________________
૩૦
પ્રકરણ : ૧ એવું માની, સ્તવન કરવાનો થયો આજ ભાવ, તેમાં માનું મનમહી ખરે, આપનો છે પ્રભાવ, મોતી જેવું, કમળ પરનું વારિબિંદુ જ છે જે, એવી સ્તુતિ મનહર અહા ! સજ્જનોને ગમે છે. એમાં કાંઈ નથી નવીનતા, નાથ દેવાધિદેવ, ભક્તો સર્વે પદ પ્રભુતણું, પામતા નિત્યમેવ, લોકો સેવે કદિ ધનિકને, તો ધની જેમ થાય, સેવા થાતાં પ્રભુપદ તણી, આપ જેવા જ થાય.”
(ભક્તામર સ્તોત્ર ગાથા ૮, ૯) સ્વામી ગુણ ઓળખી, સ્વામીને જે ભજે,
દરિશણ શુદ્ધતા તેહ પામે, જ્ઞાન ચારિત્ર તપ, વીર્ય ઉલ્લાસથી,
કર્મ જીપી વસે મુક્તિ ધામે, તાર હો તાર પ્રભુ મુજ સેવક ભણી,
જગતમાં એટલું સુજશ લીજે, દાસ અવગુણ ભર્યો, જાણી પોતા તણો, દયાનિધિ દીન પર દયા કીજે
(દેવચંદ્રજી - ૨૪મું સ્તવન) સુજ્ઞ વિદ્વાનો, મુનિ ભગવંતો અને પંડિતજનો મારી બાળક બુદ્ધિથી રચાયેલ આ પુસ્તકમાં મારાથી જે ભૂલો થઈ હોય કે ભગવાનની વાણીથી વધુ ઓછું લખાઈ ગયું હોય તો મને ક્ષમા કરી જાણ કરવા વિનંતી કરું છું.
અનન્ય શરણના આપનાર એવા સદ્દગુરુદેવને અત્યંત ભક્તિથી નમસ્કાર હો.
મનુષ્ય જીવનના પ્રકરણ : ૨
ચાર મુખ્ય પુરુષાર્થ -1- - - - - - - - - - - - - - - - - -
ભગવતીસૂત્રમાં અને ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં ભગવાન મહાવીર પ્રભુએ મનુષ્યભવની દુર્લભતા ખૂબ જ અલૌકિક રીતે સમજાવી છે. ૧૦મા તુમપત્રક અધ્યયનમાં અંતિમ દેશનામાં પ્રભુ સમજાવે છે – | હે ભવ્ય જીવો- અનંતકાળના પરિભ્રમણમાં અજ્ઞાનને
લીધે અનંત પુદ્ગલ પરાવર્તનો આ જીવે નરક, નીગોદાદિના ભવોમાં એકેન્દ્રિયપણે તથા પંચેન્દ્રિયપણે ભોગવ્યા છે અને ક્યારેક જ મનુષ્યભવ મળે છે તેમાંય જિનેશ્વર પ્રણીત ઉત્તમ દયાળુ ધર્મનું શ્રવણ થવું અત્યંત દુર્લભ છે. શ્રવણ
કદાચ થાય તોય સભ્યશ્રદ્ધા થવી તો અત્યંત દુર્લભ છે. | બીજુ આગમ સૂત્ર સૂત્રકૃતાંગના ૭મા અધ્યયનની ૧૧મી ગાથાસૂત્રમાં ભગવાન મહાવીરસ્વામી પ્રકાશે છે.
“હે જીવો ! તમે બુઝો !!! સમ્યપ્રકારે (તીર્થંકર પ્રભુના અંતર ઉપદેશને લક્ષમાં રાખી) સમજો, બુઝ. મનુષ્યપણું મળવું ઘણું દુર્લભ છે અને ચારે ગતિને વિષે ભય છે, એમ જાણો. અજ્ઞાનથી સવિવેક (જડ-ચેતનનો
ભેદ) પામવો દુર્લભ છે, એમ સમજો. આખો લોક એકાંત | દુ:ખે કરી બળે છે અને સર્વે જીવ પોતપોતાનાં કર્મે કરી | વિપર્યાસપણું (અજ્ઞાનને લીધે રાગદ્વેષના પરિણામથી બળે
છે.) અનુભવે છે.
