tema nathI ke netra je ke dareka jIvane aMge ratna samAna che, chatAM te netra jagatabharanA ane Itara padArthone dekhavAne taiyAra che. arthAta bAhya eTale cakSu sivAyanA AkhA jagatanA padArthone bodha te karAve che. paNa te AMkhamAM lAlAza hoya, phUluM hoya ke rajane kahyuM : paDa hoya to tene A AMkha joI zakatI nathI. evI rIte A AtmA paNa AhAra, zarIra, iMdriyo, viSaya ane tenAM sAdhane tarapha ja janmathI maraNa sudhI eka sarakhI mITa mAMDI raheluM hoya che. paNa khuda pite jIva keNa che ? vaLI te kevo che? kaMyAthI AvyA che ? ane kyAM javAnuM che? e bAbatane svAbhAvika rIte jIvane eka aMza paNa vicAra AvatuM nathI, ATalA mATe bhagavAna jinezvaree zAsananI sthApanAmAM pahele DhaDhare e ja jAhera karyo ke - mahAnubhAva! jIva jevI vastu che ane te keIka sthAnethI ahIM AvelI che ane ahIMthI cavIne AgaLa. keI sthAne paNa cAlI javAnI che." Ave te pahele jAhera karyo. eTalA mATe ema kahevAya ke bAre aMgamAM paheluM AcArAMga. nAmanuM aMga che, ane temAM paNa pahelAmAM paheluM sUtra A DhaDherAnuM ja che. dharmanuM mahattva vaLI bIjI bAjue vicAra karIe te mAluma paDavuM joIe ke A jagatamAM zarIra-AhArAdikanI IcchA sarvane sarakhI chatAM paNa Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka li pa keTalAkane te maLe che. ane keTalAkane te maLatI nathI, temaja keTalI vakhata tA nirudyamIpaNe rahevAvALAone tenI sighdhi thAya che ane udyamapUrvaka vavAvALAone tenI siddhi nathI thatI. eTaluM ja nahi paNa keTalIka vakhata te prApta thaelAmAM paNa hAni thAya che; mATe siddhi aprApti ane hAninuM kAMIka adRSTa kAraNu mAnavuM ja joIe, paNa A badhA vicAra dhamanI sAthe ja saMkha'dhavALe che agara dhamamaya ja che, ema chatAM tenI jaDa kevI rIte jANI te vicAra karavAnI jarUriyAta echI nathI. sAmAnya rIte jagatanA varga viSayanI ISTatA gaNatA hAya ane te tarapha ja mathatA hoya te vakhate svapnamAM paNa te viSayAne aniSTa gaNavAnu koInA paNa manamAM na thAya te svAbhAvika ja che chatAM jene mAtra A bhavanA sa`skArA upara AdhAra rAkhavAnA hAtA nathI, paNa bhavAMtarAnA uttama saMskAra ja jemanu A bhavatu jIvana ghaDe che tevA mahApuruSonA saMsAranI aniSTatA lAge ane viSayAnI kaTukatA bhAse, A kAraNathI tevA kei paNa Adya mahApuruSane dareka buddhizALIe AdimAM mAnavA ja joIe ke je bhavAMtarathI zubha saskArI laine AveaA hAya. cAlu prakaraNane aMge bhavAMtarathI zubha saMskAro laIne Avele jIva paNa te ja che ke jeNe upara jaNAvelI kSatriya Adi vaNa'nI vyavasthA karavI che ane te ja mahApuruSane leAkeApakAra karyAM pachI aniSTa viSayane tyAga karI AtmAnA udayane mAge' javAnu thaeluM che ane te mahApuruSe jagatamAM dhama'nA DiMDima vagADelA haiAvAthI tene aMge ja dhama'nI sAvacetI karavAvALA brAhmaNa varganI utpatti thaI che. jinezvara bhagavAnanA anupakRtapaNAnA khulAsA ahI' prAsaMgika kahevAnI vAta khAsa vicAravA jevI che ke jinezvara mahArAjanI dravyapUjAne aMge bhagavAnanA vicArAtA guNuAmAM Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 Agamata mahatvane guNa eTale che ke jinezvara bhagavAnane te tIrtha karapaNunA bhavamAM keIna paNa taLe dabAyelA na hoya. A vAta AgaLa jaNAvavAmAM AvI gayelI che. paNa te vAtamAM eka hakIkata dhyAnamAM rAkhavAnI che ke anya taraphathI vidyA vagerenI prApti dvArA thatA asAdhAraNa upakAranI apekSAe ke pite karavA dhArelA kAryamAM kaI paNa devendra, surendra ke narendranI -sahAya na levI agara te sahAyanI darakAra na rAkhavI eTalA mAtrathI ja pArakA upakAra taLe nahi dabAyelApaNuM samajavuM tethI jagatanI sAdhAraNa paddhati pramANe janma ApavAne aMge mAtapitAne te upakAra hoya. tethI teonA upakAra tarIke dabAelA hoya ema mAnavAmAM khAsa aDacaNa jevuM nathI. evI ja rIte IMdra mahArAjA, vijyA ane pragabhA parivAji-kAo, meghanAmane cAra e vigere pitAnI meLe pitAnI bhaktithI je prayatna bhagavAna mahAvIra mahArAjanI anukULatA mATe karyA tathA dharaNaMdra nAgarAje bhagavAna pArzvanAthajI mahArAjane kamaThe karelA ghora upasarganI vakhate bhaktithI vaiyAvacca te badhI bhaktinI buddhithI hevA sAthe bhagavAnanA nirapekSapaNAthI yukta hatI, mATe na te te upakAra gaNAya ane na te te upakAra taLe bhagavAna dabAyelA gaNAya evI rIte bhagavAnanuM avyAhata anupakRtapaNuM samajI zakAya tevuM che. vaLI keTalAka bhagavAnanA anupakRtapaNane guNa svataMtra rIte na letAM parahitanirata e zabdamAM paDelA para zabdanA vizeSaNa tarIke le che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-3 37 arthAt "je jIvAe bhagavAna jinezvarAne koi paNa prakArane * upakAra karelA na hAya evA anya jIveAnA hitamAM bhagavAna jitezvarA haMmezAM tatpara rahe che." Ave atha jee kare che tee anupakRtanI a Mdara haiM dhAtuthI bhAvanA athamAM 4 pratyaya lAve che ane tethI upakRta eTale upakAra nathI jene tene anupakRta kahe che ane jee anupakRta padma svataMtra rAkhe che teo kamanA arthamAM TM pratyaya lAIne upakRta nahi thaelA evA bhagavAna che evA atha kare che. A prakaraNamAM kramaNi TM vALA atha mukhyatve gaNavAmAM AvyA ane tethI anupakRtanuM vivecana karAeluM che. te anupakRtapaNAnI sAthe bhagavAnanA pahitinaratapaNAnA guNu jaNAvatAM bhagavAna RSabhadevajInA rAjyakALamAM kSatriyAdi traNa vaNunI utpatti jaNAvyA pachI brAhmaNa varNanI utpattine aMge bhagavAna RSabhadevajInuM kevaLajJAna ane bharatamahArAjanuM zrAvakapaNu jaNAvI brAhmaNa varNanI utpatti kema thaI? te jaNAvavAne age bhagavAn RSabhadevajIne tyAgadhama` jaNAvavA jarUrI dhAryA che. avadhijJAnI dezivarita le ke koIpaNa tItha kara ke jeo pahelAnA bhavathI ja traNa jJAna laIne Ave che ane tethI jarUra adhijJAnavALA hAya ja che. ane te ja kAraNathI zAstrakAro pazu-- menthanetisthA ya ohila dUra dutti eTale nArakI dhruva ane tIrthaMkara mahArAjA avadhijJAnavALA hoya che eTaluM ja nahi paNa teonuM avadhijJAna teonI cAre bAjunA atIndriyapadArthone dekhADavAvALuM che ane tIrthaMkarAnI mAphka ja khIjA paNa je mahApuruSa! janmathI aSijJAnavALA hoya athavA te koIpaNu Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 AgAmIta -guNathI avadhijJAnAvaraNIyanA pazamane lIdhe avadhijJAna pAmela hoya te avadhijJAnavALA emAMthI keIpaNa avadhijJAnI cAhe te te tIthakara hoya athavA tIrthakara sivAyane jIva hoya te paNa te virati aMgIkAra kare te sarva viratine agIkAra kare. avadhijJAnI ke aviratapaNe rahe e vAta sAcI paNa virati aMgIkAra kare tyAre te sarvavirati ja aMgIkAra kare paNa dezavirati aMgIkAra kare nahi." zAstrakAroe avadhijJAnI cha dezavirati kema aMgIkAra na kare tene spaSTa hetu jaNAvyuM nathI, paNa zAstrAnusArI bAhI ka95nAthI ema jANI zakAya ke dezavirati teo ja le che ke jeo sarva viratinuM svarUpa jANe, samaje ane te levAnI utkaMThAvALA hoya; chatAM AraMbha-parigrahanI ke viSaya-kaSAyanI Asakti nahi chUTI zakavAthI jeo sarvavirati levAne azaktimAna heya AvuM azaktimAnapaNuM avadhijJAnI jevA mahApuruSamAM na hoya ane tethI teo jyAre paNa virati AdaravA mAge tyAre saMpUrNa viratino svIkAra ja kare ane tethI zAstrakAroe avadhijJAnavALAne dezavirati je zrAvakapaNe tene levAvALA mAnyA nathI. je ke aneka zrAvakoe dezavirati lIdhA pachI avadhijJAne meLavyAM che. ane te avAdhajJAna meLavyA pachI paNa teo zrAvakapaNAmAM eTale dezaviratimAM ja rahelA paNa che. paNa A vAta je cAle che te prathamathI avadhijJAnavALA ja hoya ane pachI je virati le te teo sarvavirati ja le. evI rIte pUrvabhavathI avadhijJAna laIne AvavAvALA bhagavAna 2SabhadevajIe je ke dezavirativuM svarUpa jANeluM, samajeluM ane mAneluM hatuM, chatAM te dezavirati na grahaNa karI, paNa sarvaviratija rahaNa karI.. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parataka 16 vaLI bIjI e paNa vAta che ke sarvaviratine svIkAra pratyeka buddha, svayaM buddha vigere savayaM guruthI nirapekSapaNe karI zake che, paNa dezaviratine savIkAra kaI paNa jagA para, kaI paNa sthAne, kaI paNa manuSyane svayaM hovAne lekha sarakhe paNa nathI. ane tethI svayaMsaMbuddha evA bhagavAna keIna paNa ziSya tarIke na hoya ane tethI temane dezavirati na hoya ane kevaLa sarvavirati ja heya ema je zAkAra kahe che temAM zaMkAne sthAna nathI. dezavirati vagara sarvavirati heya kema? keTalAkenuM mAnavuM che ke pagathiyAM jema anukrame caDhAya, tevI rIte viratimAM paNa prathama dezaviratirUpI nAnuM pagathiyuM ja caDhavuM joIe ane pachI ja sarvaviratinuM rahaNa thavuM joIe. AvuM kahevAvALAe prathama te upara jaNAvelA bhagavAna jinezvaranAM vRttAMte upara dhyAna rAkhavuM. vaLI zAstrakAro sarva siddhanA asaMkhyAtamA bhAge jeTalA anaMtA siddha Ave te badhAe dezavirati pAmyA sivAya ja savaviratine pAmelA hoya che. mATe dezavirati sivAya sarvavirati heya ja nahi, evuM kahenArAe caritAnuvAda ane siddhAMtanA kathanathI viruddha ja bolavAvALA che. sarvavirati levA pahelAM pratimA vahelI ja joIe ke ? vaLI keTalAke zAstrane anusaravAne DoLa karI ema jaNAvavA mAge che ke cothA ArAmAM ke zrI haribhadrasUrijInA vakhatamAM cAhe je niyama hoya, paNa bhagavAna zrI haribhadrasUrijInA pharamAna mujaba to A duSamakAlamAM te pratimAna karyA pachI ja sarva virati eTale sAdhupaNuM aMgIkAra karAya, evuM zrIpaMcAzaka prakaraNamAM spaSTa che. mATe vartamAna kAlamAM te kaI paNa manuSya dezavirati ane zrAvakanI bAra pratimAo vahyA sivAya sAdhupaNuM levAya ja nahi. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A Agamata, AvuM kahenArAoe prathama te e samajavuM jarUrI che ke - je pramANe zrAvakanI pratimAo eka, be, traNa, yAvat agiyAra mAsa sudhI vahevAne jAhera praSi che te ne paMcAzakamAM prati. mAnA kALane niyamita niyama ja nathI. . * zrI paMcAzakakAranA kahevA pramANe zrAvakanI pratimAone TAIma aMtarmuhUrta aMtarmuhUrtane paNa che ane tethI bALa eTale AThathI adhika uMmaravALAnI dIkSAnA niSedhane mATe tathA ghaNAM varSo sudhI vairAgyavALA mahApuruSane saMsAranA jelakhAnA ane dAvAnaLamAM gAMdhI rAkhavA mATe A prakaraNane karAte upayoga vyartha nivaDe che. vaLI A ja paMcAzakAra mahAtmAe zrI paMca vastu prakaraNamAM dIkSAnI jaghanyavaya jaNAvatAM mAtra ATha varSanI ja vaya jaNAvI che. je bhagavAna haribhadrasUrijI ne dezavirati ke jene jaghanyakALa aMtarmuhUrta che temaja zrAvakanI pratimAo ke jene dhanyakALa aMtamuhUrta aMtamuhUrta jeTaluM che teTaluM paNa kArya je sarva viratine levA pahelAM niyamitapaNe rAkhavAnuM hota to dIkSAnI ja dhanyavaya ATha varSanI kaheta nahi. eTaluM nahi paNa ATha varSathI ochI uMmaravALAne dIkSA nahi devAnA kAraNamAM bhagavAna haribhadrasUrijI spaSTa zabdomAM jaNAve. che ke ATha varSathI ochI uMmaravALAne viratinA pariNAma heya nahi arthAta bhagavAna haribhadrasUrijI pote ja kaI paNa viratinA pariNAmanI vakhate ja sarva virati eTale dIkSAnI yogyatA jaNAve che. te A uparathI spaSTa samajI zakAya che ke jeo saMsAramAM viSaya, kaSAya ane AraMbha, parigrahamAM AsaktivALA thavAthI sarvavirati na letAM dezavirati ja laIne beThAM hoya, tevAoe sarvavirati meLavavA mATe jarUra zrAvakanI pratimA vahana karavI joIe, ane A ja kAraNathI upAdhyAyajI yazavijayajI mahArAja gustatva vinizcayamAM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41. pustaka 1-luM bhagavAna haribhadrasUrijIe karele sarvavirati pahelAM pratimA vahevAno Adeza "madhyama pazamavALAne mATe che ema cokhA zabdomAM jaNAve che. vaLI bhagavAna haribhadrasUrijI pachI aneka mahAnubhAnA ATha varSanI ke tenI AsapAsanI uMmare dIkSita thaelA seMkaDe purAvAo judA judA gacchanI paTTAvalIo pUrA pADe che. vaLI bhagavAna haribhadrasUrijI pachInA kALamAM banelA ane bhagavAna haribhadrasUrijIne parama pUjya tarIke mAnanArA evA aneka graMthakAre ke jemAM tattvArthavRttikAra, rogazAstra-TIkAkAra bhagavAna hemacaMdrasUrijI, mAladhArI AcArya hemacaMdrasUrijI, pravacana sAroddhAranI TIkA karanAra zrI siddhasenasUrijI vigere sarvamAnya AcAryoe potAnA graMthamAM dIkSAnI jaghanyavaya ATha varSanI gaNelI che. * cUrNikAra mahArAja ane pravacana sAroddhAra TIkAkAra vigere mahAtmAoe te garbhathI AThamA varSe eTale garbha rahyA tyArathI sAta varSa ane eka dahADe ja mAtra jAya, tyArathI dIkSAne cagya uMmara gaNI zakAya che, ema spaSTa zabdomAM jyAre jaNAvyuM che. tyAre jANakAra ane zraddhA dhAraNa karanAra ko manuSya ema kahevAne taiyAra thAya? ke ATha varSe dIkSA na ApavI, agara pratimA vahana karelI hoya, tevA manuSyane ja dIkSA ApI zakAya. kharataranA mate sarvathA ane AgamIyAne mate keTalIka zrAvaka pratimAnA chedanI mAnyatA che ke kharataragacchavALAo te vartamAnakALamAM sAdhuonI pratimA ke je pahelA saMghayaNa ane jaghanyathI navamA pUrvanI trIjI vastu sudhInA adhyayananI apekSA rAkhanAra che, tevI te sAdhuonI pratimAo na mAne te te svAbhAvika che, paNa je zrAvakanI pratimAo mATe saMghayaNa ke viziSTa kRta adhyayanane niyama nathI, evI zrAvakanI pratimAone paNa vicacheda mAne che ane jAhera prarUpe che. A- 3 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata eTale TUMkamAM ema kahI zakIe ke teo mAsa-kalpa maryAdAne paNa viccheda ane zrAvaka pratimAne paNa viccheda mAnIne pitAne kevaLa uccheda kaTimAM ja mele che ane te ucachedakapaNAnA abhiprAyane lIdhe ja zrI paMcAzaka prakaraNanI TIkA ke je bhagavAna abhayadevasUrijIe karelI che ane je bhagavAna abhayadevasUrijI ne te kharataravALAo pitAnA khoTI rIte mahaMta tarIke mAne che, te bhagavAna abhayadevasUrijInA TIkAmAM kahelA AcaravA arthavALA khuda zAsethA cANanA evA cekhA padanA arthane palaTAvavAmAM pitAnI paravicakSaNatA tArave che. zrI jinavalabhasUri bhagavAna abhayadevasUrijInA paTTadhara che. uparanA adhikAramAM beTI rIte bhagavAna abhayadevasUrijIne pitAnA gacchanA mahaMta mAnavAnuM lakhyuM che, te eTalA ja mATe ke bhagavAna abhayadevasUrijInA kAladhamapachI vIsI karatAM vadhAre varSanuM AMtaruM paDayA chatAM zrI jinavallabhasUrine abhayadevasUrinA paTTadhara banAvavAnuM dhAre che, eTaluM ja nahi paNa bhagavAna abhayadevasUrijIe pitAnI pATe birAjamAna karelA zrImAna vardhamAna AcAryathI saMbaMdha nahi letAM zrI abhayadevasUrijInI pATe nahi AvelA evA zrI prasannacaMdrasUri ane temanA ziSya zrI devabhadrathI saMbaMdha karIne zrI jinavallabhasUrine bhagavAna abhayadevasUrijInA paTTadhara ziSya tarIke banAvavA mAge che. khuda zrI jinavallabhasUri 1169nI sAla sudhI te pitAne kUrca pura gacchanA zrI jinezvarAcAryanA ziSya tarIke jAhera kare che, vaLI 1137mAM zrI jinavallabhasUrine mATe vizeSa AvazyakanI keAcArya vAlI TIkAnI prata lakhanAra zrI nemikumAra ke jeo zrI jinavallabhasUrinA ananya bhakta hatA hatA, teo paNa te TIkAne aMte zrI jinavalabhasUrine pheMcapura gacchanA ane kUcIpura gacchIya zrI jinezvarAcAryanA ziSya tarIke spaSTa zabdomAM jAhera kare che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-lu 43 vaLI te zrI jinavallabhasUrinI pATe gaNAtA zrI jinadatta sUri paNa zrI jinavalabhasUrinA maraNa pachI ja keTalIka mudata gayA pachI pATe AvyA che, temane paNa evI rIte saMbaMdhamAM joDAyA che. mATe upara khoTI rIte mahaMta mAnelA ema jaNAvyuM che. vaLI zrI tilakAcArya je AgamagachIya che, temaNe te zrAvakanI cAra pratimAo sivAyanI bAkInI sAta pratibhAone sarvathA viccheda mAnelo che. dIkSA pUrve pratimA rahevAne ke dezaviratine aniyama A badhI hakIkta sAmAnya rIte aprAsaMgika lAge tevA chatAM paNa eTalA ja mATe lakhI che ke kharatara ane AgamagacchavALAethI te zrAvakanI pratimAo vahana karIne ja sAdhupaNuM ApI zakAya" eve niyama keIpaNa prakAre kahI ke mAnI zakAya te che ja nahiM. vaLI Avazyaka cUrNi vigere graMthakAre anekasthAne samyakatva ane cAritranI prApti ekI sAthe jaNAve che, te uparathI paNa ema spaSTa kahI ane mAnI zakAya ke vartamAnakALamAM ke atItakAlanAM dezavirati levAyA pachI ja sarvavirati levAya e niyama paTTAvalI, caritro. zAstro ke paMcAgI emAMthI keIpaNa AdhAre mAnI zakAya ja nahiM. sAmAnya jIvene aMge jyAre sarvaviratinI pUrve dezavirati levI ja joIe e niyama na rahe, te pachI trilekanAtha tIrthakara bhagavAna sarakhAne mATe sarvavirati levA pahelAM dezavirati levI ja joIe e niyama kema rAkhI zakAya? ane je keIne mATe paNa e niyama nathI te bhagavAna zrI kaSabhadevajI dezaviratinuM AcaraNa karyA sivAya ekadama sarva virati le, te ayogya gaNAya nahi. bhagavAnanuM Adya rAjApaNuM kema? bhagavAn rASabhadevajI je ke cakravatI ke vAsudevanI sthitimAM -nahetA ane tethI teone cakravatIne je cauda ratna hoya che, te Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata. ane vAsudevane je sAta ratno heya che, te bannemAMthI keIpaNa eke ratna hatuM nahI, chatAM teo samagra madhyakhaMDanA mAlika hatA. eTaluM ja nahiM paNa cakravatI kahe, vAsudeva kaho, prativAsudeva kahe ke mAMDalika kahe, keIpaNa rAjAnA pitAmaha hatA, e vAta cokakasa che, kemake rAjA agara rAjya e zabdaja bhagavAna RSabhadevajIe utpanna kare che. A avasarpiNInA sarva rAjAomAM bhagavAna RSabhadevajI ja prathamarAjA tarIke jAhera thaelA che. ane tethI zrI jaMbudvIpaprajJapti. ane zrI papaNuM kalpasUtra jevA jainanA mahAna sUtromAM teone ghaDhamAthA 6 vA ema kahI jevI rIte rASabhadevajI nAma che, evI ja rIte prathamarAjA e paNa bhagavAna rASabhadevajInuM nAma ja gaNavAmAM AveluM che. kalikAlasarvajJa bhagavAna hemacaMdrasUrijI zrI RSabhadevajI bhagavAnanuM prathamarAjApaNuM asAdhAraNa che, ema kahIne vizeSaNa dvArA Adii gzInAtha ema kahe che, paNa sUtrakAre te te prathama rAjApaNAnA nAma tarIke jaNAve che, prathama rAjApaNuM e nAma tarIke laIe ke vizeSaNa tarIke laIe, keIpaNa prakAre laIe te paNa bhagavAna rASabhadevajI sarve rAjAonA pitAmaha che, ema kahevAmAM koIpaNa prakAranI atizakti ke aDacaNa dekhAtI nathI. bhAgavAnI rAjya sAhebI . jevI rIte bhagavAna gaDhaSabhadevajInuM prathama rAjApaNuM hatuM, tevI ja rIte temanI rAjya sAhyabI paNa prathama naMbare ja hatI, kAraNa ke cakravatI ane vAsudevanI sevAmAM jyAre hajAro yakSo ke jeo vyaMtara nikAyanA heI deva jAtimAM tevA halakA darajajAnA heI uttama jAtinA gaNAtA nathI, tevA yakSothI sevA pAmatA hatA. tyAre bhagavAna gaSabhadevajI khuda vaimAnikanA iMdrAthI temaja sarvacakSAdi devatAonA adhipati vaizramaNa devathI pUjA satkAra Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM 45 pAmelA hatA. bhagavAna traSabhadevajInI nagarI je vinItAnA nAmathI zAstromAM oLakhAya che, tenI sarva racanA IdranA hukamathI vaizamaNe karI hatI. vaLI bhagavAna RSabhadevajI ane tenA kuTuMbanA mahele ane tenI sajAvaTa paNa iMdra mahArAjanA hakamathI te vaizramaNa deve karelI hatI, bhagavAna gaSabhadevajI jagyA paNa na hatA paNa sarvArthasiddhathI ane mAtra garbhamAM ja AvyA hatA, te vakhate paNa saudharmadeva lekanA zaka IMdra bhagavAna RSabhadevajInuM (dharma, rAjApaNuM ane cakravartAipaNuM nAbhimahArAjA ane marUdevA mAtAnI AgaLa gAyuM hatuM ane vyaMtaranA Idro sivAya batrIsa iMdro e nAbhi mahArAjA ane marUdevA mAtAnI AgaLa hAjara thaI bhagavAna RSabhadevajInA tIrthaMkarapaNAnI dudubhi vagADI hatI. eTaluM ja nahi. paNa bhagavAna gaDhaSabhadevajIno vaMza sthApanAne mahatsava, vivAhane mahatsava, ane rAjyAbhiSeka mahotsava vigere duniyAdArInA mahotsave paNa IMdramahArAjAe hAjara thaIne karelA hatA. A badhI vastu jaNAvavAnuM kAraNa eka ja ke- bhagavAna RSabhadevajIne rAjayakAla kaI paNa prakAre cakravatI ke vAsudevathI utarato na hote. tyAgI puruSanA paNa dAdA bhagavAna rASabhadevajI vaLI jema teo rAjApaNAnA aMge jagatanA sarvarAjAonA pitA maha hatA. tevI rIte jagatanA sarvatyAgI puruSanA paNa teo pitAmaha ja hatA, ane tethI ja teonuM nAma jainasUtrakAroe prathama bhikSAcara ema jaNAvavA ne maravAre vA ema kaheluM che. kalikAla sarvajJa hemacaMdrasUrijI paNa sAvi nihiM ema kahI bhagavAna kahabhadevajIne ja sarva tyAgIonA pitAmaha tarIke jaNAve che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata bhagavAna rASabhadevajInA prathama rAjApaNAmAM to iMdrAdika devenuM advitIya sAhAcya hatuM, paNa bhagavAnadaSabhadevajInI sAdhutAmAM koI paNa devanI sAhAcya hatI nahi. kemake koIpaNa tIrthakara, keIpaNa kALe deva-dAnava ke narendranI sAhAcya svIkAratA nathI tethI bhagavAna gaSabhadevajIe paNa koIpaNa deva ke iMdranI sAhAsya lIdhI nathI. bhagavAna RSabhadevanA sAdhupaNAnI viziSTatA bhagavAna RSabhadevajIe rAjyAddhi, kuTuMbakabIle ane dunyavI sukhane tyAga karyo. e jo ke A bhAratamAM pahelavahele hAIne camatkAra rUpa ja hate, vizeSa camatkAra te e hatuM ke bhagavAna gaSabhadevajIne dIkSA lIdhI te divasathI eka varSa sudhI bhikSA pAmavAne prasaMga ja AvyuM nahI. ane tethI teone saMpUrNa eka varSa sudhI saMpUrNa nirAhArapaNe ja vicaravuM paDyuM. te bhagavAna rASabhadevajInuM eka varSa sudhI nirAhArapaNe vicaravuM keTaluM badhuM kaThina haze? te AjakAlanA dhAnanA dhaneDA ane pANInA pirA koI prakAre kalpanAmAM paNa lAvI zake nahi. paNa khuda bhagavAna rASabhadevajInI sAthenA kSatriya-lehIne dhAraNa karanArA ubhega ane rAjanyanI jAtane je cAra hajAra dIkSita thayelA hatA, teo te bhikSAnI prAptinA kAraNathI ja vanavAsI thaI phalaphaLane AhAra karanArA thayA, arthAt teo paNa kSatriyavaTane anusarIne lIdhelI sAdhutAne TakAvI zakyA nahi, AvI nirAhArapaNAvALI sAdhutA. bhagavAna RSabhadevajI mahArAje eka varSa sudhI nibhAvI. IdramahArAjA dakSAnI vidhithI ajANa hatA ke zuM? bhagavAna RSabhadevajInI vakhate keIpaNa bhikSAcara roTalAnI bhIkha mAMgate na hatuM, temaja leke paNa dhana-dhAnya, kaNa-kacananI addhithI saMpUrNa samRddha heI manuSya roTalA ne ke khorAkane bhikSuka Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-lu hAya evI kalpanA paNa thaI zake tema na hatI, temAM paNa prathama rAjA tarIke paMkAyelA ane IMdranI sAhAbIvALA tarIke jAhera thaelA jagatanA dAdA bhagavAna cheSabhadevajIne kaI roTalA ane kherAkanI nimaMtraNa kare e svapna paNa saMbhavita naheAtuM. vaLI bhagavAna haSabhadevajI nigraMthanI koTimAM ucca-kalpavALA heIne vanavagaDAmAM ja sthita rahenArA heI mAtra zikSAne aMge ja lekenA ghara AgaLa jatA hatA, tethI teo keIna paNa atithi ke abhyAgata gaNuM zakAya te prasaMga ja na hato. AvA kAraNathI bhagavAna RSabhadevajI ne saMpUrNa eka varSa sudhI keIe paNa kherAkanI vinaMti karI nahi, je paNa prajAjane teonA pavitra AgamanathI parama haSamAM AvatA hatA, te badhA kaI rAjyanI, keI hAthInI, keI ghoDAnI yAvat koI keI to kanyAnI dAnazakti pragaTa karavA taiyAra thatA hatA, paNa AhAra ane bhikSA devAya ke levAya enI te teone svapnamAM kalpanA paNa thatI nahatI, te pachI bhikSA levAnI prArthanA karavAnuM vacana te aMze paNa nikaLe kayAMthI? ke kuTuMbI ane prajAjana bhikSA devA-levAnA vyavahArathI : anabhijJa hatA ane tethI te bhikSA devA taiyAra na thAya e svAbhAvika hatuM. chatAM je Iddha mahArAjAoe bhagavAna RSabhadevajInI janmakAlathI te zuM paNa garbhakAlathI ja sevA uThAvI hatI tevA IMdra mahArAjAo jeo mahAvideha kSetramAM zAzvatA viharamAna jinezvara pAsethI bhikSAnuM ane dIkSAnuM svarUpa sArI rIte jANatA hatA, chatAM bAMdhelA karmane udaya eka evI cIja che ke jene devendro paNa mithyA karI zakatA nathI, ane tethI kaMIpaNa devendrane lekone bhikSAno vidhi batAvavAno vicAra sUjha ja nahi, paNa varSanI Akhare ravayaMjJAnI bhagavAnanA putranA putrane bhikSA devAno vicAra Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata sUkyo ane te zreyAMsakumAre bhagavAna ziSabhadevajIne IkSurasarUpI kherAkanI vinaMti karI ane bhagavAnanuM pAraNuM thayuM. tapasyAnuM aneruM sthAna bhagavAnanA vArSika tapa ane zreyAMsanA dAnanuM siMhAlekana karavAne aMge jaNAvavAnuM ke jina janatA sArI rIte jANe che ke janma-jarA-maraNa ane roga-zokAdikathI bharelA evA A saMsAra-samudrathI pAra pAmavA IcchanArane samyagadarzana jJAna ane cAritrarUpa ratnatrayIne aMgIkAra karavAnI jarUra che, paNa te aMgIkAra karyA chatAM pUrvanA asaMkhyAta bhanA bAMdhelA ane anantabhAvathI paraMparAe baMdhAI rahelA kama paDalane nAza karavA mATe je kaMIpaNa amegha hathIyAra tarIke vastu levA lAyaka heya te te mAtra tapasyA che. ajJAnI bhadraka ane sAmAnya jIvonA upakAra mATe ja tapa che ema nahi paNa bhagavAna jinezvara mahArAjene paNa upakAra karanAra e tapa che. dhyAna rAkhavuM jarUrI che ke keI atIta anAgata ke vartamAna kAle e vastu banI nathI ke cauda svathI sUcavela uttamatAvALA bhagavAna tIrthakare mekSa zivAyanI bIjI gatimAM gayA hoya ke jAya athavA jaze evuM bane ja nahiM, trilokanAtha bhagavAna tIrthakara mahArAjAe te jarUra te ja bhavamAM mokSane meLave ja che, evI rIte je trilekanAtha tIrthakara bhagavAnane te bhave ja mokSe thavAnuM nakkI hoya che, tevA jinezvara bhagavAne paNa tapane Adare che, te pachI ajJAnI Adi chae te tapa sivAya mokSa meLavavAnI IcchA kevI rIte karI zakAya? jJAna karatAM tapanI baLavattaratA kema ? vaLI e paNa cepyuM che ke AtmAne unmArgethI phekanArI kaI paNa cIja hoya te te jJAna che, paNa te jJAna AtmAne umAge Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 pustaka 1-luM jatAM tyAM sudhI ja vaLAvI zake ke AtmAne te unmArganuM unmArga paNa bhAna na hoya ane pitAnI ajJAna dazAthI unmArgane unmArga tarIke samajato na hoya athavA svarUpe karIne unmArga hoya chatAM paNa vidhamIkulamAM janma thavAthI ke evA saMsargathI ke ajJAnathI tene sanmArga gaNate heya. kemake jyAre jJAnanI jyoti pragaTe tyAre te ajJAna aMdhakArane nAza thAya che, ane tethI te jJAnavALe banele prANa sanmAgane sanmArga tarIke ane unmArgane unmArga tarIke samaje che, jethI te samAgane Adara kare che ane unmArgano tyAga kare che, chatAM sanmArga ane unmArgane sArI rIte jANanArA tathA sanmAgane AdaravAmAM tathA unmArgane choDavAmAM jeo IcchA rAkhe che, chatAM tenA saMge ane sahacArIo evA hoya ke jethI te sanmArgane mAnanAra ane sanmArga AdaravAnI IcchAvALe chatAM sanmArge jaI zake nahi. ane unmArgathI pAchA haThavA mAMge chatAM unmArgathI dUra jaI zake nahi. arthAta zraddhA ane jJAnanA mArgamAM jJAna barobara kArya karI de che, paNa AdaravAnA sthAne ekaluM jJAna eTalA badhA sAmarthyavALuM thatuM nathI, mATe te sthAne saMga ane sahacArIone sudhAranAra kaI cIja joIe ane tevI cIja te tapa che, iMdriya ane kaSAyone kAbumAM rAkhavAnuM AtmAne jora ApanAra keI paNa hoya te te ta5 che. bhagavAnanI jJAnanI dazA bhagavAna jinezvare garbhathI are ! gaye bhavathI te traNa jJAna dhAraNa karanArA hoya che ane te jJAne bhagavAnane apratipatitapaNe eTale ke I divasa paNa khase nahi tevA hoya che, eTaluM ja nahi paNa bhagavAna jinezvarane te ati zura ane avavi rUpa traNa jJAna ghaNuM ja nirmaLa hoya che, te traNa jJAnanI sAthe vaLI jAti smaraNa jJAna paNa bhagavAna tIrthakarone janmathI avazya hoya che, jagatanA Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 Agamata sAmAnya jIvanamAM pitAnA vartamAna janmamAM paNa amuka uMmara thayA pachI je kaI anubhavamAM Ave che, tenuM smaraNa thAya che. arthAta bAladazAnuM smaraNa nathI hatuM te pachI janmadazAnuM ane garbhadazAnuM te smaraNa hoya ja kayAMthI? jyAre zrI jinezvara mahArAjAone te gabharanI dazAthI sarva anubhavenuM smaraNa hoya che, ane tethI ja bhagavAna mahAvIra mahArAja ne garbha avasthAmAM paNa apAMga sthira karI nizcala rahevAne prasaMga AvyuM hatuM. A bhavanuM smaraNa thAya eTaluM ja nahi, paraMtu bhagavAna jinezvarene garbhadazAthI ja bhavAntaranA anubhavane smaraNamAM lAvanAra ane rAkhanAra evuM jAti smaraNa paNa traNa jJAnanI sAthe ja hoya che, evA bhagavAn jinezvaree paNa mokSanI prApti mATe tapasyAnI jarUrIAta dekhI che. A uparathI sAmAnya jIvee samajavuM joIe ane zAstrakAro tema samajAve paNa che ke AvA samarthajJAnI ane mekSe javAnuM jeone mATe nakakI nirmANa thaeluM che, tevA mahApuruSo paNa tapasyAne Acare che, te pachI sAmAnya jJAnavALA athavA tevA jJAnathI paNa zUnya evA ajJAnI chae mokSa meLavAnI IcchAvALA thaIne gheratama tapasyA mATe kema udyama na kare? viziSTa cAritranI prApti chatAM tIrthakara tapa kare che. vaLI e vAta paNa dhyAnamAM levA jevI che ke je paNa bhavya che cAritrane grahaNa kare che, te badhA kAMI caritranI cAkhaDIye caDhavAnI sAthe thavA vALA jJAnane meLavI zaktA nathI. juo ! zramaNa bhagavAn mahAvIra mahArAjanA sAdhuo hajAronI saMkhyAmAM hatA, paNa cAritrane prabhAve thavAvALA mana: paryAya jJAnane dharAvanAra te mAtra seMkaDonI saMkhyAmA ja hatA, temAM paNa cAritra laIne pAchaLathI ja mana 5ryAya jJAna meLavanArA te sAdhue heTe bhAge hatA, paraMtu cAritranA aMgIkAranI sAthe Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-3" pa tA mana:paryAyarUpa cAritranA sahucara ne meLavanAra keIpaNu nahAtA athavA hatA te mAtra AMgaLInA Terave gaNAya teTalA ja hatA. paraMtu bhagavAna jinezvarAne mATe te e niyama che ke teo jyAre paNa cAritranI cAkhaDIe caDhe, tyAre tene cAritranA guNunI sAtheja mana:paryAya jJAna thAya che. vaLI anya mahAnubhAvA sAdhue thayA haiAya ane kadAca manaH payA~vajJAnane meLavI paNa zake, tA paNa kAi kAine te evuM manaH paya yajJAna hAya ke je bhavAntara thatAM nAza pAme athavA kadAca kevalajJAna bhaviSyamAM thavAnu hAya te paNa te utpanna thaela manaH paryAyajJAna RjumatinI jAtinuM hAya ke jethI kevalajJAnanI utpatti sudhI rahe nahi, paNa vacamAM paDI jAya, paraMtu jinezvara bhagavAne te cAritranI cAkhaDIe caDhatAMnI sAtheja niyamita mana:paryAMyajJAna utpanna thAya ja che, eTalu ja nahi, paraM'tu te manaHparyAya jJAna paNa jyAM sudhI kevalajJAnanI prApti na thAya tyAM sudhI avicalapaNe rahe che, tethI te vipulamati nAmanuM mana:paryAya jJAna kahevAya che. AvA uMcA darajjAnA mana:paryAya-jJAnavALA thaelA paNa zrI jinezvara mahArAjAe jyAre meAkSanI prApti ane krama kSaya mATe tIvratama tapasyA Adare che, teA pachI jeenI ahAniza pramatta dazA cAlatI hAya, jeeAne mati ane zruta e e ja jJAnA haiAya ane te paNa kahevAnA ja! AvA sAmAnya jJAnAne dhAraNa karanArA mahAnubhAve e meAkSa prApti ane kama kSayanI IcchA hoya te| tapasyAnA AcAramAM Alasya karAya ja kema ? tapasvInI viziSTatA pUrva -sAMgatika devenI ArAdhanA karavA mATe abhayakumAra Adie aSTamanI tapasyA karela che, paNa samyakdanAdi dhAraNa karanArAonI ArAdhanA karI nathI. vaLI cakravatI vAsudevoe paNa samyagdarzanArdikanI bhakti sAdhanAnA prasaMge karI nathI, Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para Agamata * vaLI zAstrakAroe paNa samyagadarzanAdikanA dUSaNanI zuddhi karavA mATe samyagadarzanAdikanI bhaktino mArga mukhyatAe nathI rAkhe, paNa tapasyAne mArga ja batAvyo che, arthAt AcanA, pratikramaNa, tadubhaya, viveka ane vyutsargathI je dUSaNanI zuddhi na thAya tevA dUSaNanI zuddhi prAyazcittanA adhikAramAM AcArya upAdhyAya AdinI bhaktine paNa tevuM sthAna na ApatAM tapazcaryAne ja sthAna ApyuM che. A rIte svazAsanane aMge tapazcaryAnI pradhAnatAne vicAra karyo, paNa para zAsanane aMge vicAra karIe te temAM paNa tapasyA agrasthAne dekhAya che. juo! devadravyanA nAza ane bhakSaNanA prasaMge paNa zAsakAroe anya matavALA rAjA mahArAjAnI daSTi kheMcavA ane rakSaNa karAvavA tapasyA ane AtApanAne sthAna ApyuM che, mithyAdaSTi devenuM AkarSaNa karanAra keI jabarajasta je cIja hoya te te tapasyA che. juoharikezI mahArAja sarakhA cAMDAlakulavALAne paNa teonI tapasyAne prabhAve ja devatAo paNa sevatA hatA. zAstromAM tapasvIone prabhAvakanA sthAnamAM gaNyA che. A badhuM vicAratAM jaNAze ke deva-devendro ane rAjA mahArAjAe tapasvI mahAtmA bonI sevA karanArA hoya che. e tapane asAdhAraNa prabhAva che ane keTalAkane te asAdhAraNa prabhAva mATe paNa kadAca tapa karavAnuM mana thAya. paNa A trilekanAtha tIrthakara bhagavAne garbhathI ane janmathI deva-devendrothI pUjAelA che. mATe te bhagavaMtane deva-devendronI pUjAne ke jagatanA lekene AkarSavAno paNa mudo te nathI. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM 53 eTale spaSTa paNe kahevuM joIe ke nakkI mokSe javA vALA chatAM vaLI te ja bhavamAM mokSe javAne jeene mATe nizcaya che, temaja jeo cAra apratipAtI jJAnene dhAraNa karanAra che, vaLI jeonI garbhAvasthAthI ja Indro ane narendro sevA kare che, evA jinezvara bhagavAne jyAre phakta mekSanI prApti ane karmanA kSayane mATe tapasyA kare che. tyAre je A jagatanA anya che ke je nathI tevA mekSanA nizcayavALA, nathI tadubhave mekSe javAnA nizcayavALA, nathI apratipAtI jJAnavALAM nathI manAtparyAya jJAnavALA! ane jeo devendra ane narendrothI levAyelA paNa nathI, tevA ja mokSane pAmavAnI IcchAvALA ane karmakSayanuM paramadhyeya rAkhavAvALA chatAM tevI tapasyA tarapha bedarakArI ke Alasya dAkhave te kharekhara vicAravA jevuM che. tapasyAne aMge jarUrI takenA spaSTa samAdhAne upara jaNAvyA pramANe jainazAsanane aMge samyagudarzanA dikanI prApti thayA chatAM paNa tapasyAnI atyaMta jarUrata che, paNa jema vastumAM sundaratAnI adhikatA hoya che, tema temAM vidanene dareDe paNa paDe che. zAstrakAro paNa sthAne sthAne e ja jaNAve che, ke- chorAri traphudinAra, arthAt kalyANakArI kAryo ghaNA vidane vALA hoya che. A bAbatamAM paNa be mata judA paDe che, zrI jinabhadra kSamAzramaNajI Adine eka mata e che ke kalyANakArI kAryo hoya te vighna--bahulatAvALA hoya che. jyAre bIje zrI caMdrasenasUrijIne mata e che ke baha vidanevALAM je kAryo hoya te ja kalyANakArI kAryo gaNAya, arthAt zrI jinabhadra kSamAzramaNa AdinA maMtavya pramANe kalyANakArIpaNuM e hetu tarIke che. ane vijJabahulatAvALApaNuM sAdhya tarIke che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 Agamata ane e apekSAe beya vagere vAluM uttarArdha vaidhamya daSTAnta tarIke nahI, paNa mAtra vastunI hakIkata samajAve che, kAraNake vyatirekI daSTAnta laIe te hetunA abhAve sAdhyane abhAva levuM paDe ane tema te levAya nahi, paNa kadAca samavyAkSipaNuM laIe te cAlI zake. zrI caMdrasenasUrijInA maMtavya pramANe te bahu viMvALApaNuM e hetu vAkya che. ane uttarArdha bhAga vyatireka vyAptinuM sthAna bane che. TUMkANamAM eTaluM ja kahevAnuM ke kalyANakArI kAryo jarUra vinavALA hoya che. jyAre sarva kalyANakArI kAryo vidovALAM hoya te pachI tapasyA jevA mokSanI prApti ane karmakSayanA asAdhAraNa kAryamAM vidana hoya temAM te navAIja zI? A tapasyAnA kAryamAM zarIra-saMhanananI khAmI Adi vine jeTaluM nukazAna nathI karatA, tenA karatAM tenA virodhI lekenA vacane vadhAre nukazAna kare che. tapasyA rUpa kalyANakAraka mAgane prathama naMbare je koI virodhI hoya te te bauddha dharma che. bauddho tapasyAmAM thatA asAtAnA udayane pradhAna pada ApIne karmanA arthAt asAtAnA udayarUpa tapane mAnIne tapane duHkharUpa mAne che, ane tethI tapanI adhikatAe guNanI adhikatA mAnavAnI nA pADe che. te A sthAne sarvajJa-zAsanane anusaranArAoe samajavAnuM ke, prathama te mokSanI prApti ane karmanA kSaya mATe tapa karAya che, mATe te tapa karavAnA pariNAma Adayika eTale karmanA udayathI thaelA nathI, je karmanA udayathI eTale asAtAnA udayane lIdhe e pariNAma thatA hatA te naraka ane tiryaMca gatinA cha moTA tapasvI thaI jAta! paNa tapa e cAritra rUpa hovAthI kSApazamikAdi svarUpa che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane tethI guNa pustaka 1-luM 55 vaLI je tapa karatAM asAtA karmane udaya thAya che ane tethI te tapa audayika gaNavAmAM Ave ane tethI guNarUpa na gaNAya te pachI zAMti-mArdava Adi dharmo paNa krodhAdikanA udayane davA ane phaLa na ApavA devA rUpa heI te paNa guNapaNe nahI manAya, saMyama paNa idrinA nigraharUpa hovAthI pIDAmaya gaNAze, tethI je tapa mokSano mArga nahi rahe te pachI saMyama paNa mokSane mArga nahi rahe. sAdi dhame che ja na ApavA vaLI kaIpaNa durjana manuSya keIpaNa saMta puruSane duHkha kare che, te paNa puruSanA karmanA udaya sivAya nathI karato, mATe durjano nA karAtA upadra sahana karavA te paNa duHkharUpa thaze, ane te sahanazIlatA paNa mekSane mArga nahiM gaNAya, vaLI zIta ane tApane paNa sahana karatAM jarUra duHkha thaze, mATe te zIta ane tApanuM sahana paNa tapasvIpaNAne jaNAvanAra ke zobhAvanAra thaze nahiM. paNuM kharI rIte kSamA Adi guNe dharma rUpa che, karmonA udayavALA chatAM sAdhanArane dharmarUpa bane che, tevI rIte A tapa paNa karmodayane duHkha rUpa hoya chatAM sAdhanArane dharmarUpa che. vaLI AtmAnA jJAnAdi guNane kSApathamika bhAve prApta karyA pachI te te jJAnAvaraNIya Adi ghAtI karmonI udIraNA karIne kSayane prasaMga sAdhavo paDe che. mATe te jJAnAdikane paNa guNa tarIke gaNI zakAze nahiM, vaLI A tapasyA te mukhya bhAge asAtArUpa aghAtInI ja udIraNA karanAra che. tyAre jJAnAdika je kSApathamika bhAve maLe che temAM te kSayanI IcchAvALAne te te ghAtInI udIraNA karavI paDe che. te pachI te ghAtInI udIraNAvALA jJAnAdine mokSa prAptinA sAdhane je mAnIe chIe te pachI aghAtInI udIraNAvALuM tapa hoya teTalA mAtrathI tene mokSane mAga kema na manAya ? Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTTa AgamantAta vaLI e paNa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke jJAnAdika guNNA mAtra pata-peAtAnI jAtanA ghAtIne| kSaya karavAmAM vadhAre upayegI che, tyAre A tapasyA tA sadhAtI ane alAtI karmonA kSayanuM kA kare che. * mATe tapane mAkSa prAptinuM sAdhana kema na manAya ? vaLI je je jIvA kaivalya ane meAkSane pAmyA nathI, te te badhA jIvA te te pApakama thI gherAyelA che e cesa che. tethI pUrvabhavanA mAMdhelA pApavAlA ja sava jIvA che ane tethI jee peAtAne chadmastha chatAM pAparUpa na mAne tee taNakhalAthI DhakAelA cAra jevA che. uparanI hakIkatathI samajAze ke dareka chadmastha jIve peAtAnA ghAtI ane aghAtI karmonA kSayane mATe tapasyAnA Adara karavA ja joie. tapasyA e aMtarAyanA udaya gaNAya ? bauddha jevA leAkeA jyAre tapasyAne asAtA eTale du:khanA udayarUpa ja gaNAvIne nivAre che. tyAre keTalAka tA tapasyA e anna-pANI rUpa bhAgyapadArthane na meLavavAmAM ke na maLavAmAM bhAgAMtarAyanA udaya jaNAvI tapasyAne guNapaNAmAMthI kADhI nAMkhe che, paNa A sthAne zANApurUSoe samajavAnI jarUra che ke aMtarAya kAne kahevA ? zabdanI vyutpattine tathA zAstrane samajavAvALA tA samajI zakaro ke dAtAra ke lenAranI IcchA dAna ke lAla mATe hoya ane vacamAM naDe tenuM nAma ja aMtarAyanA udaya kahevAya. evI rIte jene bhega ane upaleAganI IcchA haiAya ane te IcchA chatAM jyAre te vastuo na maLe tyAre ene atarAyanA udaya kahevAya. