________________
૨૭૬
પ્રકરણ : ૧૦ ગુણો અથવા લક્ષણો શમ, સંવેગ, નિર્વેદ છે તેવી ક્ષમા નામની તલવાર અથવા કવચ પહેરીને મોહરૂપી મહા અરિ એટલે દુશ્મન અર્થાત્ ક્રોધ-માન-માયા-લોભ-કામ આદિ વિષય કષાયના શત્રુઓને અમે આત્મઅનુભવ રૂપી તરવારથી જીતી લીધા છે. એટલું જ નહિ પણ ઉદિતકર્મોનો પણ હવે ડર નથી. કારણ કે, અમે નિરંતર પ્રભુ ધ્યાનમાં, ગુણાનુરાગમાં મગ્ન થયા છીએ એટલે કર્મ શત્રુઓનો પણ ડર નથી.
આપણે છઠ્ઠા પ્રકરણમાં આ મહાત્મા પુરુષોના જીવનચરિત્ર વિષે સંક્ષેપમાં સમજણ આપી હતી. કેટલી નાની ઉંમરે ઉપાધ્યાયજી દીક્ષા લઈને કાશી ભણવા ગયા અને વીસ-બાવીસ વર્ષે તો સર્વ આગમોના પારગામી થયા. પછીના તેમના જીવનમાં ૩૫-૪૦ વર્ષો લગાતાર આવા ઉત્તમ સ્તવનો, પદો, શાસ્ત્ર રચનાઓ અને સજઝાયો રચીને જૈન સમાજ ઉપર સર્વોત્કૃષ્ટ ઉપકાર કર્યો છે ! કેવું એમનું દિવ્ય જીવન, કેવી તેમની પ્રતિભા, કેવો શાસપ્રેમ, કેવી તત્ત્વ-સમર્થતા અને સાથે સાથે કેવી બાળક જેવી સરળતા તેઓશ્રીના સ્તવનોમાં પદે પદે જોવા મળે છે. ઉપાધ્યાય યશોવિજયજીનો મારા ઉપર ઘણો મોટો ઉપકાર છે અને તેમના શાસ્ત્રો અને સ્તવનોના અધ્યયનથી મારા આત્માનું આંશિક અજ્ઞાન દૂર થયું છે અને જે દિવ્ય પ્રકાશ અને આનંદની અનુભૂતિ થઈ છે તે મહત ગુરુકૃપાની પ્રસાદી છે. અગણિત વંદન હો ઉપાધ્યાય યશોવિજયજીને! જૈનદર્શનના આ યુગપુરુષને વારંવાર નમસ્કાર હો ! નમસ્કાર હો !!!
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૨૭૭ ૪. શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત શ્રી અજિતવીર્ય જિન સ્તવન શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત વિહરમાન ચોવીસી-૨૦મું સ્તવન
નિત્યક્રમ પુસ્તક - પાનું ૨૩૯. અજિતવીર્યજિનવિચરતા રે મનમોહના રે લોલ, પુષ્કર અર્થ વિદેહ રે, ભવિ બોહના રે લોલ, જંગમ સુરતરુ સારિખો રે, મનમોહના રે લાલ.
સેવે ધન્ય ધન્ય તેહ રે, ભવિ બોહના રે લાલ. - (૧) જૈનદર્શનમાં આગમશાસ્ત્રો પ્રમાણે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં તીર્થંકર ભગવંતો સદા કાળ વિચરે છે અને વર્તમાનમાં શ્રી સીમંધરસ્વામીથી શ્રી અજિતવીર્ય ભગવાન નામે ૨૦ તીર્થકરો વિદ્યમાનપણે વિચરે છે. શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજીએ આ વિરહમાન તીર્થકર ચોવીસી પણ રચી છે. જેમાંથી આ સ્તવન આપણે અસંગ અનુષ્ઠાનના અંતે સમજવા લીધું છે. ૨૦૧૦ ના પર્યુષણમાં આ સ્તવનનો સ્વાધ્યાય અમેરિકામાં મેં સમજાવેલો અને આ પુસ્તક લખવાની પ્રથમ પ્રેરણા આ સ્તવનમાંથી મળેલી કારણ કે આ સ્તવનની ત્રીજી ગાથામાં ચાર અમૃત અનુષ્ઠાનો - પ્રીતિ, ભક્તિ, વચન - આજ્ઞા અને અસંગ અનુષ્ઠાનની સુંદર સંકલના જોવા મળે છે. બીજી ગાથામાં ધર્મક્રિયાના પાંચ અનુષ્ઠાનોમાંથી - વિષ, ગરલ, અનનુષ્ઠાન, તહેતુ અને અમૃત અનુષ્ઠાનો જે આપણે આગળ ચોથા પ્રકરણમાં વિચાર્યા હતાં તેનો સુંદર ગાથાસૂત્રમાં સંદર્ભ જોવા મળે છે કે, બધી ધર્મક્રિયાઓ અમૃત અનુષ્ઠાનરૂપે જ કરવી જોઈએ તો જ તે ધર્મક્રિયાઓ મોક્ષમાર્ગમાં ખરેખર ઉપયોગી નીવડે છે. કોઈ ક્રિયાનો નિષેધ નથી, પણ સમજીને કરવી.
આ સ્તવનમાં જિનેશ્વર ભગવાનની ગુણાનુરાગપૂર્વકની હૃદયની ભક્તિ કરવાથી નિયમા મોક્ષપદની સાચી સાધના બને છે તેની અનુપમ શબ્દ પ્રયોગથી સુંદર સમજણ સ્તવના જોવા મળે છે. જેમ
.
