________________
૧૦૮
પ્રકરણ : ૬ તત્ત્વાગમ જાણંગ તજી રે, બહુજન સંમતિ જેહ, મૂઢ હઠી જન આદર્યા રે, સુગુરુ કહાવે તેહ. તત્ત્વરસિક જન થોડલા રે, બહુલો જન સંવાદ, જાણો છો, જિનરાજજી રે, સઘલો એહ વિષાદ રે.
ચંદ્રાનન જિન, સાંભળીએ અરદાસ'
(વિરહમાન જિન ચંદ્રાનન ભગવાન સ્તવન - દેવચંદ્રજી) ગાથાર્થ : આ કાળમાં જીવો દ્રક્રિયા એટલે ભાવ વગરના અને સમજણ વગરના ક્રિયાકાંડમાં પ્રવર્તે છે. ઉપદેશક મુનિઓ પણ સમાજને શુન્ય ક્રિયામાં પ્રેરે છે. ઘણા ઉપદેશકો પોતે આગમશાસ્ત્રોના રહસ્યને, ગુરુગમને જાણ્યા વિના મોહાધીન દશાના કારણે જનસમાજને લોકસંજ્ઞા અને ઓuસંજ્ઞાના ગાડરીયા પ્રવાહમાં ધર્મ સમજાવીને ભગવાનના મૂળ ધર્મથી વિમુખ થઈ પ્રવર્તતા દેખાય છે, એવું દેવચંદ્રજીએ તે કાળનું વર્ણન કર્યું છે :
- “હે જિનેશ્વર દેવ! વર્તમાનકાળમાં ઉપદેશકો તત્ત્વજ્ઞ (આગમનો મર્મ ન હોવાથી અને જનસમુદાયમાં તત્ત્વના રસિક જીવોની ખામી હોવાથી મોટો ભાગ અત્યારે મત, દર્શન, આગ્રહ આદિ પોતાનું જ સાચું મનાવવાની વિવાદમાં જ વર્તી રહ્યા છે. તે એક ખેદની વાત છે હે પ્રભુ ! આપ સર્વ જાણો છો.’
૩00 વર્ષ પહેલા થયેલા આ મહાપુરુષો જૈનસમાજની ક્રિયા જડતાની કથળેલી દશા પોતાના અનુભવોથી જણાવે છે, તો વર્તમાનકાળમાં તો હળાહળ પંચમકાળ અને તીવ્ર વિષમતા જ વધારે દેખાય છે. શ્રી દેવચંદ્રજીના હૃદયનો ખેદ જાણે આપણને શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીની નીચેની ગાથામાં પડઘો પડ્યો હોય તેવું ભાસે છે :
કોઈ ક્રિયા જડ થઈ રહ્યા, શુષ્કજ્ઞાનમાં કોઈ, માને મારગ મોક્ષનો, કરુણા ઉપજે જોઈ.”
(આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર - શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર)
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૧૦૯ શ્રી મોહનવિજયજી શ્રી મોહનવિજયજી મહારાજ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાયના સમકાલીન હતા પણ તેમના જીવન વિષે વિશેષ કાંઈ જાણવા મળતું નથી. આવા ઉત્તમ મહાત્માઓની ખાસ કરીને અલિપ્તભાવે અપ્રગટ જ રહેવાની સંભાવના વધારે હોય છે. તેઓશ્રીની ઉત્કૃષ્ટ સ્તવન રચના વાંચતા તરત જણાઈ આવે છે કે, જૈન સમાજના કલ્યાણ માટે તેઓશ્રીનો બહુ મોટો ઉપકાર છે. તેઓશ્રી દ્વારા રચિત ચોવીશીના બધા જ સ્તવનોમાં શ્રી તીર્થંકરદેવ પ્રત્યે અનન્ય આશ્રય ભક્તિ, અખંડ પ્રેમ અને પ્રભુભક્તિની ઉત્કૃષ્ટ મસ્તી અને પ્રભુ સેવાના દર્શન દરેક ગાથામાં થાય છે. જુઓ આ પદમાં તીર્થકર પ્રત્યે તેઓશ્રીની અનન્ય ભક્તિ
જો જિન તું છે પાંસરોરે લોલ, તો કરમ તણો શો આસરો રે લો, જો તુમેં રાખશો ગોદમાં રે લો, તો કિમ જાશું નિગોદમાં રે લો’
(૮મું ચંદ્રનાથ ભગવાનનું સ્તવન - મોહનવિજયજી) પરમાત્માની ભક્તિમાં જેમનો આત્મા, મન અને બુદ્ધિ આશ્રયભાવે લીન થયા હોય તેવા ભક્તને કેવી નિર્ભયતા વર્તે તેનો જવલંત દાખલો આ સ્તવનમાં મોહનવિજયજી પ્રકાશે છે. જ્યારે જ્ઞાની સદ્દગુરુ અને તીર્થંકરદેવમાં સંપૂર્ણ સમર્પણ જે સાધકને થાય તેને પ્રભુ પર એવો દેઢ વિશ્વાસ વર્તે છે કે ‘કરમ તણો શો આશરો રે. લો” એવો ઉદ્ગાર નીકળે છે કે કર્મો હવે તો બકરીની જેમ ભાગી જશે જયારે તીર્થંકરદેવનું શરણ મળી ગયું હોય ત્યારે નાનું બાળક માના ખોળામાં જેમ નિર્ભય થઈને આનંદ અનુભવે તેમ સાચો ભક્ત (Totally Fearless) નિર્ભય થઈને પ્રવર્તે છે. આવી અનન્ય ભક્તિરસની ખૂમારી શ્રી મોહનવિજયજીના પદોમાં ઝળકે છે. આ
