Tattvatrai Mimansa Part 1 and 2

Author(s): Amarvijay
Publisher: Jain Sangh Samast

Page 1140

४०८
તત્રયી–મીમાંસા.
ખંડ ૨
કેટલાક અંકમાં એ વિષય ચાલુ રહેશે–અમારા આમંત્રણને માન આપીને આ તકલીફ ઉઠાવી આ લેખ માળા મોકલી આપી છે તે માટે આભાર માનવાની તક લેવા સાથે વાંચક તરફથી એગ્ય કદરની આશા રાખીએ છીએ.]
- તંત્રી, શ્રી. વીરશાસન. - ઈસ લેખમેં હમ જૈન સમાજકા નીતિ કે દ્રષ્ટિએ વિચાર કરેંગે જિસ તરહ મનુષ્યકા નીતિ દ્રષ્ટિએ વિચાર કરતે સમય થનિક ઔર સાર્વજનિક (Public) ઈન દે દ્રષ્ટિસે કરતે હૈ ઉસી પ્રકાર એક એક સમાજકાં નીતિ કે દ્રષ્ટિએ વિચાર ભી નાગરિકતા ( Citizen ship):ઔર વિશ્વ બંધુતા ( Worldfriendship) ઈન દે દ્રષ્ટિએ કરના પડેગા.
' કઈ સમાજ તભી નીતિમાન ગિના જાયગા જબ કિ ઉસકા વ્યાપાર ન તે ઉસકે હાનિ પ્રદ હોતા હૈ ઔર ન દસ કે. નાગરિકતા ઓર વિશ્વબંધુતા યે દે તરકી સમાજકી નીતિ હોતી હૈ. અબ ઇન દે પ્રકારની નીતિઓમે દેખેંગે કિ જૈન સમાજકી કયા હાલત હૈ.
પહિલે નાગરીકતાક વિચાર કરેંગે જિસકે સંસ્કૃતિ કહતે હ ઉસી કે હમ નીતિ કહ સકતે હૈ. માતા, પિતા, ગુરૂ ઔર અન્ય જ્ઞાતિ ભાઈઓસે જે અછા વ્યવહાર કિયા જાતા હૈ ઉસકે નાગરિકતા હમ કહેંગે. સભ્ય સમાજના યહ પ્રથમ લક્ષણ છે. જિસ સમાજમેં માતા, પિતા, ગુરૂ ઔર અન્ય જ્ઞાતિ ભાઈઓ કે સાથ વ્યવહાર કરનેમેં કુછભી મર્યાદા નહીં હૈ ઉસકે સભ્ય નહી કહા જા સક્તા ઈસ દ્રષ્ટિએ યદિ દેખી જાય તે યુરોપીય સમાજ સભ્યતાસે કેસ દુર હૈ. ઉસ સમાજકી સભ્યતા, રેલગા, ડાકખાના, હવાઈ જહાજ આદીમેં હી હૈ. જેનિકી બાત ઇસસે બિસ્કુલ અલગ હૈ. માતપિતા ઔર ગુરૂજ કે વાતે હમ જે સ્વાર્થકો ત્યાગ કરતા હૈ યહી હમારે સભ્ય કા લક્ષણ હૈ. ઇસ દ્રષ્ટિએ જેની આચાર વિચાર અત્યંત શ્રેષ્ટ દેજે કે જેની આચાર અનુપમેય હ. યહી સચ્ચી નાગરિકતા હૈ. વનવાસ યા નગરવાસસે નાગરિતાકા કુછભી સંબંધ નહીં હૈ, નાગરિતાકા માયને સમાજકે પૂજય વ્યક્તિઓને સાથ નિઃ સ્વાર્થ ઔર વિનયકાવર્તાવ છે. શુદ્ધ સ્વદેશાભિમાન, ગુરૂક્તિ, બધુવાત્સલ્ય ઔર માતાપિતાકી સેવા ઈસ નાગરિકતા મેં આ સક્તી હૈ.
અબ વિશ્વબંધુતાક વિચાર કરેગે. અહિંસા તત્વક ચરમ સીમાતક મનાનેવાલે જનેંકી વિશ્વબંધુતા બહુત હી વ્યાપક હ યહ મનુષ્ય માત્રસે ખતમ નહી હતી. ઈસ બંધુતમેં હલકે મે હલકે જંતુકાભી સમાવેશ હતા હૈ. “જિરિએ વસૂપણ”