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-3 17 paNa tapasyA karanArA manuSyA annapANInI icchAvALA che ane te meLavavA jAya che ane ene nathI maLatA tethI bhUkhyA rahe che ema nathI, tapasyA karavAvALA jIvA te bhAga ane upabhAganI gaveSaNA karyAM zivAya ja tyAga kare che. arthAt maLela ane nahi maLelA tamAma bhAga ane upabhAga padArthonA tyAga kare che ane eTalA mATeja zAstrakAroe savva meduLAle, vaimana' ane sannAe vijJAne varamaLa evA vratA rAkhyAM che je aprApta ke prApta evA leAgeAnA ja tyAga karavAnA heta te patAo mehuNAo veramaNa bhane pattAo pariggahAo veramaNa athavA apattAo mekuLamAM vaimaLa ane vALAne vamaLa evA vrata rAkhata. arthAt mahAvratavALAne jema prApta ke aprApta ane prakAranA maithunA ane piragraheA cheDavAnA che, tevI rIte tapasyAnA pariNAmavALAne prApta ane aprApta banne prakAranA bhAgeA cheDavA che, mATe te tapasyA aMtarAyanA udayarUpa che, ema kahI zakAya ja nahi. dhyAna rAkhavAnI jarUra che ke jo tapasyAne aMtarAyanA uyarUpa mAnavAmAM Avaze te brahmacarya ane sayamanemahA aMtarAyarUpa mAnavA paDeze. bIjI khAjuthI vicAra karIe te kadAcit sakalpadazAnI alavattaratAne lIdhe kadAca tapasyAmAM anna-pANInI IcchA thaI paNu jAya, paNa tene rAkavA prayatna karavAnI jarUra dhamiSTAnI che. paNa tethI tapanI pravRtti tajI devA jevI nathI. jo ke AhAra-pANI AdinI thaelI icchA tenA bhAgathI nivRtta thai jAya che ema lAge che, paNa te bhAga dvArA thatI IcchAnI tRptithI thatI IcchAnI nivRttine zAstrakArA eka khabhAnA bhAra khIjA khabhe laI javA jevuM ja gaNe che. A--4 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 Agamata arthAta te pravRttithI thaelA saMskAre tIvrakarmo baMdhAvavA dvArA rakhaDAvI mAranAra thAya che, mATe karmabaMdhanathI DarIne karmone kSaya mATe tapasyAmAM tatpara rahevuM e ja ekSaprAptine mukhya raste che. ane tethI ja bhagavAna jinezvara mahArAjAne paNa evI uMcI avasthAmAM paNa mokSane mATe te tapasyAne Adara kare jarUrI jaNAya che. jaina zAsanamAM tapanuM sthAna A rIte ApaNe tapasyAnI jarUrIyAta vicArI tenI sAthe ja karmanA kSaya ane mokSanI prApti mATe karAtuM tapa dharmarUpa ja che, paNa te tapa udayarUpa nathI, aMtarAya rUpa nathI, duHkha rUpa nathI, e vAta paNa vicArI. vaLI e paNa joI gayA ke mokSanA nizcayavALA ane te ja bhave mokSa pAmavAnA nizcayavALA ane devendra-narendrothI pUjya evA zrI jinezvara mahArAje paNa tapasyAne ja karmone kSaya karavA mATe parama sAdhana tarIke gaNelI che. have e tapadharmanI bIjI rIte mahattA vicArIe. dAna nAmane dharma bAhA ane kSaNe kSaNe AvavA-javAvALA padArthanI mukhyatAe bane che ane tethI jeTale dAnadharma saheluM che tenA karatAM zIla dharma khUba muzkela che. kemake viSayanI vAsanA AtmAnI anAdikAlathI paDI gaelI kharAba Adatone AbhArI che, temaja AtmAnI sAthe kSIra-nIra nyAye ekameka thaela evI zarIranA ja kula rUpa IdriyonI vikRtirUpa che, tathA anAdikAlathI bAhya sukhe tarIke gaNAtA viSayone kAbUmAM levA mATe bAhya saMjoga-sAmagrInA phalarUpa manAyelA hatA, te sarve zarIranI sukumAlatA, indriyanI svaccheda pravRtti ane viSayanA viramaNarUpa hovAthI zIla dharmanuM pAlana dAna dharma karatAM muzkela che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 pustaka 1-luM vaLI e paNa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke dAna dharmanI vakhate AtmAe ubhA karelA mamatva bhAvane cheDavAno hoya che; temaja mAtra viSayanA sAdhanene choDavAnAM hoya che, tyAre zIla-dhamamAM sukha tarIke anubhavamAM AvatA ane adhikArathI rAkhelA padArthonA phaLarUpa viSa para kAbU meLavavAne heya che. vaLI dAnadharmamAM amuka bAhya padArthanA je ke AtmAne pitAnI tarapha AkarSaNa karanArA hotA nathI, tevA te bAhA padArthanA eka aMzane mAtra tyAga karavAno hoya che. tyAre zIladharmanA pAlananI vakhate te AtmAne hareka vakhata AkarSaNa karatA ane maLyA pachI viga thatI vakhate AtmAnI astavyasta dazA karI nAMkhatA viSaya upara kAbu meLavavAne hoya che. tethI te paNa zIladharmanI dAna karatAM muzkelI jaNAve che. bIjI eka vAta e paNa dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke dAna dharma e eka e dharma che ke je mAtra AtmAthI bhinna rahevAvALA evA padArthanA upayogathI bIjAnA dugalika evA duHkhane dUra karanAra hoya che, temaja anya dAna pAmanArAone idri saMbaMdhI sukhone upajAvanAra hoya che. tethI te dAnadharmanI preraNA karanAro paNa koIka varga hoya che, arthAta dukhI ane yAcaka dAnadharmane ane pitAnA svArthanI siddhi mATe paNa preraNA karanAra hoya te paNa te dAnadharmanI AcarathAmAM Itara varga preranAra ke poSanAra bane che. jyAre zIladharmathI Itara jananA bAhya duHkhone dazya rIte nAza na hovAthI tathA Itara janane tenAthI bAhya sukhanI utpatti na hovAthI Itara varga te zIladharmane preraka ke piSaka banatuM nathI, eTaluM ja nahi, paNa kharAba cAlamAM sAmela thaele para vaga temaja jeone abrahmAdikathI sukhanI mAnyatA thaI che, e saMbaMdhI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota varga paNa pitAnuM ane tyAM sudhI zIladharmanI dazAne dUra karAvavAmAM ja sahAyaka bananAre thAya che. arthAt e apekSAe paNa dAnadharma karatAM zIladharmanI muzkelI che. AvI rIte dAna dharma ane zIladharmanI Arepita mamatvabhAvanA tyAgathI ane bAhya sukhamAM sAmela thaelA varganI preraNAnI bedarakArI karavI paDatI hovAthI muzkelI che, paNa te dAna dharma ane zIladharma karatAM paNa tapasyAnA dharmanI te atyaMta muzkelI che. tapasyAnA dharmanI viziSTatA dareka jIva anumAnathI jANI zake che ane zAstrakAre spaSTapaNe samajAve che ke A saMsAramAM dareka jIvane rahelI cAre saMjJAomAM pahelI AhAra saMjJA che. ane te AhAra saMjJA evI jabaradasta che ke teno nAza uccatama guNaThANanI prApti sivAya zakya ja nathI. vaLI maiithuna parigraha ane bhayanAM kAryo dareka jIvanI samajaNa zakti thavA pachI ja thAya che ane thaI zake che. tyAre AhArane mATe tevI vizeSa samajaNanI darakAra rahelI nathI. zAstrakAranA pharamAvavA mujaba saMsAranA keIpaNa jIvane koIpaNa samaya AhAra vinAno rahetuM ja nathI. vigrahagati samud ghAtanA ATha samayamAMthI vale thoDo kALa athavA agI kevalI paNuM je pAMca hasva akSarene madhyama svare uccArIe teTalA kALa jeTaluM che. e traNe avasthA sivAyanA sarvasaMsArI jIvo AhAra sivAya eka kSaNa paNa rahetA nathI; e uparathI paNa samajAze ke AhAranI darakAra A jIvane bIjI sarva jarUrIyAtI cIjonI darakAra karatAM vadhAre che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM vaLI dAna dharmane aMge jyAre mAtra Aropita e sukha bhAva cheDe paDe che, athavA bAhya sukhAnA sAmAnya saheje maLe evA sAdhana cheDavA paDe che ane zIla dhamane aMge mAtra pudgalanA saMgathI utpanna thaelA sukhanA saMskAronI upara kAbu meLavIne mAtra mAneluM sukha ja choDavuM paDe che, tyAre tapasyAne aMge pravRtti karanAra manuSyane bAhya sukhanAM sAdhanone maLyA chatAM na vAparavAM temaja bIjA meLavavA udyama kare nahi, arthAta AhAra rUpa je bAhyasukhanuM sAdhana che, te tapasyA karanArane je maLyuM hoya tene paNa upayoga kare nathI, tathA te maLelA sivAyanA navA melavavA mATe paNa udyama karavAnuM rahetuM nathI. yAda rAkhavuM ke dAnane denAro manuSya je azanAdinuM ke rUpaiyA AdinuM dAna kare che, te maLelA sAdhanane dUra kare che, paNa sAthe sAthe anya-anya te te sAdhano meLavavAno udyama baMdha karatA nathI, arthAta padArtha cheDe che, paNa dAnadharmavALe prIti cheDato nathI ane AhAranA cheDavArUpa tapasyAmAM te padArtha cheDavAne thAya che, ane prIti paNa cheDavAnI thAya che. vaLI zIla dharmane aMge pravartavAvALo jIva viSaya-kaSAyanI vRtti upara kabaje rAkhI kahevAtA indriyanA sukhane bhega Ape che, paNa e dAnadharma ane zIladharmamAM duHkha thavAno aMzepaNa prasaMga nathI, jyAre A tapadharmamAM to sarva vedanAmAM zuhAlamAM vaiyA ema kahIne spaSTapaNe sarva vedanAmAM AgevAna jaNAvelI evI vedanA sahana karavAnI hoya che. vaLI e paNa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke bAhya padArtho tarapha jIvanuM AkarSaNa nathI, arthAt bAhya padArtho je azanAdi ane rUpaiyA vagere che te jIvane kheMcanArA nathI, mAtra jIva pitAnI meLe te bAhya padArtho tarapha kheMcAya che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamajAta. atyAra sudhI bhavamAM bhramaNa karatA ane bhaviSyamAM paNa karavA vALA jIvAne te khAdya padArtho je AkarSIka tarIke lAge che, te kevala thAMbhalAne mAjhelA manuSya thAMbhale baMdhAya ane pachI evA pAkAra kare ke mhane thAMbhalAe khAMdhyA che, enA jevuM te khAhya padArthonu bhASaNa che. kara arthAt khAdya padArtho koipaNa prakAre jIvane AkarSavAnI zakti dharAvatA nathI, evI ja rIte iMdriyA ane viSaye pazu jIvane AkanAra nathI. e pazu cAkkasa che. iMdriyA ane viSaye ne jIvanA AkaSanAra mAnavA te kevala caNAe bharelI gALImAM mAMkaDA hAtha ghAlI muThImAM caNA le ane pachI muThI . kahADavA jAya ane na nikaLe tyAre te mAMkaDA ema mAnI le ke hu gALIthI badhA chuM. jema e mAMkaDAnI mAnyatA pAtAnI bhUla upara ja ubhI thaI che, tevI rIte iMdriyA ane viSayAmAM jIva neDAI jAya ane pachI iMdriyA ane viSayAne AdhIna thAya tyAre te ema samaje ke indriyA ane viSaye e mane bAMdhyA che. paNa jema mAMkaDAne hAtha upara seATI vAge ane muThI cheDI de tyAre teno hAtha chuTA thai jAya che. athAt mAtra hAtha kholavA sivAya mAMkaDAne geALIthI chuTavA mATe khIju karavu paDatuM nathI. tevI rIte indriyA ane viSayA taraph A jIva pAte jhukayA che ane viSaye mhane khaMdhana karanAra che ema mAne che, jyAre sarvajJa bhagavAnA zAsananI seATI bhavya jIvane lAge che, tyAre te bhavya jIva iMdriyA ane viSayeAnA khadhanathI chUTA thaI jAya che, arthAt iMdriyAne kheM'cavA mATe viSaye AvatA nathI temaja manane khecavA mATe SA paNa AvatA nathI iMdriyA ane mananA svabhAva viSaye ane kaSAyA tarapha javAnA che, parantu viSaye ke kaSAyAnA svabhAva iMdriyA ke manane khe'cavAno nathI. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 1-luM 63 A uparathI samajAze ke dAnadharma ane zIladharma e be dhama AkarSakanA jorane nAza karIne karavA paDatA nathI, paNa AhAranI pravRtti ane IcchA te A jIvane hamezAM AkarSanAra rahe che. dareka AdamI tapAsaze te mAlama paDaze ke pite bhUkhane yAda lAvate nathI, paNa bhUkhaja te jIvane pitAnuM bhAna karAve che arthAta A tapasyAnI kriyAmAM AvanArane bhUkhanuM AkarSaNa ane dabANa kaI judI jAtanI ja asara kare che, vaLI ekavAta e paNa vicAravA jevI che ke bAhya saMjogo koIpaNa jIvane anAdithI anukulatAvALA nathI, tema iMddhi ane mana paNa anAdinA apratItapaNe nathI, chatAM tapasyAne aMge choDa paDate AhAra te anAdikAlane che ane te AhAranI IcchA karAvanAra taijasa-kAzmaNa zarIre paNa anAdikAlathI kaI paNa divasa ke samaya chuTA paDayA sivAya AtmAnI sAthene sAthe ja cAlu rahelA che, evA anAdinA gaThIyA tarIke rahelA taijasa-kAmaNa upara prabhAva pADavAnuM kArya jeo karavA mAge teja tapasyA karavAne tatpara thaI zake. vaLI e paNa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke bAhya saMjogo kaMI kama udayanA prabhAve nathI, temaja iMdriyane viSanI prApti je thAya te paNa kama udayanA prabhAve nathI, kiMtu kSaye pazamanA prabhAve che, paNa AhAra kare ke AhAra karavAnI IcchA thavI te te kevala udayane prabhAve ja che mATe tapasyA ne karanAra manuSya kharekhara karmo ane tenA udayonI hAmAM thanAre thAya che, A vAtane barobara samajanAra manuSya heje samajI zakaze ke zAstrakAre jema dAna dharmathI mukhyatAe bhegenI prApti tathA zIla dhamathI sukha saMpatti jaNAve che. tema tapasyA karavAthI karmakSaya rUpI phala kema jaNAve che? athavA karmakSayane mATe tapasyAnI kema jarUra jaNAve che? Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata A uparathI e paNa samajAze ke je mahAvratadhArakapaNuM e zIladharmane bhaMDAra che ane dAnadharmanI dIvAdAMDI che, chatAM te mahAvratane prabhAvakatAnA cihna tarIke zAstrakAre gaNAvyAM nathI, paraMtu zAsananA ATha prabhAvamAM aSTamathI adhika evI viprakRSTa tapasyA karanArane athavA lAgalAga2 avikRSTa eTale aThThamathI ochI tapasyA karanArane paNa prabhAvaka tarIke gaNyA che. e uparathI paNa samajI zakAze ke zrI jaina zAstramAM tapasyAne ghaNuM ja uMcu sthAna maLeluM che. ane te uttamottama siddha sthAna te tapasyAne mATe lAyaka ja che, temAM keIpaNa rIte zaMkA thaI zake tema nathI. yAda..rA...kha.vA....vuM... jaina...ko...Na....??? che ke viSaya-kaSAyanA saMskArane poSanAra sArA padArthone paNa haLAhaLa jhera jevA mAne te. tyAga bhAvanAne piSaka dharmanA upadezane sAMbhaLavA khUba ja utsuka rahe te. ka IdriyanI gulAmImAMthI chuTavA mathe che. pitAnI jAtane sudhAravA mathe te. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -e Agamajyota vIra ni. sa. 2498 vi. sa. 2028 vaizAkha 8249 Ahage zu.....vi.ne.... vineya--ziSyanI pAramArthika AgamA sa. 23 varSa -7 pustaka-2 vyAkhyA jaina janatA sArI rIte jANe che ke jyAre sAmAyika-pratikramaNa vigere kriyAo karavAmAM Ave che, tyAre jo yAtrakathika akSAdikanI sthApanA nathI hAtI, eTale sthApanAcAya tyAM hotA nathI, teA pustaka Adika sthApana karavAmAM Ave che, ane te pustAhikanI virika (thADAkAlanI) sthApanA karatI vakhate paMcaparameSThima trarUpa je zrI namaskAra mahAmatra ane 5'cidiasa varaNA. sUtra khelavAmAM Ave che. eTale mukhyatAe jo ke tyAM AcAryanI sthApanA gaNavAmAM Ave che, ane AcAya bhagavaMtanA guNNA 36x36 eTale chatrIsa chatrIsIe arthAt bArasAne chantu gaNuvAmAM Ave che. A guNAgurUguNaSatrizikA nAmanA graMthamAM vistArathI vyAkhyA sAthe ane zrI haribhadrasUrijI karelA sabodhaprakarNamAM mUlagAthA A. 2-1 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata rUpe jaNAvavAmAM AvelA che, paraMtu te bArase cha-- guNonI chatrIsa chatrIsIemAMthI paMcidiasaMvaraNeka (paMcendriyasaMvaraNa) vALI chatrIsI eTalI badhI sAdhAraNa che ke je chatrIsI pALavAnI pharaja AcArya bhagavaMtanI gaNAya, te ja chatrIsI upAdhyAya mahArAjA ane sAdhu mahAtmAone paNa pharajIyAtapaNe pALavAnI che. eTale AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e traNe padarUpI gurUtatvane oLakhavA mATe te satra asAdhAraNa upagavALuM che. paraMtu sAmAnya sAdhu ke jene ziSya tarIke gaNavAmAM Ave Ave che, tene oLakhavA mATenuM vizeSa lakSaNa aherAtranI kriyAmAM joDAyelA keI sUtrathI mAlama paDe tema nathI. jo ke zAsakAre AcArya ane upAdhyAya sivAyanA eTale pAMca padastha sivAyanA sAdhu vargane vineya tarIke oLakhAve che, ane tethI zrIuttarAdhyayana sUtranI zarUAtamAM vinItanuM eTale vinayavALA ziSyanuM lakSaNa jaNAvavAmAM AvyuM che. zrIuttarAdhyayanamAM jaNAvelAM lakSaNanuM nIce pramANe navanIta tarI Ave che. 1 je gurUmahArAjanI (AcArya-upAdhyAya-pravartaka-gaNAchedaka gaNadhara-sthavira ke je kaI samudAyane nAyaka hoya, temanI) AjJA eTale hukamane bajAvavAvALe heya. 2 upara jaNAvelA gurU mahArAjanA nirdezane amalamAM mukavAvALe. pitAne aMge je kaMI karavAnuM vidhAna sAkSAt ane vartamAna kALamAM gurU mahArAjajI jaNAve ane te kAryo bajAvavAmAM Ave te AjJA karI ema gaNAya ane bhaviSyane mATe ke samudAyane mATe ke bIjA keI zAsananA kAryane mATe je hukama upara jaNAvelA gurU mahArAja kare ane te bajAvavAmAM Ave te nirdezana karanAre gaNAya. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka -jI keTalIka jagApara AjJA ane nirdezanu... judApaNuM nathI rakhAtu, ane tyAM gurU mahArAje karelA AjJAne je nirdeza tene karanArI hAya, te vinIta kahevAya ema jaNAvavAmAM Ave che. 3 upara jaNAvelA guruenI najIkamAM eTale dRSTimAM mesanArA hAya (parantu gurU mahArAjanA hukamane majAvavA paDaze, evA bhayathI gurU mahArAjanI dRSTithI dUra besanArA na hAya.) 4 jagamAM keTalAka kAryAM evA hAya che ke, jemAM gurU mahArAjane AjJA ke nirdeza karavAnuM ziSyane a Mge na bane, te paNa ziSyanI vinayane aMge pharaja che ke deza, kALa, avasthA vigere gurU mahArAjanI je haiAya te tapAsIne gurU mahArAjanA hukama ke nirdeza sivAya paNa te dezAdikane anusAre kArya karavAnI jarUra paDe, ane tevI rIte je dezAdikane anusAre gurU mahArAjane aMge vagara AjJA nirdeza ceAgya pravRtti kare teja vinayavALA kahevAya. AvI rItanI AjJA ane nirdeza vagara paNa pravRtti karavAnuM te ja ziSyathI mane ke je gurU mahArAjanI sUkSmaceSTAthI paNa te te deza-kALa ane avasthAne lAyakanA kAryo karavAnu` samajI zake ane te khajAvI le. eTale gurU mahArAjanI IMgita kriyAne samajanArA vinayavALA gaNAya. 5 upara jaNAvyA pramANe sUkSmakriyAthI jema kattavyane jANe, tevIja rIte netra mukha mastaka-hasta vigere dvArA thatA AkArathI pazu veSa, kSetra, kALa ane avasthAne lAyaka gurU mahArAjane aMge karavA lAyakanAM nRtyeA jANe ane bajAve, te vinayavALA kahevAya, javarAdithI jyAre vyApeluM zarIra hAya, cakSunI vedanA hAya, mastakanA duHkhAvA DAya, jaTharaneA vyAdhi hAya, paganI vyathA DAya e vigere avasthAmAM jarUra zarIranA AkAranA pharaka paDe che, ane Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata tethI gurUmahArAja tene aMge kartavyatA batAve nahIM, ane sahana karavAmAM nija rA che, ema dhArI sahana kare te paNa ziSyane te jarUra mAlama paDe ane te mAlama paDavAthI potAnuM kartavya avazya bajAve ane te bajAve te vinayavALo kahevAya. paraMtu keTalIka vakhata bhagavAna AyarakSitasUrijIne pitAnA pitAne mArge lAvavAnI vakhate jema mAtra sUmakriyArUpI IMgitaja thayuM hatuM, tevI rIte igita kriyA paNa gurU mahArAjanI je thAya te samajIne te pramANe vartavAvALA ziSyaja vinIta kahevAya. A upara jaNAvelA zrIuttarAdhyayana sUtranA kathanathI vinaya (ziSya) nAM lakSaNe samajI zakAya tema che, chatAM be lakSaNe paNa dhyAnamAM rAkhavAM. 1 pitAno AtmA (mana vacana ane kAyA) gurUne arpaNa karelAM heya. ra gurUnA upadezane anusAreja cAlanAre heya. A be vastu jenAmAM hoya tene paNa vinaya eTale ziSyanuM lakSaNa prApta thayuM che ema kahI zakAya. @@@ posseeparamos nossapoondoo huM dhyA...na..mAMrA.khavA..je..vuM...!!! - jina-zAsananI ArAdhanA mATe gurUnizrA ane vidhi na pUrvaka pravRtti, A be varatu khUba ja jarUrI che. jI. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sonoon vyAyAnAsAha | [zAstrampajJAtA, AgamatavaparyAlecaka, AgamavAcanAdAtA dhyAnastha svargata pU. Agama dvArakazrIe ati gaMbhIra ciMtanabharyA Aga ane prakaraNane lagatA hajAre vyAkhyAna ApelA, jemAMthI DhagalAbaMdha vyAkhyAne hajI aprakAzita che. temAMthI mahatvanA vyAkhyAne "Agama ta" nA bIjA pustakamAM "pU. Agama dvArakazrI-vyAkhyAnasaMgraha" zIrSaka taLe dara vakhate apAya che. jemAM pAMcamA varSathI rAjapanA leka uparanA vyAkhyAne apAya che. A vakhate paNa sujJa vivekI vAcakenA AgrahathI vAMcanArAne zreNibaddha tAtvika vicAraNAnI saraLatA rahe, tethI te vyAkhyAne ahIM tatvaSTivALA puNyAtmAonA hitArthe raju karyA che. sujJa vivekI mumukSu vAcake arthagaMbhIra A vyAkhyAnanA rahasyane gurUgamathI samajI jIvanazuddhinA mArge AgaLa vadhavAnuM punita baLa prApta kare e zubhecchA. A vyAkhyAne pU. zAsana prabhAvaka AcAryazrI hemasAgara sUrIzvarajI pAsethI prApta thayA che. yathAmati vyavasthita rIte raju karavA prayAsa karyo che. saM. ] Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAna-15 (varSa 6 pu. 2 che pR. 56thI cAlu) che. vacanadhArAdhanayA khalu0 sa. 2000 bhA. va. 12 ravi tA. 22-9-46 zAsakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavyajInA upakArane mATe SoDazaka nAmanA prakaraNanI racanA karatAM AgaLa sUcavI gayA ke - A saMsAramAM A jIva anAdi kAlathI janma-maraNa karate ja Avyo che, temAM paNa A jIvanI pahelI dazA kaI hatI? te kevala zarIrane meLavI zake. pRthvIkAya dinA che mAtra meLave keTaluM? te ekaluM zarIra ! tene rasa cAkhavAnI zakti maLelI hatI nathI. jyAre puNyA vadhe te te rasa cAkhavAnI zakti meLave. temAM puNyAI vadhe, tyAre gaMdhanI, rUpanI, zabda sAMbhaLavAnI tAkAta meLavI zake. temAM AgaLa-AgaLa puNyAI vadhe, tyAre saMjJA- vicAranI tAkAta meLavI zake. . nAraka, deva, manuSya, tiryaMca te cAre prakAranA che te vicAranI tAkAtavALA che. devatA-nArakIne pratyakSa na dekhIe te anumAnathI mAnavA paDe. kemake vicAra kare? kriyAmAtranuM phaLa azubha heya te azubha, zubha hoya te zubha mATe ja che. kudaratI siddhAMta che ke duniyAdArI taraphathI zubhAzubhakriyAnuM zubhAzubha phaLa male ke na maLe! paNa kudaratanA kAnUna pramANe Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka -jI maLe che ja ! AkhI duniyAne AMjanArA adhipati ala, sattA, alanItimAM bIjAne dabAvI denArA adhipati eTale sattAdhIza tene peAtAnI zaktinA durUpayAganA Dara nahi. kadAca pUrA sattAdhIza na hAya teA tene Dara haiAya. AvAne pazu kudaratanI AgaLa mAthuM jhukAvI ja devuM paDe! Ama kema ? manu yanA sukRtya-duSkRtyanA badalA rAjA Ape, rAjanA sArA, kharAba kAmanA badalA vAsudeva ke cakravartI Ape. pazu te cakravatI- vAsudevanA sArA-kharAma kAmanA khale ApanAra kANu ? gunAthI thatu nukazAna te sattAnI nyUnatA kahevAya. sattAnI pUrNatAvALA gunhAthI thatA nukazAnane rokI zake. baLAtkAra, cArI, jITha, cAhe te karA! pazu te badhAnI sA kANu kare ? sa`pUrNa sattAdhIzanA kharAba kAmanA ke sAcA kAmanA badale| denAra kANu ? parabhava kama jevI cIja-mAnavI paDe, kemake sattA sArA ane kharAba kAmanI pUrI sajA ApI zakatI nathI. vaLI dareka kriyA AtmAne phaLa denArI teA bane che ja, bahAranuM phUla maLeA ke na maLe, khUna, cArI ke juThA dastAvejavALA kesa cAle temAM chuTI paNa jAya, te ahi'nI sattAmAMthI chuTace, paNa tenA kaTuka phUlathI nathI chUTayA. evuM kayAre manAya ? jyAre AgaLa-khIjA bhavamAM phUla segavavAnuM manAya te! pahelAM kharAba kAma karyuM" che ke jethI ahIM kAI vagara gune paNa mare. jema ke eka chokarA che, gharamAM riddhi ghaNI che, yuvAna thayA ! paradezamAM javuM che. ! Ape kahyu ke ApaNe tyAM vRddhinI kathAM khAmI ? paradeza javAnuM zuM kAma ? Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata pitAjI! badhI vAta kharI ! paNa te meLaveluM konuM? te tamArUM! tame jene utpanna kare te mArI kaI sagAImAM zuM gaNAya? bena! benanI bhakti karavAnI heya paNa benane bhegavavAmAM na levAnI hoya! mATe mAre na khape. have tamAre je kahevuM hoya te kaho! zeThe rajA ApI. eka deta sAthe nika. jatAM jatAM paradeza javA mATe vahANe caDyo vahANa rastAmAM tUTI gayuM pATIyAnA AdhAre baMne nikaLI eka gAmanA kinAre pahoMcyA. gAmamAM jAya che, tyAM pilA karIne vivAha karelo che. dastane khabara che tethI kahe che ke A te tArU sAsaruM che. tyAre pele kahe ke A avasthAe tyAM na javuM. beya bagIcAmAM gayA. ' zeThane chokaro bhUkhe thaye. manuSya ke jAnavaranI hiMmata kAyA na kathaLe tyAM sudhI, kayA kathaLe tyAM hiMmatanI hAni thAya che. zeThIyAnA chokarAne bhUkha lAgIne kahe ke eka DagaluM mArAthI calAya tema nathI. zeThIyAnA chokarA pAsethI rakama lIdhI ne te bajAramAM gaLe jene tyAM vivAha karyo che, te chokarI senAnA ghareNAM paherelAM che, tevI sthitimAM rame che. pile badadAnatathI kADhavA mAMDyo. pelIe buma pADI eTale kaMDAM kApIne AgaLa doDavA lAge, sAMja paDI pelo peThe bagIcAmAM bagIcAmAM hajAro rastA ! have zuM karavuM. kaMI phIkara nahi! savAre ApaNA hAthanI vAta che. keIna karo! gAmavALAe kerDana karI. corane mAlama paDayu. muddA mAla che. cAra pelA makAnamAM ghu. jemAM chokaro sute che. tyAM kaDuM mukIne jhADa para caDha gayo. savAre pelAe dhasAre karyo. jyAM pele sute che bIjo AvI ja zakyo nahi. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurataH 2 daravAjo baMdha thaI gaye. pele sutelo che. eADheluM che. tyAM AgaLa chare ne kaDuM dekhe tyAM zuM dhAre? hue che, TaeNga kare che. pilAnuM kamabhAgya che. eTale te vicAra na AvyuM. je AvI rIte lAvele joDe mukIne suI jAya te bane ja nahi. be cAra lAta mArIne uThADa. pele bebAkaLa uTha zuM che? A kaDuM laI AvyuM che ne pAche zuM che? kahe che! rAjA pAse laI gayA. pratyakSa purA ! pahelAnA kALamAM rAjAo cerI-jArI kharAba gaNatA. jIvana jAya te bahetara! paNa cerI-ArI na thavI joIe. mATe maraNAMta sA thatI. sAbita thayA pachI maheranajaranuM ThekANuM nahi. rAjA pAse vaju thayuM. rAjAe sIdhe orDara karyo, purA maLe te cAle. phAMsIe caDAve. pele bhAIbaMdha bagIcAmAM AvyA ne to je tyAre vicAya ke mArA bhAIbaMdha kayAM gaye? keIe kahyuM ke tene pakaDIne laI gayA. rAjA pAse gaye, vAta karI ke zeThIne phare phalANA zeThane jamAI che. pilIsane puchayuM ke tene nAsate bhAgate je hate ! te nA! paNa sute hate. mATe A cora nahi tene choDI muka. kahevAna tattva zuM ? bhAIbaMdha AvyA tarakIba karI cheDA ! AvI rIte jagatamAM binagunegAra mAryo jAya ne gunegAra chUTI paNa jAya. atyAranI sarakAra sau cerIe pAMca cerI nathI pakaDI pAkatI? tame pakaDAyelAne sajA karI. tema juThA sIkkAvALA ke juThA dastAvejo vALA badhA pakaDAI jAya che? te nA! te badhAnuM zuM? sattAthI saMtAI zake tenuM zuM? apakRtya kare te sattAthI saMtAI jAya tenI A. 22 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 Agamajyota zuM? te kudaratane mAnanAre mAnavuM joIe ke kaIka jage para badalo che. tyAre vicAra! - ahiM eka khATakI che te eka janmArAmAM seMkaDe-hajAra bakarAM mAre che. tiryaMca-manuSyanuM jIvana laIe te eka vAra maryA pachI bIjI vAra motanI ke bIjI keI sajA zakya nathI. eka sadeSa vadhamAM phAMsInI sajA, daza thayA to paNa phAMsInI sajA. have ekamAM phAMsInI sajA thaI te bAkInA navanA sadeSa vadhanuM zuM? kahe tyAre tamAro upAya nathI. sattAmAM ekavAra mAre che. paNa kudaratanI sajAmAM te maravAnuM ja madhuM che. jeNe lAkho vakhata ghAtakIpaNAM karyA, ThaMDakamAM-garamImAM bhukha-tarasa dvArA herAna karyA, kApIne taraphaDAvIne mArI nAMkhyAM te badhAne aneka janma sudhI rIsAmaNIvALA janma-maraNa thAya che. pakaDAyelAne eka vakhata sajA thAya, vadhAre te nahi! paNa bAkInA gunAnuM zuM ? kahe tyAre ke evuM paNa jIvana mAnavuM joIe kejemAM lAkha vakhata hathiyArathI kApe, anaMtagaNa bhUkha, tarasa, zItauNamAM senAnI jema gALI nAkhe, temAM sajA bhegave! paNa mare nahi! tevI sajAnuM sthAna tene nArakI kahe ke bIjuM nAma kahe! te naraka manAvavAne amane jera nathI. nAstika thAva te vAta judI ! upakAra karyA jIvana bacAvI dIdhAM, te upakArane badale se gaNe keTale. garamI ThaMDIne upacAra matathI bacAvavA mATe karIe tene upakAra manuSya-tiryaMcamAM eka janmamAM vahana karI zake nahi. sukha thAya tevuM sAdhana malavuM joIe. evI ja jAtanuM zarIra hoya te. ThaMDakane aMge maratAM bacAvavA mATe je upakAra karIe tene badale zuM? gunAne rokavA mATe sattA jeTalI prayatnazIla che. upakArane badale ApavA teTalI prayatnazIla nathI. heya ja nahi ne pAlave paNa nahi! Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-juM apakArane sattA AMbe che paNa upakArane nathI AMbatI. upakAranuM kathana sajajana kare nahi. sajajana upakAra karIne bhAgI jAya. jarI khabara paDI ke te mATe badalo vALI jAya mATe bhAgI jAya. apakAranuM phala sattA kheALIne Ape che, paNa upakAranuM phala sattA dvArA apAtuM nathI ke ApI zakAtuM nathI, eTale ahIM devaloka - mAnavA joIe. jagatamAM thatA upakAronuM phala kaMI nathI. mATe nAstika thavuM joIe. Astika thavAvALAe apakArane badale naraka ane upakArane badale devaleka mAnave paDaze. tamane te anumAnathI spaSTa sAbita che. - pratyakSamAM to-manuSya tiryaMca ane jAti vicAravALI chatAM mANasAIne ane pazupaNAne vivekamAM keTale badhe pharaka? pazupaNane viveka Indriyane anukUla hoya te levuM ane pratikUla hoya te na levuM. te jAnavara kare che. gAya bheMsa-cAhe jevA tarasyA thayA hoya te vakhate mutara ane pANInuM kuMDu muke te pANInuM kuMDuM khAlI karaze paNa mutaranA kuMDAmAthI eka ghUMTaDe nahi bhare. piSaka viSaya levA ane zASakane na levA te jAnavaramAM hoya che. kIDI geLa-sAkara upara Ave che, paNa rAkha ke dhULa upara nathI AvatI. ahiM anukUla! tyAM pratikUla che. IndriyanA kAryanA viSayane mATe anukUla-pratikUla, vicAre che. manuSya teTalA viveka ke aTake te jAnavaranA vivekamAM ane tenAM vivekamAM pharaka che? to pharaka vadha joIe. zAthI vadhe? indriya sthAna. saMtAna, sAdhananI rakSA te jAnavaro paNa kare che. tyAre manaSya bhavamAM uMcA AvIne vivekanI dazA meLavIne zuM karavuM joIe? tene mATe zAsakAre kahyuM ke-AvatA bhavane aMge vicAra! : dharma dareka Astika e judA judA mAnyA che. keI Astikane Ama bIjA Astika sAthe malatuM nathI. dharmanA dareka phAMTA judA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 Agamajyota eka pakSanAM paNa phAMTA judA. vAta sAcI ! svarUpa-kAraNanI apekSAe phAMTA judA che; paNa phalanI apekSAe badhA dharma eka je nizcayavALA che. cAhe te dharma le! teTalA mATe nItikAroe dharmanuM lakSaNa e bAMdhyuM ke "durgati prasRtAn jantUn, yasmAt dhArayate tataH / " dhatte caitAn zubhe sthAne, tasmAt dharma iti smRtaH" badhA dhama vALAe phala tarIke dharma mAnya ? AmAM keIne vAda vivAda nathI. eTale ke pitAnA karmothI durgatimAM paDavA taiyAra thayelAne te kAryothI rokIne durgatimAMthI bacAve ane temAM trizaMku jevI sthiti thAya. nahi manuSyanA ke nahiM devalekanA ne vacamAM rahe. tema nahi paNa e jIne durgatithI bacAvIne sadagatimAM sthApana kare A be kArya dharma kare che. dhamane aMge-jeo pote dharma karanArA, je sahAyaka te badhAne uMce sthAne muke ke-mATe (-dhAraNA-poH " dhAraNane piSaNa karavuM, temAM dhAtu che dhAtu che, tenAthI A dharma zabda uNadine "ma" pratyaya lAvIne dharma banAvyuM. te cha dhAtu dhAraNa ane piSaNa karavuM beya kArya batAve che. arthAta durgatithI paDatA hoya temAMthI dhAraNa karIne saddagatimAM sthApana karavAnuM ne piSaNa kare enuM nAma dharma. cAhe je dharma hoya te ema nahi kahe ke mAre dharma durgati deze! mATe kare hoya te kare. mAro dharma sadgati nahi Ape. dareka emaja kaheze. ke-mAre dharma durgati rokanAre ane sadgati ApanAro. phala ekaja rAkhyuM. koIpaNa dharmavALe upara pramANe karavAne taiyAra nathI ke-mAro dharma durgati nahi roke, ke mAre dharma saddagatinuM kaMI lAgatuM-vaLagatuM nathI. tema kahenAra koI nathI. eTale phala thakI badhA dharmo ekaja vicAravALA che. phala thakI judA vicAravALA paraMtu zAstrIkAra ema kahe che ke jagatamAM niyama che ke-jevuM kArya karavuM hoya, tevuM kAraNa meLavavuM joIe, je kArya karavA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka jI. 13 mAMgatA hAya tenAthI judA kAraNa meLave teA tenAthI kAya na thAya. banAvavA hoya mugaTa ghaDA teA ulaTA kAraNeA meLave, mATInA piMDa ane sutaranI kAkaDIe te te na ane mATe-- "kArya hi kAraNAyatta nAnyAdhInaM hi tat matam " ,, keTalAkanuM ema mAnavuM che ke IcchAne AdhIna kAya tA zAstrakAra kahe che ke nahi. pazu ! kAraNe| meLavA tA kArya thAya, kemake IcchA hAya chatAM kAya thAya kharU! te na paNa thAya. vaLI IcchAne kAraNa mAnA ! tA duHkha-pApa-daridratA mATe IcchA kAne che ? mATe te duniyAmAM nahetu mATe " jAya. divALAyA kAya' te kAraNane AdhIna, IcchA anya game teTalI meLavA paNa kAya na thAya. temaja anyanuM kAraNa te anya kAryanuM kAraNa na bane, mATI kAraNa ghaDAnuM, paNa lugaDAnuM nahiM. sutaranI kAkaDI kAraNa vasranuM, paNu ghaDAnuM nahi, bIjAnuM kAraNa te tenu ane nahi, dutithI dhAraNarUpa ne sadgati meLavavA rUpa kArya badhAne karavA che. mATe durgatinAlAyakanA kAraNeA kayA? tene cheDe te sadgati kAraNeA kayA ? tene Adaza te te dhama svarUpathI dhama sadgati meLavanAra kAryone karI ne du`ti karanAra kAni rAkA tA dha jagatamAM murAda upara AdhAra rahe che. murAda zI hatI ! DAkaTaranA hAthe kaMika mare che. tethI sarakAra phAMsInI sajA nathI karatI dAnata khacAvavAnI, sArA kRtye| ne kharAba kRtyane AdhAra abhiprAya ne vicAra upara, kAraNe| pravRtti - sahakArI. dhamane utpanna karanAra kaI cIja ? tA vicAranI uttamatA, vicAranI malinatA dharma-adhama utpanna karanArI cIja. - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata - jeke adharmanA kAraNe te vicAranI malinatAne AbhArI, sadgatinA kAraNe te vicAranI suMdaratAne AbhArI che. teTalA mATe zAstrakAra kahe che ke pahelAM dharmanuM svarUpa vicAre. A uparathI vartanane kADhI nAkhavAnuM nathI. paNa vatana jarUrI che, paNa vartana sAthe vicAra cokakasa joIe. mUrkha heya te jhera na dhAratAM, dhAre geLa. pAMca jaNAne ApyuM, te pelAe khAdho tyAM ene goLa dhAryo hate te bacAva thAya kharo. vicAra ne vartanamAM bacAva rahe! paNa kayAre? thayuM hoya ne Akasmika palaTe AvyA hoya te bacAva che. mATe sArvatrika. rIte vicAranI pradhAnatA che. zAstrakAre dharmanuM svarUpa zuM? dharmanA bArAmAM pahele vicAra karIe te maitrI jaNAvI che. gaThIyA thayA khAdhuM pIdhuM tenuM nAma maitrI ! nahi paNa hitakaravAnI buddhi! anAdi kAlathI A jIvanI sthiti ne ugA! mere sTine vA'. sava kuvA pheMsa po nI rahI che. pArakI darakAra rAkhI nathI. pArakuM hita karavuM te mukhya heya. pitAnA ne sabaMdhInA hitane gauNa karIne paranuM hita mukhya. te vicAra haMmezAM rahe te dharmanA pahelA pAyAbhUta vicAre. badhAne hita karavAne vicAra chatAM enA hAthe hita nahi paNa mAre hAthe hita thavuM joIe. sevAdaLa ke svayaMsevaka daLamAM zuM!' eka sevAdaLane lAbha bIjA sevAdaLamAM jate hoya te UMcA nIcA thAva! hitanI buddhi evI karavI ke bIjA hita karanAra mArA murabbI che. jene hitanI prApti na hoya tenA hitanA vicAro kare. jeo hita meLavI zakyA che ne bIjAnA kare te tene murabbI gaNave. tenA tarapha adekhAI nahIM. hita karanArane murabbI gaNavA. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-juM amadAvAdamAM dukALa paDaye keTala kempa che. sArI gaye AkhalAo rAkhyA, pALavA mAMDayA. kempa kamiznara hate. lAlabhAIne javAnuM thAya. lAlabhAIne kahe ke ame zrAvaka banyA. A te mAro vahAlo badale dhAryo Ape nahi. enuM kaI nahi, ame dhaNuM thayA chIe. ATalI gAye rAkhI che. lAlabhAI zeTha spaSTa vaktA kahyuM ke sAta bhava karaze teya zrAvaka paNAmAM nahi AvI zake. kema Ama kahe che! zrAvakapaNuM te jenuM kaI nahiM tenI sAravAramAM che. lulAM- laMgaDAM jAnavara che tene ekaluM. dayA tarIke pALo che. sarakAranuM ghara bIje varSe keNa bharaze? mATe pALe che. Aja kAma AjanI gauzALAo kare che. dekhIne gAya barAbara dudha denArIne leze. bIjI nahi le. svArthanA bIja rAkhIne dekhADavuM te ThIka nahiM! kaMI paNa sAme hita kare ! ke na kare badale Ave ke nahi! te paNa hita karavuM. tenuM nAma dayA che. mATe mahera najara rAkhe. hita karavAnI najara ! hita karanArane murabbI, hita kare tenA upara dayAnI najara ! A traNa bAbatanA AdhAre sAcI maitrI-dayA dhamane pAye banI zake ! keTalAka nazIbanA vAMkA hoya che. duniyAmAM eka siddha purUSe keIne maMtra Ape, te sAdhavA beThe, siddha thavAne vakhata Avye, devatA A pitAne jhokuM AvI gayuM ne te vastu cAlI gaI keTalAka hita karIe te bicAre avaLo cAle te tenuM hita bagaDe! paNa zANe keNa? sArAnI saphAI paNa kharAbanuM vadhu bagaDe nahi. tenuM dhyAna rAkhavuM paNa sAmAnA nasIbano vAMka kADhI ApaNI javAbadArI khaseDI levI ThIka nahIM ! meM te tenA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamajAta hita mATe karyuM hatuM temAM tenuM nazIba hatuM tethI thAya ke na thAya A sthitivALe sajajana na kahevAya. jAtarANaH- karma karavAnA te phala dhArIne paNa pitAnA aMgatakArya kare nahi, asaMga na hoya te kArya kare. bAhA jagatanI daSTi phala temAM lagIra lepa nahi te asaMga kArya. paramaphala mArA AtmAne dhama phAyado thAya mokSa meLave, sadguNa meLave temAM daDha thAya ? kahevAnuM tattva e ke asaMgapaNuM udAsInamAM rahe! phalanI siddhi thAya che. niphala jAya te udA sInatA. jagatanI apekSAe bIjI vakhata bevaDA udyamathI bhale kare. cAra bhAvanA sarvavyApaka hoya te te dharma karanAra kahI zakAya. tevuM vartana, tevA vicAranuM svarUpa tenA hetuo jANavA te kezu? vicAra ane vartanane aMge kAraNe tapAsatAM tenuM kharuM kAraNa upadeza. te upadeza keNa te vacanaja, upadeza tene barAbara dhAre ne Acare te dharma thAya. svarUpa, viSaya, phala, ArAdhanA vigere zuM? vartana vicAra sAthe saMbaMdha ? te adhikAra aMge vartamAna vyAkhyAna-16 sal Mu' nI vacanArAdhanayA khalu saM. 2002nA Aso va. 2 zani tA. 11-10-49 zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadrasUna rIzvarajI mahArAja bhavyajInA upakArane mATe joDazaka nAmanA prakaraNanI racanA karatA AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kAlathI janmamaraNa janmacANa karate bhava-maNa karyA ja kare che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharataka - A jagapara kokane saheja vicAra thAya ke gaI gujarI saMbhArIne kAma zuM? duniyAmAM zAMtinA cAhake gaI gujarIne saMbhAratA nathI. kharekhara teoja kAryasAdhaka bane che. tema ahIM duniyAmAM pAMcapacIsa varSanI gaI-gujarI na saMbhAre te kAryasAdhaka bane ane te vicakSaNa gaNAya, tema ahIM AgaLa anAdithI tame janma maraNa karyA te tame saMbhAre che; ame nathI saMbhAratA. anaMtA janma maraNa karyA te anubhavathI siddha thayA. sarvajJanA vacanathI mAnI lIdhA, chatAM tene ame manamAM nathI letA! te pachI tamane paMcAta zI paDI? tame kahevA nikalyA ke anAdi kAlathI tame janma-maraNa dhAraNa karyo tenI paMcAta zI? je ame anubhavelA janma-maraNa tenI paMcAta karatA nathI, tenI ame saMbhAraNuM karatA nathI. thayA haze. jene ame khuda vItelAvALA nathI saMbhAratA! te tame zAthI bole che? jene vItI che te nathI saMbhAratA, te tamAre zI paMcAta? vAta kharI! paraMtu gaI kaI nahi saMbhAravI ke ane kaI saMbhAravI? te vibhAga duniyAmAM che! te khyAlamAM che? je bhayakAraNa cIjo navA bhayane utpanna karanAra hoya te gaI paNa darekane Dagale pagale saMbhAravI ja paDe nahIM te vAMdarA jevI sthiti thAya. jhADe kALajuM che, mArI pAse nathI, je vItI gayuM te baMdha thayuM, je thavAne saMbhava na hoya ke tenA kAraNe na hoya to te na saMbhAravA vyAjabI gaNAya, paNa je Apatti ubhI karI gayA ane hajI ubhI hoya ne Apatti karaze te vicAra na Ave te kaI sthitimAM gaNa? agni dekhIne tame camakyA kema! agnithI dAjhayA hatA, pIDA thaI hatI, maTI gaI te camake cho kema? te tenA vItaka ane anubhava thayAthI camake che! anubhava na thaelAthI camakIe chIe! khera, sApa, zayathI camake che ke - nahI? kema camaka che? te te hajI anubhavyA nathI. agni Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota vigerenI Apatti anubhavI che. lagIra pANImAM UMDe utaryo tyAM camake che? kema? gaIgujarI paNa nathI! te kema camake? ' Apattine kAraNe cAhe te navA thaI gayelAM hoya, tene vicAra paNa karavo joIe! DAhyAe gaye kAla ema kahIne ApattinA kAraNethI nirapekSa rahevAnuM nathI. paNa je je kAraNe tenAthI camakavuM tenuM nAma gaI-gujarI yAda karIne mUrkhatA karI tema kahevAya nahIM. ApattinA kAraNethI camakavuM te DahApaNuM, jene Apatti bhegavI te bIjI vakhate sAvaceta na rahe te akkala vagarane buddhirahita ajJAnI gaNAya. have ApattinA kAraNe je vidyamAna hoya che te Apatti ne tenA kAraNe jarUra dhyAnamAM levA joIe. jeone eka vakhata ApattinA kAraNathI Apatti thaI tyAre bIjI vakhata vAta dhyAnamAM laIne ApattinA kAraNathI dUra na rahe te tene duniyAmAM ke gaNavo? agnithI dAjhate have bIjI vakhata kema sAvaceta thaye? te gaI gujarI kema saMbhArI? anarthanuM kAraNa hoya te gaI gujarI saMbhAravI paDe che. tema janma-maraNa te ISTanuM aniSTanuM kAraNa A duniyAmAM eka be vakhata anubhava thaye heya, tene khyAlamAM na le te tene ajJAnI bevakupha kahIe! paNa anaMtI vakhata janma-maraNanA duHkha. bhagavyA chatAM haju ApaNane bhAna nathI AvatuM ! hajI janma maraNanA kAraNemAM ghu jAya che. keInuM kahevuM sAMbhaLe eTale sAvaceta thAya! anarthanA kAraNe anubhavamAM AvelAM