________________
४५०
स्थानासत्रे तथा-एतस्य संवन्धिनोऽपि मामुक्तवन्तो-यदयं दासोऽस्तीति । एवं तेनोक्ते
आचार्यः प्राहगाथा-केइ सुरूव दुरूबा, खुजा वडमा य वाहिरप्पाया।
नहु ते परिभरिचया, वयणं च गारियं वोत्तुं ॥ ३ ॥ छाया-केपि सुख्णाः कुरूपाः कुज्जा बडभाश्च वाद्यपादाः। ___ न खलु ते परिभवितव्याः , वचनं च अनार्य वक्तुम् ॥ ३ ॥
अयमर्थः-इह नामकर्मोदयवैचित्र्यान् केचिन् नीचकुलोत्पन्ना अपि दासादयः सुरूपा भवन्ति । के चित् पुनः राजकुलोत्पन्ना अपि कुरूपा अर्थात् कुब्जा वामना बाह्यपादाश्च भवन्ति । अतस्ते न खलु-नैव परिभवितव्याः-तिरस्करणीया। न च तेषां विपयेऽनार्य वचनं वक्तुमुचितमिति । ३ ।
एबमाचार्येणोपदिष्टोऽपि क्षुल्लको रत्नाधिक विषये दासत्व मेवं साधयति । ही स्पष्ट रूप से यह प्रकट कर रहे हैं, कि यह खरक-पास है, तथा इसके जो सम्बन्धी जन हैं, उन्होंने भी सुजले यही कहा है कि यह दासहै, इस प्रकार जब क्षुल्लकने आचार्य से कहा तब वे कहने लगे-"केह सुरूव दुरूवा" इत्यादि।
हे क्षुलुक संसारमें नामकर्म के उधकी विचित्रताको लेकर कितनेक नीच कुल उत्पन्न हुए दासादिजन सुरूवाले होते हैं, और कितनेक राजकुल में उत्पन्न हुए भी जन कुरूप अर्थात् कुन वामन एवं बाह्यपाद वाले होते हैं अतः ऐसे व्यक्ति न तिरस्कर गोय होते हैं, और न उनके प्रति अनार्य वचन का प्रयोग शोभनीय होता है
इस प्रकारले आचार्य के द्वारा समझाया शधा भी वह क्षुल्लक તે દાસ છે. વળી તેમના જે સબંધીઓ છે તેમણે પણ મને કહ્યું છે કે તે દાસ છે” તે ભુલકની આ પ્રકારની દલીલ સાંભળીને તે આચાર્યું તેને કહ્યું ___“केइ सुरूव दुरूवा" त्याहि--
હે સુલક! સંસારમાં નામકર્મના ઉદયની વિચિત્રતાને લીધે નીચ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલા કેટલાક દાસાદિ જન પણ સૌંદર્ય સંપન્ન હોય છે અને રાજકુળ આદિ ઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલા કેટલાક લેકે કદરૂપાં (દૂધ આદિ વિકૃત શરીરવાળા, વામન રૂ૫, લાંબા પગવાળાં) પણ હોય છે. તેથી એવા લેકે તિરસ્કારને પાત્ર નથી અને એવા લોકો માટે આવા કઠેર વચને બલવા તે કઈ પણ રીતે ચગ્ય નથી ?
આચાર્ય દ્વારા આ પ્રમાણે સમજાવવામાં આવ્યા છતાં પણ જે તે
