________________
૨૨૨
પ્રકરણ : ૯
જગતમાં અનેક પ્રકારના મિથ્યાત્વી જીવો બાવા, સન્યાસી, બાહ્યયોગીઓ મોક્ષ મેળવવા વિવિધ પ્રકારના ઉપાયો અજમાવે છે. કોઈ પંચાગ્નિ તપ કરે, કોઈ જટા તથા નખ વધારે છે, કોઈ ઝાડ ઉપર ઊંધે મસ્તકે લટકી રહે છે અને ધ્યાન ધરે છે, પણ આ સર્વ અજ્ઞાનસહિત કષ્ટક્રિયાના યોગ એ માયારૂપ છે. આનાથી લોકો તેમના તરફ આકર્ષાય અને ભોળા લોકોને છેતરવાની આ યોગમાયા છે. તેમાં આંતરિક વિશુદ્ધિ અલ્પ હોય છે અને બાહ્ય આડંબર ઘણો હોય છે. તેથી આ સર્વ ઉપાયો સંસાર વધારનાર નિવડે છે.
પણ જો એકનિષ્ઠાથી અને સાચા ગુરુગમના આધારે આત્મસ્વરૂપનું ધ્યાન ધરવામાં આવે, આત્માના ગુણ પર્યાયોનો વિચાર શાંત ભાવે કરવામાં આવે તો તેવા યોગ્યતાવાળા મુમુક્ષુ જીવોને પ્રભુ અવશ્ય મોક્ષ આપે જ છે. આત્મા એ શુદ્ધ દ્રવ્ય છે. જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર (સ્વરૂપમાં રમણતા) આદિ એના ગુણો છે. તે ગુણોની વર્તના એ એના પર્યાયો છે. સદ્ગુરુ દ્વારા તે શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ સમજીને આત્માનું ચિંતન કરવામાં આવે તો જીવને જરૂર શીવપદની પ્રાપ્તિ થાય એ નિઃસંદેહ છે.
પ્રભુ પદ વલગ્યા તે રહ્યા તાજા, અલગા અંગ ન સાજા રે, વાચક યશ કહે અવર ન ધ્યાઉં, એ પ્રભુના ગુણ ગાઉં રે. મનમોહન સ્વામી (૫)
જેણે પ્રભુનું શરણ સાચી શ્રદ્ધા-ભક્તિથી સ્વીકાર્યું છે તેવા જીવો ચઢતી દશાને પામી પ્રાંતે મોક્ષદશાને અવશ્ય પામે જ છે. પણ જેઓ પ્રભુએ બતાવેલા માર્ગથી પતિત થાય છે, ભ્રષ્ટ થાય છે, તે પડતાં ઠેઠ મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે પણ આવી જાય. માટે જિનઆજ્ઞા જ ખૂબ મહત્ત્વની છે.જિનઆજ્ઞામય જીવન તેજ સાચી સાધના ! અંતમાં વાચક યશોવિજયજી મહારાજ કહે છે કે શ્રી અરનાથપ્રભુ પૂર્ણ વીતરાગ
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૨૨૩
છે અને સર્વજ્ઞ છે તથા અનંત કરુણાના સાગર છે તેથી હું માત્ર વીતરાગ પ્રભુના જ ગુણગ્રામ કરું છું. અન્ય દેવો એવી સ્થિતિને પ્રાપ્ત થયેલા ન હોવાથી એમને હું દૂરથી જ પરિ છું. તીર્થંકર ભગવાન શ્રી અરનાથ ‘‘તિજ્ઞાણે તારયાણં'નું બિરુદ ધરાવે છે અને તેમના અવલંબનથી હું જરૂર તરી જઈશ અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થશે એવો મને પૂર્ણ વિશ્વાસ અને શ્રદ્ધા છે. આવી સમ્યક્ શ્રદ્ધા હૃદયમાં પાકી કરીને પ્રભુની ભક્તિ તથા સર્વ ધર્મક્રિયાઓ ભલે અત્યારે સમજણ ઓછી હોય અને ઉપયોગ તેમાં ન જોડાયો હોય તોય, પ્રભુની સાચી શ્રદ્ધાપૂર્વક જે જે અનુષ્ઠાનો કરવામાં આવે તે પ્રાંતે શુદ્ધિકરણનું કારણ બને જ છે.
ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી તેમના ઉત્કૃષ્ટ ગ્રન્થ અધ્યાત્મસારમાં કહે છે :
‘‘સદ્-આશયના પ્રવેશથી અશુદ્ધક્રિયા પણ શુદ્ધ ક્રિયાનું કારણ બને છે. જેમકે રસ-અનુવેધથી તાંબુ પણ સોનું બની જાય છે.” માટે પ્રભુએ કહેલી સર્વ ધર્મક્રિયાઓ અવશ્ય કરવાની જિનઆજ્ઞા છે. જેમ જેમ તેમાં સમજણ, ઉલ્લાસ અને ભાવશુદ્ધિ થશે તેમ તે તે સર્વ ક્રિયાઓ મોક્ષમાર્ગમાં સાધકને આગળને આગળ લઈ જશે એવા આશીર્વાદ ઉપાધ્યાયજી અધ્યાત્મસારમાં પ્રકાશે છે.
...