hoya. vagara anubhave nizcita hoya te tenAthI paNa sAvaceta rahevuM tenuM nAma DAhyApaNuM anubhavanA ne binaanubhavanA kAraNe khyAlamAM AvyA chatAM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka raju dhyAnamAM rAkhe nahi tevAne gAMDA karatAM kaI sthitimAM mukave? tene vicAra karI le ! gAMDa anartha ane vipattinA kAraNomAM sAvaceta hoya che. te citAmAM paDatuM nathI, pANImAM Dubate nathI. bIjI badhI vAte gAMDe che. agnimAM hAtha rAkhave, sApane momAM hAtha mukave te vigere nathI karate. gAMDAne bhAna che ke marI jaIza, dAjhI jaIza. atyAre dAjhe che mare che te pahelA thayelI ApattinA kAraNe tenA khyAlamAM che. gAMDa pahelI thayelI ApattinA anubhavanA sAMbhaLelA kAraNe khyAlamAM rAkhe che, sAMbhaLelI-anubhavelI ApattimAMthI gAMDa paNa cheTe rahe te pachI ApaNe kaI sthitimAM ! mATe zAstrakArane ApaNe nathI jANatA nathI vicAratA chatAM kahevuM paDe che ke anaMtI vakhata janma-maraNanAM duHkha veThayA tene khyAla karo.! ApaNe paNa ApaNA saMbaMdhIne kaI Apatti AvI heya. bhulI gayo hoya, pravRtti karato hoya, je tene ApaNe yAda karAvIe ke pahelI vakhata kema thayuM hatuM! te yAda che ne. tene yAda nathI te gaI gujarI kema saMbharAve che ! ApaNA saMbaMdhIne duHkhIne anubhaveluM dhyAnamAM na Ave te paNa tene yAda devarAvIe chIe. tema ApaNe anaMtA janma-maraNa karyA, anaMtA bhavamAM rakhaDayA te paNa kevI rIte! te AgaLa jaNAvyuM. duAinI bhaTakatI prajA te mAla-masAle sAthe lai ne bhaTake che, tyAre ApaNe te nahi zarIra-sAdhana-sAjana ! kazuM nahi! tyAre pelAne bhaTakavAnuM ane ApaNe dareka jagapara hAtha khaMkherIne javAnuM. kayA janmamAM hAtha khaMkheryA vagara nikaLyA? | mahenata bAhya varatu kaMcanAdi mATe Akho janma tene mATe prayatna karyo chatAM chevaTe saravaiyAmAM zUnya. tema AhAra zarIra Indriya zvAse zvAsa manane bhASA tene upana karavA-vadhAravA-rakSaNa karavA cAvat jIvana sudhI mahenata karI. kayA bhavamAM nathI karI? te Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata mahenata karyA chatAM, meLavyA chatAM, nipuNa banyA chatAM nikaLyA eTale khaMkherIne javAnuM. duniyAnI daSTie ghelIyAbhara nikaLyA kahevAya? te te paNa nahi, kemake ahiM te chetIyAne paNa bALavAnuM. jIva laIne nAThe tenA ! jIvane paNa nahi laI javAnuM. ekalA jAva. bharatI prajAnA karatAM ApaNI AvI sthiti! tethI kaI dizAmAM te rakhaDatI! dukAne dukAne bhaTakate sedA karIne kamAte hoya te phara de ne kamANI na kare te te rakhaData! tema ahiM AgaLa luvArIyA bhaTakatI prajA dareka jage para be paisA vadhAre che. ApaNe te melIne nIkaLavAnA. anaMtA janmamAM anaMtI vakhata AhAradi je te badhA meLavyA, taiyAra karyA, vadhAryA, UMcI sthitimAM lAvyA, te nikaLyA tyAre AmaLA jeTaluM paNa sAthe kazuM nahi. bhavobhava meLave che ne cheDe che te ApaNane yAda nathI, mATe zAstrakArane yAda karAvavuM paDe che. jyAM sudhI dadI hovA chatAM dardanI bhayaMkaratAne khyAla nathI tyAM sudhI dardIne bele paNa dardanI asara na thAya. bAra-cauda varSanA chokarAne tAva Avyo hoya DekaTarane bolAvyA. DekaTara kahe ke kSayarega che. gAmaDI kSaya nathI samajAte. te pharate pharato pADozIne tyAM jAya, pADethI puche ke beTA DekaTara zuM kahI gayA hatA. te kahe ke kSaya che. kSaya thaye te jANe che, kabula kare che, bole che chatAM asara kazI nahi? te kSayanI bhayaMkaratAne khyAla nathI. kSaya kaMIka haze. tema A jIva paNa jyAM sudhI janma-maraNanI bhayaMkaratA na jANe, rakhaDapaTTInI bhayaMkaratA na jANe! tyAM sudhI pote bhale rakhaDe te tenI asara tenA hRdayamAM na thAya. dareka Astike dharmane pAye kenA upara race che. dareka AstikAnA dharmane pAye eTale ja, anAdithI A jIva rakhaDe che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21: pustaka 2Astika mAtrane dharma karavAmAM mukhya vicAra karyo? je je Astike che, te saMsAranA nAza mATe prayatnazIla hoya che, te ja kharI rIte AstikapaNuM Take ! - jyAre anAdithI saMsAra janma, maraNa, te vastu na hoya, te jANavAmAM paNa na Ave to dharmanI kiMmata zI! dharmanI je kaMi AstikAmAM kiMmata hoya te e mAtra saMsArathI uddharavA mATe. saMsArathI uddharanArI bIjI kaI cIja nathI, jagatamAM rUpI-arUpI ghaNI cIjo che. chatAM eke saMsArathI uddhAra karanArI nathI. mATe dareka AstitAne mAnya thayelI cIja dharma che ane tenA upara ja maMDANa. te levAmAM na Ave te AstikatAnuM maMDANa nathI. AstikatA konA aMze? saMsAranA rakhaDavApaNAnA aze. abhavya sAthe Astika thAya ja nahi! Abhigrahika miththAnI paNa alabhya na thAya. kAraNa anya matavALA paNa deva-gu-dharma mAne che. zA mATe! moza AtmakalyANane mATe dareka Astika cAhe samakitI hoya ke miththAvI ho! pitAne sAcuM ke beTe dharma mAne che, te zAnA mATe? te saMsArathI pAra utaravA mATe! saMsArathI pAra utaravAnI siddhi karavA mATe. kene mAne? deva-gurUdharmane mAne! te sivAya bIjuM mAnavAmAM kAraNa nathI! abhavya jIva saMsArathI pAra utaravAnuM mAne ? abhavya devaleka, naraka saMsAranI ghaTamAla badhI mAne, paraMtu na mAne zuM! te saMsArathI pAra utaravAnuM.! ke mokSa meLavavAnuM ! te vAta na keNa? mAne te abhavya! mATe zAsakAre kahyuM ke bhavyapaNAnI chApa kene mokSa mAne tene? jIva mAne tethI ke ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarAne mAne temAM bhavyapaNAnI chApa nahi. AThe ta sudhI bhavyapaNAnI chApa nahi. deva, taraka, tiryaMca, manuSya gati, ekendriyAdi pAMca jAti mAne jIvanA cauda bheda mAne, Azrava saMvara baMdha nijaranA badhA heTha Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sara AgamajyAta mAne paNa bhavyapaNuAnI chApa nahi. te bhavyapaNAnI chApa kayAre! saMsArathI pAra utaravAnuM mAne tyAre. ! abhavya hoya tene mAkSanI addA thAya ja nahi, meAkSanI jene zraddA hoya, saMsArathI pAre utaravAnI jene marajI thaI hoya teA tene satyapaNu hoya ja. tethI A Astika darzana mithyAtvI, khATe raste hAya. paraMtu jaMgalamAM daza bhulA paDayA, temanA magajamAM zuM hoya ! te| amArA gAmamAM javuM. pachI kAI pUrvanI keDIe jAya, ke pazcimanI keDIe jAya agara game te keDIe jAya paNa avanI keDIe caDelA gAma na jAya. paNa dhAraNavALA kevA? tA A peAtAnA gAmanI che. ! evI rIte anya matavALA cAhe jeTalA mithyAtvI kudanI chatAM jee AstikA che. nAstikAnI vAta javA daI e. jene ke jIva-puNya pApa vigere. nathI. tyAre jee Astike te badhA ekaja dhyeyane vaLagelA che, kyA ? teA AtmAnA uddhAra saMsArathI pAra pAmavAnuM ! te temAM alabhya hoI zake nahi. alavyane saMsArathI pAra thavuM te nahi mAnavAnuM. tenI mAnyatA na hoya. pAzcAtya jaDavAdamAM ekalA jaDavAda che khIjuM kaMI nahi. pAra utaravAnI sthiti tA AstikamAM ja dareke deva, gurU, dhama mAnya pazu te DukhAranAra che tema mAnyuM' te! nA! paNa mane tAranArA che. kudevane mAnyA sudeva tarIke te mAnyuM, zAmAM? sauMsArathI pAra utaravAmAM. kuzurU mAnyA, kudhama mAnyA, sugurU-sudhama paNa saMsArathI pAra utAranAra tarIke mAnyA, dareka AstikA deva-gurU-dhane mAne che? sa'sArathI pAra utAranAra tarIkenI IcchAthI. anAdithI janma-maraNa AstikAe mAnyA. tenI pIDA TALavI te jarUrI mAnI temAM traNa sAdhanA jarUrI mAnyA, kathA ? deva-gurUdhama dareka AstikAe deva-gurU-dharmanI jarUra zA mATe mAnI? tA sa'sArathI pAra utaravA mATe saMsArane Adhi-vyAdhimaya gaNyA tethI pAra utAravAnA mAnya Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-juM saMsAra eTale khAlI hAthe rakhaDAvanAra A jIvane khAlI hAthe dareka bhavamAM rakhaDAvanAra mATe saMsAra! dareka Astika saMsArathI pAra pAmavAnI IcchAe deva-gurU-dharmane mAne chatAM jana ne jainetaramAM AkAza pAtALane pharaka che! kema jainee deva mAnyA kevA? gurU mAnyA kevA? jeo dharmanuM AcaraNa karIne pAra pAmyA ane pAra pAmavA kaTibaddha thayelA che. saMsArathI pAra pamADanAra je sAdhana ne dharma tarIke mAnya! pAra pamADanArI kriyA karanAra te gurU! ane pAra pamADanAra tIrthakara tene deva mAnyA! tyAre bIjAne devane ane dharmane sabaMdha nahIM. bIjAne kahIe ke tame jeTaluM dharmAcaraNa karyuM te tamArA deve karyuM hatuM. te tisvarUpa che tema nahi. tamArA gurU kare ne te e IzvaranA dalAla tene karavAnI jarUra nathI. saMsArathI pAra pAmavA mATe tamAre je karavAnI jarUra te Izvarane jarUra nahIM, gurUne jarUra nahIM, tethI te vinA deva-gurU pAra pAmaze. AvI rIte judI ramata jemAM nathI. jene mAM je jJAna, darzana cAritrarUpa, dAna, zIla, tapa, bhAvarUpa, saMvara, nirjarApa dhama e je dee karyo, gurU paNa kare ne te thAya tene dharma gaNe. deva-gurU te vinA nahIM ane dharma te rUpaja che. deva, gurU, dharma mAnyA te dharmanA AdhAre. A badhAne AdhAra kANa? dharma ! to AnuM nAma dharma kahevAya AnuM nAma dharma na kahevAya. AnuM nAma adharma kahevAya. temaja dharma adharma, durgati ne sadgatinuM zAsana te konA AdhAre rAmajavuM? mAnyatA cAle mATe haribhadra surIzvarajI mahArAje kahyuM ke Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata temAM ekaja AdhAra jaMgalamAM bhulA paDelAne mArga mala tene paropakArI keImIo maLe teja bane. paropakArI bhemIo malyA sivAya mArga pAmavAnuM banI zake nahIM. bhavarUpI araNyamAM A jIvane dharma-deva-gurUne mATe je mArga kADhave te mAga ekaja bhomIo kADhI zake! kyo? te zAstra deva, gurU, dharmane mAnanArA darekane vacana-zAstra upara AdhAra rAkhave paDe che. tethI vacananI ArAdhanAmAM dhama che. tene suMdara gaNavuM, satya samajavuM temAM vaktA viSaya phala dvArA vacanane vicAra kare te adhikAra aMge vartamAna. pobassocosas 9. jI.jajIsTa amRta...vA...Na... huM , pApane bhaya haiyAmAM satata jAgate 8 rahe te samyaktva Take. B cagya jJAnI gurUnI nizrAmAM vidhi pUrvaka dharmanuM ArAdhana karavAnI tatparatA samyaktvanI nizAnI che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , " che vyAkhyAna-17 paII saM. 2002nA Aso vada 2 ravivAra tA. 13-10-ja. badhanArAdhamayA khalu0 zAsakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhaka sUrIzvarajI mahArAja bhavya jInA upakArane mATe pahazaka prakaraNanI racanA karatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdikAlathI bhavanuM bhramaNa karyA kare che. ane janma-maraNamAM aTavAyA kare che. tene aMge kAle vAta thai ke ame pote bhale saMkhyAtA asaMkhyAtA ke anaMtA bhAva ane janma-maraNa karyA hoya, temAM bhamyA hoya tene ame yAda karatA nathI. te tamAre yAda karavAnI zI jarUra? ame bhava bhamyA ane janma-maraNa karyA! tenI lAgaNI ane te nathI! te tenI paMcAta zI? vAta kharI che! nAnA baccAM dardane samajatA nathI hatA, tyAM sudhI tene vaida ke davA ke carI upara bharoso nathI thatuM. darda kevuM che? te samajAvavAmAM Ave te davA pheMkI nahi detAM utArI jAya. dardanI bhayaMkaratAne khyAla na Ave te mA-bApa davA devaDAve, vaida davA Ape, chatAM bhAI sAba kAMIka phADe che, agara tene pheravI nAMkhe che, bahAra jaIne ja gaLuM khaMkherI nAMkhe. bALakanA ajJAnathI tenA dardanI bhayaMkaratA mA-bApane dhyAnamAM rAkhavI paDe! bALaka bhale dhyAnamAM na rAkhe.! ' temaja bALakane dardanI bhayaMkaratA samajAvavI paDe che, kema? te davAnuM lakSya rAkhe. jyAM sudhI tenA magajamAM utara A 2-3 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 AgamayAta nahi tyAM sudhI te davAnI garajavALA rahe nahiM. davA le te ya ema vicAre ke zu' karU` ? davA na lauM' teA mA-bApa mAraze! davA krAnA mATe ? bhAI, mA ke bApanA roga maTADavA che. ? nA! mA ke khApanA zaga maTADavAnA nathI paNa chekarAnA maTADavAnA che. paNa kaMrA dardInI bhayaMkaratA na samaje tyAM sudhI dardathI pIDAtA rahe, krama ke te davA pheMkatA jAya. jema A baccAnuM mane, tema zAstrakAra jaNAve che ke he bhavyeA ! tamArI paNa e baccA jevI sthiti che. tame bhamyA tyAre sukhaduHkhamAM rAjI-nArAjI kayAre nahAtA thayA ? te tA kaheA ? sukhamAM davA ne duHkhamAM TAMTIyA pachADayA na hatA ? jema nAnu` baccuM' nI pIDA bhegave che, khaccuM' pIDA pAme che, ne samajatu' nathI, tenI bhaya'karatAne samajatu nathI, davAne letuM nathI. tema A bhavye anaMtA kAla janma-maraNu karyAM, te bhAgavyA koNe ? te ke zAstrakAre ? tArU daI karyuM ? ne te keTaluM bhaya'kara che ? te samajAve che, paNa huM samajuM chuM, ema karI tame zAstrakAranI upekSA na karI zakA! bevakupha chekarA davA mATe ma-mApane kahe ke duHkhe che. tamane ke mane ? te te napAvaTa jevA gaNAya che. zANA nathI gaNAtA. tema ahI AgaLa tuM e vicAramAM Ave ke anaMtA bhava meM karyAM, anaMtA bhavamAM janma maraNanA duHkhA meM veThayA tamAre zuM? AvAne zu' kahevu' ? bhavya hAya teA napAvaTa ! kahe-samajAve te samajatA nathI. tArA duHkhane dUra karavA mATe davA batAve che. te vakhate mane thAya che. tamane nathI thatuM ne ? eTalI jema kara pAtAnA ? ne na samaje! pIDAne na samaje ! ne aMge devAtI davA na samaje ! davA ApavArUpe upakArabuddhi paNa na samaje! tenI kaI sthiti ? tema ahI tArA anaMtA bhavA khelavA paDe che, te zA mATe!.. temAM amAre matalakha nathI. amAre te e che ke-tu du:khamAM, bhavabhramaNamAM janma-maraNamAM na paDe, tene mATe kahevu' paDe che. enI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purataka 2-jI' jago para "ame bhava bhamyA ne janma maraNa bhale bhegavyA."? AvuM kahe te tene ke gaNave.? jyAM sudhI dardanI bhayaMkaratA na samajAya, tyAM sudhI davAne gaNe nahi ne vaidane upakArI na gaNe, je dardanI bhayaMkaratA samaje te vaidanI ke davAnI kiMmata samaje. jene daInI bhayaMkaratA samajAya tene samajAya ke mAtA-pitA upakArI! AvuM hita karanAra veda upakArI! davA ATalI upayogI. A badhuM kone? te dardInI bhayaMkaratA samaje tene paNa nahi samajanArAne davA, davA denAra. tenA sAgrIte zudra jevA lAge. davA-vaida zatru jevA lAge tyAM carI AkarI hoya to zuM puchavuM! keTalAka dadI vedane upAlaMbha detA ke-carI aMge mArI nAMkhave che tamAre! te carI paLAve che, te konA mATe ? te tuM na khAya na bace. vaida zAne mATe carI paLAve che? daI jaladI nAza pAme, dadanI pIDA na thAya te mATe carI paLAve che, tethI samaju manuSya vidanI kahelI carIne athathI iti sudhI pALe che. jema ke-vaidane sagAne davAne ke kherAkane nathI gaNata, paNa dardanI pIDAne samaje che. A vAta barAbara magajamAM utare te mATe zAstrakAra kahe che ke, A jagatamAM dharmanA mATe paNa tevA jIvo che. A jIvane dharma karavAnuM kahevAmAM Ave tyAM bAnAM kADhe! jarA spaSTa vAta karIe ke kema? amaracaMdabhAIe piSaha nahete karyo? tenA kAraNamAM jaNAvyuM ke kurasada nahatI.! eTale paSata thaye te phurasadanuM kAmane? temAM kurasada meLavavAnI nahiM paNa phurasada maLe te karavAnuM! te A nAge uttarane? sagAM-vahAlAmAM kaI mAM paDe ne jovA na gayA ne te sAjo thAya pachI puche ke kema nahetA AvyA? te kurasada nahotI, tema kahene ? relvemAM, korTamAM, sagAM-vahAlAmAM kurasada nathI! te kahevAtuM nathI, paNa beDI bAmaNInA khetarane kahevAya ! dharma te beDI bAmaNInuM khetarane? je haiye hatuM te heThe AvyuM? haiyAmAM dhama keTaluM jarUrI hatuM. te muddala nahi. kema! te phurasada heya Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . Agamata te karavAnA, tene mATe phurasada meLavavAnI nahi. paNa sagAM-vahAlAM mATe kurasada, rela-keTa mATe kurasada meLavavAnI ! tyAre A sthAnamAM phurasada maLe te javAnuM ! davAmAM bhAve che ke nathI bhAvatI, te koNa le? te daIne na samajate heya te! paNa je samajate hoya te na bole ! jema dadI bevakupha akakala vagarane hAya, te davA mATe kahe ke "bhAvatI nathI mATe nahi lauM, bhAvaze to laIza." dardanuM bhayaMkarapaNuM na samaje te AvuM bele. kurasada nathI te keNa bele ! jene hRdayamAM dharma jarUrI che, te vAta nathI ! dharma jarUrI che te vAta jenA haiye hoya te te kurasada kema na maLe, te te vicAre ke kAma ghera gayuM! rAja che! korTa vigerenI lAgaNI ne dharma vakhate lAgaNI keTalI ? UMcI-nIcI kakSAe rahelI che. te vicAryuM.? hRdayamAM tamAruM je che te heThe AvyuM.! A zuM thayuM. ? hadayamAM dharma keTalI nIcI DIgrImAM hate? tethI heThe AvyuM ke kurasada haze te ! meLavavAnI nahi. na maLI te kahevAya nahi. tamArA leNa-deNamAM, relamAM, keTa mAM vigere kazAmAM A uttara Ape che.? "sAmAyika-pratikramaNa dharmakAryomAM kurasada nahatI! maLaze te vAta.!" A vAkya bIjI koI jagapara vAparyA? kuTuMba, kabIlA, rela, keTane aMge? ekaja Ane aMge vaparAya che. te sivAya bIje kaI aMge vaparAtuM nathI. tyAre AnuM sthAna tamArA hRdayamAM kayAM che? te samajavuM joIe. sAkerabhAIne tyAM daza memAna AvyA, te bahAra munIma sAthe vAta karatA karatA AvyA ke "memAna AvI gayA te kaMI kADhI melAya?" pelA zuM samaje? kADhI na melyA teTaluM ja ne.! DAhyo mahemAna pezAbanA bahAne bajAramAM jAya ke bIjuM kaMI thAya? gAMDe te paDI rahe. A dharma zI rIte AtmAmAM utare ne rahe? kema? te hoya jene tame cakakhuM saMbhaLAvo che ke phurasada nathI.! phurasada haze te Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka raju karazuM. phurasada nahatI te nAgo zabda saMbhaLAve te dharma kyAM rahe.? te vicAre! dharma je AdarathI rahyo te A zabda nikaLe! te na! dharma jevI cIja Adara vagara paDela che, tene kahenAra Adara vagara parANe kare che. te zAthI thAya.? eka ja kAraNathI dardanI bhayaMkaratA samajavAmAM na Ave te davA, veda, carI kaDavA jhera che. ahIM anaMtA bhave janma maraNe tene khyAla Avyo nathI! tethI nathI dharmanI dezakatAnI ke sahAyanI kiMmata thaI. temAM ekaja kAraNa ke dardanI bhayaMkaratA khyAlamAM AvI nathI. mATe kahevuM paDe che ke tuM kahe che te meM sAMbhaLyuM ke "meM anaMtA bhAva karyA janma-maraNathI duHkhI thaye ! temAM tamAre zuM ?" vAta kharI ! paNa tArA ajJAnane lIdhe ja Ama belAya. paNa samajaNanA gharamAM Ave te daInI bhayaMkaratA samaje. mA-bApa reke te paNa vadane tyAM jaI davA laI Ave, daInI bhayaMkaratAna samaje tyAM sudhI davA, ke vaida, sahAyaka ne zatra mAne ! paNa bhayaMkaratA jaNAya te davA, vida, ke mAbApane hitiSI gaNe! tema jeo pitAnA jIvane vicAra kare ke huM kayArane? kaI dazAne ! huM eTale chaganabhAI ke camanabhAI nahi he.! AmAM rahele te! dekhAya te A nahiM? ghara te bhADuta nahi paNa ghara te bhADAnI cIja. A te bhADAnI cIja! paNa bhADuta na hoya. bhADutane javAbadArI hoya ! paNa ahIM pUchAya ke kyArane tuM? mAluma na paDe! mATe ja sudharmAsvAmIjIne kahevuM paDe ke ghaNuM jIvane mAluma nathI paDatI. huM bhavAMtarathI Avela chuM! te khabara nathI. paNa teNe vicAravuM joIe che huM na utpanna thayA nathI ! ne ahIM AvIne jampa-rahyo chuM, paNa kayArane ! te te vicAra kare te ApoApa khyAla Ave. keI manuSya potAnI mAnA peTamAM kema rahyo hato ? te yAda nathI! paNa tapAsatAM-jatAM-vicAratAM Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamakhyAta mAlama paDe. jema galanI ke janma avasthAne khyAla nathI, paNa tapAsanA pariNAme jANakAra thAya che. huM ja chuM te kene khyAla che? janma vakhate koIne khyAla che? janma pAme mAtAnA peTamAM rahyo hate te zAthI? te zAthI mAnyuM?te AgaLa pAchaLa tapAsa karIne samajyA tyAre, tema ahIM AgaLa jIvane aMge tapAsavicAra karyo? A jIva keI dahADe na thayela nathI, jyAre na thayela nathI. tyAre te sarva kAlamAM keIka ne kaMIka avasthAmAM hoya che. tema A jIva A bhavamAM paNa na thaye nathI, te keIkane koIka bhavamAM haze. avasthA meLave jAya. devamAMnI avasthA, manuSyanI avasthA anAdithI hAya nahi. kAraNa viveka, aviveka, madhyama vivekanA mUlanI te gatie che. - A traNa avasthA-devatAnI vivekamUla, manuSyanI madhyama vivekamUla ane nArakIne avivekanI tIvratAvALI, paNa ajJAnatAnI jaDavALI eke gati nathI. ajJAnatAnI jaDavALI kaI gati hoya? jemAM mAtra jJAnane chAMTe heya, ekaluM zarIra haya, rasa, gaMdha, rUpa, zabda jANavAnuM jJAna na hoya, tevI dazA kyAM! tevI dazA nathI devatAmAM! nathI nArakImAM! ke nathI manuSyamAM! kaI devatA-nArakI manuSya ekendriya heya? te nahi. ekendriya koNa heya? te mAtra tiyaca! tiryaMcamAM paNa ekendriyanI jAti. te ekendriya jAtimAM sarva kAla rakhaDa. anaMtA kAla anatA janma maraNe karyA. nahi te tuM kayAM rahyo? te kahene! vivekamAM hameza vartavAnuM, avivekamAM ke madhyamavivekamAM haMmezAM vartavAnuM na bane. paNa ajJAnadazAmAM vartavAnuM haMmeza rahe. anAdi kAlathI ekendriyamAM rakhaDaze te zAne lIdhe? dharmanI davA na malI tene lIdhe. te ajJAnane nAza karanAra vivekanI Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka - UMcI keTi ApanAra evI kaI vastu hoya te kevala dhama AvI rIte dharmane jarUrI gaNe koNa? te manuSya paNa kare te daIne janma-maraNanA raMgane samajanAre, te manuSya je ke tharDa kalAsano pahelA kalAsamAM pAsa thaIne Ave che, paNa je pite kalAsamAM TheTha hoya te dharmane zI rIte samaje? tema ahIM jeo paMcendriya manuSya gati Adi maLavA chatAM nathI dharma vicAratA! nathI tenI apekSA tevA prANIo lekettara dharmamAM zI rIte ! lekottara dharmamAM dAkhala thayA jyAre gaNAya? dharmane davA gaNI Adare tyAre ! judA judA videzamAMthI sArA vadane pasaMda karyo, tenI TrITameMTamAM rahevAnuM lAgyuM. chatAM dekhIe chIe ke hespiTalamAM keTalAka avaLacaMDA heAya ke DekaTara rUjha lAve tyAM hAthathI pate pipaDo ukhADI nAMkhe. gayA che davAkhAne! rega kaDhAvavA AvyA chIe e vAta bhulI jAya teo tyAM ja rahyA che, tema dharmanI IcchAthI lekettara dharma pAmyA chatAM tatvane vicAra karavAnuM zikhyA nahIM. bAhya AcAramAMja dharma gaNya. dharma pAmanAre traNa prakAre che. keTalAka AcArane, keTalAka vicArane, keTalAka svarUpamAM, dharma gaNanArA heya. AcAramAM dharma mahAvata, vihAra, AhAra zudhdhi Adi AcAra bhALuM che temAM dharma. ahIM mahine rahyA vihAra karyo te AcAranI vAta thaI ! paraMtu ahIMthI cAlatI vakhate acAranI maryAdA juve che ke uTavidyA zIkhe che? na jue samiti ane gupti te vicArenuM sthAna, tapasyA vihAra leca te vigere AcArenuM sthAna ! na jue! paNa pAMca samiti traNa gupti te vicAranuM sthAna ! belatAM keTale upayoga ! gocarImAM kema che? te badhuM vicAranuM. keTalAka AcAramAM aTavAI rahe jIdagI sudhI vicAramAM jAya nahIM. keTalAka Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 AgamajyAta manuSyapaNuM' pAmyA, dhama mAM dAkhala thayA mAtra dhama AcAramAM gaNyA vicAra vastu nathI. vicAro sudharyAM che ke nahI...! AThe pravacana mAtA te vicAra pa kanI zuddha pravRtti, pravacana mAtAne dhama gaNe te te vicAramAM dhama gaNanArI. AcAramAM joine dhama mAM pravarte lA paNa vicAra ane svarUpamAM jenI daSTi nathI te bAlajIvA kahevAya. tema madhyama kanuM nAma ? te vicAra tarapha daSTi paNa svarUpa taraphe dRSTi nahi te madhyama kahevAya. samaju kaiAnuM nAma ? tA dharmAMnA kalAsamAM dAkhala thayelA. tatva tarapha daSTi kare te samajI gaNAya. have AmAM dhyAna rAkhavAnuM ke AcAra vicAra tattvamAM paraspara aSA hAya te zu karavu' ? AcAra jALavatAM vicArane, vicAra jALavatAM tattvane, tattva jALavatAM AAcAra ane vicArane bhASA AvatI haiAya te zu karavu ? pati-samajaNA hoya te te tattvane lakSyamAM rAkhe. AcArane vicArane gauNa paNa kare have dhyAna do--sAdhu prANa jAya te kAcA pANInI vATakI na pIe. jIvane bacAvavA mATe levuM che vATakI pANI, paNa te nA kabula ! ahiM nadImAM mAIla jeTalu utaryAM temAM zu' ? varasatA varasAda mAla glAna mATe gAcarI jAya te virAdhanA nahi te thATakInI virAdhanA acAvIne mAIleAnI nadI utarAya varasatA vara sAdamAM gAcI javAya che. teA kAcApANIthI cheTA rahevu te AcAra ane jeIne paga melavA te vicAra. tyAM kayAM evA eThA ? AcAra-vicAra anene aMjali kema ApI te eka ja kAraNa svarUpa ! eTaluM karIne paNa vicAra karaze te dunIyAnI jaMjALamAM phUlAze nahi. dunIyAnI jaMjALathI AraMbhathI dUra rahevuM te ATalu karIne vihAra karaze tA thaI zakaze. jethI mAcArane Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-ju vicArane dabAvavo paDe, A vAta je samaje te kharekhara dharmanA svarUpane samajanAro gaNAya. te svarUpa kevala vacana dvArA samajAya. tethI vacananI ArA dhanA dharma che. vacana budha-samaju mATe jarUrI gaNAvyuM. zAstra zrata, AgamanA mAnabharyA zabdo nahi vAparatA vacana zabda mAtra svarUpane jaNAvaze, kema vAparyo? vacana te taddana sAmAnya zabda te kema levAmAM AvyuM? mAnabharyA zabdo na lIdhA. "rAjapanA rahag" te na lIdhA! Agama, zruta zabda ne lIdhe paNa vacana kema lIdhe? vacana kone kahevuM ? te padArtha zuM kahevuM ? vaktA svarUpa viSaya dvArA mahattA mAtrathI ArAdhanA kaI? Adi samajAvaze te adhikAra agre vartamAna ja0@away a... mR......vA...NI 0 pApanA Dara sAthe samyapha saMkaLAyuM che, e vAta sApekSa rIte dhyAnamAM levAthI pigalika Asakti ghaTe che. 0 vinaya-vivekapUrvaka dharmanI ArAdhanA karanAra mumukSu karmonA baMdhana jaldI dUra karI zake che. * dharmakriyAnI upekSA, anAdara ke abahumAnanI vRtti bhavAMtaramAM Ucita dharmasAmagrInI prAptimAM : aMtarAya rUpa bane che. - - Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAna 18 ! saM. 200ranA Asa va. 4 vAra sema tA. 14-10-46 pavanArAdhanayA khalu zAsakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribha sUrIzvarajI mahArAja bhavya jIvonA upakArane mATe paDazaka nAmanA prakaraNanI racanA karatA AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM dareka jAti tapAse. dareka jIvana-maraNa kare che. janma le che yAvata jIvana jIvIne maraNa-zaraNa thAya che, paraMtu amuka manuSya ane deva sivAya duniyAnI daSTithI khAsa jarUrI AbarU jevI cIja keInA dhyAnamAM AvI nathI. ekendriya, vikalendriya jIvemAM AbarU ke mAna-apamAna zuM? tene vicAra nahi! paraMtu manuSya ane devatAne mAna-AbarU eka evI cIja ke jenI AgaLa bIjI badhI cIje kaDInI kiMmata ! thAvat dhana, mAla, kuTuMba, kabIle, te badhuM upagI gaNe? paraMtu AbarU sAthe le te te badhAnI kiMmata keDInI paNa na gaNe ! kaNa? te manuSya hoya che. paNa ekendriya ne zuM? jhADa heya te se varSanuM hoya tenI nIce jhADa-pezAba kare te zuM ? te kaMI nahi. vikalendriyamAM AbarU jevI cIja ja nahi. jagatanI apekSAe saMjJI paMcendriya manuSya ane devatAmAM AbarU samajAya je kiMmatI gaNAI! te sivAyane A saMsAra janma-maraNavALo che. AhAra, zarIra bhaya, nidrA, mithunavALo, vinAzavALe, zarIra, sthAna, saMtAnavALo che, chatAM AbarU jevI cIja samajavAmAM nathI AvI, te kiMta kayAMthI kare? jagatanI upayogI cIja AbarU Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-jI A jIvamAM nathI AvatI. tyAre ApaNe vicArIe te tene je janma eLe gaye. jene AbarunI samajaNa-kimata nathI, te che ke mAre toya zuM? eka vAta dhyAnamAM rAkhaje. kaI! jevuM tame bIjAne mATe dhAre tevuM tamAre mATe te dhAre te ! sAvaceta rahevuM joIe ke te tamArA mATe na dhAre tenI takedArI rAkhavI paDe! bIjAne mATe dhAravAne haka, tema bIjAne tamAre mATe dhAravAne haka jarA paNa nathI ema mAnIe chIe! kema ! AbarUne kiMmatI na samaja. nArAne ekendriya vikasendriya ke DheranA nAme jaNAvyA ! tene mana sthAna, zarIra, sAdhana, saMtAna nathI ? badhuM che ! te Dhera kema gaNAvyA? te hisAbamAM nahi. te eka ja muddAe ke AbarUne oLakhatA nathI tenI kiMmata nathI. ApaNe AbarUne kiMmatI gaNI tethI tene nahi gaNanAra te ApaNu mate ke halako lAge? A vAta tamArA mATe na thAya! te tamAre vicAravAnuM che, ame AbarUne kiMmatI gaNIe chIe paNa kyAM AbarU? jarA AgaLa jAva ! kayAM? dharmamAM . je tamAre AbarU aMge vicAra che. te maravAne aMge paNa AbarUbhara maryo ema kahevAya ane jIvato AbarU vagara jI te maryA barAbara ! tame A badhA AbarUne kiMmatI gaNIne A bele che. vahevAra kare che. tema jeo parasavanI daSTivALA hoIne dharmanI kiMmatane gaNanArA dharmarahita manuSya ne ke gaNe? te tamAre hisAbe gaNuM le! vicArI le! jo ke AbarUne samajanArA karatAM nahi samajanArA anaMta guNA. ekendriya vikalendriya asaMjJIpaMcendriya, sAmAnya saMjJI paMce. ndriya, tene AbarU gaNavI che kayAM? kiMmata karavI che kyAM? tame muThIbhara AbarUnA bajAravALA ! bAkI nA AbarUnA bajArane I Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata nAra nathI. AbarU cIja uttama hovAthI tame thoDA chatAM tame tamArI jAtane Dhora-DhAMkhara pazumAM javA na dIdhI. jema AbarUne tame samajyA tenI kiMmata samajyA pachI AbarUne nahi samajanAra ke tenI kiMmata nahi samajanAro varga te tamAre mana Thera-DhAMkhara ke pazu tema jalarUpa jIvanane mahelarUpa banAvanAra dharmanI kiMmata upAdeyatA na samajyA te tamArI kiMmata jJAnIonI daSTie keTalI? jarA gaMbhIratAthI vicAre ke-A jIvana mahela ane teja jIvana jela ! kayI rIte ? te jarA samaje duniyAdArInuM che. daLa jevAnI, ke AvavAnI chUTa hoya te mahela! paNa jemAM levAya nahi, ke bahAra javAya nahiM, te makAna suMdara hoya te paNa jela! A jIvanane A jIvana puratI daSTimAM rAkhIe te te ApaNuM jIvana kevI daSTimAM? te jelanI ! jyAre ApaNA jIvananI cAre bAju jIvana pahelAM zuM hatuM? pachI zuM thaze? te vicAra karIe ne dekhI zakIe te A jIvana mahelanA rUpamAM Ave ? jIvana gayA ane AvatA bhavanI daSTi vagara rAkhavAmAM Ave te jIvana jela rUpe. tema A gayA ane AvatA bhavane vicAra karavo nathI te jela ! jeo jIvanane mahela rUpa dharanArA teo kaI daSTithI dekhe? jema AbarU ane tenI kiMmata gaNanArA AbarU ane tenI kiMmata nahi gaNanArA vargane ke gaNe che? te Dhora-DhAMkhara tiryaMca zabdathI kahevAmAM AvyA, tema ahIM AgaLa ApaNe jIvanane jela banAvanAra jIvanane mahela banAvIne jANanArA jJAnIonI daSTimAM kevAM.? AkhI duniyAmAM paNa jIvanane mahela banAvanArA mahAnubhA jeo gayA jIvana ane AvatA jIvanane vicAra kare che. AvuM jIvana bIjA jIvane karatAM keTaluM UMcuM ? te vicAre, tyAre pitAnuM jIvana mahela rUpa lAge. AvuM jIvana jIvanArane jela rUpa jIvana jIvanArA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-ju tarapha kaI daSTi thAya? te vicAre ! A vicAra jyAre kharekhara haiyAmAM ketarAI jAya te mAnavuM paDaze ke mahela tarIke jIvana jIvavAvALA te Astike ane jela jIvanane jIvavAvALA nAstike. mahela jIvana jIvavAvALA badhA Astika ! dareka Astika mahela jIvanathI jIvavAvALo. kaI paNa Astika! jela jIvana jIvavAvALe heya nahi. jela jIvanathI jIve tenuM nAma Astika ja nathI. meM pahele bhave puNya karyA tethI manuSya thaye? atyAre kevA karma karUM chuM? tethI kaI gati pAmIza.? te be vicAra cAlu rahe. kedIne bahAra pharavA laI jAya, tethI zaherI nathI kahevAta. kaI vakhata zaherane khulI daSTie dekhavAvALe paNa kedI gaNAya, zaherI nahi tema ahIM paNa mAtra deva-gurU-dharmanI jogavAI maLI! vAte cAlI te vakhate saMskArathI dharmane kahe-bele-vicAre teTalA mAtrathI Astika thatuM nathI. mahela jIvana tenuM nAma ke sarvadA mATe vahevAra chUTe. koI paNa vakhate javuM hoya, jagatanA vahevArane je heya te khule hoya. tema A jIvane 24 kalAka AvatA bhavanA ane gayA bhavanA vicAre gayA bhavane AvatA bhava ane karmanA vicAro rahe tyAre A mahela jIvana ! paNa keka vakhata vIjaLInA camakArA jevo A vicAra AvI jAya, kedI jema pharavA nIkaLe to te kedI kahevAya. tema kaI vakhata AvIe ane ho ho karIe. tethI mahelanA jIvanavALA nahi. paNa jelanA jIvanavALA. eka kSaNa paNa bhavabhaya vagarane na hoya te mahela jIvana vALe ! jemAM tame navakAranI kathA sAMbhaLe che. temAM bIrAnI kathA saMbhAre.! Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAmI - sAne hukama che. bIjoruM lAvavuM. e orDara ne tyAM te rahyo che. tenA chokarAne vAro AvyuM. tene bacAvavA mATe vAre pite lIdhe. kahe maraNa vahayuM ke bIjuM kaI? hajAro seMkaDo maryA che, tethI DozI raDatI rahI che. chokarAnI cIThI AvI ne chokare maravAne tethI rahe che. ane temAM te kabula karIne nikaLe che. jenA ghera rahuM chuM te mArA beThA kema jAya. bIjAne Apatti Ave te mArAthI kema jovAya? te vicArathI mota vahore che. tyAM javAnuM cokkasa bIjo teDavAnuM cakkasa! tenI sAthe maravAnuM cokkasa traNe cokkasa che. ne AvA prasaMgamAM pite bagIcAmAM pesatAM ja karizuM tALa bele, te AtmAmAM saMskAra kayA te vicAra! navakAravALI gaNanArA kaMika che. paNa maraNane netarIne maraNanA meMDhAmAM jAya ane te te vakhate ja daMtALa ! belanArA keTalA? te zabdamAM kiMmata nathI. paNa prasaMge vicAre ane maraNanA meMDhAmAM javAya ane AgaLa zuM banaze? tene niyama nahIM, tethI devatAne je nathI bIjarU teDayuM, te paNa game sadaMtALa ! kaI sthitimAM haze tyAre avyuM haze. matanA meMDhAmAM DekuM Ave che te vakhate. amathI navakAravALI gaNAya che, kAussaga pAratAM re caritAmAM belAya che. temAM kutuhalI hoya te ja jiMtA bele te Akhu makAna gAje. A saMskAra mATe nakAmuM nathI paNa kharUM kyAre? AvA etata saMskAra thavA joIe. jayAM matanA meMDhamAM DokuM muke che tyAM nA karatA kahA mahelanuM jIvana kevuM. ApaNe jelanA jIvanavALA chIe. navakAravALI vakhate ja saritA bele paNa hRdayamAM keTaluM? Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta pANImAM uMDANu ALyuM ! te vakhate mAne maryAM daza ne bApane maryA mAvIza varSa thayA te sAMbhaLavAnA nathI. ghAMTA nakAmA javAnA che. chatAM A! bApa re! A! mAre! kone kahe che ??khe che ? chatAM bacapaNunA saMskArA kevA sajjaDa ghusyA ke te jagApara A ! mA re! e ! bApa re! tema aDDI navakAranA saMskAra ghusyA ke LamA aiMtAna mAtanA prasaMge Avyu. AvA saskAro na Ave te ApaNe mahelanA jIvanavALA kevI rIte ? mahela jIvanamAM AvyA kayAre gaNuAI e ? teja saMskAra jyAre prasaMga Ave tyAre te ja nikaLe. tyAM ja'galamAM musApharI karatAM bagIcAmAM pesatAM name a'isALa' kema AvyuM haze ? zIkhIne meAkA nathI. pANInA bhaya lAgyA te vakhate kAI zIkhavADatu nathI chatAM sa`skAra hAvAthI e! ma ne A! bApa ! tevA saMskAra Ave paNa arihaMta mahArAjanA nAmanA maLe che ? dareka prasage khame 'itALa Ave te kharA saskAra kahevAya ! ApaNe teA janma ne maraNane eka sarakhA rAkhyA. mATe badhAnI asajajhAya gaNo paNa navakAranI nahI' avitraH pavitratA apavitra ke pavitra hAya paNa navakAra mATe koI jAtanA pratibaMdha nathI. navakAra te dharmAMtI nuM cakra, tene keAI rAke nahI' ! navakArane kema asajajhAya nahIM ? sUtrakArane sAMdhu' hatuM ? te nA ! paNa ArAdhanAnI jaDa te. Aratika ArAdhanAnI jaDa vagara rahe nahI. te mATe madhe chUTa. janma vakhate saMbhaLAvAya! maratI vakhate sa`bhaLAvAya. janma-macchune aMge navakArane baMdhI nahI'. navakAra ArAdhanAnI cIja, ArAdhanA *ma ? ATalI badhI cIja jANIne chUTathI upayoga karavAnA kahyo Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'Agamata tyAre ApaNe temAM asajajhAya nahIM gaNavAnI ! tenuM kAraNa zuM? gaNAya gaNAya ema nahIM paNa te gaNyA vagara rahevAya nahIM. eTalA jabarajasta balkA paDyA hoya A caudapUrva sAra te zA saMskAra mATe tamAre ArAdhanA vagara eka kSaNa na jAya mATe tamAre A hathiyAra choDavAnuM nahIM. jema brAhmaNane jaI, zIkhane karapANa cheDavAnA nahIM tema tamAre mATe navakAra covIsa kalAka tanmaya rahevo joIe. je tene mATe chUTa ApI ke A te tame pavitra che ke apavitra che paNa navakAra te gaNyA jAo. A rIte Astike mahela-jIvanamAM jIvavAvALA vIsa kalAka dhamane jIrUrI kiMmatI gaNe ja nahitara te A badhe varga AbarUne, ane tenI kiMmatane jANatA nathI. tene tame jema juve che tema mahela jIvana jIvanArA jela jIvana jIvavAvALAne dekhe, temAM navAI zI? mahela jIvana jIvavA mATe taiyAra thayelA vicitra heya . keTalAka mahela-jIvana jIvavAvALA saphala thAya che, keTalAka mahela jIvana jIvanArA saphalatA meLavavA mATe taiyAra nathI thatA. parabhavanA vicAra karatAM covIsa kalAka vicAra rAkhIne manuSyabhava mahelarUpI jIvana jIvanArA dharmane sAdhIne jIvana saphala kare tevA keTalA? A jagatamAM AbarUne tenI kiMmata samajanArA karatA te meLavanArA ke vadhAranArA keTalA?te gaNyA gAMThayA! tema ahIM Astika mAtra dharmanI kiMmata mahela jIvana jIvavA mATe karanAro hoya paNa sAco dharma meLavanArA keTalA ? te AMgaLIe gaNAya teTalA! jagatamAM AbarU meLavavI muzkela che. te malyA chatAM tene TakAvavI te bahu muzkela che. tema ahiM AstikatAnI daSTi AvavI muzkela, temAM sAce dharma pAma muzkela, te pAmyA chatAM sAco dharma Taka te bahu muzkela!!! Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duniyAmAM AbarUra chavAya te basa kahevAya, kema kahevAya che, ema? AbarU meLavavI muzkela che, paNa meLavelI-TakAvavI muzkela che. tema dharma sAce meLavavuM muzkela chatAM malyA te TakAvavo muzkela che. AbarUne bhaya kene? te AbarUnI kiMmata karanArane age. tema ahiM paNa sAce dhama pAmyA chatAM paNa te dharma javAne bhaya kenA aMge ! sAcA dharmavALA kahevaDAvavAne aMge. keTalAka sAce dharma kahevaDAve ane teja dharmane ghAta karanArA heya. kema? dharmanA prakAra traNa-AcAra, vicAra, svarUpa, pahelAM te keTalAka dharma pAmatAM ekalA AcArane samaje. vicArane samaje nahi, keTalAka vicArane samaje, paNa svarUpa, AcArane samaje nahi, keTalAka svarUpe samaje paNa AcAra ane vicArane samaje nahi AvA keTalAka samajaNanI khAmIvALA duniyAmAM sAmAyika pUjAvigere karavuM temAM zrAvakapaNuM, ghera jamaNa vakhate jamaNune upaga naivedya tarIke prabhujIne dharAya che ke nahi? teno vicAra nahi. pUjAnA hAvAnA sthAne nIlakula kIDIo vigere. hoya te juve nahi. ne nhAvA bese te zuM thAya? tethI badhAmAM ajayaNAnuM pApa thaze ? | sAmAyika pratikramaNa dAna-zIla AdimAM zuM? te keTalAka AcAramAM rahelA vicAramAM nahi gayelA comAsAmAM lIlotarI nahi khAvI te vicAra rAkhaze paNa cikAzathI nIlakula thAya tene mATe vicAra karyo.! Ama zAka kaMdamUlanuM nahi khAya paNa pApaDa upara lIlaphUla AvI te luMchIne khAya.! Ane artha AcAra rAkhe, paNa vicAramAM khAmI ! AcAramAM vasyA vicAramAM zUnya. keTalAka AcAra-vicAramAM vasyA, paNa svarUpamAM zUnya! kema! tame keNa! te vizA osavAla, vIzA zrImAlI, paNa tame AryakSetra uttama kula jAti vagere kahyuM.? kayAMthI AvyA, te navA A 2-4 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata parA-gepIparAthI! paNa AvyA kyAMthI? te mAlama nathI. kayAM jazo? te-ghera ! bajAramAM! paNa e vicAra Avyo ke kayA karma che? tema kayAM javAze? te vicAra nathI. Apatti svarUpamAM AvI che. tethI nathI AvatuM. AvanArAnI khAmI e haju kSamya che. kSamya artha e nathI ke hoya che, paNa ene sudharavAne avakAza. AcAra-vicAravALAne samajAve che te paNa kharU kaheze. samajaNanI khAmIthI AcAramAM javAya che. vicAramAM nathI javAtuM. vicAramAM javAya che te svarUpamAM nathI javAtuM. te kSamya paNa jeo kuhADAvALA te kSamya nathI. kema? svarUpamAM ramanArA te AcAra vicArane zuM karavAnA? te te AcAra ne vicAranA kuhADA ! AcAravicAranA rakSaNa karavAnI buddhi na thAya te ene tattva keNa kahe che? jJAna virati Ave tyAre gaNAya. "zAnaM DhAmAvAva" jJAna phala nathI mATe tene anaMtI vakhata pAmyA. zAsananA kuhADA-keTalAka AcAra dvArA, keTalAka vicAra dvArA, keTalAka svarUpa dvArA dharma jANanArA te tame kahyuM hatuM. te hA paNa vicAra vagarane AcAra ne svarUpa vagarane AcAra vicAra tema kahyuM nathI. jeo vicAranA nAme AcArane ane svarUpanA nAme AcAravicArane phakIdete zAsananA kuhADA che.mahAvIra mahArAjanA chamahinAnA lohI baMDA mATe revatIe pAka taiyAra karyo. mAre nimitta karyo che. mATe te na lAvIza! sarvajJa bhagavAna kahe che ke te svarUpa vicAramAM ocho paNa A te vaDhakaNI vahunuM sthAna thayuM. vaDhakaNI vahune ghara, saMbhALavAnuM na sUjhe, kema karyuM? tema kahIne laDhavAnuM ja game. tema vicAranA nAme, AcArane, svarUpanA nAme AcAra-vicArane uThAve te vaDhakaNI vahu gaNAya. tema mArge cAlanArAne AcAra-vicAra kharekhara meLavIne levAnA che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka raju mATe dezanA devAvALAe bALaka AgaLa AcAra-vicAra tattavanI sthiti TheravavI nahi; pite paNa tenI AgaLa te ja sthitimAM rahe. svarUpanI apekSAe traNenI AvazyakatA che. bAdhya bAdhakabhAva kyAM? bAdhakanA bhAve ! AcArane bAdha thAya te vicArane, vicAra ane AcArane bAdha thAya te svarUpane bAdha na thavA de ! bAdhya bAdhakane aMge AcAra vicArane bAdha Ave tethI tenI AvazyakatA muddala ochI thatI nathI. te traNamAM kyA svarUpane uttama gaNavuM? te jinezvara bhagavAne kahyuM te! vacananI ArAdhanAmAM dharma che. AcAra vicAra svarUpane aMge kaI rIte te jaNAvaze? te adhikAra age vartamAna. a mR......vA...NI.. 0 saMsAranI pakaDa DhIlI thayA vinA dhamanI kriyA rUce nahiM. 