________________
૬૭૬
स्थान
उच्चारप्रवणं विवेचयन् वा विशोधयन् नातिक्रामतीति द्वितीयः २। आचार्योंपाध्यायः प्रभुः-समर्थः स्वेच्छावान् भवति, अत इच्छा वैयावृत्य कुर्यात् इच्छा न कुर्यादिति तृतीय ३ | आचार्योपाध्यायः अन्तरुराश्रयस्य एकरात्रं वा द्विरात्रे चा एकाकी व नातिक्रामतीति चतुर्थः ४ | आचार्योपाध्यायो वहिरुपाश्रयादेकरात्र वा द्विरात्र वा वसन्नातिक्रामतीति पञ्चमः । एतेषां पञ्चानामपि व्याख्या पञ्चमे स्थाने द्वितीयोऽब्राविंशतितमे सूत्रे कृता तत एव गम्या । अत एवाह मूलकार:- ' एवं जहा पंचमट्ठाणे जाव वाहिं ' इत्यादि । तथा उपकरणातिशेषः= शेपसापेक्षया प्रधानोज्ज्वलवखाद्युपकरणवत्ता, उक्तं च-
हुआ जिनाज्ञाका विराधक नहीं होता है १ तथा आचार्योपाध्याय उपा
के भीतर उच्चारण करता हुआ जिनाज्ञाका विराधक नहीं होता है २, आचापाध्याय समर्थ होता है, अतः उसकी इच्छा होती है, तो वह अन्य साधुजनोंकी वैयावृत्ति करता है और यदि इच्छा नहीं होती है तो नहीं करता है, इस तरह की प्रवृत्तिसे वह जिनाज्ञाका 'विरावक नहीं होता है ३, आचार्योपाध्याय उपाश्रयके भीतर एक रान या दो रात अकेला यदि रहते हैं, तो वह जिनाज्ञाका विराधक नहीं होते हैं | आचापाध्यायं यदि उपाश्रय के बाहर एक रात तक या दो रात तक रहता है तो वह जिनाज्ञाका विराधक नहीं होता है ५' इन पांचों स्थानों की व्याख्या पांचवे स्थान में द्वितीय उद्देशक में २८ वे सूत्रों की जो चुकी है, अतः वहीं से देख लेना चाहिये इस-लिये सूत्रकारने ऐसा कहा है- " एवं जहा पंचमहागे जाव वाहि "
(२) आयार्योपाध्याय उपाश्रयमा उभ्या प्रसव (भगभूत्रनेो निास ) કરે તેા તેમના દ્વારા જિનાજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન થયું ગણાતું નથી. (૩) આચાર્યાં. પાધ્યાય સમથ હોય છે જો તેમની ઈચ્છા થાય તે તેઓ અન્ય સાધુ એનુ વૈયાવૃત્ય કરે છે, અને જે ઈચ્છા ન થાય તેા વૈયાવૃત્ય કરતા નથી. આ પ્રકારે વૈયાવૃત્ય કરવાથી કે ન કરવાથી તેએ જિનાજ્ઞાના વિરાર્ધક ગણાતા નથી, (૪) આચાયે પાધ્યાય જો એક એ રાત એકલા રહે, તા તે જિનાજ્ઞાના વિરાધક શ્થાતા નથી. (૫) કાઇ આચાયોપાધ્યાય એક એ-રાત્રિ પન્ત ઉપા શ્રયની ખઙાર રહે, તે તેએ જિનાજ્ઞાના વિરાધક ગણાતા નથી. આ પાચે સ્થાનાની વિસ્તૃત વ્યાખ્યા પાંચમાં સ્થાનકના બીજા ઉદ્દેશાના ૨૮ મા સૂત્રમાં આપવામાં આવી છે, ત્યાંથી વાંચી લેવી. તેથી જ સૂત્રકારે અહીં આ પ્રમાણે ४४ - " एवं जहा पंचमपणे जाव चाहि '
"
