________________
बुधा टीका स्था०७ सू०५१ देवनिवासभूतकूटनिरूपणम् कारे वक्षस्कारपर्व से सप्त कूगनि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-सिद्धं-सिद्धानां देवविशेषाणां निवासोपलक्षितं मेरु प्रत्यासन्नं कूटम् १। सौमनसं-सौमनसनामकतदधिष्ठात. देवभवनोपलक्षितं कूटम् २। मङ्गलावतीकूटम्-मालावती विजयनामकदेवाधिष्ठितं कुटम् ३। देवकुरु-देवकुरुनामक देवाधिष्ठितं कूटम् ४। विमलं प्रत्सा देवीनिवासोपरक्षितं कूटम् ५। काञ्चनंवत्समित्रादेवी निवासोपलक्षितं कूटम् ६। विशिष्टकूटम्-विशिष्टः द्वीपकुमाराणामुप्तरदिगिन्द्रः, तन्निवासोपलक्षितं कूटम् ७ इति । तथा-जम्बूद्वीपस्थे उत्तरकुरूणामपेक्षया पश्चिमदिशिस्थिते गन्धमादननासौमनस वनमें स्थित गजदन्ताकार वक्षस्कार पर्षन पर सात कूट कहे गये हैं। जैसे-सिद्ध कूट १ ।। __ यह कूट मेरु पर्वतके समीप है, और देवविशेषरूप सिद्धोंका निवास स्थान है। सौमनस कूट २-इस कूटका अधिष्ठाता सौमनस नामका देव है, और के इस पर भवन बने हुए हैं -इसी कारण इसका नाम सौमनस कूर है, मङ्गलावती कूट ३ यह कूट मालावती विजय नामक देवसे अधिष्ठित है-इस कारण इसका नाम मङ्गलावती कूट हुआ है। देवकुरु नामक देवसे अधिष्ठित जो कूट है वह देवकुरु कूट है ४ वस्तादेवी के निवाससे उपलक्षिन जो कूट है वह विमलकूट है ५ काञ्चन कूट-यह वत्समित्रा देवीके निवाससे युक्त है ६ द्वीप कुमारोंके उत्तर दिशाका जो इन्द्र है, उसका नाम विशिष्ट है इसके निवाससे उपलक्षित जो कूट है वह विशिष्ट कूट है ७।।
तथा जम्बूद्वीप में स्थित जो देवकुरु है उन देवकुरुओंकी अपेक्षा पश्चिम दिशामें स्थित जो गन्धमादन पर्वत है उस पर्वत पर गजेदन्तके સૌમનસ વનમાં જે ગજદન્તાકાર વક્ષસ્કાર પર્વત છે, તે પર્વત પર સાત ફૂટ छे. तमना नाम-(१) सिद्धट-मी दूट भे२ पतनी पासे छे, मन हेर વિશેષ રૂપ સિદ્ધોનું નિવાસસ્થાન છે (૨) સૌમનસકૂટ-આ ફૂટને અધિષ્ઠાતા સૌમનસ નામને દેવ છે, અને આ કૂટ પર તેના ભવને છે (૩) મંગલાવતી ફૂટ-મંગલાવતી વિજય નામને દેવ આ ફૂટને અધિષ્ઠાતા હોવાથી, તેનું નામ મંગલાવતી કૂટ પડ્યું છે. (૪) દેવકુરુ ફૂટ-દેષકુરુ-દેવકુરુ નામના દેવથી અધિ. ષિત જે ફૂટ છે તેને દેવકુરુ ફૂટ કહે છે (૫) વત્સાદેવી જે કૂટમાં નિવાસ કરે છે, તે ફૂટનું નામ વિમલકૂટ છે (૬) વસ્તમિત્રા દેવી જયાં નિવાસ કરે છે તે કૂટને કાંચન કહે છે. (૭) દ્વીપકુમારને ઉત્તર દિશાને જે વિશિષ્ટ નામને ઈન્દ્ર છે તેનું નિવાસસ્થાન જે કૂટમાં છે, તે કૂટનું નામ વિશિષ્ટ કૂટ છે. "
તથા જંબુદ્વીપમાં જે દેવકુરુ છે, તે દેવકુરુઓની પશ્ચિમ દિશામાં જે ગન્ધમાદન પર્વત છે, તે પર્વતની ઉપર જે ગરદનના આકારને એક વક્ષ