0 bhavabhramaNane bhaya haiyAmAM prabaLa bane tyAre che dharmanI ArAdhanAmAM rasa Ave. 0 vItarAga prabhunI vANanA zravaNanA baLe vicArenI jAgRti keLavavI jarUrI che. che saga-viyoga saghaLA duHkhanuM mULa che. A , vairAgyanA baLe ArtadhyAna ghaTADavA prayatna kare. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @gi low nu like I, R vyAkhyAna-19 saM. 2002nA A va. 5 vAra maMgaLa tA. 15-10 46 pacanArAdhanayA khalu zAsakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrImAna haribhadra sUrIzvarajI mahArAja bhavyajInA upakArane mATe SoDazaka nAmanA prakaraNanI racanA karatA AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI bhavanuM bhramaNa karI rahyo che. janma-maraNanA cakkaramAM caDIne AMTA mArI ja rahe che, paraMtu tenuM bhAna manuSyabhava pAmyA sivAya ke AstikapaNuM mahyA sivAya kaI bhavamAM AvyuM nathI. kema ke AstikapaNuM AvyA sivAya A jIvana jela jevuM rahe che. jelamAM jema aMdara dRSTi jAya paNa bahAra jAya nahi. zaheranA bacAva mATe jeTalA kilA hoya tenA karatAM jela nA killA moTA hoya che, tema A jIva jyAM sudhI manuSyapaNumAM AstikamAM AvyA nathI, tyAM sudhI cAlu jIvana sivAya bhUtabhaviSyanA jIvananI dRSTi hetI nathI. bhUta-bhaviSyanA jIvananI daSTi mAtra AstikatA dharAvanAre je hoya tene heya. te sivAya koIne hetI nathI. jyAre bhUta-bhaviSyanA jIvananI daSTi Astika sivAya thatI nathI, te AtmAnI svayaM zuddhapaNAnI daSTi hayAta hoya ja zAnI ? Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2- bhUta-bhaviSyanuM jIvana vicAravuM te A jIvana dvArA anubhavIne vicAravAne avakAza che. kaI paNa cIja hoya tenI cUta ane bhaviSyanI avasthA hovI joIe. avasthA vagaranI koI cIja hotI nathI. cIja te nacIja nI cIja banatI nathI. mATe nItikAra e kahyuM ke- "nArane jAya jAvaH" kaI divasa cIja nathI bananArI hotI nathI. bane te avasthA! mATI navI banatI nathI. tene ghaDo ThIbarA-ThIkarA bane jema mArI navI bananArI nahi tema ahiM paNa svAbhAvika rIte cIja dravya padArtha na banatuM nathI. haMmezane che. dravyanI apekSAe AkhuM jagata nitya che. jagatamAM kaMI anitya nathI. janma-maraNa-nAza dekhIe chIe, te anitya nathI te kema kahe che ? kenI apekSAe kahIe chIe? chokaro ghaDIyAmAMthI, gedamAM, godamAMthI, dhULamAM, temAMthI nizALamAM pachI dukAna paradezamAM javAvALe thaye chatAM tenI mAtAne chekarAvALI gaNIe chIe. chekare te vastu ! jema chokarAnI avasthA cAhe tevI thAya tethI chekarAvALIpaNAmAM phera paDato nathI. tema A jagatanI badhI cIje ApaNane upana nAza thatI dekhAya, paraMtu te cIje mUlathI te che che ne che.. jema cIja navI thatI nathI tema cIjane nAza paNa te nathI. mATe "nAranA mAvA" kaIpaNa divasa achate padArtha thatA nathI. nAmo rite sata" keIpaNa jage para padArtha hoya tene nAza thato nathI. ApaNe bIja vAvyuM kapAsa thayuM, kApaDa paheravA lAyaka thayuM, cItharAM thayAM ukaraDe gayAM A badhI avasthA paNa pudgala che che ne che. achatuM dravya utpanna thatuM nathI, tema mUla dravyane nAza thato nathI. mAtra avasthAe paryAya navA-navAM thAya, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 Agama yAta ahiM ja vyApelA pudgala ajavALuM Aya te ajavALApaNe te na hoya tA aMdhArApaNe pariName ! eTale dravya-cIja krAi divasa navI thatI nathI. temaja tenA nAza paNa thatA nathI ! kAne ? dravyanA ? paNa avasthAne nahi ! avasthA haMmezAM thAya tenA nAza thAya che, paraMtu cIja te temanI tema. gheADIyAmAM suvAvALA ApaNe, dhULamAM kramageATIla karanAra Apaze. ekaDA mArI mArIne zIkhavyeA hatA te, vepAra karanAra, dezAMtara janArA, khALaka yuvAna gharaDA ApaNe te badhuM k pazu jIvapaNuM' nathI tu, ApaNAmAM manuSyapaNuM na kRyu ? temAM avasthA pharI tema jIvapaNe vicAro. A jIva nArakI tiya ca manuSyane devatA thAya. zuM kare? te avasthAe ! jIva emanA ema. jema mAla, yuvAna, vRddhApaNu te avasthA phare che tema nArakI manuSya tiyA~ca devapaNu te avasthA phare che. vastu te, nitya ja che ! A vastu vicAre tyAre sheje AstikatA AvI jAya tene aMge vicAra Ave. ke badhuM kharU ! mArA janma navA! paNa huM navA nahi. zAthI ? dravya navu` utpanna thanAra nathI ! te mAnavAsamajavAmAM Ave te sheje samajavAmAM Ave, paNa huM navA nathI, junA chuM. ! sadAnA chuM. huM te nizcaya thayA tyAre. jevI A bhavanI avasthA che. ! tevI kAMIka gayA bhavanI avasthA hAvI joI e. ! A bhava cheDAvALe tethI tenI AgaLa kaI paNa avasthA hAvI joie ! je jIva dravyane samaje che. tene A vicAra saheja che! teTalA mATe navatattvamAM pahelAM jIva tattvane sthAna ApyuM. temAM kharI rIte tamAre kaI karavAnuM naheAtuM ! tenA asa`khyAta pradezamAM vadhArA karI zake| tema nathI, tame jANA teya theADA karI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I !! - * ke * * - pustaka zake tema nathI. jANe ke na jANe. paNa asaMkhyAta pradeza che. jene jANIne kaI paNa pheraphAra nathI. jIvane jANe ane na jANe temAM pheraphAra nathI. nahi jANanArane jIvate ajIva ne jANanArAne jIva te ajIva thatA aTake ema nathI. jANanArAnA be jIva thatA nathI, nahi jANanArane jIva ajIva thatuM nathI. ajIva jANe heya te phAyade kema? ajIvane jANavAmAM karma pudagale vaLagyA mAlama paDe, tene rekIe te saMvara, nAza karIe te nirA thAya. ajIvane jANyA phAyade, jIvane jANyA ze phAyado paNa! kharI vAta e che ke ugharANI konI karavAnI! gallAmAM paDelAnI ke bahAranAnI? gallAmAM paDyA te paDyA che, tene gaNe ke na gaNe te te vadhavAnA ke ghaTavAnA nathI. pachI zA mATe? tema jIvane jANe! juo ! paNa! te tenuM vadhavuM-ghaTavuM nathI, na jANe te vadhe ke ghaTe nahi. jIva te sIla baMdha gaLe tyAM gaNavAnI jarUra kema gaNe che ! ugharANI pArake ghera rahelI hoya tyAM gaNAya, galAnI ugharANI na heya. Apa! jyAre ApIza? te na hoya. ' jIva te sIlabaMdha gala che, mAge ke na mAge ugharANI kare ke na kare te tene te ja che galletema A jIva te sIlabaMdha gajo. kema ke ApaNe mAnanArA ke abhavyane jIva paNa sIlabaMdha gale. tene paNa sattA e kevaLajJAnavALe mAnIe chIe. je abhavyane paNa kevaLajJAnavALo mAnave jarUrI che. te na mAnIe te jJAnAvaraNIyanI prakRti kayAMthI mAnaze.? pAMce mAnaze? kevaLajJAna na hoya te kevaLajJAnAvaraNIya kyAMthI mAnaze.? svarUpe kevaLajJAna na heya te jJAnAvaraNa mAne te jaDane pAMce mAnI le ne ! kema? tene che nahi chatAM mAnI le! heya tene Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata reke te tenuM nAma AvaraNa abhavyamAM sIlabaMdha galle heya. kevaLajJAna te paNa abhavyamAM, sarvavirati, dezavirati, samyakatva paNa abhavyane svabhAva chava svabhAva tarIke. jevo bhavyane jIva te abhavyane jIva. abhavyamAM sIlabaMdha badhI muDI rahelI che. jeTalA siddha mahArAjamAM guNa teTalA abhavyamAM jeTalA abhavyamAM teTalA siddha mahArAjamAM, mATe temAM phera nahi. mATe jIva gallo sIlabaMdha che. mATe tene jANe ke na jANe, tapAse ke na tapAse te vadhe ke ghaTe nahi. te tene jAna jAye tapAsya ke na tapAye zA kAmane? te te ekabaMdha! ajIvamAM te AvavuM-javuM vadhavuM-ghaTavuM che. jIvamAM ghaTe ke vadhe.! - pudgala sArA ke naThArA Ave, saMsAramAM rakhaDAve ke mokSa meLavI de te pudgala. mokSa thAya kayAre? te pudgala chuTA paDe tyAre! mATe? ajIva tatva jANe jIva tava nakAmuM !! bakarAnA gaLAnA AMcaLa je rAkhI muko. bakarInA gaLAnA AMcaLathI jagatane ke tene phAyado thato nathI. tema jIvanuM jANavuM te jIva ke ajIvane phAya kare nahIM. jIvane che temAM vadhavAnuM nathI, ne ghaTavAnuM nathI jIva je sthitimAM che te sthitine che. cAhe nigodamAM ke siddha paNAmAM hoya te paNa jIva che tene te che. temAM pharaka nathI, mATe jIvanA bhedamAM "vaLa-phiM" cetanA svabhAva lIdhe dareka jIvamAM cetanA che. tene jANe ke na jANe te bacAva ke nukazAna nathI tene aMge mAthAkuTa zA mATe karavI? - te tenuM rahasya e che ke kaMIka jANavAthI bacAva! nahI jANavAthI nukazAna! zAthI? ajIvathI karma jANe tene rokI zake, teDI zake. zubhAzubha jANe temAM zubhamAM vartI azubhamAM na varte, baMdhanA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2 Ta kAraNe jANe, temAM na varto. te vAta kharI. ke jIvatatva jANavAthI jIvamAM nathI vadhavAnuM, na jANe te temAM lagIra ghaTavAnuM nathI ! mATe kahIe chIe ke dareka padArtha dravyarUpe nitya che paraMtu tenI avasthAo thAya. avasthA ajIvathI, paNa thAya konI? jIvanI! tamA Theke pudgalane ! te tuM rADa kema pADe che? chokarAe upADIne gALa dIdhI. gALa kema kahe che ? sIdhe sIdho jA ! bIjI vakhata dIdhI !na de? tyAre kahe ke huM kayAM dauM chuM? mArU moDhuM de che! tyAre pelAe tamAro mAryo, kema mAryo? te mAre hAtha mAre che! tema ahIMyA sarva jIva jIva karIne jude rahe. avasthA na mAne ane dravya mAne ! te pachI vege che, sparza-rasa vigere thAya che, tyAM uMca-nIce kema thAya che. jIva jIva karyA karane! jIvane caDatuM nathI, pharatuM nathI, tene jJAna kema thAya che ! pudagalane pudgala aDe che tethI jJAna thayuM, te tene jJAna kema thayuM! jIvanA guNo che, te che paNa pragaTa ane apragaTa te be pharaka che. ahIM AgaLa tAre pudgalathI pragaTa thavAnuM mAnavuM paDayuM kema? pudgala khasyAM te aTakayAM ne jIvamAM guNe che te che, paNa tenAmAM pragaTa-apragaTa baMne rahelA che. mATe tenA paryAya avasthA karmanuM AvavuM, te AvRta, khasavuM te anAvRta, anukUla, pratikUla karyA hoya sukha-dukha sAdhanapaNuM, A kayAre! jIva jevI cIja vyavasthita mAne tyAre! jIva dravya na mAne te tene karma, AvaraNa, anAvaraNa, jJAna vigere zuM! bhIMtaja na mAnI te citrAmaNa DhoranuM che ke manuSyanuM? te zA kAmanuM? tema ahIM AgaLa jIva dravya lakSyamAM na laIe te jIvathI jIvanA guNa tene AvaraNa te khasavAthI guNe pragaTa thayuM tenA dvArA guNanuM udbhavamAM AvavuM, te kayAMthI thaze? mATe jIva pahelAM jANavAnI jarUra Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata paraMtu A bhAmAM thatI avasthA ne teya AgaLa pAchaLa thatI mAnavI sahelI. A bhavamAM avasthA maLI ke anAdimAM guMthAelA chIe. gayA bhavamAM hatuM emAM vadhe nahIM hoya. AvatA bhavamAM evI avasthA haze. te mAnavAmAM buddhine kasavI paDaze nahi. gaye bhava, Avate bhava mAnavAmAM kayA jIva dravya mA tethI muzkelI paDaze nahIM. jIvane mAnya eTale tenI avasthA jema A te gayA bhavamAM thaI ane AvatA bhavamAM thaze te mAnavAmAM buddhi kasavI paDatI nathI. ATale te buddhine pravAha abhavyapaNAmAM paNa hoya ! gayA bhava ke AvatA bhavanA pApa mAne ! bhavabhramaNa karyuM te mAne! deva vigere thavAya, tema mAnavuM sArA-kharAba karma karIe te deva ne narakamAM javAya. te badhuM abhavya mAne. te na mAnate heya te deva-devatA kyAMthI mAne? deva thavA mATe tapasyA ahiM kayAMthI kare? eTalI buddhi ane kasavI paDI. A jIvananI pahelAM evI avasthA hatI. AvatA bhavamAM sArA-khoTA karmathI mArI sArI ke kharAba avasthA thAya che. temAM buddhi kasavAnI vAta hoya che. paNa jema nahi. jene kayAre? buddhi bhavanI kase? pahelA bhava hatA ne AvatA bhava che. pahelAM puNya-pApa karyA te bhogavavAnA ! AvatA bhavamAM karazuM te bhagavazuM ! te daSTi abhavyane paNa! tethI jenapaNuM nahi, paza bhAvasthitimAMthI nirAlI sthitine vicAramAM le te jenapaNuM ! A bhava-ga Avate bhava devane heya, kAraNa kAyAnI - kedamAM purAvavAnuM kharuM ne? kedI cAhe te sAbaramatI ke reDAnI jelamAM rahe. keda che tyAM khalAsa che. che tema A jIva A kAyAne kedI banelo cAhe te jAnavaranI kAyAmAM rahe, devanI kAyAmAM rahe, narakanI kAyAmAM rahe ke manuSyanI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-juM kAyAmAM rahe. paraMtu kedI te kedI. tenI mukta dazA eka judI. gayA bhava ke AvatA bhavanI atyAre kedInI avasthA che. phakta sagavaDavALI ke sagavaDa vagaranI keda ! keda te keda! devatAne sagavaDavALI ne narakane agavaDavALI ne manuSyane sagavaDa-agavaDavALI, kAyAnA kedakhAnAmAMthI nikaLavAnuM kaI jage para? te vicAravAnI dRSTi tenuM nAma jana. gayelA ke AvatA bhavane vicAra kare tyAM AstikapaNuM. kAyAnI kedane samaje, temAMthI nikaLavA mAMge. kAyAne AdhIna, mATe badhuM anubhavavuM paDe che. enI parAdhInatAthI mAre sukha-duHkha anu. bhavavuM paDe che. te lakSyamAM Ave tyAre kAyAnI kedamAMthI huM nikaLuM ! tenuM nAma bhavyapaNuM. kAyAnI kedamAMthI nikaLavAnuM, jIvanuM zuddhasvarUpamAM svataMtra rahevAnuM jemAM keInI dakhalagIrI ne dabANa nahi. jyAM jyAM karmanuM dabANa ke purRgalanI dakhalagIrI hoya tyAM tyAM AtmAnI svataMtratA nathI. jema A jagatamAM bIjAnA dabANane dakhalagIrIne samajanAro te pitAnA svataMtrapaNAnI kiMmata thatI samaje. tema ahiM puNya -pApa, kAyA bAhya pudgala te dabANa ne dakhalagirI karanAra che kemake jIvane jANavuM hoya, cAkhavuM hoya, gadha levo hoya, ru 1 jevuM hoya, zabda sAMbhaLa hoya to Idriya AgaLa dhare te ja! AphrikAnuM paNa sAcuM sonuM IglenDanI beMka dvArA kiMmatI tema sparza rasa gaMdha rUpa zabda che. te jANavAnI IcchA che paNa tenA sAdhana AgaLa lAve tyAre. kamanuM dabANa-pudgalanI dakhalagirI cAle, chatAM AtmAne svataMtra mAnavAne taiyAra thAya. tenI vyAkhyA kaI? te na samaje te kamanuM dabANa ane pudagalanI dakhalagirI ne svataMtratA mAnIe ! tame jaina kayAre? jyAre jIvamAM karmanuM dabANa ane pudagalanI dakhalagirI na joIe, tevuM mAne tethI AtmAne svataMtratA maLe te? svataMtratA mAne te ! e maLe che, Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata meLavavAnuM che, teTaluM mAne eTale bhavyapaNuM karmanA dabANa vagaranI pudgalanI dakhalagirI vagaranI avasthA che, te huM meLavI zakuM ! A bhAva kone hoya? te jainane ! bhavya heya, tene A vastu abhavyanA magajamAM Ave nahi. abhavya-bhavyamAM zIMgaDA puchaDAne phera nathI. dabANa dakhalagirI vagaranI svataMtratA mAnanAra te bhavya ane abhavya te dakhala ane dabANa vagaranI avasthA mAne nahi, svataMtratA che, te meLavI zakIe, te meLavavAnA sAdhana che. badhuM mAne te bhavya ! zAnA upara? te eka jIva dravya mAnyuM tenA upara! A kedavALI avasthA che. paNa keda sivAyanI avasthA che kharI! te abhavya kedamAM dravyanI avasthA mAne. jIva dravya paheluM mAnavAnI jarUra paDe. ajIva jANene. jIvamAM guNe kyA pragaTa thavAnA! te pragaTa thAya, te zemAM thavAnA? te jIvamAM. mATe jIva dravya pahelAM jANavAnI jarUra. te dravya keI divasa nAza pAmanAruM nahi. lakSaNamAM nahi javAvALuM tevuM dravya jainapaNe mAnyuM, tenA sAdhane mAnyA, kharekhara mekSanA sAdhane che, saMvara-nirjarA, A bhavanuM bhramaNa A sAdhana dvArA thAya che, te kayAM? Azrava-baMdha dvArA e AvuM mAnyuM. Astika thaye, bhavya thaye. jIva dravya anAdi anaMta jANayuM tethI te avasthAvALuM che. avasathA keIne keI hoya che. chatAM jIvanuM svataMtrapaNuM keNa mAne? te bhavya, tenA sAdhane che te mAnyA pApa ke Azrava baMdha che tema mAnyuM. ATalA sudhI caDayo che. UMce caDhelAMne cakarI svAbhAvika Ave. nIce cAlanArane rega hoya te ja karI Ave, UMce caDe tene cakarIne netaruM karavuM. tema samajavuM. je nIcA cAle tene cakarInuM netaruM nahi. tema chava dravya nitya sarvakAla avasthA svataMtra, svataMtra siddha thAya che. te mAnyA, sAdhaka, bAdhake mAnyA. sAdhakanA raste javAnuM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 pustaka raju mAnyuM have ahiM cakarI AvI. svarUpane avakAza nahi. AcAramAM vartAva kare, vicAramAM sudhAro kare, ane svarUpa samajavuM teja mokSanuM sAdhana. A traNe cakarIe UMcA vAyarAnI. zAvAda prathama ghara AcAra pahelo dharma maname caMgA te katharoTameM gaMgA. vicArane mana jene vaza che tene yama niyamathI zuM kAma! tema AtmA "mAmaiva ji:' A AtmA ja citrUpa che. . A cakarIe AcAra, vicAra ane svarUpanI cakarImAM jIva paDI jAya te mobhe caDele eka ja cakarImAM nIce paDedAdarethI paDe te pagathIe pagathIe gabaDate paDe. tema AcAramAM cakarI vicArasvarUpanI cakarImAM je paDe te nIce. ahIM traNe prakAranA cha traNe prakAranI daSTithI dhamane juve paNa deza ke traNe vastu barobara dhyAnamAM rAkhavI ane samajAvavI. AcAra vicAra svarUpa kene AdhAre ? te vacananA AdhAre? vacananI ArAdhanAmAM dharma ! vacana kayuM AcAra-vicAra-svarUpane samajAve, te konuM? kaI rIte saphaLa ArAdhanA? Adi jaNAvAze te adhikAra agre vartamAna. S Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAna-20 4 saM. 2002nA Aso va. 6 vAra budha tA. 16-10-46 vacanArAdhanayA khalu. zAsakAra mahArAjA AcArya zrImAnU hari sUrIzvarajI mahArAja bhavya jIvonA upakArane mATe poDazaka nAmanA prakaraNanI racanA karatA AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdi kALathI bhavabhramaNa karI rahyo che. janma maraNanA cakkara upara cagaDelamAM pharatA baccAnI mAphaka pharI rahyo che. Avo vicAra kone Ave ? te kevala Astikone ? jeo pitAnA mahelanI dazAe AvyA che, jelanI dazAmAM bahAra kADhayuM che. tevAne vicAra rahe che ke huM anAdi kAlathI bhavAmaNa karuM chuM. janma-maraNamAM bhaTakuM chuM. kAraNa Astika jIvanane mahela gaNatuM hovAthI pitAnI AgaLanI-pAchaLanI paDakhenI dazA vicAre che. koNa? te Astika ! te javanane mahela banAvanAre heya. kema ? mahelamAM cAre bAju bArI bAraNA hAya cAlu makAnamAM amuka dizAmAM bArI jALI hAya amuka mALe te heya ke na hoya paNa mahelamAM to bheMya taLIe pahele, bIje, trIjA mALe badhe jALIo bArIo tema AstikanuM jIvana te mahela samAna hoya, jela samAna na hoya tethI tenA jIvanamAM AgaLa pAchaLa paDakhenI dizAne joI zake. keNa? te mahelavALe ! ghara ke keTavALe jaI zake nahi. cAre dizAe javAnI chuTa heya te mahelamAM, tema AstikanuM jIvana jela samAna nahi paNa mahela samAna. jela jevuM jIvana Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka raju sthAna, saMtAna, sAdhanene juve. tene AgaLa-pAchaLa-paDakhene bhAga te jovAnuM rahe ja nahi. paraMtu Astika zuM kare ? te jIvanane Agale bhAga, pAchalo bhAga, paDakhene bhAga, te tamAma jue. tethI vyAkaraNakAroe Astika nAstika beya zabda svataMtrasiddha karyA. Asti kahevAthI Astika hoya. "sita vora" evI buddhi jene che te Astika te nAstika te Astika che. nAstika chane nathI mAnatA chatAM pRthvI pANI vigerene mAne che. tene zakti pRthvI ag vAdhvarita te bolavAnA pRthvI Adi tane aMge che. te buddhi nAstikanI che. nAstike be prakAranA ! keTalAka samudAyavAdI keTalAka abheda vAdI. pAMca bhUta maLe temAMthI eka jIva utpanna thAya, pANImAM thayelA parapeTo tenI mAphaka samudAyavAdI. paraMtu parapoTe pAcho samAya pANImAM. bIjAnA kAmamAM nahi. samudAyamAMthI utpanna thAya ne samAya temAM te samudAyavAdI. keTalAka abhedavAdI samudAya thAya kayAre thAya ? kema? pANI leTa, caNA, bhegA thAya te ghena zakti Ave. kAtho ke cUnAmAM paNa e bhegA thAya eTale pILAza mATe abheda. pILAza kaMI kAthA ke cUnAne cheDatI nahotI te be bhegA thavAthI thaI tema pAMca bhUta judA hoya te cetana zakti na hoya. bhegA thAya tethI cetana zakti ubhI thAya. mATe abhinna. AvI rIte bhinna-abhinavAdI rahIne jIvane mAnavAvALA che. nAstikathI pratyakSathI levAmAM AvatI vastumAM nA kabulAta thaI zake ja nahi, badhI vastu pratyakSa che. paNa huM e cetanA buddhi, jJAna tenuM zuM ? cetanA mAnavI paDe. tethI AmAM cetanA thAya che. pAMca bhUtamAM, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata chava zabdane artha bIjA badhAe jude karyo. Astikee judo karyo tenA karatAM jene e ja karyo. jIva zabda eLa kayAM pAlave ? badhe vaparAte vyAkaraNa dezamAM hoya temAM eLa. javAba le, pahelAM na hoya virodha karyo paNa paMcAzI gaI tethI te kabula karavI paDe. huMDhIyAne pahelA pesavA detA nahi. aTakAyata pAme tethI, hiMdu mAtrane pAlave nahi. je uttama mahAjana tene pAlave nahi. tene Ule rAkhe nahi, keI utaravA ghara Ape nahi. tethI mAravADamAM DhaMDhamAM (khaMDeramAM) utaravuM paDe tethI huMDhIyA kahevAya, te huMDhIyA zabda pracalita thaye. gaLe paDe tethI pitAne kabula karIne artha kara paDaye. DhuMDhI DhuMDhIne ame satya jANyuM tethI DhuMDhIyA. kharatara zabda zAthI? zrI jinadattasUri pATaNamAM dahere gayelA, bAIo upayoga vagaranI hoya che. aTakAvamAM pahelAthI sAvaceta na rahe, paNa aTakAva vakhate paNa sAvaceta na rahe. koI bAI evI, tethI tene tyAM AgaLa gabhArAmAM darzana karatAM aTakAva thaI gaye. tyAMthI vAta. pelI bAI bahAra nIkaLI gaI. bIjAne bolAvIne AzAtanA dUra karAvatI haze teTalAmAM jinadattasUri tyAM darzana karavA AvyA. A zuM? bAIone bhAna nahi. teo tyAMthI darzana karIne AvyA. - AzAtanAnI dhuna! aMgatakaI nahi! paNa pADezI akkala vagaranA hoya tene laDhAI nivAravI pAlave nahi. keTalIka vakhata manuSyane kArya karatAM AvaDavuM joIe. kAryanI dAnata kAma na lAge. tenA te kArya karavAnI jago para AMkhane badale nAka kApe. daSTi kaI ! AzAtanA TALavI. vadhu paDatA AgaLa utaryA-ane temAMthI nakkI karyuM ke strIoe gabhArAmAM javuM joIe nahi. saheje prazna thaye ke strIone pUjA thAya ja nahi? strIone pUjA hAya ja nahi? AvuM nirUpaNa sAMbhaLI, ne saMgha camaka. AzAtanA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paha) pustaka raju na thAya te kabula! paNa tenA nAme kAryane uThAvavuM te saMghane kabula na hoya te na hoya te te ethe AvyuM te vakhate avirati-kaSAyapramAda- ganI pravRtti kavI kabula! paNa AtmAnI zuddhi na AvI tethI mAnavuM nahi. mAnavIne jema kriyAnA abhAve rokANa thAya nahi, AzAtanAnA nAme kArya na rokAya. AzAtanA na thavA devI te kabula! AvI rIte karavA jaIe te eke kArya nahi thAya. avidhi AzAtanAnA Dare mUla vidhi uDAvavA jAya che te eka paNa vidhi nahi thAya. A mANasa AvI rIte julama kare tethI rAte saMgha bhege che. rAte tene javAba mAge che ke AzAtanA uThAve che ke kArya uThAve che. tene javAba che ? te mAlama paDI. jyAM mAlama paDI eTale AzAtanA nAme vidhi uThAve te pAMcamAthI bAra sudhInA guNaThANa uThI jAya. eTaluM teramuM AvI rahe, mATe tame avidhi TALavA mAgo cho ke AzAtanA? vidhi TALavA mAMgo che? tame A belyA! temAM zuM TALavuM? tene javAba devAne. pelAe sAMbhaLyuM ke Ane uttara che? tame atyAre cAritra pALe te vidhivALuM ke AzAtanA vagaranuM che? te ne! bakuza! kuzIla.! kAMte choDe ? kAMte tenA hukame cheDo ! keI upAya na rahyo. uMTaDI upara besIne vidAya ! tethI jAvAla gayA ne leke kahe che ke uSTrakI vidyA sAdhIne gayA. A 2-5 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata sAMDhIyAvALAnI uMTaDI nahi, paNa vidyAnI uMTaDI! kabula chene tamAra? ne sAheba! e amAre nahi paNa bilADe hato te vAta kharI ne? javAla gayA ekadama, te pATaNathI jAvAla javuM temAM vAMdho nahIM! mahArAja kema AvyA ? kayAMthI AvyA? pachI aparAdhI manuSya aparAdhanI puchaparachamAM sIdhe javAba ApatA nathI. tethI leke kahe che javAba Apa. huM pATaNa hato tyAMthI huM ahIM Avyo chuM. te tuM jovA beThe hate. te ADuM avaLuM bele tene khalatara kahe, leke puchIne thAkyA. tethI lokoe kahyuM ke khatara! haze javA de. tethI prasiddhi thaI te navamA sakAe gaLe oDhavI pI. sasarAna sA karI nAMkhyuM. kharAka zabda bhASAmAM ke saMskRtamAM kharAba arthamAM che, te vAta javA daIe!!! atyAre duniyAmAM huM jIva temAM nAstikathI nA paDAya tema nathI. tethI pAMca bhUtathI cetanA thAya te jIva. jIva mAtra lIdhe. AvI rIte pAMca bhUtathI jIvarUpa abhinnarUpe "asti mati" tene che pati ghara ghA thatIti nI prANa dhAraNa kare te jIva te nAstike mAnyuM, te na mAne te na sAMbhaLe kAna ! na bele maDha! te enuM ekapaNa kaMyAMthI lAvavuM? tevI rIte indriyanA ega mATe saMbaMdha sAdhavA mATe adhiSThAyaka cetanA sahita chava mAna paDe. uNadine pratyaya nahIM lAvatAM kudatane lAvIne banAve. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-ju Astike e dekhyuM ke A kheTe lIvati rIviSyati nIvara je bhUtamAM che. vartamAnamAM jIve che bhaviSyamAM prANadhAraNa karIne jIvanAra che. Astike uNadine lIdhe hatuM te nAstike kRdaMtamAM lAvI nAMkhe. Astikoe jIvanane mahela banAvyuM che, tethI bhUta-bhaviSyanA jIvanane khyAla lIdhe "sagavat naviSyati " bhUtamAM jevA prANe dhAraNa karyA, bhaviSyamAM dhAraNa karaze ne vartamAnamAM dhAraNa kare che. tenuM nAma jIva! paraMtu AstikapaNuM kenA aMge? "rita purolarminirvastra paheleka vigere mAne te ja Astika kahe paraleka svarga naraka puNya pApa mAne te AstikA nAstika kenuM nAma na mAne tethI nahi, paNa nathI tevuM mAne, dAbaDI mAnanAra che ke nahI? na mAnanAra che "nAsti mati yaMsya" nathI tevI buddhi hoya, tene nAstika kahevA paDayA. tene samAsa nahi karatAM taddhitamAM sAbita karavuM paDe. AvI rIte Astika-nAstikanA vibhAga uparathI samajI zakaze ke AstikanuM jIvana mahela jevuM paNa jaina Astika, temAMthI AgaLa vadhe, kema? je duniyAnA Astika indriyAdi jaDa jIvananI apekSAe jIvana mAne. zarIra Adi prANane dhAraNa karyA kare che ne karaze tethI jIva mAnya. paNa bhAvaprANune dhAraNa karanAra tethI jIva, anAdi kAlathI je jJAna darzana cAritra vIya mukhya je bhAvaprANe tene dhAraNa karyA, kare che ane karaze tenuM nAma jIva ! AnuM nAma jIva le te TheTha mokSa sudhI daSTi jAya ! pelAnI draSTi kayAM jAya? to devaleka ne naraka sudhI! zarIra Adi prANe dhAraNa karyA kare che ne karaze tenuM nAma jIva! tyAre jene Astiko bhAvaprANene dhAraNa karyA kare che ane karaze te jIva A jIva anAdithI bhAvaprANane dhAraNa karyA atyAre dhAraNa kare che ne bhaviSyamAM dhAraNa karanArA thaze. e paNa te vinA nahi rahe. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata nAsikamAMthI Astika thavuM, temAMthI jaina Astika thavuM keTaluM muzkela? bhoga utara heya te vakhate eTalI badhI sAvacetInI jarUra! jeTalA ghara AMgaNe rastAmAM cAlatAM jarUra nahi! bhogAvAmAM eka DagaluM cUkayA to gayA.! rastAmAMthI AvatAM ADA avaLA cUkyA te kaMI nahatuM. bhegAvAmAM utaravA mAMDe, eka DagaluM bhUle te zuM thAya! te jIvanamAMthI jAya. gharanA AMgaNe rastAmAM DagalAnI bhale jIvanane nAza nathI! paNa bhegAvAnA eka DagalonI bhUla te jIvanane nAza kare. tema jainazAsanamAM AvyA te gAvAmAM AvyA! eka DagaluM bhUlyA to gayA. anaMte saMsAra bIje na kahyo. anaMtAnubaMdhI anaMta saMsAra kahyA paNa eka daravAjo khule rAkhe. sajA phAMsInI karI paNa mAphIne dayAnI arajI karavAnI chUTa, dayA dAkhavavAnI bhalAmaNa jeTalA mithyAtvIo tene sajA karI, paNa mAphIne dayAnI arajI tenI bhalAmaNa kare che. bhale kAyadAnI rUe sajA kare che. jaina dharma sivAyanA badhA uDe mATe zAstrakAre dayAnI arajI ane bhalAmaNa rAkhelI che. saMsAramAM janma rakhaDavA mATe anaMtA janma bAMdhyA tethI anaMtAnubaMdhI tethI mithyAtva anaMtAnuMbaMdhI vagaranuM nahi. sAsvAdanamAM pharaka, rasa paDe che. anaMtAnuM badhI udaya che; paNa mithyAtvane nahi. to zuM thayuM? anaMtA nuMbaMdhImAM lagIra mahera najara. anaMtAnubaMdhImAM anaMtanI sajA paNa mahera najara. tema anaMtAnubaMdhI te te mithyAtvI upara mahera najara. sajA karI chatAM dayAnI arajI. karaje paNa! bhalAmaNa karI. ahIM bhalAmaNa karI ke tuM mithyAtva anaMtAnubaMdhIvALe, che paNa tuM AtmAne zuddha karIza te tuM aMtamuhUrtamAM kevaLajJAna pAmI zakIza. zAstrakAre lakhI dIdhuM. eka aMtarmuhUta pahelAM mithyAtva AdivALe hoya ne te pachI kevaLajJAna pAmIne mekSe cAlyA jaya, zuM thayuM. te dayAnI arajI bhalAmaNa zAsana sivAyanA mATe Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 2-ju zAsana uDe pAke tene nahi, paNa tenA mATe "vodinA" anaMtasaMsAra" samyakatvane nAza thAya tema nahi paNa anaMte saMsAra rakhaDavAne. bhagavAna mahAvIrane upasarga karIne zAsanane pratyenIka banya te samakita pAme. Aje sudharavuM che, paNa mAnabhera! mAna ApavAne sudharavuM che, paNa zALAe te tenA bhakto agIyAra lAkha hatA, chatAM kahI dIdhuM. huM "pApI, nIca, AzAtanA karanAra chuM. mATe mane page dorI bAMdhIne corAzI cauTA vacce ghasaDaje. ghasaDIne jAva tema nahi, jAhera pokAra karajo ke, A gozALo duSTa pApI vagara - tIrthakare tIrthaMkara thayela. tIrthaMkaranI AzAtanA karanAra pApI marI ga, pApa gayuM. AvI gheASaNa karaje, AmAM bAkI rAkhyuM kaMI? potAne zrAvastimAM deraDI bAMdhIne maDaduM ghasaDavuM ne bolavuM te pite kahe che. kaI pariNati thayelI? AvI pariNati chatAM durlabha beSipaNAmAM bacAva thaye nahi. dayAnI arajIne bhalAmaNa nahi. jaina zAsana sivAya bIjA nAme duniyAne ThagatA hoya tene mATe dayAnI arajI ne bhalAmaNa paNa jaina zAsananA nAme. ThagavAvALAne dayA ane dayAnI bhalAmaNanI arajI nahi. gozALa durlabhadhi ja thaye! mATe kahevAya che ke bhegAvAmAM utaravAnuM, tyAM DagaluM khasyA te jIvanamAMthI gayA. bhogAvAmAM tame jaina-AstikapaNuM dhAryuM, dharma dhAraNa karyo temAM traNa TapakI lIdhI. keTalAkoe AcAra, keTalAke vicAra, keTalAke svarUpanI lIdhI. temane sAcavIne na utare, ekamekane dhakelavA jAya te na cAle. - AcAramAM, vicAramAM, svarUpamAM sUtrakAre kahela AcAra-vicAra svarUpa devA joIe. mATe "varanA ghanazA" vacananI ArAdhanA te dharma. svarUpa, vicAra, AcAra temAM dhakakA sahAya tenI AvazyakatA kaI? jinezvaranI prAmANikatA, vacananI prAmANikatA kevI rIte? te adhikAra aMge vartamAna !!! Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Hi-tu stle-ail ID - JanagIL LL-colwell-UID (H-GIII Ill-alllllle-dilnal-ville sArvabhauma sarvajJamahArAjanA zAsanamaMdiranuM svarUpa. atlHIMID illllllll <Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puraka raju evA gaccha, kula, gaNa ane saMgha je dravya, kSetra ke kAla saMbaMdhI ApattimAM Dubele hoya te te ApattimAMthI virodhIone dUra karI nistAra karavAvALA hovAthI gItArtha sAdhuo ja mahAdhA kahevAya che. niyuktakAH punaratra gaNacintakA prAyAH, ta eva yato baal-vRddhmAna-pravrukSAranerA-sagi-fulhaagSaNamAtrAH yugnn-skruupaaH pura-koTIkoTIccharUpAMzcAsaMkhyanAmAkarAnU gItAthatayotsargA-pavAdayoH sthAna-viniyoganipuNAH prAsukai-SaNIyabhaktapAna-bhaiSajyo-pakaraNopAzrayasaMpAdanadvAreNa sakalakAla nirAkulAH pAlayituM kSamAH / vaLI A rAjamaMdiramAM gaNAvacchedakarUpa gaNucitaM ke vyavasthApaka tarIke jANavA. kAraNa ke teo bAla, vRddha, zvAna, paNa vigere aneka prakAranA tathA asamartha paripAlana karavAne yogya sAdhu puruSothI vyApta kula-gaNa-saMgharUpa karoDe nagara ane gaccharUpa asaMkhya grAmane gItArtha hovAthI utsarga ane apavAdanA mArga sthApanamAM nipuNa (gaNaciMtake) prAsuka eSaya (acitta-doSarahita) bhajana-pANI auSadha-vastra-pAtrAdi upakaraNa upAzraya meLavI ApavAnI vidhivaDe samakAla nirAkula (AkulavyAkulatAthI rahitapaNe) pAlana karavAne samartha hoya che. talavargikAH punaratra jainendrazAsanabhavane sAmAnyabhikSavo shaatvyaaH| vaLI A jekeMdrazAsanarUpa rAjamaMdiramAM talATIo sAdhuo jANavA yatazcedaM maunIndrazAsanabhavanam anuzAta sUriNA, cintyate sadupAdhyAyaH rakSyate gItAthavRSabhaiH, paripuSTi nIyate gaNacintakaiH vihita-nizcinta-samastavyApAra sAmAnyasAdhubhiratastairadhiSThitamityucyate / je kAraNa mATe A maunIndra zAsanarUpa rAjamaMdira AcAryavaDe anujJA karAyeluM, sadupAdhyAye vaDe cintavana karAya che, gItArthavRSabhavaDe rakSaNa karAya che, gaNaciMtakavaDe atyaMta puSTa karAya che, sAmAnya Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata sAdhuo vaDe ciMtA rahitapaNe sarva kArya niSpattivALuM (rAjamaMdira) cha, sAthI tame (mAyA, upAdhyAyo, ollateral, gul ane sAmAnya sAdhuo) vaDe te rAjamaMdira bharacaka raheluM che ema kahevAya che. sthavirA janAH khalvAryAlokA mantavyAH / - sAdhIonA samudAye A maMdiramAM nizca sthavirAjana mAnavA. bhAvavAhI mananIya arthagaMbhIra sUktio [5. bhAgamAddhA24 kRtima ho ( 5)mAthI zrI AgamamahimAstava (224 vividha chandomayI iti)mAthI | mananIya leke jijJAsuonA hitArthe rajU karyA che. saM.] // 1 // ( matA 74) . smAra' smAra jinapatigaditAnAmAgamAnA supaMkti kAra kAra taduditivimalAM sakriyAnAM pravRtti / dhAradhAra gati dhRti-zayanokyA-saneSagra-yatna', 'labdhvA'saGgAM nikhilavidamito nizcayAn mokSagAmI // // 2 // (e-qala 76) apUrva yaM bhUtirja gati na matA nekSitimitA, vibhAvaM yad dravya bhavati punarasmAttadubhayam , jinAd dravyodbhAvo bhavati gaNinAM tavayamayam, tavedaM cet sAkSAnna namati narastvAgamatatim // // 3 // ___ (zA-ti -74) yo naivAgamatattvarasiko jIvAditattva tataH, samyaga yo na parIkSate na sa budho mArga zrito nizcalam / nAsau vetti yadAgamasya manana sarvAzca ceSTAstatacet syAt tat paramAtmabhIvadamara syAdanyathApyanyathA // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . * * * * Agama jayoti che AgAme saM. vIra ni, saM. 2498 vi. saM. 2018 varSa-7 zrAvaNa dhamme ya Na apubve visiTovamAie pustaka A dharma eTale zuM...??? . ane chetenI leTettaratA...!!! ER jagatamAM keIpaNa Astikavarga dharmanI uttamatAne mAnyA sivAya rahI zakato nathI. jagatamAM jema satyavAdIpaNAnI, zAhukArInI, saralatAnI, ane nirlobhI paNAnI sthiti sarva manuSya meLavI na zake te paNa pitAnA upara chApa te tevI marAvavA mATe jarUra prayatna kare che, te uparathI spaSTapaNe sujJa manuSya samajI zake ke dareka manuSya bhale satyavAdI vigerenI avasthAne dhAraNa karI na zake te paNa te satyavAdI paNa vigerenI dazAne jarUra ISTa te gaNe che, tevI ja rIte paramArthadaSTimAM musApharI karanArane jarUra jaNAze ke jagatanA cha dharmane ISTa tarIke te gaNe che. kemake che tema na hoya te koIpaNa manuSya ume karate hAya agara na karate heya te paNa te dhanapaNAnA zabdelI mAkhuza Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamajAta te thatuM ja nathI, paraMtu pite adharmanA kAryone cheDanAra heya agara na hoya te paNa pitAne mATe adhamI e zabda vaparAya tyAre te jarUra nAkhuza thAya che, eTaluM ja nahIM paNa te eka aMze paNa khuzI thatuM nathI. eTale kahevuM joIe ke jagatanA jIvane sAmAnya rIte dharma e ISTavastu che, ane adharma e aniSTa vastu che. jagatamAM e vyavahAra sarvatra dekhavAmAM Ave che ke je vastu je manuSyane ISTa heya che te manuSyane te vastunA lAbhane batAvanArA ja zabdo paNa AnaMda upajAvanArA thAya che. tathA je vastu jene aniSTha heya te vastunA saMbaMdhane jANavanArA juThA zabdo paNa aphasesa karAvanArA ke duHkha karAvanArA thAya che. jagatamAM dhanavRddhi, AyuSyavRddhi, putralAbha, arthalAbha vigerenA vAkyo AzIrvAda denArAnA kahyA pramANe phalIbhUta thAya che, e niyama nathI, chatAM te AzIrvAdanA vAkyo sAMbhaLatAM sarva sujJamanuSya khuza thAya che, keIpaNa nAkhuza thatuM nathI ane niHsaMtAna paNuM, daridrapaNuM, keDIyApaNuM yAvatuM maraNa pAmavApaNuM kahenArA dujanenA vAkyathI koIpaNa prakAre te te niHsaMtAnapaNuM vigere prApta thaI jatuM nathI, chatAM tevA adhama zabda bolanAra adhama manuSya tarapha keIpaNa prakAre manuSyane rUci thatI hoya tema dekhAtuM nathI. eTaluM ja nahi, paraMtu madhyastha manuSyA taraphathI paNa evA adhama vAkya bolanAra ane phITakAra maLe che, agara duSTatAvALA gaNavAmAM Ave che. A vAta vicAratAM paNa mAluma paDaze ke ISTapaNe gaNAyelI vastunA sagane jaNAvanAre asatya zabda paNa prIti ane aniSTa tarIke gaNuyelI vastunA saMcAgane jaNAvanAre jo zabda paNa aprIti karAvanAra che. A sthitie Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3vicAratAM AkhA jagatane dharma ISTa vastu levI joIe ane te rIte adhama paNa aniSTa vastu hovI joIe. AvI rIte dharmanI IcchatA jANyA chatAM jeone dharmanA svarUpanuM jJAna na hoya teo dharmanA nAme adharmanA saMgamAM rAjI thAya. ane adharmanA nAme dharmanA saMyogamAM paNa berAjI thAya, temAM keIpaNa prakAre Azcarya nathI ! AthI dareka manuSya dharmanA svarUpane jANavAnI jarUrIyAta svIkAravI ja joIe. dharmanuM svarUpa jANavA pahelAM nIcenI vAta samajavI jarUrI che. 1 keTalAka manuSya puNya ke nijArUpa dharmane nahi samajatA hovAthI athavA to te dharma karavAmAM azraddhAvALA ke -ALasu hevAthI vastunA svabhAvane ja dharma gaNavA taiyAra thaI Azravane cheDavA ke saMvarAdine AdaravA rUpa dharmanA mahatvanA svarUpa tarapha bedarakAra thAya che. parantu teoe vicAravuM joIe ke jyAM dharma eTale svabhAva ane dhamI eTale savabhAvavALo evA vibhAga karIne dharma-dhamI tarIke padArtho samajAvavA hoya tyAM ja mAtra te "vastu svabhAvane dharma kahe te vyAjabI Thare. 2 keTalAke taraphathI potAnI pharajane dharma tarIke gaNavAmAM Ave che, ane puNya ke nirjarArUpa dharmathI vimukha thavAya che. paraMtu kauTumbika vyavahArane aMge je kArya kuTuMbanI apekSAe karavuM joIe te kArya jaNAvavuM hoya tyAre ja te pharajane dharma tarIke oLakhAvI zakAya. paraMtu jema vastubhAvane dharma kahetAM pApane svabhAva duHkhI karavAne che ane jherane svabhAva mAravAnuM che, ema gaNuM koI paNa Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata. vyAvahArika manuSya pApa ke duHkhathI jheranI mAphaka bedarakAra rahI zake nahi. tevI ja rIte kauTumbika vyavahAranI pharajane dharma mAnanAra manuSya je sujJa hoya te kulaparaMparAthI AvatI cerI, jugAra vyabhicAra, hiMsakapaNuM vigere pharane kharAba samajI sarvathA dUra karI zake. evI pharajane pitAnI pharaja ja che, ema gaNIne karanAre. te manuSya A bhava ane parabhavamAM te zuM ? paraMtu bhavabhavamAM paNa te pinAnA AtmAnA hitathI dUra ja rahenArA thAya che. 3. keTalAke pitAnuM mana zuddhapaNe je vartana kare tene dharma kahevA derAya che, parantu teoe samajavuM joIe ke bIlADInuM baccuM uMdarane mAravA jatAM ke kutarUM bIlADIne mAravA jatAM ke keLI vAgharInAM baccAMo janAvarane mAravA jatAM zuddha hRdaya dharAvatA gaNAya, eTaluM ja nahi. paNa zuddha hRdayapaNAnI vyAkhyA zAone sAme rAkhIne vicArAya te spaSTa zabdomAM kahevuM joIe ke zAstranA vacanene anukUla pravRtti karavI tenuM nAma dharma ane zAstrathI nirapekSapaNe zuddhatAnI vAte karavI te te kevaLa adhamaAcArenA saMskAre dharAvanAra bALakanA adhamakRtyane paNa zuddha mAnavA jevuM ja thAya. AthI ja gAMdhI jevI vyakti paNa vAcharaDAne ane vAMdarAne rAvavA taiyAra thayela. je ke zAonI uttamatAnA viSayamAM Astikone paraspara matabheda hovAthI zuddha aMtaHkaraNanA viSayamAM paNa vivAdanuM khasavuM te dhatuM ja nathI. