________________
૨૪૬
પ્રકરણ : ૧૦ જ્ઞાનાનંદે હો પૂરણ પાવનો, વર્જિત સકલ ઉપાધિ, સુજ્ઞાની અતીન્દ્રિય ગુણગણમણિ-આગરૂ, એમ પરમાતમ સાધ. સુજ્ઞાની(૪)
હવે ત્રીજા પ્રકારનો આત્મા તે પરમાત્મા છે તેના લક્ષણો ચોથી ગાથામાં સમજાવે છે. પરમાત્મદશા પામેલા સર્વ સિદ્ધપુરુષો પણ પૂર્વ અવસ્થામાં આપણા જેવા બહિરાત્મ જીવ જ હતા. તેમાંથી જે ભવ્ય જીવોએ કાળલબ્ધિ પાતાં સદ્ગુરુ અને જિનઆશાનાં ઉત્તમ નિમિત્ત વડે પોતાની અંતરઆત્મદશાની સાધના કરી, ઉત્તમ એવા પ્રીતિભક્તિ-આજ્ઞા-અસંગ અમૃત અનુષ્ઠાનોને સેવતાં સેવતાં ૪ થે થી ૧૪મે ગુણસ્થાનકે પહોંચી સર્વઘાતિ કર્મોનો ક્ષય કરી સર્વજ્ઞતા એટલે કેવળજ્ઞાન વડે અનંત જ્ઞાન, અનંત દર્શન, અનંત સુખ અને અનંત વીર્યની પ્રાપ્તિ કરી છે તે પૂર્ણ પવિત્ર પરમાત્મા છે. તે પરમાત્મા નિરંતર સર્વજ્ઞતા, વીતરાગતા અને અનંત આનંદના સ્વામી છે, ભોક્તા છે, માટે પરમ આતમા છે. વળી તેઓ ભૌતિક જગતની, સંસારની બાહ્ય ત્રિવિધ તાપરૂપ સર્વ ઉપાધિથી અને અંતરંગ મોહનીયાદિ કર્મોની ઉપાધિથી સર્વથા વર્જિત એટલે મુક્ત છે, માટે તે પરમાત્મા છે અને સતુ દેવ છે. વળી તે પરમાત્મા અતીન્દ્રિય એટલે ઈન્દ્રિયોથી જાણી ન શકાય તેવા જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, વીતરાગતા, સર્વજ્ઞતા આદિ અનંત ગુણોનાં સમૂહરૂપ મણિયોના આગરૂ એટલે ખાણ છે. સમ્યકજ્ઞાનના જિજ્ઞાસુ એવા ભવ્ય જીવો ! તમે પણ આવા પરમ ઇષ્ટ કરુણાના સાગર પરમાત્મા, જિનેશ્વરદેવ પરમાત્માને ભજો અને તેમની આજ્ઞા પ્રમાણે અમૃત અનુષ્ઠાનોની આરાધના કરો, આ દુર્લભ મનુષ્યભવની સફળતા કરી, તમારું પોતાનું પરમાત્મસ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરો.
શ્રી દેવચંદ્રજી મહારાજ શ્રેયાંસનાથ પ્રભુના સ્તવનમાં નીચેની લબ્ધિગાથામાં આ વાતને સુંદર રીતે પ્રકાશે છે :
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૨૪૭ પ્રગટ તત્ત્વતા ધ્યાવતાં, નિજ તત્ત્વનો ધ્યાતા થાય રે, તત્ત્વરમણ એકાગ્રતા, પૂરણ તત્ત્વ એહ સમાય રે.
અર્થાત્ શ્રી શ્રેયાંસનાથ ભગવાનનાં સર્વ અનંતગુણો પ્રગટ, નિરાવરણ થયા છે તેને ઓળખીને, પ્રભુના ગુણાનુરાગથી જે સાધક તત્ત્વનો ધ્યાતા એટલે પોતાના આત્મામાં સત્તાગત રહેલા તેવા જ અનંતગુણોનું ધ્યાન, સ્મરણ અને તત્ત્વરમણ એકાગ્રતાપૂર્વક કરે છે તે સાધક સમ્યક્ દર્શનથી માંડીને પૂર્ણ વીતરાગતા અને સર્વજ્ઞતા અર્થાત્ પરમાત્મસ્વરૂપને અવશ્ય પામે જ છે. જુઓ -
જિન સ્વરૂપ થઈ જિન આરાધે, તે સવિ જિનવર હોવે રે, ભૃગી ઈલિકાને ચટકાવે, તે ભૂંગી જગ જોવે રે.
(શ્રી આનંદઘનજીકૃત નમિનાથ ભગવાન સ્તવન) જુઓ આ મહાત્માપુરુષોની સમર્થતા, સમાનતા અને જિનભક્તિનું અલૌકિક માહાભ્ય !!! એક એક પદમાં આ માહાત્મા પુરુષોએ અલૌકિક જિનભક્તિની જાણે રેલમછેલ કરી છે અને દરેક ગાથાસૂત્ર જાણે સંક્ષેપમાં સકળ મોક્ષમાર્ગને પ્રકાશે છે તેવી તેમની વચનપ્રયોગની સમર્થતા જોઈને મસ્તક વારંવાર નમી પડે છે. દ્રવ્યાનુયોગ અને ભક્તિયોગની ગંગા-જમનાનો જાણે અવિરતપ્રવાહ આ સ્તવનોમાં કેવી શાંતરસની સરિતાની જેમ આપણને જ્ઞાનાનંદનો રસાસ્વાદ કરાવે છે !!! બહિરાતમ તજી અંતર આતમાં, રૂપ થઈ થિરભાવ, સુજ્ઞાની પરમાતમનું હો આતમ ભાવવું, આતમ અર્પણ દાવ, સુજ્ઞાની(૫)
હે સુજ્ઞાની, હે સમ્યકજ્ઞાનના જિજ્ઞાસુ ભવ્ય જીવો ! તમારું અનાદિકાળનું બહિરાત્મપણાને ત્યાગી દો. કારણ કે બહિરાત્મા શરીરને જ આત્મા માની, ઈન્દ્રિયજનિત ક્ષણિક સુખની ભ્રાન્તિના કારણે
