________________
નમિપ્રવજ્યા (૩૮) હે ક્ષત્રિય ! મોટા મોટા યજ્ઞ કરીને, તાપસ, શ્રમણ અને બ્રાહ્મણોને જમા. ડીને, દાન કરીને, ભોગવીને તથા યજન કરીને પછી જ જા.
નોંધ : તે કાળમાં ક્ષત્રિયોને યજ્ઞ કરાવવા માટે બ્રાહ્મણો પ્રેરણું કરતા અને પિતાને જમાડવામાં જ ધમ બતાવતા હતા. ગૃહસ્થાશ્રમના ધર્મ કરતાં આ ધર્મ વિશિષ્ટ ગણતો હતે. તેથી ક્ષત્રિય કર્મ બતાવી અહીં ધમ દિશાનું સૂચન કર્યું છે. (૩૯) આ અર્થને સાંભળીને હેતુ અને કારણથી પ્રેરાયેલા નમિરાજર્ષિએ દેવેન્દ્રને
આ પ્રમાણે કહ્યું : (૪૦) જે પ્રતિ માસે (એકેક મહિને) દશ દશ લાખ ગાયે દાનમાં આપે તેના કરતાં
કંઈપણ નહિ આપનારને સંયમ (જ માત્ર અવશ્ય ઉત્તમ છે) વધી જાય છે.
નેધ : અપરિગ્રહવૃત્તિ એ જ ઉત્તમ ધર્મ છે. એક સંયમી માણસ અવ્યક્ત રીતે સેંકડોને પિપી શકે છે. અસંયમી બની કંઈ દાન કરવું તે કરતાં સંયમ પાળ વધુ યોગ્ય છે. આ લેક ખૂબ જ ઊંડાણથી વિચારતાં આપણી આજની જીવનદશાની વિટંબના મટી જઈ ઊજળો માર્ગ મળી આવે છે. (૪૧) આ અર્થને સાંભળીને હેતુ અને કારણથી પ્રેરાયેલો દેવેન્દ્ર નમિરાજર્ષિને
વળી આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યો : (૪૨) (ગૃહસ્થાશ્રમ કઠણ છે માટે જ) આ કઠણ આશ્રમને છેડીને તું બીજા
આશ્રમ (ત્યાગાશ્રમ)ને ઈચ્છતે લાગે છે. તે મનુષ્યના પાલક મહારાજ ! અહીં જ (ગૃહસ્થાશ્રમમાં જ) પૌષધરક્ત થા.
નેધ : ગૃહસ્થાશ્રમમાં પણ કયાં ધર્મનિયમ નથી થતાં ? માટે ગૃહસ્થાશ્રમમાં રહી પૌષધ (ઉપવાસ કરી કેવળ આત્મચિંતનમાં અહોરાત્રિ ગુજારવી) ક્રિયામાં મશગૂલ બને. શા માટે ત્યાગાશ્રમને ગ્રહણ કરે છે ? . ! (૪૩) આ અર્થને સાંભળીને હેતુ અને કારણથી પ્રેરાયેલા નમિરાજર્ષિએ દેવેન્દ્રને.
આમ કહ્યું : (૪૪) પ્રતિ માસે જે બાલજને કુશ (દાભડા)ના અગ્ર ભાગ જેટલા ભજનથી
ચલાવે (અર્થાત તેટલે પણ ભગી બને તે) તે પણ સાચા ધર્મની સોળમી કળાને લાયક થતો નથી.
નેંધ : ગૃહસ્થાશ્રમને ધમ, ત્યાગાશ્રમની યોગ્યતા ન હોય તેને માટે યોગ્ય જ છે. પરંતુ સાચો ત્યાગ હેય તે તે (ગૃહસ્થાશ્રમને) ધર્મ તેના આગળ ન્યૂન જ છે. આ વાતને આપણે અનુભવથી પણું ક્યાં નથી જોઈ શકતા ? (૪૫) આ તત્વને સાંભળીને હેતુ અને કારણુથી પ્રેરાયેલા દેવેન્દ્ર નમિરાજર્ષિને - વળી બીજી રીતે આ પ્રમાણે કહ્યું :
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