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM chatAM ahiMsAdika padArtho eTalA badhA zuddha ane pavitra che ke teonuM svarUpa ane bheda vigere saMbaMdhI bhinnatA chatAM paNa ahiMsA vigerenI uttamatAmAM kei paNa jAtane matabheda rahetuM nathI. eTale ahiMsA vigerevALuM aMtaHkaraNa vyavahArathI zuddha aMtakaraNa che ema kahI zakAya. paraMtu zuddhadaSTie vicAratAM vAstavika zuddha aMtaHkaraNa -tyAre ja kahevAya ke jyAre sAcI mAnyatA dharAvavA sAthe zuddha deva dharma ane gurUnI uttamatA aMtaHkaraNamAM vasAvI ahiMsAdinA mArge pravartavAnuM thAya. uparanI hakIkata jyAre dhyAnamAM levAmAM Avaze tyAre zAstrakAre dharmanuM je varUpa jaNAve che te satya tarIke lakSyamAM Avaze. zAstrakAro dharmanA svarUpane ane phalane jaNAvatAM spaSTapaNe kahe che ke maitrI Adi (maitrI, prameha, kArUNya ane mAdhyazka) cAra bhAvanAe vAsita aMtaHkaraNa hoya ane zAstramAM kahyA pramANe ja anuSThAna thAya te te anuSThAnane dhama kahI zakAya, A dharma zuM kArya kare che? te jaNAvatAM zAsakAre kahe dharmanA phala be prakAre che. eka phala to koIpaNa kAraNa ane saMge jIve pahelAM durgatine lAyakanAM karmo bAMdhyAM hoya te tene nAza karI te jIvane dutimAM paDatAM bacAvI le e che. durgatithI bacAva eTaluM ja eka phala nahi, paraMtu atyanta-sukhamaya ane nitya-sukhamaya evA sthAnake te dharma karanArA jIvane dAkhala karo agara dAkhala karavAnAM sAdhane meLavI ApavA, e paNa dharmanuM ja phaLa che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamajyAta upara jaNAvyA pramANe dhama'nI phaLadazA heAvAthI ema kahIzakAya ke, * je kriyAthI durgati rAkAya ane sadgati prApta thAya te anuSThAnanuM nAma dhama',' OM AvI rIte svarUpa ane phaladvArA jaNAvelA dharmanuM varNana karatAM AcAya zrI devendrasUrijI mahArAja nava upamAe jaNAve che te dhyAna rAkhavA lAyaka hAvAthI ahiM nIce jaNAvavAmAM Ave che. 1 apUrva kalpavRkSA-merUparyaMta, devaleAka ane cugalIyAnA kSetramAM rahelAM kalpavRkSeA ciMtavelA padArthane pUre che. tyAre dhama nahi ciMtavelA evA buddhiageAcara paNa padArthAne Ape che, eTaluM ja nahi, paraMtu meAkSa jevA adbhUta padArthane paNa Ape che. eTale svaga ane apavaga e bannenA denArA dhama che. 2 apUrva cintAmaNi:-cintAmaNiratna kSetra ane kAlanI vizeSatAe phUla denAra thAya che, tyAre dhama kAI paNa kSetra ke kAlanI vizeSatAnI darakAra rAkhatA nathI paraMtu kSetra ane kALane peAtAnI pAchaLa kheMce che. eTaluM ja nahi, parantu cintAmaNiratna sava* prakAranA sukhAne daI zakatuM nathI tyAre sarvajJabhagavaMte kahelA dharma A leAka ane paraTeka bannenA tathA meAkSanA sukhAne denArA che. 3 parama banyuM:-manyuenA snehe jAti AdinI apekSA vALA hAvAthI kRtrima hAya che, tyAre dhama teA jAti AdinI apekSA rAkhyA vagara ISTa ane sAdhe che, AMdhavajana keI leAkeAthI pratikUla thaI ne ApaNA iSTanI siddhi karanAra thAya che, tyAre dhama sa leAkeAne anukULa thaIne ISTanI siddhi karanAra thAya che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM 4 sumitrA-jagatamAM je je mitro kahevAya che, te te amuka amuka Apattine nivAravA mAtrathI pitAnI mitratA saphala thaI gaNe che. tyAre dharmarUpI sumitra saMpUrNa prakAre sarva Apattione dUra karanAra hoya che. vaLI amuka saMpatti meLavI ApavA dvArA jagatanA mitro mitratAnI saphalatA gaNe che. tyAre dharmarUpa sumitra A leka, paraleka, svarga ane mokSa e sarva jAtanI saMpatti meLavI ApanAra heI hamezAM sAthe rahenAre sumitra che. - 5 paramagurU-jema gurU mahArAjanI sevA-suzruSA karatAM jIvAdi tattva ane devAdi ratnatrayIne baMdha thAya che. tevI rIte dharma e janmAMtare paNa pratyekabuddhAdikanI mAphaka javAdi tattva ane devAdi ratnatrayIne bodha karanAra hovAthI dharma e paramagurU che. 6 utkRSTa ratha-vyavahAramAM dekhAtA ratha prayANadvArA ISTa nagarane pamADanArA thAya che. tema keIpaNa jagapara nahiM bhAgavAvALo e, ekaja lAgaNIthI banele, AzravarUpI caMcaLa evA vAha (ghaDA) vagarane addhi-gauravAdi zalya e rahita, e A dharma teja uttama ratha che. 7 zabala-musApharI vakhate levAyeluM zabala amuka divasoe nAza pAme che ke khuTe che, paraMtu dharmarUpI zaMbala AkhI bhavanI musApharImAM akSayapaNe rahe che. bIjA zabalone upaga niyamita vakhateja hoya che, tyAre dharma zuMbalane upalega covIse kalAka hoya che. bIjA zaMkhale svAbhAvika ke Agantuka dezavALA hoya che, tyAre dharmarUpI zabaLa sarva dee karIne rahita hoya che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgasajAta bIjA zabaLe sAthIone devAthI khuTe tevA hoya che. tyAre A dharma rUpI zabala keI paNa prakAre devAthI khuTatuM nathI. bIjA zaMkhalenI be rUpIyA, ke pAMca rUpiyA jevI kiMmata thAya che tyAre A dharmapariNatirUpa zaMbalanI kiMmata thaI zakatI ja nathI. 8 ratnane saMcaya-jagatamAM rane samudAya rAjA, bhAI e ke ce laI jaI zake che, paraMtu A dharmane keipaNa vyakti laI jaI zaka nathI. ratnone bhaMDAra jema jema kharcAya tema tema khuTe che, paraMtu A dharmarUpI rane bhaMDAra te jema jema kharacavAmAM Ave tema tema vadhavAvALe che. jagatamAM ratnane bhaMDAra araya vigeremAM Apattine karanAro thAya che. paraMtu A dharmarUpI ratnabhaMDAra te sarva jaga para zreSTha siddhi karanAre ja thAya che. jagatamAM tenA bhaMDAra bharelA hoya chatAM temAMthI eka paNa ratna jIvanI sAthe bIje bhave AvatuM nathI, paraMtu A dharmarUpI ne bhaMDAra jene te jIvanI sAthe parabhavamAM Ave che. 9 sArthavAha-jagatanA sarNAhe brAhya araNya pAra karAvanArA thAya che. paraMtu A dharma sAInAka ja saMsArasasudho pAra karAvatAra che. jagatanA sArthavAha sAsAnya nazAmAM laI janArA hoya che. tyAre A dharmarUpI sArthavAha zAzvata sukhamaya evA sekSanagaramAM laI janAra hema che. upara pramANe dharmanuM svarUpa tenI ane nava upamAo vicAra bhavyajIe dharmane mAro prayANa karI mAtmAnuM kalyANa karavAnI jarUra che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM :: IIIdhAWISInI tAjapA [ [ A vibhAgamAM paramapUjya, Agama samrATa, AganA mArmika vyAkhyAtA, bahuzruta, sUripuraMdara dhyAnasthasvargata, pU. Agama dvAraka zrInA mArmika TuMkA nibaMdha-vyAkhyAna vagerene cuTele saMgraha ApavAnA rAbetA mujaba A vakhate keTalAka aprasiddha ane keTalAka prasiddha thayelA paNa lekhe, nibaMdha, vyAkhyAne na rocaka saMgraha Ape che. vAcakenI samajaNa zaktinI TIma sAthe susaMvAditA meLavavAnA dhoraNe 5 vyavasthita bhASAkIya sudhArA-vadhArA karIne A saMgraha raju karyo che. tatvapremI vAcaka puNyAtmAo jarUra A saMgrahathI tatvadRSTi keLavI gya rIte jJAnIonA vacanone samajavA prayatna karaze, evI AzA che. khAsa muddAnI vAta e che ke A saMgrahamAM apAyela sAmagrI gItArthajJAnI gurU bhagavaMtanA caraNe besIne vAMcavAthI vadhu rahasya - jANavA maLaze. mATe Apatie A sAmagrIne upayoga na karavA namra vijJapti che. paraMtu ]. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma dharmanuM maulika svarUpa che [dharmanI AcaraNa karanArA puNyavAne gyanizrA ane jJAnanuM UMDANa na hovAthI dharmanA asalI svarUpane cUkI jaI sAdhana-dharma ke bALajInI kakSAnA dharmane kharekhara dharma mAnI saMteSa mAnatA hoya che, tethI dharmanA tAtvika svarUpane A samajAvatuM vyAkhyAna khUba ja jarUrI lAgavAthI yogya sudhArA sAthe raju karyuM che.] zAmavikAdage oorid | mainyAdibhAvasaMyukta, taddharma iti kI| te||1|| mUlyavAna cIjanI nakala thAya che! zAstrakAra mahArAjA AcArya bhagavAna zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjazrI bhavya jInA upakArArthe dharmopadeza karatAM dharmabiMdu Adi graMthamAM dharmanuM svarUpa vigere je jaNAve che tene adhikAra vicAratAM ema samajAya che ke Arya prajA mAtra dharmane zreSTha gaNanArI che, samasta, Arya prajA janmathI, kulathI, saMskArathI are vAtAvaraNathI paNa dharmane ja vahAle hitakara gaNe che. ane tethI ja dareka Arya dharma paratve utkRSTa prema dharAve che. kemake dharmane teo te kiMmatI mAne che, ane gaNe che. dharma kiMmatI che tenuM pratyakSa pramANa tenI nakale ghaNI che dharmanA anekavidha bhedaprabhede ghaNA che, ane ghaNAM phAMTAo ja pUravAra kare che ke dharma e ati kiMmatI che. duniyAmAM ke dunyavI vyahavAramAM paNa dekhAya che ke pUla, mATI, letuM, tAMbu, pittala vigerenI nakala thatI nathI. senAnI, rUpAnI, hIrAnI, metInI, mANeka vigerenIja nakale thAya che kema ke te te. padArtho mUlyavAna che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-ju maryAdita mUlyavALI AvI dunyavI cIjonI nakala thAya te pachI dharma ke je amUlya che, jenA mUlyanI maryAdA nathI tenI nakale thAya temAM navAI zI? dharma kahe ke puNya kahe, e evI kimatI evI mUlyavAna vastu che ke pahelAMnI (pUrva bhavenI) ahIM (A bhavamAM) vaTAvAya, ahIMnI AgaLa vaTAvAya che. A manuSyava, paMcendriya-saMpUrNapaNuM, sAnukula sAmagrIvALuM jIvana ezAnA prabhAve ? kahe ke pahelAnA (pUrvabhavanA) puNya pratApe! ahIM zuM vaTAvAya che ? zuM khavAya che? prathama bhavana puNyanI huMDI-ceka, ke mIlakata je kahe teja vaTAvI khavAya che ne? javAba -eja sAcI mattA che ne? prathamanA bhavanI paisAnI peDhI, bAyaDInI benka, kuTuMbanI ke thaLI ke kAyAnI keThImAMthI keIe (ekake ce) javAba dIdhe? e badhA be javAbadAra vAnAMo che, mAtra puNya ja javAbadAra che. ahIM javAba de che te prathamanuM puNya che. ane Agala javAba denAra paNa puNya ja che. pUrvabhavamAM tame bhale abAdhipati hatA, mAne lAkhe strIonA svAmI hatA, are! karaDe kuTuMbIothI paravarelA hatA ane pahADa jevI kAyA dharAvanArA hatA paNa emAMnu atyAre kAMIe upayogI che? ke upayegI thayuM? kemake e kaMpanI parapoTA kaMpanI hatI, pheIla ja thAya ne? kaMcana, kAyA, kuTuMba, kAyAnI e kaMpanI mATe jiMdagIbhara jahemata calAvI, dhamadhokAra dhadhUkhara kare paNa e pheIla thavAnA svabhAvavALI kaMpanI che. pAghaDI na pherave te e kaMpanI parapoTA kaMpanIja zAnI! gayA bhavanI apekSAe ahIM, ahIMnI draSTie AvatA bhomAM javAba denArI peDhI, benka, huDI, kothaLI keDI je koI paNa hoya, saddhara javAbadAra je kaI paNa hoya te mAtra puNyaja che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota AvA uttama tatvarUpa dharmanI, ane puNyanI nakala, jagatamAM TheraThera thAya temAM navAI nathI. sArA kahevAtA padArthanI cerI (nakala) koNa na kare nAmamAMya corI yAne nakala uMcAnI ja thAya che; halakA nAmane koNa pasaMda kare ? phalane kerI khAnAra kIDA jevAonA mithyA prayatna! Arya prajA dharmane ATalI hade kiMmatI mAne che mATe dharma zabda AgaLa rAkhIne ja te prajA dareka vAta kare che paNa Arya prajAmAM keTalAka bicArA evA pAkyA che ke pite te dharma na kare paNa bIjAo kare te paMthe paNa temane gamatuM nathI. jhADamAM pedA thayelA jaMtu, phaLamAM pidA thayelA kIDA ane pAMdaDAmAM utpanna thayelI jIvAta, emane vRkSa phaLa ke pAMdaDA, pite te vadhAre nahi paNa vRddhi thAya te khamAya paNa nahi. AryaprajAmAM AvA ghaNa, (jaMtu) kIDA, tathA jIvAta sarakhA utpanna thayelA bicArAethI bIjAe dharma kare te paNa khamAtuM nathI. mahA karyuM malIna ! daSTAMtaH eka vepArI bajArathI ghera AvyuM, tene udAsa joI tenI strI pUche che nAtha? kayA gAMse zira paDA, kahA kakuM dIdhu, priyA pUche kethako, kahyuM ke mukha malIna ! artha svAmI! tamArU mAM udAsa kema che? kAMI gAMThathI pahI gayuM che? (e vepArI eka pAIne paNa pAMca gAMThathI bAMdhyo hato) parANe ke vAgavAthI keI kAMI devuM paDyuM banyuM zuM? A mAM malIna (udAsa) kema? pele pitAnI udAsInA kAraNane jaNAvatAM kahe che ke nA gAMse gIra paDA, nAha kIsIke dhi dIThA detAM eraka, maDhA bhayA malIta. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 pustaka 3 "he strI ! gAMThethI te kAMI paDI gayuM nathI ane eka pAIne paNa pAMca gAMThathI peka karUM tyAM gAMThethI paDavAno prasaMga ja kayAM che?" ane koIne dIdhuM paNa nathI keI game te vaLage paNa pAMca gAMTha choDatAM choDatAM te e ubhuM rahe zAne ! eTale mukhanI malInatAnuM, huM mAnunI! e paNa kAraNa nathI. paNa baMjAne detAM (dAna detAM) joIne mAruM moM malina thayuM che. mane ema thAya che ke parasevAthI pedA thayele paiso pelAe palakamAM ApI de che?" AryaprajAmAM utpanna thayelA, AvA keTalAka bicArAo, amUlya evA dharmane lAbha pite letA nathI, nathI anyane (vRddhAdine) preraNAthI levarAvatA, ke anyanI preraNAthI paNa pote lAbha letA nathI. ATaluM te nathI paraMtu AgaLa vadhIne bIjAo dharma kare. te paNa AvAethI khamAtuM nathI ane tethI ja AvAoe pilA gNa, kIDA, jIvAtanA jevA jyAM utpanna thayA tyAMja karavAno dhaSTatA AdarI, tevAoe pracAra e karyo ke "dharmoja lehInI nadIo vahevarAvI che. jhaghaDAonuM kalezanuM kAraNa dharma ja che." Arya prajAne dharmathI ubhagAvavAne, Arya prajAmAM utpanna thayelA jhADanA ghuNa, phaLanA kIDA, pAMdaDAnI jIvAta sarakhAoe A vyavasthita pracAra Adaryo. na pate kare, ma karAve paNa keratAne reevA mATe zuM kahevuM? evAone kaI kakSAmAM gaNavA. pelI sugarI ane vAnaranuM dRSTAMta te prasiddhaja che. jANe che ne! comAsAmAM vAMdarAne palaLatA I mALe bAMdhI rahenArI sugarIe vAMdarAne bhalA mATe kahyuM; bheI! tane hAtha che. paga che te Azraya mATe Azrama kema bAMdhate nathI? vAMdarAe pratyuttaramAM zuM kahyuM ane zuM karyuM? asamarthA gRhAraMbhe, samartho gRhabhaMjane / / Ama kahIne upadeza denAra sugarIne mALe duzacArI vAre toDI nAkhe, vAMdarAe ghara bAMdhyAM sAMbhaLyA che? e te ghara teDe? gharanI bhAMgaphADa kare; vAnaronuM kAma ja e! Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Agamota yuddha dharmanuM heI zake ? AvAee "dharme lehInI nadIo vahevarAvI che vigere dharma viruddha zabdothI, vAkathI, dhamI ene dharmathI ubhagAvavAnuM maMthana karyuM. gaI kAle pelA draSTAMtamAM joyuM ke, pelA tephAnI chokarAoe, pelA murkha chokarAne jarIyAna pheTe tenA ja hAthe bheLavIne bhramaNAmAM nAMkhIne phaDAvyane! teja rItie Arya prajAmAMnA keTalAka bhoLA chene, upara kahelA phaLane korI khAnArA kIDA jevAe A rItie dharmathI khaseDe che. AvA pratikUla upAyathI jyAM saphala na thAya, tyAM AvA anya anukula prayatna karavAnuM cUkatA nathI, kemake ApaNe joI gayA ke bIjAo dharma kare te paNa temane gamatuM nathI, upasarga pariSaha paNa be prakAranA che ne! zIta, sudhA, tRSA -vadhAdi jema pariSaha che tema satkAra-puraskAra paNa pariSaha che ne! peilA pratikUla te A anukUla !!! karmasattA beya dvArA kAma le che ne ! duniyAnA vyavahAramAM paNa kAM trAsathI kAma levAya che. kAM lAlacathI kAma levAya che ne ! kAMte sukkIthI manAvAya che agara te muThThIthI manAvAya che. eja rIte e dharmathI ubhagAvanArA, kahevAtA A phaLamAMnA phaLaneja karI khAnArA kIDA sarakhA, tevA ja prakAranA vRkSanA ghuNa pAMdaDAnI jIvAta samAna AvA prakAranA A Aryo upara joI gayA tevo prayatna kare che ane temAM na phAve eTale bIjA prakArane anukuLa jevo pracAra paNa kare che tevA dharmane sAre, uttama kahIne pachI temAM ja kahevAnuM bIjuM kahI de che. kahe che ke dharmanI zI vAta ! dharma uttama! paNa dharmamAM dayA hovAthI rAjya gayuM! dhamathI vicAra ane viveka Ave che, dayA utpanna thAya che, eTale rAjya rahe nahi" AvuM kahIne teo kahevA mAge che ke rAjyanA athane, rASTranA athIne dharma e upayogI nathI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM kinta vighAtaka che. AvA dharmathI ubhagAvavAnA eka pachI eka geLA gabaDAvyeja javAnA. kALajuM sAvadha nahi rAkhanArA, e geLAnI sAthe ja gabaDI javAnA ! e leke kahe che--dharmanA nAme laDAIo thaI? paNa kaI laDAI dharma mATe thaI ? dakSiNa AphrikAnI? koriyAnI? 1914nI? ke 10thI zarU thayelI A? AmAMnI kaI laDhAI dharmanI? dharma mATenI ? prazna: jerUselamanI laIne dharma mATenI laDhAI gaNAvAya che ne! jevuM kula te gunha vAta te Arya prajAne aMge cAle che ane e laDhAIne dharmanI laDhAI anAryoe karI eTale prazna prakArAMtarIya che chatAM TUMkamAM je dharma, jevuM kula, jevI jAti, te gunho? tamArAmAM eTale ucca jJAtimAM kAraNavazAt kaIne kaleza thAya te bahu bahu to zuM bele? eja ke "meM saMbhALIne bela! nahi te joDe mArIza" hada thaIne! tame ucca chatAM kaSAyavazAta joDe pahoMcyA e kharuM paNa hada AvI gaI! paNa be cAra mIMyAbhAI vaDhe te zuM bele? "chUrIse mArUMgA ! tereku kaccA kA kaccA nA jAuMgA !' hinduonA memAM AvA zabdo AvatA nathIH kemake lehamAM, khUnamAM, khamIramAM e cheja nahi ane pelA lehImAM eja bhArebhAra che. tyAM dayA, mahera rahema ja kyAM? jarA tapAse te mAluma paDaze ke keTamAM keI e kesa haze te nyAyAdhIza-jaja paNa TIkA karaze ke "te jaina kulamAM utpanna thaI AvuM kAma karyuM?" AvI TIkA zAthI? kemake e kulamAM e saMbhave nahi ghATI, bhIla, koLInA kesamAM te Dagale pagale saMbhave mATe tyAM tevI TIkA na hoya: tAtparya ke je kulAcAra gunho paNa te ane teTalI hadane hoya che, anArya prajAnA Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 Agamata saMskAre mAMsamATIthI ja ghaDAya che. tyAM mArAmArI sahaja che ane e bIcArA te mArAmArIne paNa dharma gaNAve teya zuM? kahevAtA Aryo je dunyavI siddhi mATenA yuddho ne dharma mATenA yuddha gaNAvavAnI dRSTatA Acare te anAryo mATe prazna ja zAne? have mAne ke jerUsalamanI laDhAI, teonA kahevA mujaba dharmanI te te laDhAI vadhAre lAMbI cAlI ke 1914nI tathA 199ii ? praznano javAba hAla ATale ja paryApta che. dharmathI ubhagAvanArAo ema samajAvavA-ThasAvavA Icche che ke "vicAra ane viveka, dayA vigerethI rAjya gayuM ! kemake ethI sAhasa, thAya nahi." have itihAsa tapAso | hiMdanA ItihAsanuM avarlaeNkana karo hiMdane ei hAthathI game kyAre? pRthvIrAja cauhANanA samayathI ja te banyuM ne! pRthvIrAja, jayacaMda vacce vaimanasyanuM kAraNa dharma hatuM ke rAjyanI IrSyA tathA saMyuktA ! A yuddha ke jethI rAjya gayuM te vicAra-vivekathI ke avicAra-avivekathI? viSaya vAsanAnA yuddhanA pariNAmane; yuktibAje dharma para ThAlave che! jana rAjAonAM rAjya, dharmapAlanathI vadhyAM ke ghaTayAM? jaina ItihAsamAM be moTA jaina rAjAo prasiddha che. saMprati mahArAjA ane kumArapAla mahArAjA ! emanA samayamAM temanuM rAjya rAjyAbhiSeka pachI vadhyuM ke ghaTayuM? kahe ke vaLyuM ke saurASTra, mahArASTra, AMdha A tamAma saMprati, rAjyAbhiSeka pachI jItyA che. have mahArAjA kumArapAlane ItihAsa tapAso, siddharAja jayasiMha ane kheMgAranuM yuddha thayuM kharuM. paNa temAM soraTha vaza thayela nathIH kumArapALa mahArAjAnA zAsanakAlamAM saurASTra AdhIna thayuM che. TheTha jalaMdhara sudhI solaMkInI ANa pravartI hatI, vicAro ke jene rAjAonA rA vadhyAM che ke ghaTayAM che? Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-ju 17 A uttara paNa dunyavI rItine age che, bAkI jaina darzananuM te maMtavya ja anerUM che. rAjya e judI ja cIja che. tyAga, vairAgya dayArUpa dharmane, vicAra tathA vivekarUpa dharmane tathA rAjyanI unnati avanatine kaze saMbaMdha nathI. e saMbaMdha te puNyanI prabalatA tathA khAmInI sAthe che. je vakhate puNya jAge, prabala thAya tyAre khUNe paDela vyakti paNa cha khaMDane mAsika cakravartI bane che. subhUma cakravartInuM vRttAMta vicAre ! "subhUmanAma zAthI! e ja paNa pRthvIne piTAlamAM-bheMyarAmAM, ucharyo paNa yarAmAM chatAM puNya jAgatAM te khaMDAdhipati cakravatI thayene ! ane puNya paravAratA, puNyamAM khAmI AvatAM. ItaranA bhagavAna manAtA vAsudeva zrIkRSNa paNa pitAnI dvArikA baLatI jeIja rahAne? puNya prabala heya tyAre sAmagrI anukUla ApoApa AvI maLe puNya khUTe tyAre hoya te enI meLe TaLe ! tAtparya ke jaina mantavyAnusAra te vastusthiti A che paNa chatAMya dunyavI rItie paNa, javAba spaSTa che ke saMprati samrATa ke mahArAjA kumALamALanuM rAjya vadhyuM ja che, ghaTayuM nathI. samajI lyo ke, mukkIthI kAma na thAya te muThThIthI karavAnA nyAyAnusAra, dharmathI ubhagAvanArA, kahevAtA Aryo, dharme lehInI nadIo vahevarAvI" Adi pracAramAM pAchA paDatAM, bIjI bAju vistAre che ke-dharmathI rAjya jAya che. kemake dayA, vicAra, viveka hovAthI rAjya meLavavAnuM-jALavavAnuM sAhasa thatuM nathI. A vAta paNa saMgata nathIH darzananA maMtavyathI tathA ItihAsathI paNa emanI tarakIba tuTI jAya che khullI paDe che. teo kahe che jene rAjya joIe, rASTra joIe, dhana vigere joI e tene dharmanuM zaraNa paDAve nahi, kemake dharmathI te hRdayamAM kAyaratA Ave che dharmane sAro kahyA chatAM dharmathI pedA thatA vicAra, vivekAdine. kAyaratAnuM rUpa ApanAra, AvAonI kAtara oLakhavA jevI che. e kAtara nahi oLakhanAranA khIsA kapAvAnAja ! AvA vicArA Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata dithI thatI unnatine batAvatA nathI saMprati kupALapALa vigerene ItihAsa dIvA jevA chatAM te pragatine batAvatA nathI paNa avivekAdithI thayelI avanatine dhImethI tyAM gaThave che. - rAjya tathA tyAgAdi-dharmane saMbaMdha ja nathI. jaina darzana, jina dharma rAjya vadhe temAM dharmanI zabhA ke rAjya ghaTe temAM dharmanI azobhA mAnatuM nathI, kemake A dharmane te tyAga-varAgya pAye che. vItarAgapaNAne ahIM apada che. ahIM te che te choDavAnuM kahevAmAM Ave che. ATaluM chatAM jyAre kahevAtA Aryo AkSepa kare che ke "dharma thI te rAjya ghaTe." teenA AkSepanA radIArUpe A uttara che ke jaina rAjAonAM rAjya vadhyAMja che. pilI sugarInA mALAne teDanAra jevA gRhabhaMjake arthAt e kakSAnA AvA bicArAe dhamaene yenakena prakAreNa dharmamArgathI kavAnA prayatna kare che tevAo phAvatuM belavAnI kalAmAM paNa pAvaradhA che he ! "dharme lehInI nadIo vahevarAvI" evuM kahe nArAo AmAMnA koI prasaMgane, je pitAne phAvatuM hoya te zauryamaya paNa varNave ane je phAvatI vAta na hoya te ghAtakIpaNAne Aropa dharma para DhaLI de che. AvAe anukULa ke pratikuLa rItinA game tevA prayatna karyo kare paNa bhagavAna haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke dharmanI kAya evI vamaya che ke--dharmanuM svarUpa evuM vajadehI che ke, dharmane teDavAnA keI ghaNanA prahAra AvI gayA che, chatAM tene nAza thaze nathI, te nathI, thavAne paNa nathI. tene avicaLa rahyo che, roja che ane rahevAne ja. ghaNa paDavA chatAMya, jenA para ghaNa paDe tene cUre kema na thAya? e prazna sahaja thAya paNa ene uttara 'sahaja che ke te cIja evI majabUta che ke jethI tene ghaNathI. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-ju cUra thAyaja nahi. merU parvatane vAyarAnA, vaTeLIAnA, vAvAjhoDAnA kare, abajo dhakakA lAge teye e Dage kharo? enI kAMkarIye khare kharI? je cIja leDhAnI pilAdI hoya. vajA mayI hoya te majabUta svayaM majabUtaja che. dharma jAteja majabUta che mATe te avicala ja hoya. dharmane zAstramAM vAyuthI paNa caMcaLa kahe che e paNa samajavA jevuM che duniyAmAM calamAM cala vAyu gaNAya che. keI vastunA veganI gati batAvavA "vAyu vege ema kahevAmAM Ave che. e vAyuthI paNa mana vadhAre caMcaLa che, vAyunI gati te pharatI tyAM phare, hiMdamAMja phare, darIyAI pavana tyAMja phare, pahADI pavana tyAMja (eTalAmAMja) phare, paNa mananI gati te sarvatra mATe te kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe manane jali kahela che, pavananI gatinI parakha thaI tenuM niyamana thayuM, noMdha thaI paNa tevI nedha mananI thaI? vicAra vAyunI noMdha thaI? tenuM lIsTa thayuM? vAyune aMge niyamana eTale kAyadA noMdhAyA ke amuka sthaLe amuka samaye vAyunI AvI ane ATalI gati, tAtparya ke garamI, vAyu, varasAda saMbaMdhI niyamana kharUM; kAyadA kharA paNa vAMdarA mATe kAyade khare ? have temAM jagatanA vAMdarA eTale ke vAnara jAtinA vAMdarA pitAnA bagIcAmAM kude, gujarAtanAM vAnaranuM TeLuM kAThIyAvADa gayuM? paNa vicArarUpI vAMdarA mATe kAyade koSTaka gaNita kAMI che? manane vAMdarA sAthe sarakhAvyuM paNa mana vAnara, pelA vAnarathI vaLI juduM ja che. vAyuthI paNa vadhu caMcaLa mana che; dharmane caMcaLa kema kahyo? te apekSA have samajAze kemake dharmane AdhAra vicAra para eTale ke mananA pariNAma para che. tyAre prazna rahe che ke te pachI dharma majabUta zI rIte? sAdhya dhama caMcaLa che jyAre svarUpa dhama lehamaya, pilAdI, vamaya che. samyagadarzana, samyagajJAna, samyagucAritra eja svarUpa dharma e dharma vamaya che. e dharmanuM svarUpa kadI khaMDita thayuM Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata nathI, thatuM nathI, thavAnuM nathI AtmasvarUpa dharma, samyakdarzana jJAna cAritramaya dharma apratihata che. abhavyane paNa AtmasvarUpa dharma te raheja. kevaLajJAna, kevaLadarzana te abhavyane paNa kharAM ! kemake jIvane svabhAvaja e che-abhavyane kevaLa jJAnAvaraNIya, kevaLa darzana nAvaraNIya karma kharAM ke nahi? kharAM te pachI kevaLajJAna, kevaLadarzana vinA Avare kene? duniyAnA AghAte. vicAra dharmavartana dharma paratve che, paNa Atma-svarUpa dharma te avicala ja che; abhaMgaja che. samyagadarzana jJAna cAritramaya dharma eja Atmadharma te amara che. acala che. A svarUpa dharma saMbaMdhamAM. temaja vicAradharma ane vartanadharma saMbaMdhamAM, zrIharibhadrasUrIzvarajI bhagavAna je kahe che te svarUpa have pachI agravartamAna ! Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM cAritra dharmanI mahattA che (2) [jIvanamAM anAdikAlIna azubha saMskArone saMyamanA baLe , kAbumAM rAkhI yathAyogya vivekabuddhithI ratnatrayInI ArAdhanAnA mArge AgaLa vadhavA mATe cAritra dhamanI khAsa jarUra paDe che. tenuM Adarza maulika mArmika savarUpa pU. AgamAddhAraka AcArya devazrIe ahIM raju karyuM che. tanavagrAhI daSTIthI vAMcavA bhalAmaNa che. saM0] zAstrakAra mahArAjA nyAyAcArya zrI yazovijayajI upAdhyAyajI mahArAja bhavya jInA upakAra mATe "jJAnasAra prakaraNa" karatA thakA kahI gayA kesAcI svAdhInatAnuM rahasya A jIva saMsAramAM anAdi kALathI rakhaDapaTTI kare che. jIvanI A anAdi kALanI rakhaDapaTTI e dareka jIvane svayaMsiddha che. eTale ene sAbIta karavAnI jarUra nathI, kAraNa ke dareka jIva zarIrane ane AyuSyane AdhIna che, e vAta pratyakSa mAluma paDe che. vastusthiti A pramANe hovA chatAM keI manuSya pitAnA AtmAne parAdhIna na mAnatAM svataMtra mAne te te bhUla bhareluM che. pitAne AtmA parAdhIna hovAnA kAraNe enA keTalAya guNe aprakAzamAna hoya che ane tethI potAnA AtmAnI saMpUrNatA prApta karavA mATe e aprakAzamAna guNene prakAzamAM lAvavAnA heya che. e guNene prakAzamAM lAvavAne anukULa samaya paNa maLyA hoya - chatAM e guNene prakAzamAM na lAve ane pitAnA AtmAne saMpUrNa kahe te te "tamA mArIne mAThuM lAla rAkhavA jevuM ja karyuM* Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 Agamata gaNAya. zarIra kSINa thaI gayuM hoya, lehI sukAI gayuM hoya, moTuM phIkuM paDI gayuM hoya chatAMya moTuM lAla dekhADavAnI IcchA thAya te tamAco mAryA sivAya bIjo ze upAya? paNa e tamA mArIne lAla kareluM moTuM keTalo samaya lAla rahevAnuM? pariNAme moTuM pahelAM karatAM paNa vadhAre phIkuM thavAnuM ! eja pramANe AtmA parAdhIna hovA chatAM svataMtra mAnI le che. AtmAne vadhAre sahana karavuM paDe che. je pite saMpUrNa na levA chatAM pitAne saMpUrNa mAnI le te e kadIpaNa pitAne saMpUrNa banAvavA tarapha prayatna nahI ja karavAnuM ane UlaTuM e saMpUrNatAnI khoTI mAnyatAnA AdhAre pitAnI pAse je kaMI sAruM hoya te paNa gumAvI besavAne. pitAne AtmA anAdikALathI A saMsAramAM rakhaDyA kare che e vastu mahAbhayaMkara che. A mahAbhaya niraMtara pitAnI sAme hovA chatAM "mAre zuM" e vicAra karIne je manuSya bephIkarapaNe varte che e te kharI rIte e mahAbhayane, pitAnA bhaviSyanA hitanI apekSAe, vadhu bhayaMkara banAve che, ane pariNAme svAdhInatAnI TI dhUnamAM potAnA AtmAne vadhune vadhu parAdhInatAnA pAzamAM pADe che ! sAcI svAdhInatA te anucita bephikarImAM nathI, paraMtu ucita javAbadArI samajavAmAM che. tadaSTi. rogI mANasa jema haMmezA pitAnA bhAvinA hitanuM bhAna bhUlIne kupaccanuM sevana karavAmAM ja AnaMda mANe che, e ja pramANe karma rUpI rogathI gherAyele ApaNe AtmA paNa pitAnI Atmamuktine bhUlI jaIne ku sevana karavAmAM ja rata rahe che. e kupacce kyAM ? AhArAdi pAMca e AtmA mATe mahAna kupaththarUpa che. e kupagyanuM jeTaluM vadhAre sevana thAya, eTalA aMze karmarUpI rAga vadhAre baLavAna thAya che. ApaNe AtmA anAdikALathI e. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3 pustaka 3-ju kupathyanuM sevana karI rahyA che, ane temAM ja AnaMda mAnI rahyo che. jyAM sudhI ene e vAtanuM barAbara bhAna nahi thAya ane e ajJAnI raheze tyAM sudhI e sevana karate ja rahevAno. mANasa jyAre bharanidrAmAM hoya tyAre pitAnA ozIke sApa AvIne beThe hoya te paNa e Darato nathI ane jAgyA pachI e jIvaleNa sApanA badale vIMchI jevAmAM Ave te paNa e kaMpI uThe che ane tyAMthI aLago jaI bese che. jIvane jyAM sudhI ajJAna hatuM tyAM lagI e bhayaMkaratAne oLakhI zakyo nahato. paraMtu have jyAre jainazAsananA amRtatulya aMjanathI enI AMkha ughaDI che ane enuM ajJAna uDI javAne vega maLe che chatAM je ene e bhayaMkaratAnuM bhAna na thAya te pachI e kyAre samajavAne? nadIe jaI AvavA chatAM je tarasyo pAcho Ave enI tRSA kyAM zAMta thavAnI? divasanA samaye sUryane prakAza hovA chatAM je dekhI na zake e rAte zuM dekhavAne? jyAM sudhI mANasa vivekadaSTithI vimukha hoya che tyAM sudhI e sArAsArane na samajI zake e svAbhAvika che ane kaMIka aMze e kSetavya paNa gaNAya, paraMtu je manuSyane vivekadaSTi meLavavAnI tamAma sAmagrI zrI jainazAsananA saMsargathI maLI heya chatAM e sArAsArane na samaje ane rAtadivasa pitAnuM citta, e AhArAdi pAMca mahA kupanA sevana karavAmAM ja parevI rAkhe te e kema saMtanya gaNAya? ane AthI ene bIje kyo vadhAre sarasa vega maLaze ke jyAre e pitAnA hitane samajI zakaze? pitAnA AtmAnI zuddhi nimitte dhArmika kriyAo na karavA chatAM mANasa e kabula karavA taiyAra nathI hotuM ke mArAthI kriyAo nathI thatI." vaLI keTalAka AtmAo evA paNa che ke jeo dhArmika kiyAo kare che, sadAcaraNanA niyama pALe che; chatAMya pitAnA AtmAne anAdikALathI paDelI kupaththasevananI Teva Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota dUra thaI zakatI nathI. e kupane niraMtara Adara karavAmAMthI mana haju dUra thatuM nathI. mANasa jJAna, dhyAnamAM AnaMda jarUra mAne che, paraMtu e AnaMda eTale majabuta nathI ke ke jethI e kupagyasevananA AnaMda karatAM vadhI jAya. jyAre e kupaththasevananI abhirUcinA sthAna para jJAnAdikanI abhirUci jAge tyAre samajavuM ke ApaNe janazAsanane sAce lAbha meLavyA che ane sAcI tattvadRSTinuM darzana karyuM che. sAmAyikane marma zAsakAra mahArAje jJAnAdi-sAmAyika Adi karavAnuM pharamAvyuM che, te kaI daSTie? eTalA ja mATe ke dhIme dhIme ApaNA AtmAne keLavIne ApaNe e kupathI aLagA thaIe ! tyAre ApaNe atyAre je pravRtti karIe chIe e te ethI judA ja prakAranI che. pahelAM ApaNuM AhArAdika barAbara sacavAya ane tyArabAda jJAnAdika-sAmAyaka Adi karAya ! A sthiti-sAdhu che ke zrAvaka hA-darekamAM sAmAnya rIte jovAmAM Ave che. anukULa bhajana vigerenI sagavaDa na maLatAM zarIranI je sthiti thAya che evI ja sthiti kadIka jJAnadikanA sAdhane na maLatA thAya che kharI ke? samaje ke -tame musApharIe nIkaLyA. eka jaMgalamAM jaI caDyA bhUlA paDyA. ekalA che. barAbara madhyAhanane samaya che. sUrya nArAyaNa mAthA upara tapI rahyo che. savAranuM kaMIpaNa khAvA maLyuM nathI. AsapAsamAM koI gAma ke jhUMpaDuM dekhAtuM nathI ane bhejana mATe jarApaNa saMbhava dekhAtuM nathI. evI kaphoDI sthitinA vakhate tamArA zarIra upara je asara thAya ane mananI upara je duHkhanI lAgaNIo gherAI Ave e duHkhane eka palAmAM mUkI ane bIjI tarapha-samaje ke tame roja samyaga-darzana-jJAna-cAritryanuM kaMIpaNa kArya karavAnI pratijJA lIdhI che -Ami mane ! sAmAAM nA pavitra zabda ucArIne samyagadarzanAdikanA kAraNa-svarUpa ane phaLarUpa kAryo karavAnI IcchApUrvakanI pratijJA karI che. e pratijJA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 pustaka 3-juM vakhate paNa tame evA kapheDA sagomAM AvI paDayA che. keIpaNa prakAranI tamArI pratijJAbhaMgathI mana upara thatI lAgaNIone bIjI tarapha mUko, ane pachI javAba Ape ke kayuM palluM nIcu name che kayA pallAmAMnI duHkhanI lAgaNIonuM vajana vadhI jAya che? tamAre kabula karavuM paDaze ke zarIrane thayela asAtAthI utpanna thayela duHkha pratijJA bhaMganA dukha karatAM vadhI javAnuM, ane jyAM sudhI AvI sthiti kAyama rahe tyAM sudhI samajavuM ke ApaNe haju ApaNA sAcA hitane ane kharA virIne oLakhI zakyA nathI. jayAre ApaNe zarIrapASaNanI bhAvanA karatAM AtmazuddhinI pratijJAnI kiMmata vadhAre AMkatA thaIzuM tyAreja ApaNe sAcA jJAnAdikanA upAsaka kharI sAmAyikanA karanArA banIzuM! kartavya pravRtti ane acchika pravRtti. - samyagdarzanAdikanuM kArya karavAnI pratijJAne artha e che ke samyagdarzanAdikanA heturUpa, svarUparUpa ane phaLarUpa je je kAryo hoya te badhAne svakartavyarUpa gaNIne karatAja rahevuM ane eTalAja mATe e kArya karavAmAM vikSepanA kAraNabhUta hovAne kAraNe nidrAdine pramAda tarIke gaNavAmAM Avela che. kemake pramAda e eka prakArane deSa che bhalA mANasa uMghate heya e vakhate evuM zuM kArya kare che ke jethI uMghane doSarUpa mAnavAmAM Ave che? ulaTuM jAgavA karatA uMghavA vakhate mANasa bIjI kriyAomAM pravRtta na hovAnA kAraNe keTalA deze nathI karate jayAre jAgatI vakhate te jayaNA vagara belavAcAlavA vigeremAM aneka prakAranA karmo bAMdhe che. nidrA-pramAdane deSarUpa mAnavAnuM ekaja kAraNa che ke manuSya je samyajJAnAdikanA kAryo niraMtara karatA rahevAnI je pratijJA lIdhI che e pratijJAne eTalA samaya mATe bhaMga thAya che. nidrAdikamAM jeTale samaya vadhAre jAya eTalA aMze e pratijJAne vadhAre bhaMga thavAne. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata bhalA! je nidrA deSarUpaja che te pachI uMghavAnI chuTa kema ApI? keTalAka kAryo evA hoya che ke jemAM be pagalAM AgaLa vadhIne eka pAchA paDavuM paDe che. arthAt be pagalAM AgaLa vadhavuM hoya te pagaluM eka pagaluM pAchaLa paDavAnuM paNa maMjura rAkhavuM paDe che. ThIka Aja hetuthI nidrA deSarUpa hovA chatAM tenI chUTa ApavAmAM AvI che. keIpaNa kriyA karavAmAM zarIra e sarvathI prathama jarUrI vastu che. ane e zarIrane svastha rAkhavA mATe AhArAdika jeTalIja-kadAca ethI paNa vadhAre-nidrAnI AvazyakatA che, e nidrA na levAmAM Ave te zarIra asvastha thaI jAya ane tethI e pratijJAnuM pAlana lagabhaga sarvathA baMdha paDI jAya, eTalA mATe zarIra svastha rahe ane nidrAne thaDe samaya bAda karatAM bAkIne badho samaya pratijJAnuM pAlana thatuM rahe eTalA mATe nidrAnI chUTa ApavAmAM AvI che. rAtrinA be pahera jeTalI nidrA lIdhA bAda mANasa divasanA samaya daramyAna akhaMDa rIte svAdhyAya karI zake che. je A svAdhyAyAdika na karAya te e nidrAthI ekAMta deSanuM ja piSaNa thavAnuM ane eTalAja mATe akALa nidrA ke divasanI nidrAne dUSaNarUpa gaNIne ene niSedha karavAmAM AvyuM che. "mi aMte nA pavitra uccAraNa pUrvaka cAritranuM grahaNa karanAre AjIvana samyagdarzana-jJAna cAritranI kAraNarUpa, svarUparUpa, ane phaLarUpa je je pravRtti hoya te dareka teNe karavI ja joIe. bhaNavAnA vakhate abhyAsa na kare te doSa. darzana karavAnA samaye darzana na kare te deSa, svAdhyAyanA samaye svAdhyAya na kare te deSa ane cAritranA aMge vinaya, vaiyAvacca na kare te paNa deSa. A sthAne eka vastu khAsa samajavA jevI e che ke je je pravRtti kartavyarUpa heya te pravRti karavAmAM phAyado Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka - 27 rahelo che ema nathI, paraMtu e pravRtti na karavAmAM Ave te deSa jarUra lAge che, ane eTalAja mATe phAyade thavAnI draSTie nahi paraMtu doSa na lAge e vicAra karIne pravRtti karavAnI hoya che, ane eTalAja mATe e dene parihAra karavAnA uddezathI AloyaNAnuM vidhAna karavAmAM AvyuM che. phAyade na thavAnA mATe kadI paNa AyaNA nathI hotI. bIjI tarapha je pravRttio jarUrI kartavyarUpana hetAM echika heya che, emAM AnA karatAM ulaTuM che. eTaleke e pravRtti na karavAmAM Ave te avazya lAbha thAya che. vizasthAnakanI oLI, vardhamAnapatanI eLI, navapadanI oLI ke bIjI zubha tapasyAo na kare te kaMI prAyazcita nahi, paraMtu je kare te lAbha jarUra thAya. jarUrI kartavyarUpa pravRtti ane aicchika pravRttimAM ekaja meTe bheda che ke jarUrI kartavyapravRtti kare te kaMI nahi paNa na kare te deSa, achika pravRtti na kare te kaI deSa nahi paNa karo te lAbha! chAra upara lIpaNuM jIvanaparyata sAmAyika karavAnI, ane sAvadya vegane tyAga karavAnI pratijJA laIne sAdhupaNuM aMgIkAra karyA chatAM svAdhyAyAdika dinakRtya na thAya te divase aMtaHkaraNamAM baLApa thAya che kharo ke? eka gAmathI bIje gAma kahe ke chANathI vAsada javuM hoya e vakhate e muni jarUra vicAra karaze ke vacamAM zrAvakanA ghara vagere che ke nahi? parantu e vicAra nahi AvavAne ke jJAnadikanA ArAdhananA sAdhane maLaze ke nahi. basa ahIM ja piMDapaSaNa ane AtmapoSaNamAM khare bheda rahe che. jyAMsudhI AhAradika kupathyamAMja mana ramatuM hoya tyAM sudhI piDapiSaNane ja vicAra AvavAne paratu jayAre e kupazyanA sevana Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata tarapha jevuM lakSya hatuM tevuM ja lakSya davAnA sevanatarapha jaze tyAre AtmapaSaNa thavAnuM, ane jyAre e AtmapaSaNanI bhAvanA jAgrata thaze tyAreja sAmAyakaAdinI pratijJA saphaLa thaze! sAmAnya rIte ApaNe ApaNuM zarIranI haMmezAM saMbhALa rAkhyA karIe chIe, paraMtu jyAre e zarIrane kAMTe vigere vAge che gumaDA vigerenI pIDA thaI Ave che tyAre ApaNe e zarIrane vizeSatApUrvaka saMbhALIe chIe. pelA eja pramANe e zarIranI saMbhALanI mAphaka-jyAre ApaNuM jJAnadikanI khAmI dvArA ApaNA AtmAmAM khAmI Ave che-tyAre ApaNe ApaNA AtmAnI saMbhALa laIe chIe ke? je ApaNane ApaNA AtmAnI davAnuM bhAna thayuM hota te jarUra ApaNane AtmAmAM khAmI AvatAM camakAre thAta! paraMtu e davA jANavA mATe ApaNe kyAM darakAra karIe? zarIranI davA gatavA mATe ApaNe ghareghare, gAme gAme, zahere zahere, are deze deza pharavAmAM paNa pAchA paDatA nathI. jene bolAvavA paNa na game evA vaidyonI gulAmI khuzAmata karatAM paNa acakAtA nathI. bhalA ApaNu AtmAnI davA meLavavA mATe ApaNe zuM karyuM? have jainazAsananI prAptinA kAraNe e davA meLavavAno avasara ApaNane prApta thaye che. have paNa je ApaNe e nahi meLavIe have pachI kayAre meLavavAnA? bhalA! kadAca ApaNe jANavAnI draSTie davAne jANuM paNa laIe, chatAM AtmAne kaye raste dora? enuM ApaNane bhAna na thAya te e paNa chAra upara lIpaNuja samajavuM! eka mANasanuM zarIra rogagrasta thayuM. lehI sudharatuM nathI, ane uparathI bhapakAdAra kapaDAM paherI lIdhAM che. te zuM zarIrane kaMI phAyado thaI javAne? jarApaNa nahi. e ja pramANe jJAna-darzanacAritranI pravRttirUpa kapaDAM paherI lIdhAM paNa viSayAdika khaseDavA pAlavatA na hoya te enuM phaLa zuM? mAtra veza dhAraNa karavAthI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra9 pustaka 3-juM kaMI naja vaLe! kutarAne rAjagAdI para besADe chatAM e khAsaDAMja karaDavAna! teja pramANe A jIva anAdi kALathI caDhate caDhate jenazAsananI gAdI upara te besI gayA paraMtu anAdi kALathI cAlate Avate pitAne, AhAradika kupacca bhegavavAno, svabhAva cheDI zakatuM nathI. kharI rIte rAjaddhine tatvarUpa lekhIne pitAne cAmaDI karaDavAno svabhAva tyAga karavAnI mAphaka samyaga darzanAdine tatvarUpa gaNIne AhArAdikathI potAnA manane haThAvatA rahevuM joIe. zarIranuM sAphalya bhalA " zArIramAi haju zarmAna" e paNa zAstrakAranuM vacana che, te pachI AhArAdikane tyAga karIne ene sukAvavuM kahyuM te pachI ene dharmasAdhana karavA mATe rakSavuM kevI rIte? zAstrakAre je e vAkya kahyuM che, e barAbara kahyuM che. zarIra dvArA ApaNe. ApaNA AtmAnuM sAdhana karI zakIe chIe, ane e AtmAna sAdhana thaI jAya tyAMsudhI enuM piSaNa paNa karavuM, paNa e zarIranA piSaNamAM jyAre AtmAnuM zeSaNa thAya tyAre zarIranI ciMtA cheDI devI joIe. vepArI mAla kharIde che e kamANInI ja AzAe aneka jAtanA mAla kharIdavAmAM pitAnuM saghaLuM dravya vyartha kare che ane mAlanI vakhAro upara vakhAra bhaye jAya che e badhuM paNa kamANa mATe ja. jyAM kamANI thatI na lAge ke e mAla le baMdha ja karavA mAMDe. kamANI thatI lAge tyAM sudhI te e jarUra mAla kharIdavAne. kamANI ke nukazAnIne leza vicAra karyA vagara mAtra kharIdavAnI khAtaraja mAla kharIdanAra vepArI chevaTe devALuM nahi te bIjuM zuM karaze? e ja pramANe je zarIrathI dharmasAdhana thatuM lAge te zarIrane levuM, ane jyAre dharma thatuM na lAge tyAre e. zarIrane pheMkI devuM. