________________
ઉર
এলার্ক .. यतीत्यर्थः।। ३।। वैक्रियसमुदघातः वैक्रिये प्रारभ्यमाणे समुद्घात:-वैक्रियलब्धिमतों
वैक्रियोत्पादनायाऽऽत्मप्रदेशानां वहिनिष्काशनमित्यर्थः । अयं भावः-चैक्रियसमुद्घातगतः पुनर्जी वः स्वप्रदेशान् शरीराद् वहिनिष्काश्य शरीरविष्कम्भ वाहल्यमानमायामतः संख्येययोजनप्रमाणं दण्डं निसृजति, निसृज्य च यथा स्थूलान वैक्रियशरीरनामकर्मपुद्गलाच प्राग्वच्छाटयति इति । तदुक्तम्- .
" वेउन्धियससुग्घाएणं समोङ्गइ, समोहणित्ता संखेज्जाई जोयणाई दंड निसिरइ, निसिरित्ता अहावायरे पुग्गले परिसाडेह।"
छाया-क्रियसमुद्घानेन समबहन्ति, समवहत्य सख्येयानि योजनानि दण्डं निसृजति, निसृज्य प्राग्नद्धान् यथावादरान् पुद्गलान् परिशाटयति इति ॥४॥ - तैनासनुद्घात:-तेजसि विपये भवस्तेजसः, स चासो समुद्घातश्चेति, 'तेनोलेश्याविनिर्गमकालभावी तैनसशरीरनामकर्माश्रयः समुद्घातविशेष एक दिशा में व्याप्त कर एक अन्तर्मुहर्त तक वहाँ रहता है, इतने समय तक वहां रहा हुआ वह जीव आयुक कर्म पुद्गलोंकी निर्जरा कर देता है। क्रियलमुद्घात वैक्रिय लब्धिवाले का वैक्रिय-उत्पादन के लिये जो आत्मप्रदेशों का बाहर निकालना है वह वैक्रियलमुद्घात है-तात्पर्य यह-है-कि चैक्रियासमुद्रात गत जीव अपने आत्म प्रदेशों को शरीर से बाहर निकालकर शरीर के विष्कम्भ और बाहल्य प्रमाण एवं आयाम की अपेक्षा संख्यात योजल प्रमाण दण्डाकार रूप से पनाता है, बनाकर पहिले के वद्ध यथा बादर पुद्गलों की निर्जरा करता है-कहा भी है--" वे उब्धियसमुग्याएणं " इत्यादि। - तैजस समुद्घात--जो समुद्घात तेजोलेश्या के निकलने के समय में होता है और तैजस नामकर्म जिसका आश्रय है. ऐसा जो
ધ્યાસ કરીને એક અન્તર્મુહૂત સુધી ત્યાં રહે છે. એટલા સમય સુધી ત્યાં રહેલે તે જીવ આયુષ્ય કર્મ પુદ્ગલેની નિરા કરી નાખે છે
(४) यि सभुयात-वैठिय evealनु वैठिय-3-पानने भाट रे આત્મપ્રદેશોને બહાર કાઢવાનું થાય છે, તેનું નામ વૈદિયસમુદઘાત છે. આ કથનને ભાવાર્થ નીચે પ્રમાણે છે
વિકિય સમુદ્દઘાત યુક્ત જીવ પોતાના આત્મપ્રદેશને શરીરની બહાર કાઢીને શરીરના વિષ્કભ (પહેળાઈ) અને બાહલ્ય (જાડ ઈ) પ્રમાણ અને આયામની (લંબાઈની) અપેક્ષાએ સંખ્યાત જન પ્રમણ દંડાકાર રૂપે બનાવે છે, અને “નાવીને પહેલાંના બદ્ધ એવાં યથા બાદર પુદ્ગલેની નિર્ભર કરે છે. કહ્યું पंछ-" वेउत्रियसमुग्धापणं " त्या
