________________
૨૨૪
પ્રકરણ : ૯ ૪. શ્રી મોહનવિજયજી કૃત વર્તમાન ચોવીસીના
બારમા શ્રી વાસુપૂજ્યરસ્વામીનું સ્તવન પ્રભુજી શું લાગી હો પૂરણ પ્રીતડી, જીવન-પ્રાણ આધાર,
ગિરુઆ જિનજી હો રાજ ! સાહિબ સુણજો હો માહરી વિનતી, દરિશણ દેજો હો, દીલભરી શ્યામજી, અહો ! જગગુરુ સિરદાર... સાહેબ સુણજો. ૧
શ્રી મોહનવિજયજી મ.સા.ના સ્તવનો તો મીઠી વીરડી જેવા અને શેરડીના રસ જેવા હૈયાને ઠારે તેવા મધુરા છે ! આ પદ મારું અત્યંત પ્રિય છે અને તેને ગાતાં, ભક્તિ કરતા હજી મન જાણે ધરાતું નથી એવી રૂડી ભક્તિ છે.
ઉપરની ગાથામાં પોતાની અંતરંગદશા અને પ્રભુ પ્રત્યે કેવી પ્રીતિ-ભક્તિ છે તે દર્શાવતાં કહે છે કે, શ્રી વાસુપૂજય ભગવાન સાથે મારે પૂર્ણ પ્રીતિ થઈ છે. હે પ્રભુ ! તમે મારા જીવનના પ્રાણાધાર છો, મારા શ્વાસે શ્વાસે તમારું સ્મરણ અહોનિશ થયા જ કરે છે. વલી હે પ્રભુ ! જિનરાજ એટલે જિનોમાં રાજા અર્થાતુ તીર્થકર દેવાધિદેવ છો, મોટા પુરુષ છો, રાગદ્વેષને તમે જીતી લીધા છે, હે જગતગુરુ! મારા મુગટના શિરતાજ અથવા મારા માથાના મુગટ સમાન છો. મારી પ્રાર્થના સ્વીકારીને મને દીલ ભરીને દર્શન આપજો.
ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં ‘‘દર્શન” જે માંગ્યું છે તે દરિશણ અથવા દર્શનના ઘણાં અર્થ થાય છે. જેમકે દર્શન એટલે વીતરાગ મુદ્રાના ગુણાનુરાગ ભર્યા દર્શન. સદેવ-સગુરુ અને સધર્મ પર સમ્યક શ્રદ્ધા થવી તે વ્યવહાર સમ્યક્ દર્શન કહેવાય છે. અને સાતગ્રન્થિનો છેદ થતાં - અનંતાનુબંધી માન-માયા-ક્રોધ-લોભ એ ચાર અને
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૨૨૫ મિથ્યાત્વમોહનીય, સમકિતમોહનીય અને મિશ્રમોહનીયનો નાશ કરવા સ્વરૂપ પ્રન્થિભેદ કરવો તે અનુભવાત્મક પરમાર્થ સમ્યક્દર્શન કહેવાય છે. આ ગાથામાં આવું શુદ્ધ સમ્યક્દર્શનની યાચના કરી છે જે પ્રાપ્ત થયે સાધક અવશ્ય મોક્ષ પામે જ.
ચાહીને દીજે હો ચરણની ચાકરી, ઘો અનુભવ અમ સાજ, ઈમ નવિ કીજે હો સાહેબાજી સાંભળો, કાંઈ સેવકને શિવરાજ.
સાહિબ સુણજો માહરી વિનતિ...(૨) સમર્થ જ્ઞાની પુરુષોના એક વચનમાં અનંત અર્થો સમાયા હોય છે. આ ગાથામાં પ્રભુને “ચરણની ચાકરી'' આપવા યાચના કરી છે. ચરણની ચાકરી એટલે પ્રભુના ચરણકમળની સેવા. ચરણ એટલે જિનવાણીનું શ્રવણ, મનન અને નિદિધ્યાસન. ચરણ એટલે જિનઆજ્ઞા - જ્ઞાન અને ક્રિયાની સમ્યક સમજણ, ચાકરી એટલે દાસાનુદાસ ભાવે ભક્તની ભક્તિ, સેવા, પૂજા અને પ્રભુનીસર્વઆજ્ઞાઓ ઉત્તમદાસત્વભાવે પાળવી જેથી પ્રભુની કૃપા મળે અને સમ્યક્દર્શન પ્રાપ્ત થાય.
વળી ઘો ““અનુભવ અમ સાજ" એટલે હે પ્રભુ ! અમને આત્મ અનુભવ કરવાના સર્વ સાધનો પ્રાપ્ત થાય તેવો સુયોગ આપો, રુચી આપો અને કૃપા કરો કે જેથી આ મનુષ્યભવમાં અમે તમારી કૃપાને પાત્ર બનીએ. ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં ફરી દાસત્વભાવે યાચના કરે છે કે, માત્ર સમ્યક્દર્શન આપો તેનાથી અમને પૂરો સંતોષ થવાનો નથી. શિવરાજ અર્થાતુ મોક્ષપદ પણ અમને આપો. કારણકે અમારા હૃદયમાં તમારું સ્મરણ એવું તીવ્ર બન્યું છે કે, અમે જયાં સુધી તમારા શિવરાજ - મોક્ષનગરમાં રૂબરૂ મળવા આવી ન વસીએ ત્યાં લગી અમે જપવાના નથી ! માટે મારી અરજી સાંભળી મોક્ષનું રાજ આપવા કૃપા કરો. પણ ભક્તને નિરાશ કરશો નહિ કારણકે તમારું બિરુદ “ “કરુણાના સાગર”નું છે તે ભૂલતા નહિ.