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata kamANuM karAve te mAlane saMghara ane dharma karAve e zarIrane saMgharavuM. upara kahela vAtane vicAra karIne ghaNA mANase kahI de che ke dharma na thAya te zarIrane sirAvI devuM. paraMtu A vAkyA sAcI dAnatathI belAya che kharuM? zAsakAre te sApha kahyuM ke samyagdarzanAdine lAbha thato lAge te jiMdagI TakA, nahi te ene laTakAvI dyo. anazana karIne ene aMta lAve, paNa AnuM pAlana kyAM thAya che.? sAdhumunirAja dharmalAbhanA nAme rAka le che, vastrAdi le che, paraMtu e laIne AtmasAdhana bhUlIne zarIra piSaNa kare to kevuM kahevAya? anna-vastrAdi lIdhAM dharmanA nAme vAparyA pIDapaSaNanA kAme! nANuM lIdhuM keI peDhInuM ane jamA karAvyuM bIjI kaI peDhImAM ! dharmalAbhanuM uccAraNa karIne roTala TUkaDe paNa meLave te te zA mATe? A zarIra TakI rahe e daSTie. ane e zarIra paNa zA mATe TakAvavuM? e zarIranuM eke eka kSaNa evI zubha pravRttimAMja vaparAya eTalAja mATe. je ema na thAya te dharmanA nAme ugharANuM karIne piMDapoSaNa karAya te e AtmAnI zI vale thavAnI? A sthitithI bacavA mATe potAnuM svarUpa samajIne samyaggadarzanAdikamAM lIna thaIne enA sAdhanamAM A zarIrane sArthaka karavuM joIe. zarIrano sadupayoga, A zarIra e hADakAne Dhagale che, lehInI kathaLI che ane viSTAne Tepale che ane zuddha cidAnaMda svarUpa AtmAne eno saMsarga che. e saMsarga mokSa nahi maLe tyAM sudhI anivArya che, ane e saMsarga tUTaze nahi tyAM lagI mokSa thavAne nathI. eTale A badhuM vicArIne ApaNe evIja pravRtti karavI joIe ke jethI e zarIrane upayoga AtmAnA mekSamArganA sAdhanamAM ja thAya, ane e upayoga karavA mATe AhArAdikane meha haMmezAM dara karatA rahevuM joIe. AhArAdikanI vRddhinA je AnaMda samyagannAnAdikanI Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM 31 vRddhimAM paNa tha joIe. zarIra mATe jema ADAavaLA deDIe chIe, eja pramANe AtmA mATe paNa AtmAnA guNe ApanAra pAse game tema karIne pahoMcI javuM joIe! jema veSanA jevuM suMdara zarIra hovuM joIe. e pramANe bAhya pravRtti je ApaNe AtmA zuddha have joIe! saMyamAtmA atyAra sudhImAM ApaNe jANI gayA ke samyagdarzanAdikanI pravRtti hevA chatAM jyAM sudhI AhAradika kupaccathI dura thavAmAM na Ave tyAM lagI kharUM kalyANa nathI thatuM. e samyagdarzanAdikamAM AtmA khare tallIna kayAre thaI zake? e have vicArIe! pitAnA svarUpane vicAra karatI vakhate jyAre AtmA pitAne saMyamasvarUpa mAne, tyAre ja e kharI rIte samyagdarzana ane samyajJAna vALe banI zake che. jyAre AtmA pitAne saMyamasvarUpa mAnaze tyAre e AhArAdikane kupayarUpa gaNaze, ane pitAnuM svarUpa samyagdarzana jJAna-cAritramayaja che e samajaze. rAmyagdarzana eTale zuM? mAtra zabda vaLagI rahevAthI kaMI nahi vaLe. e zabdanuM aMdaranuM rahasya samajavuM joIe. jarA AgaLa vadhIne vicArIe te zuddha devAdikane mAnavA e paNa AmAM AvI jAya che. aMdaranuM rahasya samajyA vagara ApaNe zabdanuM sAcuM mahatva nathI samajI zakatA! mAne ke-eka bALaka mAMdu paDayuM. vaidya ene tapAsya ane saMgrahaNIne roga hovAnuM kahyuM bALake e zabda sAMbhaLI lIdhe. saMgrahaNI ke bhayaMkara roga che enuM ene bhAna nathI. e te mAtra eTaluM ja samajo ke ene je rega thaye che enuM nAma saMgrahaNI. bIjA koI sagAvahAlA ene jevA Ave tyAre e badhAne e bALaka pitAne saMgrahaNI hovAnuM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra AgamajyAta kahe che, chatAM ene manamAM e rAganI bhaya karatAjanya gabharAmaNa thatI nathI. eja pramANe ApaNe koI guru sukhathI sAMbhaLIne kahIe chIe ke AhArAdi kupaththarUpa che ane ApaNA AtmAne kamanA roga vadhAravAmAM madada kare che. ApaNe! AtmA saccidAna darUpa che. A rAgathI khacavA mATe ApaNe kriyAkrika paNa karIe chIe ane e paNa kei chetaravAnA pariNAmathI nathI karatA, chatAM jyAM sudhI ApaNe enu kharU rahasya na samajIe tyAM sudhI ApaNe enu purepurU mahatva nahi samajavAnA ane puratA lAbha nahi uThAvavAnA. bALaka jo saMgrahaNInuM sAcu' svarUpa samajyuM hAta tA kaDhI vAla khAvAnI IcchA na karata. e pramANe ApaNe pazu je AzravabaMdhane sasAramAM rakhaDAvanArarUpa ane saMvaranijAne AtmAne cheDAvanArarUpa jANI laIe teA evA AzravamAM kadI paNa pravRtta na thaI e, ane A pramANe azubha pravRttithI aTakavA mATe ApaNe AtmAne sayamarUpa mAnavA joIe, sayamasvarUpa mAnyA vagara jJAna-dana svarUpa mAnIe tA paNa bhUlabhareluM che. kAraNake Azrava cheDavArUpa ane savar AdaravArUpa che ane e pramANe eka cheDavAmAM ane eka AdaravAmAM samyagdarzanArdikanI ja rahelI che. eTale chevaTe sayamarUpamAM e jaDa jAya che, eTalA mATe sayamarUpa AtmA bane, tyAre jJAna ane danarUpa banI zake che. jIvAdi tatvAne melI devA mAtrathI samyakatva nathI AvI jatu paraMtu e nave tatvane tatvarUpe jANe tyAreja samakita Ave che. ahI paNa Azravane AzravarUpe jANIne ene tyAjya samajIne enA tyAga karavAnI pravRtti karavI paDe che, ane A pramANe tyAganI pravRtti AtmAne sayamarUpe mAnIe tyAre banI zake che. bhalA!! samyakatva ane jJAnanu sAdhya zuM? zAstrakAra mahArAja kahe che ke jJAnasya jja vittiH eTaluM enuM sAdhya virati che, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-jI jyAM sudhI e viratinA pariNAma na thayA hoya tyAM sudhI sAcuM jJAna na kahevAya. samyakatva pAmyA pachI bethI nava pAme dezavirati paNuM=zrAvakapaNuM maLe che. zrAvakapaNuM maLyA bAda saMkhyAtA sAgarepame cAritra-sarvavirati, tethI saMkhyAtA sAgaropame upazama zreNi ane tethI saMkhyAta sAgarepame kSapakazreNinI prApti thAya che. A badhI uttarottara prAptine aMtima hetu e che ke-chevaTe cAritramehanIyane kSaya kare ane pachI AtmAnA svasvarUpane prApta karavuM =eTale ke vItarAgapaNuM prApta karavuM. A vastu jyAre khyAlamAM AvI jAya, tyAre mANasa AtmAne jarUra saMyamarUpa mAnavAne. AtmAne cAritrarUpa mAnIe eTale saMyamarUpa mAnya gaNAya e cAritrarUpa-saMyamarUpa AtmAnI keTalI kiMmata che? e jANavA mATe ATaluM ja jANavuM basa thaze ke samyagajJAna ane samyagUdarzana e AtmAnA be moTA guNa jarUra che, paraMtu e banne moTA guNe kevaLa ekaja samyagUcAritranI IcchA pachI ApoApa AvI jAya che. eTale samyajJAna ane samyagradarzana e sammacAritranI IcchArUpa vRkSanA phUla samAna che, vRkSa hoya te ja phUla Ave. vRkSa vagara phUla kadI sAMbhaLyuM che? tyAM jeTaluM vRkSanuM mahatva eTaluM ja ahIM cAritranI IcchAnuM mahatva! jyAMsudhI cAritra-prAptinI IcchArUpa vRkSa nathI ugatuM, tyAM sudhI samyaggadarzana ane jJAna paNa rekAI rahe che. eTale e bannene mukhya AdhAra cAritra upara ja che! mohanIya karma mahAnubhAve ! zAstrakAra mahArAja pharamAve che ke cAritramohanIyanA kSaya vagara kaI paNa jIva kevaLa jJAna-darzana meLavI zakeja nahi. keTalAka kAryo evA hoya che ke je eka avadhAraNAvALA hoya che. eTaleke eka vastu letAM bIjI hoya ja che, paraMtu bIjI hoya tyAre A3-3 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata pahelI hoyaja e niyama nathI letA. jema agni ane dhumADe. - jyAM dhUmADe hoya tyAM agni jarUra hoya paraMtu jyAM agni hoya tyAM dhUmADe heya evo niyama nathI hote, paNa A cAritranI upAdeyatA ane jJAna-darzana mATe te ubhaya avadhAraNuja che. jyAM cAritranI IcchA hoya tyAM jJAna-dazana jarUra hoya ane jyAM jJAna-darzana hoya tyAM cAritranI IcchA paNa jarUra hoyaja. eTale utpattinI apekSAe ApaNe vicAra karIzuM te ApaNe kahevuM paDaze ke kevaLajJAna-darzananI jaDa cAritra che, ane je pratipaMthakanI apekSAe vicArIe te cAritramehanIyanI hayAtImAMja jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karmane baMdha thAya che. eTale jyAM sudhI mehanIya hayAta raheze tyAM lagI mati-kRta-avadhi mana:paryava ane kevaLa -jJAnAvaraNIya, cakSu-acakSu-avadhi-ane kevaLa-dazanAvaraNIya-ema e nava prakAranA AvaraNIya baMdhAtA rahevAnA. cAritramehanIya eja-jJAna-darzanAvaraNanA saDAnuM utpAdaka nAza thayuM, eTale pachI emAM lezamAtra paNa vadhAre nahi thavAne. eTale TUMkamAM kahIe te mohanIya karma e baMdhanuM paNa kAraNa che ane karma TakI rahevAnuM paNa eka ja kAraNa che. e mehanIya kamane nAza karavA mATe AtmAnA saMyamasvarUpanI ArAdhanA karavI paDe che ane jyAre e ArAdhanA saMpUrNa thAya che tyAre jJAnadarzana ApoApa be ghaDImAM AvI maLe che. mahAnubhAve ! mehanIya karma eTale karmane bajAra ! e bajAramAM jAo te dareka prakAranA karma tamane vaLagI paDavAnA. ene dUra karavAno A dvitIya mArga te cAritra che. e cAritranI -AtmAnA saMyama svarUpanI ArAdhanA kare eTale e karmone puMja tamane vaLagate aTakaze. saMyamAtmAnI vadhu puSTi mATe ApaNe jarA vadhAre vicAra karIe ane kAryakAraNane saMbaMdha vicArIne cAritranuM emAM zuM Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 pustaka 3-juM sthAna che? eIe. pahelAM kAryakAraNane saMbaMdha eTale zuM? e jANIe te ApaNe A vAtano vicAra bahu sArI rIte karI zakIzuM je saMbaMdhamAM ekaja hoya, tyAM bIjuM jarUrI hoya ja enuM nAma kArya, ane jyAM eka hoya chatAM bIjAnuM nizcita astitva na hoya te kAraNa, jema mATI ane ghaDe. mATI e kAraNa che ane ghaDo e kArya che. jyAM ghaDe hoya tyAM mATI jarUra hoyaja ane jyAM mATI hoya tyAM tyAM ghaDe hoya ja e niyama nathI te eja pramANe ahIM samyagUjJAna-darzanacAritramAM paNa cAritra e kAryarupa che ane jJAna-darzana e kAraNarUpa che. eTale jeNe saMyama rUpa AtmA mAnya eNe ghaDArUpa AtmA mAnyuM. ATalAja mATe upAdhyAyajI mahArAje AtmAne saMyamarUpa mAnavAnuM kahyuM. paNuM AtmasvarUpa ja keTalAka siddhAMta evA che ke adhikaraNa siddhAMta tarIke gaNAya che. adhikaraNa siddhAMta eTale kahevAmAM eka vastu Ave ane enI pAchaLa pAchaLa bIjI aneka vastu ApoApa cAlI Ave. samaje ke eka mANase pitAnA nekarane dahIM lAvavAnI AjJA karI. e mANasa gaye ane hAMDe bharIne dahIM laI Avyo ahI AjJA mAtra dahIM ja lAvavAnI hatI. nahi ke hAMDo lAvavAnI chatAM hAMDe kema lAve ? eja pramANe jeNe "namo arihaMta' zabda uccAryA eNe keTalI vastu mAnI lIdhI. sauthI pahelAM arihaMta mAnyA. temane namaskAra karavAmAM phAyade mA. zubhane baMdha ane azubhanI nirjarA karavAnuM mAnyuM. karmatatva ane jIvatatvane mAnyAM. kharAba karmothI durgati ane sArA karmothI sadgati mAnI. karmanI nija rAthI mokSa mAnyo, ane e nirjarA karavA mATe arihaMta bhagavAnanI bhakti mAnI. ATaluM badhuM eka " sahiMtA" belavAmAM mAnI lIdhuM. AnuM nAma adhikaraNa siddhAMta, ATalI badhI vatu je mANasa sAcI rIte mAnavA lAge, e karoDa sAgaropamanuM narakanuM AyuSya teDe emAM navAI zI ? Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 Agamota sAmAyakavatanuM zuddha rIte ArAdhanA karIne anaMtA mese gayA che. upara batAvela adhikaraNa siddhAMta pramANe AtmAne saMyamarUpa mAnanAra mANasa paNa aneka vAte ApoA5 mAnI le che. sauthI prathama e saMyamanI uttamatA svIkAre che. saMyamanA dhArakenI uttamatA mAne che. AzravanI kaniSThatA mAne che. A pramANe uttarottara vastu mAnIne e pramANe AcaraNa karatAM ane samya. jJAna ane samyagdarzananI samIpamAM jaI pahoMce che. AmAnuM saMyamarUpa e saMpUrNa AtmarUpa che, jyAre darzana ane jJAnasvarUpa e apUrNa svarUpa che. cAritranAze sarvanAza. keTalAka kAryo evA che ke jemAM cAritrane vadha thatAM jJAnadarzanane vadha thaI jAya che, samajo ! eka parama zraddhALu mANasa che. eNe devadravya khAdhuM. e khAdhA chatAM enI mULa zraddhAmAM harakata nathI AvI. e ema paNa mAnatA nathI ke devadravya khAvAmAM deSa nathI. e eTaluM paNa jANe che ke devadravya khAIza te DUbI jaIza ATaluM badhuM hovA chatAM eNe devadravya khAdhuM eTale enuM samakita raheze ke kema? Ane uttara sApha che ke eNe pitAnA vartanamAM pitAnA AtmAne vaza na rAkhe ane ulaTuM AcaraNa karyuM, eTale enA samyagadarzana ane jJAna banne palAyana karI javAnA bIjuM udAharaNa-eka mANasa dhArmika che. tatvatatvane jJAtA che, eNe sAthvInA caturthavrata bhaMganuM pAtakakaryuM, pAtaka karavA chatAM eTaluM te mAne che ke A kRtya kharAba che. chatAM eNe AcaraNamAM vicAra na rAkhe eTale enuM samyagdarzana uDI ja javAnuM. eTale jJAnadarzana hevA chatAM cAritranI kharAbImAM e kharAba thaI jAya che. cAritranA sudhArAmAM e bane sudharI jAya che. A vastu nizcayanaya ane vyavahAranaya banene mAnya che eTalAja mATe zrIupAdhyAyajI mahArAje Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM 37 AtmAne saMyamarUpa mAnIne cAritrane saMyamarUpa kahe che. AtmAne ArAdhanA karanAra manuSya karmagathI dhImedhIme mukta thaIne aMte pitAnA samyagdarzana-jJAna-cAritramaya svarUpane prApta karIne AtmasvarUpamAM rata bane che. a...mR...te...vA...kayo 0 bhAvadayAne jhare satata jenAmAM vaheto rahe te samyagRSTi. R. 0 ucca keTine devabhava paNa AtmazaktinA vikAsanI dRSTie lagabhaga nakAme che. * nigadanA dukhone vicAra aMtaranA rAga-dveSanI tIvratA ghaTADavA upayogI che. parama pU. Agamaraka zrI ! Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Elll _IIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMa UHDID (DCHU jIvana jAgRti | (3) pUjyapAda AgamaprajJa AgamasamrATa bahuzruta sUri puraMdara dhyAnastha svargata AgamoddhAraka AcArya devazrI AnaMdasAgara surIzvara bhagavate vi. saM. 1996mAM valabhIpura (valA) mAM tA-23-3 1940 ne roja jaina zrIsaMghanA AgrahathI valabhIpura sTeTanA adhi patizrI darabAra sAheba Adi jAhera janatAne ududhela maMgaLa pravacana "aharniza ciMtavana" nAmathI Apela te sujJa janatA mATe khUbaja upagI dhArI ahIM punaH prakAzita karAya che. -saM0] ghahitaviMrA daitrI, AMtu vinAzinI tathA vALA parasukhatuSTimuditA paradoSopekSaNamupekSA // 9 // zAstrakAra bhagavAna zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA bhavya nA upakAra mATe, dharmopadeza detA thakA jaNAve che ke dharma e. jIvana-dhana-zarIra-kuTuMbAdikanA bhAge paNa AdaraNIya ane jarUrI cIja che. zuM bInajarUrI cIja ja dharma? ziSyazaMkA-zravaNa karanAra ziSya zaMkA kare che ke he bhagavaMto Apa te dharmane agrapada Ape che ane dharmane jIva-dhana-zarIra kuTuMbAdikanA bhege AdaravAne jaNAve che, paraMtu te dharmanI jarUrIyAta ja zI? kemake te dharma vagara kaMIpaNa aTakatuM nathI. anAja vagara bhUkhe marAya, pANI vagara tRSAthI taraphaDAya, kapaDA, vagara zItAdi kaSTathI herAna thavAya, makAna vagara zAMti ane ArAma na anubhavAya eTale te jarUrI gaNAya, paNa dharma na hoya te harakata zI? arthAt tenI jarUrIAta zI rIte gaNavI ! vaLI je ke dhana e khAvA-pIvA ane paheravA-oDhavAnA khapamAM na Ave, paNa Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-ju e dhanathI duniyAbharanI dareka vastu kharIdI zakAya che. meLavI zakAya che, temaja te dvArA AnaMda prApta karI zakAya che, te AvavAthI phAyade karanAra hovAthI paNa jarUrI gaNAya, paraMtu dharma nahi AvavAthI nukazAna nathI, tema e AvavAthI phAyade paNa dekhAtuM nathI. eka manuSya dharma karyo ane bIjAe dharma na karyo, karanArane naphe thaye ane nahi karanArane nukazAna thayuM ema kAMI daSTigocara thatuM nathI. jarUrI teja gaNAya "ke jenA na AvavAthI aDacaNa hoya athavA AvavAthI phAyade heya" arthAt e uparathI jagatamAM binajarUrI cIja dharma che, ema nakkI, thAya che. AvI rIte ziSya zaMkA kare che. zaMkA samAdhAyaka daSTAMta ane samajaNuM samAdhAna ApatAM pUjya gurUvarya zrI jaNAve che ke eka musAphara raste jato hate, AMbAnA jhADane uddezIne bahu vicAra karyo. vicAranA aMtamAM be ke A AMbAnA Amraphala je kerI te khAvAmAM, A AMbAnI mAMjare kAnanI zobhA vadhAravAmAM, ane A pAMdaDA maMgalakAraNe teraNamAM ane lAkaDAM makAnamAM kAma Ave che, paNa A AMbAnA mUlADIyAM ke je jamInamAM ghaNA uMDA gayelA che. te te kazA kAmamAM AvatA nathI. AMbAnA lAkaDA te makAna banAvavAnAM kAmamAM che. paNa mULIyAM te taddana nakAmAM che!!! AvuM belanAra musApharane raste cAlanAra bIje samajI ane anubhavI musAphara samajAve che ke mahAnubhAva! Amraphala-mAMjara-pAMdaDA-ane lAkaDAM e badhA mUlADIyAnA bharoseja che. mUla kapAyA pachI AMbe paDI jAya ane kerI, pAMdaDA, magare pahelAMnA hoya te dekhAya, paNa traNa dahADA pachI sukAya ane pariNAme nAma nizAna paNa na rahe ane navA te thAya ja nahiM. eTale dekhAvamAM mUlADIyAM kAma na lAge, paNa pariNAme buddhipUrvakanI vicAraNA kare te badhAne AdhAra mUla para che, tevI rIte dekhAvamAM dharma e khAvA-pIvA -paheravA, oDhavA-rahevA vigere vyAvahArika kAryamAM na Ave, paNa Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata te dareka maLe che zAthI? tenuM mULa vicAryuM? khAvA pIvA oDhavAnI cIje dekhe ane tenuM mULa na dekhe te zA kAmanuM? mATe dharma eja jIvananI jaDa che. jagatamaranA dareka vyavahAranI UMDI ja dharma che. mAnavajIvanamAM viSayonI moMghavArI. vicArakoe vicAravuM joIe ke ApaNane manuSya koNe banAvyAM? ApaNane manuSya ane bIjAne hera kema banavAnuM thayuM? AnuM nAma pakSapAta kharI ke nahiM? kahevuM paDaze ke pakSapAta nahiM, paNa nazIbadArInA aMge ApaNe manuSya thayA ane je vinA te Dhera thayA. manuSyanI kiMmata samajatA he te dharmanI kiMmata gaNavIja paDaze. keTalAka dharmanA athI paNa manuSya-jIvananI kiMmata viSaya bhegathI gaNe che, paNa viSayabheganA sAdhanarUpa manuSya jIvana gaNAvatA he te vidhAtAne zrApa deve joIe. kemake je viSayanI IcchA manuSya jIvanathI kare che, te viSayenI meMdhavArI ja A manuSya jIvanamAM che. ane tiryacapaNamAM te viSayanIoMgha vArI che. jAnavarane kudaratI kherAka jyAre levAnuM che, tyAre tamAre saMskAra karelA kherAke jIvana, svAbhAvika kheArA ke manuSya jIvI na zake, mATe vidhAtAne zrApa devo paDe. rAjAne mATe bagIce hoya tyAM manuSya mATeja jaIne sugaMdha levAne pratibaMdha, paNa cakala-bhamarA-pakSIo mATe pratibaMdha nahi, rAjAmahArAjAonA mahelamAM sArAM rUpa ke sudaMra gAyanenA zabda sAMbhaLavA mATe manuSyane pratibaMdha, tiryaMcane pratibaMdha nahiM. te tiryaMce rANuonAM rUpa ane zabda joI ane sAMbhaLI zake, manuSya rANInuM rUpa athavA gIta sAMbhaLavA jAya te tarata paheregIra aTakAve. AthI manuSyapaNAmAM sparza, rasa, gaMdha, zabda rUpa vigere viSaye meMghA ane tiryacapaNamAM seMghA je viSayanA hisAbe manuSya jIMdagI uttama mAnatA he te manuSyapaNu karatAM tiryacapaNuM sAruM gaNavuM ke jyAM indriyanA viSaya vagara mahenate Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-ju prApta thAya che. vaLI manuSyapaNamAM te mAthuM pheDI zIre khAvAne che. juo manuSyapaNAmAM eka bAyaDI mATe keTalA baMdhanamAM baMdhAvuM paDe che? rAjAnuM leNuM hoya te amuka mudata nahiM, temAM te jaMdagI sudhI kedakhAnuM bhegavavAnuM. bAyaDI bharaNa poSaNanI phariyAda mAMDe te pahelI eka mahInAnI keda, phera bIjA mahIne bharaNa piSaNa bharapAI na kare te bIjA mahIne keda, tema jyAM sudhI bharaNa poSaNanuM leNuM na bhare tyAM sudhI kedakhAnAmAM rahevuM ja paDe. eTaluM ja nahi, paraMtu strI hajAra rUpiyA kamAtI hoya chatAM paNa AdamIe bharaNa poSaNa ApavuM joIe. ikiyenA viSaye manuSyapaNamAM eTalAM badhA meMghA che. tyAre tiya capaNAmAM bAIDInuM baMdhana nathI. kazI javAbadArI nathI. mATe viSayanI apekSAe manuSyapaNuM je uttama mAnatA ho te vidhAtAne zrApa Apaje ke kyAM mane manuSya banAvyuM? A karatAM tiryaMca ke rAjAnA ghera kutaro banAvyA hatA te rANInA meLAmAM besI badhA viSaye maphata bhegavata. tatvoe viSaye mATe manuSya jIdagI uttama mAnI nathI paraMtu dharma, ane viveka mATe manuSyamAM ja sthAna che, ane vivekadazA ke dharmane te tiryaMca ke anyagatimAM sthAna nathI. dharma karavAnuM sthAna je heya te mAtra manuSyapaNAmAMja kAraNa ke viveka athavA dharma te manuSyajIdagImAM ja che. vaLI idrinA viSayenA viveka jAnavaro paNa sArI rIte kare che, kIDI mITho svAda hoya tyAM jAya che, karIyAtAnA pANI upara kIDI caDatI nathI. gadheDuM paNa pizAba pItuM nathI. suMdara zabda mATe haraNIyA, ane sarSa paNa zabdane oLakhe che. ane sAMbhaLavAmAM evA tallIna thaI jAya che ke pitAnA prANanI paNa darakAra karatA nathI. bhamare sugaMdhamAM e Asakta thaI jAya che ke hamaNAM thoDI sugaMdha laI uDI jAuM chuM ema karatAM sUryavikAsI kamaLe sUryAsta samaye bIDAI jAya che tyAre te aMdara rahI jAya che ane bIje Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra AgAmata divase sUryodaya thAya ane kamaLa ughaDe te pahelAM te hAthI jyAre AvI kamaLanuM bhakSaNa karI jAya che, tyAre sAthe bhamare paNa aMdara marI jAya che. sparzanendriyanA viSaya mATe hAthaNInuM cItrAmaNuM karIne ke dAbhanI banAvIne jaMgalamAM hAthIne te batAve che. eTale tene jete jete khADA tarapha kheMcAI Ave che. aMdara paDavuM paDe che bhUkhyA tarasyA keI divasa sudhI rahevuM paDe che ane je svataMtrapaNe ara mAM pharatA hatA teone paNa aMkuza taLe rahevuM paDe che. arthAt idrinA viSayane viveka ane phalo te jAnavane ApaNA karatAM paNa adhika che, te tevA viSayenA vivekane ahiM nahiM le, paraMtu kAryakAryane viveka ane puNya pApane je viveka te mAtra manuSya paNamAM ja che, jAnavara janma, moTA thAya, carI Ave, majurI kare ane jIMdagI pUrI thAya eTale cAlatA thAya. ApaNe paNa janma laIe, kuTuMba mATe vepAradhaMdhe karIe, viSayo bhegavIe ane. jAnavaranI mAphaka jIMdagI pUrI karI cAlatA thaIe, pachI ApaNAmAM ane jAnavaramAM phera che ? kayAMthI AvyA ? ane kayAM jaze? AtmAe prathama adhatva TALavuM. AMkhane svabhAva che ke AkhA jagatane pite dekhe, mAtra pitAne pite na dekhe. AMkhamAM lagIra 2ja paDI hoya te pite na dekhe pitAnI AMkhamAM lAlAza ke phuluM paDayuM hoya te paNa pite na dekhe, tema A AtmA anAdi. kALathI pitAnA mATe. aMdha che jagata mATe te dekhate che. dhana kuTuMbakabIle ghara hATa zarIra mATe vicAra kare. jagatanI niSphaLa vastunI jaMjALa kare, paNa huM keNa? kyAMthI AvyA ? kayAM jaIza? hArUM svarUpa kevuM? ItyAdika vicAraNuM na kare. ApaNe ghera gheDe, gAya, baLada hoya te jIMdagI emanI ema pUrI kare che. teo ApaNA pitAne vicAra karatA nathI, kyAMthI AvyA? ane kayAM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3jaIza? te na samajIe te ApaNe jAnavarathI lagIra paNa. akadhi nathI. kaI eka bAvAjI pharatA pharatAM pAdazAhanA mahelamAM utarI gayA. eTalAmAM rAjAne paheregIra AvyuM ane bAvAjIne kahyuM kevAvALA ! dudhara ! bAbAjI kahe ghaTTa che ? paheregIre kahyuM ke jA rAphu (musApharakhAnuM) nI 6 tu jIvarAha aha che paheregIre ghaNuM kahyuM paNa pelA bAvAjI kahe che ke tha sAtha hI hai paheregIre pAdazAha pAse jaI pharIyAda karI ke-eka sAMI mahelamAMthI bahAra nIkaLatA nathI. pAdazAha jAte AvyA, namaskAra karyo ane have A yogI hakamAM peThA che mATe bIje rasate kAma laIe ema dhArI bAvAjIne hamArA mahAn sadbhAgya hove tabaho Apa jaise sajana-saMtakA mAma ra vana hotA hai! jana gAje thAna ghara zAMti nahIM rahevI, zarata che ra nA joza sArA-jhAnA phona, sAvakI ti maM ghoLA, isase zAMtikA sthAna khIja lo. bAvAjI ghara zAMti che * jaMgalame ho yA jhupaDe meM ho, yA mahalameM ho, kIsI jagaha para ho, lekina apanI AtmAmeM zAMti ho tA sarvatra zAMti hai. pAdazAha kahedhrmshaalaameN bahota zAMti rahegI. vahAM svAbhAvika zAMti milegI. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata bAvAjIe kahyuM, mItA nadi pure 33 azAMti di. . chevaTe pAdazAhe kahyuM ke zrI dura kama TeranA dazAvI , bAvAjI kahe yaha dharamazAlA hI hai. isa makAna meM pAMca-pacAsa sAla pahale kauna ThaharatA thA. pIche dusare, usake bAda dusare, isa taraha naye naye Therate the aura purAne purAne calate gaye. yaha bhI sarAya hai, A uparathI dareke samajavAnuM ke ApaNe paNa A janmarUpI dharamazALAmAM AvelA chIe. sthAIpaNe ApaNe paNa kaI divasa rahevAnuM nathI. bIjuM badhuM samajIe te pahelA samajI levAnuM che ke-huM keIpaNa jagothI atra Avela chuM. ane ahIMthI bIje javAnuM che, tevA viveka mATe manuSyajIvanaja upayogI che. arthAta kAryAkArya ane puNya-pApanA viveka mATe manuSyapaNuM ja kAmanuM che. padArthaprItinI durlabhatA jema mULanA prabhAve jhADamAM thaDa, DALI, pAMdaDAM, mahora, phaLa vigere thayelAM che, tema ahIM paNa dharmanA prabhAveja badhuM maLeluM che. ahIM dharmanI jarUrIAta ja uttaramAM javAba denAra che, te have dharma kahe kene? dharma zabda jagatamAM darekane vahAle che. keTalIka vakhata keTalAkane zabdaprIti thAya che, paNa padArthaprIti thatI nathI. lAkha mANasamAM kusaMpa vahAle che, ema keInahi kahe saMpa zabda badhAne vahAle che. paNa saMpanAM kAraNe kayA tathA te kAraNeno amala tuM keTaluM kare che? te keNa vicAre che? saMpanA kAraNe traNa che bIjAne gunhAnI mAphI ApatuM bIjAnA gunAmAM na Ave eTale bIjAnI mAphI mAgavAne vakhata na lAva, bIjAnA upakArane vazata te parepAra karatAM na cukIza! kAraNa ke gunhAnI gAMTha vALe, bIjAnA gunhAmAM Ave, parepakAra na kare arthAta bojA nA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3juM kAryo na kare, te saMpa na rAkhI zake. tene saMpazabda vahAle che, paNa saMpa padArtha vahAla nathI, mAphI ApavI, nukazAna karyuM hoya te jatuM karavuM, gama khAvI, te keTalI muzkela che ! mATe saMpazabdanI prIti AkhA jagatmAM che, paNa saMpapadArthanI prIti para jaIe te muzkela che. tema dharma zabda paNa AkhI duniyAne vahAle che. pitAne keI dhama kahe te rAjI thavAya che. pite adhamI hoya chatAM keI adhama kahe che te bilakula pitAne pasaMda paDatI nathI, arthAt sahu ke pitAne dharmAmAM khapAvavAnI ja IcchA rAkhe che.. keIka vakhata zreNikamahArAjanI sabhAmAM adhikArIonI vacce vATAghATamAM vAta cAlI rahI ke-Aja kAla adhama bahu vadhI. gayA che. abhayakumAra paNa sabhAmAM beThelA hatA. paNa te vicAra karavA lAgyA ke-A pate pApIo chatAM dhamI'omAM khapavA mAMge che. Ano artha ekaja che ke eka bAIe cAlAkIthI: pitAnA dhaNIne madhura vANIthI gALa dIdhI hatI. tevo che. eka koIka bAInA dhaNIne kharAba svapna AvyuM. jAge, savAre e svapna vAraMvAra yAda AvavAthI caherA para udAsInatA jaNAI.. ghaNA AgrahathI svapnAnI vAta strIne jaNAvI ke huM svapnAmAM raMDA. sI kahekhamA tamane, tame zuM karavA raMDAva! huMna DAuM arthAt dhaNIne maravAnuM jaNAvyuM. tema A jagatamAM-adharma tathA pApa vadhI gayuM che ema kahe che. paNa pitAnA AtmAmAM pApa. adharma -bahu vadhI gayA che tema gaNavA keI tiyAra nathI. A leke pote dhamImAM ghusI javA mAge che, ane duniyAne pApI TharAvavA mAge che. satya mATe upAya ce . abhayakumAre nagara bahAra be mahaTA mahela karAvyA. eka gheLo mahela ane bIje kALo mahela. pachI gAmamAM jAhera karAvyuM ke amuka divase AkhA nagaranA tamAma, lokoe nagara bahAra ujANI javuM. ane dhamIoe sapheda mahela, mAM, pApIoe kALA mahelamAM dAkhala thavuM. tyAM nagarane mATe. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 Agamata bhAga sapheda mahelamAM ghusI gaye. kALAmahelamAM mAtra koIka ja gayuM. kemake dharmazabda badhAne vahAle che paraMtu dharma padArtha koIne vahAle nathI. athata zabda prIti che, padArtha prIti nathI. . padArthaprItine traNa pAyAnI jema dharmanitinA cAra pAyA guhAnI mAphI Ape, guhAne raste cAle, aneparopakAra karatAM na cUke, dharmazabdanA premavALI AkhI dunIyA che, paNa dharma padArtha jenA hRdayamAM ramI rahyo che tenA aMtaHkaraNamAM te cAravatu ramelI heya. e cAra vastu kaI! savAranA paherathI rAta sudhImAM ekaja raTavuM joIe ke meM bIjAne phAyade karyo karyo! pitAne phAyade te jAnavara paNa kare che, pitAnuM karavAmAM dharmanI chAyA nathI, zatru che ke mitra che, svajana che ke parajana he, ekaja dhAraNA rahe ke bIjAnuM hita kema thAya! jyAre AvuM aMtaHkaraNa thAya tyAre samajavuM ke dharmane prathama pAye the. mahAre jIvana bIjAnuM hita karavA dvArA jIvavuM, bIjA dvArA paNa jagatanA jIve nuM hita thAo, tevA ekalA zabda nahi paNa traNa vAta joDe samajavAnI che. bhAkArSAt ko'pi pApAni, mA ca bhUt kApi duHkhitH| mucyatAm jagadapyeSA, matirgatrI nigadhate // 1 // A maitrIbhAvanA che. khuna karanAra pote pitAne gunha chevaTa sudhI kabulate nathI, pitAnA karelA deze maDhethI bolavA taiyAra nathI, dareka manuSya - vacanathI zAhukAra thavA mAge che, koI paNa jIva pApa ke pApakAraNathI dUra rahe. jo ke dharmanIti ane rAjanIti A bemAM pharaka che guhA na thavA mATe rAjanIti che, te gunhA rokavA prayatna kare che ane gunhA karanArane zikSA kare che. dharmanIti mahera najara rAkhavA kahe che. vartamAna kALanA gunhA rokavA - jAo che pahelA bhavanA pApavALA rogI adha daridra hoya che, tevAo junA pApI che. tene zikSA karIe chIe te vartamAna Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-ju nA pADI. pelA junA pApI, dhama te mATe kahe che ke pApa thaI gayuM hoya te paNa zubha pariNAma tapasyAthI te pApa teDanAra tamo thAo, paNa duHkha bhegavI toDavAvALA na thAo, A bIjI maitrIbhAva nAnI zreNi. karyuM hoya te pApa bIjI rIte dUra karanAra thava duHkha bhogavanArana thAo A pachI AkhuM jagata pA5 mukta thaI cidAnaMdasvarUpI thAva. ema dhAravuM. A maitrIbhAvanA traNa pagathIyAM che. koIpaNa pApa na kare! kaI paNa duHkhI na thAo. ane dareka cidAnaMda svarUpavALA thAo Ave je vicAra heya te dharmanA prathama pagathiyAmAM gaNAya, bIjAnuM hita karavuM teja pitAnuM hita gaNAya. je nAtamAM samaju zeThI hoya te samaje ke nAtanI zeThAI e hArI zeThAI che. pArakI beTI ghera lAvI ghara sopavuM che. gharanI beTIne pArake ghera seMpavI che. je AkhI nAta sArI karI haze te ghera sArI vaha AvavAnI che. AkhI nAtane sArI karI haze te pitAnI chokarI sukhI thavAnI che. ema ahIM AkhA jagatanuM hita vicAryuM" eTale pitAnuM hita temAM samAyeluM ja che. bIjI bhAvanAmAM paraNavanArAnI tathA bIjAe duHkhI na thAva. paNa duHkhI thAya enuM zuM ! A jagatanA tamAma cha janma-jarA-maraNa-Adhi-vyAdhi-aniSTasaMga-ISTaviga vigerethI herAna thaI rahelA che. A jInA tamAma dukha nAza kema thAya? bIjAnA duHkhane nAza karavAno vicAra te karUNa, bIjAnA duHkhane nAza karavAnI buddhi rUpa karUNa jenA hRdayamAM vasI hoya te dharmanA bIjA pagathIyAmAM Avyo gaNAya. jagata paNa zatrune duHkhI dekhI kaMpI jAya che. paraMtu eka moTI cIja haju khasatI nathI. varasAdane aMge kahIe chIe ke e kALe tyAre jagata ujaLuM. ane e ujaLa tyAre jagata kALuM. sAmAnyathI duHkhane aMge dayAnI lAgaNI thAya che paNa ISya evI cIja che ke bIjAnA dukhe pite sukhI Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata thayo mAne che, IrSAmAM avaLo pheTe Ave che. bIjA sukhamAM tyAre ahIM baLatarA thAya che. ane bIjA herAna thAya tyAM pitAne AnaMda thAya che. mATe trIjI bhAvanA jaNAve che. trIjuM pagathIyuM caDo. bIje je koI prakAre sukha pAme che te sukhane aMge pitAne saMtoSa the joIe, duHkhane nAza karavAnuM jeTaluM jarUrI teTaluM ja bIjAnA sukhamAM saMtoSI thAya e jarUrI che, IrSyAne dezavaTe daI de. kathaMcita A pagathIyuM caDavuM saheluM paNa che. cothuM pagathIyuM caDavuM te muzkela che. jethI vastu ghaNI muzkela che. jagatamAM prayatna karavAmAM Ave paNa prayatnanI. pratikRlatAmAM madhyastha rahevuM te bahu muzkela che. mahenata karyA chatAM mahenatanuM phaLa na thAya te vakhate magajane ThekANe rAkhavuM muzkela che. kAryanI saphalatA niSphaLatAmAM samapaNuM dekhAya tyAre samajavuM ke A paropakAra mATe che. jyAM mahenata karI chatAM saphaLa na thaye tyAre kheda pAme, mahenata karyAthI phAvyA te baMdA phAvyA je na phAvyA te pele pathare che, ema kahevuM. ATaATalI mahenata karI samajAvyA chatAM patharo na samaje. AmAM paropakAra na gaNAya, haja karmarAjA mAga na de ema dhAraNa kare te lAbha! ApaNe paNa anAdithI rakhaDIe ja chIe, agAu ApaNe paNa tenA jevA patthara jevAja hatAAje lagIra DahApaNa AvI gayuM, paropakAra mATe prayatna tyAre ja gaNAya ke jyAre madhyasthapaNuM rahe hitabuddhi, duHkhanAzanI buddhi, bIjAnA sukhamAM saMtoSa rAkha te traNa pagathIyAM caDavAM sahelAM che. paNa hita karavA jatAM saphaLatA na maLe to paNa madhyasthavRtti rAkhI bIjAnA deza sudhAravA prayatna kara! na sudhare te cIDAIza nahIM krodha na karIza, paraMtu madhyasthaSTi rAkhaje. A cAra vRttivALAnuM anuSThAna dAna, zIla, deva-gurU pujA vagere je dharma anuSThAne heya te dharmarUpa thAya, A cAra bhAvanA vagara kare te te dharmamAM teAvI zakyuM nathI. mATe A cAra bhAvanA izAnamAM rAkhI je jIvo dharmArAdhana karaze te A leka parakamAM sukha pAmI anaMta zAzvata sukhanA bhoktA banaze. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che magadhAdhipati zreNika mahArAjanI che prabhu mahAvIra svAmI bhagavaMta upara ajoDa bhaktinuM rahasya ra999 (4) [ pU. AgamadivAkara AgamavAcanAdAtA, dhyAnastha svagata, Agama ddhAraka, AcAryadevazrI AnaMdasAgara sUrIzvara bhagavate paramezya keTinI aviruDa zrata bhaktithI ghaNA zAstrIya padArthonA rahasya chatAnusAri pratibhAbaLe ukelyA che. tevI ja eka adbhata vAta ahIM sujJa pAThakenA hitArthe raju karAya che. gurugamathI regya rIte samajavA prayatna karo. saM.] - zrI jenazAsanamAM jema bhagavAna zrISabhadevajI ane bharata mahArAjA, bhagavAna ajitanAthajI ane sagara cakravatIne asIma pUjya-pUjaka bhAva hatuM, tathA anya zAsanamAM jema zrIrAmacaMdra ane vAlmIkiRSi vagerene ArAdhya-ArAdhakabhAva saMbaMdha hatuM, laukikamAM rAmadAsajI ane zivAjI mahArAjane je paraspara sevya- sevakabhAva saMbaMdha hatA, tevI rIte vartamAna zAsananA adhipati zramaNa bhagavAna mahAvIramahArAjA tarapha mahArAjA zreNikane advitIya ane asAdhAraNa e pUjyabhAva, ArAdhyabhAva ane sevyabhAvane saMbaMdha hate, e vAta zrIjanazAstronA jANanArAo ane mAnanArAo mAne che ane ItihAsapremI lake paNa e vAta spaSTa rIte maMjura kare che. A kAraNathI e parasparanA saMbaMdhane vicAratAM teone saMbaMdhakAla vicAravAnI AvazyakatA jarUrI che. - A. 3-4 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 Agama jyota zamaNa bhagavAna mahAvIra ane mahArAjA zreNikane saMbaMdha vicAravA pahelAM e bannenAM rAjyanI nikaTatA upara prathama dhyAna rAkhavAnI jarUra paDe che. zAkyasiMha bauddhanA nivAsasthAnane vicArIye te te kapilavastu hevAthI magadhanI rAjadhAnI rAjagRhIthI ghaNuM dUra rahe, tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnuM janmasthAna je kSatriyakuMDa te rAjagRhIthI ghaNuMja najIka che, eTaluM ja nahi paNa jeo lachavADa jaI zrI kSatriyakuMDanI yAtrA karI AvyA haze, teone jarUra mAtrama haze ke rAjagRhI ane kSatriyakuMDanAM rAjya lagolagaja hoya, ane tethI zramaNa bhagavAna mahAvIranA pitA mahArAja siddhArtha ane zreNika mahArAjAnA pitA prasenajitane paraspara sAhajIka saMbaMdha hoya. vaLI te vakhate aprakaMpa ane UMcazikhare gaNAtuM vizAlInuM rAjakula hatuM, e vAta ItihAsakArothI ajANuM nathI, ane te vaizAlInA kulavALA-rAjAone mahArAjA siddhArtha sAthe svAbhAvika kauTuMbika saMbaMdha hatA ane tethIja mahArAjA siddhArtha sAthe ceDA mahArAjanI bahena trizalAnAM lagna thayAM hatAM, eTaluM ja nahi, paNa e ucca saMbaMdhanI magadha dezamAM ghaNI ja uMcI chAyA paDelI hatI. ane tethI ja mAtA trizalAne videhadattA evA nAmathI belAvatI hatI. A upara bArIkadaSTithI dhyAna detAM spaSTa jaNAI Avaze ke videhavALAonI kanyAo ghaNA uMcA kulanI gaNAtI hatI, eTaluM ja paNa nahiM mahArAjA zreNikane mATe sujayeSThA kuMvarI ke je mahArAjA ceTakanI kuMvarI ane bIjI kumArikAothI maheTI hatI ema dhArIe te kadAca sAcuM paNa nikaLe ke ceaNAnuM asala nAma calaNa na hoya, paNa pitAnI moTI je suceSThA hatI tenI sAthe ja te celA haLI-maLIne vadhAre rahelI hoya tethI sulakapaNAne lIdheja celaNa kahevAI heya. ane kathA uparathI joI paNa zakIe chIe ke suSThA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM ane celaNAne paraspara gADha prIti hatI, ane tethI ja suSThAe varavA dhArelA dhaNIne varavA te cillaNa paNa sAthe ja taiyAra thaI. A uparathI ema kalpI zakAya ke te suSThAnA mahaTApaNAne lIdhe ja te nahAnI bahenanuM nAma celaNa prasiddhimAM AvyuM heya. paNa e sujayeSThA mATe jyAre mahArAjA mAgaNI karI che tyAre mahArAjA ceTake zreNikane suceSThA ApavAnI nA pADI ane kAraNamAM zreNika mahArAjAne utaratA kulanA jaNAvyA ane kanyA na ApI. - je ke pachI mahArAjA zreNika prapaMca karIne celANAne te rANI banAvI che. paNa ahiM to ApaNe zrIsiddhArthanA kulanI uttamatAne aMge vicAravAnuM thAya che. - tethI ema spaSTapaNe kahevuM joIe ke zreNikamahArAjAne kulanI adhamatAthI je mahArAjAe kanyA nahatI ApI, teja mahArAjA taraphathI zrIsiddhArtha-mahArAjanI sAthe trizalAnAM lagna karavAmAM AvyAM hatAM, vaLI zreNika mahArAjA je ke vaizAlIrAjanAjamAI thayA hatA, chatAM te dIdhelI kanyAthI jamAInahi paNa haraNa karelI kanyAthI ja mAI thayA, tyAre mahArAjA siddhArtha te dIdhelI kanyA vaiizAlIrAjanA ja mAI tarIke thayA hatA mATeja mAtA trizalAnuM nAmaja vidrinA kahevAmAM AvyuM eTaluM ja nahi, paNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAne lIdhe tevizAlI rAjakula atyanta rAjI rahetuM ane temAM vaLI jyAre praNikamahArAjane tyAM gayelI celaNAne lIdhe ceDAmahArAjA ane tenA kulane vAraMvAra zeSavuM paDatuM ane upadra thatA hatA, tyAre te mAtA trizalAnA nandana caudasvAthI jeoe garbhamAM AvavAnI sAtheja pitAnI uttamatA sUcavI che tevA bhagavAne mahAvIra mahArAjane lIdhe te vaizAlIkula trizalamAtA tarapha advitIya prema dharAve temAM Azcarya zuM? ane e ja kAraNathI evI rIte mAtA trizalAnuM bIju nAma videhadattA thayuM hatuM tevuM trIjuM nAma vizALI athata videhane prIti karanArI evuM thayuM. