________________
- જનમ જ
ના
૧૧૧૧૧૧
૧૨૬ , . . ' તન્નત્રયી-મીમાંસા. ' ખડર
હિંદ તત્વજ્ઞાનને ઇતિહાસ કર્તા નર્મદાશંકર મહેતા પૂર્વાર્થ પ્રકાશક હીરાલાલ શિવનદાસ પારેખ બીએ આસિ સેક્રેટરી, અમદાવાદ પહેબ્રી આવૃતિ સંવત ૧૯૮૦.
સં. ૧૯૭૯ ના માઘ માસના વસંતમાં પ્રેફેસર આનંદ શંકર બાપુભાઈ ધુવ એક અંગ્રેજીતત્ત્વજ્ઞાનમાં ઈતિહાસનું વિવેચન કરd પ્રસ્તાવના-પૃ. ૧૭ માં. ભારતવર્ષની ત્રણ નદીઓ-ખરી રીતે શ્રી કૃષ્ણ ચંદ્ર, શ્રી ગૌતમ, શ્રી મહાવીર. એ ત્રણ મૂલ સ્થાનમાંથી જાગી છે. અને ત્યાં સુધી જ આપણી માનુષી અથવા પોયે ઈતિહસિદષ્ટિ પહોંચે છે. તે પહેલાની આપણી દષ્ટિ ઈતિહાસ
પરંતું-અપૌરુષેય “શબ્દ બ્રહ્મની ઝાંખી છે. એ સ્પષ્ટ તત્ત્વ દષ્ટિ બ્રાષિઓછી ઉઘરી છે એમ કહેસમાંતતઃ વિધિ જણાશે પણ ધસ્તુસ્થિતિથી વધાવી લે જે નિર્ણય છે. કે ........ . . . . • જ્યારે શ્રી કૃષ્ણના કુટિલે રાજ્ય વહોરવાળે જીવનમાં તેમની સત્ય શાને દષ્ટિ અનિવૃિત રહી હતી ત્યારે શ્રી ગૌતમની અને શ્રી મહાવીરની તત્વ દષ્ટિ વૈરાગ્ય અને ત્યાગ ઉપર ભાર મુકનારી છે. ડી : - - - - - - - - નિવૃત્તિના ઉપના ન્હસ્થજ્ઞાન સાથે નિવૃત્તિ ઉપર શ્રી કૃષ્ણને ધર્મો પદેશ નિત્તિ પર થવું એ શ્રીગૌતમ મહાવીરને ધર્મ
ઇતિહાસ કાલના બ્રાહ્મણ ધમે બૌદ્ધ ધર્મ અને જેને ધર્મ પ્રવર્તક રાજએિ હતા. એટલું જ નહી પરંતુ સાધન રણ પણ ત્રણેમાં લગભગ મળતી છે બ્રાહ્મણ ધર્મ-કમ ઉપાસના અને જ્ઞાન અથવા મગ, લાકિ ગ, અને જ્ઞાન યુગને સાધન રૂપે લે છે.
: - - - - - - મા પદ્ધ મા લ:જાપધિ, અને પ્રજ્ઞાને સાધનકરૂપે. વીકાર કરે છે અને જૈન ધર્મ – શ્રદ્ધા અને ચારિબસાધન રૂપે રવી છે. એ
ટુંકામાં–આચાર, સંસાર અને વિચારને સમવધ કરવાથી એટલે વાણ રહેણીને કમાણી વહેપાર શ્ચિતરણી એ એક લક્ષદ્ધિ કરવાથી આ ત્રણે ધર્મો મે હંસિદ્ધ કરવા મથે છે .
છે કે ફિ . : : એજ પ્રસ્તાવના પ્ર. ૯માં-તત્વજ્ઞાનની આભિન્ન પ્રસ્થાને શ્રેણિ ગંગા, યમુના અને સરસ્વતી વડે ઉન ચિમેલી વિતી જેવી છે-૧ બ્રાહ્મણ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
