________________
४८४
स्थांनाङ्गो तथा-सिद्धिगतिः खलु उत्कग पण्मासान् उपपातेन-गमनेन विरहिता तिष्ठति । उपपात इह गमनमेव न तु जन्म । जन्मकारणानां सिद्धेवऽभावात् । उक्तं च-" एगममओ जहन्नं, उक्को सेणं हवंति छम्मासा ।
विरहो सिद्धिगईए, उबट्टणवज्जिया नियमा ॥ १ ॥" छाया-एकसमयो जघन्यम् उस्कण भवन्ति पण्मासाः।
विरहः सिद्धिगतौ उद्वर्तनवजिता नियमात् ।। १ ।। इति । उदर्शनवर्जिता-निस्सरणरहिता सिद्धिगतिरिति ।। सू० ६१ ॥ प्रथम पृथिवीमें विरहकाल उपपातकी अपेक्षा उत्कृटसे २४ मुह. का है, द्वितीय पृथिवी में लात अहोरात्रका है तृतीय पृथिवीमें १५ दिन काहै, चौथी पृथियो १ मासका है, पंचमी पृथिवीमें २ मासका छट्ठी पृथिवीमें ४ मासका और सातवीं पृथिवीमें ६ मासका उत्कृष्ट से विरहकाल है, तथा-सिद्धिगतिमें उपपात से विरहकाल छह मासका उत्कृष्ट से हैं यहां उपपात शब्द का अर्थ गमन है, जन्म नहीं क्योंकि जन्मके कार. णोंका सिद्धों में अभाव हो जाता है। कहा भी है
" एग समओ जहन्" इत्यादि ।
सिद्विगतिमें जघन्यसे गमन का अन्नर १ समयका होता है, और पस्कृष्ट से छह मास का होता है, फिर यहां से जीवका निकलना नहीं होता है ऐसा नियम है ।। सू० ६१ ।।
| પહેલી પૃથ્વમાં વધારેમાં વધારે ૨૪ મુહૂત સુધી ઉપપાતને વિરહ રહે છે, બીજી પૃથ્વીમાં સાત દિનરાતને, ત્ર છ પૃથ્વીમાં ૧૫ દિનરાતને ચોથી પૃથ્વમાં એક માસને, પાંચમી પૃથ્વીમાં બે માસને, છઠ્ઠી પૃથ્વીમાં ચાર માસના અને સાતમી પૃથ્વીમાં છ માસને વધારેમાં વધારે ઉપપાતને વિરહકાળ કહ્યું છે. તથા સિદ્ધિ ગતિમાં ઉત્પાતને ઉત્કૃષ્ટ વિરહકાળ ૬ માસને કહ્યો છે. અહીં ઉપપાત શબ્દ ગમનના અર્થમાં વપરાય છે. જન્મના અર્થમાં વપરાયે નથી, કારણ કે જન્મનાં કારણેને સિદ્ધોમાં અભાવ થઈ तय छे. ४युं ५५ छे , " एग समो जहन्न " त्याह
સિદ્ધિગતિમાં ગામનનું અન્તર ઓછામાં ઓછું એક સમયનું અને વધારેમાં વધારે છ માસનું હોય છે. ત્યાં ગયા બાદ જીવને ત્યાંથી બીજી કઈ ગતિમાં જવું પડતું નથી. સૂ. ૬૧ |