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamota vAcake ne yAda rahe ke ceDA mahArAjAnI vizAlA videhanI rAjadhAnI hatI. ATalA uparathI zrImadbhagavAna mahAvIra mahArAjAnA pitA siddhArtha mahArAjA zreNikanA pitA prasenajit mahArAjAnA dezanI nikaTatA ane e ATalI nikaTatA havA sAthe zrI siddhArtha mahArAjAnuM kauTuMbika UMcApaNuM keTaluM badhuM ane kevuM hatuM ? samajI levAthI paraspara kauTuMbika saMbaMdha paNa samajI zakAze. AvI te sthitimAM jyAre mAtA trizalAne cauda svapnAM siMha-gaja-vRSabhAdinA AvyAM ane te svapnanA phalanI pRcchA tathA tene nirNaya sabhA samakSa thaye te sabhAmAM svapna pAThaka dvArA ja mahArANI trizalAne bhaviSyayuga kathaMcit cakravatI mAtA tarIke thaze ema jAhera thayuM tyAre dUra dUra paNa prasarelI te vArtA hoya ane tethI dUra dUra rahenArA caMDapradyotana ane udAyana vagere rAjA sarakhA rAjakumAre kevala kauTuMbika saMbaMdhathI nahi, paNa rAjya saMbaMdhI bhaviSyamAM udaya thAya e IcchAe paNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI sevA karavA Ave te pachI najIkanA rahenArA, najIkanA rAjyavALA zreNika Adi bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI sevA karavA Ave temAM Azcaryaja zuM? - ATaluM vivecana karavAnI jarUra eTalI ja che ke mahArAjA zreNika bhagavAna mahAvIra mahArAjA taraphathI zAsananI sthApanAne lIdheja bhaktivALA hatA ema nahiM paNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA bAlyakALathIja teo bhakta hatA. ema jaNAya, AvI rIte pUrva saMbaMdhathI vicAratAM zAsananI sthApanA pachI zreNika mahArAjA bhagavAna mahAvIra mahArAjA tarapha ghaNAja samAgamamAM ane Ave tenA pratApe advitIya ane asAdhAraNa dharmabhAvanA dharAve ane zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA tarapha bhaktibhAva dharAve emAM Azcarya nathI Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-jIM 53 yAda rAkhavAnI jarUra che ke zreNika mahArAjA bhagavAn mahAvIra mahArAjAnA parama bhakta hatA ane zrI bhagavatIjI sUtranA spaSTa ullekhathI aneka vakhata zreNika mahArAje zramaNa bhagavAn mahAvIramahArAjAnA vadana mahetsavA karelA, ane tethI dazAzrutaskaMdhaAdinA kathanathIe paNa saDu4 samajAya che ke mahArAjA zreNika ghaNAja ThAThamAThathI ane ataHpuranI rANIone sAthe laine zramancu bhagavAn mahAvIra mahArAjAne ja vaMdana karavA gayA hatA ane e arasAmAM nava -jAtanA niyANAnuM svarUpa ane temAM darekathI thatA jAtajAtanA nukazAne jaNAvavAmAM AvelAM che, chatAM zramaNubhagavAn mahAvIranI padAnuM varNana karatAM zrAvaka padAnuM varNana zrIkalpasUtra vageremAM karavAmAM Ave che temAM zreNikADhi zrAvakAne na gaNu vatAM zaMkha-puSkadIAdi zrAvakone gaNAvavAmAM Ave che. tenu kAraNa e hAya ke-- zramaNa bhagavAn mahAvIra mahArAjAnI je zramaNAdvipa dAnu pramANu jaNAvavAmAM Ave che te svahastathI dakSita thayelAnuM che evI rIte je zrAvaka Adi padAnuM pramANu che te pazu che, te paNa svadezanAthIja mithyAtvane vamIne samyakatva pAmelAnu" hAya ane mahArAja zreNikane samyaktvanI prApti tA saMjaya, anAthI jevA muniothI thayelI hAya. vaLI ema paNa kahevAya che ke zrAvakeAnI padAmAM jee samyaktvamUlaka dvAdazatratAne dhAraNa karanArAo hAya, teenI gaNatarI karavAmAM AvI che, ane tethI bhagavAn RSabhadevajInI padAmAM paNa zrAvakanA varNanamAM bharatamahArAjane mukhyasthAna maLyu' nathI, ane e apekSAe ahiM zrIzreNikamahArAjane zrAvakapa DhAmAM aviratipaNAne lIdhe paNa agrasthAna na maLyu. hAya te e paNa asaMbhavita nathI. paNa A vAta ceAsa ane ceAkSI che ke zramaNu bhagavAna mahAvIramahArAjAnA vihAra chadmasthapaNAmAM ane kelipaNAmAM magadha deza ke je zreNikanIja mAdIkItuM hatuM. temAMja vadhAre thayeaA che. AcArAMga, Avazyaka, zrIkalpasUtra ane mahAvIra maDArAjAonAM Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajyota 54 aneka caritrothI e vAta nakkI thAya che ke zramaNa bhagavAna mahAvIramahArAjA ivasthapaNAnI ajJAtacaryAmAM paNa magadhadezamAM nirupadravaja rahetA hatA, ane upasarga tathA upadrane sahana karavA mATe teo magadhadezathI anyatra bahAranA dezamAM vihAra karatA hatA. A hakIkata UparathI spaSTa thAya che ke zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjanA dvArakAmAM teo maga deza mAM bhagavAna pArzva nAthajInA zAsanadherI mahApuruSanA prabhAve nirupadravatA hatI utpala ane idrazarmA Adi zrI pAzvanAthajInA zAsanane pAmelA ane patita thayelA ane anya paNa aneka je zAlAne maLelA dizAcaro te badhA nuM vihAra kSetra ke paryaTana kSetra magadha dezaja hatuM, athavA zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA pUrvAzramamAM magadhanA vatanI hovAthI magadha dezamAM ane tenI AsapAsamAM nirUpadravapaNe vicArI zake e svAbhAvika hatuM. A badhuM tapAsatAM zreNika mahArAja ne bhagavAna mahAvIra zAsana sthApanA mahArAjanI karatAM pahelAM samyaktva prApta thayuM hoya ane tema kahevAya che, ane kSAyikabhAve samyakatva bhagavAna mahAvIra mahArAjanA pratApe thayuM hoya te temAM kaMI paNa Azcarya nathI. bhagavAna zrI mahAvIra mahArAjAnA janma pahelAM paNa magadha dezamAM dharma A sAmAnya rIte jenazAstro pramANe bhagavAna mahAvIra mahArAjanA janma pahelAM paNa zrI pArzvanAthajI mahArAjanuM zAsana magadha Adi dezamAM pravartatuM hatuM. khuda bhagavAna mahAvIramaharAjanA mAtApitA piteja zrI pArzvanAtha bhagavAnanA saMtAnIya zrAvaka hatA, e vAta zrIAcArAMga tathA zrIkalpasUtranI vRtti AdithI spaSTa che. vaLI bhagavAna mahAvIra mahArAjA chadmasthapaNamAM hatA, tyAre mathurAnagarImAM ahadAsa ane jinadAsI paramazrAvakapaNAnI dazAmAM hatA. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-jI pa bhagavAn mahAvIra mahArAjane kevalajJAna thavA pahelAM bhagavAnanA zrAvaka gaNAtA Ananda sivAyanA khIjA AnaMda nAmanA zrAvakane avadhijJAna thayuM hatuM, ane teNe bhagavAnane kevalajJAna utpanna thavAnI AgAhI jaflAvI hatI, ane gRhasthane avadhijJAna tA guNupratipananeja thAya che, e vigere hakIkatathI bhagavAn helAM magadhamAM jainadhama nuM pravarttavu' I tihAsasiddha haiAvAthI magadhadezamAM dhama pravattatA hatA ene lIdhe zreNikamahArAjanA rAjakulamAM dhama hAya te Azcaya nathI. ane dhamanI bhAvanAthI paNa mahArAjA zreNika zramaNubhagavAn mahAvIramahArAjAnA paramabhakta thayA haiAya te Azcaya nathI. Ma jayati zA or sa www. chI Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramA STie Astika eTale jena kANu ??? (5) [pU. Agamamadira saMsthApaka, zAsranastambha AgamAnA talaspazI vyAkhyAtA, prAvacanikazirAmaNi, dhyAnastha svagata pU. AcArya devazrI AgamAddhArakazrIe cAmAsAnA aLasIyAnI jemajema vartamAnamAM phuTI nIkaLela nAmadhArI jaina sasthAo, ma`DaLA, samitio zAsana ane saMghanA baMdhAraNane kevI rIte dhakake| pahoMcADanAra che ? te vAta samajavA A nimadha lakhela che. khUbaja gaMbhIratAthI ceAgyanizrAe vAMcI vicArI yathArtha dRSTie rahasya meLavavA prayatna karavA. jJa. ] Astika tarIke gaNAtA hiMdI Avaga peAtAnA sAdhya tarIke mAkSane ja mAnanArA haiAya che. jo ke paraleAka vigera mAnavAthI vyavahArika nAstikatA TaLI jaI ne gRhavArika AstikatA thaI ema sAmAnya smAstika samAjamAM mAnavAmAM Ave che, parantu leAkeAttaradRSTie AstikatA ekalA paraleka vigere mAnavA mAtrathI caritA thatI nathI, leAkeAttara dRSTie te nIce jaNAvavAmAM Avela cha vAtAnI avicala zraddhA jenA hRdayamAM hAya teneja Astika gaNavAmAM Ave che. upara jaNAvelI AstikatAnI cha vAtA nIce pramANe che. 1 jJAnAdi guNaiAne dhAraNa karanArA DhAkAntara eTale bhavAMtaramAM pharanArA jIva che, arthAt dezyamAna pRthvI Adika pAMca bhUtAthI judA svarUpavALA evA jIva nAmanA padArtha che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 pustaka 3-juM 2 jagatamAM dazyamAna ghaTa-paTAdi padArtho sarvathA nAza pAmanAra che, parantu pRthvI Adika pAMca bhUtethI vyatirikta svabhAvavALo e je jIva te te avinAzI ane nityasvabhAvavALe che. (je ke jainadaSTi pramANe keIpaNa padArtha sarvathA nitya nathI, tema anitya paNa nathI, paraMtu sarva padArtho kathaMcita nitya ane kathaMcit anitya ja che, ane tethI AtmA paNa kathaMcit nitya ane kathaMcita anitya che, emaja mAnavuM joIe ane enuM ja nAma lekara daSTi kahevAya. chatAM ghaTAdika padArthomAM tenA paryAyanuM mukhyapaNuM laIne tene vinAzIpaNe gaNavAmAM Ave ane AtmA eTale jIvane aMge te jIvanA manuSyatvAdi paryAyanuM mukhyapaNuM laIne tene vinAzIpaNe gaNavAmAM Ave ane AtmA eTale jIvane aMge te jIvanA manuSyatvAdi paryAne nAza thAya che, chatAM AtmapaNAne eTale jIvapaNane keIpaNa kALe nAza thata nathI, evI dravyanI mukhyatAvALI mAnyatA dharavI joIe. jo ke ghaTAdika padArthomAM raheluM ajIvatatva paNa nityaja che ane avinAzI ja che. chatAM AtmA eTale jIvane aMge keTalAka matavALAo zarIranA nAzane aMge jIrane nAza mAnavAvALA che. tathA keTalAka mokSa prAptinI vakhate jIvane nAza thAya che, ema mAnanArA che, keTalAka vaLI mokSa prApti vakhate jIvatva eTale jIvanuM svarUpa je jJAna ane sukha che, tene nAza thAya che, ema mAnanArA che. te tevI koI-paNa prakAranI viparIta zraddhA na hoya, paratu sarva karmane kSaya karIne jIvane mokSa pAmavAne thAya che. jema mekSa pAmatI vakhate jIvane nAza thato nathI, tema jIvatvano paNa nAza thato nathI, eTale mokSamAM paNa jIva ane jIvatva baMne avinAzIpaNe rahe che, evI mAnyatA dhAraNa karavAne aMge jIvanA nityapaNAnI vAta jaNAvavAmAM AvI che.) 3 jIvanI astitA ane tenI nityatA mAnavAvALA hovA chatAM keTalAka sAMkhya jevA matavALAe jIvane adRSTa eTale vipiyAnI kamAnavAvALI eTale Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 Agamata karmane kartA che. e tarIke mAnatA nathI. arthAta "arjA ane nirguNa e AtmA che' evuM mAne che, tethI tevI viparIta zraddhAnA pratiSadhane mATe lokottara daSTie trIjI vAta AstikatAne mATe e jaNAvI ke jyAM sudhI samagra karmane kSaya karIne jIva mokSane prApta karI zakyo nathI, tyAM sudhI te dareka kSaNe ane dareka samaye kamane karanAroja che. arthAt lekottara daSTie saMsAramAM bhramaNa karanAre koIpaNa java keIpaNa kSaNe keIpaNa paLe ke keIpaNa samaye karmone bAMdhavA sivAyane hoto nathI. arthAta jJAnane rokanAra radarzanane kinAra 3 sukhaduHkhane ApanAra 4 vicAra ane vartanamAM viparyAsa karanAra 5 jIMdagInAkAraNa bhUta 6 zarIranA kAraNabhUta 7 uccanIca sthitinA kAraNabhUta ane 8 dAnAdika zaktione rokanArUM evA ATha agara bhaviSyanI jIMdagInA AyuSyanI sthiti ekaja vakhata AkhA janmamAM baMdhAtI hevAthI Ayu sivAya sAta karmone bAMdhavAvALe ja heya che. evI avicaLa mAnyatA thAya tenI kottara daSTithI AstikatAnI trIjI mAnyatA gaNAya. 4 lekottara daSTie AstikatAnI cethI mAnyatAmAM A vAtanI avicaLa zraddhA joIe ke je je karmone je je jIve bAMdhe te te karmone te te e bhegavavAM ja paDe che A mAnyatAne aMge nIcenI hakIkta dhyAnamAM levA jevI che. (a) keTalAka matavALA ema mAne che ke paramezvara kamane karanAre hetuM nathI, paraMtu jaganA chae bAMdhela karmonA phala tarIke maLelA zarIrane te paramezvara dhAraNa karanAro hoya che. arthAt jagatanA cha karma kare, paraMtu tenuM phaLa te paramezvara bhogave. () vaLI keTalAka matavALAonI evI mAnyatA hoya che ke maraNa * pAmIne parabhavamAM gaelA pitarone aMge tenA putra ke pautrAdi Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-ju je je ahIM zrAddhakiyAdvArA ke anya popakArArA te pitarone udezIne puNya kare che te pitarone maLe che arthAta putrapautrAdinI kriyAthI thaelA karmonuM phaLa pitA ane pitAmaha Adine maLe che. (6) jaganI utpati ane pralayamAM mAnyatA dharAvanArAone vaLI ema mAnavuM paDe ke "jagatanI AdimAM vagara karelAM karmo bhogavavA paDe che ane jagatanA pralayanI vakhate te karelA chatAM paNa karmo bhegavavA paDatAM nathI." dhyAnamAM rAkhavA jevuM cheke jagatanI AdimAM pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, pazu ane manuSyAdipaNe jagatanI vicitratA te teone paNa mAnavI ja paDe che, temaja pralayanA kALasudhI jagatamAM viparivartamAnapaNane pAmatA che dareka kSaNe AcAra-vicAra ane uccAranI vividhatA ane vikriyatAne lIdhe karmone baMdha kare che, chatAM pralayanI pachI tene te bhegavavAne vakhata hete ja nathI, arthAt karmonuM satata karavApaNuM chatAM tenuM satata phala nahiM mAnanArAoja jagatane utpAta ane pralaya mAnI zake. () jagatamAM jema je zarIranI ane dhAtunI vikriyatAne lIdhe vividha prakAranA zArIka vikAra pAme che, temAM koIne karmanA phala nA kartA tarIke nahi mAnatAM che aneka prakAranA pApa kare ke puNya kare te tene phale ApavAnI tAkAta svataMtra te te karma mAM che, evuM nahi mAnatAM keTalAke jagatane sukha ane duHkha denAra tarIke paramezvarane mAnI karmanA phaLa tarIke bAlamaraNanuM ghara evuM kRtya karanAra paNa paramezvara che, garbhamAM rahelA jIvonuM meta karavArUpa ghara kRtya karanAra paNa paramezvara che, bAlavaidhavyanA kAraNabhUta paNa bAlanA matane nipajAvanAra paNa paramezvara che, roga, upadrava, vyAdhi ane dukha vigerene ApanAra paNa paramezvara Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata ja che, ema mAnavA sAthe garbhanA bhayaMkara duHkhe ane janmanI akathanIya vedanAo tathA maraNanI aniSTatama pIDAo paNa bhagavAnaja kare che, temaja jagatanA ghaNA hoTA bhAgane je pratyakSa duHkha bhegavavAnuM thAya che. te paNa paramezvaraja kare che, AvI mAnyatAne vaLagI rahI ne keTalAka paramezvarane duHkha denAra tarIke kalaMkita kare che. upara jaNAvelA karmonA phaLane jene bhegavavA paDe che, e vAtane mAnanAre lekottara daSTine Astika vaga che ane te eTaluM te jarUra mAne ke jethI pariNAma dvArA AtmAmAM karma nuM baMdhana che, tethI zubha ane zuddha pariNAma dvArA te karmone kSaya paNa thaI zake che ane tene lIdhe dAna, zIla, tapa ane bhAva jevA pravRttimaya dharmo ane samyagdarzanAdi jevA AvibhUta svabhAvarUpa dharmonA prabhAvathI karelA karmone kSaya thaI zake che. paraMtu e samajavA jevuM che ke mAtra AtmAmAM vikRtadazA lAvavAnI te karmonI sthiti hatI te je sthitine ja nAza upara jaNAvelA dharmathI thAya che, paraMtu te karmonA mUla padArthane nAza te bhagavaTA sivAya thatuM nathI. A apekSAe sujJa manuSya karmanA vedanane aMge evabhUtavedanA ane ane vaMbhUtavedana temaja tathA vedanA ane anyathAvedana vigere bheda mAnavA sAthe karmane kSaya thAya che, ema paNa mAne che ane te mAnavA sAthe karmanA phalane jarUra jogavavAnuM thAya che, ema paNa jarUra mAnI zake. 5 pUrva jaNAvyA pramANe jIvanI astitA, tenI nityatA, karmane aMge tenuM katRtva, tathA karmane aMge tenuM sekagva mAnya chatAM paNa je AgaLa kahevAmAM Avaze te be vastuo mAnavAmAM na Ave te ajANe AvelI pIDA vedavI ke jANItI AvelI pIDA vedavI emAM jema tAtparya dvArA pharaka nathI, tevI rIte lekenara dRSTie Astika thayA hoya ke na thayA hoya temAM koI Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3-juM paNa jAtane pharaka rahetuM nathI, kemake jIvane na mAne tethI kAMI jIvana abhAva thaI jatuM nathI. vaLI tene nitya na mAne, tethI te kaMI anitya paNa thaI jatuM nathI. te jIvane karma baMdhAya che. chatAM te karmane baMdha thAya che, ema na mAne, tethI kAMI kamane baMdha uDI jato nathI. temaja bhegavavA paDatA karmonA phaLo te koI na paNa mAne che tethI kaI paNa jIvane karma nA phaLane bhegavyA sivAya chuTake nathI. eTale upara jaNAvelI paramArtha-daSTinI cAra AstikatAone mAnya karavAthI agara amAnya karavAthI pravRttinA rUpamAM te pharaka paDI zakatuM nathI, paraMtu e upara jaNAvelI cAra mAnyatA daDha thaI hoya te ja Rddhi-samRddhi Adine aMtaHkaraNathI vaLage nahi te te Rddhi-samRddhi Adine nitya paNa gaNe nahi temaja azubha karmo bAMdhavAthI pratikSaNe sAvacetI rAkhe ane pUrva bAMdhelAM karmonAM phala tarIke sukha-duHkha prApta thAya tene bhagavatI vakhata Atta ane raudra jevA azubhadhyAnamAM pravRti kare nahi. A sAmAnya phala chatAM tenA vizeSa phala tarIke cAre gatinA duo tathA kRtAntanI karavAnI kAramI dazAne dhyAnamAM rAkhI jagatanA koIpaNa sukha ke duHkhanA prasaMgene AdhIna nahi thatAM, AtmAnI sarvathA nirbhaya ane AbAdIvALI dazA jemAM haMmeza mATe thaI zake che, ane rahI zake che, tevA mokSanI hayAti ane utpattinI zakyatA mAnanAre jIva leTettaradaSTie AstikatAne pAmI Astika thayele gaNI zakAya che, mokSa mATe nIcenI hakIkata vAcakavarga, dhyAnamAM levAnI che. (4) je jemAM goTalAnI rahelI kerInI lAyakAtanI jema mekSa pAmavAnI lAyakAta che, tevA che sukSama ekendriyadipaNAmAMthI bahAra paNa nikaLe tyAre samajavuM ke te koIpaNa kALe mokSa pAmavAne lAyakaja che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata (je bhavya jIva bhavyapaNuM hoya chatAM mekSa na pAmavAne hoya arthAta jAtibhavyatvanA svabhAvavALa hoya te te trasa AdipaNAne pAmeja nahi; arthAt trasAdapaNAne pAmavAvALo bhavya jIva jarura mekSane pAmanAra ja hoya che eTale mekSanI IcchAvALA jIne trasaAdipaNuM maLyuM eTale mekSa pAmavAne nizcaya thayo ema samajavuM () AhAra-zarIra. iMdriya viSaya ane tenAM sAdhano tathA kuTuMba vigerenI ramaNatA karanAre jIva bhava bhaTake che ane anA dithI rakhaDe che paraMtu je jIvane mekSa meLavavAnI IcchA thAya te jIva eka pudgalaparAvarta jeTalA kALamAM te jarUra mokSa prApta karI zake che. (janma-jarA-maraNAdikanA vikAre karIne rahita evA mokSane meLa vavAnI IcchA karanAre jIva potAnI ajJAnadazAne lIdhe mokSa nA sAdhana tarIke sahAya te kudeva, kugurU ke dharmanI sevA kare, tepaNa te " ekapudgala pArvatanI aMdara" mekSa meLavavA nI thayelI IcchAnA pratApe jarUra mokSa meLavI zake che. Aja kAraNathI mahApurUSo abhavyajIne mokSanI IcchA koIpaNa divasathAya nahi temahevAthI mokSane meLavavAnI IcchAthI sevAtA kudeva phagurU ke kudharmarUpI atAnI mAnyatArUpa mithyAtva hovAnI paNa te abhavya mATe nA pADe che, arthAt AthI kudeva vigerene sevavA rUpI mithyAtvane asaMbhava abhavyamAM che, ema koIthI paNa kahI zakAya tema nathI, paraMtu jema devapaNAnI ke pUjA- satkAra AdinI IcchAe sudeva sugurU ane sudharmane mAnavAvALo abhavya jIva heya ane tevA vakhate te abhavya kudeva kugurU ane kudharma nena paNa mAnate hoya ane tethI vyavahAranI dRSTie samyakatvanA AcAravALe te abhavya jIva dekhAte hoya che, te chatAM tene tatva dRSTie sudevAdinI mAnyatA na hovAthI samyagdaSTipaNavALa kahI zakAya nahi, tevI ja rIte mekSanA sAdhana tarIke kudevAdinI paNa mAnyatA nahevA sAthe anya kAraNathI te kudevAdinI mAnyatA hovAthI tene te midaSTi paNa kahI zakAya nahi, ema jaNAve che te te kaI paNa prakAre zAstrIya daSTie virodhI kahI zakAya nahi) Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . pustaka 3-jI 6 upara jaNAvelI pAMcamI vAta pramANe mokSanI mAnyatA thayelI chatAM je tenA sAcA upAyAnI mAnyatA thAya nahi te pANI levAtAM te kathacit paraMparAe mAkhaNanuM pariNAma lAvI zakAya, paraMtu mekSanA sAcA sAdhanAne amala thayA sivAya mokSanI prApti te koI paNa prakAre thaI zake ja nahi, je mokSanAM je sAdhana Avanirodha sarvathA saMvara ane sarvathA nirjarArUpI che te maLI zakatA na hoya to keIpaNa prakAre mokSa thaI zakaze nahi. kemake madhyastha manuSyothI e vAta te ajANI nathI ke sarvathA karmane kSaya thayA zivAya AtmAnA zuddha svarUpane anubhavavArUpI je makSa te prApta thaI zakatuM nathI. ane tethI karmabaMdhananA sAdhane dUra karavA dvArA mekSanA abhilASIoe Azravane nirAdha karaja joIe. hiMsAdika Azrane virodha karyA chatAM paNa AzravanA mukhya kAraNabhUta je mana, vacana ane kAyAnA yoga che, tene rokIe ne je agIpaNuM meLavAya che, te paNa mekSanI abhilASI chae ' meLavavuM ja joIe ! AvI rIte karma ane karmanA sAdhanene rokyA pachI AvelA karmomAMthI je koI avazeSa bhAga raheluM hoya, tene sarvathA nAza karavA sAthe AtmAmAM tevI jAtanI tAkAta utpanna karavI joIe ke jethI koI paNa kALe ane koIpaNa prakAre bIjI vakhata jIvane karmanA aNuone saMbaMdha sarakhe paNa thAya nahi. ane tevI sthiti paNa thAya nahi, tevI zuddha sthiti thAya tenuM nAmaja mokSa che! tevI mokSanI sthiti thatAM AtmA sarvadA sarvathA janmamaraNadinA bhayathI rahita thaIne sarvathA nirbhaya thAya che ane tema thavA sAthe anataMjJAna- darzana- vIrya ane sukhanI samRddhi thI AbAdIvALo bane che ! . . . . - A vastu vicAratAM dareka sujJane mAnavuM paDaze ke mokSa e vastu upAyathI sAdhya che. ane evI je mokSanA upAyanI astitAnI mAnyatA tenuM ja nAma lekesara daSTie chaThThI AstikatA che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamajayota upara jaNAvelI 1 jIvanI astitA. 2 jIvanI nityatA. 3 jIvanuM karmane aMge katva. 4 jIvanuM karelA karmane aMge bhakatRtva. 5 samasta kamanA kSayarUpa mekSa ane te dvArA sarvathA ane sarvadA AtmAne nirbhaya ane saMpUrNa AbAdInI prAptirUpa mokSanI hayAtI temaja 6 samyagdarzanAdirUpI krame prApta thavArUpa mokSamArga ane Azravanirodha saMpUrNa saMvara, saMpUrNa nija rArUpa mekSanA upAyanuM astitva ane zakayatAnI mAnyatA. A cha vastuone mAnanAro varga kettara daSTie eTale paramArtha daSTie Astika che, ema gaNI zakAya! upara jaNAvela che vAtemAMthI eka paNa vAtanI agara temanA koIpaNa aMzanI azraddhAne dharAvanAra varga paramArtha ke kettara daSTie Astika che ema kahI zakAya ja nahi. mATe mekSanA abhilASI sarvajane upara jaNAvelI paramArtha daSTinI arthAt leke rararItinI cha AstitA dharAvavA mATe tathA tene piSavA mATe temaja tenI parAkASThA prApta karavA mATe pratikSaNa udyamavALA thavuM ja joIe. A lekha ane tene bhAvArtha vicArIne jaina upanAma dhArInA prakhyAta thatI saMsthAo-samitie saMghamaMDaLe vigere sAcI AstikatAne dhAraNa karavA kaTibaddha thaze to jarUra avicchina ane trikalAkhAdhita zrI, jainazAsanane anusaranArA vargamAM gyasthAnane pAmaze. e sivAya mohamayIne mobhAmAM ke niMgALAnI gADImAM ke bhAvanagaranI khADImAM ke keIpaNa jage musApharI karavAmAM Ave te paNa kera mArgane mAnya tarIke jAhera karyA sivAya kottara mAgane anusaranArAomAM te sthAna pAmI zakAya nahiM. devadravya khAvA ane uDAvavAnI dhagazavALA, punarlagnanI laganamAM lIna thayelA ane dIkSA jevA bhAgavata mArganA vidhione te lakattara mArgane anusaranAre varga jherI nAgathI koIpaNa prakAre ochA rUpamAM dekhAze nahi. mATe A nibaMdha vAMcI vicArI hitabuddhi dhArIne dareka jenee pravartAvAnI jarura che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke : 0 Tana : : : - - 0. 66292 96) Agamo sat. vIra ni. saM. zya 2498 zAsana sevA vi. saM. ra018 che. sarvopari che. 2 varSa7 ke pustaka-4 - jenajanatAmAM eka vAta te atyaMta prasiddha ja che ke dareka jIva pitAne aMge zarIra, AhAra, idri, tenA viSe ane tene anukUla sAdhane meLavavA mATe je je prayatna kare che, te sarva sva-sevAne nAme eTale svArthavRtti tarIke oLakhAya che, paraMtu A gaNAtI sva-sevA mAtra laukika-mArgamAM paNa pAzavIyavRttinI mukhyatAvALAne hoya che, paraMtu jeo zArIrika jIvana rUpI pAzavIya-vRtti karatAM Agala vadhIne ahaM-purU SikA-vRttine dhAraNa karanArA hoya che, te jenuM nivivekI jIvana chatAM te AhAra ke zarIrAdi tarapha DhaLeluM hotuM nathI, che paraMtu teonuM jIvana kevaLa yaza-kIrti khATavA tarapha ja hoya che, ane te yaza-kIrtine mATe kuTumba ane dhanane bhega ApavA che. sAthe yAvat AtmAne paNa bhega Ape che, kema - jo ke te laukika-daSTinI apekSAe thayelI yaza-kIrti vizvamAM vyApelI ane diganta sudhI prasarelI hoya che ane te yaza-kIrtinA A 4-1 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata gAyane te kAlanA bhATa cAraNa ane kavio tathA kAlAMtare thavAvALA bhATa-cAraNa ane kavio gAya che, gavaDAve che ane te kIrsi-gAna dvArA pitAne kRtArtha manAvavA sAthe ISTa-purUSArthanI siddhi thaI tevI yaza-kItine aMge ja duniyAmAM kahevata pracalita thaI ke kAM te nAma bhIMtaDe kAM te nAma gItaDe." paraMtu A rItanI jIvana nirvAhane age thayelI sAdhya siddhi ke yaza-kIrti ane tenA killAo ke kaumudI hoya che, tenI kiMmata AtmAnA svarUpathI vaMcita thayelA purUSonA hRdayamAM ja che. paraMtu AtmAnA svarUpa tarapha ke tenA bhaviSyanA udaya tarapha jenI najara eka aze paNa hoya te mahApurUSa ke jene yathAsthita rItie mahAtmA kahI zakAya. tene enI muddala asara ja hotI nathI. yAda rAkhavuM ke jagatamAM mahAtmA nAma dhAravAvALA paNa ghaNA nikaLe che ane nikaLaze, paraMtu jenI daSTi eka aMze paNa AtmAnuM svarUpa tarapha vaLelI na hoya. jenI dRSTi yathAsthita dhamane oLakhavA mATe eka kSaNa paNa tayAra thatI na hoya, jenI daSTihindupaNAnI saMskRtine hacamacAvavA mATe ja taiyAra thayelI hoya. jevI rIte sAcA ane banAvaTI khetIne ekaThAM karavAmAM Ave agara sAcA hIrA ke ImiTezanane bheLa karavAmAM Ane pANI ane thAbane misa karavAmAM Ave, khAsaka ane kiSThiAnA pAseLa kara :: * Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM evI rItejenI daSTi hindudharma ane hindutvane nAza karavAnI bheLaseLa janAmAM ja rAtadivasa macI rahe, jenI daSTigojAtine jhera devAmAM paNa dayAnA nAmane dhAraNa karavA mAge, jenI daSTianAjanA nukazAnane nAme vAMdarAone goLIthI ThAra karavA mAge. jenI daSTi zIlanA alaMkArane saLagAvI devA strI purUSane rAtrie niSphaTaka ekaThI saphara karAvavA derAya. jenI daSTiDagale-pagale niSphaLa ane nukasAnakAraka hilacAla ubhI karI duniyAne pAyamAlIne raste dorAvavA sAthe hindutvanuM hADa hacamacAvI nAkhe. jenI daSTi Atmadharma-rAjadhama-varNadharma-ane kuladharmanA sarvathA nAzane mATe ja taiyAra rahe che. tene keI hindu te mahAtmA na ja mAne. paraMtu vAstavika mahAtmA padane dhAraNa karanArA teo ke jeo Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamacAta. naryA te zarIrAdi jaDajIvananA nirvAhanA sAneAmAM satata saDAvAyelA. ke nathI tA kItinA kATaDe ghaTAvavA mAgatA. nathI teA AtmAne adheAgatie laI janAra koIpaNa jAtano kama-kaI mamAM kacaDAtA. ! ! kharekhara mahAtmAo to teo hAya che ke jee bhUta ane bhaviSyanA jIvananI mukhya darakAra rAkhIne A bhavanA jIvanamAM tevI sthitie vatte ke jethI peAtAnu' bhaviSyanu jIvana utsavarUpa hoya eTaluM ja nahi, paraMtu jaganA jIvAne paNa janma-jarA-maraNa-roga-zekaAdhi-vyAdhi ane upAdhinA viSama meAjAomAM magna thayelA joI ne teonA uddhAra karavA mATe AtmAnA parama-udayane karanAra evA jIvAddhisatya tattvAne ane devAdi suMdara ratnatrayIne eLakhAvavA sAthe jaDa ane cetananu bhAna karAvI bhava ane meAkSanA sAdhanene zuddha rItie eALakhAvI nima`matvabhAva pUrvakanA AtmAne udaya kare tevA mArgamAM prayANa karI-karAvI rahyA hoya. teo ja yathA sthitie mahAtmApadane lAyaka gaNAya. e sivAya kAI tenA mATe mahAtama pada kahe teA te khATu gAya nahi ! kema ke AtmAne ka ma dhananA kAraNeA jevu ekake tama eTale aMdhakAranuM sthAna nathI. jeo atyaMta ajJAna aMdhakAramAM gAtA khAI rahelA hAya tevAe mahAtama kahevAya ane teonI dRSTi paNa mahAtamavALI gAya' temAM Azcaya nathI. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM paraMtu mahatuM eTale prazasya atyaMta uce e AtmA jene thayele heya teja kharekhara mahAtmA kahevAya. jene AtmA kharekhara ucca dazAmAM Avela hoya te kaI divasa paNa mithyAtva ajJAna ke avirati tarapha te dhasele heya ja nahiM, - te pachI Atmadharma, varNadharma, kuladharma ane rAjadharmane lepanAre te hoya ja kayAMthI? paraMtu vAcakavRMde yAda rAkhavuM ke vAstavika rItie te maLeluM mahAtmApaNuM je AtmAnI uttamatAne AbhArI hevA sAthe sAcI mAnyatA, sAcuM jJAna ane zuddha-vartananI sIDIe caDhavAvALuM ane uttarottara vadhavAnI umedavArIvALuM hoya che, chatAM jagatamAM phakta sadAnaMdamaya evuM je ekSapada ane temAM rahevAvALA cha sivAya jagatanA sarva pade sarvajIne mATe kALanI karavAla karaDe phaTakA mAre che, ane te kALanI karavAnA phaTakAmAMthI keIpaNa ugaravA pAmate nathI. tevI rIte A mahAtmAnuM pada paNa kALanI karavAlanA phaTakAmAMthI ugarI gayeluM hovuM saMbhavita nathI. yAda rAkhavuM ke jIvane pahelavaheluM maLeluM mahAtmApaNuM je sadAziva evuM mokSapada te pAmavA sudhI akhaMDa rahe e paNa -saMbhavita nathI. Agama-vacanene vicAranArA vicakSaNa-vidvAnonA vicAranI bahAra e vAta che, nahiM ke mahAtmApaNuM anaMtI vakhata dravya thakI AvyA sivAya bhAva -thakI mahAtmApaNuM AvatuM nathI. temAM paNa bhAva thakI AveluM mahAtmApaNuM kALa-karavAlanA phaTakAmAM na phasAyuM hoya tevuM banatuM nathI. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata, tethI koI paNa jainazAstrakAra anAdi mithyAdaSTine paheluM vaheluM kSAyikasamyakatva hoya, ema mAnavAnI sApha nA pADe che ane kSApazamika bhAva prApta thayA sivAya kSAcikacAritra ke samyakatvane bhAva AvI jAya, ema paNa mAnavAnI nA pADe che. upara jaNAvelI badhI hakIkata vicAratAM mAlama paDaze ke- zAsana-sevAnI dhagaza agara mahAtmApaNuM kadAca maLI paNa jAya te paNa kAla-karavAlanA phaTakAmAMthI sarvathA tene bacAva thave te muzkela che. paraMtu karavA ane mahAtmApaNAnA yuddhanA vicAromAM gayela manuSya eTaluM te spaSTa samajI zake tema che ke te mahAtmApaNAne kALa-karavALanA cahAya jeTalA phaTakA paDe te paNa te mahAtmApaNuM eTaluM badhuM jabarajasta sAmarthya dharAve che ke - sadAziva eTale mokSapada rUpI phaLane meLavyA sivAya te rahetuM nathI. te vAstavika mahAtmApaNAne dharAvanAra chava saMkhyAtI vakhata phaTakAo khAya, anaMtI vakhata DubakIo khAya, chatAM paNa te vAstavika mahAtmA ane tenuM mahAtmApaNuM nikaMTaka ane parama. mahadayavALuM pitAnuM svarUparUpI pada meLavavA bhAgyazALI thAya che. AvI rItanuM mahAtmApaNuM tenuM ja nAma zAsanasevA ane evI zAsanasevAne icchavAvALe bhIMtaDe ke gItaDe javA mAgeja nahi, paraMtu tevI sevA IcchanAre te sva ane paranI kalyANakeTinI kAmanAne kALajAmAM ketarI rAkhe!!! jagatamAM jema sAcI vAtune saMgraha karanAra manuSya nakalI vastunA saMgrahathI hamezAM sAvaceta rahe, tevI rIte zAsanasevAnA mahAtmApaNAnI majhAne levAvALA manuSya svasevAnA nAme jagatamAM Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purataka 4-thuM prasarele vizvane mele na vaLagI paDe, te bAbata pUrepUrI sAvacetI rAkhavAnI jarUra che. kemakehuM eTale zAsana, mArUM bhakta maMDaLa eTale zAsana mArI ane mArA bhaktonI sevA eTale zAsana-sevAmahAruM ane mahArA bhaktonuM bahumAna e zAsananI unnati. huM ane mahAre parivAra eja zAsananAM aMge, AvI AvI sarvathA bIbhatsa ane galIca bhAvanAo zAsana sevAnA nAme saDI gayelA magajavALAo dhAraNa karI bese. - paraMtu zAsananI sAcI zikSA ane zraddhAne pAmelA sapura tevA saDelA saMskAre kSaNabhara paNa pitAnA hRdayamAM dhAre nahiM, vacanathI uccAre paNa nahi, ane tevA kathana karanArAonI chAyAe paNa chavAya nahiM. vAcake dhyAna rAkhavuM ke jaganA julamI jahAna zatruonA ghAthI bacavuM jeTaluM kaThaNa che. tenA karatAM asaMkhyaguNuM te zuM , paraMtu anaMtagaNuM keThiNa karmakaTakanI karavAlanA phaTakAmAMthI bacavuM muzkela che. mahAnubhAvo!bhagavAna jinezvara-mahArAjanAvIne vicAro tene tatvane hadayagata karaze! tamArA manavacana-kAyAnA vegone tene AdhIna banAva.! gaNAtA mahAtmAonI gaMdakInA goTALAmAM guMcavAe nahi AtmAnI avyAbAdha-sthitine lakSyamAM rAkhI tenA paramaudayanA vakhata sudhI te ja mArge kaTibaddha thaI AgaLa vadhavAne udyama karo! ke jethI tamArI zAsanasevA ane mahAtmApaNuM anudavA lAyaka thAya. !!! . Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I 31 JunNA haiyAnI jhaMkAra, [ AgamapAradUdhA, Agama-vAcanAdAtA, AgamenA talasparzI prauDha vyAkhyAtA, zrIdevasUra-tapagaccha-sAmAcArI-saMrakSaka dhyAnastha svargata pU. AnaMdasAgara sUrIzvara bhagavaMte akhaMDa thatajJAna-sAthe bhakti, zAsana-rakSA ane vividha zAsana-prabhAvanAnA kAryomAM parAyaNa chatAM vacce vacce maLI AvatA samayane sadupayoga karavA rUpe vividha prakAranI saMskRta-prAkRta-hiMdI gujarAtI padya-kRtio, vairAgya AdinI DhagalAbaMdha banAvI che vivekI vAcakane pU. Agama dvArakazrInI bahumukhI pratibhAnI jhAMkhI thAya, mATe A vibhAgamAM rAbetA mujaba tevI kRtio raju karAya che. te pramANe ahiM DI vAnagI pIrasI che. puNyAtmAo Ane rasAsvAda laI pU. Agama dvArakazrInI karmaThatA, apramattatAnA ane agAdha jJAna sAthe prabhu-bhaktinI apUrva tanmayatAnA darzana karI jIvana dhanya banAvaze. saM. ] Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .. pUjya AgadvArakAcAryazrIe racelA punitanAmadheya zrIyuta pU. sA. zrI siddhasena-divAkara viracita ) zrInyAyAvatAra granthaupara prauDha saMskRta bhASAnI TIkAnA antyamAge 205 42sI maMgaLa bhAvanA dehodhyakSa tavA'sveda ' Apteza ? ' dRSTazcitte jinAdhIza bhAvaM ta / 'kuryAt spaSTa kRtAnto na yaM kartuma, bhUyAcchaktaH samastArthavidyotI // 1 // . "dave dehe na dharmAtirApyeta, naiva svedaH kimaudAramaMga tat / ...... audAraM te tanu prekSya ni:svedaM; kaskaH kuryAt tavAhantyArekAm // 2 // nyAyAvatAravivRti vidhatso, . . siddhaH zubho ya iha puNyacayastato me| nityaH parArthakaraNodyatamAbhavAntAt ; bhUyAminendramatalampaTameva . cetaH // 3 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakrayaMtra stuti [savayA ekatrIzA] jIvana zuddhi arthe bhajIe zrInavapada zrIkAra, vijayavaMta ne jayavaMtA e siddhacakranA jaya jayakAra sukha saMpada uttama pada pAmyA yatra thakI mayaNA zrIpAla, tiSa lavijana e yaMtra sevanathI varaze siddhi-vadhU varamALa IF zrI sicakra mahimA [ vasaMtatilakA ] A svaNunA suddina Aja ugyA savAre ne kalpavela phaLI AMgaNe Aja mahAre | e kAmakubha maLIe muja geha mhAle, zrI siddhacakra maratAM bhava-tApa TAle divya jainatva jagatamAM dhama'nI jyeAti, kahA kANe jagAvI che? jainatvanI sarasa vyAkhyA, kahA kANu khatAvI che ? ra sakala saMsAranA pApeA, zarIra pIDatA trividha tApA! hRdayanA zunya sa'tApeA, kaheA koNe nivAryAM che? 3 du:khIne zAMtatA ApI, hRdayamAM premane sthApI. jIvana ullAsathI vyApI, jIvana ke|Ne sudhAryAM che? Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4- acaLa bhakti zrIjinavaranI, mRdutA divya aMtaranI bhUlAvI asmitA smaranI, kahe keNe ugAryA che? grahaNa mahApApanuM karatA, amArge nitya saMcaratA, adhama pathathI nahi DaratA, hRdaya koNe ujALyA che, ahiMsA satya saMyamane, batAvI te jagata bharane, jIvananA ripuchaMdane, kahe koNe ja vAryA che kuTilatA dehanI dAkhI, amarapada mokSane bhAkhI, mIThI tenI sudhA cAkhI, jIvana koNe ujALyA che? jagatane divya jaina, ajaba AnaMda Ape che, prabhu mahAvIranA vacane, sakala bhava baMdha kApe che? UF jaya ! zatruMjaya ! ! ! je girivaranA pUnya guMjane karNapaTe athaDAyA che! punita bhUmie siddhagirinI puNya taNI jyAM chAyA che. patita-jIvana paNa je bhUmi paLamAM sadAkALa palaTAve che, .. amara zAMtine sadA hRdayamAM puNyakSetra je lAve che 1. jyAM kaI bhavya jIvo A jagatanA parama mekSa pada pAmI gayA, siddha banIne asaMkhya AtmA amogha sukhanA bhAgI thayA, je bhUmithI sukha zAMti premanI nirmaLa saritA rele che, deha ane dila e baMnemAM mokSa bhAva jyAM khele che. rASTra Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamota dUra thakI dekhAtA AtmA zAMti karI sukha je Ape kuTila baMdhane A kAyAnA palaka ekamAM je Ape soraTha kerI dharmabhUmine je girivara zaNagAre che. asaMkhya A avanitala kerA jIvana palakamAM tAre che. tia vijaya varato e zatrujya mama uparane bhaya haranAre ajaba zAMtinI dhArA haiye reDatA lAge pyAra je teja amegha sadA mama prANa ujALI sukha Ape. keTI koTI muja vaMdana tene amarapade nitye sthApe. 54 | zrI Adizvara bhagavAn stavana . (rAga - aba te pAra bhaye hama sAdhe.) bhavajaladhi para lo meM, je AdIzvara jina caraNa che. (e AMkaNI) cugalAdharma nivAraka svAmI, jJAnatrayI dhAraNa jaladhArI ! rAjya pade thAye surarAmI; yugalika sarve mahadaya kAmI, | | bhava0 1 leka saMrakSaNa hetu batAvI, jagati kalA vividhAnanda cAvI nArI guNa causaTha ThasAvI, leka ubhaya kara dIyA sukha bhAvI, ! bhava 2 puruSanA sAdhana lekhAdika sahu, zakuna rUta parvata guNa bahu aaN nahi tuma viNa te pAve kabahuM, jinavara upakAra valI kahuM, bhava0 3. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka:43 13: saba sutane nRpati pada dInA, mitrima vidyAdhara kInA 1 savaccha vasu dIye nagIne, atula amara varAge bhInA, || lava 4 || cAra sahusazuM 'saMjama' sAdhyA, mana:paryava tama ra'ge vAdhyA saMvacchara anazana karI lAdhyuM, zrI zreyAMse karamanRpa mAMdhyA, || bhava0 5 || * sahasa varasa bhamI ' kevala 'kAntA, mAyane apa Nu karatA zAtA saMdha caturvidha thAye dAntA, namatA bhavi bhavabhaya savi ghAtA, 11 G190 & 112 puMDarIka gaNivarane Adeza dIdhA, pu`DarIkAcala pAlana kIdhA / tItha' acalapada sAdhI sIdhA, dUra abhavyane najare na kIdhA, || bhava0 7 || nija 'nirvANu' aSTApadanagamAM, karI zatamakha zreNi sakha lagamA / vacce ha sura-asura bhujagamAM, ama mAhe kI nija varIza mA, || bha10 8 || tuja sarakhA nahIM deva jagatamAM, zasrAyudha vanitA vina ratamAM / / satata maheAkraya sakha vilaTamAM, bhaveAlava haiAne mahAna dazatamAM // bhava0 9 || - * tAra'gA zrI ajitanAtha stavana... (rAga-sidhdhAcala giri bheTyA re) tArage jaI bheTIe re, ajita jinezvara rAya; bhava bhaya bhajana sAhibA re, Ape avicala ThAma, lavijhana seviye sukhadAya // 1 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Agamata jinapada paMkaja rasa laDI re, tuTaye mana madhukAra } muja mana paMkaja Akare re, jinapada che dinakara sArA 2 | jinavara guNa gaNa gaMgamAM 2, mujha mana haMsa samAna ahaniza jhIle premazuM re, rahete harakhamAM asamAna . bhavi. 3 ja jinavadane rasa zAMtine re, dekhI anupama raMgA cAhuM niza dina cAkarI re, nahi dharazuM kaI vilaMga | bhavi. 4 - bhali aSTamI zazI zobhato re, nayanA zAMta rasAlA karayuga zastra rahita prabhu re, nija aMkana kAminI Ala [ bhavi. If ajita ! jItyA te AMtaro re, zatrunikAya apArA mujha pAse je jIve , amRta AnaMda apAra / bhavi. 6 zrI abhinaMdana jina stavana . (rAga-kesariyA thAMzu) jina abhinaMdana, kAja sudhAre prabhu mAhare jina dharma bheda prabhu tuma cau dAkhe, nitya udArapaNe ghara rAkhe, bhAe zivapada kAja re jina nA - janma karama karate yaha che, kAla anAdi duHkha rasa kI, dIva vasana samAna che ke jina 2 nija vedanA bhavacakre bhamate, samaya samaya bahudhA pariNamate, paNa duHkha akAja re jina 3 - kRta koka je anupAvatAM, zivapatha lAhI nivRtti thai haratA vatA zAna asAja re jina 4 5 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM cetana rahita ajIva jaNAye, AzravabAra karama uDAye, pAye saMvara vAja re jinapo kama vige nijara tatta, Atama karmabadha gaNa satve, tatva pada ziva sAja re jina dA dhame vapada nahi vidyAne, samabhAve e surapati rANe, jANe Ananda rAja re ! jina7 sumatinAtha jinastavana.. (rAga- dake he prabhu) suNatAM he prabhu, suNatAM sumati guNavaMda, rAe ho prabhu rAcce mana ekatAnathI leze he prabhu, leze kavi tuja seva, deve he prabhu! deve phala aNumAnathI / 1 / suSamA he prabhu! suSamA tuja upakAra, zobhe he prabhu zebhe duSamA samo nahi meru he prabhu meru surataru vaMda, pAme he prabhu pAme zabhA marusamajI | rAma kaliyuge he prabhu kaliyuge sUdha upadeza, zrotA he prabhu zrotA je yuga sama milechA rAje ho prabhu je zAsana tuja, kalimAM he prabhu, kalimAM paNa eka chatra zoleja 3. kAlI he prabhu, kAlI kaTI suvarNa,. - pakhe he paNa po zani tuma rAte zami prI harimA satAmaNI che ke te . pAye he prabhu pAse na thai bhAgane 4 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamota deze he prabhu doSe bharyo A kAla, A sevA he prabhu sevA lahI maNi sama phaNajI ! tuja guNa he prabhu! tuja guNa ahanizacitta, dharatAM he prabhu! dharatAM Anandarasa ghaNajI | paI , zrI sidhdhAcala stavana... (rA-girivara darzana viralA pA) e giri darzana bhavi mana bhAve, karma kaThita kSaya karI ziva pAve che e tIratha sama Ave na dave, jagamAM joI le zubha bhAve pApI abhavya na najare lAve, bahu puNyavaMtA darzana pAve. | e giri. 1 jaga uddhAraNa biruda dharAve, yAcanA hata uddhAranA dAve zuSka nadI jala Ape khanatAM, dAna dIye guNagaNa-maNi dharatA. I ! e giri0 2 uddhariyA mahimA anaMtA, te mujane kima nahi varasaMtA. mekSa taNI che muja mana IhA, tethI chuM huM bhavi guNagaNagehi I e giri. 3 | DuM vaheluM paNa devuM zivapada, te kimaDhIla karo guNa saMpadA guNa gaNa lahI zIvapada varasuM, te tamane zA mATe dharazuM || e giri0 4 : je tuma dhyAne lahae guNagaNa, te upakAra tamAro e zubhaguNA. guNagaNa apI Apo nija pada, te thAye Ananda emanda " e giri pa. