________________
सुधा टीका स्था०५ ३०२ ०१६ बोधेर प्राप्ति प्राप्तिकारण निरूपणम्
૩૭
ते, तथाऽपि कामासक्तमानसैर्विरतिवर्जितैः, निर्निमेषैश्रेष्टावर्जितै म्रियमाणैरिव चनकार्यानुपयोगिभिश्च तै र्न किंचित् प्रयोजनम् " इत्येवं निन्दां वदन् जीवो दुर्लभबोधितासम्पादकं कर्म करोति । देवविषयकाक्षेप निरासस्त्वेवम् - विद्य मानवका देवाः, तत्कृतनिग्रहानुग्रयोः साक्षादुपलम्भात् कामासक्तिस्तु तेर्पा मोहातकयात् ।
S
1
तदुक्तम् - " एत्थ पसिद्धी मोहणीयसाय वेयणीयकम्मउदयाओ । कामपत्ता विरई कम्मोदयओ चिय न तेसिं ॥१॥
माना जाये कि देव हैं, अथवा मान भी लिया जावे कि वे हैं - तो भी उनसे लाभही क्या है, क्योंकि रातदिन वे कामसेवन में आसक्त रहते हैं, रितिका वे पालन नहीं करते हैं पलकें उनकी झपकनी नहीं हैं, चेष्टावर्जित वे होते हैं, प्रवचनके किसी कार्यमें वे आते नहीं हैं, अतः मरे हुओं की तरह उनसे कुछ भी प्रयोजन नहीं है " इस प्रकारका अव वाद करनेवाला जीव दुर्लभबोधिताका उपार्जन कर्मका बन्ध करता है, देवविषयक आक्षेपका निराकरण इस प्रकार से है, देवोंकी सत्ता विद्यमान है, क्योंकि उनके द्वारा निग्रह और अनुग्रह हुआ साक्षात् देखा जाता है, काममें आसक्ति तो उनमें मोह एवं सात कर्मके उदय से देखी जाती है, तदुक्तम्
16
एत्थ सिद्धी मोहणीय " इत्यादि । देवोंको चारित्र मोहनीय અત્ર વાદ કરનાર દુલ ભ ખેાધિના ઉત્પાદક ક્રમના અન્ય કરે છે. તેમના અવવાદ કરનાર આ પ્રમાણે કહે છે- દેવેનું અસ્તિત્વ જ નથી. જે ધ્રુવે! હાય તે કાઇ વાર પણ આપણી નજર કેમ પડતાં નથી ? કદાચ તેનું અસ્તિત્વ માની લેવામાં આવે, તે તેમના દ્વારા આપણને શા લાભની પ્રાપ્તિ થવાની છે ? તેઓ રાતદિન કામલેગાનું સેત્રન કર્યાં કરે છે, વિરતિનું પાલન તે કરતાં જ નથી, તેમની આંખેાની પાંપા તે અનિમિષ હાય છે ( પલકારા રહિત હોય છે), તેઓ ચેષ્ટાઓથી રઢ઼િત હાય છે, પ્રવચનના કાઇ પણુ કાર્યોંમાં તેએ આવતા નથી, તેથી મૃત આદમીની જેમ કાઈ પણુ કામના નથી. ” દેવવિષયક આ આક્ષેપનું હવે નિરાકરણ કરવામાં આવે છે—
દેવેાની સત્તા ( પ્રભાવ ) વિદ્યમાન છે, કારણ કે તેમના દ્વારા નિગ્રહ અને અનુગ્રહ થતે સાક્ષાત્ જેવામાં આવે છે. તેએ કામભોગેામાં જે આસક્તિ ધરાવે છે, તે તે મેહનીય અને સાતાવેદનીય કર્મના ઉદયથી लेवामां आवे छे. ४ युछे है : " एत्यपसिद्धि मोहणीय " त्यिाहि
