________________
૨૨૮
પ્રકરણ : ૯
‘‘ચોળ મજીઠનો રંગ'' આગળ ઉપાધ્યાયજીના અનંતનાથ ભગવાનના સ્તવનમાં આપણે વિસ્તારથી વિચાર્યું હતું.
સાતરાજને હો સાહિબાજી અંતે જઈ વસ્યા, શું કરીએ તુમ પ્રીત, નિપટ નિરાગી હો જિનવર તું સહી, એ તુમ ખોટી રીત. સાહિબ સુણજો હો માહરી વિનતી (૬)
શ્રી મોહનવિજયજી મ. સા. પ્રભુજીને કહે છે કે, આપ તો સાત રજ્જુપ્રમાણ દૂર, લોકના અંત ભાગમાં જઈને વસ્યા છો. અસંખ્યાત કોડાકોડી યોજન ઓલંગાય ત્યારે એક રજ્જુ પ્રમાણ કહેવાય. એવા સાત રજુપ્રમાણ આપ અમારાથી દૂર છો. તો તમારી સાથે અમે પ્રીતિ કેવી રીતે કરીએ ? વળી આપ પૂર્ણ વીતરાગ છો, નીરાગી છો તેથી અમે જાણીએ છીએ કે તમારી અમને પ્રીતિ મળે તેમ નથી. છતાંય અમારી આ જીદ છે કે તમારી સાથે જ અમારે પ્રીતિ કરવી છે. પરંતુ તે પ્રીતિ કરવાના કારણો અથવા સાધનો આપની પાસેથી મળતા નથી તેથી તમારી આ રીત અમારા માટે ખોટી છે એમ કહી પ્રભુને ભક્તિભાવે ઓલંભો આપે છે. તો હવે કેમ તમારી સાથે પ્રીતિ કરીએ તેનો રસ્તો હે નાથ ! કૃપા કરી કહો. પછી જાણે પોતાની ધીરજ તૂટી ગઈ હોય તેમ અંતે નીચેની ગાથામાં પોતાની મનની ગુપ્ત વાત, મુંઝવણ દાસત્વભાવે પ્રભુને ખૂલ્લા શબ્દોમાં કહી દે છે :
દિલની જે વાતો હો કિણને દાખવું ? શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનરાય, ખીણ એક આવી હો પંડેજી સાંભળો, કાંઈ મોહન આવે દાય. સાહિબ સુણજો હો મારી વિનતી. (૭)
જગતમાં એવો વ્યવહાર છે કે, મનની ગુપ્તવાત બે જણને કહેવાય. એક તો જે દુઃખને કાપી શકવા સમર્થ હોય તેને કહેવાય, અથવા યા તો દુઃખ કાપવા ભલે સમર્થ ન હોય પણ મિત્ર તરીકે
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૨૨૯
દીલાસો આપી દુ:ખ હળવું કરે તેને કહેવાય. આ ન્યાયે શ્રી મોહનવિજયજી પ્રભુને કહે છે કે, હે નાથ ! આપ તો મારા જન્મ મરણનાં દુઃખોને સર્વથા કાપવા પણ સમર્થ છો અને આપના શરણથી મને દીલાસો પણ આપી શકો છો. તેથી હે નાથ ! મારી વિનંતી સાંભળીને એક ક્ષણવાર પણ મારી પાસે આવી વાતો સાંભળો તો
મારો દાવ લાગી ગયો એમ સમજીશ. આ ગાથામાં ઘણું ઊંડુ રહસ્ય છે. જેમ પ્રભુ મહાવીરે એકવાર સુલસા શ્રાવિકાને ‘“ધર્મલાભ’નો સંદેશો મોકલ્યો અને તેનાથી આનંદ વિભોરમાં ઉલ્લસિત થઈને સુલસા શ્રાવિકા જેમ તીર્થંકરનામકર્મ બાંધીને ધન્ય-ધન્ય થઈ ગયા, તેવી રીતે શ્રી મોહનવિજયજી અલૌકિક ભક્તિથી પ્રભુને કહે છે કે, તમે જો મારા હૃદયમાં આવી વસો એવી પ્રસન્નતા કરો તો મારું બધું કાર્ય સફળ થઈ જશે, અર્થાત્ મારું આત્મકલ્યાણ અવશ્ય આપની કૃપાથી થશે.
જિનેશ્વર દેવ, તેમની ભક્તિ, તેમની અલૌકિક વાણી, જિનઆજ્ઞા અને પ્રભુના પંથે ચાલવાની આ ભક્તિમાર્ગની મોક્ષની નીસરણી કેવી સુંદર રીતે આ પદમાં બતાવી તે ખરેખર આપણા હૃદયમાં ખૂબ જ સંવેગ અને ઉલ્લસિત ભાવો પ્રગટ કરે છે.
...