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prauDhapratibhAsaMpanna pravarakhAvacanika, AgamamaMdira- A saMsthApaka, AgamanA akhaMDa abhyAsI, Agama-S te talasparzI, vyAkhyAnasudakSa, Aga dvAraka, dhyAnastha svargataAcAryadevazrI AnaMdasAgarasUrIzvarazrIe ( 75 varSanI pukhta umare rogazadhyAmAM paNa zrata | ciMtana-svAdhyAya parAyaNanA baLe sajela suMdaratama | F...mana nI ya...su bhA Si ... 1 bhUyAMsaste girA muktAH karmapaJjarato jnaaH| ki te lagno mamAddhAre, bhAro hi bhAgyahAnitaH // 438 // ' he prabhu ! ApanI vANIthI ghaNA puNyazALIo karmanA pAMjarAthI mukta thayA che! te zuM kharekhara mArA bhAgyanI khAmIthI Apane mane uddharatAM bhAra lAgavA mAMDyo ke ??? 438 : . himAM movara! ramA avato sodhamAr aa tvadvaireNeva mAmeSa, pIDayitvA pramodate // 439 // he bhagavAna! adhama A bhavarUpa rAkSasathI mane bacAva !!! kharekhara ! Ape tene hAMkI kADhayAnA vairathI ja jANe ApanA sevaka tarIke mane khUba kanaDagata karIne kharekhara rAjI thAya che. !!! 439 - je nIta-satA mati vattata: poDayet svazrita cenna, jito mohaH kathaM tvayA ! // 440 // he nAtha ! hakIkatamAM Ape mehane jItyA che e vAta kharI! paNa kharekhara te kahevAya ke je pitAnA Azritane herAna na kare! paNa mane te A meha khUba herAna kare che.! te Ape te mahine harAvya zI rIte kahevAya ! 440 - A 4-2 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 AgamajyAta ahaM mameti maMtreNa, jagadAndhya karotyayam / jagatpradyotane kiM tvayyatIze sati prabhau ? // 441 // he nAtha ! A mAhu AkhA AMdhaLu banAve che, paNa ApanA ApanArA arihaMta paramAtmA chatAM jagatane Dhama e maMtrathI jevA AkhA jagatane prakAza Avu` kema bane che. ??? 441 dyotamAne jagatyasmin zAsane jagatpate ? | mondvAndhatamannAdi me, saddAmAM mUte ? / / 44ra // he jagatpati ! saMsAramAM ApanuM zAsana vijayavaMta prakAzita chatAM mAThunA gADha aMdhakArathI mArA AtmA vivaza kema thaI rahyo che? 442 " cikSepitha varatrAM tvaM mAmuddharttI bhavAvaTAt / hA muSThi Teva ! vahuMna, rAho nirmAnyatA mama pur / / he deva ! saMsAranA UMDA kUvAmAMthI mane uddharavA mATe Ape AjJA rUpa deraDuM nAMkhyu che, paNa na jANe kema tene pakaDavA mArI muThThI vaLatI nathI ? kharekhara mArI kevI bhAgyahIna dazA che !!! 443 kalpamAtigAM prauDhimApto'si jagati prabho / tti ji na mA meDamInTa...saMsAravAr / / jI44 | hai pro ! jagatamAM ApanI khyAti che ke kalpavRkSa karatAM paNa Apa adhika che ! teA pachI sasArathI pAra pamADanAra mArA khapanA mAtra rastA huM' mAguM chuM, te kema ApatA nathI. ! 444 dAturevAtra gIyante, yazovAdA jagatyapi / tanmahyaM svaguNAMze kimakSayaM na prayacchasi ? // 445 // he svAmin ! duniyAmAM Ape tenA ja gIta gavAya che! tA mane ApanA akhUTa khajAnAmAMthI eka aza paN Nu mane kema ApatA nathI ! ! ! 445 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-zuM tathADatA na tArA nAthane gujarAH | thazarsdhuneti mA~ rAM, vitatrssmIyANAm ! kadA he prabhu! bhUtakALanA moTA dAnezvarIonI paNa kIti gAvAthI ze phAyade ! atyAre hAla maujuda hoya te ja khapanA! tethI Apa mane hAlamAM malyA che ! te ApanuM zAsana Apo.!!! 446. mahAvi-samudra, vitA muvi kIrtiA | vizvopakAritA cenmAM, tAdRza kimu nekSase ! // 447 // he jagadAdhAra! moTA duHkhI jenA uddhAra karavAthI jagatamAM kIrti phelAIne vizvopakArIpaNuM ApanuM prasiddha thayuM che. to -sadA duHkhI evA mArA para mAtra najara paNa kema karatA nathI !!! 447 anyairvizvavidhAtRtva-pramukhaiH kAraNairbhuvi / aizvarya svayamAmnAtaM tvayoddhArAd bhavAmbudheH // 448 // he paramezvara! bIjA hariharAdika devee te jagatanI racanA karavA Adi prapaMca dvArA pitAne aizvarya ke sattAdhArIpaNAnI chApa ubhI karI che, paNa Ape te saMsAranA agAdha dariyAmAMthI prANI-mAtranA uddhAra karavAnI niSkAraNa pravRttithI ja sAcA arthamAM mahAna ke paramAtmA thayA che ! te mAro uddhAra te niSkAraNa-karUNAnA - bhAvathI kAM na kare.!!! 448 ___ sadevaparSadi deva!, jIvajAtasamudhdhRtiH / sva-kartaa samAdi moreDasTokasi ?i kazA he deva! deva-manuSyanI moTI sabhA vacce Ape jagatanA prANImAtranA uddhArane kartavya tarIkenI jAherAta Ape karI che! te have mArA uddhAramAM Apa upekSA kema karI che??? 449 mahAkaatdhamato pAnAna, pAca minArA ' pratiSThAM yAnti bhagavasta cikitlasva mAM vimo ! // 450 // he paramAtmana ! kuzaLa vaidya meTA ke jUnA rogathI pIDAtAene yathArtha sAravAra dvArA nirogI banAvI prakhyAti meLave che! te he vibhe! mArI paNa AvI saphaLa cikitsA karone??? 450 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. gamatA vitto niyAmako yo'ndhI, yAnamutpAtavidyatam / - pAra nathati urva mAM, pAra, nathati no avAra ? kazA he svAmin ! darIyAmAM tephAne caDhelA vahANane kuzaLatApUrvaka ThekANe laI jAya te zreSTha khalAsI kahevAya ! tema Apa paNa mahAnirdhAmaka che, te mArI jIvananaiyAne bhavasamudrathI pAra kema laI jatA nathI??? 451 siddha yarthinAmiya notivisiddhi yadudhamaH / / yAvatnnaiva vimucye'haM bhavAt tAvat tavAzrayaH // 452 // - he paramAtman ! mokSArthI nI e nIti hoya che ke jyAM sudhI mikSa na maLe tyAM sudhI ughama cAlu rAkhe ! to jyAM sudhI huM A saMsArathI chuTuM nahIM tyAM sudhI mAre tAre ja AdhAra che! ! ! 452 . nAmnAna kvApyasti padArtha-siddhi-vAkya na vAcyArtha-yuta niyogAt / reva tathA vizva vidyAMkanaH pati tava vika! jarUA. he deva ! mAtra nAmathI kyAMya padArthanI siddhi nathI ! ane vAkyane saMbaMdha vAgyAthe sAthe hoya ja e niyama paNa nathI ! Ama chatAM samasta jagatamAM badhA prANuonI arihaMta nAma. rakSA kare che, e parekhara Azcarya che??? 453 .. nirjIvA''kRtiriSyate matimatA kAcit kriyA taMtra no, naiva jJAnaguNAdisaMcayavatI yogtryennojjhitaa| . citra deva ! tathApi te pratikRtileokatrayaM trAyate " zullitarAtApadhara TradurviksanA pachA he paramAtman ! buddhimAna purUSa sthApanAne jaDa mAne che, temAM kaMI kriyA nathI hotI, jJAnAdi guNe paNa nathI hatA, tathA mana-vacana-kAyAnI pravRtti paNa nathI hotI, chatAM he deva ! tamArI pratimA jANe lokane pApAdithI bacAve che, ane nirvikArI zAMtapaNAnA kAraNe darzana karanArAnA vikAre zamAve che, e paNa AzcaryanI vAta che !!! 454 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : . * : : ma - [ parama-zAsanaprabhAvaka pU. dhyAnastha-svargata AgaddAraka AcAryadevazrIe zrutajJAnanI viziSTa-ArAdhanAnA baLe AgamonA gUDha-rahasyone ukelo saraLa-zailImAM tAtavika-rIte mumukSu jI samakSa raju karavAnA aneka prayAso karyA che. te rIte tAravA tafja nAme 7000 praznonA khulAsA rUpa prauDha saMsakRta bhASAmAM lakhAyela graMtha paNa Agamika talapazi adhyayana mATe khUba ja jarUrI dhArIne Agama dvArakazrIe vividha - zAsananA mahatvanA kAryomAMthI paNa phAjala paDatA samaye banAvela che. - 1 thI 77 praznonI vAcanA pU. Agame trazrIe suratamAM vi. sa. 2004-5mAM Apela, te uparathI cagya rIte saMpAdana karI pU. gacchAdhipatizrIe pU. Agama zrI nA vivecana sAthe gujarAtImAM prathama bhAgamAM prakAzita karAvela. Aja sudhI te vivecananA AdhAre praznottarI bhAvArtha sAthe - Apela, have mULa saMskRta uparathI pU Agama dvArakazrInI kRpAbaLe - tathA deva-gurupasAthe yathAmati samajIne TuMka bhAvArtha sAthe te -praznottare raju karAya che. R Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatva kayAre sa ma ja ya ??? ! mugdho loko vasturUpa na vetti, mAM nokarImAM prati . E ___ yAvad yasmAlloka heryA nuyAtA, tatvekSI no bhAgyayoga vinA nA // mugdha leke AkhI jIMdagI sudhI vastu-svarUpa na oLakhI zake te asatya mArga cheDI zakatA nathI! kAraNa ke teo lekaTerImAM paDelA hoya che, kharekhara! bhAgya vinA mANasa tattvane joI zako nathI.!! ArAdhanA mArga le. 455 che. = ' % 0' "ma Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A tattvarUci cha mATe tharamAnnane thALa che AgAmAvatAra AgAmasATuM aAgAmavAcanAratA pU. AgaddhAraka AcAryazrI viracita tAttvika praznottarANi graMtha gujarAtI anuvAda (varSa 6 pu. 4 pR. 3ra pachI cAlu) pra. 78 nanu paramANUnAmanyailiptAnAM 'bandhe samAdhiko pAriNAmikA vitivacanAd varNAdiparAvRttirbhavati, paramekAkinAM syAt sA na veti? uttarAdhyayanasaMyogapaniyukti-pudgala-Satri zikAdi vaca nA nnaiSAmeSA'sambhavinIti / pra. 78 zrI tatvArthasUtranA "dhe samAdhi pariNAma (adhyAya 5. sU0 36) pramANe skaMdha sAthe maLelA paramANuonA varNAdi catuSTayane palaTa thAya e vAta samajAya che. paNa skaMdhamAM nahI joDAyelA chuTA paramANuomAM varNAdi caturkane pheraphAra thAya ke nahi? uttara zrI uttarAdhyayana sUtra (adhya. 1. gA. 1) nI saMga (nona vimura gAthAnA vALA padanI) niyukti tathA zrI bhagavatI sUtragata pudgalaSatrizikA Adi prAcInatama gAthAonA AdhAre chuTA paramANuomAM paNa varNAdi cAra pheraphAra asaMbhavita nathI lAgatuM. pra. 79 nanu nityaM sattvamasatva vA'hetoranyAnapekSaNAditi nyAya mudrAyAM satyAM sAdirvisAprayogaH sambhavet katham ? katha ca pariNAmasyA'nAditvamapIti ! - Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata u. vinasAzabdo yayA svabhAvavAcakastathaiva jIvayatnA'janyatva vAra, anA.i tArAghortha, phutarikavitA ruti sarvisAvA, anavatA-piLAmA sAtIyA nAdikAlInaparAvRttiparamparayA, na tu vyaktyeti / prazna 79 pudgalanA pariNamananA adhikAramAM vizvasAbhAve je pariNamana jaNAvyuM che, temAM sAdibheda zI rIte ghaTe? kemake nyAyazAstranA AdhAre dArzanikenI evI mAnyatA che keniraM saramaNaravaM vADadeto nakSatta eTale ke jemAM keI hetu na hoya agara jene bIjA kazAnI apekSA na hoya te cIja kAM te haMmezAM hoya ja, agara haMmezAM na ja hoya. eTale ke nitya-sat athavA nitya-asat heya. ' te vizvasA pariNAma ahetuka ane anyAnapekSita che, te temAM sAdipaNuM kema ghaTe? vaLI visaNA pariNamanamAM pariNamavAnI kriyA rahelI che. te pachI anAdipaNuM kema ghaTe! uttara visa zabdanA arthanI gerasamajathI A zaMkA thavI sahaja che kharI rIte vizvasA zabdanA be artha che (1) savabhAva (2) jIvanA prayatnathI na thayela. prathama arthanI vikSAe pariNamana kriyA hovA chatAM visrasA pariNamanamAM anAdipaNuM ghaTAvuM. bIjA arthanI vikSAe sAdipaNuM ghaTAvavuM. keIpaNa hetunI ke bIjAnI apekSA nathI ema nahi, paNa jIvanA prayatnanI apekSA nathI, e artha ghaTAvI sAdipaNuM saMgata karavuM. vaLI pariNamana kriyA hovA chatAM je anAdipaNuM jaNAvyuM che te vyaktinI apekSAe nahi, paNa jAtinI apekSAe jaNAvela che. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM samaye samaye bhinna pariNamane hovA chatAM sajAtIya eka sarakhA pariNamananI dhArA pravAhitAnI apekSAe anAdipaNuM saMgata karavuM. v 80 navajAvirAja vasaMyojazopana nArANAine janAra kanakopalasaMyogaH sopAya vinazyannudAhiyate, ttraanaaditomayagAu vite, sitte sannatijJoTisoditAto - mebhyo'dhikAyA abhAvAt. kanakopalatvapariNAmayorapyanAditvAbhAvAditi ? / satya ! jaiminIyA hi tatra vAdinaH, tecAnIzvarA apariNAmavAdAzceti tanmate'nAdireva kanakopalasaMyogaH tatazca tatpramANanirAsamAtraphalameta devamudAharaNam / vatad usonikSasnAviki: sA rAnAdhaH dArtha, dvArakU mUtAvati (ra) rAyavArA tA.. pra. 80-karmagraMtha dimAM ema kahevAyuM che ke anAdikAlIna-karmanA sagane upAyathI kanaka-palanyAyathI dUra karI zakAya che. AmAM mATImAM maLela senuM anAdinuM chatAM prayatnathI jema juduM pADI zakAya che, tema anAdikAlIna karmanA saemane paNa prayatnathI dUra karI zakAya che. Ama dekAntanI ghaTanA thAya che. paNa hakIkatamAM-karma saMyoga ke mATImAM maLela senAmAM anAdipaNuM che ja nahi? karmanI sthiti 70 kaDAkoDI sAgaropamathI vadhu na hoI karmasaMga tethI vadhu Take nahi? ane mATImAM tenuM bhaLyuM che, te kaMI anAdi pariNAmika bhAve nathI. te kanakapaladaSTa ane anAdi-karmasaMgane prayatnathI dUra karI zakavAnI vAtanuM rahasya zuM? uttara-vAta sAcI che. kanakepala daSTAnta sArvatrika nathI, e diSTAnta je prakaraNamAM mukAyuM che, te prakaraNa jevAthI samajAzeke- jIva ane karmanA saMganI vAtamAM jaiminina (sAMkhyadarzana) Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamota. vALAne vAMdhe hate, teone samajAvavA temanA ja mate kanakepalasaMganuM daSTAnta raju karyuM che. kemake teo anIzvaravAdI ane apariNAmavAdI che. tethI teonA mate mATImAM sonuM anAdikALathI che ja, tethI sAMkhyamatavALAne javAba ApavA mATe raju karAyela kanakapalanuM udAharaNa sArvatrika na jANavuM. kharI rIte anAdi zabdano artha "keInA viziSTa prayatna vinA maLelae ahIM vivakSela che. A apekSAe karmasaMga, kanakapalaga baMne anAdi che, tethI koI saMzayane sthAna nathI. pra. 81 nanu rAgasya bhedAtrayo dRSTi-kAma-snehAhavA AkhyAyante, tatra jainAnAmapi jaine darzane'sthimijA ced rAgo yaH, sakina dRSTirAgatayA gaNyate ? dvitIye . ramaNIramaNasya grahaNe zabdAdigatasya tasya kA katheti ? viSayasidvimUlatvAcca snehasya tRtIyastu bheda vi (1) dare tA. " u. 81 sAyam ! sarvazamArgApratipattihetukatvAdAdhattave dRSTigatA,. dvitIye va kAmazabdena madanecchA-kAmanahAnna doSaH, tatIye ca dRSTiviSayanarapekSyeNa vyaktigataHsneho prAyaH, triSaSTrayadhikazatatrayaM pAkhaNDinAM saparigrahA vAsudevA baladevAzca krameNodAhAH // pra. 81 rAyanA daSTirAga, kAmarAga ane neharAga e traNa bheda. kahyA che, paNa daSTirAganI vyAkhyA jene paNa vItarAga prabhu para asthimajajAgata darAga kare te tyAM kema lAgu na thAya ? kAmarAgamAM strI saMbaMdhI rAgane ja mukhyatA kema? zabdAdimAMya viSayano rAga temAM che ja to neharAga ja gaNAya? Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka -yuM tathA neharAgamAM pAMca IndriyanA viSayane meLavIne bhegavavAnI ja vAta mukhya heI tene kAmarAgamAM bheLavI kema na lIdhe jude kema batAvyuM ? uttara-vAta sAcI che ? daSTirAgamAM aviveka-ajJAnanI pradhAnatA che, tethI daSTirAga. sarvajJa prabhunA mArganI prAptimAM pratibaMdhaka che. mATe kSAyikabhAve paramAtmAnA zAsanaparane avihaDa rAga samajaNa-vivekapUrvaka AtmAnA nistAranI jAgRti sAthe hAI daSTirAga na kahevAya. - kAmarAganI vyAkhyA viSayenA rAganI tIvra avasthArUpa-vikArIvAsanA rUpa kAmanI mukhyatA vivakSIne karI che. tethI saneharAgaane kAmarAga vacce apekSAkRta antara che. tathA neharAgamAM te AMdhaLI daSTi ke kAmavAsanAnI vivakSA. na karIne mAtra vyaktigata premanA saMbaMdhanI mukhyatA gaNI chetethI neharAgane svatannA jaNAvyA che. A traNa rAganAM udAharaNe nIce mujabanA che. daSTi rAga-363 pAkhaDIo kAmarAga-saMsArI viSayAsakta che sneharAga-baLadeva-vAsudeva. - A udAharaNo uparathI traNe rAganI upara jaNAvela vyAkhyA spaSTa thaI jaze. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinazAsana ArAdhanAnA pAyA samA samyagdarzananI zuddhine lagatA jarUrI pra... zro...tta...ro [ pU AgamoddhAraka AcAryadevazrIe ghaNA viSaya upara Agamika-sUkSama-prajJAbaLe sacoTa khulAsA karyA che, samyakatvane lagatA keTalAka jarUrI mahattvanA praznottare "zrI siddhacakra" nA (tA. 19-2-39) aMkamAMthI tAravIne sujJa tatvarUci nA hitArthe ahi ApyA che. jJAnI gurunA caraNomAM besI AnA rahasyane samajavA prayatna kare... saM0 ] prazna 1 dravyasamyakatva ane bhAvayamaphatva kene kahevuM ? samAdhAna-bhagavAna jinezvara mahArAje nirUpaNa karela jIvAdita ane samyagdarzanAdirUpa ratnatrayI, tenA guNe na jANe ane mAtra gheja bhagavAna jinezvara mahArAje nirUpaNa karelane tattva tarIke mAne te dravya samyakatva kahevAya. te chavAdita tathA samyagdarzanAdinuM svarUpa tathA tenA guNane te jANIne bhagavAna jinezvaramahArAjAnA kahelA tonI je pratIti - thAya te bhAvasamyaktva kahevAya. jiNavayaNameva tatta ettha kaI hoi dadhasammatta bhagavAna haribhadrasurijI zrIpacavatusavamAM jaNAve che ke Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM zrI jinezvara bhagavAnanuM vacana eja tatva che, evI je A zAsanamAM rUci thAya te dravyasamyakatva kahevAya." TIkAmAM paNa spaSTapaNe kahe che ke kinArAme taravaM nathatinA jirmavati daraNA arthAt zrIjinezvara bhagavAnanuM vacana tatva che, bIjuM tatva nathI, evI je rUci thAya te dravyasamyakatva che. ane te nAmonimAtra eTale tatva ane devAdinuM ajJAnapaNuM chatAM mAtra zrI jinavacananI rUcirUpa hoya che. vyaMgyapaNe jaNAve che ke jema bhAgyazAlI hoya te ja suMdara ratnanA svarUpa ane guNethI ajANa evA manuSyane ratnane levAnuM thAya che. ema dravyasamyakatva jaNAvI bhAvasamyakatvane jaNAvatAM kahe che ke jahabhAvA NANasaddhA parisuddhatassa sammatta eTale yathAvasthitapaNe jIvAditatva ane ratnatrayInuM jJAna thavAthI je zraddhA thAya te zuddha eTale bhAvasamyaktva jANavuM. prazna 2 dravyasamyakatva utpanna thavAmAM apUrvakaraNanI jarUra kharI ke nahi ? samAdhAna-pU. A mahArAja zrIharibhadrasUrijIjss samudAyAo ciya bhavo Na u tahA vicittruubaao| iya so siyavAraNa tahAviha viriya lahai // 6 // tao a vvsmm0|| ema jaNAvI spaSTa kare che ke paramArthathI vicitra evA e - svabhAva Adi samudAyathI paraspara sApekSapaNe te bhavyajIva evuM vIrya pAme che ane tethI dravyasamyaktvana thAya che. " eTale dravyasamyaktvanA kAraNa tarIke paNa apUrva vIryane ullAsa ane tathAbhavyatyAdine jaNAve che. TIkAkAra te vaLI spaSTazabdamAM lakhe che ke te jIva tevuM vIrya pAme che ke je vIryathI apUrvakaraNapaNe ulAsa pAme. kahe. cha / tathAvidha vIrya labhate yata ullasatyapUrva karaNeneti Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 mAgamota A badhuM samajavAthI spaSTapaNe samajAze ke dravyasamyakatvane pAmavAmAM paNa apUrvakaraNanI jarUra che. prazna 3 bhagavAna haribhadrasUrijI zrIpaMcavastumAM dharmAstikAya vagerene AjJA grAhya padArtha tarIke lakhe che, ane zrIuttarAdhyayananI zrI zAntisUrijIvALI TIkA tathA zrItatvArthanIvRttimAM dharmAstikAyaAdine hetu-yuktithI siddha karavAmAM AvyA che te dharmAstikAyAdikane AjJA grAhyA mAnavA ke dASTratika mAnavA? samAdhAna-AjJA grAhya padArtho daSTAntagrAhya na hoya ema samajavAnuM nathI. paraMtu je padArthanI siddhimAM hetu, yukti ke - daSTAntane prayoga karatAM zrotAonI mati muMjhAya tevuM hoya tevA -padArthone hetu yuktithI siddha na karatAM AjJAthI siddha karavA. eTale sAmAnya zrotAonI apekSAe dharmAstikAyaAdinI siddhi AjJA grAhA hoya ane tarkanipuNa zrotAo mATe dharmAstikAyAdi AjJA grAhya hovA sAthe daSTAntagrAhA hoya te te gyAja che. prazna 4 zamaAdi pAMca lakSaNe dravyasamyakatvamAM hoya ke bhAvasamya katvamAM hoya? samAdhAna-dravyasamyakatva to jIvAdi ane ratnatrayInA ajJAnavALuM hovAthI temAM pramAdi lakSaNano niyama nahi, paraMtu jIvAdita ane ratnatrayInA yathArtha paNe jJAnavALuM bhAvasamyakatva hovAthI temAM prazamAdi lakSaNo niyamita hoya zrI haribhadrasUrijI pharamAve che ke mAnavAmAM pavitra zoda bAdaa paramAra-eTale bhAvasamyakatva prazamadirUpa pitAnA kAryane karanAra che. vaLI nAca ema kahIne dravyasamyakatvathI prazamAdi utpattine niyama nathI ema paNa jaNAve che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 8-thuM 31 prazna : dravyasamyakatva ane vyavahArasamyakatvamAM pharaka che? samAdhAna-ajJAnanI mukhyatA hoya ane jinavacananI satyatAnI rUcimAtra hoya te dravyasamyakatva kahevAya. ane prazamAdi lakSaNomAMthI AstiyAdi kaIka lakSaNa yukta je samyakatva hoya te vyAvahArikasamyakatva kahevAya. eTalA mATe zrIharibhadrasurijI tavArthavRttimAM Arata kyAdyanyatarabhAvayukta tu vyAvahArikam arthAta Astikaya vagere pAMca lakSaNemAMthI keIka lakSaNathI yukta evuM vyAvahArika samyakatva che. ahIM je Astikaya AdimAM lIdhuM che, te ema spaSTa jaNAve che ke vyavahArasamyakatvamAM paNa Astikyate jarUra jaI eja! vaLI zrI haribhakasUrijI prazamAdi pAMca lakSaNonI utpatti pazcAnupUvathI le che, mATe paNa pahelA Astikya thAya te pachI anukaMpAdi bane, e nakakI thAya che. eTale vyAvahArikasamyakatvamAM ochAmAM ochuM Astikya eTale jIva che, nitya che, karma kare che, karma bhogave che. mokSa che. ane mesanA upAye che. e cha vicAre samajaNavALo jIva hoya te vyAvahArika sakhyatavamAM paNa havA ja joIe. prazna-6 bhAvasamyaktva ane nizcayasamyaktvamAM pharaka che samAdhAna-bhagavAna jinezvara mahArAje nirUpaNa karela jIvAdi tatta ane ratnatrayIne yathAvadha thavAthI zrIjina vacananI pratIti thAya te bhAvasamyakatva kahevAya. - te bhAvasamyakatva thayA pachI te bhAvasamyaktvane svabhAva prazamA dine jarUra utpanna karavAne che, tethI te prazamAda pAMca lakSaNee sahita tava ane ratnatrayInI pratIti sAthe Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamota zrIjinavacananI pratIti je thAya, te nizcayasamyakatva kahevAya. arthAt zrIjinavacananI pratIti eja sarvatra samyaktva che. prazna-7 nizcayasamyaktva ane kArakasamyaktvamAM zuM pharaka? samAdhAnapattaruM vila ramata-prAmANijiyutta vaizcaya " mota pAsaha' ityAdivacanaviSayam / eTale samasta prazamadi liMgae sahita je samyakatva te. nizcaya samyakatva che. zrIAcArAMganA jaM goLa e vagere sUtrathI kahela kArakasamyaktva paNa Aja che. evA zrI tatvArthavRttinA vacanathI nizcayasamyaktva te ja kArakasamyakatva che. bhagavAna zrIharibhadrasUrijI mAvasara nizcayamAI: ema jaNAvI che ke paMca vastumAM bhAvasamyakatvane naizcayikasamyakatva kahe che, paNa temAM svArtharatA ane svArtha e vagere kahIne bhAvasamyakatva ane naizcayisamyaktvane kAraNa-kAryabhAra mAnyA chatAM kAraNa-kAryanI abheda vivekSA rAkhelI che, ema samajavuM. prazna 8 jJAnAvaraNa ane darzanamehanIya karma judA hevAthI dazana mehanIyane upazamAdi thAya ane jJAnAvaraNIyane paza mAdi na hoya te mApatuSaAdi jevAne jinavacananI pratIti - - tattvArtha zraddhA kema thAya! samAdhAna-mASatuSAdine jJAnAvaraNIyanA udayathI ajJAna hoya, paraMtu jIvAdi ta ane ratnatrayInI rUcine rokanAra mithyAtva. mehanIyanA kSapazamaAdithI te mehanIyane abhAva 1 . thaI jAya che, ane tethI jeTaluM jANe che, temAM te sAcI Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 pustaka 4-yuM mAnyatA hoya, temAM paNa zraddhAnI zakti te akha. lita che ja, kemake nahIM jANela evA saMvarAdi chatAM paNa gupti-samiti AdimAM nirAbAdha pravRtti teonI hoya che. A uparathI spaSTa samajAya che ke-saMvarAdinuM vizeSa jJAna dhAraNa karanArA nahIM chatAM paNa samiti-gupti AdinI pravRttivALA jI samyakatvavALA ja che, je teo jANelA padArthonI barAbara zraddhAvALA heAya. prazna 9 sAmAnyarIte samyagdarzanavALAe kevA banavuM joIe? samAdhAna-zrIjinezvara bhagavAnanA mArganI dezanA je sAMbhaLavAmAM Ave, tenI yathAvat zraddhA kare ane je vastu na jaNAya ke na samajAya, temAM kadAgraha kare nahIM, tevA samyagdaSTie , hoya, ema samajavuM. prazna 10 zrIAvazyakaniyukitakAra zagusmanniA ema kahIne anukaMpAne samyakatvanuM kAraNa kahe che, ane tatvArthakAra - vagere te anukaMpAne lakSaNa ane kArya tarIke batAve che, te te be anukaMpAmAM zo pharaka che? samAdhAnazrIjinavacananI pratIti jenena thaI hoya tene pAramArthika eTale AstiyanA kAryarUpa evI tAttivaka anukaMpA na hoya,ema paramArthano pratininavanAnAM ItyAdi vacanathI zrIharibhadrasUrijI tatvArthavRttimAM pharamAve che. tethI spaSTa thAya che ke samyakatvanA kAraNa tarIke kahela anukaMpA apAramArthika anukaMpA che, ane samyakatva thayA pachIthI anukaMpA e pAramArthikI anukaMpA che. - A kAraNathI abhavya ke mithyASTinI anukaMpA ke dayA apAramArthikI che, ane tethI tevI dayAvALAne cAritravALA mAnavAnuM kArya zAsanane anusaranArAonuM gaNAya nahIM, A 43 . . . . . . . . , Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamika jJAnanI pAzvabhUmikA mATe A upayogI tatvajJAnanI suMdara sAmagrIrUpa jijJAsu-janmanone hitakara.. praznottaro varSa-pu. 4 pR. 51 thI cAlu 5 ] pUAgamAraka AcAryadevazrIe prauDhapratibhAbaLe ane zAsanAnusArI viziSTa kSayapazamathI aneka tAtvika bAbatone yogya ukela jijJAsuonA hitArthe samaye karyo che. jemAMnA keTalAkanI nedha te te puNyAtmAoe karelI, tevI ne uparathI zAsana sudhAkara (varSa. 8 aMka 19) mAM keTalAka praznottara pragaTa thayelA che. temAMthI sAbhAra udhata karIne gayA varSanA pustakamAM 1 thI 19 prakaTa thayelA, bAkInA ahi raju karyA che. saM. ] prazna 20-zrI mahAvIra svAmI bhagavAnane abhigraha chamAsIne AyaMbila dvArA pUrI thAya che. te sivAya trevIsa tIrthaMkaroe upavAsanA pAraNe eka vakhata AhAra lIdho che. paNa AyaMbila karyAne ulekha che khare? uttara - ekalA mahAvIra prabhujI nahiM, paNa koI paNa tIrthakaro, bhadra-mahAbhadra Adi paDimAnuM vahana kare che, tyAre te paDimAne aMte pAraNAmAM eka vakhata tadana aMtaprAnta -nIrasa Arasa AhAra le che varavA (3oddhAMniri rU00) nA paDimA vahananA adhikAramAM jaNAveluM ke, bahulathApa dAsIpa mahANasiNIe bhAyaNANi khaNIkaratIe dosINaM chaDDeukAmAe sAmI paviTTho, sAmiNA pANI pasArio, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM 35 artha-AnaMda gAthApatinA ghare raDAvALI bahulA nAmanI dAsI, rAMdhelA bhejanamAM chevaTe taLIe bAjhelA khaTA ukhaDIyA ukheDIne gRhasthane kAmanA nahi tevA te doSINa nirasa kharaTAM pheMkI devA tayAra thaI che, tyAM prabhu pahoMcyA. dAsIe prabhune kahyuM bhagavAna A khareMTAne tamAre khapa che? bhagavAne hAtha pasAryo" A AhAra AyaMbilanI jema vigaI vinAno ane taddana nirasa che. ane te AhAra paNa dareka tIrthaMkara paDimAvahana vakhate eka ja vakhata letA hovAthI (caMdanabALAne aThThamanuM paccaphakhANa nathI, paNa jema caMdanabALAne aThThama kahevAya che tema) bhagavAnane AyaMbilanuM paccakhANa nathI, paNa AyaMbila kahevAya. ahi-kahevuM nahi ke A vastu te mahAvIra prabhune AzrIne che. kAraNa ke dvAdazAMgI zAzvatA hoIne sarva prabhunA AcAra mATe dvAdazAMgInI samAna vaktavyatA hoya che. jo vAdiA (pA. 312)mAM paDimA vahana karatA tIrtha". kare pAraNe eka vakhata ke AhAra le che ? te viSe mulamAM sU soyA-baMdu-sumAre e spaSTa pATha che, te pAThanI TIkAmAM jaNAvela che ke kSeLa- hitena, norata-maju-jummA SeNa' modana ca kodravaudanAdi, manthu ca badaracUrNAdika, kulmASAzca . mASavizeSA paryuSitamASA vA siddha mASAH tena AtmAnaM yApayati' . paDimAnuM vahana karatA tIrthakara chaThTha, aThThama, duvAlasa Adi tapane pAraNe kedravA athavA edana athavA bAra AdinuM cUrNa athavA zekelA ke rAMdhelA aDada athavA te badhe ja lakhe-tela ke ghI vinA AhAra eka ja vakhata le che. eTale nakkI che ke dareka tIrtha kare tevA ane bIjA paNa AThamAsI-chamAsI- caumAsI-dvimAsI-mAsakhamaNa ke pAsakhamaNa Adi moTA cauvihAra tapane pAraNe AyaMbila kare che . ' Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 gamata mahAvIra prabhue paNa e rIte eka vakhatanA AhAra mATe lukhA bAkaLA ja vahAryA che, tene praznamAM AyaMbila mAnyuM paNa che. prazna 21 (1) caitra ane AsonI eALIo zAzvatI che, te citra ane Aso mAsane paNa zAzvata gaNavA ke kema? (2) citra ane A mAsa zAzvata gaNavA te kAladravyane niyama nathI. (3) chatAM kAladravyane tevo niyama kahe te bhagavAne darzAvelI tripadI kevI rIte ghaTADavI ? (4) varSanA bAra mAsa kArtika-mAgazara-paSa vigere zAzvatA gaNavA hoya te te aMge pATha maLaze kharA? uttara (1) je ke zAstramAM ane A Adi mAsanA nAmanA sthAne bIjA nAmo bolAtA hoya ane tethI te te sthaLe mahinAmAM nAmAMtara Ave, te paNa aDacaNa to nathI ja, chatAM uttarAdhyayana sUtramAM zAzvatI oLIne mATe "vittamAma sarito mA' zabdo lIdhelA ja che, tethI citra ane Aso mAsanA nAmane paNa eLInI mAphaka zAzvatA gaNavAmAM aDacaNa nathI. - caitra ane Aso Adi mAsanI puname AvatAM citrA ane azvinI evA zAzvata nakSatre uparathI paDelA hevAthI paNa citra ane Aso nAma zAzvata kahevAmAM aDacaNa nathI. AdIzvara prabhu Adi tIrthakaronA kalyANaka divaso paNa kAttika mAsa Adi nAme ja gaNAya che. * (2) zAzvata tarIke gaNAtA kAla drayamAM "varSa, mAsa, divasa Adine kAla vyavahAra te, sUrya-caMdranA cArane AzrIne thatuM hovAthI" caitra A vigere mAsa kALa, upacarita tarIke zAzvata gaNAya che. sadudravyamAM paradravyane upacAra karavAthI kALadravya rUpa sadudravyanA niyamane leza paNa bAdha nathI. varSa-mAsa-divasa Adi kALa vyavahAranA abhAva svarUpa devalekamAM ahiMne ApaNe te varSa-mAsa Adi kALavyavahArane Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM 37 upacAra tyAMnA kALadravyane leza paNa bAdhaka nathI, e pratyakSa paNa che. kALadravya to caudarAjamAM eka ja che, tene prasiddha ja che. (3) kALadravyane te zAzvata tarIke niyama che ja ane temAM bhagavAne darzAvela utpatti sthiti ane saMhatirUpa tripadImAMnI sthiti sivAyanI vyAkhyA, dharmAstikAya Adi zAzvata dravyane AzrIne nahIM, paraMtu tenA paryAne AzrIne darzAvI che. tethI kALadravyanI zAzvatatAne te leza paNa bAdhaka nathI. A rIte citra ane Aso mAsanI zAzvatatA saMbaMdhamAM paNa samajavAnuM ke eka caiitra gayA pachI bIje varSe bIje citra Ave te prathamanA caitra tarIke zAzvata gaNAtuM nathI. paraMtu zAzvata parvata, zAzvatI pratimAo vigerenI jema paryAyathI zAzvata gaNAya che. prathamanA caitra je ja A citra che." e tarIke zAzvata gaNAya che. lekamAM paNa Aje je vastu lAvyA, tevI ja vastu bIje mAse ke varSe lAve, te te vastune prathamanA jevI ja kahevAya che. ane temAM kazo pharaka hete paNa nathI. (4) varSanA kArtika, mAgasara Adi mAsanAM nAma paNa kRttikA mRgazIrSa Adi zAzvata nakSatra uparathI ja paDelA hoIne zAzvata che. A vAta sUryaprajJapti-jaMbudvIpa-prajJapti Adi AgamazAstrone abhyAsa karavAthI samajAze. bAre mAsanA te te nAmane te te AkhA zAstra ja zAzvata tarIke samajAve che, tyAM pAThe keTalAka apAya ? jaina jatiSa pramANe yugamAM vRddhi tarIke AvatA mAsanA nAma paNa aSADha ane piSa tarIke ja sUcavAyAM che. kalpasUtramAM AvatA mAsanAme te tyAM paNa nathI ja sUcavAtA, te te -zAstrajJonA khyAlamAM ja hoya ! Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ga ma jo ta nA sthAyI koSanI vaijanAmAM lAbha lenAra mahAnubhAvonI vi. saM. 2028 nA varSamAM nA mA...va..lI.. 1001) zrI prahalAda pleTa jainasaMgha jJAnakhAtAthI munizrI azoka sAgarajI ma. nA upadezathI 1001) zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, samI. pU0 gaNivarya zrI abhayasAgarajI mahArAjanA upadezathI 426) jAmanagavALA pUra sAdhvI zrI kanakaprabhAzrIjI nA ziSyaratnA pU0 sAdhvI zrI sutArAzrIjI nA upadezathI tathA sAdhvIzrI tatvarekhAzrIjInI preraNAthI. bhAvanagara dAdAsAheba upAzrayanA saMghanI bene taraphathI bhAvanagara 101) yaMtilAla devacaMdacoTilA. jAmanagaravALA pU. sA. zrI sutArA zrInA ziSyA pU. sA. zrI tatvarekhAzrIjInA upadezathI 101) maNilAla ke. zeTha. ha. narmadAbena rAjakeTa, 5. sA. zrI sutArA zrIjI jAmanagaravAlAnA upadezathI pU. gaNIzrI abhayasAgarajI mahArAja sAhebanA ziSya pU. muni azokasAgarajI mahArAjanA upadezathI. 501) zeTha maNilAla pAMcAbhAI nerebI (AphrikA) 101) AphrikAnA eka saddagRhastha taraphathI. 101) zAha khemazI devazIbhAI muMbaI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 4-thuM 101) zA. lIlAdhara meghajIbhAI harIya rAvaLasara. 101) zA. khemazIbhAI khImajI 101) zA. suracaMda devazIbhAI pU. sAdhvIzrI ratnatrayAzrIjI ma.nI preraNAthI101) De. maNIlAla lallubhAI rAjakeTa pU. gaNivarya zrI labdhisAgarajI mahArAja sAheba saMvata 2028nA aSADa suda 7nA roja rAtanA 1-35 miniTe kola karyo tenI smRtimAM. 101) eka saddagRhastha mahuvA taraphathI pU. rAjaratnasAgarajI ma.nA upadezathI. 101) sva. kAntilAla lalubhAI paTaNInA smaraNArthe temanA patnI zrImatI tArAbena mahuvAvALA taraphathI. 101) zrI zAMtinAtha jaina peDhI, muMDArA (rAja.) 5. upA. zrI darzanasAgarajI ma.nA ziSya muni mahAyaza sAgarajInA upadezathI. 101) eka vyakti mahuvAvAlAe AtmazreyArthe. 101) jamAlapura jaina saMgha, amadAvAda pU. sva. sAdhvIzrI sUryakAntAzrIjInA vinayI ziSyA pU.sA. zrI yazodharAzrInA upadeza tathA vasaMtaprabhAzrIjInI preraNAthI. 101) zrI AgameddhAraka jJAnamaMdira sAbaramatI pU. munirAja zrI jinendra sAgarajI ma. nA upadezathI 101). dhanajI nAnajI TrasTane upAzraya ' surata pU0 sAdhvI zrI vicakSaNAzrIjI mahArAjanA upadezathI 101) nemubhAI melAyacaMda TrasTa pIpurA surata Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamata 201) zrI zAMtinAthajI jena daherAsara peDhI. bIlImorA pU. gaNivarya zrI cidAnaMda sAgarajI ma. sA. nA upadezathI 100) 2028nA piSamAsanA, 101) 228nA bhAdaravA mAsanA 101) zrI caMdraprabhu jena zvetAMbara saMgha-AloTa ha. anaMtarAyabhAI taraphathI. pU. sA. zrI manahara zrIjI mahArAjanA ziSyA sA. zrIjutA zrIjI tathA mahendra zrIjI nA upadezathI 50 gaNivarya zrI sUryodaya sAgarajI mahArAjanI preraNAthI 101) dezI suMdarajI DAhyAbhAI morabI taraphathI 101) DAhyAbhAI devacaMda pU0 sA. zrI manazrIjInA upadethI 101) zrI jaina saMgha jJAnakhAtA udayapura (rAja) pU0 munirAja zrI mahAyaza sAgarajI mahArAjanA upadezathI ha0 zAha bAbulAla zanAlAla uMjhA navasArI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamajAtanA prakAzanamAM bheTa rUpe dAna ApanArA mahAnubhAvonI nAmAvalI 1) zA. amRtalAla dharamazI rAvaLasara 1127) 50 gaNivarya zrI labdhisAgarajI mahArAja Adi ThANuM - 8 nI nizrAmAM zAha ramaNikalAla sAkaracaMda ziheravAlA (hAla-moDAsA) e moDAsAthI TiTeInA "cha"rI pALatA saMghamAM TiTeI mAlAre paNa prasaMge upasthita saddagRhastha taraphathI 186) pU0 sva. gaNivarya zrI labdhisAgarajI mahArAja sAhebanA svargArohaNa nimitta pU0 sAdhu sAdhvIone "Agamata ' bheTa ApavA mATe pU0 sAdhvI zrI. phazuzrIjI nA upadezathI mahidapura. (ma. pra.) ha0 kanaiyAlAlajI raNavAla. 138) vyAkhyAnakAra pUmunivara zrI rAmacaMdravijayajI ma. sA. nA upadezathI. viMchIyA jena saMghanA saMgrahasthA taraphathI. 120) pU. muniratna zrI manojJasAgarajI ma. sA. nA upadezathI ha0 jhaverI zrI zAMticandra chaganalAla surata pU. sAdhusAdhvIone A pustaka bheTa ApavA. 100) pU. gaNivarya zrI kaMcana sAgarajI mahArAja sA. nA upadezathI zrI jaina saMgha haripurA taraphathI, 91) zrI siddhAcala tathA serIsA saMghanA jJAnapUjananA ha. ramaNalAla jecaMdabhAI zAha surata Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 Agamata 51) zAha amRtalAla dharamazIbhAI rAvalasara 51) TI. sI. bradharsavALA caMdanabahena, bhAvanagara pU. sAdhvI kanakaprabhAzrIjI jAmanagaravALAnA ziSyA sAdhvI zrI. sutArAzrIjInA upadezathI. 51) zAha caMdubhAI dIpacaMda, surata taraphathI. 51) zrI jaina jJAna maMdira, DabhaI taraphathI. 51) pU. sAdhvI zrI. tilakazrIjI mahArAja (paMjAbI)nA pAlItANA mukAme samAdhi pUrvaka thayela kALadharma prasaMge temanAM ziSyA 5. sAdhvI zrI pravINa zrIjI mahArAjanA upadezathI valalabha vihAra pAlItANAthI. . cittanI caMcaLatA rokavA prabhune prArthanA banAvAno rivArikA gaH sUkarasaMkAza yAti me caTula manaH // 1 // rAI nAtha rAma ranidAyinuM rajU I ataH prasIda taddeva! deva ? vAraya vAraya // 2 // anAdi vAsanAnA vegathI azucimaya viSaya rUpI kAdavavALA khADAmAM bhUMDa samAna mAruM caMcaLa mana bhaTakI rahyuM che. paNa he nAtha? te caMcaLa manane aTakAvavA huM samartha nathI mATe maherabAnI kare ane te manane devAdhideva Apa rekeja roko ! 2 + 1 | Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdaka taraphathI hArdi ...ka...kSa..mA..........nA Agama prabhAvaka, AgamaidaMparyajJAtA, sUkSmatattaparyAcaka vAdIvijetA dhyAnastha svagata pUAgaddhAraka bahuzruta AcArya zrI Ananda sAgara surIzvarajI ma. nA mahatvapUrNa aprakAzita -vyAkhyAnane vyavasthita saMgraha svarUpe pU. gacchAdhipatizrInI AjJAthI vi. saM. 202rathI "Agamata" nuM prakAzana yathAmati zakya sAvadhAnI rAkhI pU Agama dvArakazrInA AzayathI viparIta na javAya tenuM puruM lakSya rAkhIne A saMpAdana kArya karavAne yathAzakya prayatna karAya che ane karyo che. chatAM kSaye pazamanI maMdatA ke jJAnAvaraNa vizeSathI pU0 AgAhArakazrInI hArdika zratajJAna prati vaphAdArI tathA ApaNI cAlu paraMparA ke paMcAMgI AdinI maryAdA viruddha kaMIpaNa A saMpAdanamAM thayuM hoya te te badala zrI saMgha samakSa hArdika vikaraNa ga zuddhipUrvaka micchAmi dukkaDaM ( 7 jenA haiyAmAM bhavane bhaya jAge tene zrI arihaMta para che mAtmA prati abhAva jagyA vinA rahe ja nahiM - pAdaka Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che pUjyayAdathI Agama dvArakAcArya viracita che zrI pArzvanAtha prabhu stotra . // 1 // namaH zrI pArzvanAthAya, nAthAyAbhutasaMpadA / pradAya saMpadA sAdhu-sAdhave vedhasAM bhuve // // 2 // bhuvnaanggijnaadhaar| dhArakAnantasaccidaH / sadasyajanastutyAya, dhyeyarUpAya te namaH // . namaskRtanarAdhIza? dhIzamAnyAya sanmune ? / muneradhIza ! zasyAya stAcchubhA me natiH sadA / / // 4 // manazcalatkapirnetaH ? netaH padamapi vrajet / baje hi tvadgaNAnAM hi, lIna cAJcalyatyAgakRt // karaNiguNasaMtAna-tAnA tAnavakAraNam raNAtIta ? tavAlAne lAna kavIndriyotkaram // pa. pU. Agama dvArakAcArya racita tavanAdi saMgrahamAMthI Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IF namra vijJapti praF A prakAzana caturvidha zrI saMghanA hitArthe tAtvika daSTinA lakSyathI karavAmAM AvyuM che, je puNyAtmAne saMjogavaza AnI UpayogitA na jaNAya te Agamika vastuthI bharapUra A prakAzananI AzAtanAthI bacavA mATe yogya adhikArI sAdhusAdhvI ke vivekI gRhasthane athavA yogya jinAlaya, upAzraya, jJAnamaMdira ke pustakAlayane A prakAzana bheTa ApI surakSitapaNe jaLavAI rahe te prabaMdha kare. chevaTe kAryAlayane parata mokalavAmAM Ave te pisTa kharca ane InAma ApavAmAM Avaze. kaI saMjogomAM A pustaka kacarApaTTI ke raddI tarIke paDI rahI avahelanA na pAme tenuM puratuM dhyAna rAkhavA namra vijJapti che, ono AnuM prakAzana dara varSanI A suda pUrNimAe thAya che, caturvidha saMghanA hitArthe AnuM prakAzana pU. sAdhu 6 sAdhavajI, jJAnabhaMDAre tathA tavarUci gRhastha Adine vinA mUlya mekalAya che. dharmapremIone sthAyI kozamAM rU. 101 lakhAvI sthAyI grAhaka thavA bhalAmaNa che. Arthika lAbha levAnuM saranAmuM zrI AgAme ddhAraka graMthamALA ramaNalAla jecaMdabhAI zAha kApaDa bajAra pisTa kapaDavaMja (ji. kheDA) prAptisthAna : "Agamata kAryAlaya kIrtikumAra epha. paTavA dilIpa nevelTI sTAra pisTa mahesANA [u. gu.] Page #259 -------------------------------------------------------------------------- Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgaranAMautI saMsArane rAga jeTalo ghaTe teTalI dharmanI pariNati jANavI. * bhAvazuddhi mATe kriyAonuM vidhipUrvaka gunizrAe satata Asevana jarUrI che. rAgadveSanA malina saMsakAre pratikSaNa vicAro-pariNAmo adhyavasAyanI malinatA vadhArI rahyA che, e vAta samajAI jAya te vItarAganA zAsananI ahobhAvabharI ArAdhanA zarU thAya. maraNane bhaya game tevI vAsanAnA jorane paDakArI zake che, tethI anaMta janmamaraNane bhaya viSayanI vAsanAnA piSaNanA phaLa rUpe haiyAmAM ThasAvavAnI jarUra che. vItarAganI AjJA mujaba jIvananuM ghaDatara karavAnI vAta ArAdhakabhAvanI nizAnI che. AvaraNa dIpaka prinTarI * amadAvAda 1